"Internet is niet allen een bibliotheek, winkel, softwarebank en entertainmentcentrum, maar ook en vooral een service- en communicatiecentrum. En als we het even niet weten of niet kunnen vinden, dan stellen we een vraag per e-mail. Bijna alle websites bieden een contactmogelijkheid per e-mail - zoals het hoort - en dus mag je er vanuit gaan dat ze antwoorden, het liefst een beetje snel graag. Maar dat kan wel eens tegenvallen. Neem bijvoorbeeld de Nederlandse gemeenten. Volgens onderzoek van Webdam (www.webdam.nl) reageert bijna de helft binnen een dag op een vraag per e-mail. Dat klinkt mooi, maar ruim twintig procent reageerde later of helemaal niet. En volgens onderzoek van het ministerie van Binnenlandse Zaken reageert de overheid in acht van de tien gevallen op e-mail. Ook dat klinkt mooi, maar het is natuurlijk niet goed genoeg. En hoe zit het eigenlijk met talloze andere organisaties en het Nederlandse bedrijfsleven? De testmethode We mailen 45 instellingen, bedrijven en organisaties. Alle kregen een gemakkelijke vraag op maat - een antwoord terugmailen zou dus niet al te veel moeite kosten. Het mailtje met de vraag gaat in het midden van de week rond middernacht de deur uit, zodat alle proefkonijnen vroeg in de ochtend kans hebben vlug een reply te sturen. En we zitten daarna bovenop de inbox. De onvrijwillige deelnemers krijgen vervolgens vijf werkdagen (plus een weekend, dus in totaal een week) de tijd om een afdoend antwoord te sturen. Na een week nog geen antwoord? Te laat! En gezakt voor PCM's e-mail-test. De proefkonijnen die op tijd een antwoord sturen, krijgen een cijfer op een schaal van 1 tot 10 en worden beoordeeld aan de hand van een aantal criteria en regels. De spelregels De 45 proefkonijnen kunnen punten verdienen op verschillende onderdelen en uiteindelijk een eindcijfer van maximaal 10 behalen. Daarvoor kijken we naar een aantal onderdelen. a) Is het e-mailadres (of contactformulier) snel te vinden op de website? Je moet het blinelings kunnen vinden, maar dat is lang niet altijd het geval. Soms lijkt het zelfs vakkundig verstopt! Niet goed en daarom geen punten als we meer dan vijf keer met de muis moeten doorklikken om bij een e-mailadres (of contactformulier) te komen. Drie of vier keer klikken is één punt. Geen, één of twee keer klikken - zoals het hoort - is twee punten waard. b) Een webformulier om contact op te nemen? Vaak moet daar te veel worden ingevuld. Bovendien: wat is er mis met een echt e-mailadres? Wel zo handig om een kopie van correspondentie in de outbox te hebben. Het is een kleine moeite om naast een formulier ook een e-mailadres te vermelden. Een webformulier is dan ook geen punten waard; een e-mailadres telt voor één punt. c) Ontvangstbevestiging. Veel webformulieren bevestigen het versturen/ontvangen van de boodschap op een webpagina in de browser, maar dat is niet genoeg: we willen een e-mailtje met een bevestiging. Die ontvangstbevestiging per mail is een extra punt waard. d) Het antwoord. Binnen een dag levert zes punten op. Binnen 48 uur is vier punten; binnen drie dagen is drie punten en langer dan drie dagen maar binnen een week is twee punten. Langer dan een week is te lang (geen punten!) en dus zeker een dikke onvoldoende. Na twee weken nog geen antwoord? Dat is zoiets als geen antwoord en ook dat levert een schaamtevolle nul op. Verder telt de kwaliteit van het antwoord natuurlijk ook mee. Een verwijzing naar de website als antwoord op een verzoek om informatie gemaild te krijgen, is niet in de haak en kost twee strafpunten. Een mailtje met een non-antwoord is geen antwoord, en dus ook een 0. ***Kadertje (op openingsspread) Toelichting Na de bedrijfsnaam en het webadres vermelden we of het om een webformulier of een e-mailadres gaat. Tussen haakjes staat daarachter het aantal punten van a en b (zie spelregels). Dan volgt onze vraag en daaronder het resultaat en de punten van onderdelen c en d, gevolgd door het eindcijfer. Telefoonaanbieders KPN (www.kpn.com) Formulier (1) Vraag: Wat kost het goedkoopste mobiele abonnement per maand? Na een druk op de knop meldt de website dat we binnen 24 uur een antwoord kunnen verwachten. Geen bevestiging per e-mail. Na meer dan dertig uur volgt een e-mail met excuus voor de vertraging, en met een verwijzing naar een webpagina (waar het antwoord zeker niet voor het oprapen ligt) maakt KPN zich er wel erg makkelijk van af (2). Eindcijfer: 3 Orange (www.orange.nl) E-mailadres (1): het duurt lang voordat we dat gevonden hebben: corporate-affairs@orangemaild.nl Vraag: Wat kost het goedkoopste mobiele abonnement per maand? Kennelijk wil Orange alleen gebeld worden. We horen niks van ze. Eindcijfer: 0 Telfort (www.telfort.nl) Formulier (2) Vraag: Wat kost het goedkoopste mobiele abonnement per maand? Na een druk op de knop voor het versturen van de vraag, lezen we dat we binnen drie dagen antwoord krijgen. Het wordt krap drie werkdagen met een duidelijk antwoord. Eindcijfer: 5 T-Mobile (www.t-mobile.nl) Vraag: Wat kost het goedkoopste mobiele abonnement per maand? T-Mobile wil geen e-mail, maar alleen telefoontjes of ouderwetse post. Eindcijfer: 0 Vodafone (www.vodafone.nl) Formulier (2) Vraag: Wat kost het goedkoopste mobiele abonnement per maand? Vodafone.nl meldt na twee minuten in een e-mail dat we binnen 48 uur antwoord krijgen (1). En inderdaad: na pakweg veertig uur ontvangen we de gevraagde informatie in een uitgebreide en duidelijke e-mail en een keurig overzicht van de gesprekskosten (4). Eindcijfer: 7 Online winkels Bol.com (www.bol.com) Formulier (2) Vraag: Kan ik korting krijgen als ik voor meer dan € 150 euro aan cd's bestel? Na een paar minuten komt er een ontvangstbevestiging waarin Bol meldt dat het antwoorden per e-mail vertraging oploopt en dat ze hun uiterste best doen om de mail toch snel te beantwoorden. En dat lukt: binnen 24 uur (6) hebben we antwoord. En helaas geeft Bol geen korting - of het moet om een bulk-order gaan; dan is volgens de klantenservice een korting wel bespreekbaar. Eindcijfer: 8 Kijkshop (www.kijkshop.nl) E-mailadres (3): orderdesk@kijkshop.nl Vraag: Kan ik korting krijgen als ik voor meer dan € 500 aan elektronische apparatuur bestel? Binnen 24 uur (6), zelfs binnen een halve dag (!), krijgen we antwoord van Kijkshop: “Helaas werken wij niet met kortingen bij een bepaald bedrag, Kijkshop heeft namelijk al scherpe prijzen.” Volgens ons kan het altijd scherper, maar feit is dat Kijkshop razendsnel is. Hadden ze ook nog een ontvangstbevestiging verstuurd, dan zouden ze de hoogste score hebben behaald. Eindcijfer: 9 Neckermann (www.neck.nl) Formulier (2) Vraag: Kan ik korting krijgen als ik voor meer dan € 300 aan kleding bestel? Binnen een minuut volgt er een ontvangstbevestiging per e-mail (1) die meldt dat er zo spoedig mogelijk contact wordt opgenomen. En dan verrast Neckerman ons door te bellen (Neckermann wil aardig wat gegevens in het formulier ingevuld zien). Daar zijn we eigenlijk niet van gediend. Maar het was wel snel: binnen een dag (6). Strafpuntje voor het bellen - want dat hebben we liever niet. Eindcijfer: 8 Wehkamp (www.wehkamp.nl) Formulier (2) Vraag: Kan ik korting krijgen als ik voor meer dan € 300 aan kleding bestel? Na een minuut volgt er een ontvangstbevestiging per e-mail (1) en dus had Wehkamp aardig kunnen scoren. Maar daar bleef het dan ook bij. Eindcijfer: 0 Internetproviders Planet Internet (www.planet.nl) Formulier (0) Vraag: Hoe duur is uw goedkoopste adsl-abonnement per maand? Direct krijgen we een ontvangstbevestiging (1), nadat we wel heel lang moesten rondklikken om bij een vakkundig verstopt vragenformulier te komen. Van een provider zou je meer verwachten. Dan volgt binnen drie dagen (pakweg zestig uur) (3) een antwoord - op zaterdag! Het antwoord is een verwijzing naar een webpagina waar het antwoord voor het oprapen ligt, maar dat hadden ze ook wel even kunnen mailen. Daarom twee strafpunten, maar die vergeven we Planet doordat ze op zaterdag stug doorwerken. Ze scoren dus een 4. Echter, twee weken nadat we onze vraag verstuurden, krijgen we een mailtje van 113.adsldesk@planet.nl met daaraan een virus! Helaas voor Planet: Eindcijfer: 0 Tiscali (www.tiscali.nl) E-mailadres: info@tiscali.nl (3) Vraag: Hoe duur is uw goedkoopste adsl-abonnement per maand? Het begon hoopvol, maar we hoorden niets van Tiscali. Eindcijfer: 0 XS4All (www.xs4all.nl) E-mailadres (3): info@xs4all.nl Vraag: Hoe duur is uw goedkoopste adsl-abonnement per maand? Geen haar beter dan Tiscali. Eindcijfer: 0 Banken ABN AMRO (www.abnamro.nl) Formulier (0) Vraag: Kan ik ook Internet-bankieren met de browser Opera? Binnen ongeveer een kwartier valt er een ontvangstbevestiging (1) in de inbox, en die belooft antwoord binnen 24 uur. Dat wordt ongeveer 36 uur (4). Het antwoord is wel duidelijk: dat kan alleen met Internet Explorer 4.02 (of hoger) of Netscape Communicator 4.08 (of hoger). Eindcijfer: 5 Postbank (www.postbank.nl) Formulier (2) Vraag: Kan ik ook internet-bankieren met de browser Opera? Op de valreep (2) krijgen we een antwoord van het Hoofd E-commerce en E-mail. “Door de grote belangstelling voor postbank.nl is de beantwoording van uw e-mailbericht vertraagd. Onze verontschuldigingen hiervoor.” Vervolgens de systeemeisen netjes op een rij, en Opera zit er niet bij. Maar: “Het kan zijn dat Mijn Postbank.nl wel werkt onder andere systemen, wij kunnen echter niets garanderen.” Eindcijfer: 4 Rabobank (www.rabobank.nl) Formulier (0) Vraag: Kan ik ook internet-bankieren met de browser Opera? We klikken en klikken en klikken maar vinden geen e-mailadres of webformulier. Of wacht: “Stel een vraag per e-mail over de Rabo Internetkassa”. Niet helemaal wat we zoeken, maar daar kunnen ze ons vast verder helpen. Maar helaas, we horen niks van de Rabobank. Eindcijfer: 0 Reizen ANWB (www.anwb.nl) Formulier (2) Vraag: Kan ik wekelijks een overzicht met last minute reizen per e-mail krijgen? Binnen een minuut volg een ontvangstbevestiging (1) en binnen een dag (6) antwoord. Zo'n overzicht heeft de ANWB niet en daarvoor zouden we op bezoek moeten bij een ANWB-kantoor in de buurt. Met een echt e-mailadres had de ANWB een tien kunnen halen. Eindcijfer: 9 Arke (www.arke.nl) E-mailadres: (3) info@arke.nl Vraag: Kan ik wekelijks een overzicht met last minute reizen per e-mail krijgen? Binnen een dag (6) antwoord: “Dit lukt helaas niet omdat dit per minuut verandert”. Aardig is wel weer de tip: “U kunt eventueel ook onze site Lastminute.nl bezoeken”. Door het ontbreken van een ontvangstbevestiging loopt ook Arke de maximale score mis. Eindcijfer: 9 D-Reizen (www.dreizen.nl) “Aangezien wij niet in staat zijn om grote hoeveelheden e-mail goed en snel te beantwoorden, kunt u alleen e-mailen met D-reizen als u vragen heeft over uw geboekte reis”. Eindcijfer: 0 KLM (www.klm.nl) Formulier (2) Vraag: Kan ik wekelijks een overzicht met last minute reizen per e-mail krijgen? Binnen 48 uur antwoord (4): nee, maar er zijn wel e-mail nieuwsbrieven. Eindcijfer: 6 NS (www.ns.nl) Vraag: Waar kan ik het digitale spoorboekje downloaden? De NS blijkt alleen bereikbaar per telefoon. Eindcijfer: 0 Politieke partijen CDA (www.cda.nl) E-mailadres (3): cda@bureau.cda.nl Vraag: Kunt u mij de partij-standpunten van het CDA e-mailen? Binnen een dag antwoord, maar een verwijzing naar het web. Dat kost punten (6 min 2). Eindcijfer: 7 D66 (www.d66.nl) Formulier (2) Vraag: Kunt u mij de partij-standpunten van D66 e-mailen? En dan krijgen we te lezen: “Uw bericht wordt centraal in het postarchief geregistreerd en doorgezonden aan de verantwoordelijke personen, inclusief degene aan wie u het bericht hebt gericht. Wij streven ernaar e-mailberichten binnen 7 werkdagen te beantwoorden”. Volgens de testregels is dat niet snel genoeg. We krijgen zelfs helemaal geen antwoord. Eindcijfer: 0 PvdA (www.pvda.nl) E-mailadres (3): Informatie@pvda.nl Vraag: Kunt u mij de partij-standpunten van de PvdA e-mailen? Er volgt snel een ontvangstbevestiging (1) en binnen een dag ook al een verwijzing naar de website van de partij, en ook hier kost dat twee punten. Eindcijfer: 8 VVD (www.vvd.nl) E-mailadres (3): alg.sec@vvd.nl Vraag: Kunt u mij de partij-standpunten van de VVD e-mailen? Binnen een (halve!) dag antwoord, maar ook al een verwijzing naar de website van de partij. En dat kost punten (6 min 2). Eindcijfer: 7 Overheid Ministerie van Justitie (www.justitie.nl) E-mailadres (3): voorlichting@minjus.nl Vraag: Kan ik online aangifte doen van online zwendel? Binnen twee dagen (4) meldt de publieksvoorlichter: “U kunt het plaatselijke politiekorps benaderen met uw vraag. Men kan daar voor u nagaan of men een dergelijke aangifte in behandeling kan nemen”. Eindcijfer: 7 Ministerie van OCW (www.minocw.nl) E-mailadres (3): info@minocw.nl Vraag: Kunt u mij een overzicht sturen van Nederlandse it-scholen? Binnen vier werkdagen (2) antwoord van een bedrijf dat voor het ministerie werkzaam is. Zo'n overzicht hebben ze niet maar wel enkele andere tips. Eindcijfer: 5 Rijkswaterstaat (www.rijkswaterstaat.nl) formulier (2) Vraag: Waar kan ik wegenkaarten van Nederland in pdf-formaat downloaden? Binnen een dag (6) volgt antwoord van Postbus 51 Informatiedienst namens het Ministerie van Verkeer en Waterstaat: “U kunt hiervoor terecht op de website van de Adviesdienst Verkeer en Vervoer van Rijkswaterstaat: http://www.rws-avv.nl.” Eindcijfer: 8 Staatsbosbeheer (www.staatsbosbeheer.nl) info@staatsbosbeheer.nl (3) Vraag: Waar kan ik kaarten met wandelroutes in pdf-formaat downloaden? Binnen een (halve!) dag (6): “Helaas kunnen wij u hier niet aan helpen. U kunt wel de wandelkaarten bestellen (zie onze site).” Net geen 10 door het ontbreken van een ontvangstbevestiging. Eindcijfer: 9 Verzekeringsmaatschappijen Amev (www.amev.nl) Formulier (1) Vraag: Ik neem mijn laptop vaak mee onderweg in Nederland. Kan ik deze laptop (waarde € 2500) tegen diefstal en beschadiging verzekeren, en hoeveel zou dit per jaar kosten? De website belooft zo spoedig mogelijk contact, maar Amev zwijgt in alle talen. Eindcijfer: 0 Delta Lloyd (www.deltalloyd.nl) Formulier (2) Vraag: Ik neem mijn laptop vaak mee onderweg in Nederland. Kan ik deze laptop (waarde € 2500) tegen diefstal en beschadiging verzekeren en hoeveel zou dit per jaar kosten? Binnen een (halve!) dag antwoord (6): dat is niet mogelijk. Het kan wel voor bedrijven als die ook de stationair opgestelde computerapparatuur verzekeren. Eindcijfer: 8 Kranten Algemeen Dagblad (www.ad.nl) ad@ad.nl (3) Vraag: Wat kost een jaarabonnement en kan ik dit online bestellen? Binnen een (halve!) dag antwoord (6): met toestemming tot automatische afschrijving kost dat € 212,95. en dat kan op ww.ad.nl of per e-mail geregeld worden. Had het AD een ontvangstbevestiging gestuurd, dan had het AD een 10 gekregen. Eindcijfer: 9 De Telegraaf (www.telegraaf.nl) E-mailadres (3): abonnement@telegraaf.nl Vraag: Wat kost een jaarabonnement en kan ik dit online bestellen? De Telegraaf stuurt een antwoord na net geen negen dagen. Beetje laat. Eindcijfer: 3 De Volkskrant (www.volkskrant.nl) E-mailadres (1): lezersservice.volkskrant@pcmuitgevers.nl Vraag: Wat kost een jaarabonnement en kan ik dit online bestellen? Binnen een dag antwoord, maar een verwijzing naar een webadres (6 min 2 strafpunten). Eindcijfer: 5 Omroepen AVRO (www.avro.nl) E-mailadres (3): info@avro.nl Vraag: Hoe duur is een jaarabonnement op uw tv-gids en kan ik dit online afsluiten? Binnen een (halve)! dag antwoord (6). “Een jaarabonnement op de AVRObode bedraagt EUR 45,90. Een jaarabonnement op de TeleVizier bedraagt EUR 48,40.” Verder kan dat per e-mail geregeld worden bij de AVRO, die net niet de maximum score haalt door het ontbreken van een ontvangstbevestiging. Eindcijfer: 9 NCRV (www.ncrv.nl) E-mailadres (3): webmaster@ncrv.nl Hoe duur is een jaarabonnement op uw tv-gids en kan ik dit online afsluiten? Binnen twee werkdagen (4) antwoord: “Een abonnement op onze NCRV-gids kost € 45,30 per jaar via een girokaart betaling. Als u liever automatisch wenst te betalen kost onze NCRV-gids € 44,35.” We zouden het verder per e-mail kunnen regelen. Eindcijfer: 7 VARA (www.vara.nl) webeditie@vara.nl (3) Hoe duur is een jaarabonnement op uw tv-gids en kan ik dit online afsluiten? Binnen vier werkdagen (2): “Een jaarabonnement kost € 43,70 per jaar. Met premie. Of eerste 20 weken voor € 5 Euro”. Online opgeven is mogelijk. Eindcijfer: 5 Conclusie Geen enkel proefkonijn haalde een 10. Negen van de 45 onvrijwillige proefkonijnen, ofwel twintig procent, haalde een 9. En dat is maar goed ook om het gemiddelde wat op te krikken, want het regende onvoldoendes: bijna de helft scoorde een 5 of lager. Zeker van de internetproviders hadden we meer verwacht. Het gemiddelde cijfer is een 4,9 - veel te laag. Met name het e-mailend bedrijfsleven mag beter zijn best doen. En voortaan op zijn hoede blijven, voor als we deze test in de toekomst nog eens dunnetjes over doen... Top 8 snelste e-mailers Acht proefkonijnen antwoorden binnen een halve dag. Daarom krijgen zij hier een eervolle vermelding, met de snelste bovenaan, waarbij we verder nog moeten opmerken dat de VVD wel snel was maar een matig antwoord gaf. 1) Delta Lloyd 2) Lotto 3) TPG / AVRO 5) Kijkshop 6) Algemeen Dagblad 7) Staatsbosbeheer 8) VVD Overig AlbertHeijn (www.albertheijn.nl) Formulier (2) Kan ik het Recept van de dag ook per e-mail ontvangen? Ontvangstbevestiging (1) en binnen drie (3) werkdagen antwoord (niet mogelijk). Eindcijfer: 6 Greenpeace (www.greenpeace.nl) E-mailadres (3): info@greenpeace.nl Vraag: Ik wil donateur van Greenpeace worden. Kan ik dit online regelen? Binnen een minuut volgt de ontvangstbevestiging (1) die 'zo spoedig mogelijk' antwoord belooft. Echter, pas na ruim een week krijgen we antwoord - net te laat. Eindcijfer: 3 Heineken (www.heineken.nl) Formulier (2) Is die Heerlijk Helder Heineken ringtone gratis? Ontvangstbevestiging (1) en een helder antwoord binnen een dag (6): “De enige kosten waarvoor betaald moeten worden zijn de kosten van het versturen van een sms-bericht om de ringtone aan te vragen.” Had Heineken een echt e-mailadres aangeboden, dan was het een 10 geweest. Eindcijfer: 9 Lotto (www.lotto.nl) E-mailadres (3): info@lotto.nl Hoe groot (of hoe klein) is de kans om de jackpot te winnen? Binnen een (halve!) dag (6) krijgen we antwoord: “De kans op het winnen van de hoofdprijs van 1 miljoen is 1 op 8 miljoen. De kans op het winnen van de Jackpot is 1 op 50 miljoen (45 boven 6). De kans op het winnen van een kleine prijs is ongeveer 15%.” De Lotto loopt een 10 mis door het ontbreken van een ontvangstbevestiging. Eindcijfer: 9 Microsoft (www.microsoft.nl) Formulier (0) Vraag: Wanneer zal MSN Direct in Nederland beschikbaar zijn? Na drie minuten volgt er een ontvangstbevestiging (1) van het Nederlandse Microsoft Contact Center dat Engelse tijd op de computer heeft ingesteld. En binnen twee dagen (4) het antwoord (onbekend wanneer). Eindcijfer: 5 Philips (www.philips.nl) Formulier (2) Vraag: Hoe snel is de snelste cd-brander van Philips? Binnen enkele minuten verstuurt Philips een ontvangstbevestiging (1): “Momenteel is het iets drukker dan normaal, wij zullen u over enkele dagen antwoorden.” Echter, na enkele dagen hebben we nog niks gehoord. En na enkele weken evenmin. Eindcijfer: 0 Randstad (www.randstad.nl) Formulier (2) Kunt u mij aan een baan in de it in het buitenland helpen? Binnen een dag krijgen we antwoord (6). Dat gaat niet lukken, maar: “Wel kun je zelf contact opnemen met Randstad vestigingen in het buitenland. Adressen vind je op www.randstad.com. Algemene informatie over het werken in het buitenland vindt je op www.randstad.nl bij Werkpocket.” Ook bij Randstad moeten ze op de d's en de t's letten. Eindcijfer: 8 Shell (www.shell.nl) E-mailadres (3): communicatie@shell.nl Waar kan ik een kaart met alle Shell pompstations downloaden? Na vier werkdagen krijgen we een automatisch opgesteld bericht dat ons vertelt dat verbinding met communicatie@shell.nl is geweigerd. Shell heeft pech dat de Shell-servers haperen: pas op dag acht volgt antwoord: “We hebben geen kaart met stations, maar wel een stationfinder: www.multimap.com/clients/places.cgi?client=shell&db=NL⟨=nl.” Eindcijfer: 3 TPG Post (www.tpgpost.nl) Formulier (2) Vraag: is het mogelijk om thuis postzegels te printen zodat je niet meer naar het postkantoor hoeft om postzegels te kopen? Binnen enkele minuten een ontvangstbevestiging (1) en binnen een (halve!) dag (6) een duidelijk antwoord over EasyStamp (www.tpgpostbusiness.nl/easystamp). TPG Post had een tien kunnen halen met een echt e-mailadres. Eindcijfer: 9 "