Elke dag je smartphone of tablet op de netlader aansluiten? Het is veel makkelijker om je mobiele apparaat gewoon naast je op een oplaadmat te leggen. Ook Apple zet nu de schouders eronder en steunt de populairste Qi-standaard. Maar hoe werkt het draadloos opladen nu precies en hoe ziet de toekomst eruit?

Qi (spreek uit als ‘chi’) betekent in figuurlijke zin ‘levenskracht’ of ‘energiestroom’. Het is een open standaard van de Wireless Power Consortium voor het draadloos overbrengen van energie. In de eerste versie wordt het principe van inductie toegepast, de latere standaard gebruikt magnetische resonantie. Je komt draadloos opladen vooral tegen in de vorm van een plat laadstation of -mat waarop compatibele apparaten kunnen worden gelegd. Een vergelijkbare techniek wordt (in het groot) al gebruikt voor het opladen van elektrische auto’s.

Draadloos opladen past helemaal in de draadloze toekomst, maar echt nieuw is het niet. Al in de negentiende eeuw werd geëxperimenteerd met de draadloze overdracht van energie. In 1990 introduceerde Oral-B een elektrische tandenborstel die via een speciale houder draadloos werd opgeladen. Tegenwoordig kun je veel smartphones en tablets eveneens draadloos opladen, zoals recente toestellen uit de Samsung Galaxy-lijn.

Andere modellen kun je weer middels een accessoire geschikt maken. Laadstations zijn breed beschikbaar van de smartphonefabrikanten zelf of partijen als Belkin en Mophie. IKEA lanceerde in 2015 een reeks producten voor draadloos opladen, waaronder laadstations en bureaulampen of meubels met geïntegreerde lader.

Bovendien is draadloos opladen niet meer beperkt tot de wereld van Android: Apple sluit zich aan bij de Qi-standaard en gaf onlangs een sneak preview van AirPower, een accessoire dat in 2018 op de markt komt. Hiermee kunnen drie apparaten tegelijkertijd worden opgeladen.

Hoe werkt Qi?

De eerste Qi-standaarden (1.0 en 1.1) werken volgens het principe inductie, het verband tussen elektriciteit en magnetisme. Als stroom door een draad loopt, wordt een magnetisch veld opgewekt. En andersom werkt dat ook, ontdekte de Britse natuurkundige Michael Faraday al in 1831. Er kan stroom worden opgewekt door een magneet snel ten opzichte van een spoel te bewegen, zoals in een fietsdynamo. Zodoende kan energie worden overgebracht door twee spoelen bij elkaar te houden.

In een transformator wordt dit toegepast om een wisselspanning omhoog of omlaag te brengen. Omdat het magnetische veld niet wordt gehinderd door lucht, glas of een laag kunststof, kan het ook door de behuizing van je smartphone of tablet heen. Maar niet door metaal, zoals je bij koken op inductie merkt: het snel wisselende magnetisch veld zorgt hier voor wrijving in het metaal in de bodem van de pan, hetgeen resulteert in warmte.

©PXimport

Het laadstation bevat een spoel waarin een magnetisch veld wordt opgewekt. Een kleine spoel in een smartphone of tablet absorbeert het veld en gebruikt de opgewekte energie om de accu te vullen. Er wordt tegelijkertijd informatie uitgewisseld, zodat bijvoorbeeld de ontvanger meer of minder vermogen kan vragen. De overdracht is minder efficiënt dan met een kabel en het energieverlies is merkbaar: de smartphone wordt iets warmer.

Bovendien kan, net als bij koken op inductie, een metalen object in de buurt van het laadstation sterk verhit raken. Daar wordt overigens rekening mee gehouden: een laadstation herkent metalen objecten en past het vermogen erop aan. In Qi 1.1 is die detectie verder verbeterd. Een smartphone met metalen behuizing blijft echter problematisch. Door de korte afstand tussen laadstation en apparaat (ongeveer 5 mm) kun je bovendien geen dikke hoesjes gebruiken. Laden gaat daarnaast minder snel dan met moderne snelle laders. Het vermogen van 5 watt kun je vergelijken met ‘gewone’ netladers.

Magnetische resonantie

Naast het inductieladen met twee magnetische velden wordt steeds vaker magnetische resonantie gebruikt. Ook in versie 1.2 van de Qi-standaard zien we die technologie terug. Resonantie werkt volgens hetzelfde principe als inductie, maar met veel hogere frequenties. Bij Qi liggen die tussen 100 en 200 kHz, maar er zijn ook standaarden die met veel hogere frequenties werken (rond 7 MHz). De frequentie wordt middels het communicatiekanaal afgestemd tussen zender en ontvanger. De standaard is minder efficiënt, maar kan wel meer vermogen (15 watt) over grotere afstand (3 tot 4,5 cm) overbrengen.

Die 4,5 cm wordt gehaald als de ontvanger specifiek voor de nieuwe standaard is ontworpen. Verder kunnen meerdere apparaten tegelijkertijd worden opgeladen met hetzelfde laadstation. De hogere frequenties geven minder risico op warmteontwikkeling in metalen, zoals muntstukken.

AirFuel Alliance en A4WP

Naast het Wireless Power Consortium Qi zien we ook andere samenwerkingsverbanden. De belangrijkste is de AirFuel Alliance, een samensmelting van de Power Matters Alliance (PMA) en de Alliance for Wireless Power (A4WP). Maar er zijn ook verschillende kleinere groepen en bedrijven die hun soms unieke technologieën proberen te promoten, zoals WiTricity en Energous (WattUp). Bij alle initiatieven speelt magnetische resonantie een grote rol.

De startup Pi komt met een lader die magnetische resonantie over grotere afstanden (tot zo’n 30 cm) mogelijk maakt door het magnetische veld om te vormen en van hoek te veranderen. Ook zien we in de auto-industrie initiatieven om grotere vermogens over grotere afstanden over te brengen, wat nieuwe toepassingen voor het opladen van elektrische auto’s mogelijk maakt.

Het is vooral belangrijk dat er een universele, globaal geaccepteerde standaard komt – een beetje zoals wifi voor draadloze netwerken. Dat Apple zich (ook) sterk maakt voor Qi, is een belangrijke stap in die richting. Er zit bovendien nog rek in de huidige Qi 1.2-standaard: volgens het instituut kan 2.000 watt worden overgebracht, waardoor zelfs keukenapparatuur draadloos zou kunnen werken.

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom speuren we een paar keer per week binnen een bepaald thema naar zulke deals. Dit keer hebben we vijf DAB+-radio's voor je gevonden die je ook nog eens heel makkelijk meeneemt, op vakantie bijvoorbeeld.

Digitale radio via DAB+ (Digital Audio Broadcasting) biedt een helder en storingsvrij radiosignaal, met een steeds groter zenderaanbod. Dat maakt het luisteren een stuk aangenamer. Dankzij modellen met ingebouwde accu of batterijen ben je niet gebonden aan een stopcontact. Voeg daar een netstroomaansluiting aan toe en je hebt een toestel dat net zo makkelijk op de camping als op het aanrecht in de keuken dienst kan doen.

Denver DAB-18 Radio DAB+

De Denver DAB-18 is een compacte DAB+/FM-radio die een retro uiterlijk combineert met moderne functionaliteit. De geïntegreerde Bluetooth-functie maakt het mogelijk om draadloos muziek te streamen vanaf je smartphone of tablet. Daarnaast beschikt de radio over een AUX-ingang voor het aansluiten van externe apparaten. Met de dubbele alarmfunctie en snoozefunctie is de DAB-18 ook geschikt als wekkerradio. Het dimbare lcd-display toont duidelijk informatie over zenders en instellingen. De radio werkt zowel op netstroom als op 4 C-batterijen. Met 20 voorkeuzezenders (10 DAB+ en 10 FM) heb je snel toegang tot je favoriete stations.

Audizio Milan

De Audizio Milan is een compacte draagbare DAB+/FM-radio. De Milan biedt zowel DAB+ als FM-ontvangst, waardoor je kunt genieten van een breed scala aan radiostations met heldere geluidskwaliteit. Dankzij de Bluetooth-functionaliteit kun je draadloos muziek streamen vanaf je smartphone of tablet. Met de ingebouwde 2000mAh-accu heb je genoeg stroom voor zo'n 10 uur luisterplezier, en kan de radio via usb worden opgeladen. Het 2,4-inch kleurendisplay toont duidelijk informatie over zenders en instellingen.

Grundig DTR 4500 BT DAB

De Grundig DTR 4500 BT DAB heeft Bluetooth 5.0-functionaliteit en kun je naast het luisteren naar DAB-stations ook gebruiken om te streamen vanaf je smartphone of tablet. De radio beschikt over een 2.0 stereo luidsprekersysteem met een totaal vermogen van 10 watt RMS. Het 2,4-inch kleurendisplay biedt duidelijke informatie over zenders en instellingen, en de helderheid is in drie stappen aan te passen. Hoewel de DTR 4500 BT DAB geen ingebouwde accu heeft, kan hij natuurlijk wel gewoon op netstroom worden aangesloten.

Lenco PDR-040EF Bambus

De Lenco PDR-040EF Bambus is gemaakt van echt bamboe en gerecycled ABS met tarwevezel, wat niet alleen een mooie uitstraling geeft, maar ook bijdraagt aan duurzaamheid. Met Bluetooth 5.0-functionaliteit kun je eenvoudig muziek streamen vanaf je smartphone of tablet. De radio beschikt over een 3 watt RMS luidspreker en een passieve basradiator. De ingebouwde 2000mAh accu biedt tot 16 uur afspeeltijd via Bluetooth en tot 12 uur via FM of DAB+, waardoor je de hele dag kunt genieten van je favoriete muziek, zowel thuis als onderweg. Daarnaast is de radio uitgerust met een klok- en alarmfunctie, een 3,5 mm hoofdtelefoonaansluiting en een telescoopantenne.

Kenwood CR-M30DAB-R

Deze compacte Kenwood kan overweg met FM-radio en DAB+. De radio beschikt over Bluetooth-functionaliteit, waardoor je draadloos muziek kunt streamen vanaf je smartphone of tablet. Dankzij de geïntegreerde oplaadbare batterij kun je tot 7 uur genieten van je favoriete muziek zonder dat je een stopcontact nodig hebt. Daarnaast is de radio voorzien van een helder LCD-scherm dat informatie over zenders en instellingen duidelijk weergeeft. Met de mogelijkheid om zowel op netstroom als op de interne accu te werken, kun je de CR-M30DAB op verschillende manieren gebruiken.

Bij het versturen van je e-mails heb je geen garantie dat er niemand meeleest. Je berichten kunnen onderweg door onbevoegden worden onderschept en gelezen. Wil je dit risico absoluut voorkomen? Dan kun je ervoor kiezen om je berichten voortaan te versleutelen. Als je dat doet, kan alleen de beoogde ontvanger, degene die over de juiste sleutel beschikt, jouw bericht lezen.

Een vertrouwelijk bericht zet je niet snel op een ansichtkaart. Die stop je bij voorkeur in een gesloten envelop. Dit geldt natuurlijk ook voor een vertrouwelijk bericht dat je via e-mail verstuurt. Ook daarvan wil je niet dat anderen die zomaar lezen. Dat risico loop je wel, want ook bij e-mail is je bericht (onderweg) vaak probleemloos leesbaar, op diverse mailservers.

Wat je hiertegen kunt doen, is je bericht beveiligen. Dit kun je op een eenvoudige manier doen door je bericht in een tekstbestand op te nemen en als versleuteld zip-bestand mee te sturen. Dit kan bijvoorbeeld met de gratis tool 7-Zip. Je deelt het wachtwoord dan via een apart kanaal, bijvoorbeeld telefonisch, of met een beveiligde chatapp als WhatsApp of Signal. Deze aanpak is alleen nogal bewerkelijk en bovendien wordt alleen de bijlage versleuteld, niet je gehele bericht.

In dit artikel bespreken we daarom twee gratis methoden om een volledige e-mail, inclusief bijlagen, te versleutelen. De eerste optie is relatief eenvoudig: je verstuurt je berichten via een online maildienst, zoals Proton Mail. De tweede manier is wat technischer en maakt gebruik van de gratis mailapp Thunderbird gecombineerd met OpenPGP. Deze methode is voor wie geen extra mailservice wil gebruiken.

Account creëren bij Proton Mail

Er zijn verschillende online diensten beschikbaar voor het versturen van versleutelde e-mails. Omdat je berichten tijdelijk op hun servers worden opgeslagen, is het verstandig te kiezen voor aanbieders die zijn gevestigd in landen met sterke privacywetten, zoals Tutanota uit Duitsland en Proton Mail uit Zwitserland. Beide zijn vergelijkbaar en bieden in hun gratis versies ongeveer dezelfde functionaliteit. Wij gebruiken Proton Mail als voorbeeld.

Ga naar de site, klik op Create a free account en kies Get Proton for free. Je krijgt 1 GB opslagruimte, geschikt voor één gebruiker en één e-mailadres. Wil je meer, dan biedt Mail Plus extra opties voor ongeveer 4 euro per maand. Vul een Gebruikersnaam en een sterk Wachtwoord in (twee keer). Bij Gebruikersnaam kun je kiezen tussen @proton.me en @protonmail.com. Bevestig met Account aanmaken. Na een captcha-test kun je een weergavenaam voor je account instellen. Klik op Doorgaan om optioneel een herstelmethode in te stellen voor als je je wachtwoord vergeet.

Je kiest zelf een geschikte weergavenaam voor je e-mailaccount bij Proton Mail.

Mails verzenden

In je online dashboard kun je (versleutelde) mails verzenden en ontvangen. Wil je liever een app gebruiken, klik dan rechtsboven op het tandwielpictogram en kies Download de Proton Mail-apps voor mobiele apparaten (Android en iOS) of computers (Windows, macOS en Linux). Voor sporadisch gebruik voldoet de webversie prima.

Klik linksboven op Nieuw bericht om een versleuteld bericht te maken. Vul in het Aan-veld bijvoorbeeld je eigen Proton-adres in om te testen. Voeg een Onderwerp en berichttekst toe en verstuur indien gewenst een bijlage via het paperclipicoon. Klik op Verstuur om het bericht te verzenden; dat verschijnt even later in je inbox.

Versleutelde berichten kun je op dezelfde manier naar andere Proton Mail-gebruikers sturen. Voor het verzenden van versleutelde mails naar andere e-mailadressen klik je onderaan het dialoogvenster op het sloticoontje, of je gebruikt de toetscombinatie Ctrl+Shift+E. Stel een Wachtwoord en optionele Wachtwoord hint in en bevestig met Versleuteling instellen. Klik daarna op Verstuur. De ontvanger ontvangt een mail van Proton met jouw berichttitel en een knop Unlock message. Door hierop te klikken, opent de ontvanger Proton Mail in zijn browser. Na het invoeren van het juiste wachtwoord kan hij het bericht lezen en ook Veilig beantwoorden.

Je kunt (via de online server) ook versleutelde berichten versturen naar mensen die Proton Mail niet gebruiken.

Meer technische aanpak met Thunderbird

Diensten als Proton Mail maken het makkelijk om versleutelde berichten te versturen, maar je bent afhankelijk van een externe provider en hebt geen controle over de versleuteling. De gratis versie kent daarnaast enkele beperkingen. Als je niet terugschrikt voor een meer technische aanpak, is een mailclient als Thunderbird, met uitstekende ondersteuning van de encryptiestandaard OpenPGP, een goed alternatief.

Download de app via www.thunderbird.net. Deze werkt op diverse platformen, waaronder Windows, macOS en Linux. We richten ons hier op de Windows-versie. Installeer de app en start deze op. Bij de eerste start verschijnt het venster voor het aanmaken van een e-mailaccount automatisch.

Thunderbird is voor diverse platformen beschikbaar, zowel mobiel als desktop.

Accountconfiguratie

Vul je naam, e-mailadres en bijbehorend wachtwoord in. Gaat het om een bekende mailprovider, zoals @gmail.com, dan haalt Thunderbird automatisch de vereiste serverconfiguratie uit zijn database zodra je op Doorgaan klikt. Werkt dit niet, klik dan op Handmatig configureren en vul zelf de gegevens in voor de inkomende en uitgaande mailserver. Afhankelijk van je mailprovider kun je vaak kiezen tussen IMAP (berichten blijven op de server en worden lokaal gesynchroniseerd) en POP3 (berichten worden alleen lokaal bewaard). Controleer je configuratie met Opnieuw testen. Krijg je groen licht, bevestig dan met Gereed en OK.

Je kunt op elk moment nieuwe e-mailaccounts toevoegen, ook van andere mailproviders. Dit doe je via het knopje met de drie streepjes rechtsboven, waar je opnieuw Nieuwe account / E-mail kiest om in het bekende configuratievenster te komen.

Wil je Thunderbird verder configureren en afstemmen, open dan Instellingen en bekijk de rubrieken zoals Algemeen, Opstellen, Privacy & Beveiliging, Chat of Exporteren voor Mobiel. We hebben helaas niet de ruimte om hier dieper op in te gaan.

Als het goed is, diept Thunderbird de nodige serverconfiguratie uit zijn database op.

Sleutels creëren

We gaan ervan uit dat je inmiddels een of meerdere e-mailaccounts in Thunderbird hebt aangemaakt en probleemloos mails kunt versturen en ontvangen. Nu is het belangrijk om dit ook met versleutelde berichten te doen. Thunderbird heeft hiervoor het protocol OpenPGP geïntegreerd. Hiervoor is een sleutelpaar nodig (zie het kader ‘OpenPGP’). De eerste stap is het aanmaken van dit sleutelduo.

Klik op het knopje met de drie puntjes en kies Extra / OpenPGP-sleutelbeheerder. Er opent een dialoogvenster waarin je op Aanmaken klikt en Nieuw sleutelpaar selecteert. Gebruik het pijlknopje bij Identiteit om het gewenste e-mailadres te kiezen. Laat de overige instellingen, zoals geldigheidsduur (standaard 3 jaar, of selecteer eventueel Sleutel vervalt niet), type (RSA) en grootte (3072 bits), gerust ongemoeid. Klik op Sleutel aanmaken en Bevestigen. Je nieuwe sleutelpaar wordt direct aan de sleutelbeheerder toegevoegd.

Weet dat je van hier vanuit het contextmenu ook altijd een sleutel kunt intrekken en zelfs verwijderen. Let wel, in dit laatste geval kun je reeds ontvangen berichten dan ook niet meer ontsleutelen.

Je bepaalt zelf de geldigheidsduur van een aangemaakte sleutel.

Exporteren

Om een versleuteld bericht te versturen, heb je de publieke sleutel van de ontvanger nodig. Omgekeerd heeft iemand jouw publieke sleutel nodig om jou een versleutelde mail te sturen. Er zijn verschillende manieren om deze sleutel beschikbaar te maken.

Je kunt je publieke sleutel bewust exporteren. Klik rechts op de gewenste sleutel in de sleutelbeheerder, kies Sleuteleigenschappen en zorg dat Ja, deze sleutel als een persoonlijke sleutel behandelen is geselecteerd. Bevestig met OK, klik opnieuw met rechts op de sleutel en selecteer Publieke sleutel(s) per e-mail verzenden en verstuur het bericht naar de ontvanger(s).

Een alternatief is je sleutel publiceren in de OpenPGP Key Repository. Kies in het contextmenu Publieke sleutel(s) exporteren naar bestand en sla het bestand […]-public.asc op een geschikte locatie op. Dit zogeheten ASCII-armored bestand (met de publieke sleutel tussen de headers PGP PUBLIC KEY BLOCK), kun je gerust bekijken met een teksteditor.

Voor registratie ga je naar https://key.openpgp.org. Klik op Uploaden en op Bestand kiezen. Verwijs naar het asc-bestand, bevestig met Upload, klik op Verzend verificatie-e-mail en volg de link in de bevestigingsmail. De registratie van je identiteit wordt op de webpagina bevestigd.

In enkele stappen exporteer je je publieke sleutel vanuit de sleutelbeheerder.

Importeren en zoeken

De publieke sleutel is nu beschikbaar, zodat je naar het bijbehorende e-mailadres een versleuteld bericht kunt sturen. Maar hoe importeer je zo’n publieke sleutel? Als je de sleutel als bijlage via e-mail in Thunderbird hebt ontvangen, kun je deze meestal direct importeren via de knop OpenPGP nabij de e-mailheader. Zie je deze knop niet, dan kun je dit handmatig doen.

Bewaar de asc-bijlage op je pc, open vervolgens de OpenPGP-sleutelbeheerder in Thunderbird, ga naar het menu Bestand en kies Publieke sleutel(s) importeren uit bestand. Selecteer het opgeslagen asc-bestand, kies Geaccepteerd (niet geverifieerd) en bevestig met Importeren. Klik daarna op Details bekijken en sleutelacceptatie beheren. Als je zeker bent dat de sleutel afkomstig is van de juiste persoon, selecteer je Ja, ik heb persoonlijk geverifieerd dat deze sleutel de juiste vingerafdruk heeft. Bevestig met OK (twee keer) en Sluiten.

Als de sleutel is geregistreerd in de OpenPGP Key Repository, kun je deze ook zelf opzoeken. Ga naar https://keys.openpgp.org en zoek met het e-mailadres, de sleutel-ID of de digitale vingerafdruk. Zodra je de juiste sleutel vindt, klik je erop om deze te downloaden en vervolgens te importeren zoals hierboven beschreven.

Je kunt het zoekproces ook direct in Thunderbird starten. Open de OpenPGP-sleutelbeheerder, ga naar het menu Sleutelserver en kies Sleutels online ontdekken. Vul een e-mailadres of sleutel-ID in. Als de beoogde sleutel wordt gevonden, verschijnt automatisch het inmiddels vertrouwde importvenster.

Je kunt ook direct vanuit Thunderbird online naar publieke sleutels zoeken.

Check-up

Je hebt nu de publieke sleutel van de ontvanger, maar een extra controle is toch belangrijk. Klik op het knopje met de drie streepjes, kies Accountinstellingen en open End-to-end-versleuteling bij het gewenste e-mailadres. Staat bij OpenPGP de optie Geen geactiveerd, selecteer dan de juiste sleutel. Klik op het pijlknopje en vervolgens op Sleuteleigenschappen om deze te controleren. Sluit af met OK.

Vanuit dit venster kun je je openbare sleutel ook registreren op https://keys.openpgp.org. Dit die je via de knop Publiceren.

De volgende stap is normaal gesproken niet nodig, maar mocht het toch niet lukken om versleutelde berichten te versturen, controleer dan het volgende. Klik opnieuw op het knopje met de drie streepjes, kies Instellingen, open Algemeen en scrol helemaal tot bij de knop Configuratie-editor. Klik hierop, zoek naar Mail.openpgp.enable en druk op de knop Omschakelen totdat True verschijnt. Daarna mg je de editor afsluiten.

Zorg dat de juiste sleutel aan je e-mailadres is gekoppeld.

Versturen

Alles is nu gereed om berichten met OpenPGP-encryptie te versturen. Open je Postvak IN en klik op +Nieuw bericht. Vul zoals gebruikelijk de velden Aan en Onderwerp in en typ je tekstbericht. Zorg ervoor dat je in het Aan-veld alleen e-mailadressen invoert waarvoor je al een publieke sleutel hebt geïmporteerd. Klik daarna op Versleutelen in de knoppenbalk.

Klik op het pijlknopje bij OpenPGP en vink Onderwerp versleutelen aan, zodat ook de onderwerpregel is afgeschermd. Eventueel kun je Digitaal ondertekenen aanvinken. Hiermee wordt een hash (een mathematisch gegenereerde samenvatting) van je bericht versleuteld met je private sleutel. Op die manier kan deze alleen met je publieke sleutel worden ontcijferd. Dit bevestigt voor de ontvanger dat het bericht echt van jou afkomstig is. Verzend het bericht vervolgens.

Een ontvanger die je bericht in Thunderbird opent (of in een andere e-mailclient met OpenPGP-ondersteuning), hoeft verder niets extra’s te doen. Hij ziet via icoontjes dat het bericht is versleuteld (hangslot met groen vinkje) en digitaal is ondertekend (zegel). Verschijnt er een rood driehoekje, klik hierop, want dan is er een probleem.

Naast versleutelen kun je een bericht digitaal ondertekenen.