Een SSD (Solid State Drive) biedt veel voordelen ten opzichte van een normale harde schijf: hij is sneller, stiller en energiezuiniger. Het loont dus de moeite om uw harde schijf te vervangen door een SSD. In deze workshop zetten we een bestaande Windows 7-installatie over op een SSD. Ook laten we zien hoe u de SSD volledig leegmaakt als u er voor kiest om Windows opnieuw te installeren.

Dit artikel bestaat uit vier pagina’s:

Bestaande installatie overzetten (huidige pagina)

- Benodigheden

- Toch vers installeren?

- Macrium reflect free

- Macrium reflect free installeren

- Reflect free herstelschijf maken

Bestaande installatie overzetten (vervolg)

- Image maken

- SSD installeren

- Opstarten vanaf de herstelschijf

- Image terugzetten

Alignment

- Wat is alignment?

- Altijd alignment

- Controle alignment in Windows

Onderpartitioneren

- Wat is onderpartitioneren?

- Installatie Windows 7

- Onderpartitioneren vanuit Windows 7

Bestaande installatie overzetten

Benodigdheden

Behalve een SSD hebt u voor deze workshop een lege cd of dvd, een externe harde schijf en een usb-stick nodig. Op de externe harde schijf bewaren we het image van de geïnstalleerde Windows-installatie, dat u later terugzet op de SSD. De lege cd of dvd gebruiken we om een herstel-dvd te maken waarmee het gemaakte image wordt teruggezet. De usb-stick hebt u alleen nodig als u een al gebruikte SSD hebt en Windows 7 helemaal opnieuw wilt installeren. Wij gaan in deze workshop uit van Windows 7 Home Premium, maar ook andere Windows 7-versies kunnen worden overgezet.

©PXimport

Toch vers installeren?

In deze workshop laten we zien hoe u een bestaande Windows 7-installatie overzet naar een SSD. Als u voor de beste prestaties gaat, dan is het verstandiger om Windows 7 vers te installeren. Dit heeft te maken met de zogenoemde ‘alignment’ van de partitie. Meer informatie hierover leest u in het kader ‘Alignment’. Wij kennen geen werkwijze waarmee een aangemaakt image zo kan worden teruggezet dat de partitie ‘aligned’ blijft. Wilt u Windows 7 schoon installeren op een SSD die al eerder is gebruikt, ga dan naar het tweede gedeelte van deze workshop.

©PXimport

Macrium Reflect Free

Geen van de gratis image­programma’s die we hebben uitgeprobeerd bleek in staat om een partitie ‘aligned’ terug te zetten. Macrium Reflect Free Edition vinden we een prettig programma, daarom gebruiken we het in deze workshop. Surf naar macrium en klik op Download Now. U wordt doorverwezen naar de juiste pagina op Download.com. Reflect Free is geschikt voor 32 en 64 bit Windows-versies en installeert automatisch de juiste variant. Start het installatieprogramma door op het gedownloade bestand te dubbelklikken.

©PXimport

Macrium Reflect Free installeren

Nadat u de installatieprocedure hebt gestart, klikt u op Next om de installatiebestanden uit te pakken en de installatie te starten. Klik nogmaals op Next en ga akkoord met de licentievoorwaarden door I agree te selecteren en op Next te klikken. U kunt nu bepalen waar het programma wordt geïnstalleerd. De standaardmap zal in de meeste gevallen voldoen, klik dus nogmaals op Next. Vervolgens klikt u ook in het volgende scherm op Next om de installatie te starten. Sluit het installatieprogramma af met een klik op Close.

©PXimport

Reflect Free herstelschijf maken

Start Macrium Reflect Free op. Voordat we een image maken van de Windows-installatie, gaan we eerst aan de slag met een herstel-cd. Deze hebt u nodig om het image op uw SSD te zetten. Stop een lege cd of dvd in uw brander en klik in het menu op Other Tasks. Klik vervolgens op Create Rescue CD. In het venster dat nu opent kiest u de optie Linux en klikt u op Next. Klik op Finish om de herstelschijf te branden.

©PXimport

Image maken

Sluit de externe schijf aan waarop u het image van uw Windows-installatie opslaat. Klik in de linkerkolom op Create a backup image of an entire disk or selected partition(s), waarna de Create Backup Wizard wordt gestart. Klik op Next en selecteer de Windows 7-partitie. Klik vervolgens weer op Next en selecteer de optie Local Hard Disk. Klik op de mapnaam en kies Browse for folder. Selecteer een map op uw externe harde schijf of maak een nieuwe map aan. Klik op OK en vervolgens achtereenvolgens op Next en Finish om de procedure te starten. Klik in het venster Backup Save Options op OK.

©PXimport

SSD installeren

We gaan er in deze workshop van uit dat u weet hoe u de harde schijf in uw desktop of notebook vervangt door een SSD. Dit gaat op dezelfde manier als bij een traditionele harde schijf. Omdat een SSD is uitgevoerd in het 2,5inch-formaat, hebt u voor uw desktop een adaptersetje naar 3,5 inch nodig (dat soms met de SSD wordt meegeleverd). Vervolgens sluit u de sata-voedingsstekker en het sata-datakabeltje aan. Bij een notebook is het een kwestie van het klepje aan de onderkant openen, de harde schijf verwijderen en de SSD terugplaatsen. Afhankelijk van het merk notebook zult u ook een adapter moeten overplaatsen.

©PXimport

Opstarten vanaf de herstelschijf

Voor het terugzetten van het image gebruiken we de eerder gemaakte herstelschijf. Stop de schijf in uw computer en zorg er eventueel met behulp van de BIOS voor dat uw systeem vanaf cd-rom opstart. Sluit ook uw externe harde schijf aan. De Restore Wizard opent met een welkomstscherm. Blader in de linkerkolom naar het gemaakte image en klik vervolgens op Next. Vink de partitie in het image aan en klik wederom op Next. Vink vervolgens Unallocated PAE aan of selecteer een al bestaande partitie op de SSD en klik op Next. Kies in het volgende scherm Active en Next.

©PXimport

Image terugzetten

Omdat de opgeslagen partitie waarschijnlijk kleiner is dan de beschikbare ruimte op de SSD, kunt u de partitiegrootte uitbreiden (zie het kader ‘Onderpartitioneren’). Sleep de regelaar helemaal naar rechts of laat tien procent ongepartitioneerd en klik op Next. De Restore Wizard zal vragen of u het image wilt controleren. Aangezien er niets op de SSD staat, kiest u No Thank You en klikt u op Next. Selecteer de optie Replace with the Master Boot Record from the backup (Recommended) en Next. Selecteer Yes / Check the file system integrity at reboot en klik op Next. Kies tot slot Finish om de procedure te starten.

©PXimport

Alignment

Wat is alignment?

Bij een partitie die ‘aligned’ is, ­komen de clusters van het bestandssysteem overeen met de ‘blocks’ en ‘pages’ op een SSD (zie ook het artikel Supersnelle SSD's voor Windows 7). Deze pages zijn weer verdeeld over grotere datablokken. Wanneer een partitie niet ‘aligned’ is, bestaat de kans dat een schrijfactie die prima in één block of page zou passen, toch wordt verspreid over twee blocks of pages. Hierdoor verloopt een schrijfactie trager dan nodig is. Windows 7 maakt altijd partities aan die aligned zijn, in tegenstelling tot Windows XP. U kunt eventueel de installatie-dvd van Windows 7 gebruiken om een aligned partitie voor Windows XP te maken.

©PXimport

Altijd alignment

Helaas hebben we nog geen manier gevonden om een image op een partitie terug te zetten zonder de alignment te verliezen. We hebben meerdere programma’s getest, waarbij we de partitie eerst zelfs hebben aangemaakt met de Windows 7 installatie-dvd. Ook met het ingebouwde imagingprogramma van Windows 7 lukt het niet om een partitie aligned terug te zetten. Vooralsnog moet Windows 7 daarom opnieuw worden geïnstalleerd, waarbij de partities worden aangemaakt tijdens de installatieprocedure. Het partitioneringsprogramma op de Windows 7 installatie-dvd levert altijd een partitie op die aligned is, mits u vervolgens Windows 7 daadwerkelijk installeert.

©PXimport

Controle alignment in Windows

Vertrouwt u het niet helemaal en wilt u weten of uw partitie aligned is? Het is eenvoudig om te achterhalen of de partities op een SSD aligned zijn. Klik op Start, tik in het zoekveld de opdracht msinfo32 en druk op Enter. Selecteer in de linkerkolom Onderdelen / Opslag / Schijven. Zoek vervolgens het getal achter Startoffset van partitie op en deel dit door 4096. De uitkomst moet een heel getal zijn, zonder cijfers achter de komma. Is de startoffset bijvoorbeeld 1.048.576, dan deelt u 1048576 door 4096. De uitkomst is 256, een heel getal.

©PXimport

Onderpartitioneren

Wat is onderpartitioneren?

De schrijfprestaties van een SSD nemen af als alle datablokken een keer zijn beschreven. Om de prestaties optimaal te houden is het dus goed om zo lang mogelijk lege datablokken op de SSD te behouden. Deze blokken kunnen vervolgens worden ingezet om data tijdelijk naartoe te kopiëren als een blok moet worden gewist. Deze truc wordt toegepast in duurdere SSD’s die meer fysieke capaciteit hebben dan waarmee ze officieel worden verkocht. Het blijkt dat ook andere SSD’s langer goed blijven presteren als ongeveer tien procent niet wordt gepartitioneerd. Het is twijfelachtig of deze oplossing ook zin heeft bij een moderne SSD met ondersteuning voor TRIM

©PXimport

Installatie Windows 7

Start de installatie van Windows 7 en ga naar de stap waarin u uw harde schijf kunt partitioneren en formatteren. Klik op Stationsopties, selecteer de niet-toegewezen ruimte en klik op Nieuw. U kunt nu de gewenste grootte van de partitie instellen. Vermenigvuldig het maximale getal met 0,9, vul de uitkomst in en klik op Toepassen. Er verschijnt een venster met de melding dat er mogelijk aanvullende partities voor systeembestanden worden aangemaakt. Klik op OK, selecteer de gemaakte partitie en ga verder met de installatieprocedure. Het installatieprogramma kopieert nu alle benodigde bestanden naar de SSD en zal ze vervolgens uitpakken, waarna de installatie begint.

©PXimport

Onderpartitioneren vanuit Windows 7

U kunt een SSD ook vanuit uw draaiende Windows 7-installatie partitioneren. Bouw de SSD in uw computer in en start Windows 7 op. Klik op de startknop en kies Configuratiescherm. Klik op Systeem en beveiliging en klik onder Systeembeheer op Partities op harde schijf maken en formatteren. Selecteer in het onderste gedeelte van het venster uw SSD en klik op de rechtermuisknop. Klik op Nieuw eenvoudig volume. Vervolgens kunt u de omvang van de partitie bepalen. Vermenigvuldig het maximale getal met 0,9 en vul de uitkomst in. Klik vervolgens driemaal op Volgende en daarna op Voltooien.

©PXimport

Op het scherm ziet een Excel-tabel er erg duidelijk uit. De kolommen en rijen worden immers van elkaar gescheiden door subtiele randen rondom de cellen die je niet handmatig hoeft toe te voegen. Standaard worden deze rasterlijnen echter niet afgedrukt, tenzij je dit expliciet instelt.

Stap 1: Rasterlijnen versus celranden

Er is een verschil tussen rasterlijnen en celranden. Wanneer je een leeg Excel-werkblad opent, zie je de rasterlijnen die de cellen afbakenen. Als je straks bij de afdruk aangeeft dat deze rasterlijnen ook op papier moeten komen, dan zal Excel zorgen dat dit fijne raster alleen te zien is rondom de cellen die je hebt ingevuld.

Voeg je nog extra gegevens toe of verwijder je de inhoud van cellen, dan zullen de rasterlijnen deze wijzigingen automatisch in de afdruk verwerken.

Anders zit het met celranden. Dat zijn randen die je handmatig toevoegt. De randen die je toepast, worden weergegeven als dikkere lijnen. Je kunt zelfs het type van de lijn en de kleur van de celranden aanpassen. Bij het afdrukken zal Excel ook lege cellen afdrukken die voorzien zijn van deze celranden.

De rasterlijnen zijn lichtgrijs, terwijl we een aantal celranden rood hebben gekleurd.

Stap 2: Instellen in het tabblad

Om rasterlijnen af te drukken, ga je naar het tabblad Pagina-indeling. In de groep Werkbladopties staat standaard een vinkje bij Rasterlijnen weergeven, maar niet bij Rasterlijnen afdrukken. Door die laatste aan te vinken, zullen ook de rasterlijnen op papier komen.

Om een preview te zien of om het blad af te drukken, ga je naar het tabblad Bestand en kies je Afdrukken. In deze voorvertoning zie je de rasterlijnen. Wil je de volledige werkmap met rasterlijnen afdrukken, dan moet je deze optie eerst bij elk afzonderlijk werkblad toepassen, zoals we net hebben uitgelegd.

In het tabblad Pagina-indeling vind je de optie Rasterlijnen afdrukken.

Stap 3: Instellen in het afdrukvoorbeeld

Ben je in de opdracht Afdrukken vergeten om de rasterlijnen op het tabblad Pagina-indeling aan te vinken, dan is het toch nog mogelijk om in het afdrukvoorbeeld de rasterlijnen toe te voegen. In het venster Afdrukken zie je onderaan een groene link Pagina-instellingen. Klik daarop. In het dialoogvenster Pagina-instelling zie je vier tabbladen. Open het vierde tabblad: Blad. Daar kun je bij de groep Afdrukken de optie Rasterlijnen aanvinken. Vervolgens verschijnen de rasterlijnen in het afdrukvoorbeeld van het spreadsheet.

In de Pagina-instelling van het afdrukvoorbeeld kun je ook de rasterlijnen activeren.

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom speuren we een paar keer per week binnen een bepaald thema naar zulke deals. Ben je een camper- of caravanbeziiter? Dan hebben we voor jou een selectie gemaakt van compacte 24-inch televisies voor in die caravan of camper (of elke andere plek met beperkte ruimte)!

Ook op vakantie wil je af en toe een film kunnen kijken of op de hoogte blijven van de laatste ontwikkelingen via het nieuws op tv. Daarom kan een televisie in je camper of caravan best handig zijn. Maar welke moet je dan hebben? De ruimte is vaak wat beperkt, dus een 48-inch televisie zit er dan niet in. De helft daarvan blijkt echter een prima formaat, als het op het woongedeelte aankomt.

Salora CUBE24 

De Salora CUBE24 is een stijlvolle 24-inch HD Ready led-tv met Android TV. Met ingebouwde Chromecast en bluetooth biedt deze tv toegang tot streamingdiensten en draadloze connectiviteit. Dankzij HDR10-ondersteuning en Dolby-audio levert hij een helder beeld en rijk geluid. Drie HDMI-poorten en een slank ontwerp maken hem veelzijdig en geschikt voor diverse ruimtes. En dankzij Android TV kun je allerlei streaming-apps installeren, zoals Netflix of Disney+.

Philips 24PHS6808

Deze Philips 24-inch HD Ready-tv combineert eenvoud met slimme functies. Met Pixel Plus HD-technologie biedt hij scherpe beelden en levendige kleuren. De tv ondersteunt HDR10 en HLG, en beschikt over Dolby Atmos-geluid. Met drie HDMI-poorten en ingebouwde wifi is hij ideaal voor kleinere ruimtes.

Samsung UE24N4305AKXXC

Deze smart-tv van Samsung heeft een led-display en een helderheid van 400 cd/m. De tv beschikt over wifi, twee HDMI-poorten en een usb-aansluiting, en ondersteunt diverse digitale signalen. Dankzij het slimme besturingssysteem kun je op deze Samsung-tv ook al je favoriete streaming-apps installeren.

Thomson Google TV 24

Deze slimme tv van Thomson 24HG2S14C is een 24-inch HD Ready-televisie, voorzien van een lcd-display en direct-led-achtergrondverlichting. Hij ondersteunt meerdere digitale signalen en biedt zowel wifi- als ethernet-connectiviteit. Met een brede kijkhoek van 178 graden en een verversingssnelheid van 60 Hz levert hij goede beeldkwaliteit, zonder dat je voor dit toestel de hoofdprijs betaalt. Dankzij Google TV installeer je ook op deze televisie je favoriete (streaming-)apps. De televisie is geschikt voor het 12V-stroomnetwerk of de sigarettenaansteker in de caravan of camper.

Lenco DVL-2483BK

Deze veelzijdige Lenco DVL-2483BK is een HD Ready smart-tv met ingebouwde dvd-speler en 12V-adapter voor in de auto, waardoor deze tv ideaal is voor onderweg. Met HDR-ondersteuning, Dolby Digital Plus-geluid en een helderheid van 300 cd/m² biedt hij een prima kijkervaring. De tv draait op een Linux-besturingssysteem en is voorzien van diverse aansluitmogelijkheden. Ook hier is het erg prettig dat er een 12V-aansluiting aanwezig is, waardoor je deze televisie heel gemakkelijk op het interne stroomnetwerk van je caravan of camper of de sigarettenaansteker kunt aansluiten. Met de voorgeïnstalleerde apps van Amazon Prime, Deezer, Facebook, Netflix, Twitch en YouTube kun je bovendien meteen aan de slag.