Wat fake news of nepnieuws precies is, weet ondertussen iedereen wel, maar de laatste jaren schieten ook nep reviews (fake reviews) op als woekerend onkruid. Ongetwijfeld raadpleeg je ook online beoordelingen als je een hotel boekt of een product bestelt. De kans is groot dat je weleens door zo’n review om de tuin bent geleid. Nep reviews herkennen doe je zo.

Bijna elke commerciële site publiceert feedback van klanten in de vorm van sterwaarderingen of recensies. Hun ervaringen dragen er immers aan bij of je besluit tot aankoop over te gaan. Uit onderzoek van de Autoriteit Consument & Markt blijkt dat driekwart van de consumenten bij het kiezen van producten rekening houdt met de gebruikersreviews. Dat geldt vooral voor de aankoop van elektronica, overnachtingen, restaurants en pakketreizen. Maar liefst 84 procent van de webklanten vertrouwt de online beoordelingen net zozeer als de mening van hun vrienden.

Dat is een onthutsende vaststelling. De aanbevelingen van een vreemde hebben dus bijna dezelfde waarde als die van iemand die je kent en vertrouwt. Helaas is de betrouwbaarheid van deze recensies niet altijd even groot. Neprecensies plaatsen blijkt belachelijk eenvoudig en hoewel de grote webshops maatregelen nemen om hun geloofwaardigheid te behouden, blijft het moeilijk om effectief te controleren welke beoordeling echt en welke vals is. Er bestaan zelfs bureaus gespecialiseerd in het creëren van valse gebruikersaccounts om reviews te plaatsen.

Recensies betekenen exposure

Online recensies zijn vandaag de dag de ultieme vorm van adverteren. Slechte beoordelingen kunnen een bedrijf volledig kapot maken, vooral als het gaat om een kleine of jonge onderneming. Het is meermaals voorgekomen dat een bedrijf een behoorlijk deel van zijn inkomsten de mist zag ingaan door slechts één in vitriool gedrenkte beoordeling. Bovendien zijn niet alle negatieve beoordelingen legitiem. Kritiek kan verzonnen zijn door een concurrent die de reputatie van een andere shop wil bezoedelen.

Producten met uitstekende recensies krijgen daarentegen veel gratis exposure. Websites als Amazon en Yelp plaatsen producten met goede recensies bovenaan in de zoekresultaten, en pagina’s met slechte recensies worden door een website-algoritme juist voor klanten verborgen gehouden.

Het succes van producten blijkt bovendien af te hangen van de eerste beoordelingen. Algoritmen die producten hoog in de zoekresultaten duwen, letten extra op nieuwkomers die goed scoren. Hierdoor neemt de kans op succes voor deze producten toe. Het omgekeerde is ook waar. Wanneer de eerste recensies slecht zijn, zal het product snel in de vergetelheid raken en flopt de lancering.

De kracht van de eerste beoordelingen werkt als een sneeuwbaleffect. Wanneer je bijvoorbeeld in eigen beheer een zelfgeschreven boek publiceert bij Kindle Direct Publishing van Amazon en de reacties blijven uit of zijn matig, dan verdwijnt je meesterwerk in het moeras van impopulaire zelfgepubliceerde werken. Bewerk de cover, publiceer het opnieuw en koop 30 lovende neprecensies, dan is de kans veel groter dat het een succes wordt.

Verdachte praktijken

Meer dan 10 procent van de reviews is niet echt. Daarmee bedoelen we dat de beoordeling niet is geplaatst door een echte klant. Neprecensies worden geschreven door mensen van vlees en bloed. Websites die recensies genereren via artificiële intelligentie vallen snel door de mand. Ook als een restaurant in Vlissingen vijftien reviews afkomstig van een Australisch ip-adres publiceert, kun je ervan uitgaan dat er wat loos is.

Er zijn daarnaast voldoende bedrijven die geld verdienen aan het verzamelen van reviews. In principe is daar niets mis mee als het gaat om reviews die gebaseerd zijn op echte ervaringen. Wanneer zij echter freelancers ronselen om zo veel mogelijk recensies te schrijven, dan balanceren ze op de rand van het wettelijke en het toelaatbare. Wie bereid is wat te schnabbelen, kan zich inschrijven voor dit (slecht betaalde) freelancewerk.

©PXimport

Een aantal reviewsites geeft aan dat ze alle reviews controleren. Vaak betekent dit dat ze een systeem gebruiken dat hen waarschuwt wanneer meerdere beoordelingen vanaf één ip-adres binnenkomen. Zelf herken je verdachte reviews aan een aantal kenmerken. Meestal is de registratiedatum van de valse gebruiker erg recent. Vaak zijn valse reviews te vaag of juist te specifiek. Hierdoor lijkt het onwaarschijnlijk dat deze persoon ervaring heeft met het betreffende product.

Soms valt op dat tientallen reviews op hetzelfde tijdstip werden verstuurd. Verdacht is ook als de schrijver enkele keren de volledige naam van het product gebruikt. Een echte klant zal bijvoorbeeld nooit drie keer ‘Apple iPhone 8 64 GB Space Gray’ schrijven. Dat wijst dus op een onhandige poging om zoekwoorden te gebruiken voor SEO-doeleinden.

Recensies die het product op overdreven wijze de lucht in prijzen zijn sowieso verdacht. Is er echt iemand die laaiend enthousiast is over rubber handschoenen? Wantrouw een positieve recensie waarin tegelijk een negatieve uitlating staat over de concurrentie. Ook verdacht zijn veel vijfsterrenbeoordelingen met een onnozel korte inhoud. Wie echt zo blij is dat hij vijf sterren uitdeelt, zal lyrisch zijn over het product en meestal enkele leuke details opsommen. Kom je dezelfde jubelreview op meerdere plaatsen tegen, dan zit er mogelijk een fabrikant achter. Scroll ook regelmatig naar beneden, want negatieve reviews staan vaak lager op de pagina.

Scanners

Er zijn ook enkele online tools die in staat zijn fake reviews te ontmaskeren. FakeSpot is zo’n analysetool die zich vooral richt op Amazon en eBay. Je plakt de link van een product eenvoudigweg in de zoekmachine van de site. De technologie analyseert de beoordelingen om herhaalde woorden, datums en aankooppatronen te herkennen die op vermoedelijke neprecensies wijzen.

ReviewMeta doet hetzelfde en produceert een lijst met ‘Pass’ en ‘Warn’ om kopers te helpen bij het maken van hun beslissingen. The Review Index maakt een samenvatting van het aantal beoordelingen en geeft aan of er terugkerende patronen zijn die mogelijk op valse beoordelingen duiden.

©PXimport

Google en het goede nieuws

De meeste webwinkels vragen hun klanten reviews te schrijven, maar zelfs daar ligt de manipulatie voortdurend op de loer. Bol.com ontvangt zo’n 85.000 reviews per maand. Hoe groter het aantal reviews, hoe kleiner de invloed van nepbeoordelingen. Bedrijven als Bol.com vragen bij het uitschrijven van de review immers systematisch naar de plus- en minpunten.

Reviews zijn belangrijker geworden sinds Google bij de zoekresultaten sterrenwaarderingen toont die aan de hand van verschillende reviewsystemen zijn verzameld. Niet alleen kun je rechtstreeks via Google sterwaarderingen toekennen, maar ook via andere kanalen zoals Facebook. Belangrijk is dat je voor ogen houdt dat 90 procent van de reviews wel van echte klanten komt, die dus waardevol zijn voor het bedrijf en de klant. Maar laten we wel op onze hoede blijven!

Tekst: Dirk Schoofs

Ben jij team #oliebollenbakken of #oliebollenkopen? Voor veel mensen hoort bakken bij oud en nieuw: het kost wat tijd, maar je hebt er samen plezier van. Kopen is vooral makkelijk, al hangt daar een prijskaartje aan. Maar hoe groot is dat verschil nu echt? In dit artikel zetten we de kosten naast elkaar en rekenen we uit wat het scheelt als je zelf 40 oliebollen bakt in plaats van ze te kopen.

Wat betaal je bij de kraam?

Oliebollen van een kraam kosten in december 2025 doorgaans tussen de 1,30 euro en 1,50 euro per stuk. Hoewel losse bollen prijzig zijn, bieden veel kramen voordeelzakken aan. Voor 40 stuks betaal je gemiddeld tussen de 45 en 55 euro.

©Praewphan - stock.adobe.com

Hoeveel bespaar je als je zelf oliebollen bakt?

Totaal betaal je voor 40 zelfgebakken oliebollen dus: 3,80 + 2,75 + 6,30 + 0,65 = 13,50 euro. Dat is een besparing van ongeveer 36,50 euro!

Zelf bakken is ook: precies zoals jij lekker vindt

Grote bollen of kleine oliebolletjes? Veel of weinig rozijnen? Wie zelf bakt, heeft alles in eigen hand. Misschien wil je wel variëren met de vulling. Stukjes appel doen het altijd goed, vooral als je kiest voor een stevige, lichtzure soort zoals Elstar of Jonagold en die vooraf mengt met wat kaneel. Ook gedroogd fruit, zoals krenten, abrikoos of cranberry's, past prima en geeft net een andere twist. Een beetje geraspte citroen- of sinaasappelschil zorgt voor frisheid. Liever wat meer bite? Ga dan voor gehakte noten zoals walnoten, pecannoten of amandelschaafsel.

©André Muller - stock.adobe.com

Luxe bollen: wat bespaar je als je die zelf maakt?

De klassieke oliebol krijgt steeds vaker gezelschap van de 'luxe variant'. Denk aan bollen gevuld met banketbakkersroom, gezouten karamel of chocoladepasta. Bij de kraam betaal je voor deze eyecatchers al snel tussen de 2,50 euro en 3,50 euro per stuk. Voor een gezin loopt dat aardig in de papieren. Gelukkig maak je deze varianten eenvoudig zelf. Een pakje mix voor banketbakkersroom kost ongeveer 1,50 euro en een pot chocoladepasta heb je al voor 2,50 euro. Met een simpele spuitzak vul je hiermee moeiteloos 40 bollen. Waar je bij de kraam voor 40 luxe bollen dus minimaal 100 euro kwijt bent, ben je thuis voor circa 17,50 euro klaar. Een verschil van 82,50 euro. En daar koop je al snel twee flessen Moët & Chandon Brut Impérial-champagne voor!

Geen baklucht in huis?

Heb je de mogelijkheid, bak dan buiten, in de garage of onder een overkapping, zodat de geur niet in meubels en gordijnen trekt. Bak je binnen, zet tijdens het bakken een pannetje met water en een scheut natuurazijn op het vuur om de lucht te neutraliseren. Is de frituurpan uit, ventileer dan meteen door ramen en deuren tegenover elkaar open te zetten.

De moeite waard?

Zelf bakken vergt tijd en voorbereiding, maar het levert een flinke besparing op. Zeker als je voor de luxe varianten gaat, houd je tientallen euro's over. Het enige wat je nodig hebt is een frituurpan, een beetje geduld en een goed recept om het jaar smakelijk af te sluiten. Fijne jaarwisseling!

Lees ook: Bang voor vuurwerk? Zo blijft je huisdier kalm tijdens de feestdagen

Dankzij slimme technologie voeg je comfort en luxe aan jouw badkamer toe. Denk aan vochtbestendige wifi- en bluetooth-speakers voor ontspannende muziek en speciale televisies voor je favoriete programma's. En met behulp van waterdichte e-readers hoef je je tijdens urenlange badderen geen moment te vervelen. Zelfs weegschalen, spiegels en douchekoppen zijn tegenwoordig slimmer dan ooit.

Vochtbestendige speaker: Sonos Roam 2

Natte handen? Geen probleem, want de Sonos Roam 2 bedien je met jouw stem. Verder is deze draadloze luidspreker IP67-gecertificeerd, waardoor er geen vocht kan binnendringen. Volgens de fabrikant houdt de oplaadbare accu het ongeveer tien uur vol, zodat je niet afhankelijk bent van netstroom. Handig is dat de Roam 2 met andere Sonos-speakers kan samenwerken. Verbind het apparaat met wifi en bepaal in een app welke afspeellijst, podcast of radiozender je wilt horen. Is er in jouw badkamer geen wifi-dekking? Koppel in dat geval een smartphone via bluetooth en stream alsnog muziek. De Roam 2 is in verschillende kleurstellingen te koop, namelijk zwart, wit, rood, blauw en groen.

Slimme douchekop: Hydrao Aloe

Met deze slimme douchekop bespaar je eenvoudig op het waterverbruik. Tussen de sproeistralen bevinden zich vijf ledlampen. Die geven het actuele waterverbruik weer. Aan het begin van de douchebeurt is de verlichting groen, maar na iedere tien liter toont de Hydrao Aloe een andere kleur. Bij rode knipperende lampjes heb je meer dan veertig liter water verbruikt. Je past het lichtschema in een app op je smartphone desgewenst aan. Deze douchekop is in drie uitvoeringen te koop.

Waterdichte e-reader: Kobo Libra Colour

Op de Kobo Libra Colour zie je alle boekomslagen, illustraties, afbeeldingen en notities in kleur. Ondanks het ruime schermformaat van 7 inch valt het gewicht mee. Dat bedraagt nog geen 200 gram. Lees dus gerust uren achtereen in bad. Met een interne opslagcapaciteit van 32 GB kun je flink wat e-books en luisterboeken opslaan. Je gebruikt de Libra Colour optioneel ook voor het maken van aantekeningen, al heb je daarvoor de los verkrijgbare Kobo Stylus 2 nodig. Deze e-reader is in een zwarte en witte behuizing te koop.

Badkamer-tv: SplashVision ESI-22

Vanuit bad heb je alle tijd om je favoriete tv-programma's te bewonderen. Dat kan natuurlijk met een geschikte smartphone of tablet, maar het is comfortabeler om een vochtbestendige televisie te plaatsen. SplashVision fabriceert beeldbuizen voor badkamers, zoals de ESI-22. Je monteert dit model in of op de wand. Een beelddiagonaal van 22 inch lijkt misschien klein, maar wegens de korte kijkafstand voldoet het meestal prima. Tegen een stevige meerprijs koop je deze televisie eventueel in een groter formaat van 27 of 32 inch. Installeer vanuit het besturingssysteem Google TV diverse bekende video-apps en kijk naar scherpe Full-HD-beelden. De ESI-22 is in drie smaken te koop, namelijk zwart, wit en grijs. Een waterdichte afstandsbediening is inbegrepen.

Infrarood spiegel met wifi: Eurom Sani Mirror LED wifi 600

Is het vaak koud in jouw badkamer? De Eurom Sani Mirror LED wifi 600 is een badkamerspiegel en infraroodpaneel in één. Dit is aangename stralingswarmte die aanvoelt met zonnestralen op je huid. Mooi meegenomen is dat de spiegel vanwege de verwarmingsfunctie niet meer beslaat. Er is aan de achterzijde ook nog ledverlichting ingebouwd. Gebruik de bedieningsknoppen aan de onderzijde om de temperatuur en verlichting te reguleren. Wanneer je het apparaat met wifi verbindt, stel je in de Eurom Smart-app eventueel een weekschema in. Kies tussen een spiegel met een witte of zwarte rand.

Vochtbestendige speaker: JBL Flip 7

De JBL Flip 7 vult jouw badkamer moeiteloos met heldere klanken. Een pluspunt is dat je de behuizing zowel rechtop als liggend kunt neerzetten. In combinatie met een batterijduur tot maximaal zestien uur vind je vast wel een geschikte plek. Valt de behuizing onverhoopt op de harde badkamervloer, dan is er nog geen man overboord. Zelfs na een val van één meter hoogte blijft de Flip 7 gewoon doorspelen. Bovendien voldoet deze robuuste bluetooth-speaker aan de IP68-norm. Het product is in allerlei vrolijke kleuren verkrijgbaar.

Slimme wc: Creavit WQ Smart Toilet

De Creavit WQ Smart Toilet oogt weliswaar als een doodnormale wc, maar niets is minder waar. Dit exemplaar heeft namelijk een zogeheten verwarmde onderdouche met föhnfunctie. Extra hygiënisch dus! Bovendien heeft het toilet een verwarmde zitting. Je kiest hierbij tussen zes temperatuurstanden. Gebruik de bijgesloten afstandsbediening om deze luxe wc te bedienen, zoals de temperatuur en de verlichting.

Waterdichte e-reader: Amazon Kindle (2024)

Deze Amazon Kindle is een betaalbaar leesmaatje voor in bad. Ondanks de relatief lage aanschafprijs voldoet de lichte behuizing aan de IPx8-norm. Hij is dus volledig waterdicht! Je kunt dit leesapparaat met één hand bedienen, want het 6inch-scherm is lekker compact. Sla aan de hand van 16 GB interne opslag al je favoriete e-books op. Je schaft deze uitvoering van de Kindle in een zwart of groen jasje aan.

Badkamer-tv: Sylvox 32" Smart Mirror YV

Met de Sylvox Smart Mirror haal je een badkamerspiegel en televisie ineen in huis. Het schermdiagonaal bedraagt 32 inch. Gunstig is dat Google TV is ingebakken. Voeg vanuit de Play Store bijvoorbeeld Netflix, Disney+ of YouTube toe en kijk naar video's in Full-HD-kwaliteit. Via HDMI en usb kun je ook nog externe bronnen aansluiten. Je gebruikt voor de bediening de aanraaktoetsen of waterdichte afstandsbediening. Let goed op welk type je aanschaft, want er is een opbouw- én inbouwmodel beschikbaar. Je betaalt voor laatstgenoemde optie honderd euro extra.

Lees ook: De geheime codes van Netflix: zo ontdek je verborgen genres en films

Vochtbestendige speaker: Sonoro Stream

De Sonoro Stream is speciaal ontwikkeld voor vochtige ruimtes. De afstandsbediening is namelijk waterdicht, waardoor je dit handzame audiosysteem probleemloos met natte handen bedient. Je kunt op verschillende manieren luisteren. Allereerst is er een bluetooth-adapter ingebouwd. Koppel dus een smartphone en open je favoriete muziek-app. De Stream kan ook rechtstreeks afspeellijsten en podcasts bij Spotify ophalen. Verbind het apparaat hiervoor met wifi. Dat geeft je meteen ook toegang tot tienduizenden internetradiostations van over de hele wereld. Mooi meegenomen is de aanwezigheid van een DAB+-tuner, zodat je bekende radiostations in een hoge audiokwaliteit kunt ontvangen. Het Duitse merk ontwikkelt dit product in drie kleurstellingen.

Spiegel met speakers: Mawialux Catina

Daar zit muziek in! Deze uitvoering van de Mawialux Catina bevat namelijk twee speakers. Verbind jouw smartphone met bluetooth en laat een afspeellijst op deze spiegel los. Verder heeft de Catina ook een datum- en tijdsaanduiding. Bepaal daarnaast de kleurtemperatuur van de dimbare achtergrondverlichting. Nuttig is de geïntegreerde spiegelverwarming. Je hebt hierdoor geen last van condensvorming. Let goed op welke versie je koopt, want de Catina is ook zonder interne speakers te koop. Het goedkoopste model meet 80 × 50 centimeter.

Waterdichte e-reader: PocketBook InkPad 4

Zoek je een ruime, waterbestendige e-reader, dan is de PocketBook InkPad 4 een interessante kandidaat. Vanwege het riante schermdiagonaal van 7,8 inch stel je bijvoorbeeld gemakkelijk grotere letters in. Dankzij een respectabele resolutie van 1872 × 1404 pixels ogen tekst en beeld erg scherp. Liever luisteren? De behuizing bevat een speaker, zodat je een audioboek, liedje of podcast kunt opzetten. Deze e-reader heeft 32 GB interne opslag.

Slimme weegschaal: Robi S11

Een uitgebreide slimme weegschaal hoeft helemaal niet zoveel geld te kosten. Neem bijvoorbeeld de Robi S11. Naast je gewicht meet je hiermee onder meer het vetpercentage, de spiermassa en het buikvet. Hiervoor gebruikt deze weegschaal acht sensors. Bekijk de resultaten op het uitgebreide display. Via bluetooth communiceert de S11 met diverse geschikte apps op je smartphone, zoals Fitbit, Samsung Health, Google Fit en Apple Gezondheid.

Vochtbestendige speaker: AquaSound EMN30-RW N-Joy

Als je onder de douche of in bad altijd naar muziek luistert, is een gespecialiseerd audio-inbouwsysteem het overwegen waard. AquaSound ontwikkelt geschikte producten, waaronder de hier besproken EMN30-RW N-Joy. Deze set bestaat uit een controller, bluetooth-versterker (30 watt) en twee inbouwspeakers. Tegen een meerprijs is er ook een versterker met een hoger uitgangsvermogen van vijftig of zeventig watt verkrijgbaar. Met behulp van de inbegrepen magnetische wandhouder kies je voor het 5inch-bedieningsdisplay een centrale plek in de badkamer. Kies hierop bijvoorbeeld Spotify, Deezer of Tidal en tik vervolgens op je favoriete afspeellijst. De speakers zijn in verschillende kleuren beschikbaar.

Wifi-badkamerspiegel: Bella Mirror Smart spiegel 60cm

Een slimme spiegel hoeft helemaal niet zo duur te zijn. Dit exemplaar van Bella Mirror heeft een bescheiden diameter van zestig centimeter, waardoor hij makkelijk in een bescheiden badkamer past. Verbind de spiegel via de Quality Heating-app met het draadloze thuisnetwerk om de tijd, de datum en het weerbericht te tonen. Een pluspunt is de anticondensoptie. Zodra je deze functie activeert, kan de spiegel niet beslaan. Er is ook nog heldere ledverlichting ingebouwd. Dit product is met een zwart of goudkleurig frame verkrijgbaar. Ten slotte kun je ook nog voor een frameloos ontwerp kiezen.

Handdoekverwarmer met wifi: Eurom Sani Bathroom Radiator 1000 wifi

De breed verkrijgbare Eurom Sani elektrische badkamerradiator ondersteunt een riant uitgangsvermogen van 1000 watt. Kies tussen twee standen. Zo kun je kortstondig de handdoeken tot maximaal zeventig graden opwarmen. Als alternatief verwarm je de hele badkamer tot een temperatuur van 37 graden. Verbind de radiator met wifi om de temperatuur op afstand te reguleren. Je kunt hierbij ook een tijdschema instellen. Op die manier stap je 's ochtends altijd in een voorverwarmde badkamer!

Vochtbestendige speaker: Sony XB100

Haal met de Sony XB100 een betaalbare IP67-gecertificeerde bluetooth-speaker van een bekend merk in huis. Je schaft een zwarte, grijze, blauwe óf oranje uitvoering aan. De behuizing van 7,6 × 7,6 × 9,5 centimeter is zéér compact. Verwacht dan ook geen groots geluid, maar voor deuntjes in de badkamer is dat ook helemaal niet nodig. Je luistert tenslotte veelal op korte afstand naar muziek of radio. Een volgeladen accu is goed voor een luistertijd van zo'n zestien uur. Het Japanse elektronicaconcern levert een riempje mee. Gebruik dat om de XB100 ergens aan op te hangen.

Waterdichte e-reader: Kobo Clara BW

De Kobo Clara BW is de goedkoopste e-reader van Kobo. Wie het apparaatje per ongeluk in bad laat vallen, leest daarna gewoon weer verder. De IPx8-gecertificeerde behuizing is namelijk bestand tegen zestig minuten onderdompelen. Het zwart-witte e-inkscherm van 6 inch voldoet voor leesfanaten prima. Vanwege een resolutie van 1448 × 1072 pixels ogen de letters scherp. Er is 16 GB interne opslag ingebouwd, waardoor je duizenden e-books kunt opslaan. Overige pluspunten zijn de voorgrondverlichting en het lichte gewicht van 174 gram.