Wat fake news of nepnieuws precies is, weet ondertussen iedereen wel, maar de laatste jaren schieten ook nep reviews (fake reviews) op als woekerend onkruid. Ongetwijfeld raadpleeg je ook online beoordelingen als je een hotel boekt of een product bestelt. De kans is groot dat je weleens door zo’n review om de tuin bent geleid. Nep reviews herkennen doe je zo.

Bijna elke commerciële site publiceert feedback van klanten in de vorm van sterwaarderingen of recensies. Hun ervaringen dragen er immers aan bij of je besluit tot aankoop over te gaan. Uit onderzoek van de Autoriteit Consument & Markt blijkt dat driekwart van de consumenten bij het kiezen van producten rekening houdt met de gebruikersreviews. Dat geldt vooral voor de aankoop van elektronica, overnachtingen, restaurants en pakketreizen. Maar liefst 84 procent van de webklanten vertrouwt de online beoordelingen net zozeer als de mening van hun vrienden.

Dat is een onthutsende vaststelling. De aanbevelingen van een vreemde hebben dus bijna dezelfde waarde als die van iemand die je kent en vertrouwt. Helaas is de betrouwbaarheid van deze recensies niet altijd even groot. Neprecensies plaatsen blijkt belachelijk eenvoudig en hoewel de grote webshops maatregelen nemen om hun geloofwaardigheid te behouden, blijft het moeilijk om effectief te controleren welke beoordeling echt en welke vals is. Er bestaan zelfs bureaus gespecialiseerd in het creëren van valse gebruikersaccounts om reviews te plaatsen.

Recensies betekenen exposure

Online recensies zijn vandaag de dag de ultieme vorm van adverteren. Slechte beoordelingen kunnen een bedrijf volledig kapot maken, vooral als het gaat om een kleine of jonge onderneming. Het is meermaals voorgekomen dat een bedrijf een behoorlijk deel van zijn inkomsten de mist zag ingaan door slechts één in vitriool gedrenkte beoordeling. Bovendien zijn niet alle negatieve beoordelingen legitiem. Kritiek kan verzonnen zijn door een concurrent die de reputatie van een andere shop wil bezoedelen.

Producten met uitstekende recensies krijgen daarentegen veel gratis exposure. Websites als Amazon en Yelp plaatsen producten met goede recensies bovenaan in de zoekresultaten, en pagina’s met slechte recensies worden door een website-algoritme juist voor klanten verborgen gehouden.

Het succes van producten blijkt bovendien af te hangen van de eerste beoordelingen. Algoritmen die producten hoog in de zoekresultaten duwen, letten extra op nieuwkomers die goed scoren. Hierdoor neemt de kans op succes voor deze producten toe. Het omgekeerde is ook waar. Wanneer de eerste recensies slecht zijn, zal het product snel in de vergetelheid raken en flopt de lancering.

De kracht van de eerste beoordelingen werkt als een sneeuwbaleffect. Wanneer je bijvoorbeeld in eigen beheer een zelfgeschreven boek publiceert bij Kindle Direct Publishing van Amazon en de reacties blijven uit of zijn matig, dan verdwijnt je meesterwerk in het moeras van impopulaire zelfgepubliceerde werken. Bewerk de cover, publiceer het opnieuw en koop 30 lovende neprecensies, dan is de kans veel groter dat het een succes wordt.

Verdachte praktijken

Meer dan 10 procent van de reviews is niet echt. Daarmee bedoelen we dat de beoordeling niet is geplaatst door een echte klant. Neprecensies worden geschreven door mensen van vlees en bloed. Websites die recensies genereren via artificiële intelligentie vallen snel door de mand. Ook als een restaurant in Vlissingen vijftien reviews afkomstig van een Australisch ip-adres publiceert, kun je ervan uitgaan dat er wat loos is.

Er zijn daarnaast voldoende bedrijven die geld verdienen aan het verzamelen van reviews. In principe is daar niets mis mee als het gaat om reviews die gebaseerd zijn op echte ervaringen. Wanneer zij echter freelancers ronselen om zo veel mogelijk recensies te schrijven, dan balanceren ze op de rand van het wettelijke en het toelaatbare. Wie bereid is wat te schnabbelen, kan zich inschrijven voor dit (slecht betaalde) freelancewerk.

©PXimport

Een aantal reviewsites geeft aan dat ze alle reviews controleren. Vaak betekent dit dat ze een systeem gebruiken dat hen waarschuwt wanneer meerdere beoordelingen vanaf één ip-adres binnenkomen. Zelf herken je verdachte reviews aan een aantal kenmerken. Meestal is de registratiedatum van de valse gebruiker erg recent. Vaak zijn valse reviews te vaag of juist te specifiek. Hierdoor lijkt het onwaarschijnlijk dat deze persoon ervaring heeft met het betreffende product.

Soms valt op dat tientallen reviews op hetzelfde tijdstip werden verstuurd. Verdacht is ook als de schrijver enkele keren de volledige naam van het product gebruikt. Een echte klant zal bijvoorbeeld nooit drie keer ‘Apple iPhone 8 64 GB Space Gray’ schrijven. Dat wijst dus op een onhandige poging om zoekwoorden te gebruiken voor SEO-doeleinden.

Recensies die het product op overdreven wijze de lucht in prijzen zijn sowieso verdacht. Is er echt iemand die laaiend enthousiast is over rubber handschoenen? Wantrouw een positieve recensie waarin tegelijk een negatieve uitlating staat over de concurrentie. Ook verdacht zijn veel vijfsterrenbeoordelingen met een onnozel korte inhoud. Wie echt zo blij is dat hij vijf sterren uitdeelt, zal lyrisch zijn over het product en meestal enkele leuke details opsommen. Kom je dezelfde jubelreview op meerdere plaatsen tegen, dan zit er mogelijk een fabrikant achter. Scroll ook regelmatig naar beneden, want negatieve reviews staan vaak lager op de pagina.

Scanners

Er zijn ook enkele online tools die in staat zijn fake reviews te ontmaskeren. FakeSpot is zo’n analysetool die zich vooral richt op Amazon en eBay. Je plakt de link van een product eenvoudigweg in de zoekmachine van de site. De technologie analyseert de beoordelingen om herhaalde woorden, datums en aankooppatronen te herkennen die op vermoedelijke neprecensies wijzen.

ReviewMeta doet hetzelfde en produceert een lijst met ‘Pass’ en ‘Warn’ om kopers te helpen bij het maken van hun beslissingen. The Review Index maakt een samenvatting van het aantal beoordelingen en geeft aan of er terugkerende patronen zijn die mogelijk op valse beoordelingen duiden.

©PXimport

Google en het goede nieuws

De meeste webwinkels vragen hun klanten reviews te schrijven, maar zelfs daar ligt de manipulatie voortdurend op de loer. Bol.com ontvangt zo’n 85.000 reviews per maand. Hoe groter het aantal reviews, hoe kleiner de invloed van nepbeoordelingen. Bedrijven als Bol.com vragen bij het uitschrijven van de review immers systematisch naar de plus- en minpunten.

Reviews zijn belangrijker geworden sinds Google bij de zoekresultaten sterrenwaarderingen toont die aan de hand van verschillende reviewsystemen zijn verzameld. Niet alleen kun je rechtstreeks via Google sterwaarderingen toekennen, maar ook via andere kanalen zoals Facebook. Belangrijk is dat je voor ogen houdt dat 90 procent van de reviews wel van echte klanten komt, die dus waardevol zijn voor het bedrijf en de klant. Maar laten we wel op onze hoede blijven!

Tekst: Dirk Schoofs

De Oppo Find X9 Pro is een van de duurste smartphones die je kunt kopen. Het is ook het toestel met de langste accuduur, althans in onze gebruikstests. Wat kun je nog meer verwachten? Je leest het in deze Oppo Find X9 Pro-review.

De beste accuduur

Een van de speerpunten van de Oppo Find X9 Pro is zijn reusachtige batterij. Een 7500mAh-accu voorziet de telefoon van stroom en verpulvert hiermee de accu's van de Apple iPhone 17 Pro Max (nog geen 5000 mAh), Samsung Galaxy S25 Ultra (5000 mAh) en Google Pixel 10 Pro XL (5200 mAh). Eigenlijk komt alleen de OnePlus 15 in de buurt, met zijn 7300mAh-accu. Oppo en OnePlus zijn zustermerken. In onze test met de OnePlus 15 concludeerden wij dat we het toestel probleemloos twee dagen kunnen gebruiken bij regulier gebruik. Goed nieuws: voor de Oppo Find X9 Pro geldt hetzelfde. Het lukt ons echt niet om de accu op één dag leeg te trekken en ook bij intensiever gebruik kunnen we de twee dagen aantikken.

©Rens Blom

De Oppo Find X9 Pro hoef je dus maar om de nacht op te laden. Of ergens in de ochtend, dat kan ook. Het toestel ondersteunt namelijk erg snel opladen via de meegeleverde usb-c-kabel, al dien je dan wel zelf de benodigde adapter te kopen. Met een andere adapter gaat het laden een stuk minder snel. Voor draadloos opladen geldt hetzelfde. Het kan heel snel via een optionele Oppo-oplader of langzamer via een draadloze oplader van een ander merk.

©Rens Blom

Goed scherm

Gelukkig heeft de Oppo Find X9 Pro meer te bieden dan een fantastische accuduur. Dat mag ook wel voor die adviesprijs van 1299 euro. Het toestel beschikt over een premium ontwerp dat lekker in de hand ligt en een vingerafdrukscanner in het scherm die eigenlijk nooit dienst weigert. Het beeldscherm zelf is ook van heel hoge kwaliteit en meet 6,78 inch. Dat is fors, maar wel prettig bij het kijken van video's, gamen en typen met twee handen. Door de resolutie van 2772 x 1272 pixels is het scherm lekker scherp en de 120Hz-verversingssnelheid maakt het beeld soepel.

©Rens Blom

Hardware

Onder de motorkap zoemt – geruisloos natuurlijk – een MediaTek-processor. De dagen dat MediaTek bekendstond als een minder goede chipfabrikant zijn echt voorbij. De Dimensity 9500-chip in de Find X9 Pro is razendsnel, energiezuinig en heeft ook geen enkele moeite met games. En ja, gelet op de hoge adviesprijs van de smartphone is het niet verrassend dat Oppo er 16 GB werkgeheugen en 512 GB opslagcapaciteit in zet. Een welkome combinatie die de Find X9 Pro klaarmaakt voor jaren gebruik.

Heel ver zoomen

Een ander sterk punt van de Find X9 Pro zijn de camera's. Het camera-eiland op de achterkant is groot en steekt best uit, wat komt omdat er serieuze (zoom)camera's in de behuizing zitten. Oppo werkt – al jaren – samen met fotografiemerk Hasselblad om de kwaliteit van zijn premium smartphonecamera's te verbeteren en dat is bij de Find X9 Pro niet anders. In de praktijk zijn wij bijzonder tevreden over de fotografie- en video-prestaties van de smartphone. Plaatjes ogen haarscherp, hebben realistische kleuren en zijn een genot om te bekijken op het smartphonescherm óf een groter scherm.

©Rens Blom

Interessant is de geavanceerde zoomcamera, waarmee je het beeld héél veel keren dichterbij haalt. We hebben de Find X9 Pro meegenomen naar China, waar we fabrieken van Oppo bezochten, en fotografeerden een en ander vanuit onze hotelkamer. Zoals je hieronder ziet, kun je vanaf de 21ste verdieping zó ver en goed inzoomen dat je een autobestuurder prima in beeld krijgt én de kentekenplaat kunt lezen. Of je ziet de tekst op het scherm van het reuzenrad, dat honderden meters verderop staat. Bij dat maximaal inzoomen zet de camerasoftware AI in om het beeld te verduidelijken. Daar wordt het beeld inderdaad duidelijker van, niet mooier.

©Rens Blom

©Rens Blom

Prima software vol apps

De Oppo Find X9 Pro draait op Android 16 en krijgt vijf jaar Android-upgrades en zes jaar beveiligingsupdates. Dat is goed, maar minder lang dan de zeven jaar complete updates die Google, Samsung en Apple uitrollen voor hun toptelefoons. De ColorOS-schil van Oppo werkt prima en bevat veel handige functies, maar ook ongevraagde commerciële apps als TikTok. Wij vinden het raar dat we op een peperdure smartphone lastiggevallen worden door meldingen van apps waar wij niets mee te maken willen hebben.

©Rens Blom

Conclusie: Oppo Find X9 Pro kopen?

De Oppo Find X9 Pro is een premium smartphone met fantastische hardware, een heel goede zoomcamera en de beste accuduur die je kunt vinden. De software is nog wat voor verbetering vatbaar en de adviesprijs kan een terecht struikelblok zijn. Wel nemen we ons petje af voor wat de Find X9 Pro allemaal te bieden heeft.

Wie deze Black Friday zijn woonkamer wil omtoveren tot een thuisbioscoop, treft het: 2025 is een ongekend sterk jaar voor soundbar-deals. Topmodellen van JBL, LG, Sonos, Samsung én Sony zijn tot de laagste prijs ooit gedaald en behoren bovendien tot de beste systemen van dit moment.

In dit artikel lees je precies welke vijf soundbars er écht bovenuit steken en waarom deze aanbiedingen zo interessant zijn. Je krijgt per model een uitgebreid beeld van de mogelijkheden, de geluidskwaliteit en natuurlijk de actuele Black Friday-prijs. Zo kies je gegarandeerd de soundbar die perfect past bij jouw ruimte, tv en luisterstijl.

LET OP: PRIJZEN KUNNEN DE KOMENDE DAGEN SCHOMMELEN (EN NÓG LAGER UITPAKKEN)!

©JBL

JBL Bar 800 MK2: krachtige surround, afneembare speakers

De JBL Bar 800 MK2 is afgeprijsd tot de laagste prijs ooit en dat maakt de soundbar meteen een van de spannendste Black Friday-aanbiedingen. Deze 7.1-opstelling combineert veelzijdigheid met brute kracht: in totaal 780 watt, een 10-inch subwoofer en twee volledig draadloze, afneembare surroundspeakers. Dankzij Virtual Dolby Atmos en MultiBeam 3.0 vult het systeem de hele kamer met hoogte-effecten en breed uitgespreide details. De soundbar detecteert en versterkt subtiele elementen zoals voetstappen of het ritselen van kleding, terwijl PureVoice 2.0 ervoor zorgt dat dialogen helder blijven, zelfs in actiescènes. Je sluit de bar met één HDMI-kabel aan op je tv en streamt via wifi, AirPlay 2 of Google Cast. De JBL ONE-app helpt bij de installatie en kamerkalibratie, waardoor je in een paar minuten een perfect gebalanceerde set hebt. Voor ongeveer 798 euro is dit een van de meest complete systemen in zijn prijsklasse.

©LG

LG DSC9S: premium-upgrade voor de OLED C-serie

De LG DSC9S maakt deze Black Friday vooral indruk dankzij zijn scherpe prijs van rond de 399 euro, zeker gezien het feit dat deze soundbar is ontworpen als perfecte match met LG’s OLED C-serie. De 3.1.3-configuratie levert drie opwaarts gerichte speakers, waardoor Dolby Atmos-effecten realistisch boven je worden geplaatst. De soundbar werkt naadloos samen met compatible LG-tv’s via WOW Orchestra, waarbij de tv-speakers én soundbar volledig synchroon worden aangestuurd. De draadloze subwoofer zorgt voor stevige baslagen en wie later wil uitbreiden, kan een rear-kit koppelen voor nóg meer surround. Dankzij wifi, AI-Sound Pro, uitgebreide instellingen in het tv-menu en een strakke Synergy-bracket is dit pakket zowel technisch als visueel een prachtige aanvulling op een moderne woonkamer.

©Sonos

Sonos Arc Ultra: premium 9.1.4-geluid voor een scherpe prijs

Dat Sonos dit jaar een Black Friday-knaller neerzet, is bijzonder. De Arc Ultra is een ultramoderne soundbar die voor zo'n 799 euro een verrassend complete 9.1.4-ervaring biedt. Met 14 afzonderlijke drivers, een dual-membraan woofer en slim geplaatste side- en upfiring-speakers creëert de Arc Ultra een meeslepend Atmos-geluid dat je van alle kanten omringt. De nieuwe Sound Motion-technologie zorgt voor diepere bassen dan eerdere modellen, terwijl Trueplay automatisch de akoestiek van je kamer optimaliseert. Je streamt muziek via AirPlay 2, de Sonos-app of talloze andere diensten en kunt moeiteloos uitbreiden met extra subs of rear-speakers. Voor wie audiofiel niveau wil zonder losse versterker of complexe bekabeling, is dit waarschijnlijk de smaakmaker van dit jaar.

©Samsung

Samsung HW-Q990D: de absolute surround-koning

De Samsung HW-Q990D blijft een van de meest indrukwekkende all-in-one-surroundsystemen die je kunt kopen. De 11.1.4-opstelling met 22 speakers vult de kamer met een gigantische geluidskoepel, compleet met draadloze rear-speakers en een subwoofer die je letterlijk voelt. Samsung’s Q-Symphony werkt perfect samen met nieuwe Samsung-tv’s, waarbij tv-speakers en soundbar een hybride systeem vormen dat nog voller klinkt. De automatische kalibratie via SpaceFit Sound zorgt ervoor dat het systeem precies wordt afgestemd op jouw ruimte, terwijl draadloze Dolby Atmos het kabelgeweld beperkt. Met een Black Friday-prijs van ongeveer 712 euro blijft dit systeem de onbetwiste keuze voor mensen die zonder moeite een complete bioscoopervaring willen.

©Sony

Sony Bravia Theatre System 6: eenvoud met écht 5.1.2-geluid

Het Sony Bravia Theatre System 6 is een ideale keuze voor wie wél surround wil, maar geen losse componenten of ingewikkelde installatie. De 5.1.2-set levert 1000 watt vermogen, echte rear-speakers en een draadloze subwoofer, waardoor je een stevige, dynamische bas en een overtuigend geluidsbeeld krijgt. Sony’s Vertical Surround Engine en S-Force Pro zorgen voor hoogte-effecten en breed uitgesmeerd geluid, zelfs zonder extra speakers aan het plafond. De dialogen blijven helder door de geïntegreerde centerspeaker, terwijl je alles bedient via de Sony Bravia-app. Voor zo'n 479 euro is dit een heel complete set voor films en series, die qua prijs-kwaliteitverhouding deze Black Friday bijzonder goed scoort.