Maak van je NAS een back-upserver
Het back-uppen van privédata op je Windows-pc is niet bepaald de leukste klus, maar het moet wel regelmatig gebeuren. Het beste stel je daarom automatische back-ups in. Door de back-ups weg te schrijven naar een NAS kies je voor extra zekerheid. Hoe configureer je jouw NAS als back-upserver?
Als Windows-gebruiker heb je keuze uit verschillende opties om automatisch back-ups naar je NAS weg te schrijven. In tegenstelling tot sommige voorgangers kan iedere editie van Windows 10 back-ups naar een NAS maken. Lees ook: De 19 beste NAS-apparaten die je kunt kopen.
Daarnaast leveren veel NAS-fabrikanten ook geschikte programma's voor Windows mee om dit klusje te klaren. Bezitters van een Synology-NAS doen een beroep op Cloud Station, terwijl QNAP hiervoor de applicaties NetBak Replicator en Qsync heeft ontwikkeld. In deze basiscursus behandelen we de verschillende programma's waarmee je een NAS instelt als back-upserver van jouw Windows-pc.
Deel 1 Back-up op iedere NAS
01 Windows Back-up
Bij eerdere Windows-versies is het lang niet altijd mogelijk om back-ups naar een netwerklocatie weg te schrijven. Bij Windows 7 Starter en Home Premium zit deze functie bijvoorbeeld niet standaard ingebakken. Gelukkig beseft ook Microsoft dat steeds meer particulieren een NAS gebruiken. Bij Windows 10 kun je met alle edities uit de voeten. Zet je NAS aan en creëer zo nodig een gedeelde map waarin je de back-up wilt bewaren. Navigeer op je pc naar Start / Instellingen / Bijwerken en beveiliging / Back-up en klik op Een station toevoegen. Windows laat nu een aantal netwerklocaties zien. Staat de gewenste doelmap nog niet in beeld? Klik dan op Alle netwerklocaties weergeven en wijs de juiste map aan.
©PXimport
01 Je bepaalt zelf in welke netwerkmap je de bestanden wilt opslaan.
02 Persoonlijke bestanden
Zodra je de juiste netwerkmap hebt geselecteerd, activeer je de schuifregelaar onder de optie Automatisch back-ups maken van mijn bestanden. Uiteraard bepaal je zelf welke gegevens je wilt back-uppen en wanneer je deze taak wilt uitvoeren. Klik hiervoor op Meer opties. Standaard schrijft Windows 10 ieder uur kopieën weg naar je NAS. Je past de frequentie eenvoudig aan, waarbij je bijvoorbeeld instelt dat je iedere tien minuten of eenmaal per dag een kopie van je persoonlijke bestanden wilt maken.
Verder stel je eventueel in hoe lang je de data op de NAS wilt bewaren. Voor de opslag van persoonlijke bestanden ligt de optie Voor altijd voor de hand. Scrol een stukje omlaag om te zien welke bronmappen er standaard tot de back-up behoren. Wellicht wil je niet alles bewaren. Klik in dat geval op een map en kies voor Verwijderen. Via Een map toevoegen wijs je alle bestandslocaties aan die je in de back-up wilt betrekken. Je kunt eventueel ook nog mappen uitsluiten. Handig voor het geval je bijvoorbeeld de inhoud van een submap niet naar je NAS wilt kopiëren. Klik op Nu back-up maken als je de taak meteen wilt uitvoeren.
©PXimport
02 Stel de gewenste frequentie voor in voor je automatische back-up.
RAID
Gebruik je een NAS met twee of meer schijven? Je beveiligt je bestanden dan eenvoudig tegen gegevensverlies. De techniek RAID (Redundant Array of Independent Disks) bewaart kopieën van alle data over meerdere schijven. RAID zelf is overigens geen back-up, want het gaat om kopie op hetzelfde apparaat. Het grote voordeel is dat je na het crashen van een schijf niet al je data opnieuw naar de NAS hoeft te kopiëren. Valt er een harde schijf uit, dan staan alle gegevens nog op de overige schijf of schijven. Bij een NAS met twee schijven vindt er middels RAID1 bijvoorbeeld gespiegelde opslag plaats, waarbij de tweede harde schijf een exacte kopie is van de eerste. Nadeel van deze methode is wel dat er minder opslagcapaciteit beschikbaar is, bij RAID1 zelfs maar de helft. Tijdens het aanmaken van een volume op je NAS kun je RAID eenvoudig activeren.
Deel 2 Back-up op Synology-NAS
03 Synology Cloud Station
De automatische back-upfunctie van Windows 10 is erg simpel en bovendien alleen maar geschikt voor eenrichtingsverkeer. Gebruikers van een Synology NAS die meer mogelijkheden wensen doen er goed aan om Synology's eigen back-upprogramma Cloud Station te gebruiken. Log in op je NAS en ga naar Package Center / Back-up. Kies bij Cloud Station voor Installeren. Voordat je de back-uptool gaat gebruiken, dien je eerst nog een instelling te activeren. Navigeer naar Configuratiescherm / Gebruiker / Geavanceerd en activeer de optie Gebruiker basismapservice inschakelen. Bevestig met Toepassen. Open de app Cloud Station vervolgens vanuit het hoofdmenu en klik zo nodig op Cloud Station hervatten.
©PXimport
03 Cloud Station werkt niet als de optie Gebruiker basismapservice niet is geactiveerd.
04 Doellocatie kiezen
Voordat je een back-uptaak op je Windows-pc instelt, is het eerst nodig om Cloud Station op je NAS te configureren. Via Rechten bepaal je welke gebruikers gemachtigd zijn om Cloud Station te gebruiken. Je vinkt hiervoor de juiste accounts aan en bevestigt daarna met Opslaan. Vervolgens stel je de doellocatie op je NAS in. Hierbij gaan we ervan uit dat je via Configuratiescherm / Gedeelde map al een doellocatie hebt aangemaakt met lees- en schrijfrechten voor het juiste gebruikersaccount.
Ga in Cloud Station naar Instellingen en selecteer de gewenste map. Na een klik op Inschakelen is de gedeelde map voor back-ups beschikbaar. Je Synology-NAS onthoudt meerdere versies van een bestand. Dat is bijvoorbeeld nuttig wanneer je een oude versie van een document of bewerkte foto boven water wilt halen. Het aanleggen van een versiegeschiedenis kost daarentegen wel veel extra schijfruimte. Standaard bewaart Cloud Station van ieder bestand de laatste 32 versies, maar dat kun je dus verminderen. Open het tabblad Andere en stel achter Maximum aantal versies de gewenste waarde in. Bevestig daarna met Toepassen.
©PXimport
04 Gedeelde map(pen) die dienen als back-uplocatie, wijs je eenvoudig aan Cloud Station toe.
Uitzonderingen
Met een gebruikerssynchronisatieprofiel sluit je bepaalde bestanden eenvoudig uit van de back-up. Dat is bijvoorbeeld handig indien je alleen foto's van je pc wilt back-uppen en niet zozeer documenten, video's en overige bestanden. Open Cloud Station op je NAS en ga naar Instellingen / Gebruikerssynchronisatieprofielen. Via Maken opent er een nieuw dialoogvenster.
Geef het synchronisatieprofiel een naam en stel de beoogde filters in. Je kiest bijvoorbeeld een maximale bestandsgrootte en haalt de vinkjes weg voor mediatypen die je niet wilt back-uppen. Ook kun je ervoor kiezen om specifieke bestandsextensies in de back-up te betrekken. Ga naar het tabblad Toegepaste gebruiker en selecteer het juiste gebruikersaccount. Klik als laatste tweemaal op Toepassen.
©PXimport
Cloud Station bevat een functie om specifieke bestanden niet in de back-up te betrekken.
05 Windows-client verbinden
Nu Cloud Station op de Synology-NAS is geïnstalleerd en geconfigureerd, heb je nog een client voor Windows nodig. Je opent hiervoor een downloadlink vanuit de app van Cloud Station. Klik op Overzicht en haal via Downloaden / Cloud Station downloaden voor Windows het benodigde installatiebestand binnen. Na voltooiing van de installatiewizard open je Synology Cloud Station op de pc. Via Nu starten klik je op het pictogram met het vergrootglas om verbinding met jouw NAS te maken. Vul daarna de gebruikersnaam en het wachtwoord in. Als je een beveiligde verbinding wenst, zet je een vinkje voor SSL-gegevensoverdrachtcodering inschakelen. Klik op Volgende. Komt de verbinding niet tot stand? Verwijder het woord DiskStation achter het IP-adres of maak een QuickConnect ID aan (zie kader).
QuickConnect ID
Soms heeft de clientsoftware van Synology op je pc moeite om verbinding met de NAS te maken. Een mogelijke oplossing is het instellen van een QuickConnect ID. Het voordeel hiervan is dat je in plaats van een IP-adres middels een unieke identificatiecode verbinding maakt met je NAS. Hiermee kun je ook het netwerkapparaat buitenshuis benaderen. Open het Configuratiescherm en klik bij het onderdeel Connectiviteit op QuickConnect. Je zet daarna een vinkje voor QuickConnect inschakelen en maakt zo nodig een Synology-account aan. Ga akkoord met het privacybeleid en klik op OK. Je ontvangt een e-mail met een activeringslink waarop je dient te klikken. Nadat je een account hebt gecreëerd, verzin je een QuickConnect ID. Accepteer de voorwaarden en klik tot slot op Toepassen. Gebruik de zojuist aangemaakte toegangscode vervolgens om in te loggen bij Cloud Station.
©PXimport
Het aanmaken van een QuickConnect ID is handig wanneer je altijd en overal snel toegang wilt tot je Synology-NAS.
06 Back-up instellen
Zodra je bij de client van Cloud Station bent ingelogd, zijn er twee mogelijkheden om een back-up in te stellen. Via Snelle instelling maak je een synchronisatiemap op de pc aan. Alle bestanden die je hierin sleept, belanden automatisch in een map op je NAS. Bij deze 'Dropbox-methode' werkt de synchronisatie in twee richtingen. Indien je dus verse bestanden aan de NAS toevoegt, verschijnen die vanzelf in de synchronisatiemap op de pc.
Wil je bestaande mappen back-uppen naar een gedeelde bestandslocatie op je NAS? Kies dan voor Geavanceerde instelling en klik op Volgende. Aan de linkerkant selecteer je de map van de pc die je wilt back-uppen. Rechts selecteer je de doellocatie op je NAS. Via Volgende en tweemaal een klik op Voltooid stel je een permanente back-uptaak in, waarbij Cloud Station alle wijzigingen automatisch verwerkt. Op het bureaublad is er een snelkoppeling actief waarmee je rechtstreeks toegang hebt tot de synchronisatiemap. Vanuit een pictogram in het systeemvak volg je de voortgang van het synchronisatieproces. Het staat je overigens vrij om van meer bestandslocaties een back-up te bewaren. Kies in het hoofdscherm dan voor Synchronisatietaken / Maken en volg de instructies.
©PXimport
06 Selecteer in Synology Cloud Station de bronmap en doellocatie om de synchronisatie te starten.
Back-up op QNAP-NAS
07 QNAP
Net als Synology is QNAP een zeer bekende fabrikant van NAS'en. Deze fabrikant beschikt eveneens over eigen gereedschap om back-ups van belangrijke bestanden op je pc te maken. Voordat je begint, creëer je in de webinterface via Configuratiescherm / Gedeelde mappen op je NAS eerst een map waarin je de data wilt opslaan. Let hierbij op dat je lees- en schrijfrechten aan de juiste gebruiker toewijst. QNAP heeft diverse tooltjes voor Windows ontwikkeld. Surf hiernaartoe en selecteer het modelnummer en aantal schijven van jouw NAS. Klik op Programma om een lijst met beschikbare desktopapplicaties weer te geven. Bij NetBak Replicator for Windows klik je op de Europese downloadlink en voer je de installatie uit. Helaas is er geen Nederlandse vertaling van het programma beschikbaar. Tijdens de installatiewizard is het niet nodig om instellingen te wijzigen.
08 NetBak Replicator instellen
Zodra je QNAP NetBak Replicator opstart, verschijnt er een configuratiewizard om de doellocatie van de back-up in te stellen. Kies voor Start en selecteer de juiste NAS in het netwerk. Via Next verschijnt de mappenstructuur van het netwerkapparaat in beeld. Wanneer er locaties ontbreken, vink je eventueel de optie Show all folders aan. Nadat je de doellocatie van de back-up hebt geselecteerd, is het noodzakelijk om de gebruikersnaam en het wachtwoord van je NAS in te vullen.
Sluit de wizard af met Finish. Je gaat nu de back-up activeren. Kies in het hoofdscherm voor Advanced Mode om alle instellingen van NetBak Replicator te tonen. In het deelvenster onder Auto-Backup Source is het nu zaak om de juiste mappen op de pc voor de automatische back-up te selecteren. Wil je liever niet dat je NAS bestanden verwijdert die je al op de pc hebt gewist? Zet in dat geval een vinkje voor Do not delete files at the backup destination. Via Start Auto-Backup activeer je de back-uptaak. Zodra je nieuwe bestanden aan de bronmap toevoegt, kopieert het programma ze in het vervolg direct naar je NAS. Houd er rekening mee dat NetBak Replicator alleen geschikt is om back-ups in één richting weg te schrijven. Wijzigingen in de doelmap op je NAS hebben geen invloed op de bronmap van je pc. Wens je liever synchronisatie in twee richtingen, dan is het raadzaam om stap 10 te bestuderen.
©PXimport
08 Met behulp van NetBak Replicator bewaar je eenvoudig kopieën van waardevolle bestanden op je NAS.
09 Overige back-upfuncties
Naast het instellen van een automatische back-up die wijzigingen direct verwerkt, gebruik je NetBak Replicator ook om back-ups vooruit te plannen. Dat is bijvoorbeeld bruikbaar wanneer je aan het einde van de werkdag telkens een volledige back-up in het netwerk wilt opslaan. Navigeer naar Schedule Backup en selecteer de bronlocatie(s) op je pc. De software berekent meteen de totale bestandsomvang. Via Create folder for each backup bewaar je iedere back-up desgewenst in een aparte map. Geef onder Start de gewenste startdatum en het tijdstip aan. Klik daarna op Frequency Settings en vink de optie Repeat on selected day aan. Bepaal met Hourly (ieder uur), Daily (dagelijks), Weekly (wekelijks) of Monthly (maandelijks) hoe vaak je de back-up wilt herhalen. Via OK / Add / Ja plan je een nieuwe taak in.
©PXimport
09 Gebruik NetBak Replicator om een automatische back-up in te plannen.
Time Machine
Gebruikers van OS X beschikken over de applicatie Time Machine om een reservekopie van bestanden naar een externe opslaglocatie weg te schrijven. Dat gebeurt overigens erg frequent, want standaard maakt Apples besturingssysteem ieder uur een back-up. Gunstig is dat zowel QNAP als Synology ondersteuning voor Time Machine hebben ingebouwd.
In het besturingssysteem van Synology maak je hiervoor eerst een aparte gebruiker aan met een opslaglimiet. Hiermee voorkom je dat de back-ups de volledige capaciteit van je NAS opslokken. Via Configuratiescherm / Bestandsservices activeer je de optie Mac-bestandsservice inschakelen. Wijs vervolgens de juiste doelmap aan en bevestig met Toepassen. Op een NAS van QNAP navigeer je achtereenvolgens naar Back-upmanager / Time Machine, waarna je een vinkje plaatst voor Time Machine ondersteuning aanzetten. Vul zo nodig de juiste inloggegevens in, zodat Time Machine op je Mac verbinding met je NAS kan maken. Klik als laatste op Toepassen
©PXimport
Ook bezitters van een Mac bewaren eenvoudig back-ups op een NAS.
10 Qsync
Wie meerdere systemen gebruikt, wil natuurlijk overal toegang tot zijn of haar persoonlijke bestanden. In dat geval is er synchronisatie in twee richtingen vereist. De server (jouw NAS) houdt de inhoud van de back-upmap op alle aangemelde systemen gelijk. Met de applicatie Qsync regel je dat eenvoudig. Klik in de webinterface van je QNAP NAS op Qsync Central Station 2.0 en doorloop alle vensters van de introductiewizard.
Via Gebruikers geef je de juiste accounts toestemming om Qsync te gebruiken. Ga vervolgens naar Gedeelde mappen en bepaal de doellocatie van de back-upbestanden. Vergeet niet om de wijzigingen te activeren via Toepassen. Je keert daarna weer terug naar het overzicht. Je kunt aan de hand van het Windows- of OS X-logo de benodigde client naar de computer downloaden en installeren. Start het programma op.
Via de knop Zoeken maak je verbinding met het netwerkapparaat, waarna je de juiste inloggegevens invult. Bevestig met Toepassen en bekijk of de juiste gedeelde map van je NAS in beeld verschijnt. Je klikt vervolgens op het plusteken en koppelt een lokale map aan het QNAP-apparaat. De inhoud van beide locaties is voortaan altijd identiek. Klik een aantal keer op Volgende om de wizard af te ronden. De synchronisatietaak is nu actief.
©PXimport
10 Je koppelt een lokale bestandslocatie aan de gedeelde map op je NAS.Wil je weten wat de beste NAS voor jou is? Computer!Totaal heeft liefst negentien NAS-apparaten onder de loep genomen. De volledige test en de resultaten ervan vind je hier.