Koopadvies moederbord. Een nieuw moederbord kopen? Het valt niet mee om uit de stortvloed aan informatie en tientallen fabrikanten het juiste moederbord te kiezen. Met dit Koopadvies helpen wij u op weg.

Fabrikanten van moederborden zijn er genoeg, daarentegen zijn er maar enkele fabrikanten van de chipset op deze borden. De chipset zorgt voor de koppeling tussen de processor, het geheugen en de pci-sloten, maar verzorgt ook de usb-poorten en aansluitingen voor harde schijf en floppy. Intel is al jaren een belangrijke fabrikant van chipsets - die natuurlijk alleen geschikt zijn voor Intel-processoren. Andere fabrikanten zijn sinds jaar en dag de Taiwanezen VIA en SiS, sinds enige tijd Nvidia (van de Geforce videokaarten) en Ati (van de Radeon videokaarten). ALi is inmiddels van deze markt verdwenen, wat gezien de prestaties niet echt een verlies is. Van videokaart naar chipset Een belangrijk onderscheid bij chipsets, behalve uiteraard het onderscheid naar AMD- of Intel-processor, is of de chipset een ingebouwde videofunctie heeft. Voor de niet of nauwelijks in zware 3D-games ge'nteresseerde lezers is dat interessant, omdat tegen inlevering van alleen wat werkgeheugen het beeldscherm aangestuurd kan worden zonder aparte videokaart. Er verschijnen sinds kort zelfs moederborden met zulke krachtige ge'ntegreerde grafische mogelijkheden, dat hiermee ook zonder aparte videokaart mee gegamed kan worden. Dit is ook niet zo gek als Nvidia en Ati - fabrikanten van videokaarten - zich op de chipsetmarkt storten. Geheugensteuntjes Processoren met kloksnelheden van gigahertzen hebben een enorme gegevenshonger en moeten de bewerkte gegevens ook snel weer kwijt kunnen. Dat is op dit moment een grote uitdaging en de voornaamste taak van de chipset. Op moderne moederborden gaat ddr-geheugen van 333 of 400 MHz. Dit geheugen is door zijn double data rate twee keer zo snel als conventioneel geheugen. Moderne chipsets maken het mogelijk dit geheugen zelf ook weer twee keer zo snel uit te lezen of te beschrijven, door gebruik te maken van hetzelfde principe als bij harde schijven in raid-0. Door dit principe kunnen twee geheugenmodules tegelijkertijd via twee aparte kanalen (dual channel) aangesproken worden, waardoor de snelheid verdubbelt. Voorwaarde is wel dat hierbij twee dezelfde geheugenmodules gebruikt moeten worden. Net als bij raid-0 harde schijven hebt u dan wel de hele capaciteit van beide geheugenmodules tot uw beschikking. Serieel en parallel Veel nieuwe moederborden hebben de serial-ata standaard aan boord die 150 MByte/s doorvoersnelheid kan halen. Niet dat dat nu meteen een koopargument is, want bij de meeste toepassingen hebt u genoeg aan de ide-ata-grens van 100 of 133 MByte/s. Maar het is wel prettig als u kunt werken met de lekker dunne serial-ata-kabeltjes die tot een meter lang mogen zijn, in plaats van de luchtstroomblokkerende, altijd te korte en stugge ide-lintkabels. Geluidsberekeningen De moederborden voorzien bijna allemaal in geluid. Soms zit dit al in de chipset gebakken en soms wordt er een extra chipje toegevoegd. De meest gebruikte zijn de Realtek ALC650 en de C-Media CMI8738 chips, maar deze doen voor al het rekenwerk een beroep op de processor. Als we een spel spelen zonder geluid en dit vergelijken met hetzelfde spel mét geluid, blijkt dat het prestatieverlies bij deze chips regelmatig oploopt tot 15 procent! De ingebouwde geluidsberekeningen van de Nvidia chipset springen hier met slechts 2 tot 5 procent verlies aan processorcapaciteit gunstig bij uit. Dit is zelfs weinig ten opzichte van de losse Creative Audigy 2 geluidskaart, waarbij ook regelmatig 7 tot 8 procent prestatieverlies optreedt. Deze percentages gelden natuurlijk alleen bij het volledig gebruiken van de processorcapaciteit tijdens een game, maar de prestatieverschillen zijn groter dan u misschien verwachtte. AMD Athlon chipsets De Athlon XP processor kent niet alleen modellen met verschillende kloksnelheden, maar ook met verschillende frontsidebus (fsb) snelheden. Dit is de snelheid waarmee de processor met de chipset overlegt. De fsb is dubbel bij AMD, wat inhoudt dat 333 MHz betekent dat we op het moederbord 166 MHz moeten kunnen instellen. De oudste Athlon XP-processoren - tot aan model 2400+ - zijn altijd 133 MHz. Van model 2600+ bestaan zowel 133 als 166 MHz modellen. Alle hogere modellen lopen met een snelheid van 166 MHz, behalve het topmodel 3200+ dat tot 200 MHz is opgepompt. De 166 MHz modellen heten ook wel Barton, en hebben een tot 512 KB verdubbelde cache. Voor deze processoren bestaan chipsets van VIA, Nvida en SiS. Hierbij heeft SiS met de 746FX of 748 chipset goede prestaties, maar er zijn nog maar weinig moederbordfabrikanten die de chipset toepassen. De versie met ingebouwde video is SiS 741 en presteert heel redelijk. VIA levert zelfs nog iets betere prestaties bij de KT600. Beide prima chipsets voor de prijsbewuste koper. Voor ingebouwde video van VIA moet u een stapje terug naar de VIA KM400, die eigenlijk te weinig presteert: zelfs voor kantoortoepassingen zijn de videomogelijkheden aan de lage kant. Echt leuk maar ook duurder wordt het met de Nvidia Nforce2 chipset, die bestaat in de smaken Nforce2 400 met single channel en Nforce2 Ultra 400 met dual channel geheugenondersteuning. Van deze chipset roemden we al de geluidsprestaties, maar pas wel op, want er zijn fabrikanten die er alsnog een gewoon geluidschipje naast zetten. De Nforce2 Ultra 400 is het maximaal presterende platform voor de Athlon XP-processor. De variant met dual channel en ingebouwde video heet Nforce2 IGP, en levert videoprestaties die iets onder een Geforce4 MX 440 videokaart liggen. Prima voor kantoor en internet dus. Pentium 4 chipsets De Pentium 4 is begonnen met een fsb van 400 MHz, bestaande uit een 100 MHz frequentie die 4 maal over de kop ging. De moderne Pentium 4's hebben minimaal 133 MHz nodig, leidend tot een 533 MHz fsb. Intel heeft vervolgens de stap naar 166 maar overgeslagen en is meteen doorgegaan met een fsb 800 op 200 MHz. Van de 2,6, de 2,8 en de 3 GHz-processoren zijn zowel 533 als 800 MHz versies te koop. Daaronder zie je eigenlijk alleen nog de op 100 MHz draaiende Celerons die zo weinig presteren dat u ze beter kunt mijden. De processoren die een 800 MHz fsb gebruiken hebben ook hyper-threading, een techniek waarbij het besturingssysteem virtueel meerdere processoren kan aansturen. Dit levert enkele procenten snelheidswinst op als meerdere applicaties tegelijk heftig rekenen of een applicatie zijn rekentaken kan splitsen. De 3 GHz Pentium met 533 MHz fsb ondersteunt deze techniek ook. P4 instappers Voor de Pentium 4 begint Intel met de 845PE chipset, een prima instapper waarvan de 845GE met ingebouwde graphics nog nét kan voor kantoor, maar het houdt niet over. De 848 voegt aan de 845 een 800 MHz fsb toe. De 845PE wordt door een enkele fabrikant met 800 MHz fsb aangeboden, maar dat is eigenlijk overklokken en dus vragen om moeilijkheden. SiS is hier goed bezig met de 648FX chipset, die alweer weinig kost. VIA heeft het moeilijk omdat er een tijdlang licentie-ruzie met Intel is geweest, maar de P4X400 chipset bordjes die maximaal 533 FSB ondersteunen zijn goedkoop. De VIA chipset die 800 MHz fsb ondersteunt heet PT800, en doet het prima voor zijn prijs. P4 middenklassers Bij de middenklassers horen de chipsets die dual channel geheugen ondersteunen. Dat zijn behalve Intels 865PE ook de VIA PT880, en de SiS 655FX. Weer is SiS de goedkoopste zonder in prestatie al te veel onder te doen voor de anderen, de VIA krijgt in deze klasse pas voet aan de grond, maar Intels 865PE krijgt alle handen op elkaar. Niet goedkoop maar uitstekende prestaties en stabiliteit. Mocht u aan ingebouwde video willen dan is er eigenlijk maar één optie: de nieuwe en goed presterende Ati Radeon 9100 IGP. Hiermee is het Ati gelukt een prima chipset neer te zetten die ook nog eens video-prestaties levert die een Radeon 9200 videokaart benaderen. Uitstekend werk! De 865G chipset met ingebouwde videokaart van Intel zelf mag dan 'extreme graphics 2' als marketingkreet hebben meegekregen, de prestaties van het videogedeelte blijven triest. P4 Toppers? Volgens Intel is de 875P chipset door zijn Performance Acceleration Technology de topper voor het Pentium 4-platform. De geheugentoegang is door deze technologie beduidend sneller dan via de standaardmethode, wat uiteindelijk zo'n 3 tot 5 procent verbetering in prestaties oplevert. Helaas voor Intel hebben veel moederbordfabrikanten dit via een truc ook toegepast op de 865-moederborden, want de 865 en 875 chipsets zijn - op het al dan niet toelaten van de PAT-techniek na - gelijk aan elkaar. Er is dus geen reden om de duurdere 875 te kopen. Maar wat blijkt? SiS brengt een gloednieuwe SiS655TX chipset uit met min of meer dezelfde technieken! De SiS655TX is dan ook een absolute aanrader, omdat deze gelijk presteert aan de Intel 865 en 875 en minder kost. Conclusie Voor topprestaties bij AMD Athlon XP processoren is de Nvidia Nforce2 Ultra 400 chipset de beste keuze, maar VIA en SiS doen er weinig voor onder en zijn veel goedkoper. Met ingebouwde grafische mogelijkheden kunt u het voor strikt kantoorgebruik met SiS doen, maar eigenlijk raden we alleen de Nvidia Nforce2 IGP aan. Voor de Intel Pentium 4 is de enige aanrader met ingebouwde videomogelijkheden de nieuwe Ati Radeon 9100 ICP. Zonder video is de SiS 655FX een voordelige keuze, maar voor de beste prestaties kiest u de Intel 865PE chipset of SiS 655TX, waarbij de laatste duidelijk goedkoper is. Weet u inmiddels de chipset u wilt hebben? Dan helpt het kader Kooptips u verder. ***kader Kooptips Weet u welke chipset u wilt, dan kunt u een moederbordfabrikant zoeken die deze chipset gebruikt. Let bij het kiezen op de volgende punten: - Aanwezige extra's op het bord. Highspeed usb en een netwerkaansluiting zijn vrij standaard, een tweede netwerkaansluiting, firewire-poort en dergelijke zijn extra. - Serial-ata is een pluspunt als u erover denkt nieuwe schijven te kopen. Alle borden hebben daarnaast tot nu toe ook ide-poorten. Serial-ata aansluitingen zijn in alle chipsets van raid voorzien, dus raid is hierbij geen verkoopargument. - Meegeleverde slotplaatjes om de firewire en extra usb-poorten te kunnen gebruiken. Vergeet ook niet te kijken of er een slotplaatje voor eventuele extra audio-uitgangen (mocht u daar behoefte aan hebben). - Zijn er één of twee ide-kabels meegeleverd? Dat scheelt weer wat euro's. - Sommige merken leveren een aansluitingskastje mee waarmee u de extra poorten en geluidsaansluitingen in de kast kunt plaatsen. U kunt dit ook oplossen door een kast te kiezen waar deze aansluitingen al zijn ingebouwd. - De prijs! Voor een moederbord van een topmerk als Intel of Asus betaalt u meer dan voor een ander merk, terwijl echt slechte moederborden niet meer worden gemaakt. - Begrijpt u de bios-updateprocedure zoals de fabrikant die op zijn website omschrijft? Zo niet, kies een andere fabrikant. ***/kader

Als je de specificatielijst van een moderne televisie of monitor bekijkt, zie je achter het kopje 'verversingssnelheid' vaak een getal staan gevolgd door 'Hz'. Jarenlang was 50 of 60 Hz de standaard, maar tegenwoordig pronken fabrikanten met 100, 120 of zelfs 144 Hz. Klinkt sneller, en sneller is meestal beter, maar wat betekent het nou eigenlijk voor jouw kijkervaring? Is het een noodzaak voor iedereen, of vooral leuk voor fanatieke gamers?

Om te begrijpen wat die Hertz (Hz) doet, moet je een televisie of monitor niet zien als een statisch schilderij, maar als een soort digitale flipbook. Het beeld dat je ziet, wordt immers continu opnieuw opgebouwd. Een standaard 60Hz-scherm ververst het beeld 60 keer per seconde. Dat is voor het menselijk oog snel genoeg om een vloeiende beweging waar te nemen bij normaal tv-kijken, zoals het nieuws of een dramaserie. Een 120Hz-scherm doet dat dus dubbel zo vaak: 120 keer per seconde.

©DC Studio

Waarom zou je meer beelden per seconde willen?

Het grootste voordeel van een hogere verversingssnelheid is soepelheid. Hoe meer beelden er per seconde worden getoond, hoe vloeiender bewegingen eruitzien. Bij 60 Hz kunnen snelle acties soms wat schokkerig ogen of last hebben van bewegingsonscherpte, ook wel 'motion blur' genoemd. Bij 120 Hz blijven details scherp, zelfs als de camera snel draait of als er bijvoorbeeld een raceauto voorbij raast. Daarnaast voelt de besturing van games directer aan. Tussen het moment dat je een knop indrukt en het moment dat je actie op het scherm ziet, zit minder tijd. Dat verschil in milliseconden lijkt verwaarloosbaar, maar je brein pikt het direct op als een responsievere ervaring.

Het verschil tussen 120 en 144 Hz (en hoger)

Terwijl 120 Hz de nieuwe gouden standaard is voor televisies, zie je bij computermonitors vaak getallen als 144 Hz, 165 Hz of zelfs 240 Hz en hoger. Het principe blijft hetzelfde, maar de toepassing verschilt. 120 Hz is de limiet voor de huidige generatie spelcomputers, zoals de PlayStation 5 en Xbox Series X. Televisies richten zich daarom specifiek op dat getal. Pc-gamers hebben echter vaak krachtiger videokaarten die nóg meer beelden per seconde kunnen produceren. Daarom zie je monitors met 144 Hz of meer.

Is het verschil tussen 120 en 144 Hz zichtbaar? Voor de gemiddelde gebruiker nauwelijks. Waar de stap van 60 naar 120 Hz een wereld van verschil is die bijna iedereen direct ziet, is de stap naar 144 Hz of hoger vooral voer voor professionele e-sporters die elke mogelijke fractie van een seconde winst nodig hebben. Voor de consument die een monitor zoekt voor thuisgebruik en gaming, is alles boven de 120 Hz doorgaans een uitstekende keuze.

©ER | ID.nl

Heb jij het nodig?

Het antwoord op die vraag hangt volledig af van wat je met je scherm doet; of dat nu een tv of een gamemonitor is. Kijk je voornamelijk lineaire televisie, films en series via streamingdiensten? Dan is een 120Hz-scherm geen harde noodzaak, aangezien films doorgaans in 24 beelden per seconde worden geschoten. Toch hebben 100/120Hz-panelen in televisies vaak wel een betere beeldkwaliteit en kunnen ze die films rustiger weergeven dan goedkopere 60Hz-panelen.

Ben je echter een gamer? Dan is het antwoord volmondig ja. De nieuwste spelcomputers en moderne videokaarten zijn gemaakt om die hoge snelheden te benutten. Games spelen soepeler, zien er scherper uit tijdens actiescènes en je reageert sneller op wat er gebeurt. Als je nu een nieuwe tv of monitor koopt met het oog op de toekomst en gaming, is 120 Hz of hoger eigenlijk een vereiste op je wensenlijstje. Let er bij televisies wel op dat je beschikt over een HDMI 2.1-aansluiting, want alleen die kabel kan de enorme hoeveelheid data van 4K-beeld met 120 Hz verwerken.

Drie tv's met 120 Hz of meer

De meeste high-end tv's van dit moment ondersteunen 120 Hz voor spelcomputers (PS5/Xbox Series X) en gaan zelfs tot 144 Hz als je ze aan een krachtige gaming-pc hangt.

Als we kijken naar de huidige generatie televisies, kunnen we niet om de LG OLED evo C5 heen. Dit is de gloednieuwe opvolger van de populaire C4 en wordt gezien als de standaard voor gamers en filmliefhebbers. Hij beschikt over vier HDMI 2.1-poorten die de volle 144 Hz ondersteunen, wat hem toekomstbestendig maakt voor pc-gamers, terwijl hij naadloos samenwerkt met de PlayStation 5 en Xbox Series X op 120 Hz. Het nieuwe paneel heeft een nog hogere helderheid dan zijn voorganger, waardoor HDR-beelden nog meer impact hebben.

Daarnaast is de Samsung OLED S95F een absolute blikvanger in de winkels. Waar Samsung vorig jaar hoge ogen gooide met de S95D, doet de F-serie er nog een schepje bovenop met een vernieuwde antireflectielaag die nog beter werkt in lichte kamers. Dit model combineert de diepe zwartwaarden van OLED met de intense kleuren van Quantum Dots. Ook dit scherm ondersteunt verversingssnelheden tot 144 Hz en beschikt over de uitgebreide Gaming Hub van Samsung, waarmee je zelfs zonder console games kunt streamen.

Voor wie liever geen OLED wil, is de Samsung Neo QLED QN90F de meest courante keuze in het high-end lcd-segment. Dit 2025-model maakt gebruik van geavanceerde Mini-LED-technologie, waardoor de helderheid veel hoger ligt dan bij OLED-schermen. Dat maakt hem ideaal voor een zonovergoten woonkamer. Met een verversingssnelheid die oploopt tot 144 Hz en een extreem lage invoervertraging, is dit voor veel competitieve gamers de favoriete keuze.

Drie monitors met 120 Hz of meer

Bij monitors ligt de standaard tegenwoordig al hoger dan 120 Hz, omdat snelheid de uitkomst van een potje schieten of racen bepaalt. Deze modellen zijn populair op Kieskeurig.

Op het gebied van monitoren zien we dat 240 Hz langzaam de nieuwe standaard wordt voor de serieuze gamer. Een model dat momenteel erg goed scoort op Kieskeurig is de LG UltraGear 27GR83Q. Dit is een 27-inch IPS-scherm met een razendsnelle verversingssnelheid van 240 Hz. In tegenstelling tot oudere modellen biedt dit scherm een extreem snelle responstijd van 1 milliseconde, waardoor je in snelle shooters geen last hebt van wazige beelden. Het is een van de meest complete monitoren van dit moment die zowel voor pc als console geschikt is.

Zoek je de absolute top in beeldkwaliteit, dan is de Samsung Odyssey G6 (G60SD) een model dat je veel ziet. Dit is een moderne OLED-monitor met een verversingssnelheid van maar liefst 360 Hz. Hoewel dat misschien overkill klinkt, zorgt de combinatie van de OLED-techniek en deze snelheid voor een ongekend vloeiende en scherpe ervaring. Het scherm heeft bovendien een nieuw koelsysteem waardoor de kans op inbranden – een angst bij oudere OLED-monitoren – aanzienlijk is verkleind.

Voor wie een beperkter budget heeft maar wel snelheid wil, is de MSI MAG 27CQ6F een actuele hardloper. Dit is een gebogen scherm (Curved) met een snelheid van 180 Hz, wat net dat beetje extra soepelheid geeft ten opzichte van de standaard 144 Hz-schermen. Het paneel biedt een hoog contrast en is daarmee een uitstekende instapper voor wie zijn game-ervaring wil upgraden zonder direct de hoofdprijs te betalen.

QD-OLED is steeds vaker terug te vinden in gamingmonitoren. Waar deze techniek eerst vooral was voorbehouden aan het hogere segment, zie je steeds vaker in modellen die voor een veel bredere groep gamers betaalbaar zijn. De vraag is natuurlijk of je dat verschil in beeldkwaliteit ook echt merkt tijdens het spelen. In dit artikel lees je hoe QD-OLED werkt en wanneer je het verschil in de praktijk merkt.

Wat QD-OLED anders maakt

Een traditioneel LCD-paneel werkt met achtergrondlicht dat door meerdere lagen heen moet voordat je een beeld ziet. Dat kost tijd en maakt dat zwart nooit volledig zwart wordt. QD-OLED laat die tussenlagen achterwege. Elke pixel geeft zelf licht en schakelt onafhankelijk van de rest. Daardoor reageert het beeld direct. De quantum-dot-laag zet het blauwe OLED-licht om in diepe en zuivere kleuren. Het voelt alsof je condens van een raam veegt: zodra de waas verdwijnt, zie je het beeld helder en zonder vertraging.

©ID.nl

Vloeiende beelden bij snelle actie

Die directe pixelreactie merk je vooral wanneer je snelle spellen speelt. Omdat pixels vrijwel meteen overschakelen naar een nieuwe kleurstand, blijven objecten die over het scherm vliegen scherp in beeld. In shooters, racespellen en andere games waarbij snelheid telt, bijvoorbeeld voetbalgames, ontstaat daardoor een rustiger beeld met minder bewegingsonscherpte. Je ogen hoeven zich minder vaak aan te passen. Daardoor raken ze minder snel vermoeid en houd je makkelijker overzicht, ook wanneer je langere tijd achter elkaar speelt.

©ID.nl

Zicht in donkere scènes

QD-OLED blinkt uit in donkere scènes. Pixels die geen licht hoeven te geven, staan volledig uit en leveren een diep zwart dat je bij LCD-panelen zelden ziet. Doordat heldere elementen hier direct naast kunnen staan zonder dat ze licht lekken, ontstaat een sterk contrast dat schaduwen en lichte accenten duidelijker scheidt. Daardoor verdwijnen grijze waasjes in schaduwhoeken en blijven contouren van objecten helder zichtbaar. Vooral in stealth-games, horrorspellen en shooters waarin je tegenstanders soms alleen als silhouet ziet, levert dat een tastbaar voordeel op.

©ID.nl

Kleurrijk zonder overdrijven

De quantum-dot-laag zorgt voor een breed kleurbereik waardoor lichteffecten, huidtinten en subtiele schaduwen goed zichtbaar blijven. Veel QD-OLED-monitoren tonen kleuren standaard wat verzadigd, vooral in de felste modi. In een sRGB- of filmmodus wordt het beeld zachter en natuurgetrouwer, wat beter aansluit bij fotobewerking en dagelijks gebruik. Zodra je de juiste modus gebruikt, lopen kleuren vloeiend in elkaar over en blijven ze gelijkmatig, terwijl uitgesproken elementen zoals neon en magie juist duidelijk opvallen. Dat merk je niet alleen in games, maar ook wanneer je foto's bewerkt of films kijkt.

Helderheid en HDR in perspectief

QD-OLED heeft op het gebied van helderheid flinke stappen gezet ten opzichte van eerdere OLED-generaties. In HDR-games kunnen lichte delen krachtig oplichten zonder dat fel zacht of dof oogt; explosies, glinsteringen op water en fel tegenlicht komen daardoor beter tot hun recht. Toch is het goed om te weten dat deze techniek niet alle beperkingen wegneemt. De helderheid van QD-OLED hangt sterk af van de schermvulling. Bij SDR (standaard dynamisch bereik, het normale helderheidsniveau voor dagelijkse pc-taken) op een volledig wit scherm ligt de helderheid meestal rond de 200 tot 250 nits. Bij kleinere, heldere onderdelen kan dit oplopen richting 400 tot 500 nits. In HDR kunnen pieken van 1000 tot 1300 nits worden bereikt, maar die waarden gelden vooral voor kleine accenten en niet voor het hele scherm. Mini-LED-monitoren houden hogere helderheidsniveaus langer vast, wat in fel verlichte kamers zichtbaar voordeel geeft in extreme highlights. QD-OLED compenseert veel daarvan met perfect zwart, waardoor het contrast wel krachtig blijft (zie ook kader QD-OLED versus Mini-LED) .

Reflecties in daglicht

De meeste QD-OLED-monitoren hebben een glanzende afwerking. Dat helpt bij de kleurweergave en het contrast, maar maakt het paneel gevoeliger voor reflecties bij daglicht. Daarnaast ontbreekt een polarisatiefilter. Daardoor kunnen zwartwaarden in fel licht een paarse of grijze waas krijgen: het diepe zwart wordt zichtbaar opgelicht, meer dan bij een gewone spiegeling. Dat drukt het contrast in een goed verlichte kamer en kan afleiden bij gamen. Gebruik je de monitor vooral in een donkere of gelijkmatig verlichte ruimte, dan speelt dit nauwelijks. In kamers met veel direct zonlicht of grote ramen komt een matte Mini-LED-monitor daarom vaak rustiger over.

©ID.nl

Minimale inputvertraging

Naast de snelle pixelreacties is ook de invoervertraging laag. Moderne QD-OLED-modellen reageren direct op elke muisbeweging en elke controlleractie. Vooral in competitieve shooters is dat een voordeel, omdat elke handeling zonder merkbare vertraging op het scherm verschijnt. 

Burn-in en levensduur

Burn-in blijft bij elke OLED-variant een punt van aandacht, al zijn moderne QD-OLED-schermen duidelijk verder dan eerdere generaties. Ze gebruiken meerdere beschermingsmechanismen die de belasting door statische beelden beperken. Voor normaal gamegebruik werkt dat in de praktijk goed en blijft het risico klein.

Dat neemt niet weg dat enige nuance op zijn plaats is. Gebruik je een monitor dagelijks vele uren voor taken met veel vaste elementen, zoals spreadsheets, fotobewerkingspanelen of het steeds terugkerende HUD van één game, dan is de kans op inbranden groter dan bij LCD- of Mini-LED-panelen. Afwisseling in wat je op het scherm toont en af en toe even pauze nemen helpt om het paneel langer in goede staat te houden. Even pauze nemen is ook voor jezelf goed trouwens!

Wat voor beschermingstechnieken kun je tegenkomen?

©AGON by AOC

Voorbeeld: bescherming in de praktijk

Veel QD-OLED-monitoren combineren verschillende beschermingsmechanismen om het risico op burn-in te beperken. In onderstaande tabel zie je bijvoorbeeld wat je kunt vinden in een aantal recente modellen uit de AGON PRO line-up van AOC. Je kunt al deze functies zelf in- en uitschakelen en je kunt de intensiteit ervan aanpassen. Dat betekent dat je zelf kunt bepalen hoe sterk de bescherming is.

Voor wie QD-OLED vooral interessant is

Gamers die veel snelle actie spelen, halen het meeste uit QD-OLED. De voordelen van de techniek zijn in elk genre zichtbaar, maar vallen vooral op in shooters en racespellen, waar tempo en directe reacties tellen. Ook filmische games die sterk leunen op licht-donkercontrasten winnen zichtbaar aan sfeer en detail.

Conclusie

QD-OLED combineert diepe zwartwaarden met snelle pixelreacties en een breed kleurbereik. Dat zorgt voor een vloeiend beeld in snelle games en meer overzicht in donkere scènes. HDR komt overtuigend tot zijn recht, al blijven Mini-LED-schermen beter overeind bij zeer hoge helderheid en fel daglicht. Inbranden blijft een punt van aandacht wanneer hetzelfde element lange tijd in beeld staat, maar moderne modellen beschikken over uitgebreide beschermingsmaatregelen. Voor veel gamers is QD-OLED daarmee een goede keuze: snel, sfeervol en klaar voor de komende jaren.