Koopadvies moederbord. Een nieuw moederbord kopen? Het valt niet mee om uit de stortvloed aan informatie en tientallen fabrikanten het juiste moederbord te kiezen. Met dit Koopadvies helpen wij u op weg.

Fabrikanten van moederborden zijn er genoeg, daarentegen zijn er maar enkele fabrikanten van de chipset op deze borden. De chipset zorgt voor de koppeling tussen de processor, het geheugen en de pci-sloten, maar verzorgt ook de usb-poorten en aansluitingen voor harde schijf en floppy. Intel is al jaren een belangrijke fabrikant van chipsets - die natuurlijk alleen geschikt zijn voor Intel-processoren. Andere fabrikanten zijn sinds jaar en dag de Taiwanezen VIA en SiS, sinds enige tijd Nvidia (van de Geforce videokaarten) en Ati (van de Radeon videokaarten). ALi is inmiddels van deze markt verdwenen, wat gezien de prestaties niet echt een verlies is. Van videokaart naar chipset Een belangrijk onderscheid bij chipsets, behalve uiteraard het onderscheid naar AMD- of Intel-processor, is of de chipset een ingebouwde videofunctie heeft. Voor de niet of nauwelijks in zware 3D-games ge'nteresseerde lezers is dat interessant, omdat tegen inlevering van alleen wat werkgeheugen het beeldscherm aangestuurd kan worden zonder aparte videokaart. Er verschijnen sinds kort zelfs moederborden met zulke krachtige ge'ntegreerde grafische mogelijkheden, dat hiermee ook zonder aparte videokaart mee gegamed kan worden. Dit is ook niet zo gek als Nvidia en Ati - fabrikanten van videokaarten - zich op de chipsetmarkt storten. Geheugensteuntjes Processoren met kloksnelheden van gigahertzen hebben een enorme gegevenshonger en moeten de bewerkte gegevens ook snel weer kwijt kunnen. Dat is op dit moment een grote uitdaging en de voornaamste taak van de chipset. Op moderne moederborden gaat ddr-geheugen van 333 of 400 MHz. Dit geheugen is door zijn double data rate twee keer zo snel als conventioneel geheugen. Moderne chipsets maken het mogelijk dit geheugen zelf ook weer twee keer zo snel uit te lezen of te beschrijven, door gebruik te maken van hetzelfde principe als bij harde schijven in raid-0. Door dit principe kunnen twee geheugenmodules tegelijkertijd via twee aparte kanalen (dual channel) aangesproken worden, waardoor de snelheid verdubbelt. Voorwaarde is wel dat hierbij twee dezelfde geheugenmodules gebruikt moeten worden. Net als bij raid-0 harde schijven hebt u dan wel de hele capaciteit van beide geheugenmodules tot uw beschikking. Serieel en parallel Veel nieuwe moederborden hebben de serial-ata standaard aan boord die 150 MByte/s doorvoersnelheid kan halen. Niet dat dat nu meteen een koopargument is, want bij de meeste toepassingen hebt u genoeg aan de ide-ata-grens van 100 of 133 MByte/s. Maar het is wel prettig als u kunt werken met de lekker dunne serial-ata-kabeltjes die tot een meter lang mogen zijn, in plaats van de luchtstroomblokkerende, altijd te korte en stugge ide-lintkabels. Geluidsberekeningen De moederborden voorzien bijna allemaal in geluid. Soms zit dit al in de chipset gebakken en soms wordt er een extra chipje toegevoegd. De meest gebruikte zijn de Realtek ALC650 en de C-Media CMI8738 chips, maar deze doen voor al het rekenwerk een beroep op de processor. Als we een spel spelen zonder geluid en dit vergelijken met hetzelfde spel mét geluid, blijkt dat het prestatieverlies bij deze chips regelmatig oploopt tot 15 procent! De ingebouwde geluidsberekeningen van de Nvidia chipset springen hier met slechts 2 tot 5 procent verlies aan processorcapaciteit gunstig bij uit. Dit is zelfs weinig ten opzichte van de losse Creative Audigy 2 geluidskaart, waarbij ook regelmatig 7 tot 8 procent prestatieverlies optreedt. Deze percentages gelden natuurlijk alleen bij het volledig gebruiken van de processorcapaciteit tijdens een game, maar de prestatieverschillen zijn groter dan u misschien verwachtte. AMD Athlon chipsets De Athlon XP processor kent niet alleen modellen met verschillende kloksnelheden, maar ook met verschillende frontsidebus (fsb) snelheden. Dit is de snelheid waarmee de processor met de chipset overlegt. De fsb is dubbel bij AMD, wat inhoudt dat 333 MHz betekent dat we op het moederbord 166 MHz moeten kunnen instellen. De oudste Athlon XP-processoren - tot aan model 2400+ - zijn altijd 133 MHz. Van model 2600+ bestaan zowel 133 als 166 MHz modellen. Alle hogere modellen lopen met een snelheid van 166 MHz, behalve het topmodel 3200+ dat tot 200 MHz is opgepompt. De 166 MHz modellen heten ook wel Barton, en hebben een tot 512 KB verdubbelde cache. Voor deze processoren bestaan chipsets van VIA, Nvida en SiS. Hierbij heeft SiS met de 746FX of 748 chipset goede prestaties, maar er zijn nog maar weinig moederbordfabrikanten die de chipset toepassen. De versie met ingebouwde video is SiS 741 en presteert heel redelijk. VIA levert zelfs nog iets betere prestaties bij de KT600. Beide prima chipsets voor de prijsbewuste koper. Voor ingebouwde video van VIA moet u een stapje terug naar de VIA KM400, die eigenlijk te weinig presteert: zelfs voor kantoortoepassingen zijn de videomogelijkheden aan de lage kant. Echt leuk maar ook duurder wordt het met de Nvidia Nforce2 chipset, die bestaat in de smaken Nforce2 400 met single channel en Nforce2 Ultra 400 met dual channel geheugenondersteuning. Van deze chipset roemden we al de geluidsprestaties, maar pas wel op, want er zijn fabrikanten die er alsnog een gewoon geluidschipje naast zetten. De Nforce2 Ultra 400 is het maximaal presterende platform voor de Athlon XP-processor. De variant met dual channel en ingebouwde video heet Nforce2 IGP, en levert videoprestaties die iets onder een Geforce4 MX 440 videokaart liggen. Prima voor kantoor en internet dus. Pentium 4 chipsets De Pentium 4 is begonnen met een fsb van 400 MHz, bestaande uit een 100 MHz frequentie die 4 maal over de kop ging. De moderne Pentium 4's hebben minimaal 133 MHz nodig, leidend tot een 533 MHz fsb. Intel heeft vervolgens de stap naar 166 maar overgeslagen en is meteen doorgegaan met een fsb 800 op 200 MHz. Van de 2,6, de 2,8 en de 3 GHz-processoren zijn zowel 533 als 800 MHz versies te koop. Daaronder zie je eigenlijk alleen nog de op 100 MHz draaiende Celerons die zo weinig presteren dat u ze beter kunt mijden. De processoren die een 800 MHz fsb gebruiken hebben ook hyper-threading, een techniek waarbij het besturingssysteem virtueel meerdere processoren kan aansturen. Dit levert enkele procenten snelheidswinst op als meerdere applicaties tegelijk heftig rekenen of een applicatie zijn rekentaken kan splitsen. De 3 GHz Pentium met 533 MHz fsb ondersteunt deze techniek ook. P4 instappers Voor de Pentium 4 begint Intel met de 845PE chipset, een prima instapper waarvan de 845GE met ingebouwde graphics nog nét kan voor kantoor, maar het houdt niet over. De 848 voegt aan de 845 een 800 MHz fsb toe. De 845PE wordt door een enkele fabrikant met 800 MHz fsb aangeboden, maar dat is eigenlijk overklokken en dus vragen om moeilijkheden. SiS is hier goed bezig met de 648FX chipset, die alweer weinig kost. VIA heeft het moeilijk omdat er een tijdlang licentie-ruzie met Intel is geweest, maar de P4X400 chipset bordjes die maximaal 533 FSB ondersteunen zijn goedkoop. De VIA chipset die 800 MHz fsb ondersteunt heet PT800, en doet het prima voor zijn prijs. P4 middenklassers Bij de middenklassers horen de chipsets die dual channel geheugen ondersteunen. Dat zijn behalve Intels 865PE ook de VIA PT880, en de SiS 655FX. Weer is SiS de goedkoopste zonder in prestatie al te veel onder te doen voor de anderen, de VIA krijgt in deze klasse pas voet aan de grond, maar Intels 865PE krijgt alle handen op elkaar. Niet goedkoop maar uitstekende prestaties en stabiliteit. Mocht u aan ingebouwde video willen dan is er eigenlijk maar één optie: de nieuwe en goed presterende Ati Radeon 9100 IGP. Hiermee is het Ati gelukt een prima chipset neer te zetten die ook nog eens video-prestaties levert die een Radeon 9200 videokaart benaderen. Uitstekend werk! De 865G chipset met ingebouwde videokaart van Intel zelf mag dan 'extreme graphics 2' als marketingkreet hebben meegekregen, de prestaties van het videogedeelte blijven triest. P4 Toppers? Volgens Intel is de 875P chipset door zijn Performance Acceleration Technology de topper voor het Pentium 4-platform. De geheugentoegang is door deze technologie beduidend sneller dan via de standaardmethode, wat uiteindelijk zo'n 3 tot 5 procent verbetering in prestaties oplevert. Helaas voor Intel hebben veel moederbordfabrikanten dit via een truc ook toegepast op de 865-moederborden, want de 865 en 875 chipsets zijn - op het al dan niet toelaten van de PAT-techniek na - gelijk aan elkaar. Er is dus geen reden om de duurdere 875 te kopen. Maar wat blijkt? SiS brengt een gloednieuwe SiS655TX chipset uit met min of meer dezelfde technieken! De SiS655TX is dan ook een absolute aanrader, omdat deze gelijk presteert aan de Intel 865 en 875 en minder kost. Conclusie Voor topprestaties bij AMD Athlon XP processoren is de Nvidia Nforce2 Ultra 400 chipset de beste keuze, maar VIA en SiS doen er weinig voor onder en zijn veel goedkoper. Met ingebouwde grafische mogelijkheden kunt u het voor strikt kantoorgebruik met SiS doen, maar eigenlijk raden we alleen de Nvidia Nforce2 IGP aan. Voor de Intel Pentium 4 is de enige aanrader met ingebouwde videomogelijkheden de nieuwe Ati Radeon 9100 ICP. Zonder video is de SiS 655FX een voordelige keuze, maar voor de beste prestaties kiest u de Intel 865PE chipset of SiS 655TX, waarbij de laatste duidelijk goedkoper is. Weet u inmiddels de chipset u wilt hebben? Dan helpt het kader Kooptips u verder. ***kader Kooptips Weet u welke chipset u wilt, dan kunt u een moederbordfabrikant zoeken die deze chipset gebruikt. Let bij het kiezen op de volgende punten: - Aanwezige extra's op het bord. Highspeed usb en een netwerkaansluiting zijn vrij standaard, een tweede netwerkaansluiting, firewire-poort en dergelijke zijn extra. - Serial-ata is een pluspunt als u erover denkt nieuwe schijven te kopen. Alle borden hebben daarnaast tot nu toe ook ide-poorten. Serial-ata aansluitingen zijn in alle chipsets van raid voorzien, dus raid is hierbij geen verkoopargument. - Meegeleverde slotplaatjes om de firewire en extra usb-poorten te kunnen gebruiken. Vergeet ook niet te kijken of er een slotplaatje voor eventuele extra audio-uitgangen (mocht u daar behoefte aan hebben). - Zijn er één of twee ide-kabels meegeleverd? Dat scheelt weer wat euro's. - Sommige merken leveren een aansluitingskastje mee waarmee u de extra poorten en geluidsaansluitingen in de kast kunt plaatsen. U kunt dit ook oplossen door een kast te kiezen waar deze aansluitingen al zijn ingebouwd. - De prijs! Voor een moederbord van een topmerk als Intel of Asus betaalt u meer dan voor een ander merk, terwijl echt slechte moederborden niet meer worden gemaakt. - Begrijpt u de bios-updateprocedure zoals de fabrikant die op zijn website omschrijft? Zo niet, kies een andere fabrikant. ***/kader

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Met de feestdagen in aantocht gaan we weer gezellig met z'n allen eten. En omdat gourmetten daarbij erg populair is, zijn we op zoek gegaan naar vijf betaalbare modellen geschikt voor tot 10 personen.

Met een gourmetstel maak je avonden extra gezellig en informeel. Iedereen eet in zijn eigen tempo omdat je zelf bepaalt hoeveel je in je pannetje of op je grill legt. En zo is er ook meer tijd om lekker te kletsen. Wij vonden vijf mooie gourmetstellen geschikt tot wel 10 personen.

Tristar RA‑2746 Gourmetstel – 8 personen

De Tristar RA‑2746 is een gourmetstel waarmee je samen met het hele gezin of vriendengroep kunt bakken en grillen. Het apparaat heeft een vermogen van ongeveer 1400 watt en is voorzien van één grote bak‑ en grillplaat, zodat je tegelijk vlees, vis en groenten kunt bereiden. Dankzij de PFAS‑vrije antiaanbaklaag koeken ingrediënten niet vast en maak je het oppervlak na het eten eenvoudig schoon.. Bij de set worden acht kleine pannetjes meegeleverd, zodat iedereen zijn eigen gerecht kan samenstellen. De antislipvoetjes houden het toestel stevig op tafel en het snoer is lang genoeg voor gebruik aan een eettafel. Verder is het gourmetstel geschikt voor maximaal acht personen.

Tefal Inox & Design RE4588 - 10 personen

Bij de Tefal Inox & Design RE4588 richt alles zich op een combinatie van raclette en gourmet. Je beschikt over een groot vermogen van 1350 watt en een verstelbare thermostaat, zodat je de temperatuur precies kunt regelen voor vlees, groenten of raclettekaas. De tien bijgeleverde pannetjes en de grillplaat hebben een antiaanbaklaag waardoor je weinig olie hoeft te gebruiken en het schoonmaken minder tijd kost. Tefal heeft het snoer met ongeveer twee meter vrij lang gemaakt, waardoor je meer vrijheid hebt om het toestel op tafel te plaatsen. Een ingebouwd indicatielampje toont wanneer het apparaat de ingestelde temperatuur heeft bereik. Het apparaat wordt geleverd met hittebestendige handgrepen voor veilig gebruik en is geschikt voor maximaal tien personen.

Princess Raclette Gourmetstel XL - 10 personen

Met de Princess Raclette XL haal je een gourmet‑ en raclette‑stel voor tien personen in huis. De set gebruikt een vermogen van ongeveer 1500 watt en heeft een extra grote bakplaat voor vlees en groenten. De plaat is uitneembaar en heeft een PFAS‑vrije antiaanbaklaag, waardoor je niet veel olie nodig hebt en het toestel gemakkelijk schoonmaakt. Bij het apparaat worden tien pannetjes geleverd; zo kan iedereen tegelijkertijd minipannetjes gebruiken. De temperatuur regel je via een draaiknop, terwijl een controlelampje aangeeft dat het toestel opwarmt. Koelblijvende handgrepen en antislipvoetjes dragen bij aan veilig gebruik.

Princess Dinner4All Circle - 4 personen

De Princess Dinner4All Circle is een ronde gourmetset bedoeld voor kleinere groepen. Het apparaat is voorzien van een ronde bakplaat met een diameter van ongeveer 30 centimeter en gebruikt een vermogen van 1000 watt. Via een draaiknop stel je de temperatuur in tot circa 250 °C, waardoor je van langzaam garen tot snel grillen verschillende bereidingswijzen kunt kiezen. De set wordt geleverd met meerdere individueel te gebruiken kooktegels, zodat iedereen op zijn eigen tegel kan bakken zonder smaken te mengen. Dankzij de antiaanbaklaag zijn de platen eenvoudig schoon te maken, terwijl antislipvoetjes het toestel stabiel houden. Het snoer is ongeveer twee meter lang, waardoor je het gemakkelijk midden op tafel zet.

Princess Dinner4All Pure - 4 personen

Deze Dinner4All Pure‑gourmetset van Princess is opgebouwd uit meerdere kleine bakplaten, zodat elke gebruiker zijn eigen kookgedeelte heeft. Het systeem bestaat uit vier bamboe plates met antiaanbaklaag en afzonderlijke bakplaatjes, die samen op één centrale powerbox van 1000 watt worden aangesloten. Doordat iedere plaat een eigen stekker heeft, kun je de opstelling uitbreiden of verkleinen; handig als je met twee, drie of vier personen wilt eten. Het apparaat heeft een controlelampje en een eenvoudige bediening; je steekt de stekker in het stopcontact en kiest een temperatuur met de draaiknop. Dankzij de non‑stick afwerking maak je de platen na afloop gemakkelijk schoon.

De Ring Outdoor Cam Pro is een redelijk prijzige, slimme beveiligingscamera voor buiten die flink wat in zijn mars heeft. Het apparaat kost 199,99 euro en daar komt – waarschijnlijk – nog maandelijks een abonnement bovenop.

De nieuwe Ring Outdoor Camera Pro heeft een compact, stabiel en minimalistisch ontwerp waardoor je hem direct als een Ring-apparaat herkent. Dankzij de compacte afmetingen kun je hem subtiel aan de muur ophangen. Je bent verzekerd van bescherming tegen weer en wind (een IP-rating is niet bekend) en er is een extra afdekking voor de kabelaansluitingen. Ring levert de camera daarnaast met een kogel-gelagerde muurbeugel en montagemateriaal. De stroomvoorziening verloopt via de usb-c-kabel achterop; dit is helaas geen model met eigen batterij.

De installatie is, zoals gebruikelijk bij Ring, snel en ongecompliceerd. Je maakt verbinding via wifi na het scannen van de QR-code en over het algemeen is de verbinding stabiel. We hebben gedurende de testperiode geen storingen opgemerkt. Mocht je de camera willen ophangen, dan moet je wel zelf even een gaatje boren; daar zit voornamelijk het werk in. In de doos zit overigens alles wat je nodig hebt om dat te doen. Denk dan aan die eerdergenoemde muurbeugel, maar ook aan alle schroeven en dergelijke. Je hoeft alleen de boor er zelf bij te pakken.

©Wesley Akkerman

Weinig zeggenschap over het beeld

De Ring Outdoor Cam Pro heeft een 4K-resolutie en een brede kijkhoek van 140 graden. Overdag zorgen natuurlijke kleuren en HDR-ondersteuning ervoor dat details en gezichten duidelijk herkenbaar blijven, zelfs bij tegenlicht. 's Nachts schakelt de camera automatisch over op helder zwart-witbeeld dankzij infrarood. Het systeem is bovendien in staat nachtvisie in kleur te leveren, maar daarvoor is er wel voldoende licht nodig. Hij schakelt automatisch van stand op basis van de hoeveelheid licht; je kunt helaas niet zelf bepalen of je in kleur of zwart-wit filmt.

Ring maakt verder gebruik van betrouwbare bewegingsdetectie, waarbij je via de app zones kunt instellen om vals alarm te voorkomen. De Ring Outdoor Cam Pro heeft 3D-bewegingsdetectie en Bird's Eye View (een typische Ring-uitvinding) voor nauwkeurige afstandsmetingen en het volgen van bewegingen. Met een Ring Protect-abonnement krijg je toegang tot geavanceerde herkenning van personen, dieren en voertuigen. Voor zaken als tweewegcommunicatie en de live-feed hoef je gelukkig niet in de buidel te tasten.

Verplichte cloudopslag

Over het abonnement gesproken: daarmee krijg je ook nog toegang tot een uitgebreide videohistorie. Dat kost je wel minimaal 3,99 euro per maand. De opgenomen beelden blijven dan voor 180 dagen bewaard. Een belangrijk punt blijft echter de cloud-exclusiviteit; Ring maakt het nog steeds niet mogelijk om beelden lokaal op te slaan. Je bent dus verplicht een abonnement af te nemen als je je huisbeveiliging een beetje serieus neemt. De app faciliteert wel een overzichtelijk rechtenbeheer voor gezinsleden en waarschuwt bij allerlei ongeregeldheden.

De Ring-camera integreert tot slot met Alexa (de slimme assistent van Amazon) en IFTTT (een gratis en eenvoudige service voor smarthome-automatiseringen), maar mist helaas ondersteuning voor Google Home en Apple HomeKit (zoals dat al jaren het geval is). Via de Ring-app, beschikbaar voor Android en iOS, heb je de controle over de instellingen, inclusief het in- of uitschakelen van de sirene en bewegingsdetectie. De app toont een overzicht van gebeurtenissen en maakt het mogelijk voorgeprogrammeerde berichten af te spelen voor je bezoekers.

Lees ook onze review van de Ring Floodlight Cam Pro (2e gen)

Ring Outdoor Cam Pro kopen?

De Ring Outdoor Cam Pro biedt fijne hardware, waaronder 4K-video met 10x digitale zoom (die nog redelijk acceptabel is ook). De installatie is eenvoudig, maar de beveiligingscamera mist wel de nodige smarthome-integraties (waardoor hij dus niet voor iedereen heel handig is). Bovendien is hij aan de prijzige kant en heb je voor het optimale gebruik een abonnement nodig, waardoor je maandelijks of jaarlijks terugkerende kosten hebt. Daardoor betaal je hier meer voor dan bij Eufy, en daarom is de Outdoor Cam Pro alleen interessant als je al andere Ring-producten hebt.