ID.nl logo
Stappenplan voor je nieuwe pc of laptop
© Reshift Digital
Zekerheid & gemak

Stappenplan voor je nieuwe pc of laptop

Heb je – online of bij de winkel - een nieuwe notebook, ultrabook, 2-in-1 of desktop aangeschaft? Maak dan direct een vliegende start met je nieuwe machine. Met dit artikel zorg je ervoor dat je nieuwe pc vanaf dag één probleemloos werkt en dat de komende jaren blijft doen.

Tip 01: Aankoop inspecteren

Of je nu een nieuwe computer koopt bij een fysieke winkel of eentje online, als het goed is krijg je er een pakbon bij waarop precies staat wat je besteld hebt. Heb je zelf een computer samengesteld uit losse componenten, dan is deze pakbon waarschijnlijk zeer gedetailleerd.

De eerste controle die je dient uit te voeren, is of je daadwerkelijk hebt gekregen wat je hebt besteld. Dat doe je door de verschillende typeaanduidingen van het geleverde te vergelijken met je oorspronkelijke bestelling en de pakbon. Dit is ook een goed moment om te checken of je nieuwe computer netjes is gemonteerd, geen krassen of deuken heeft en of het beeldscherm geen dode pixels heeft.

Uiteraard is het wat lastig om te zien of ‘onder de motorkap’ wel alles conform je bestelling is geleverd. Komen type processor, hoeveelheid opslaggeheugen, grootte ssd, type grafische kaart en andere zaken wel overeen met wat je besteld had? Met het gratis Speccy wordt je pc helemaal doorgelicht en krijg je een gedetailleerd rapport waarop alle onderdelen en hun specificaties zijn terug te vinden.

©PXimport

Tip 02: Werk Windows bij

Uiteraard wil je zo snel mogelijk met je nieuwe aankoop aan de slag gaan, maar je zult nog wat geduld moeten hebben. De kans is groot dat je binnen enkele minuten na het maken van een verbinding met je thuisnetwerk de melding zult krijgen dat er updates voor Windows beschikbaar zijn. Afhankelijk van hoelang je pc van de fabriek naar je huis onderweg is geweest, zullen eerst honderden MB’s aan updates moeten worden gedownload en zal je computer één of meerdere malen herstarten. Ons devies: hoe minder je met je computer doet tijdens dit proces, hoe sneller het bijwerken is afgerond.

©PXimport

Als je een dedicated videokaart hebt is het verstandig om te checken of er nieuwe drivers zijn

-

Tip 03: Stuurprogramma’s

Tijdens het bijwerken van Windows worden vaak ook de standaard Microsoft stuurprogramma’s voor onderdelen in je pc bijgewerkt. In veel gevallen zijn er echter op de website van de fabrikant van je nieuwe pc ook nieuwe stuurprogramma’s terug te vinden die – niet zelden – allerlei grote en kleine problemen oplossen. Het is goed om die sites een bezoekje te brengen en te checken of het misschien een goed idee is om de drivers te installeren. Veel fabrikanten voorzien computers tegenwoordig van een tooltje waarmee dit kan worden gecontroleerd.

Er zijn tal van programma’s die automatisch kunnen checken of er nieuwe stuurprogramma’s beschikbaar zijn. Veel daarvan bevatten echter adware. Uitzondering daarop is Snappy Driver Installer (SDI Lite), dat je hier kunt vinden. Check wel eerst de handleiding en maak een herstelpunt voordat je nieuwe stuurprogramma’s installeert.

Zeker wanneer je een computer met een zogeheten ‘dedicated’ videokaart hebt gekocht, is het verstandig om te kijken of er voor dit onderdeel inmiddels nieuwe drivers beschikbaar zijn. Kijk welke chipset je grafische kaart heeft (via de pakbon of Speccy) en haal deze vervolgens op bij AMD of Nvidia.

In sommige gevallen is er ook een update beschikbaar voor het bios van het moederbord of de ssd. We raden aan om eerst de toelichting te lezen en te checken of deze update problemen oplost waarmee je mogelijkerwijs te maken krijgt. Installeer een bios-update alleen als deze meerwaarde biedt – bijvoorbeeld omdat je computer kwetsbaar is voor Meltdown en Spectre - en pas nadat je een image back-up (volgende stap) hebt gemaakt.

©PXimport

Tip 04: Schijfkopie maken

Na de vorige stap is Windows helemaal up-to-date maar heb je nog geen andere software geïnstalleerd. Dit is dus een goed moment om een schijfkopie of image-back-up van je computer te maken, zelfs als je nieuwe computer al een herstelpartitie bevat. Deze kan namelijk verloren gaan als je ssd het loodje legt.

Stel dat je in de toekomst door een crash de pc naar de oorspronkelijke instellingen zou moeten terugbrengen, dan ben je naderhand - door het werk dat je onder stap 02 en 03 hebt verricht – niet meer zoveel tijd kwijt aan het bijwerken van het besturingssysteem.

In Windows 10 kun je hiervoor het onderdeel Back-up maken en terugzetten (Windows 7) gebruiken. Belangrijk daarbij is dat de kopie die je maakt op een andere schijf terechtkomt dan die waarop je besturingssysteem is geïnstalleerd.

Het is ook mogelijk om hiervoor een gratis programma te gebruiken als Clonezilla of EaseUS Todo Back-up Free. Vergeet niet om een boot-cd of opstart-usb-stick te maken waarmee je de computer toch nog kunt opstarten als het misgaat en waarmee je de schijfkopie kunt terugzetten.

©PXimport

Bloatware die je zeker niet gaat gebruiken, gooi je weg voor je een schijfkopie maakt

-

Tip 05: Bloatware weg

Veel nieuwe computers zijn gratis voorzien van wat wel crapware of bloatware wordt genoemd. Denk hierbij aan allerlei hulprogramma’s waarop je niet zit te wachten, ongewenste snelkoppelingen op het bureaublad of 30dagen-versies van programma’s die je helemaal niet wilt gebruiken. Veel bloatware start bovendien automatisch op wanneer Windows wordt geladen en maakt je computer onnodig langzaam.

Een eerste stap is ervoor te zorgen dat deze software niet langer opstart. Dat doe je door middels Shift+Ctrl+Esc het onderdeel Taakbeheer te starten en vervolgens het tabblad Opstarten te kiezen. Door met de rechtermuisknop op de verschillende programma’s te klikken kun je ervoor kiezen om die al of niet uit te schakelen. Een meer permanente oplossing is het onderdeel Programma’s installeren en verwijderen starten en deze plaaggeesten permanent te verwijderen.

Zit je nieuwe computer echt boordevol met dit soort ongevraagde software of weet je niet wat je wel of niet kunt verwijderen? Gebruik dan het handige Bulk Crap Uninstaller dat je pc scant en een helder overzicht geeft van wat er allemaal aan gewenste en ongewenste software is geleverd.

Tot slot: wanneer je zeker weet dat je bepaalde bloatware echt nooit gaat gebruiken, kun je ervoor kiezen om deze stap uit te voeren voordat je een schijfkopie maakt van je systeem.

©PXimport

Tip 06: Systeem beveiligen

Je nieuwe pc is nu helemaal opgeschoond en bijna klaar voor gebruik. Voordat je je favoriete programma’s en games gaat installeren, is het belangrijk om eerst de beveiliging op orde te hebben. De eerste stap is het aanmaken van accounts voor andere gebruikers wanneer meerdere mensen van deze pc gebruik gaan maken.

Wens je geen gebruik te maken van het standaard Windows Defender om je computer tegen virussen te beschermen, dan is dit het moment om je favoriete – al of niet gratis – beveiligingsoplossing of security suite te installeren.

Tot het beveiligen van de pc rekenen we ook programma’s voor het beheren van je wachtwoorden, zoals KeePass of LastPass of uitbreidingen voor je browser waarmee je bijvoorbeeld voorkomt dat je wordt gevolgd. Ook een programma voor het terughalen van per ongeluk verwijderde bestanden zoals bijvoorbeeld Recuva hoort standaard op elke pc aanwezig te zijn. Daarnaast is dit ook het moment om te besluiten of je persoonlijke bestanden versleuteld wilt bewaren, bijvoorbeeld middels BitLocker (Windows Pro) of een oplossing als VeraCrypt.

©PXimport

Ninite laat je met simpelweg wat vinkjes veel handige gratis software installeren

-

Tip 07: Software

Hoewel we steeds meer in de browser doen, is een pc zonder programma’s niet erg bruikbaar. Tijdens deze stap is dan het ook zaak dat je je favoriete kantoorpakket, browser, mailprogramma, grafische software en andere dagelijkse apps installeert en eventueel van updates voorziet.

Grote stappen, snel thuis? Eén van onze favoriete hulpjes bij het inrichten van een nieuwe computer is het slimme Ninite. Dit programma stelt je in staat om met het simpelweg plaatsen van wat vinkjes veel handige gratis softwareprogramma’s in één keer te installeren en daarmee heel veel tijd te besparen.

Start vervolgens na de installatie het onderdeel Standaard programma’s om aan te geven welke programma’s je wenst te gebruiken voor bijvoorbeeld het versturen van mail en surfen of kies onderaan eventueel voor Standaard-apps per bestandstype.

Tot slot is het nu ook tijd om documenten, foto’s, bestanden en instellingen over te zetten, bijvoorbeeld door deze via een back-up terug te zetten of vanuit een cloudopslag te downloaden dan wel te synchroniseren.

©PXimport

Tip 08: Back-ups inregelen

Tijdens stap 04 heb je al een schijfkopie gemaakt van je systeem; de kans is groot dat je dit periodiek wilt doen. Daarnaast is het goed om ook van je documenten, foto’s en andere (werk)bestanden – liefst dagelijks – een reservekopie te maken.

In Windows 10 heb je hiervoor de beschikking over het onderdeel Back-ups maken met bestandsgeschiedenis, al moeten we hierbij opmerken dat dit alleen werkt wanneer je de beschikking hebt over extra stations.

Gratis alternatieven zijn er in overvloed, al zien we wel dat steeds meer titels voorzien worden van reclame of beperkte functionaliteit bieden, tenzij een betaalde versie wordt aangeschaft. Cobian Backup 11 wordt weliswaar niet langer onderhouden maar is nog steeds prima te gebruiken. Ook fijn maar wel wat ingewikkelder is Areca Backup. Wie liever periodiek back-ups wil maken naar online opslag kan terecht bij het handige Duplicati. Daarmee kun je reservekopieën op onder meer Google Drive en OneDrive bewaren en op je systeem terugzetten.

©PXimport

Wanneer je klacht binnen de wettelijke bedenktijd valt, helpt de leverancier je graag

-

Tip 09: Stresstest doen

Je nieuwe computer is nu feitelijk klaar om je de komende jaren van dienst te zijn. Interessant is echter om te checken hoe het met de prestaties is gesteld. Professionals gebruiken hiervoor het zeer uitgebreide Pcmark maar voor thuis volstaat SiSoftware Sandra Lite of Performance Test 9. Zo’n test stelt je in staat om de geklokte waarden te vergelijken met andere systemen.

Maar het uitvoeren van een benchmark is ook om een andere reden belangrijk dan alleen te zien hoe je nieuwe pc presteert. Tijdens dit proces worden de verschillende componenten in je pc tot het maximale belast. Componenten die niet goed functioneren of niet helemaal correct zijn gemonteerd, zijn onder stress eerder geneigd om het loodje te leggen. Wanneer dit aan het licht komt, is dat een reden om eventueel stuurprogramma’s te vervangen of contact op te nemen met de leverancier. Zeker wanneer je een klacht hebt binnen de bedenktermijn waarin je producten zonder opgaaf van reden kunt terugsturen, zullen ze je erg graag willen helpen.

©PXimport

Tip 10: Personaliseren

Wanneer dit niet je eerste Windows 10-computer is en je gebruikmaakt van een Microsoft-account, dan is de kans groot dat een groot deel van de instellingen, kleuren, achtergronden en andere persoonlijke zaken automatisch naar je nieuwe computer worden overgezet. Windows 10 zorgt er zo voor dat je op al je apparaten min of meer dezelfde ervaring hebt.

Zo niet, dan is dit het moment om Windows 10 helemaal naar je hand te zetten en te personaliseren. Voor wat betreft het uiterlijk klik je met de rechtermuisknop op het bureaublad. Kies in het menu voor Aan persoonlijke voorkeur aanpassen om zaken als achtergrond, kleuren en taakbalk meer naar je hand te zetten. Het is ook mogelijk om – net als bij voorgaande versies van Windows – kant en klare thema’s te downloaden.

Wie nog een stap verder wil gaan kan met Classic Shell het startmenu aanpassen en gebruikt hulpjes als Winaero Tweaker of Ultimate Windows Tweaker 4 om het gedrag van Windows 10 te veranderen. Groot voordeel van deze laatste tool is dat die je ook in staat stelt om een aantal zaken op het gebied van privacy te veranderen.

©PXimport

Check garanties en verzekeringen

Je nieuwe computer werkt helemaal naar behoren? Mooi! Hopelijk blijft dat zo. Mocht er toch iets misgaan, dan is het fijn als zaken als garantie en verzekeringen goed zijn geregeld. Naast garantie van de leverancier heb je ook fabrieksgarantie. Het is verstandig om hiervoor de aankoopbon en andere gegevens te checken en op een veilige plek te bewaren. Sommige fabrikanten breiden de fabrieksgarantie gratis voor je uit wanneer je je aankoop binnen een bepaalde termijn registreert. Ook kun je ervoor kiezen om de garantie bij de leverancier tegen betaling uit te breiden, al is het goed om daarbij te controleren of je niet voor iets betaalt waar je wettelijk sowieso al recht op hebt. Zeker bij apparaten die je meeneemt, zoals een ultrabook of 2-in-1, is de kans dat deze door een ongelukje beschadigd raken of door diefstal verdwijnen een stuk hoger dan een bij een desktop. Dit risico kun je grotendeels afdekken door je aankoop goed te verzekeren. Veel (web)winkels zullen je hiervoor tijdens het aankoopproces een voorstel doen. De ervaring leert echter dat het in veel gevallen voordeliger om zelf elders een (aanvullende) verzekering af te sluiten.

©PXimport

▼ Volgende artikel
Productiever werken: 15 gratis apps must-have voor macOS
© mindea - stock.adobe.com
Huis

Productiever werken: 15 gratis apps must-have voor macOS

Op zoek naar handige, gratis apps voor je Mac? Deze vijftien tools zijn volledig gratis beschikbaar voor macOS 15 Sequoia. Of je nu productiever wilt werken, je systeem wilt optimaliseren of je privacy wilt verbeteren, deze apps maken je Mac-ervaring efficiënter!

The Unarchiver

The Unarchiver is een krachtige, gratis app voor het openen van vrijwel elk archiefformaat: zip, rar, 7-zip, tar, iso en meer. De app is veel uitgebreider dan de ingebouwde macOS-uitpakfunctie. De interface is simpel: dubbelklik op een bestand en The Unarchiver doet de rest, geen extra vensters of wachttijden. De app ondersteunt ook oudere archiefformaten die vaak bij oude software of games horen. The Unarchiver is via de App Store te downloaden en wordt actief onderhouden, zodat compatibiliteit met de nieuwste macOS-versie gegarandeerd is.

Pak elk bestand uit met The Unarchiver.

Amphetamine

Amphetamine voorkomt dat je Mac in slaap valt of het scherm uitschakelt. Uiteraard kun je dit ook allemaal instellen via de systeeminstellingen, maar het handige zit hem erin dat je de app tijdelijk kunt inschakelen terwijl je standaardinstellingen gewoon blijven bestaan. Zet het aan tijdens een presentatie, bij een grote download of als je een langdurig script aan het uitvoeren bent. Je kunt aangepaste sessies instellen per app, tijdsduur of netwerkverbinding. Amphetamine zit stilletjes in je menubalk en is met één klik te activeren. Download de app in de App Store.

Amphetamine nestelt zich in je menubar.

AppCleaner

Als je een app uit je applijst verwijdert, blijven er nog allerlei kleine bestanden achter in je systeem. Dat is op zich niet erg, maar AppCleaner verwijdert programma’s grondig van je Mac, inclusief alle bijbehorende bestanden. Sleep de app die je wilt verwijderen naar het venster van AppCleaner en het zoekt automatisch naar caches, voorkeuren en logs die vaak vergeten worden. Zo houd je je systeem schoon en snel. Je kunt ook via een lijst selecteren wat je wilt verwijderen. De tool is te downloaden vanaf de website van de ontwikkelaar.

Alles verwijderen van een app? Installeer dan AppCleaner.

Brave

Brave is een privacygerichte browser gebaseerd op Chromium, net als Google Chrome, maar dan zonder dat je aan Google vastzit. De browser blokkeert standaard advertenties, trackers en cookies van derden, waardoor websites sneller laden en je batterij langer meegaat. Je kunt optioneel privacyvriendelijke advertenties toestaan en hiermee BAT-tokens verdienen. Deze kun je vervolgens weer aan ontwikkelaars doneren of omzetten in cryptomunten. Brave ondersteunt Chrome-extensies, en biedt ingebouwde functies zoals VPN voor extra anonimiteit. Brave is gratis beschikbaar via de officiële website en volledig compatibel met macOS Sequoia.

Brave is een privacyvriendelijke browser.

Alfred

Met Alfred open je razendsnel apps, zoek je bestanden en voer je berekeningen uit, en dat allemaal met het toetsenbord. Het is een veelgebruikt alternatief voor Spotlight, maar dan slimmer en beter aan te passen. Je kunt sneltoetsen instellen, systeemtaken starten en zelfs aangepaste scripts gebruiken. Voor basisgebruik is Alfred volledig gratis, zonder advertenties of beperkingen. De app werkt soepel en is volledig compatibel met macOS Sequoia. Je downloadt de app via de website van Alfred.

Alfred is een goed alternatief voor Spotlight.Alfred is een goed alternatief voor Spotlight.

Bitwarden

MacOS heeft een goede interne app voor het beheren van je wachtwoorden, maar die is alleen handig als je enkel Apple-producten gebruikt. Gebruik je ook pc of Android, dan is Bitwarden een goed opensource-alternatief. De app ondersteunt automatische invulling in Safari en andere browsers, en synchroniseert probleemloos tussen apparaten. Je kunt ook tweefactorauthenticatie instellen, beveiligde gedeelde kluizen maken en wachtwoorden genereren. Bitwarden is gratis voor persoonlijk gebruik en biedt via optionele upgrades extra functies voor teams. De desktop-app is snel, overzichtelijk en via de website of de App Store beschikbaar.

Bitwarden is een platformonafhankelijke wachtwoordmanager.

Rectangle

Rectangle is een opensource-app om vensters mee te beheren, het is de opvolger van de Spectacles-app. Met simpele sneltoetsen plaats je vensters links, rechts, boven, onder of in een raster. Rectangle is een kleine app, vereist geen extra inlogitems en is eenvoudig in te stellen. De app ondersteunt meerdere beeldschermen en onthoudt alle vensterposities. Ideaal als je een MacBook met externe schermen hebt. De app is gratis te downloaden via de officiële website, Rectangle Pro met meer mogelijkheden is beschikbaar voor 9,99 euro.

Met Rectangle beheer je al je vensters.

Notion

Notion combineert notities, databases, takenlijsten en projectplanning in één krachtige tool. Je kunt pagina’s aanmaken, tabellen of kanban-borden toevoegen en zelfs in realtime samenwerken. Notion werkt offline en online, en de gratis versie biedt meer dan genoeg functies voor de meeste gebruikers. De app heeft een moderne interface en honderden sjablonen om snel aan de slag te gaan. Notion biedt bovendien een aantal betaalde abonnementen voor grotere teams of wanneer je professionele functies nodig hebt.

Notion is een fantastische app voor notities, tabellen en projectplanning.

Shottr

MacOS kan schermafbeeldingen maken, maar de app Shottr biedt je nog veel meer opties. Je maakt er eenvoudig schermafbeeldingen mee, inclusief scrollende pagina’s, en kunt ze direct bewerken of annoteren. De app beschikt over OCR (tekst herkennen in afbeeldingen) en snelle sneltoetsen. De interface is strak en overzichtelijk en voor persoonlijk gebruik is de app volledig gratis. Leuk is dat je allerlei visuele instellingen kunt veranderen, zo kun je de transparante achtergrond van een png-bestand naar wens aanpassen.

Met Shottr heb je meer controle over je schermafbeeldingen.

Cyberduck

Cyberduck is een gratis FTP- en WebDAV-browser die je verbindt met diensten zoals Google Drive, Dropbox, S3, OneDrive en FTP-servers. De interface is gebruiksvriendelijk en overzichtelijk. Cyberduck ondersteunt versleuteling via Cryptomator en is beschikbaar in meerdere talen, waaronder Nederlands. De app wordt actief onderhouden en werkt vlekkeloos met macOS Sequoia. De app is gratis beschikbaar via de officiële website of voor 24,99 euro in de App Store, als je de ontwikkelaar wilt ondersteunen.

Cyberduck gaat al een aantal jaren mee, maar is nog steeds een van de beste gratis apps.

OnyX

OnyX is een veelzijdige app voor macOS waarmee je je Mac onderhoudt, optimaliseert en opschoont. Met één klik voer je systeemcontroles uit, kun je cachebestanden verwijderen, logs opruimen en verborgen instellingen aanpassen. De app is volledig gratis, zonder reclame of in-app aankopen. OnyX is overzichtelijk en krachtig, en daarmee ideaal als je als gevorderde gebruiker controle over je systeem wilt hebben. Er zijn specifieke versies voor elke macOS-versie, let dus goed op dat je de juiste versie via de website installeert. OnyX is al jaren een vertrouwd hulpmiddel onder Mac-gebruikers.

OnyX is een onderhouds-app voor macOS.

NextDNS

NextDNS is een geavanceerde DNS-dienst die je online privacy beschermt. De macOS-app laat je eenvoudig je DNS-instellingen aanpassen, zodat advertenties, trackers, malware en zelfs ongewenste content op netwerkniveau worden geblokkeerd. Je kunt ook profielen aanmaken per apparaat en het werkt goed samen met iCloud Private Relay. De gratis versie is ruim voldoende voor normaal gebruik, je hebt namelijk 300.000 zoekopdrachten per maand op een onbeperkt aantal apparaten. De app is gemakkelijk vanuit de App Store te downloaden.

NextDNS kan ongewenste content blokkeren.

Toggl Track

Toggl Track is een populaire tijdregistratie-app die je helpt bij het bijhouden van je werkuren en projecten. De Mac-app is strak vormgegeven en laat je eenvoudig timers starten, pauzeren en categoriseren. Alles synchroniseert automatisch met je Toggl-account, zodat je ook via de web-app of smartphone je tijd kunt beheren. De gratis versie biedt uitgebreide rapporten en exportmogelijkheden en is handig voor freelancers, studenten of kleine teams. Toggl Track werkt offline als macOS-app en online in je browser. Toggl Track biedt meerdere betaalde upgrades als je nog meer functionaliteit wenst.

Beheer je tijd met Toggl Track.

IINA

IINA is een moderne mediaspeler voor macOS, gebaseerd op de opensource-speler mpv. Het speelt vrijwel elk bestandsformaat af en ondersteunt ondertitels en beeld-in-beeld. De interface sluit naadloos aan bij het macOS-design, inclusief in donkere modus. IINA ondersteunt YouTube-links en externe ondertitels via slepen-en-neerzetten. De app is voortdurend in ontwikkeling. Dankzij regelmatige updates is compatibiliteit met nieuwe macOS-versies gegarandeerd. IINA is volledig gratis en een goed alternatief voor VLC, het is speciaal ontworpen voor Apple-gebruikers die een perfecte mediaspeler willen.

IINA is een fantastische mediaspeler met allerlei handige functies.

Lunar

Met Lunar kun je automatisch de helderheid van je externe monitors aanpassen. De app biedt geavanceerde automatische profielen, bijvoorbeeld voor dag/nacht, werk/vrije tijd of specifieke apps. Het werkt met DDC/CI-ondersteunende schermen en laat je meerdere monitoren individueel beheren. De gratis versie biedt al veel, maar met Lunar Pro kun je allerlei extra instellingen beheren, al kost je dat wel 25 euro (voor een levenslange licentie op vijf apparaten). Als je de gratis versie downloadt vanaf de website, dan kun je de Pro-versie veertien dagen gratis proberen.

Met Lunar pas je de helderheid van je externe monitoren aan.

▼ Volgende artikel
Dit is er nieuw in de 25H2-update van Windows 11
© MG | ID.nl
Huis

Dit is er nieuw in de 25H2-update van Windows 11

De jaarlijkse herfstupdate van Windows 11 verschijnt dit keer in de vorm van versie 25H2, maar ontzettend veel nieuwigheden hoef je niet te verwachten.Het besturingssysteem krijgt een aantal slimme verbeteringen, nieuwe AI-functies en kleine, maar praktische aanpassingen die het dagelijks gebruik van Windows 11 soepeler moeten maken. Wat merk je daar als Windows 11-gebruiker van? En werkt dat ook allemaal op je eigen computer?

De nieuwe functionaliteiten in de Windows 11 25H2-update zijn misschien niet voor iedereen direct te zien of te vinden. Dit jaar zijn er sowieso meer nieuwe AI-functies in Windows 11 verschenen, maar ze zitten aardig verstopt. Verder communiceert Microsoft de nieuwe functies ook nergens in Windows 11 zelf, waardoor je dus weinig terugvindt tenzij je goed zoekt. Veel opties waren overigens al geïnstalleerd met eerdere Windows 11-updates, maar zijn pas met deze 25H2-update ook echt geactiveerd.

Windows Verkenner met AI-functies

Een van de opvallendste toevoegingen is de integratie van AI-acties in Verkenner. Windows kan nu contextueel meedenken over wat je met geselecteerde bestanden wilt doen. Als je bijvoorbeeld een afbeelding selecteert en met rechts klikt, zie je bijvoorbeeld de mogelijkheid om het bestand direct naar CoPilot te versturen. Er is een optie Ask Copilot bijgekomen, dat overigens ook zo is genoemd in de Nederlandstalige versie van Windows 11.

Klik je met de rechtermuisknop op een bestand, dan kun je deze openen in Copilot om er bepaalde acties op los te laten.

Deze optie was er al in de vorige Windows 11-release, maar staat nu in het hoofdcontextmenu. Eenmaal geopend in Copilot kan het bestand worden gebruikt om er acties op uit te voeren. Zo kun je bijvoorbeeld een geselecteerde afbeelding door Copilot laten aanpassen, teksten uit afbeeldingen extraheren of samenvattingen maken van Office-documenten.

In Copilot kun je bestanden gebruiken om acties uit te voeren.

Geselecteerde afbeeldingen kun je nu direct vanuit het contextmenu linksom of rechtsom draaien, een makkelijke functie als je vanuit een map met foto's snel aan de hand van de preview afbeeldingen snel wil kunnen aanpassen zonder dat je ze hoeft te openen in een fotobewerkingstool.

Afzonderlijk aanmelden bij apps

Bij een aantal apps in Windows 11 is het nu mogelijk om jezelf met je Microsoft-account aan te melden. Dat is voornamelijk bedoeld als je gebruik wil maken van de AI-functies, bijvoorbeeld die van Paint of Kladblok. Voor sommige AI-functies is namelijk een betaald abonnement nodig, waarvoor je dus aangemeld moet zijn. Als je niet bent aangemeld, kun je dan ook geen betaalde Copilot-functies gebruiken.

Copilot-functies zijn met de nieuwste updates van Windows 11 onder meer terug te vinden in Kladblok en Paint.

Er moeten ook meer opties in het contextmenu verschijnen, zoals het direct verwijderen van achtergronden uit afbeeldingen en foto's zonder deze te openen, maar die zijn alleen maar zichtbaar op Copilot+-computers, die een speciale AI-processor hebben. Heb je nog een 'gewone' computer, dan krijg je veel van de AI-functies niet eens te zien.

Meer overzicht in Instellingen

Het Instellingenscherm van Windows 11 is verre van overzichtelijk, want er zijn eigenlijk gewoon teveel instellingen, waardoor het soms lastig is om hetgeen terug te vinden wat je zoekt. Het hoofdscherm is nu zodanig gewijzigd dat je als eerste je laatsgebruikte instellingen terugziet. Ook zie je op het hoofscherm zaken als de audio- en bluetoothinstellingen. Iets overzichtelijker dus.

Het openingsscherm van Instellingen is iets overzichtelijker geworden.

Windows Copilot verder geïntegreerd

De AI-assistent Copilot wordt in 25H2 dieper in Windows geïntegreerd. Waar Copilot eerder vooral werkte als een zwevend venster, kun je hem nu ook oproepen via Ctrl + Win + C of door op het Copilot-icoon in de taakbalk te klikken. De assistent kan systeeminstellingen aanpassen, zoals Bluetooth aan- of uitzetten, de helderheid regelen of zelfs een schermopname starten.

Copilot herkent bovendien beter wat er op het scherm gebeurt. Open je bijvoorbeeld een Word-document, dan stelt Copilot voor om de tekst samen te vatten of er een samenvatting van te maken in een nieuw document. Dit maakt de functie praktischer en minder afhankelijk van cloudcommando’s.

Wifi 7-ondersteuning

In Windows 11 25H2 wordt ook de nieuwe Wifi 7-standaard ondersteund, wat hogere snelheden, lagere latentie en betere stabiliteit betekent. Vooral laptops en desktops met de nieuwste netwerkkits profiteren hiervan. Voor bedrijven betekent dit een betrouwbaardere verbinding bij videoconferencing en grote bestandsoverdrachten. Ook Bluetooth krijgt een update: dankzij Bluetooth LE Audio kunnen compatibele headsets audio in hogere kwaliteit en met minder stroomverbruik weergeven.

Meer standaard-apps te verwijderen

Nieuw in 25H2 is dat je nu nog meer standaard-apps van Microsoft kunt verwijderen, zodat je je systeem kunt opschonen door applicaties die je nooit gebruikt, compleet van het systeem te verwijderen. Ga je nu naar Apps in het Instellingen-scherm, dan zul je zien dat je - door op de drie puntjes te klikken - nu ook bijvoorbeeld Mail en Agenda, 3D-viewer, Kaarten kunt verwijderen. Het verwijderen van programma's als Paint en Edge was al langer mogelijk.

Bij elke nieuwe Windows 11-releases kun je steeds meer apps die je niet gebruikt, verwijderen.

Verbeteringen in toegankelijkheid en spraakbediening

De update breidt stemtoegang verder uit. Je kunt nu volledig in het Nederlands opdrachten geven zoals “Open Verkenner” of “Scroll naar beneden”. De functie werkt ook op het aanmeldscherm, waardoor je met spraak kunt inloggen of je wachtwoord kunt dicteren. Daarnaast krijgt Live-ondertiteling ondersteuning voor meer talen en kun je de weergave aanpassen – handig voor doven en slechthorenden, of bij buitenlandse video’s zonder ondertitels.

Je kunt ondertitels laten tonen bij afgespeelde audio, bijvoorbeeld bij een YouTube-video. Er worden ook steeds meer talen ondersteund, maar Nederlands zit daar nog niet bij.

Zakelijke vernieuwingen

Windows Hello for Business is uitgebreid met passkey-ondersteuning. Hierdoor kun je op websites of in apps inloggen zonder wachtwoord, met alleen een vingerafdruk of gezichtsherkenning. Deze methode werkt op basis van FIDO-standaarden en wordt door steeds meer websites ondersteund. Voor zakelijke gebruikers zijn er nieuwe beleidsopties om apparaten via Windows Autopatch of Intune automatisch te configureren. Ook is de BitLocker-versleuteling sneller geworden en wordt deze minder opdringerig bij externe schijven.

Kleine aanpassingen in het kort

  • Het Startmenu toont nu automatisch suggesties voor recent gebruikte documenten, zelfs vanuit OneDrive of SharePoint.

  • Er is een nieuwe Energiebesparingsmodus die niet alleen de schermhelderheid verlaagt, maar ook de CPU-prestaties beperkt – handig op laptops.

  • Schermopnames via Shift + Win + S ondersteunen nu ook systeemgeluid.

  • De Spelmodus (Game Mode) is slimmer geworden en pauzeert automatisch achtergrondtaken tijdens het gamen.

AI in instellingen: Click to Do

Nieuw in 25H2 is ook Click to Do, een AI-onderdeel in het onderdeel Instellingen dat proactieve suggesties doet. Het systeem leert je gewoontes kennen en biedt knoppen aan zoals “Schakel energiebesparing in” of “Verbind met extern scherm”. Deze acties kun je met één klik uitvoeren zonder door menu’s te hoeven bladeren.

Tot slot

De update van Windows 11 25H2 draait vooral om verfijning. Microsoft heeft de afgelopen jaren flink geïnvesteerd in AI en productiviteit, en met deze update komt dat eindelijk samen in een stabiel, afgerond pakket. De AI-functionaliteiten zullen bij lange na niet voor iedereen - of beter gezegd iedere computer - beschikbaar komen. De meeste AI-functies zijn namelijk bedoeld voor de nieuwere Copilot+-computers, die een speciale, aparte AI-processor hebben.