Bij elke e-reader zit wel software om e-books te beheren en over te zetten op de e-reader, maar die software is vaak matig van kwaliteit en niet gebruiksvriendelijk. Veel gebruikers schakelen daarom over op Calibre. Met deze tips houd je overzicht over je verzameling e-books.

Calibre installeren

E-books zijn op veel punten handiger dan traditionele boeken. Het gemak waarmee je ze koopt, zorgt er bovendien voor dat een verzameling snel kan groeien. Maar doordat je geen echte boeken hebt, is het beheer juist lastiger. Een programma voor e-bookmanagement is nodig en Calibre is zo'n programma. Calibre is bovendien gratis, opensource en beschikbaar voor Linux, OS X en Windows. Alle versies zijn te downloaden via de Calibre-website. Ga naar de website en klik op de versie die past bij jouw systeem. Klik op Download calibre en kies voor Openen of Uitvoeren. Installeer Calibre met alle standaardkeuzes.

©PXimport

Calibre is er voor Linux, OS X en Windows.

Configuratie

Na de installatie start meteen de configuratie. De installatiewizard helpt in een paar stappen de belangrijkste instellingen te configureren. Was de installatie nog in het Engels, de wizard heeft vermoedelijk al ontdekt dat Windows Nederlands is en zich daarop aangepast. Zo niet, kies dan bij Choose your language voor Dutch (NL) om Calibre in het Nederlands te gebruiken. Selecteer bij lege map waar je de Calibre-bibliotheek wilt hebben.

©PXimport

Kies de juiste e-reader en selecteer anders Generic, die werkt doorgaans ook prima.

Let erop, dit is de plaats waar alle e-books komen te staan, degene die op de e-reader staan plus alles dat in de virtuele boekenkast staat. Er moet dus voldoende vrije ruimte zijn, want zelfs al is één e-book maar een paar honderd kilobyte groot, heel veel e-books maken al snel een paar honderd megabyte. Wil je de bibliotheek op een andere plek hebben, klik dan op Wijzigen en selecteer de gewenste locatie. Bevestig via Map selecteren. In de derde stap kies je het merk en model van jouw e-reader. Staat die er niet bij, kies dan voor Generic. Hiermee is de configuratie klaar, sluit af via Voltooien.

De eerste start

Bij de eerste start, bevindt zich in de bibliotheek één boek. Dit is het e-book van de Engelstalige handleiding van Calibre. Met dit boek beginnen we om de interface van Calibre te leren kennen. Selecteer het e-book door erop te klikken. Rechts laat Calibre de kaft zien en wat basisinformatie zoals de naam van de auteur en het formaat van het e-book. Links zie je een hele reeks tags of labels.

©PXimport

De interface van Calibre oogt eenvoudig, maar kan heel veel.

Dit zijn geen kenmerken van het e-book, maar van alle boeken in de bibliotheek. Bovenin het scherm van Calibre zie je de knoppenbalk. Hierop staan de belangrijkste functies van Calibre, zoals voor het toevoegen van een boek, het bewerken van metadata, boeken converteren en nog veel meer. Helemaal rechts op de knoppenbalk staat vaak een icoontje met een kleine dubbele pijl. Dit betekent dat er nog meer functies beschikbaar zijn: om die te zien, klik je op dat icoontje. Onderin het venster zie je tot de statusbalk van Calibre.

Synchroniseren

Behalve voor het beheren van de e-bookverzameling kan Calibre ook boeken synchroniseren tussen de pc en de e-reader. Dit begint altijd met het aansluiten van de e-reader, veelal met een usb-kabel. Bevestig op de e-reader dat je de verbinding vertrouwt en wilt verbinden met de pc of Mac. Onderin de statusbalk van Calibre zie je even later dat er een verbinding is met de e-reader. Calibre kan zowel de boeken in de verzameling op de pc of Mac laten zien, als die op de e-reader. Wisselen tussen deze twee doe je door te klikken op de knoppen Apparaat of Bibliotheek. Met bibliotheek bedoelt Calibre de boeken op je pc of Mac. Om een boek van Calibre naar de e-reader over te zetten, klik je eerst op Bibliotheek, selecteer je het boek en klik je daarna op Naar apparaat sturen. Staat er een e-book op de e-reader dat je ook in Calibre wilt hebben, klik dan op Apparaat, klik met de rechtermuisknop op het boek en kies Voeg boeken aan bibliotheek toe. Nog sneller is om de boeken naar de knoppen Apparaat of Bibliotheek te slepen.

©PXimport

Met Calibre synchroniseer je boeken tussen pc en e-reader én andersom.

E-books toevoegen

Nu je weet hoe je moet synchroniseren en dat dit twee richtingen op werkt, kun je zelf e-books aan Calibre gaan toevoegen. Er zijn meerdere bronnen van e-books: nagenoeg elke e-reader heeft een eigen webshop waar je boeken kunt kopen. Die boeken komen eerst op de e-reader en moeten dan overgezet naar de bibliotheek op de pc of Mac. Je kunt ook boeken kopen in Calibre.

Via de knop Boeken verkrijgen kun je shoppen bij verschillende winkels, Calibre zelf staat daarbuiten. Heb je al e-books op de pc of Mac, dan kun je die toevoegen aan de bibliotheek. Hiervoor klik je op Boeken toevoegen. Blader dan naar de map waar de e-books zijn opgeslagen, selecteer ze en klik op Openen. Je kunt één boek toevoegen, maar ook hele series tegelijk. Staan de e-books bij elkaar in een map, open dan de map, selecteer alle boeken via Ctrl+A en klik op Openen om ze aan Calibre toe te voegen.

©PXimport

E-books laten zich gemakkelijk toevoegen aan de bibliotheek van Calibre.

Calibre en DRM

Om piraterij te voorkomen, voorzien sommige commerciële uitgeverijen hun e-books van Digital Rights Management (DRM). Een gekocht e-book is dan niet vrij te gebruiken. Je kunt het zelf maar op één of enkele apparaten zetten en uitlenen aan vrienden is al helemaal uit den boze. Calibre kan niet omgaan met DRM-beveiligde e-books. Daarvoor heb je het programma Adobe Digital Editions nodig dat je via de Adobe-website gratis kunt downloaden. Het lastige aan DRM is dat het de betalende gebruiker straft doordat hij zijn aankoop niet vrij kan gebruiken en ook het maken van een back-up vaak onmogelijk wordt. Wil je baas zijn over je eigen gekochte e-books, dan kun je de DRM verwijderen. Uitleggen hoe dat moet, is echter (net als het verwijderen van DRM zelf) in Nederland verboden. Evengoed is op internet veel informatie te vinden.

Metadata

Elk boek heeft kenmerken die niet bij het verhaal in het boek horen. Denk aan de omslag, de naam van de auteur, het jaar dat het boek is verschenen. Maar denk ook aan persoonlijke kenmerken, zoals of je het een goed boek vindt, of dat het deel is van een serie. Deze informatie heet metadata en is bij e-books erg belangrijk. Het is namelijk de basis van goed e-bookmanagement. Selecteer een e-book en klikt op Metadata bewerken. Je ziet nu al de metagegevens over het boek. Je kunt deze gegevens corrigeren en aanvullen. Belangrijk zijn ook de velden Sorteertitel en Auteurssortering. Wil je bijvoorbeeld 'Herman Finkers' of 'Finkers, Herman' als naam? Dat lijkt triviaal, maar is bij het alfabetisch sorteren weer heel belangrijk. Voor enkele veelvoorkomende acties zijn in Calibre knoppen aanwezig, zoals voor het omwisselen van titel en auteur, en het overnemen van de titel als sorteertitel. Ontbreken er veel gegevens, dan kun je via Metadata downloaden de gegevens vanaf internet ophalen. Hetzelfde geldt voor Omslag downloaden. Klik op OK als alle gegevens naar wens zijn.

©PXimport

Metadata zijn de sleutel voor goed e-bookbeheer.

Tips voor metadata

Metadata helpt je overzicht te houden in de digitale boekenkast. Belangrijk bij metadata is dat je consistent bent en niet te veel varieert. Gebruik dus altijd dezelfde notatiewijze voor de naam van de auteur en de titel. Gebruik je labels (dat zijn eigen kenmerken die je aan een boek kunt geven), beperk dan het aantal labels en schrijf deze altijd op dezelfde manier. Een label 'security' meegeven aan alle boeken die over computerbeveiliging gaan is prima, maar gebruik dan wel alleen die term en niet ook 'beveiliging'. Calibre helpt wel, wanneer je labels toevoegt in het veld Labels, dan toont Calibre eerder gebruikte labels. Voeg nooit boeken toe aan de bibliotheek zonder de metadata te controleren, aan te vullen en te corrigeren.

©PXimport

Gebruik het auto-aanvullen van Calibre om eerder gebruikte labels te hergebruiken.

Boeken converteren

Er bestaan meer dan dertig bestandsformaten voor e-books. De bekendste zijn epub, azw, mobi en pdf. Ontvang je dan een e-book in een formaat dat de e-reader niet ondersteunt, dan kun je het met Calibre omzetten. Voeg eerst het boek toe aan de bibliotheek. Selecteer het boek (of meerdere boeken) en klik dan op Boeken converteren. Selecteer in de rechterbovenhoek bij Export het bestandsformaat waar het e-book in omgezet moet worden. Pas eventueel andere kenmerken aan. In de linkerkantlijn van het venster kun je heel veel zaken selecteren en aanpassen. Selecteer je bijvoorbeeld mobi als uitvoerformaat, dan krijg je ook weer extra opties voor die uitvoer bij MOBI-uitvoer. Zijn de instellingen goed, klik dan op OK. De enige voorwaarde om met Calibre e-books te converteren, is dat deze DRM-vrij zijn.

©PXimport

Calibre biedt uitgebreide opties om e-books te converteren.

Zoeken

Zijn de e-books voorzien van de juiste metadata, dan kun je die gegevens gebruiken om boeken te sorteren en te zoeken. De eerst methode is door op de titels boven de kolommen te klikken, dus op Titel, Auteur(s), Datum, Waardering en Label. De hele bibliotheek wordt dan gesorteerd op dat kenmerk. Maar je kunt ook zoeken op trefwoorden, delen van de titel of elk kenmerk van een e-book met behulp van de zoekbalk boven de bibliotheek.

Formuleer een zoekopdracht en klik op Zoek! En wil je geavanceerder zoeken, klik dan op het pictogram van de verrekijker links van de zoekbalk. Daarmee open je het venster Uitgebreid zoeken en kun je meerdere kenmerken samen gebruiken. Klik op OK om een zoekopdracht te starten. Bij Te gebruiken zoektype kun je bovendien de soort zoekopdracht kiezen, er is keuze uit drie. Contains wil zeggen dat de zoekterm overal in het metadata-veld mag voorkomen. Bij Equals moet de zoekterm exact gelijk zijn aan het hele metadata-item. En bij Regular expression mag de zoekterm overal gevonden worden en kun je de heel specifieke RegEx-syntaxis gebruiken.

©PXimport

Goede metagegevens helpen bij het succesvol zoeken in Calibre hoe groot de bibliotheek ook is.

Soms verwijderen

Gebruik Calibre als je virtuele boekenkast. Daar staan alle boeken en een deel staat op de e-reader. Als een boek uit is, kun je het in theorie weggooien, maar van de e-reader halen is vaak voldoende. Wil je toch boeken weggooien, dan kan dat natuurlijk. Selecteer het boek en klik op Verwijder boeken.

©PXimport

Boeken die je niet meer nodig hebt of nooit meer wilt herlezen, kun je eventueel verwijderen uit de bibliotheek.

Extra opties

Calibre heeft niet (zoals makers van software wel eens doen) een eenvoudige en een uitgebreidere interface. Toch kan de interface ook heel complexe dingen doen. Daarvoor hebben de makers een veel betere truc toegepast: rechts naast elke knop op de taakbalk zit ook een pijltje naar beneden. Klik je daarop, dan krijg je afgeleide functies van de knoppen op de taakbalk met meer mogelijkheden. Zo gaan achter de knop Boeken toevoegen, nog negen functies schuil waarmee je ook boeken kunt toevoegen maar met extra opties om boeken te sorteren of juist wel of niet toe te voegen. Een heel belangrijke subfunctie is altijd die waarbij je een actie in plaats van op één e-book op meerdere tegelijk toepast.

©PXimport

Achter elke knop op de taakbalk van Calibre gaan extra opties schuil.

Deelverzameling

Calibre kent ook virtuele bibliotheken. Een virtuele bibliotheek is een deel van de totale bibliotheek, bijvoorbeeld alle boeken van één auteur of alle boeken die de laatste dertig dagen zijn toegevoegd. De basis is dus een zoekopdracht, maar wanneer je een virtuele bibliotheek opent, toont Calibre tijdelijk ook alleen die boeken. Je kunt dan binnen die deelverzameling verder zoeken of selecteren. Om een virtuele bibliotheek te maken, klik je op Virtuele bibliotheek > Virtuele bibliotheek maken. Geef de virtuele bibliotheek een naam en creëer de bijbehorende zoekopdracht. Die laatste kun je zelf formuleren, maar om te beginnen kun je klikken op één van de items onderin het scherm: Auteurs, Labels, Uitgevers, Series, Opgeslagen zoekopdrachten. Bevestig met OK.

©PXimport

Met een virtuele bibliotheek kun je werken met een deel van de hele verzameling.

Handig in gebruik

Om later een virtuele bibliotheek te openen, klik je op Virtuele bibliotheek en selecteer deze onderaan het menu. Wil je een virtuele bibliotheek bewerken, selecteer die dan in het submenu Virtuele bibliotheek bewerken. En om een virtuele bibliotheek te verwijderen, selecteer je in het submenu Virtuele bibliotheek verwijderen. Handig is de optie Toon virtuele bibliotheken als tabs. De virtuele bibliotheken worden dan als tabbladen boven het overzicht van de bibliotheek getoond, klik op een tab en je opent die deelverzameling. Nu zie je ook goed dat wanneer je een virtuele bibliotheek opent, de tags in het linkerscherm zich aan de deelverzameling aanpassen.

©PXimport

Met de virtuele bibliotheken als tabs is het erg snel wisselen tussen de verschillende deelverzamelingen.

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we daarom binnen een bepaald thema naar zulke deals. Waar je een paar jaar geleden nog de hoofdprijs betaalde voor een goede 65 inch smart-tv, zijn deze tv's nu al een stuk betaalbaarder. Wij vonden vijf exemplaren die voor minder dan 600 euro te koop zijn.

Een 65 inch 4K smart-tv is natuurlijk de ultieme televisie voor het kijken van series en films in de hoogste kwaliteit. Voordeel is verder ook dat je niet al te dicht op je scherm hoeft te zitten: voor een 65 inch televisie geldt een afstand vanaf zo'n drie tot drieënhalve meter. En dankzij de smart-functionaliteit heb je toegang tot tal van streamingdiensten. Wij bekeken de mooiste modellen die je voor minder dan 600 euro kunt kopen.

LG 65UR73006LA

Voor wie houdt van heldere beelden en natuurlijke kleuren is de LG 65UR73006LA.AEUQ een prima keuze. Het 4K-paneel met ondersteuning voor HDR10 en HLG laat films en series mooi uitkomen. Wat direct opvalt is het brede kijkhoekpaneel, zodat je vanuit elke hoek goed beeld hebt. Drie HDMI 2.1-poorten zijn aanwezig, handig voor bijvoorbeeld een spelcomputer of soundbar. Het geluid is degelijk, met 20 watt RMS, al kan een extra speaker geen kwaad. De televisie zelf is niet overdreven dik, ongeveer 57 mm, en draait op WebOS dat vlot en makkelijk werkt.

Besturingssysteem: WebOS
Aantal HDMI-poorten: 3
Audio-output (RMS): 20W

TCL 65C655 Pro

Deze TCL 65C655 Pro is een goede keus als je graag series kijkt of een filmavond houdt. Dankzij de QLED-techniek komen de kleuren mooi tot leven en ook HDR10+ en Dolby Vision helpen mee voor extra diepte. Google TV zorgt ervoor dat je toegang hebt tot de meeste (streaming-)apps van Netflix tot YouTube. Het geluid springt eruit: met 50 watt RMS en een ingebouwde subwoofer krijg je een stevig geluid. De tv zelf is daardoor wel een tikje dikker, zo’n 80 mm. Er zijn drie HDMI-poorten voor het aansluiten van extra apparaten.

Besturingssysteem: Google TV
Aantal HDMI-poorten: 3
Audio-output (RMS): 50W

Hisense 65A7NQ

Ben je iemand die vooral van gemak houdt? De Hisense 65A7NQ biedt precies dat. De tv is simpel in gebruik, draait op het VIDAA-besturingssysteem en start razendsnel op. Met zijn 4K-beeld en ondersteuning voor Dolby Vision zie je mooie kleuren en scherpe beelden. Er zijn drie HDMI-poorten, voldoende voor al je apparaten. De tv heeft een redelijk slank ontwerp, ongeveer 80 mm dik. Het geluid van 20 watt RMS is prima voor dagelijks gebruik, al klinkt het met een soundbar net even beter.

Besturingssysteem: VIDAA U
Aantal HDMI-poorten: 3
Audio-output (RMS): 20W

Samsung QE65Q80DAT

Wat deze Samsung QE65Q80DAT meteen bijzonder maakt, is het strakke ontwerp en de Direct Full Array-achtergrondverlichting. Daardoor zijn de zwarttinten diep en het contrast sterk. De tv is heel geschikt voor wie sportwedstrijden of actiefilms kijkt. Hij heeft vier HDMI 2.1-poorten en een krachtig geluid van 40 watt RMS, wat zorgt voor een volle klank bij films. Het scherm is vrij dun, met 54 mm, en draait op het vertrouwde Tizen-besturingssysteem dat soepel werkt.

Besturingssysteem: Tizen
Aantal HDMI-poorten: 4
Audio-output (RMS): 40W

Philips 65PUS7609/12

Bij de Philips 65PUS7609/12 draait het om eenvoud en betaalbaarheid. De beeldkwaliteit is prima voor dagelijks gebruik, met 4K-resolutie en ondersteuning voor Dolby Atmos voor beter geluid. De tv werkt met Titan OS, dat simpel is en vlot laadt. Er zijn drie HDMI 2.1-poorten, genoeg om bijvoorbeeld een spelcomputer of extra box aan te sluiten. De tv is iets dikker dan sommige andere modellen, ongeveer 92 mm, en levert 20 watt RMS geluid. Philips is voor deze serie afgestapt van Google TV en levert de modellen nu met Titan OS.

Besturingssysteem: Titan OS
Aantal HDMI-poorten: 3
Audio-output (RMS): 20W

Ga je op vakantie met je camper of met de caravan? Dan wil je vooral ontspannen rijden, zonder zorgen over te lage viaducten, smalle haarspeldbochten of weggetjes waar je amper kunt keren. Toch gebruiken veel mensen nog steeds een standaard autonavigatie, terwijl die niet is afgestemd op de afmetingen en het rijgedrag van een groter of zwaarder voertuig. In dit artikel lees je wat campernavigatie anders doet – en waarom dat handig is.

Lees ook: Een airco in je caravan of camper? Dit zijn de mogelijkheden!

Een gewone navigatie – los toestel of via smartphone – is gebouwd voor personenauto's. Je voert een bestemming in, kiest eventueel tussen snelste of kortste route, en krijgt aanwijzingen gebaseerd op normale verkeersregels en gangbare voertuigafmetingen. Voor dagelijks gebruik werkt dat prima. Maar zodra je met een grote camper of een caravan op pad gaat, kom je al snel beperkingen tegen. Denk aan tunnels met een beperkte doorrijhoogte, wegen met maximale asdruk of gewichtslimiet, scherpe bochten in bergachtig gebied of dorpskernen waar je amper kunt keren of parkeren. Een standaard navigatie houdt daar geen rekening mee. Dat kan onderweg voor behoorlijk wat stress zorgen, of in het slechtste geval zelfs voor schade.

Wat doet campernavigatie anders?

Een speciaal campernavigatiesysteem is ontworpen met campers en auto's met aanhanger in gedachten. Je voert vooraf de lengte, breedte, hoogte en het gewicht van je combinatie in. Op basis daarvan worden alleen routes getoond die ook echt geschikt zijn voor jouw voertuig. En dat maakt een wereld van verschil.

Zo vermijd je automatisch bruggen waar je niet onderdoor kunt, te smalle weggetjes in dorpjes of natuurgebieden, steile hellingen waar je niet comfortabel kunt rijden of keren en wegen waar een caravan officieel niet is toegestaan. Veel campernavigaties bieden ook aanvullende functies. Denk aan filters voor campings, servicepunten of camperplaatsen, kaarten die je offline kunt gebruiken in gebieden zonder bereik, weergave van hellingspercentages en scherpe bochten onderweg en waarschuwingen voor zijwind, milieuzones of tolwegen. Sommige systemen kun je zelfs koppelen aan een achteruitrijcamera, wat handig is bij parkeren of keren op krappe plekken.

Wat je bij campernavigatie ook vaak ziet: een groter scherm dan bij standaard modellen. Dat is geen luxe, maar een bewuste keuze. De zitpositie in een camper is meestal hoger en wat verder van het dashboard af. Een scherm van 7 inch of groter zorgt dan voor beter overzicht en leesbaarheid, zonder dat je moet turen of knijpen met je ogen. Zeker als je tijdens het rijden snel de kaart of de aanwijzingen wilt checken, is dat een voordeel.

©GARMIN International ©2022

Voorbeelden uit de praktijk

Stel: je rijdt met een camper door de Ardennen. De kortste route volgens je telefoon gaat dwars door een dorpje met een smal bruggetje en steile oprit. Een standaard navigatie stuurt je daar zonder waarschuwing heen. Een campernavigatie herkent de beperkingen en kiest een alternatieve route via een doorgaande weg, ook al is die iets langer. Of je rijdt in Zuid-Frankrijk met een caravan achter je auto. Je komt bij een tunnel waar voertuigen hoger dan 2,60 meter niet doorheen mogen. Een gewone navigatie weet dat niet – een campernavigatie voorkomt dit soort problemen.

Is het altijd nodig?

Als je met een compacte buscamper reist die nauwelijks groter is dan een gewone auto, heb je in de praktijk minder snel last van beperkingen. Maar zodra je camper langer of hoger is, of je met een flinke caravan rijdt, wordt specifieke navigatie al snel een stuk comfortabeler – en veiliger. Ook voor langere reizen of tochten buiten West-Europa is het verschil merkbaar. Niet elk land signaleert hoogte- of gewichtsbeperkingen even duidelijk. Dan is het prettig als je navigatie dat voor je bijhoudt.

Campernavigatie kopen? Hier moet je op letten

Niet elk navigatiesysteem voor campers biedt dezelfde functies. Let daarom goed op de specificaties voordat je iets aanschaft. Controleer of je de voertuigafmetingen (lengte, breedte, hoogte, gewicht) kunt invoeren. Alleen dan kan het systeem echt rekening houden met obstakels op de route. Kijk ook naar het kaartmateriaal: is het actueel en dekt het voldoende landen? Zeker als je buiten West-Europa reist, is dat belangrijk. Sommige modellen bieden gratis kaartupdates, anderen niet. Let daarnaast op of er specifieke camper-POI's in het systeem zitten, zoals camperplaatsen, servicestations of campings. Ook de gebruikersinterface speelt een rol: is het systeem vlot te bedienen, ook als je onderweg bent? En niet onbelangrijk: hoe groot is het scherm? Bij voorkeur is dat minstens 7 inch. Een groter scherm is niet alleen prettiger tijdens het rijden, maar maakt het ook makkelijker om in een oogopslag hellingen, bochten en alternatieven te overzien. Ten slotte: als je al een achteruitrijcamera hebt, controleer dan of deze te koppelen is aan het systeem. Dat maakt het manoeuvreren op een krappe camping een stuk makkelijker.

Fijne vakantie!

Een campernavigatie lijkt op het eerste gezicht misschien een extra uitgave, maar het levert je onderweg vooral rust en gemak op. Geen stress over bruggen, geen gedoe bij keren, en geen verrassingen bij tunnels of bergwegen. Zeker als je vaker met je camper of caravan op pad gaat, is het een investering die je reis een stuk comfortabeler en ontspannen maakt.