ID.nl logo
Gratis foto's bewerken met Photoshop-alternatief GIMP
Huis

Gratis foto's bewerken met Photoshop-alternatief GIMP

Photoshop mag dan wel het bekendste programma voor professionele fotobewerking zijn, het is ook stevig aan de prijs. Wij kijken daarom liever naar een geheel gratis alternatief met vergelijkbare mogelijkheden, zeker in combinatie met enkele uitstekende plug-ins: GIMP.

GIMP staat voor GNU Image Manipulation Program, wat meteen verraadt dat de toepassing beschikbaar is voor GNU/Linux. Of beter gezegd ‘ook beschikbaar’, want deze opensource-applicatie draait net zo makkelijk op besturingssystemen als macOS en Windows.

In dit artikel gaan we met de Windows-versie aan de slag, maar de werking en functionaliteit zijn op alle ondersteunde platformen goed vergelijkbaar. We installeren de tool, wijzen je de weg naar enkele handige hulpbronnen en tonen je hoe je een en ander naar je hand zet. De focus van dit artikel ligt verder op het installeren van enkele extra’s die GIMP voor de veeleisende gebruiker nog boeiender maken.

Installatie

Je vindt GIMP op www.gimp.org, waar je de Download-sectie opent. Als het goed is, heeft de site je besturingssysteem correct gedetecteerd en verschijnen enkele geschikte download-knoppen. Zo kun je de Windows-versie ophalen via BitTorrent of van de Microsoft Store, maar wij verkiezen Download GIMP <versienummer> directly. In ons geval was dit versie 2.10.32. Het downloadbestand is behoorlijk fors (meer dan 250 MB), maar dat komt omdat die naast een reeks standaardplug-ins ook een installer bevat voor zowel Windows 32 bit als 64 bit. Een dubbelklik op het exe-bestand volstaat om de juiste variant voor je Windows-systeem te installeren.

Klik op Aanpassen als je zelf de installatiemap wilt installeren en wilt beslissen welke onderdelen je mee op schijf wilt zetten. Standaard staat Volledige installatie ingesteld en tenzij je redenen hebt om bepaalde componenten niet mee te installeren, kun je dit gerust zo laten.

Je zult merken dat er automatisch ook een aantal plug-ins wordt geïnstalleerd en bij het opstarten wordt geïnitialiseerd. Als het goed is verschijnt even later het fraaie programmavenster van GIMP, standaard in donkere themakleuren.

Lees ook: Foto bewerken? Tips voor 22 gratis programma's

Je hoeft niet noodzakelijk voor een volledige installatie te gaan.

Hulpbronnen

GIMP is een (semi-)professionele fotobewerkingstool met een behoorlijke leercurve, en dus is alle hulp welkom. Die vind je in eerste instantie in de menubalk bij Help. Druk je op F1 dan duikt het venster van de GIMP-hulpbrowser op. Deze haalt zijn informatie online op en werkt (daardoor) behoorlijk traag.

Je kunt deze hulpbron echter ook lokaal opslaan. Ga naar de Download-sectie op de GIMP-site, scrol tot bij Dutch, haal het helpbestand op en installeer het met een dubbelklik. (Her)start GIMP, ga naar het menu Bewerken en kies Voorkeuren. Open de rubriek Interface / Hulpsysteem en kies in het uitklapmenu bij Gebruikershandleiding de optie Een lokaal geïnstalleerde kopie gebruiken; de taal stel je in op Nederlands [nl] – hoewel er ook veel onvertaalde stukken in de helpfunctie zijn. Bij Te gebruiken hulpbrowser kun je Hulpbrowser voor GIMP geselecteerd laten, tenzij je hiervoor je eigen browser verkiest. Bevestig met OK.

Je kunt in GIMP ook contextgevoelige hulp oproepen. Druk hiervoor op Shift+F1, zodat de cursor in een vraagteken verandert en klik hiermee bijvoorbeeld op een tool in de gereedschapskist. Je krijgt nu feedback over die tool te zien.

Ook handig in de Help-sectie is Zoek een functie en voer deze uit (of gebruik de sneltoets /). Het volstaat hier een (deel van een) functienaam in te tikken, zoals Verscherp of Vervorm om suggesties aangereikt te krijgen. Met een dubbelklik op een suggestie open je het bijbehorende menu.

Het werkt sneller als je het hulpsysteem lokaal installeert.

Aanpassingen

Je hebt inmiddels gemerkt dat je via Bewerken / Voorkeuren toegang krijgt tot een dialoogvenster van waaruit je GIMP helemaal naar je hand kunt zetten. Blijkt GIMP bijvoorbeeld niet in je voorkeurstaal te verschijnen, dan pas je dit hier snel aan in de rubriek Interface, bij Taal (standaard staat hier System Language). In de rubriek Interface / Thema kun je een thema instellen. Naast de standaardoptie Dark is er onder meer nog Gray en Light.

Interessant is ook Interface / Gereedschapskist, waar je door het klikken op iconen zelf bepaalt welke tools in de gereedschapskist van GIMP verschijnen. Je kunt de items hier ook verslepen als je ze liever in een andere volgorde ziet. In de rubriek Mappen kom je te weten in welke mappen GIMP gaat zoeken naar bijvoorbeeld Patronen, Paletten, Penselen en Plug-ins.

GIMP laat zich gewillig aanpassen – tot de samenstelling van de gereedschapskist toe.

Plug-ins

Je hebt intussen vast al ondervonden dat GIMP heel wat functies aan boord heeft (www.kwikr.nl/gimpintro geeft je een aardig idee), maar een slim systeem van plug-ins maakt het programma nog krachtiger. Het is weliswaar zo dat die plug-ins vroeger centraal werden bewaard, maar helaas bestaat deze ‘GIMP Plugin Registry’ niet langer en moet je dus zelf op zoek naar interessante exemplaren. Even googelen naar gimp plugins bijvoorbeeld levert al meteen talrijke hits op, maar weet wel dat nogal wat plug-ins niet langer in recentere GIMP-versies blijken te functioneren. Check dat dus even voor je zo’n plug-in installeert.

Wat de installatie van plug-ins betreft zijn er twee methodes. Sommige plug-ins bevatten een eigen installer, en die hoef je alleen maar op te starten en de verdere instructies te volgen, maar in de meeste gevallen sta je voor een meer handmatige methode. Gewoonlijk komen deze plug-ins in een zip-archief dat je eerst dient uit te pakken. Bevat de inhoud een of meer bestanden met de extensie .py, dan dien je de mapinhoud naar de Plug-ins-map van GIMP te kopiëren. Gaat het om bestanden met de extensie .scm, dan kopieer je die naar de Scripts-map.

De locatie van deze mappen vind je als volgt. Start GIMP op en kies Bewerken / Voorkeuren. Ga naar de rubriek Mappen, vouw deze uit en dubbelklik op Plug-ins of Scripts. In het rechterpaneel verneem je de juiste locatie, die telkens begint met C:\Users.

We sluiten dit artikel af met een drietal plug-ins die we zelf indrukwekkend goed vinden.

Een blik in onze GIMP plug-inmap (met overwegend py-bestanden).

Darktable

GIMP is een uitstekende fotobeheerder die vlot overweg kan met formaten als png, jpg, tiff, psd en zelfs heic, maar helaas is er zo goed als geen ondersteuning voor ongecomprimeerde raw-foto’s met extensies als dng, arw, nef, cr2 en cr3. Gelukkig los je dit euvel snel op met een extra plug-in als RawTherapee en darktable, die beide veel functies uit Adobe Photoshop en Lightroom combineren. Darktable vinden we gebruiksvriendelijker en nemen we hier dus als voorbeeld.

Darktable was al op ons systeem geïnstalleerd toen we GIMP installeerden en we stelden vast dat GIMP de darktable plug-in niet correct initialiseerde. Gelukkig viel dit snel op te lossen: GIMP afsluiten, darktable de-installeren, opnieuw downloaden en installeren.

Darktable is een losstaand programma, maar het handige is wel dat het automatisch opent wanneer je in GIMP een raw-formaat selecteert. Zodra je darktable weer afsluit (na overigens non-destructieve aanpassingen), verschijnt de aangepaste foto automatisch in GIMP voor verdere bewerkingen.

Zodra je een raw-foto opent, start automatisch de ‘plug-in’ darktable op voor raw-optimalisaties.

G’MIC

De plugin G’MIC, wat staat voor GREYC’s Magic for Image Computing, is van een geheel andere orde dan darktable. G’MIC is namelijk een indrukwekkende verzameling van meer dan vijfhonderd filters waarmee je snel allerlei effecten op je foto’s kunt toepassen. Het gaat niet zomaar om wat Instagram-filters, genre klik-en-klaar, maar om heuse filters die je vaak heel nauwkeurig kunt afstellen, niet zelden met schuifbalken. Het gaat om zeer uiteenlopende filters, van filmische effecten tot warp-vervormingen.

Voor je de plug-in installeert kun je die online al even uittesten op https://gmicol.greyc.fr: upload een foto, klik op Select filter, kies een geschikt filter uit, en gaan met die banaan.

Je vindt het offline programma van G’MIC op www.gmic.eu, via de Download-knop. Voor (de GIMP-versie van) Windows haal je het exe-bestand op en installeer je dit met een dubbelklik, nadat je GIMP hebt afgesloten.

Wanneer je GIMP na de installatie weer opstart, pikt die de plug-in automatisch op. Je gaat er als volgt mee aan de slag. Open eerst een willekeurig fotobestand in GIMP, ga vervolgens naar Filters en kies G’MIC QT. Er verschijnt een nieuw dialoogvenster met een voorbeeldweergave van je foto en maar liefst twintig verschillende filterrubrieken. Zodra je een rubriek uitvouwt, komen de bijbehorende filters beschikbaar en wanneer je een filter selecteert, verschijnt een paneel met alle instelopties. Je ziet het effect meteen in de voorbeeldweergave. Klik op Toepassen of op OK om de wijzigingen door te zetten.

G’MIC bezit een indrukwekkend arsenaal aan filters, die je bovendien nauwgezet kunt aansturen.

Resynthesizer

Het overkomt je vast ook weleens: je neemt een foto en pas achteraf merk je een of ander storend object in het plaatje op. Gommen dus, maar het liefste zo dat de omringende achtergrond onmerkbaar de plaats inneemt van het verdwenen object. In Photoshop-speak heet dit ‘content aware fill’.

GIMP ontbeert zo’n geavanceerde tool, maar er bestaat een uitstekende plug-in voor: Resynthesizer. Surf naar www.kwikr.nl/resynt en dubbelklik op het bestand README.md. In dit document klik je op de link install Resynthesizer for Windows en vervolgens op An archive of the resynthesizer plugin for Windows. Dit brengt je naar een Download-knop voor een zip-bestand (van slechts 42 kb). Pak dit uit naar een lege map en kopieer de volledige inhoud (met een dozijn bestanden) naar de plug-ins-map van GIMP, zoals beschreven in de alinea ‘Plug-ins’.

(Her)start GIMP zodat de plug-in wordt geïnitialiseerd. Haal een foto op waaruit je een storend object wilt verwijderen en maak gebruik van (bijvoorbeeld) de lasso-tool om dit gebied te selecteren. Ga vervolgens naar Filters en kies Verbeteren / Heal selection. Pas eventueel de parameters aan in het dialoogvenster en bevestig met OK. Het storende element is verdwenen.

Tip: Bestel ook de cursus smartphone-fotografie

Een snelle healing-sessie en de bal is weg!

Fotograferen als een pro?

Bol.com verkoopt een breed scala aan flitsende camera's
▼ Volgende artikel
Zo bespaar je flink met groenten, fruit en kruiden uit eigen tuin*
© encierro - stock.adobe.com
Huis

Zo bespaar je flink met groenten, fruit en kruiden uit eigen tuin*

Groenten, fruit en kruiden uit eigen tuin kunnen een flinke besparing opleveren. Zeker als je kiest voor soorten die in de winkel duur zijn, weinig verzorging vragen en jaar na jaar opnieuw groeien. Je hoeft er geen groene vingers voor te hebben en ook geen grote tuin. In dit artikel lees je welke planten slim zijn om te kweken, hoe je begint en waar je op moet letten om zoveel mogelijk uit je oogst te halen.

* Of van je eigen balkon natuurlijk

In dit artikel lees je: • Waarom zelf kweken geld bespaartWelke groenten je makkelijk zelf kweekt, ook in pottenWelke fruitplanten jarenlang opbrengst gevenOf je beter kruiden kunt kopen of zelf zaaienWelke kruiden goed groeien in pottenWanneer je het beste kunt zaaien of plantenHoe je je oogst beschermt tegen slakken, rupsen en vogelsWaarom avocado's kweken in Nederland nauwelijks zin heeftHoe je eenvoudig begint, ook zonder moestuin

Lees ook: Ingemaakt! 4 manieren om zelf thuis voedsel te conserveren

Waarom zelf kweken loont

In de supermarkt kunnen verse bessen, kruiden en biologische groenten behoorlijk aantikken. Een klein bosje rozemarijn kost al snel meer dan een euro, terwijl een rozemarijnplantje je jarenlang voorziet als je 'm goed behandelt. Ook courgettes, cherrytomaatjes en paprika's zijn flink aan de prijs, terwijl je ze zelf makkelijk kweekt, zelfs in een pot.

Daarnaast scheelt het in verpakkingsmateriaal, voorkom je verspilling en smaakt alles verser dan vers. Zelfs op een balkon of klein terras kun je met een paar bakken al behoorlijk wat opbrengen.

Groenten: veel opbrengst, dus dat bespaart geld!

Voor deze groenten heb je weinig ruimte of moeite nodig, terwijl ze wel een goede opbrengst geven.

1. Courgette

Courgette groeit snel, vraagt weinig aandacht en geeft veel vruchten. Eén plant kan je wekenlang oogst opleveren. Toegegeven, in de zomermaanden zijn ze best betaalbaar in de winkel. Maar juist door de grote opbrengst kun je er makkelijk ook iemand anders blij mee maken en je kunt ze inmaken voor de winter.

  • Zaaien: april binnen, mei buiten

  • Zon: veel zon

  • Grond: luchtige, voedzame grond

  • Let op: geef genoeg water, vooral bij warm weer

  • Oogsten: juli t/m september; regelmatig plukken stimuleert nieuwe groei

2. Cherrytomaten

Perfect voor op het balkon. In pot of in de volle grond.

  • Zaaien: maart binnen, uitplanten in mei

  • Zon: volle zon, uit de wind

  • Grond: goed doorlatend en rijk aan voeding

  • Let op: bind ze op en haal regelmatig dieven (zijscheuten) weg

  • Oogsten: juli t/m september; regelmatig plukken stimuleert nieuwe groei

3. Prei

Prei is populair en veelzijdig. Je kunt het hele jaar door zaaien, afhankelijk van de soort (zomer- of winterprei).

  • Zaaien: februari tot juni

  • Zon: zon of halfschaduw

  • Grond: losse, voedzame grond

  • Let op: plant jonge prei diep, dat zorgt voor lange witte stelen

  • Oogsten: juli t/m september; regelmatig plukken stimuleert nieuwe groei

4. Paprika

Paprika's doen het goed in een pot op een zonnig balkon of in een kas. Ze vragen iets meer aandacht, maar zijn het waard.

  • Zaaien: februari binnen

  • Zon: veel zon, liefst beschut

  • Grond: voedselrijke potgrond

  • Let op: paprika's houden van warmte – een kas of warm hoekje helpt enorm

  • Oogsten: augustus t/m oktober; zodra paprika's volledig gekleurd zijn oogsten

5. Rucola

Korte groeicyclus, dus je kunt meerdere keren per seizoen zaaien.

  • Zaaien: maart tot september

  • Zon: liefst halfschaduw, anders wordt het snel bitter

  • Grond: normale tuingrond, niet te droog

  • Let op: jonge rucola is het lekkerst – wacht niet te lang met oogsten

  • Oogsten: mei tot oktober; al 4-6 weken na zaaien

©Brent Hofacker

Fruit: planten voor jarenlange opbrengst

Met fruitstruiken of -bomen leg je de basis voor een structurele besparing. Na het eerste jaar begint de oogst, en die wordt vaak elk jaar groter.

1. Blauwe bes

Duur in de winkel, maar als struik jarenlang opbrengst.

  • Planten: november tot maart

  • Zon: volle zon

  • Grond: zure grond (meng turf door de aarde)

  • Let op: geef bij droogte water met regenwater (geen kalkrijk kraanwater)

  • Oogsten: juli t/m september; vruchten regelmatig plukken als ze volledig blauw zijn

2. Framboos

Geeft snel oogst, kan ook in grote pot op balkon.

  • Planten: najaar of vroeg voorjaar

  • Zon: liefst veel zon

  • Grond: goed doorlatend, voedzaam

  • Let op: snoei oude takken na de oogst voor meer vruchtvorming

  • Oogsten: juni t/m oktober; afhankelijk van ras, pluk zodra rijp

3. Aardbeien

Makkelijk, ook in hangpotten.

  • Planten: maart of augustus

  • Zon: volle zon

  • Grond: luchtige aarde, niet te nat

  • Let op: verjong elk jaar door nieuwe stekken te planten

  • Oogsten: juni t/m september; direct oogsten zodra ze volledig rood zijn

4. Vijg (in pot)

Zelfs op een balkon kun je een vijgenboom houden.

  • Planten: voorjaar

  • Zon: volle zon, beschut plekje

  • Grond: voedzame, goed doorlatende grond

  • Let op: bescherm bij strenge vorst

  • Oogsten: augustus t/m oktober; vijgen oogsten als ze zacht en volledig gekleurd zijn

©Valery Sheiko | draw05 - stock.adobe.com

Kruiden: kopen of zaaien?


Kopen: sneller en makkelijker

Bij kruiden als rozemarijn, tijm, munt en bieslook is een plantje van het tuincentrum of zelfs de supermarkt vaak de handigste optie.

  • Je hebt direct een oogstbare plant

  • Je ziet meteen of de plant gezond is

  • Je bespaart tijd, want kiemen duurt bij sommige soorten weken

  • Vooral houtige kruiden (rozemarijn, tijm) groeien langzaam uit zaad

Belangrijk is wel dat je supermarktplantjes niet als wegwerpkruid gebruikt. Verpot ze in voedzame aarde, geef ze licht, en knip regelmatig bij. Zo gaan ze makkelijk maanden (soms jaren) mee.

Zaaien: zinvol bij snelle groeiers

Kruiden als basilicum, koriander, dille en peterselie kun je prima zaaien, vooral als je ze in grotere hoeveelheden gebruikt.

  • Goedkoop: één zakje zaad geeft veel planten

  • Leuk om te doen in de lente

  • Je kunt steeds nieuwe rondes opkweken

Maar ook hier geldt: zaaien vraagt aandacht. Je hebt een warme, lichte plek nodig en moet zorgen dat de kiemplantjes niet uitdrogen of omvallen.

Kruiden: altijd vers binnen handbereik

Verse kruiden zijn duur, terwijl een plantje vaak jarenlang meegaat. Deze soorten zijn eenvoudig in onderhoud en groeien goed in potten.

1. Rozemarijn

  • Zon: volle zon

  • Grond: droge, arme grond

  • Let op: geef weinig water, winterhard tot -10 °C, snoei regelmatig takjes om groei compact te houden

  • Oogsten: het hele jaar

2. Tijm

  • Zon: veel zon

  • Grond: doorlatend, kalkrijk

  • Let op: snoei regelmatig voor compacte groei, regelmatig toppen

  • Oogsten: hele jaar door

3. Munt

  • Zon: halfschaduw of zon

  • Grond: vochtig, niet te droog

  • Let op: woekert, dus altijd in pot houden

  • Oogsten: maart t/m november; jonge blaadjes smaken het beste

4. Bieslook

  • Zon: halfschaduw tot zon

  • Grond: voedzaam, vochtig

  • Let op: bloeit in zomer, maar dan kun je nog steeds de stengels oogsten

  • Oogsten: maart t/m oktober; knip regelmatig voor verse aanwas

©stockcreations

Wanneer zaaien of planten?

GewasBinnen zaaienBuiten zaaienPlantenOogsten vanaf
Courgetteaprilmeimeijuli–sept
Cherrytomaatmaartmeimeijuli–sept
Preifebruari–maartapril–juni-juli–dec
Paprikafebruari–maartmeimeijuli–sept
Rucola-maart–sept-april–okt
Blauwe bes--nov–maartjuli–aug
Framboos--okt–mrtjuni–aug
Aardbei--maart/augjuni–juli
Vijg--voorjaaraug–okt
Rozemarijn-maart–julimaart–meihet hele jaar
Tijm-maart–julimaart–meihet hele jaar
Munt-maart–julimaart–meihet hele jaar
Bieslook-maart–julimaart–meihet hele jaar
Basilicummaart–meimei–juli-juni–sept
Koriandermaart–aprilapril–juni-mei–aug
Dillemaart–aprilapril–juni-mei–aug
Peterseliefebruari–aprilmaart–juli-mei–okt

Wat te doen tegen slakken, rupsen en vogels?

Zodra het groen gaat groeien, ontdekken ook dieren je tuin. Met deze tips houd je de schade beperkt:

Slakken:

  • Leg koperen munten rond potten of bedden

  • Zet schuilplaatsen zoals omgekeerde bloempotten om ze weg te vangen

  • Kies planten die slakken minder lekker vinden (zoals rozemarijn of tijm)

  • Zet een schoteltje met bier neer

Rupsen:

  • Controleer planten regelmatig op eitjes (onder bladeren)

  • Plant afrikaantjes of dille tussen je groenten – die trekken natuurlijke vijanden aan

  • Gebruik fijnmazig net als je veel last hebt

Vogels:

  • Span vogelnetten over bessenstruiken

  • Hang oude cd's of glimmend lint op om ze af te schrikken

  • Zet een nep-roofvogel in de buurt van je fruit

©APISIT Wilaijit

Kun je zelf avocado's kweken? Hoewel avocado's duur zijn in de winkel, is het niet realistisch om ze zelf te kweken met het idee dat je er ooit van zult oogsten. Je kunt de pit laten kiemen – bijvoorbeeld in een glas water of direct in potgrond – en daar groeit met wat geduld een mooie plant uit. Maar een echte avocado-oogst? Die blijft in Nederland vrijwel altijd uit. De boom heeft jaren nodig om vrucht te dragen, meestal tussen de zeven en tien jaar, en stelt hoge eisen aan temperatuur en licht. Buiten overleeft hij onze winters niet. Zelfs in een kas is het lastig om genoeg warmte en luchtvochtigheid te bieden. Daarbij komt dat veel soorten alleen vruchten dragen als er een tweede, genetisch afwijkende boom in de buurt staat voor kruisbestuiving. Leuk dus als groene kamerplant, maar niet als serieuze manier om geld te besparen op avocado's.

Begin klein, groei vanzelf

Je hoeft niet meteen een hele moestuin aan te leggen. Begin met drie bakken op je balkon of een paar vaste planten in een zonnig hoekje. Kies soorten die je vaak gebruikt en die je veel geld schelen in de winkel. Na een eerste jaar weet je wat werkt en kun je stap voor stap uitbreiden.

 

Moestuinzaden?

Heel veel keus

▼ Volgende artikel
Boost je productiviteit met Copilot Pro
© Putu - stock.adobe.com
Huis

Boost je productiviteit met Copilot Pro

Als je AI slim inzet, kun je meer plezier beleven aan je computer en het werk dat je ermee doet. Copilot is de slimme assistent van Microsoft, die nauw integreert met Office. Hoe maak je optimaal gebruik van deze AI en hoe zet je de assistent naar je hand? Wij gaan aan de slag met Copilot Pro.

In dit artikel laten we zien hoe je Microsoft Copilot Pro gebruikt om efficiënter te werken:

  • Voeg Copilot toe aan de taakbalk of browser voor snelle toegang
  • Gebruik Copilot in Word en Excel om documenten te samenvatten en teksten te genereren
  • Stel slimme e-mails op in Outlook met AI-ondersteuning
  • Integreer Copilot in WhatsApp en Telegram

Handig om te weten: Wat zijn Copilot+-laptops en wat kun je ermee?

Er zijn van Copilot verschillende versies beschikbaar. Zo is er Copilot, Copilot Pro en Copilot for Microsoft 365. De eerste versie – Copilot – kun je gratis gebruiken en biedt je de basisfunctionaliteit. Deze instapversie is ideaal als je wilt kennismaken met de AI en wilt kijken of Copilot voor je geschikt is.

Copilot Pro is het betaalde abonnement waarmee je extra functies tot je beschikking krijgt. Je betaalt 22 euro per maand voor deze uitgebreidere versie. In dit artikel gaan we hoofdzakelijk met Copilot Pro aan de slag. Tot slot is er ook nog Copilot for Microsoft 365. Dit is een dienst die hoofdzakelijk is gericht op zakelijke gebruikers en bedrijven. Deze versie laten we buiten beschouwing.

De Copilot-app kun je los downloaden.

Proberen

Je hoeft niet direct een abonnement op de Pro-versie af te sluiten. Je kunt de betaalde variant van Copilot eerst een maand proberen door op de Copilot-website te kiezen voor Probeer de gratis proefversie.

Vanaf de taakbalk

Er zijn verschillende manieren om toegang tot Copilot te krijgen. Wil je snel toegang, dan kun je de assistent toevoegen aan de Windows Taakbalk. Je vindt de officiële Copilot-app in de Microsoft Store. Typ Microsoft Copilot in het zoekvak bovenin om de app uit de winkel te downloaden. Eenmaal geopend, klik je met de rechtermuisknop op de knop van Copilot in de taakbalk en kies je Aan taakbalk vastmaken. Je kunt Copilot ook gebruiken via de browser. Op https://copilot.microsoft.com vind je de webversie.

Geschiedenis

Als je al wat langer gebruikmaakt van Copilot, is het handig om terug te kunnen keren naar eerdere gesprekken. Dit voorkomt onder meer dat je informatie moet herhalen of een gesprek opnieuw moet beginnen. Links naast de gespreksbalk vind je de knop Geschiedenis weergeven. Klik hierop voor een overzicht van eerdere gesprekken. Je kunt ook specifieke gesprekken verwijderen. Je klikt hiervoor op het pictogram van de prullenbak naast een eerder gesprek.

Gebruiken via Edge

Microsofts browser Edge kent een nauwe integratie met Copilot. Je opent de assistent via een eigen knop, rechtsboven in het venster. Een zijvenster opent en je kunt aan de slag. Als je intensief gebruikmaakt van Copilot kun je er ook voor kiezen om het zijvenster altijd zichtbaar te maken. Klik op de knop Instellingen en meer (of gebruik Alt-toets+F) en klik op Instellingen. Kies voor Copilot en zijbalk en kies voor de optie Altijd aan.

Gebruik je Copilot niet (meer) via de browser en heb je geen behoefte aan de knop rechtsboven in Edge? Kies dan in hetzelfde instellingenvenster voor Copilot en zet de schuif op Uit bij Copilot weergeven.

Pas de instellingen van Copilot via Edge aan.

Meer functies na betalen

Of je betaalt voor het AI-model, bepaal je uiteraard zelf. Copilot Pro kent een paar belangrijke voordelen ten opzichte van de gratis variant. Zo krijgen betalende gebruikers op drukke momenten voorrang. Als gratis gebruiker kan het voorkomen dat je moet wachten of dat je tijdelijk geen toegang hebt.

Die voorrang vinden we ook terug op het gebied van AI-afbeeldingen. Met de Pro-versie kun je dagelijks honderd ‘boosts’ inzetten om een afbeelding ‘snel’ te maken. Bij de gratis versie kun je dit maar vijftien keer doen. Nieuwe functies worden ook als eerste in de Pro-versie aangeboden. Een belangrijk kenmerk van Copilot Pro is de integratie met Office-apps, zoals Word, Excel, PowerPoint en Outlook. Copilot Pro is hiermee direct toegankelijk vanuit die apps.

Ook online

De integratie van Copilot Pro is doorgevoerd in de online versies van apps zoals Word, Excel en PowerPoint. Gebruik je de apps in de browser, dan vind je de knop Copilot in het Office Lint bij de tab Start.

Aan de slag met Pro

Copilot Pro heeft de meest uitgebreide functies. Na activatie vind je de assistent in de verschillende Office-onderdelen terug. In de menubalk bovenin verschijnt een Copilot-knop. Is deze niet zichtbaar, dan meld je je eerst aan met het account waarmee je Copilot Pro hebt afgesloten. Typ in het Office-zoekvak (bovenin het venster) Copilot Pro en kies voor Copilot Pro gekocht? Meld u aan om te gebruiken. De knop Copilot verschijnt op het Office Lint, op de tab Start. Klik erop om te beginnen.

Copilot geeft uit zichzelf al enkele suggesties, gebaseerd op het document dat je mogelijk al hebt geopend. De opties zijn afhankelijk van het Office-programma waarin je Copilot opent. Via de eerste optie ‒ Begrijp ‒ kun je het geopende document samenvatten. De tweede optie ‒ Maak een afbeelding ‒ geeft je de mogelijkheid om een afbeelding te maken, gebaseerd op een beschrijving. Tot slot is er de optie Vraag, waarin je Copilot kunt vragen om een element uit het document duidelijker te beschrijven. Werkt Copilot nog niet? Controleer of de optie Automatisch opslaan voor het document is geactiveerd (via de optie linksboven in het venster). Alleen dan heeft Copilot toegang tot het actieve document.

Copilot Pro integreert met Office, zoals Word en PowerPoint.

Vragen stellen

Interessanter aan de integratie is de mogelijkheid om vragen te stellen over het document dat je hebt geopend. Dat doe je in het vak rechtsonder. Heb je geen inspiratie, dan kun je gebruikmaken van de standaardvragen die boven het tekstvak worden getoond. Klik op de knop Vernieuwen om een nieuwe set standaardvragen te genereren. Je kunt bijvoorbeeld vragen om de belangrijkste punten van het document op een rij te zetten of om de tekst in te korten. Zoals altijd bij AI geldt: controleer het resultaat telkens goed en neem de informatie nooit klakkeloos over.

Naast eigen vragen kun je ook standaardvragen kiezen.

Hulp bij prompts

Hoeveel nut Copilot je uiteindelijk biedt, is in grote mate afhankelijk van de kwaliteit van de gebruikte prompts. Een prompt kun je zien als een opdracht die je aan de AI-assistent geeft. Dit kan bijvoorbeeld een duidelijke instructie zijn, zoals ‘Vat dit document samen in drie belangrijke punten’ of ‘Benoem de voor- en nadelen uit dit document.’ Hoe duidelijker de prompt, hoe beter het resultaat. Copilot Pro kan je hierbij helpen.

In het invoervak vind je de knop Prompts weergeven. Je opent hiermee een nieuw venster met suggesties. De lijst is lang: je kunt gelukkig op zoek gaan naar specifieke prompts. Gebruik de filters bovenin. Klik op Taak en selecteer de categorie van de prompts die je wilt zien, bijvoorbeeld Begrijpen, Vragen en Analyseren. Bovendien vind je een tweede filter: Type functie. Dat filter kun je gebruiken om specifiek te zoeken naar prompts voor een afgebakend domein, zoals klantenservice, IT en non-profit. De prompts worden hierop aangepast. Kom je een interessante prompt tegen, bewaar deze dan. Klik bij de prompt op het pictogram Prompt opslaan. Kies vervolgens bovenin voor Opgeslagen prompts om een totaaloverzicht te bekijken.

Een overzicht van kant-en-klare prompts die je kunt bewaren.

Online galerie

Niet alle beschikbare prompts worden in het eerdergenoemde venster getoond. We willen die natuurlijk wel bekijken. Klik hiervoor op Alle prompts weergeven, rechtsonder in het venster. Een nieuw venster met een promptgalerie wordt geopend. Interessant aan deze galerie (ten opzichte van het venster dat je via Copilot in Office opent), is dat je ook kunt selecteren op prompts per app, bijvoorbeeld voor Excel, Word en PowerPoint. Ook op deze webpagina kun je prompts opslaan. Deze verschijnen vervolgens in de sectie Jouw prompts. In de sectie Verkennen in producten vind je bovendien per Office-app praktische voorbeelden om Copilot in te zetten.

Met je stem

Geen zin om te typen? Je kunt de vragen ook stellen via een microfoon. Klik op de knop Microfoon in het tekstvak en begin met praten. De herkende woorden verschijnen in het tekstvak. Klik op Verzenden om de vraag uiteindelijk te stellen.

Je kunt prompts ook via een microfoon inspreken.

Beperkingen

Zoals bij elke technologie kent Copilot nog enkele beperkingen. Het is goed om hiermee rekening te houden, vooral als je werkt met documenten. Als je een vraag stelt over een onderwerp in je document, gaat dit nagenoeg altijd goed. Vraag je om een samenvatting van een document, dan is het even opletten geblazen. Copilot controleert namelijk een maximum aantal woorden en negeert de rest.

Bij grote documenten bestaat hierdoor de kans dat je eindigt met een incomplete samenvatting. Op dit moment ondersteunt Copilot documenten van ongeveer 80.000 woorden. Je kunt de beperking omzeilen door het document in meerdere delen op te knippen en deze delen telkens door Copilot te laten beoordelen. Wil je een document laten herschrijven, werk dan bij voorkeur met een documentlengte van maximaal 3000 woorden.

Terug in de tijd

Copilot onthoudt de gesprekken. Je kunt deze geschiedenis op elk moment wissen. Klik in het deelvenster van Copilot linksboven op het menu (Schakelen tussen Copilots). Onder in het venster vind je de optie Chatgeschiedenis. Klik erop en kies Gehele Copilot-geschiedenis verwijderen.

Eerdere gespreksgeschiedenis verwijderen.

Prompts verbeteren

Er zijn tips om een prompt (en daarmee het resultaat van Copilot) te verbeteren. Gebruik bij het maken van een prompt zo veel mogelijk details. Beschrijf bijvoorbeeld de context, wat je verwacht en welke bronnen Copilot mag gebruiken. Hanteer een positieve insteek: vertel wat er moet gebeuren en niet wat er niet moet gebeuren. Is het resultaat niet wat je verwacht, dan verbeter je je prompt en laat je het resultaat opnieuw genereren. De makers van Copilot hebben zelf een aantal voorbeelden online gezet.

Doordenken

Om de kwaliteit van de antwoorden en adviezen te verhogen, kun je bij Copilot Pro gebruikmaken van Think Deeper. Je vindt de gelijknamige knop rechts van het invoervak in de app van Copilot (dus niet in het Office-deelvenster). Een antwoord via Think Deeper laat wel wat langer op zich wachten. Copilot heeft tot een halve minuut nodig om het onderwerp vanuit verschillende perspectieven te bekijken. Je hoeft de functie uiteraard niet bij elk gesprek te gebruiken.

Mailen maar

Als je de e-mailclient Outlook gebruikt, kun je ook wat werk overdragen aan Copilot. De assistent werkt in zowel de klassieke als nieuwe versie van Outlook. Let wel even goed op, want Copilot verschijnt alleen bij het e-mailaccount waarop je het Copilot-abonnement hebt afgesloten. Heb je meerdere e-mailaccounts, dan kunnen deze niet gebruikmaken van de functies. Op zulke momenten verdwijnt de knop uit het venster. Een vreemde en weinig gebruiksvriendelijke zaak: hopelijk herzien de makers dit in de toekomst.

Copilot ondersteunt je op verschillende manieren bij het mailen. Allereerst kun je de assistent je e-mail laten opstellen. Klik op de knop Copilot en kies Concept met Copilot. Beschrijf duidelijk wat je wilt mailen en klik op Genereren. Een kant-en-klare mail wordt gemaakt. Controleer het resultaat. Ben je tevreden, dan kies je Behouden. Ook kun je kiezen voor Aanpassen en aangeven dat je het bericht bijvoorbeeld formeler, korter of losser wilt opstellen. Ben je helemaal niet tevreden, dan genereer je een nieuw concept (kies Opnieuw genereren).

Copilot kan een concept-e-mail opstellen.

Coaching

In plaats van al het werk uit handen te nemen, kun je er ook voor kiezen om Copilot je te laten begeleiden. Schrijf een e-mail van minimaal honderd woorden en kies voor Coaching door Copilot. De assistent stelt nu een bericht op, dat je vervolgens kunt beoordelen. Je hebt daarbij dezelfde opties als bij het volledig genereren van een mail: zo kun je de teksten inkorten, aanpassen of volledig opnieuw beginnen als je niet tevreden bent.

Niet tevreden over je eigen tekst? Laat deze herschrijven.

Sneller toegang

Door Copilot aan het startmenu of de taakbalk toe te voegen, heb je nog sneller toegang tot de assistent. Maak je gebruik van de losse app van Copilot? Klik op de drie puntjes rechtsboven in het venster of druk op Alt+F. Kies Aan taakbalk vastmaken of Vastmaken aan Startscherm.

Mobiel gebruik

Tot slot: Je kunt Copilot ook gebruiken op je iPhone en Android-toestel. Voor beide platformen download je de app via de bekende appstores. In plaats van een app, kun je Copilot op een mobiel ook gebruiken via WhatsApp en Telegram. Je voegt de assistent dan toe als contactpersoon met wie je via het normale chatvenster communiceert. Via deze link vind je directe koppelingen om de assistent aan WhatsApp en Telegram toe te voegen.

De assistent is ook beschikbaar op je mobiel, bijvoorbeeld via WhatsApp.

Watch on YouTube