Een nas beveiligen in 14 stappen
Elke nas staat tjokvol belangrijke bestanden. Dat geldt voor vrijwel elke nas, hoe verschillend die verder in prestaties en functionaliteit ook is. Deze bestanden (denk aan foto’s, documenten en back-ups) zijn vaak van groot belang en mogen niet verloren gaan. Daarom zijn ze juist ook op de nas gezet. Wat vaak wordt vergeten is dat dan wel de nas goed beveiligd moet zijn. Een nas beveiligen kun je in 14 stappen doen.
Meer weten over nas'en? In dit artikel lees je wat bij recentelijk de beste nas vonden, en op deze pagina verzamelen we alle nas-artikelen bij elkaar.
Nas’en danken hun populariteit aan de grote opslagruimte en het gemak waarmee je de bestanden centraal kunt opslaan en delen. Een nas maakt (zeker voorzien van meerdere schijven) al snel een professionele indruk … zo’n apparaat moet wel goed en veilig zijn, toch? Maar schijn bedriegt: een nas kan heel veilig zijn en goed voor de opgeslagen bestanden zorgen, maar daar moet je wel wat voor doen. De nas moet eerst goed ingericht en goed beveiligd worden, en daarna moet de correcte werking goed bewaakt worden. Anders kan wat de beste plek lijkt voor alle gegevens ook juist een enorme kwetsbaarheid zijn … wat men in het bedrijfsleven ook wel een ‘single point of failure’ noemt.
Stap voor stap
Synology, QNAP, Netgear, Asustor, Drobo en Western Digital: zoveel nas-merken en allemaal met een eigen besturingssysteem. Die besturingssystemen lijken soms functioneel als twee druppels water op elkaar, maar om ze te configureren werkt het toch telkens net even anders. Die verschillen maken het onmogelijk in dit artikel exact voor elk nas-besturingssysteem aan te geven hoe een bepaalde functie uit- of ingeschakeld moet worden. Daarom volstaan we met het benoemen van de belangrijke zaken voor de beveiliging van een nas. Online en in de nas-documentatie vind je alle benodigde specifieke uitleg.
01 Software en updates
Een belangrijk onderdeel van elke nas is de software op de nas. Deze bestaat uit twee of drie delen: het besturingssysteem (in dit verband ook wel firmware genoemd), de officiële uitbreidingen en mogelijk ook nog onofficiële uitbreidingen. Voor de firmware raden we aan niet te ver achter te lopen en liefst niet al te lang na het uitkomen van een nieuwe versie, die te installeren. Je kunt dit zelfs automatiseren door de nas zelf te laten controleren op updates en nieuwe firmware, en deze daarna te laten installeren. Een andere optie is wel direct downloaden, maar pas installeren wanneer jij dat aangeeft. Omdat je weleens hoort dat nieuwe updates of nieuwe firmware problemen geven, is dat ook een prima optie. Wacht echter niet te lang, net zoals Windows bevatten ook de besturingssystemen nas-apparaten weleens fouten die er met deze updates uitgehaald worden. Gebruik liefst wel altijd de download en installatiefunctie van de nas, deze controleert ook op de herkomst van de firmware en of de download onbeschadigd is. Lees de release notes die met een nieuwe firmware meekomen en waarin informatie over de nieuwe versie en de compatibiliteit staat.
©PXimport
02 Uitbreidingen
Behalve de firmware zijn er nog twee soorten software op de nas, de officiële uitbreidingen en de onofficiële uitbreidingen. De officiële uitbreidingen staan in de app-store van de nas. Deze worden standaard door de nas-fabrikant of partners aangeboden, en doorlopen een kwaliteitscontrole voor ze in de app-store komen. Update deze altijd zo snel mogelijk en liefst automatisch. Ben je van plan ook nog uitbreidingen uit alternatieve bronnen geïnstalleerd, besef dan dat deze niet op kwaliteit zijn gecontroleerd door de nas-fabrikant en dat je daardoor meer risico loopt. Er zijn best veel goede onofficiële uitbreidingen, maar voordat je deze gaat updaten is het belangrijk de compatibiliteit te beoordelen door de release notes en forummeldingen te lezen.
©PXimport
03 Gebruikers
Op de nas is standaard een groep Users of Gebruikers aanwezig. Maak voor alle gebruikers van de nas een nieuw account aan en maak ze lid van deze standaardgroep Users of Gebruikers. Maak geen gewone gebruikers lid van de Administrators-groep. Afhankelijk van de nas die je gebruikt kun je behalve gebruikersnaam en wachtwoord ook aanvullende opties instellen zoals het moeten wijzigen van het wachtwoord bij de eerste keer inloggen. Tevens kun je toegang geven of weigeren tot bepaalde mappen op de nas, evenals bepaalde functies toekennen zoals het kunnen inloggen op het bureaublad van de nas, of het gebruik van de ftp-server, de File Station en de bestandsverkenner. Wees niet te royaal met rechten, je kunt altijd later nog nieuwe toekennen.
©PXimport
04 Gewone gebruiker
Maak ook voor jezelf een account aan in de groep Users of Gebruikers, en gebruik dat alle keren dat je de nas normaal gebruikt. Gebruik dit account ook om netwerkverbindingen te maken met een map op de nas. Log alleen in als Administrator wanneer je echt de configuratie van de nas moet aanpassen. Afhankelijk van het merk nas kun je extra opties instellen zoals het verzenden van een mail aan de nieuwe gebruiker met daarin de accountgegevens of de gebruiker verplichten bij de eerste keer inloggen het wachtwoord aan te passen. Voor het wachtwoord zelf kun je een wachtwoordbeleid instellen dat minimumeisen stelt aan de lengte en complexiteit ervan.
Weg met de admin
Ook hackers weten dat het beheerdersaccount van een nas bijna standaard admin heet. Daarmee zijn ze al half binnen. Je kunt de beveiliging verder verbeteren door dit account uit te schakelen en een ander account aan te maken dat je gebruikt voor het aanpassen van de configuratie van de nas. Log in als admin en maak in de groep Administrators een nieuwe gebruiker met een sterk wachtwoord. Noteer de gebruikersnaam en het wachtwoord in een wachtwoordkluis zoals KeePass. Log daarna uit als standaard-admin en weer in met het nieuwe account. Controleer of je admin-rechten hebt en zo ja, open dan weer het onderdeel Gebruikers, selecteer het oude admin-account en schakel het uit.
©PXimport
05 Minder kwetsbaar
De meeste nas-apparaten bieden behalve opslagruimte ook nog een groot aantal andere functies. Dat kunnen standaardfuncties zijn zoals ftp, maar ook later toegevoegde diensten zoals een downloadfunctie of een mediaspeler. Een belangrijke stap in de beveiliging van de nas is het uitschakelen van alle functies die je niet gebruikt. Bovendien helpt dit de prestaties van de nas te verbeteren. Een functie die niet actief is, gebruikt geen processortijd, geen geheugen en kan ook niet misbruikt worden. Log in op de nas en open de app-store (Package Center, App Central of hoe het onderdeel op jouw nas heet waarmee je extra functies aan de nas kunt toevoegen). Hier zijn de geïnstalleerde uitbreidingen te zien. Verwijder de uitbreidingen die je niet gebruikt of indien je twijfelt, schakel ze eerst een tijdje uit. Controleer ook het onderdeel Configuratie op algemene functies die je zou kunnen uitschakelen. Wees hier wel alerter, anders dan de geïnstalleerde uitbreidingen raken deze standaardonderdelen sneller de werking van de nas.
©PXimport
06 Inbraak voorkomen
Om te voorkomen dat door eindeloos het wachtwoord te gokken iemand toegang forceert tot de nas kun je accounts en/of ip-adressen blokkeren die een te groot aantal foutieve inlogpogingen doen. De precieze werking verschilt per merk nas. Bij Synology heet het Automatisch Blokkeren en geldt het voor een hele reeks Synology-onderdelen zoals bij het verkrijgen van toegang tot de nas, maar ook bij diverse communicatieprotocollen zoals ssh, telnet en ftp, en bij het proberen toegang te krijgen tot onderdelen als File Station, Photo Station en nog veel meer. QNAPs netwerktoegangsbeveiliging biedt hetzelfde, maar met de mogelijkheid het per protocol in te schakelen. Deze functies werken op ip-adres. Wil je gebruikersaccounts met teveel foutieve inlogpogingen blokkeren, kies dan voor Accountbeveiliging. Je kunt ervoor kiezen na een aantal dagen een blokkade weer op te heffen.
©PXimport
07 Verplicht https
Standaard beheer je de nas via de browser. Je logt dan via http in op de webinterface van de nas. Communicatie via http is echter niet versleuteld en kan dus eenvoudig worden afgeluisterd, en dat geldt ook voor het administrator-account en het wachtwoord. Je kunt dit voorkomen door de nas telkens als er onbeveiligd contact wordt gemaakt met de webinterface, deze om te leiden naar het wel versleutelde https. Dat is veiliger en, door het automatisch door de nas te laten afhandelen, net zo makkelijk. Omdat de nas niet over een echt ssl-certificaat beschikt, maar een zelfgemaakt exemplaar gebruikt, geven bijvoorbeeld Chrome en Firefox wel een foutmelding, maar je kunt de url van de nas als uitzondering toevoegen. De verbinding is dan wel beveiligd, maar de identiteit van de nas wordt dan niet via het certificaat bewezen (wat binnen je eigen thuisnetwerk ook helemaal niet uitmaakt).
©PXimport
08 Logging
Een belangrijk onderdeel van de beveiliging is weten wat er op de nas gebeurt. Je kunt dat te weten komen door in de logboeken te kijken, de vastlegging van alle gebeurtenissen op de nas. Afhankelijk van het soort gebeurtenis gebeurt dat standaard, zoals bij de systeemmeldingen, of moet je die apart activeren, zoals bij gebeurtenissen van gebruikers of verbindingen die met het systeem worden gemaakt. Zodra je als admin inlogt op de nas krijg je de belangrijkste meldingen direct te zien maar voor echt alle meldingen moet je bij de Logboeken zijn. Af en toe deze gebeurtenissen even nalopen en scannen op de ergste of meest verdachte meldingen, verhoogt de beveiliging van de nas.
©PXimport
09 Melding via e-mail
Om te voorkomen dat je een echt belangrijke melding mist of er te laat op reageert, kun je de nas je laten waarschuwen. Je krijgt dan per e-mail een waarschuwing toegestuurd en weet dan dat je nadrukkelijk even naar de gezondheid en veiligheid van de nas moet kijken. Om de mail te versturen is behalve het mailadres waar het bericht naartoe gestuurd moet worden ook een geldige smtp-server of mailservice nodig. Gebruik je één van de standaard services, moet je daarop eenmalig inloggen of je inloggegevens configureren. Het is verstandig om met een testbericht te controleren of de nas ook echt mail kan versturen. Afhankelijk van het merk nas kun je ook kiezen voor sms of een andere pushservice.
©PXimport
10 S.M.A.R.T.
Bij beveiliging denken we vooral aan hackers, maar bij een nas is het noodzakelijk verder te kijken. Voor de beveiliging van de gegevens op de nas is het namelijk nadrukkelijk nodig ook naar de hardware te kijken en die geregeld te controleren. En dat geldt vooral voor de harde schijven in de nas. Elke harde schijf gaat ooit stuk en dus is het belangrijk de gezondheid van elke schijf te monitoren. De nas gebruikt hiervoor s.m.a.r.t (self-monitoring analysis and reporting technology), een techniek om de gezondheid, temperatuur en de verbruiksstatus van een harde schijf te beoordelen, en wanneer een kritische waarde wordt overschreden, alarm te slaan. Je kunt de levensduur van de schijven al flink verhogen door speciale nas-schijven te gebruiken zoals de Western Digital Red en Seagate IronWolf. Deze zijn geoptimaliseerd voor gebruik in een nas. De laatste hebben zelfs een eigen gezondheidssysteem dat nog verder gaat dan s.m.a.r.t..
©PXimport
Raid
RAID is één belangrijke redenen om een nas te kopen. Met raid maak je van twee of meer schijven één opslagcapaciteit die de bestanden op de nas beschermt tegen het falen van één of meer harde schijven. Er zijn meerdere raid-niveaus, in het algemeen geldt dat hoe meer schijven hoe beter de data beveiligd is. Voor een nas met twee schijven en waarop belangrijke gegevens staan, is alleen raid1 de goede keuze, bij vier schijven is raid5 de goede keuze. Ook een automatische raid waarbij de nas zelf de hoogste bescherming kiest voldoet prima. Voorbeelden hiervan zijn Synology SHR, Netgear X-RAID of BeyondRAID van Drobo. Informatie over de schijfindeling vind je in de Opslagmanager of het Opslagbeheer. Jbod (just a bunch of disks) en raid0 bieden géén extra bescherming van de gegevens! Vooral raid0 niet. Gaat er dan een schijf stuk, dan zijn álle gegevens verloren. Veranderen van type raid is in veel gevallen alleen mogelijk door alle data van de nas te verwijderen (de data moet dan tijdelijk elders opgeslagen worden).
©PXimport
11 R-sync
Bij raid1 heb je, als beveiliging tegen uitval van een schijf, een kopie op een tweede schijf in dezelfde nas. Maar met de functie rsync synchroniseer je de hele nas of een deel ervan, naar een tweede nas. Die tweede nas kan op hetzelfde netwerk zitten, maar mag ook bij vrienden of familie heel ergens anders staan. Besef wel dat als de tweede nas buiten je eigen netwerk staat, dat je in je router via nat een poort (meestal 873) moet openzetten. En dat moet uiteraard ook in de router op de andere locatie.
Rsync werkt op bijna elke nas identiek. Activeer de rsync-server, bepaal een gebruikersnaam en wachtwoord en maak een gedeelde map aan om te synchroniseren. Rsync werkt heel efficiënt, na de eerste kopieerslag worden alleen nog de wijzigingen verstuurd. Heb je veel data, doe dan in elk geval de eerste rsync met de nas-apparaten op hetzelfde netwerk.
©PXimport
12 Cloud-back-up
Heb je geen tweede nas bij de hand, maar wil je wel de gegevens ook buiten het eigen huis bewaren, dan is cloud-back-up een optie. Je gebruikt dan de opslagruimte van één van de bekende cloudopslagsystemen zoals Microsoft OneDrive, Google Drive of Strato Hi-Drive. Voor veel van deze diensten zijn er apps beschikbaar: dat is een kwestie van installeren, een account toevoegen en je kunt back-uppen. QNAP en Synology bieden beide een back-upprogramma dat al deze diensten verenigt. Dat maakt het nog makkelijker. Synology heeft inmiddels ook een eigen cloud-back-updienst: Synology C2. Bedenk wel dat een beetje nas meestal veel meer bestanden bevat dan je gratis bij deze diensten kunt neerzetten. Wil je veel back-uppen, dan zal dat niet gratis zijn.
13 Lokale back-up
Misschien minder sexy, maar zeker zo handig is een back-up naar een via usb aangesloten externe schijf. Elke nas kan het en het is van alle back-upmogelijkheden vaak de snelste en in elk geval de meest overzichtelijke. Indien nodig kun je dit op een nog professionelere manier doen door niet te werken met normale schijven en een usb-dockingstation, maar te kiezen voor de RDX-oplossing van Tandberg Data. Verwisselbare schijven in een compacte behuizing mét overschrijfbeveiliging en een handig via usb 3.0 aan te sluiten schijfstation.
Als je ervoor kiest om meer dan één lokale back-up via usb te maken, dan kun je de schijven roteren en zorgen dat er altijd één buitenshuis wordt bewaard. Die kun je dan bewaren bij een familielid of een goede vriend (iemand die je vertrouwt, want het gaat wel om belangrijke data).
©PXimport
14 Is er nog meer?
©PXimport
Als je alle punten op deze checklist bent afgelopen, dan is de nas zeker beter beveiligd, en dat geldt ook voor de gegevens op de nas. Toch lijkt het alsof je altijd nog meer kunt doen, al betreft het dan handelingen waar niet iedereen het nut van inziet. Zo zou je ook antivirus op de nas kunnen installeren. Synology biedt bijvoorbeeld gratis het op ClamAV-gebaseerde Antivirus Essential (ClamAV heeft overigens niet zo’n beste reputatie) en kun je betaald zowel bij Synology als QNAP ook McAfee gebruiken. Maar over de zin of onzin van antivirus op een nas zijn de experts het nog niet eens?
Een andere optie is versleuteling van de schijven. De hele schijf of alleen een volume. Enerzijds is dat een geruststellende gedachte voor als je schijven gestolen worden of je de nas op een externe locatie staat, anderzijds wordt de nas er een stuk langzamer door en kan het lastig zijn om nog bestanden te herstellen als er ooit is misgaat met zo’n schijf.
