ID.nl logo
Dit zijn de beste freeware-tips van oktober 2019
© Reshift Digital
Huis

Dit zijn de beste freeware-tips van oktober 2019

Freewaremakers zijn meestal enthousiaste computergebruikers die niet programmeren uit winstbejag, maar hun vaardigheden inzetten om iets te verbeteren. Dankzij de gratis programma’s wordt computeren leuker en handiger! We bespreken de beste freeware van dit moment en nieuwe versies van ‘evergreens’.

Tip 01: Wat dan?

Geschikt voor: elk systeem

Wie na installatie van Windows 10 nog altijd niet gecharmeerd is van Edge weet natuurlijk dat er alternatieven zijn zoals Firefox, Chrome en Opera. Waar het bij browsers nog wel enigszins te overzien is, zijn er natuurlijk legio toepassingen te bedenken waarvoor alternatieven minder bekend zijn. Stel, je hebt ergens een leuk commercieel programma gezien en vraagt je af of er ook gratis alternatieven van zijn. Of je begint de privacyschendingen van Facebook zat te worden, maar wil toch met de wereld delen wat je bezighoudt. Zijn er dan alternatieve sociale platforms? Of je hebt gehoord over een leuk of handig gratis programma, maar weet niet of het wel de moeite van het installeren waard is. Voor al die situaties is er de handige site www.alternativeto.net. Hier kun je zoeken naar alternatieven voor allerlei programma’s en apps en de resultaten kun je filteren op licentie en besturingssysteem. Heb je een lijstje met interessante alternatieven samengesteld, dan laat de site vaak ook nog gebruikersrecensies en eventuele prijsinformatie zien. Kortom: een uitstekende plek om leuke (gratis) software te vinden.

©PXimport

Tip 2: Instrumentaal

Geschikt voor: Windows XP, Vista, 7, 8.x, 10, macOS, iOS, Android

De jaren 70 van de vorige eeuw brachten ons de opkomst van de synthesizer en het instrument is sindsdien niet meer weg te denken uit de populaire muziek; vaak naast traditionele instrumenten, maar soms ook met alleen andere synths. Artiesten die zich daarop toelegden, zoals Jean Michel Jarre, hadden vaak een podium vol hightech-apparatuur (althans voor toen) dat een vermogen kostte. Dankzij de snelle hardware van nu kunnen dergelijk instrumenten betrekkelijk eenvoudig worden nagebootst in een programma en dat gebeurt nergens op grotere schaal dan in Caustic. Dit fraaie product biedt een groot aanbod aan verschillende typen synthesizers, drumcomputers en effect-apparatuur zoals vervorming en echo. Met elke synthesizer (die wordt geleverd met allerlei preset-klanken) kun je eenvoudig sporen opnemen om zo een complete compositie op te bouwen. Is dat gelukt, dan kun je op losse kanalen of op het geheel nog allerlei effecten loslaten. Tot slot regel je klankkleur, volume en stereobeeld van de afzonderlijke sporen in de mixer en klaar is je hit. De synthesizer-presets maken dat iedereen meteen aan de slag kan, maar wie zich in de werking van de verschillende apparaten verdiept, kan zelf ook snel indrukwekkende klanken maken.

©PXimport

Tip 03: Al(go) doende

Geschikt voor: Windows 7, 8.x, 10

Het is voor game-ontwikkelaars al lang niet meer te doen om elke beweging van elk object te programmeren en dus heeft men op zeker moment maniertjes bedacht om het gedrag van spelkarakters en objecten onder invloed van de natuurwetten na te bootsen. Zo kan een spelfiguur in een 3d-spel overtuigend van een trap vallen en is die gebeurtenis ook telkens uniek. Ook tweedimensionale nabootsingen van voorwerpen die bijvoorbeeld onder invloed van zwaartekracht bewegen zijn tegenwoordig populair, vooral in mobiele games. En dan is er uiteraard nog het onderwijs waar nog altijd échte natuurkundeproefjes worden gedaan, maar waar de mogelijkheden met simulaties veel groter zijn.

Een systeem om dit soort simulaties na te maken is Algodoo. Dit programma kun je gebruiken om de (klein)kinderen van alles te leren over de bewegingswetten van Newton, veren, hefbomen, tandwielen en zelfs optica, maar het programma is ook te gebruiken om leuke virtuele knutselprojecten in elkaar te zetten. Wie nog dieper in de materie duikt, kan er zelfs eenvoudige games mee bouwen. Vanuit het programma kun je eenvoudig tientallen voorbeelden downloaden van al het moois dat al door anderen is gemaakt, deze bestuderen en desgewenst aanpassen.

©PXimport

Ashampoo HDD Control monitort je schijven, kan bestanden terughalen of juist definitief van je pc verwijderen

-

Tip 04: Schijf beschreven

Geschikt voor: Windows 7, 8.x, 10

We vertrouwen onze kostbare data toe aan harde schijven, maar die hebben helaas niet het eeuwige leven. Het is dan ook een goed idee om aan de hand van SMART-parameters een oogje in het zeil te houden. Bekijk die gegevens met een programma dat ze ook kan interpreteren zodat je de diagnose ook snapt, tenzij je een enorme techneut bent natuurlijk. Ashampoo HDD Control 2017 is hét programma hiervoor. Want naast de controle van de harde schijven, kun je ook bestanden terughalen die je per ongeluk verwijderd hebt of bestanden juist definitief wissen. Tijdens de installatie van Ashampoo kun je gratis de registratiesleutel aanvragen die per omgaande wordt gemaild.

©PXimport

Tip 05: (A)synchroon

Geschikt voor: elk systeem

De meeste films en series die we downloaden zijn niet Nederlandstalig en dan is een ondertiteling wel handig, zo niet onmisbaar. Ontzettend irritant is het dan ook wanneer de onderschriften niet synchroon lopen, vooral als er daardoor geen touw meer aan vast te knopen valt. Zoiets komt vaak voor als je een ondertitel-bestand hebt dat bij een andere versie van de film of serie hoort. Het populairste ondertitel-formaat is srt en met sommige mediaspelers (zoals Kodi) kun je die handmatig synchroniseren. Als jouw systeem dat niet kan, is de website www.srtfix.com een goede oplossing. Hier kunt je een srt-bestand uploaden, aangeven hoeveel te vroeg of te laat de teksten in beeld komen (van tevoren timen dus!) en vervolgens de gecorrigeerde versie downloaden.

©PXimport

Tip 06: Ontwerper

Geschikt voor: Windows XP, Vista, 7, 8.x, 10

Met een eenvoudige fotobewerker kun je vaak alleen de technische aspecten van foto’s aanpassen en nog wat tekst toevoegen. Wil je meer, dan moet je al snel een zwaardere fotobewerker of speciaal ontwerpprogramma hebben. Er is echter een klein en handzaam programmaatje waarmee de gemiddelde hobby-ontwerper een heel eind komt, en dat moois heet PhoXo. PhoXo biedt uiteraard al het nodige gereedschap om foto’s van de perfecte helderheid, kleurbalans en contrast te voorzien en er creatieve filters op los te laten. Daarnaast is er echter een uitgebreide bibliotheek met clip-art en lijsten die je – elk op een eigen laag – aan je ontwerp kunt toevoegen. Ook tekst voeg je op een eigen laag toe en vervolgens kun je op al die lagen allerlei effecten loslaten.

©PXimport

PhoXo biedt het gereedschap om foto’s van de perfecte helderheid, kleurbalans en contrast te voorzien

-

Tip 07: Opgenomen

Geschikt voor: Windows 7, 8.x, 10, macOS

Wil je een schermafdruk maken van je iPhone of iPad dan hoef je daarvoor niet meer te doen dan de juiste knoppen ingedrukt te houden. Het vastleggen van schermvideo’s is vooralsnog echter geen standaardfunctie. Met het programma Apowersoft iPhone/iPad Recorder kun je wel min of meer gratis een video opnemen. We zeggen met opzet min of meer, omdat de gratis versie slechts opnames van maximaal drie minuten toestaat en deze bovendien van een watermerk voorziet. Wie met deze beperkingen kan leven, kan het programma met een gerust hart installeren. Daarbij moeten we echter nog wel één kanttekening maken: je pc moet beschikken over wifi-toegang en deze moet uiteraard ook actief zijn. Deze is namelijk nodig om het scherm van je iPhone of iPad op je computerscherm te kunnen tonen door middel van Airplay. Het voordeel hiervan is dat je dus ook je iPhone- of iPad-apps lekker groot op je monitor kunt bekijken.

Het bedrijf biedt ook een programma aan om van je Android-toestel opnames te maken.

©PXimport

Tip 08: Voor dj spelen

Geschikt voor: iOS

Wie graag een beetje wil experimenteren met elektronische muziek, maar het elders in deze rubriek besproken Caustic wat te zwaar vindt, kan op z’n iPhone of iPad aan de slag met Yamaha Synth Book. Deze app is al weer een paar jaar oud, maar is sinds zijn verschijnen uitgebreid met extra functies. Synth Book vertelt enerzijds de geschiedenis van de verschillende succesvolle synthesizers van Yamaha en hun vele bekende bespelers en laat je anderzijds toe zelf aan de slag te gaan. Wie houdt van het ouderwetse ambacht van toetsenist kan terecht op de ingebouwde AN2015-synthesizer met zijn vele meegeleverde klanken, arpeggiatorpatronen, drums en akkoorden (twintig groepen van acht voorgebakken) waarmee je live kunt spelen.

Wie indruk wil maken, kan terecht bij de Music Remixer. Hierin kun je allerlei drum-, bas- en andere geluidsloopjes combineren en live beïnvloeden door ze op allerlei manieren te laten haperen of herhalen als een volleerd dj. Voor je het weet staat straks de hele kamer met de handen in de lucht in het rond te springen.

©PXimport

Tip 09: Plaatwerk

Geschikt voor: elk systeem

Weet je het nog? Het nieuws dat Getty Images grote bedragen eiste voor het gebruik van een enkele foto op een website waarvan zij de rechten zeiden te beheren. Het maakte daarbij niet eens uit of die site commercieel was. Menigeen trok van schrik al snel toch maar de portemonnee. Zulke situaties voorkom je door op zoek te gaan naar rechtenvrij materiaal dat je zowel online als in print mag gebruiken. Freepik biedt gratis tienduizenden vectorafbeeldingen, pictogrammen, foto’s en Photoshop-documenten (psd) die je kunt downloaden en naar hartenlust mag gebruiken. Je kunt door het aanbod zoeken op trefwoord om vervolgens de resultaten te filteren op bijvoorbeeld bestandstype of kleur. Ook kun je met een filter het gratis aanbod snel onderscheiden van het betaalde (premium) deel.

©PXimport

Freepik biedt gratis vectorafbeeldingen, pictogrammen en foto’s die je naar hartenlust mag gebruiken

-

Tip 10: Van papier

Geschikt voor: iOS, Android

Nog niet zo heel lang geleden kochten we een losse scanner of all-in-one printer om thuis documenten te kunnen kopiëren. Wat nodig was ook, want de kopieerapparaten in supermarkten werden steeds schaarser. Tegenwoordig heb je ook die scanner eigenlijk niet meer nodig, want de camera van je smartphone of tablet is meestal krachtig genoeg (lees: heeft voldoende resolutie) om papieren foto’s en documenten te digitaliseren. Dat is niet slechts het maken van een fotootje van het papiertje, want dan moet je de camera er perfect boven houden, en dat lukt maar weinigen. Nee, er moet wel een app aan te pas komen, bijvoorbeeld Fotoscan (ook voor Android) van Google Foto’s. Hierin geef je grofweg het kader aan waarbinnen het document zichtbaar is, waarna de app zelf de randen opzoekt, het document perfect binnen dat kader roteert, rechttrekt en van eventuele reflectie ontdoet. Groot voordeel is dat het sneller gaat dan het inscannen van datzelfde document op een scanner.

©PXimport

Tip 11: Speels

Geschikt voor: Windows XP, Vista, 7, 8.x, 10, Android

Weliswaar heeft Windows een programma aan boord voor het afspelen van audio- en videobestanden, maar die heeft zo zijn beperkingen en haalt het qua mogelijkheden niet bij allerlei gratis alternatieven zoals het bekende VLC Mediaspeler of PotPlayer. Een minder bekende vervanger is BS.Player, een programma van Sloveense origine. Dit programma speelt een ruime collectie bestandstypen af (helaas kan alleen de Pro-versie dvd-bestanden afspelen). De grootste kracht schuilt echter in enkele aanvullende functies. Om te beginnen heeft het gebruiksvriendelijke instellingen voor zaken als kleur en helderheid en vele mogelijkheden voor het spelen met zoom, uitsneden en beeldverhoudingen. Belangrijker is het gemak waarmee je direct vanuit het programma razendsnel ondertitels kunt downloaden. Voeg daarbij de aanwezigheid van een radiospeler met een zeer uitgebreide selectie aan radiostations en je hebt een product dat je veel audiovisueel plezier kan bezorgen.

Naast de Windows-versie is er een Android-app die vergelijkbare mogelijkheden bevat.

©PXimport

Tip 12: Net Werk!

Geschikt voor: iOS, Android

Vooruitgang is een curieus begrip als het om technologie gaat. Ja, het is mooi dat we tegenwoordig overal in huis draadloos kunnen internetten maar nee, die verbinding is niet zo stabiel als toen het nog via een kabeltje ging. Voor wat betreft het draadloze netwerk heeft Fritz! wel een tooltje om dat ongemak enigszins te verminderen. Heb je een modem van Fritz! dan vind je in de App Store of Play Store de Fritz!App WLAN waarmee je de signaalsterkte van je wifi overal in huis kunt bepalen. En bovendien helpt de app je bij het snel instellen van je netwerk. Vanuit de Android-app kun je daarnaast allerlei extra zaken bekijken, zoals het gebruikte wifi-kanaal en de sterkte van concurrerende netwerken. De iOS-versie laat je de webinterface van het modem in de browser openen om deze gegevens te bekijken en indien nodig aan te passen.

©PXimport

Gevaarlijk?

Bij sommige freeware kun je een enge waarschuwing van je beveiligingsprogramma verwachten. Laat je niet afschrikken, maar lees goed wat er aan de hand is en of je dit logisch vindt. Programma’s maken bijvoorbeeld verbinding met internet. Deze actie kan al een reactie uitlokken bij je beveiliger. Ook voor software die relatief nieuw is of wordt aangeduid als ‘zeldzaam’ kan je beveiliger een waarschuwing geven. Vertrouw je de download? Laat het programma dan uitvoeren. Voel je twijfel? Laat je download onderzoeken door www.virustotal.com, dat doen wij ook. Deze dienst controleert je programma met meer dan vijftig beveiligingsprogramma’s. Zo zie je snel of je te maken hebt met een risico, of met een overijverig beveiligingsprogramma.

©PXimport

Niet te snel klikken

We zien het helaas te vaak en het zou verboden moeten worden: installatieprocedures die extra programma’s bundelen en zomaar aanpassingen doen. Je probeert een programma uit en voor je het weet is de homepage van je browser aangepast en ben je een aantal ongewenste programma’s rijker. Deze handelswijze heet in de volksmond ‘achterbaks’, maar de nette aanduiding is ‘potentially unwanted program’ (pup). Steeds meer beveiligingsprogramma’s letten hierop als je iets probeert te installeren. Wij gebruiken Unchecky om ‘verkeerde vinkjes’ op te merken. Je kunt de extra’s ook zelf voorkomen. Download een programma bijvoorbeeld alleen via de website van de makers. Kies altijd voor de geavanceerde of aangepaste installatie. Zo kun je goed nakijken welke opties er actief zijn. Verwijder de vinkjes bij aanpassingen/programma’s die je als ongewenst beschouwt of keur de aanpassing op een andere manier af.

©PXimport

▼ Volgende artikel
Privacygevoelige gegevens verwijderen uit foto's en bestanden
© ID.nl
Huis

Privacygevoelige gegevens verwijderen uit foto's en bestanden

Mediabestanden, zoals foto’s, audio en diverse documenten, bevatten vaak extra informatie over het bestand zelf, de zogeheten metadata. Niet al die gegevens hoeven natuurlijk voor iedereen leesbaar te zijn. Hoe pas je die gegevens aan, en kun je ze ook helemaal verwijderen?

Wat gaan we doen?

We laten je zien hoeveel informatie er in je foto’s, muziek en documenten verstopt zit. Je ontdekt hoe je die metadata zelf kunt bekijken, wissen of juist aanvullen – met slimme tools en praktische ingrepen.

Metadata betekent letterlijk gegevens over gegevens. Het gaat namelijk om informatie die iets over het bestand zelf zegt, maar geen deel uitmaakt van de hoofdinhoud. Bij foto’s kan dit bijvoorbeeld de opnamedatum zijn, maar ook de locatie, cameramodel en instellingen. Muziekbestanden bevatten dan weer gegevens zoals titel, artiest, album, jaartal, albumhoes en songteksten. In video’s vind je informatie terug zoals gebruikte software, resolutie en lengte. Ook in pdf’s en Office-documenten als pdf zitten vaak extra data, zoals auteursnaam, aanmaakdatum en revisies.

Metadata zijn vaak erg handig. Je kunt je vakantiefoto’s bijvoorbeeld automatisch sorteren op locatie of datum, en als fotoliefhebber kun je instellingen zoals iso of sluitertijd analyseren. In muziekbestanden toont je mediaspeler alle informatie in de afspeellijst (inclusief gesynchroniseerde lyrics) en kun je snel tracks per genre of jaar terugvinden. Bij documenten zie je naast de auteur onder meer ook wanneer het bestand is aangemaakt en welke revisies zijn doorgevoerd.

Metadata bevatten vaak interessante informatie over een bestand.

Waarom bewerken?

Metadata zijn dus zeker handig, maar soms bevatten ze informatie die je liever niet deelt of die simpelweg niet klopt. Denk aan foto’s die je online plaatst: je wilt dan meestal geen locatiegegevens meegeven zoals je thuisadres. En misschien ook liever niet welk toestel je gebruikt of dat je bewerkingen hebt uitgevoerd. Anderzijds wil je voor archiveringsdoelen misschien nog trefwoorden toevoegen of locatiegegevens invoeren bij foto’s die je binnenshuis nam.

In veel muziekbestanden zitten onjuiste tags, zoals verkeerd gespelde album- of artiestnamen. Of je wilt ontbrekende albumhoezen of lyrics aanvullen, of extra tags toevoegen om je collectie beter te structureren per jaar, genre of tracknummer.Bij documenten kan het juist gaan om het verbergen van de auteur of doorgevoerde aanpassingen, of om het wissen van revisies met gevoelige inhoud. Soms wil je ook bepaalde metadata eenduidiger gebruiken in meerdere bestanden, bijvoorbeeld voor professionele doeleinden.

De meeste smartphones en camera’s leggen standaard ook de gps-coördinaten van je foto’s vast.

Locatiegegevens in foto's

Laten we starten met foto’s en in het bijzonder met locatiegegevens, want deze kunnen voor veel gebruikers belangrijk zijn. De kans is groot dat je smartphone deze informatie standaard bewaart bij elke foto. Je kunt dit controleren en aanpassen. Op Android open je de camera-app, tik je op het tandwielpictogram voor Instellingen, zoek je naar Locatie opslaan, GPS-tags of Geotagging en schakel je de functie uit. Op sommige toestellen kun je ook instellen dat telkens eerst om je toestemming wordt gevraagd.

Op een iPhone open je Instellingen en ga je naar Privacy en beveiliging. Tik op Locatievoorzieningen, scrol naar Camera en kies Nooit of Vraag volgende keer of wanneer ik deel, om telkens zelf te beslissen.

Bij de meeste digitale fotocamera’s werkt het net zo. Ze gebruiken een gps-module of bluetooth met je smartphone om locatiegegevens toe te voegen. Via het menu kun je deze functie ook hier uitschakelen.

Je kunt in Android via de camera-app aangeven dat je de locatie (niet) wilt opslaan.

Metadata foto’s

Om de vaak talrijke metadata van foto’s gestructureerd te bewaren en weer te geven, zijn er in de loop der jaren verschillende metadata-frameworks ontstaan. Het eerste dat echt als standaard doorbrak, was EXIF (EXchangeable Image File format). Vrijwel alle digitale camera’s en smartphones voegen dit automatisch toe, met informatie zoals datum, tijd, gps-coördinaten, cameramerk en diafragma. Om gebruikers ook zelf metadata te laten toevoegen, werd eind vorige eeuw het IPTC-IIM-formaat ontwikkeld (International Press Telecommunications Council - Information Interchange Model), voor gegevens zoals copyright en beschrijvende tags. Hierop volgden nog diverse uitbreidingen.

Begin deze eeuw lanceerde Adobe XMP (eXtensible Metadata Platform), vooral bedoeld voor metadata tijdens fotobewerking. Deze worden ook opgeslagen in het fotobestand zelf of in een apart xmp-bestand (een sidecar genoemd). Alles bij elkaar is dit dus behoorlijk complex, vooral omdat er in één foto metadata van deze drie frameworks tegelijk kunnen voorkomen.

Locatie aanpassen

Sommige apps en diensten verwijderen locatiegegevens automatisch uit foto’s. WhatsApp bijvoorbeeld stript standaard alle metadata. Toch is het veiliger om gevoelige informatie vooraf zelf te wissen. Op een iPhone doe je dat vanuit de Foto’s-app: selecteer de foto, tik op het info-icoon of veeg omhoog. Je ziet een kaart met locatie, en via Pas aan kun je de locatie wijzigen of instellen op Geen locatie. Met Voeg een locatie toe kun je ook zelf gegevens toevoegen. Op Android is dit wat lastiger. Google Foto’s biedt geen optie om locatiegegevens te verwijderen of aan te passen als die al in de EXIF-metadata zitten. Zelf locatiegegevens toevoegen kan wel, maar slechts beperkt. Externe apps bieden dan meer mogelijkheden.

Photo Metadata Remover geeft je de mogelijkheid om een of meerdere foto’s tegelijk te strippen van locatie en andere metadata. Je kiest de bronmap en de doellocatie voor de opgeschoonde bestanden. Wil je metadata wijzigen in plaats van verwijderen, dan gebruik je een gratis app als Photo EXIF Editor - Metadata. Open een fotomap, selecteer een foto en je ziet een reeks EXIF-tags, zoals Geolocation, Captured time, Aperture en Exposure time. Tik op een tag om deze aan te passen. Bij Geolocation krijg je een kaart te zien waarop je een nieuwe locatie aanduidt, die je bevestigt met het vinkje en het diskette-icoontje.

Losse bestanden in XnView

Het is prettiger om de metadata van je foto’s op je pc te bewerken. In beperkte mate kan dat via Verkenner: klik met rechts op een foto, kies Eigenschappen, open het tabblad Details en beweeg je muis over de kolom Waarde om te zien welke items je kunt aanpassen. Voor meer mogelijkheden zijn er gratis externe tools beschikbaar. We denken bijvoorbeeld aan de uitgebreide opdrachtregeltool ExifTool, de flexibele fotobeheerder XnView MP of het Adobe Lightroom-alternatief darktable.Hier focussen we op de handigste functies binnen XnView MP. Start de tool (ook als portable versie beschikbaar) en open een foto via het menu Bestand of de ingebouwde bestandsbrowser. Icoontjes op de miniatuur tonen welke metadata aanwezig zijn (xmp, ipct-iim en exif). Helemaal onderaan vind je het tabblad Info met de metadata op aparte tabbladen. Op het tabblad Kaart bekijk je de locatie. Controleer in het menu Beeld of alle gewenste opties bij Info panelen zijn aangevinkt.

In het menu Metagegevens kies je bij Opschonen welke soorten metadata je wilt verwijderen. Andere opties, die geen verdere toelichting behoeven, zijn GPS-gegevens bewerken en Tijdstempel wijzigen. Met IPTC bewerken en XMP bewerken pas je metadata aan via meerdere tabbladen. Klik hier op Schrijven om je wijzigingen toe te passen. In het Info-paneel zul je merken dat veel aanpassingen tegelijk op zowel ITPC-IIM- als XMP-niveau doorgevoerd worden.

Je kunt metadata verwijderen, maar ook zelf bewerken in XnView MP.

Batch-aanpassingen in XnView

Met XnView MP kun je metadata ook in meerdere foto’s tegelijk aanpassen of verwijderen. Open Hulpmiddelen / Reeks converteren (Ctrl+U) en voeg bestanden of een hele map toe met Bestanden toevoegen of Map toevoegen. Ga daarna naar het tabblad Acties, klik op Actie toevoegen, kies Metagegevens en selecteer een optie als IPTC-IMM/XMP, Metagegevens wissen of XMP. We gaan even uit van deze laatste. Vul de tagvelden die verschijnen naar wens in.

Op het tabblad Uitvoer bepaal je waar de gewijzigde bestanden terechtkomen (dit hoeft zeker niet de bronmap te zijn). Bevestig met Converteren om de aangepaste metadata op te slaan in de geselecteerde foto’s. Je controleert dit via het Info-paneel op het tabblad XMP (onder meer bij het onderdeel dc). Op vergelijkbare manier kun je ook IPTC-IIM-metadata aan meerdere foto’s toevoegen of aanpassen.

Je kunt metadata in één keer ook in meerdere fotobestanden toevoegen.

Metadata in audio

Net als bij foto’s kunnen ook audiobestanden metadata opslaan, in verschillende headers en op uiteenlopende manieren. Het bekendste formaat is ID3 (voornamelijk bij mp3), met informatie als titel, artiest, album, genre en jaar. De latere versie, ID3v2, ondersteunt ook songteksten, albumhoezen en eigen velden. Andere populaire formaten zijn APE en Vorbis Comments, onder meer gebruikt bij FLAC- en OGG-bestanden.

Zoals eerder genoemd zijn er verschillende praktische redenen om metadata in audiobestanden aan te passen of toe te voegen. Twee uitstekende en gratis tools hiervoor zijn TagScanner en Mp3tag. We nemen deze laatste als voorbeeld. Laat je niet afschrikken door de naam: de tool ondersteunt verschillende audio- en metadataformaten, waaronder de drie hierboven genoemde.

De metadata van een mp3-bestand kan onder andere de albumhoes bevatten die getoond wordt als je het bestand afspeelt.

Losse bestanden in Mp3tag

Download en installeer Mp3tag onder Windows (eventueel als portable versie) en start de app. Sleep een audiobestand naar het hoofdvenster en selecteer het. In het linkerdeelvenster zie je de metadata zoals Titel, Artiest, Album en Jaar. In de kolom Tag verneem je het type metadata, bijvoorbeeld Vorbis Comment, ID3v2.4 of APE. Je past de metadata aan door in een tagveld te klikken en de inhoud te wijzigen of aan te vullen. Klik met rechts op het veld met het cd-icoon, kies Cover toevoegen en verwijs naar een geschikte afbeelding. Gebruik Bestand / Tag opslaan (Ctrl+S) om je wijzigingen te bewaren.

Je kunt ook metadata ophalen via online databases. Mp3tag ondersteunt standaard drie bronnen: freedb (of beter: opvolger gnudb, aangezien freedb niet langer operationeel is), Discogs en MusicBrainz. Deze opties vind je in het menu Tagbronnen. Bij het eerste gebruik van Discogs meld je je aan met een gratis account en autoriseer je Mp3tag met een code. Voor MusicBrainz en freedb is dat niet nodig, al vul je voor freedb wel bij voorkeur een (willekeurig) e-mailadres in via Bestand / Opties bij Tagbronnen / Freedb (de overige gegevens kun je ongewijzigd laten). Je kunt nu allerlei metadata, inclusief coverart, opvragen via deze bronnen.

Je kunt metadata handmatig aanpassen, maar ook online bronnen ter hulp roepen.

Batch-aanpassingen in Mp3tag

Soms wil je metadata van meerdere muziekbestanden tegelijk aanpassen of toevoegen, bijvoorbeeld nummers van dezelfde cd. Dat kan ook in Mp3tag: sleep een map met nummers naar het hoofdvenster of open die via Bestand / Map toevoegen. Selecteer de bestanden die je tegelijk wilt aanpassen; met Ctrl+A selecteer je alles. In het linkerdeelvenster verschijnt dan standaard <houden> bij tagvelden die al ingevuld zijn. Laat je <houden> staan, dan wijzigt Mp3tag dat veld niet. Klik je op het pijlknopje, dan kun je <wissen> kiezen om het veld te legen, een bestaande tag selecteren of zelf iets invoeren. Bevestig ook hier met Ctrl+S om je wijzigingen op te slaan.

Je kunt metadata ook automatisch laten invullen op basis van bestandsnamen. Die bevatten soms bruikbare informatie terwijl de metatags zelf leeg zijn. Selecteer de juiste bestanden en kies Converteren / Bestandsnaam - Tag. Pas het veld Formattering aan zodat het overeenkomt met de structuur van je bestandsnamen, bijvoorbeeld %track% - %artist% - %title%. Onderaan zie je de overeenkomende tags. Klik op Voorbeeld en bevestig met OK. Het omgekeerde kan trouwens ook, via Tag - Bestandsnaam.

Stel je metadata samen op basis van de bestandsnamen (of omgekeerd).

Metadata in documenten

Niet alleen mediabestanden bevatten metadata, dit geldt net zo goed voor ‘gewone’ documenten. Deze informatie kan bijvoorbeeld handig zijn bij het ordenen, zoals op auteur of trefwoorden, en bij het archiveren en zoeken. We beperken ons hier tot twee populaire formaten: pdf en docx. Om de metadata van een pdf te bekijken, open je die in een gratis applicatie als Adobe Acrobat Reader. Klik met rechts op het document en kies Document properties (Ctrl+D). Op het tabblad Description kun je tags invullen zoals Title, Author, Subject en Keywords.

Voor docx-bestanden kun je Verkenner gebruiken: klik met rechts op het bestand, kies Eigenschappen en blader op het tabblad Details door de metadata. Je kunt dit uiteraard ook rechtstreeks in Microsoft Word doen: open het document, ga naar Bestand, kies Info en klik op Alle eigenschappen weergeven.

Ook vanuit Verkenner kun je allerlei metadata van (bijvoorbeeld) docx-bestanden bekijken.

Documenten bewerken

Bij docx-bestanden kun je metadata niet alleen bekijken, maar vaak ook aanpassen, zowel via Verkenner als in Word. Beweeg je muiscursor over een veld en verschijnt er een kader, dan kun je de inhoud wijzigen of wissen. Wil je meerdere metadata tegelijk verwijderen, dan kies je beter een andere aanpak. Dit kan via het tabblad

Details in het eigenschappenvenster van het bestand. Klik onderaan op Eigenschappen en persoonlijke gegevens verwijderen. In het dialoogvenster staat standaard ingesteld dat er een kopie wordt gemaakt zonder eigenschappen, maar je kunt ook de optie De volgende eigenschappen uit dit bestand verwijderen kiezen. Vink dan de gewenste metadata aan of klik op Alles selecteren, en bevestig met OK.

Je kunt ook bewerken vanuit Word: ga naar Bestand, kies Info en klik op Controleren op problemen / Document controleren. Laat alle onderdelen aangevinkt en klik op Controleren. Vervolgens kies je Alles verwijderen bij de onderdelen die je uit het document wilt halen. Rond af met Sluiten.

Vanuit Word kun je aangeven welke extra elementen, waaronder metadata, je uit het document wilt verwijderen.

PDF-bestanden bewerken

Voor het gratis bewerken van metadata in een pdf-bestand gebruik je bijvoorbeeld PDF24 Creator. Start de tool na installatie. In de toolbox onderaan zie je onder meer de knoppen Remove PDFMetadata en Edit PDF metadata. Sleep een of meerdere pdf’s naar het venster. Met de eerste knop verwijder je alle metadata in één keer, met de tweede pas je velden aan zoals Title, Author, Subject en Keywords. Je kunt hiermee helaas geen eigen metadata toevoegen.

Dat kan wel met een zeldzame gratis (online-)tool zoals Sejda. Klik op Change metadata (ook Remove all metadata is hier beschikbaar), vul de gewenste velden in of klik op + Add new field, en geef een naam en waarde op. Bevestig met Add Field en Update PDF Metadata, en download de aangepaste pdf. Je kunt deze eigen velden bekijken met Acrobat Reader, via Document properties op het tabblad Custom.

PDF24 bevat een indrukwekkende toolbox voor pdf-bewerkingen, waaronder verwijderen en aanpassen van metadata.

▼ Volgende artikel
Review Philips Hue Bridge Pro: dé bridge voor de toekomst
© Rens Blom
Zekerheid & gemak

Review Philips Hue Bridge Pro: dé bridge voor de toekomst

De Philips Hue Bridge Pro volgt de tien jaar oude Bridge op en doet dat met verve. Het apparaat biedt nieuwe functies en is toekomstbestendig, wat hem boeiend maakt voor bestaande én nieuwe Philips Hue-gebruikers. In deze review leggen we je uit waarom.

Fantastisch
Conclusie

De Philips Hue Bridge Pro is naar onze mening dé bridge om te kopen als je start met Philips Hue. Heb je nu de normale Bridge, dan biedt de Pro-versie zo veel verbeteringen dat wij het (op termijn) upgraden de eenmalige investering waard vinden.

Plus- en minpunten
  • Werkt via wifi en ethernet
  • Veel krachtiger en dus toekomstbestendiger
  • Kan veel meer lampen, accessoires en lampen aansturen
  • Migreren vanaf reguliere Bridge is zo gepiept
  • Eenmalige meerprijs t.o.v. normale Bridge

Als je thuis slimme verlichting van Philips Hue hebt, is de kans groot dat je gebruikmaakt van de witte Hue Bridge. Dit kleine kastje verbindt met je lampen en bijbehorende accessoires en stelt je in staat om de verlichting ook te bedienen als het internet even is uitgevallen. Na een decennium is er nu een Bridge Pro, goed te herkennen aan zijn zwarte ontwerp. De Bridge Pro kost 90 euro, waar de reguliere Bridge (versie 2.1) circa 50 euro kost. Ja, dat is een relatief forse meerprijs, maar als je het systeem tien jaar wilt gebruiken juist weer een kleine extra investering.

©Rens Blom

De oude, witte bridge naast de nieuwe Bridge Pro.

Veel meer lampen

De Bridge Pro biedt belangrijke voordelen ten opzichte van de normale Bridge, zowel voor bestaande als nieuwe gebruikers. Zo kun je hem nog steeds via ethernet gebruiken, maar is dat niet verplicht. Er is namelijk ook - nieuw - wifi-ondersteuning. De voeding is bovendien geen specifieke stroomkabel meer, maar een usb-c-kabel. Die kun je eenvoudiger vervangen.

©Rens Blom

De belangrijkste vernieuwing? Een compleet nieuwe processor, meer werkgeheugen en meer opslagcapaciteit, waardoor de Hue Bridge Pro veel krachtiger is dan zijn voorganger. Dat is geen mooie marketingpraat, maar goed zichtbaar aan het totaal aantal gadgets dat de bridge kan aansturen. Bij de reguliere Bridge zijn dat 50 lampen en 12 accessoires (zoals draadloze afstandsbedieningen), waar de Bridge Pro 150 lampen en 50 accessoires ondersteunt. Heb je een huis (en misschien ook tuin) vol Hue-producten, dan loop je bij de normale Bridge waarschijnlijk (snel) tegen de limieten aan. Bij de Bridge Pro moet je daar echt je best voor doen.

Je kunt met de Bridge Pro ook veel meer scènes (500) opslaan in de Hue-app dan met de normale Bridge (200), wat voor sommigen handig zal zijn. De Bridge Pro biedt ook nieuwe optionele foefjes, zoals je lampen inzetten als bewegingssensoren om je te attenderen bij beweging in bepaalde kamers. Ook is de Bridge Pro standaard geschikt voor Matter, het nieuwe smarthomeprotocol waar veel merken ondersteuning voor bieden.

©Rens Blom

Overzetten is zo gebeurd

Van oude technologie naar nieuwe technologie overstappen kan soms frustrerend zijn, maar dat geldt zeker niet wanneer je de Bridge verruilt voor de Bridge Pro. De stappen in de Philips Hue-app zijn duidelijk en wij waren binnen tien minuten klaar, waarna de app op de achtergrond veertig minuten nodig had voor de echte migratie.

Al onze instellingen zijn behouden, de accessoires en lampen zijn overgezet en de reguliere Bridge mag na tien jaar met pensioen. Begin je pas met Philips Hue, dan stel je de Bridge Pro vanzelfsprekend in als je eerste bridge. Ook dat is een fluitje van een cent.

©Rens Blom

Conclusie: Philips Hue Bridge Pro kopen?

De Philips Hue Bridge Pro is naar onze mening dé bridge om te kopen als je start met Philips Hue. Heb je nu de normale Bridge, dan biedt de Pro-versie zo veel verbeteringen dat wij het (op termijn) upgraden de eenmalige investering waard vinden.