Freewaremakers zijn meestal enthousiaste computergebruikers die niet programmeren uit winstbejag, maar hun vaardigheden inzetten om iets te verbeteren. Dankzij de gratis programma’s wordt computeren leuker en handiger! We bespreken de beste freeware van dit moment en nieuwe versies van ‘evergreens’.

Tip 01: Wat dan?

Geschikt voor: elk systeem

Wie na installatie van Windows 10 nog altijd niet gecharmeerd is van Edge weet natuurlijk dat er alternatieven zijn zoals Firefox, Chrome en Opera. Waar het bij browsers nog wel enigszins te overzien is, zijn er natuurlijk legio toepassingen te bedenken waarvoor alternatieven minder bekend zijn. Stel, je hebt ergens een leuk commercieel programma gezien en vraagt je af of er ook gratis alternatieven van zijn. Of je begint de privacyschendingen van Facebook zat te worden, maar wil toch met de wereld delen wat je bezighoudt. Zijn er dan alternatieve sociale platforms? Of je hebt gehoord over een leuk of handig gratis programma, maar weet niet of het wel de moeite van het installeren waard is. Voor al die situaties is er de handige site www.alternativeto.net. Hier kun je zoeken naar alternatieven voor allerlei programma’s en apps en de resultaten kun je filteren op licentie en besturingssysteem. Heb je een lijstje met interessante alternatieven samengesteld, dan laat de site vaak ook nog gebruikersrecensies en eventuele prijsinformatie zien. Kortom: een uitstekende plek om leuke (gratis) software te vinden.

©PXimport

Tip 2: Instrumentaal

Geschikt voor: Windows XP, Vista, 7, 8.x, 10, macOS, iOS, Android

De jaren 70 van de vorige eeuw brachten ons de opkomst van de synthesizer en het instrument is sindsdien niet meer weg te denken uit de populaire muziek; vaak naast traditionele instrumenten, maar soms ook met alleen andere synths. Artiesten die zich daarop toelegden, zoals Jean Michel Jarre, hadden vaak een podium vol hightech-apparatuur (althans voor toen) dat een vermogen kostte. Dankzij de snelle hardware van nu kunnen dergelijk instrumenten betrekkelijk eenvoudig worden nagebootst in een programma en dat gebeurt nergens op grotere schaal dan in Caustic. Dit fraaie product biedt een groot aanbod aan verschillende typen synthesizers, drumcomputers en effect-apparatuur zoals vervorming en echo. Met elke synthesizer (die wordt geleverd met allerlei preset-klanken) kun je eenvoudig sporen opnemen om zo een complete compositie op te bouwen. Is dat gelukt, dan kun je op losse kanalen of op het geheel nog allerlei effecten loslaten. Tot slot regel je klankkleur, volume en stereobeeld van de afzonderlijke sporen in de mixer en klaar is je hit. De synthesizer-presets maken dat iedereen meteen aan de slag kan, maar wie zich in de werking van de verschillende apparaten verdiept, kan zelf ook snel indrukwekkende klanken maken.

©PXimport

Tip 03: Al(go) doende

Geschikt voor: Windows 7, 8.x, 10

Het is voor game-ontwikkelaars al lang niet meer te doen om elke beweging van elk object te programmeren en dus heeft men op zeker moment maniertjes bedacht om het gedrag van spelkarakters en objecten onder invloed van de natuurwetten na te bootsen. Zo kan een spelfiguur in een 3d-spel overtuigend van een trap vallen en is die gebeurtenis ook telkens uniek. Ook tweedimensionale nabootsingen van voorwerpen die bijvoorbeeld onder invloed van zwaartekracht bewegen zijn tegenwoordig populair, vooral in mobiele games. En dan is er uiteraard nog het onderwijs waar nog altijd échte natuurkundeproefjes worden gedaan, maar waar de mogelijkheden met simulaties veel groter zijn.

Een systeem om dit soort simulaties na te maken is Algodoo. Dit programma kun je gebruiken om de (klein)kinderen van alles te leren over de bewegingswetten van Newton, veren, hefbomen, tandwielen en zelfs optica, maar het programma is ook te gebruiken om leuke virtuele knutselprojecten in elkaar te zetten. Wie nog dieper in de materie duikt, kan er zelfs eenvoudige games mee bouwen. Vanuit het programma kun je eenvoudig tientallen voorbeelden downloaden van al het moois dat al door anderen is gemaakt, deze bestuderen en desgewenst aanpassen.

©PXimport

Tip 04: Schijf beschreven

Geschikt voor: Windows 7, 8.x, 10

We vertrouwen onze kostbare data toe aan harde schijven, maar die hebben helaas niet het eeuwige leven. Het is dan ook een goed idee om aan de hand van SMART-parameters een oogje in het zeil te houden. Bekijk die gegevens met een programma dat ze ook kan interpreteren zodat je de diagnose ook snapt, tenzij je een enorme techneut bent natuurlijk. Ashampoo HDD Control 2017 is hét programma hiervoor. Want naast de controle van de harde schijven, kun je ook bestanden terughalen die je per ongeluk verwijderd hebt of bestanden juist definitief wissen. Tijdens de installatie van Ashampoo kun je gratis de registratiesleutel aanvragen die per omgaande wordt gemaild.

©PXimport

Tip 05: (A)synchroon

Geschikt voor: elk systeem

De meeste films en series die we downloaden zijn niet Nederlandstalig en dan is een ondertiteling wel handig, zo niet onmisbaar. Ontzettend irritant is het dan ook wanneer de onderschriften niet synchroon lopen, vooral als er daardoor geen touw meer aan vast te knopen valt. Zoiets komt vaak voor als je een ondertitel-bestand hebt dat bij een andere versie van de film of serie hoort. Het populairste ondertitel-formaat is srt en met sommige mediaspelers (zoals Kodi) kun je die handmatig synchroniseren. Als jouw systeem dat niet kan, is de website www.srtfix.com een goede oplossing. Hier kunt je een srt-bestand uploaden, aangeven hoeveel te vroeg of te laat de teksten in beeld komen (van tevoren timen dus!) en vervolgens de gecorrigeerde versie downloaden.

©PXimport

Tip 06: Ontwerper

Geschikt voor: Windows XP, Vista, 7, 8.x, 10

Met een eenvoudige fotobewerker kun je vaak alleen de technische aspecten van foto’s aanpassen en nog wat tekst toevoegen. Wil je meer, dan moet je al snel een zwaardere fotobewerker of speciaal ontwerpprogramma hebben. Er is echter een klein en handzaam programmaatje waarmee de gemiddelde hobby-ontwerper een heel eind komt, en dat moois heet PhoXo. PhoXo biedt uiteraard al het nodige gereedschap om foto’s van de perfecte helderheid, kleurbalans en contrast te voorzien en er creatieve filters op los te laten. Daarnaast is er echter een uitgebreide bibliotheek met clip-art en lijsten die je – elk op een eigen laag – aan je ontwerp kunt toevoegen. Ook tekst voeg je op een eigen laag toe en vervolgens kun je op al die lagen allerlei effecten loslaten.

©PXimport

Tip 07: Opgenomen

Geschikt voor: Windows 7, 8.x, 10, macOS

Wil je een schermafdruk maken van je iPhone of iPad dan hoef je daarvoor niet meer te doen dan de juiste knoppen ingedrukt te houden. Het vastleggen van schermvideo’s is vooralsnog echter geen standaardfunctie. Met het programma Apowersoft iPhone/iPad Recorder kun je wel min of meer gratis een video opnemen. We zeggen met opzet min of meer, omdat de gratis versie slechts opnames van maximaal drie minuten toestaat en deze bovendien van een watermerk voorziet. Wie met deze beperkingen kan leven, kan het programma met een gerust hart installeren. Daarbij moeten we echter nog wel één kanttekening maken: je pc moet beschikken over wifi-toegang en deze moet uiteraard ook actief zijn. Deze is namelijk nodig om het scherm van je iPhone of iPad op je computerscherm te kunnen tonen door middel van Airplay. Het voordeel hiervan is dat je dus ook je iPhone- of iPad-apps lekker groot op je monitor kunt bekijken.

Het bedrijf biedt ook een programma aan om van je Android-toestel opnames te maken.

©PXimport

Tip 08: Voor dj spelen

Geschikt voor: iOS

Wie graag een beetje wil experimenteren met elektronische muziek, maar het elders in deze rubriek besproken Caustic wat te zwaar vindt, kan op z’n iPhone of iPad aan de slag met Yamaha Synth Book. Deze app is al weer een paar jaar oud, maar is sinds zijn verschijnen uitgebreid met extra functies. Synth Book vertelt enerzijds de geschiedenis van de verschillende succesvolle synthesizers van Yamaha en hun vele bekende bespelers en laat je anderzijds toe zelf aan de slag te gaan. Wie houdt van het ouderwetse ambacht van toetsenist kan terecht op de ingebouwde AN2015-synthesizer met zijn vele meegeleverde klanken, arpeggiatorpatronen, drums en akkoorden (twintig groepen van acht voorgebakken) waarmee je live kunt spelen.

Wie indruk wil maken, kan terecht bij de Music Remixer. Hierin kun je allerlei drum-, bas- en andere geluidsloopjes combineren en live beïnvloeden door ze op allerlei manieren te laten haperen of herhalen als een volleerd dj. Voor je het weet staat straks de hele kamer met de handen in de lucht in het rond te springen.

©PXimport

Tip 09: Plaatwerk

Geschikt voor: elk systeem

Weet je het nog? Het nieuws dat Getty Images grote bedragen eiste voor het gebruik van een enkele foto op een website waarvan zij de rechten zeiden te beheren. Het maakte daarbij niet eens uit of die site commercieel was. Menigeen trok van schrik al snel toch maar de portemonnee. Zulke situaties voorkom je door op zoek te gaan naar rechtenvrij materiaal dat je zowel online als in print mag gebruiken. Freepik biedt gratis tienduizenden vectorafbeeldingen, pictogrammen, foto’s en Photoshop-documenten (psd) die je kunt downloaden en naar hartenlust mag gebruiken. Je kunt door het aanbod zoeken op trefwoord om vervolgens de resultaten te filteren op bijvoorbeeld bestandstype of kleur. Ook kun je met een filter het gratis aanbod snel onderscheiden van het betaalde (premium) deel.

©PXimport

Tip 10: Van papier

Geschikt voor: iOS, Android

Nog niet zo heel lang geleden kochten we een losse scanner of all-in-one printer om thuis documenten te kunnen kopiëren. Wat nodig was ook, want de kopieerapparaten in supermarkten werden steeds schaarser. Tegenwoordig heb je ook die scanner eigenlijk niet meer nodig, want de camera van je smartphone of tablet is meestal krachtig genoeg (lees: heeft voldoende resolutie) om papieren foto’s en documenten te digitaliseren. Dat is niet slechts het maken van een fotootje van het papiertje, want dan moet je de camera er perfect boven houden, en dat lukt maar weinigen. Nee, er moet wel een app aan te pas komen, bijvoorbeeld Fotoscan (ook voor Android) van Google Foto’s. Hierin geef je grofweg het kader aan waarbinnen het document zichtbaar is, waarna de app zelf de randen opzoekt, het document perfect binnen dat kader roteert, rechttrekt en van eventuele reflectie ontdoet. Groot voordeel is dat het sneller gaat dan het inscannen van datzelfde document op een scanner.

©PXimport

Tip 11: Speels

Geschikt voor: Windows XP, Vista, 7, 8.x, 10, Android

Weliswaar heeft Windows een programma aan boord voor het afspelen van audio- en videobestanden, maar die heeft zo zijn beperkingen en haalt het qua mogelijkheden niet bij allerlei gratis alternatieven zoals het bekende VLC Mediaspeler of PotPlayer. Een minder bekende vervanger is BS.Player, een programma van Sloveense origine. Dit programma speelt een ruime collectie bestandstypen af (helaas kan alleen de Pro-versie dvd-bestanden afspelen). De grootste kracht schuilt echter in enkele aanvullende functies. Om te beginnen heeft het gebruiksvriendelijke instellingen voor zaken als kleur en helderheid en vele mogelijkheden voor het spelen met zoom, uitsneden en beeldverhoudingen. Belangrijker is het gemak waarmee je direct vanuit het programma razendsnel ondertitels kunt downloaden. Voeg daarbij de aanwezigheid van een radiospeler met een zeer uitgebreide selectie aan radiostations en je hebt een product dat je veel audiovisueel plezier kan bezorgen.

Naast de Windows-versie is er een Android-app die vergelijkbare mogelijkheden bevat.

©PXimport

Tip 12: Net Werk!

Geschikt voor: iOS, Android

Vooruitgang is een curieus begrip als het om technologie gaat. Ja, het is mooi dat we tegenwoordig overal in huis draadloos kunnen internetten maar nee, die verbinding is niet zo stabiel als toen het nog via een kabeltje ging. Voor wat betreft het draadloze netwerk heeft Fritz! wel een tooltje om dat ongemak enigszins te verminderen. Heb je een modem van Fritz! dan vind je in de App Store of Play Store de Fritz!App WLAN waarmee je de signaalsterkte van je wifi overal in huis kunt bepalen. En bovendien helpt de app je bij het snel instellen van je netwerk. Vanuit de Android-app kun je daarnaast allerlei extra zaken bekijken, zoals het gebruikte wifi-kanaal en de sterkte van concurrerende netwerken. De iOS-versie laat je de webinterface van het modem in de browser openen om deze gegevens te bekijken en indien nodig aan te passen.

©PXimport

Gevaarlijk?

©PXimport

Niet te snel klikken

©PXimport

Tijdens Black Friday pakt Keukenloods uit met hoge kortingen op populaire inbouwapparatuur van merken als Siemens en Bosch. Wij lichten hier vijf modellen uit die nu extra interessant zijn: stuk voor stuk slimme keuzes voor wie zijn keuken wil vernieuwen of uitbreiden.

Partnerbijdrage - in samenwerking met Keukenloods

Siemens ED851BS16E – kookplaat met geïntegreerde afzuiging

De Siemens ED851BS16E combineert koken en afzuigen in één strak oppervlak. De vier inductiezones zijn flexibel inzetbaar dankzij de combiZone, waarmee je twee zones kunt samenvoegen tot één groter kookvlak. Met de powerBoost-functie breng je water extra snel aan de kook, en de quickStart- en reStart-functies zorgen dat de kookplaat direct reageert of je instellingen behoudt als je hem kort uitzet. De ingebouwde afzuiging verwijdert kookdampen direct bij de bron: je hebt dus geen aparte afzuigkap meer nodig.

Siemens EX875LVB1E – inductiekookplaat met flexzones

De Siemens EX875LVB1E is een ruime inductiekookplaat met vijf kookzones die tegelijk gebruikt kunnen worden. De flexInductie-zone herkent automatisch het formaat van de pan en past het verwarmingsoppervlak daarop aan. Dankzij de dual lightSlider-bediening stel je elke zone met een vloeiende beweging nauwkeurig in, van sudderen tot aanbraden. De powerBoost-functie verhoogt het vermogen tot wel 50 procent, zodat je in korte tijd grote hoeveelheden water of gerechten kunt verhitten. De kookplaat beschikt over zeventien vermogensstanden, een warmhoudfunctie en een overkookbeveiliging, wat koken preciezer én veiliger maakt.

Siemens CM724G1B2 – combi-oven met magnetronfunctie

De Siemens CM724G1B2 is een compacte combi-oven met een inhoud van 45 liter en vijftien verwarmingssystemen, waaronder hetelucht, circulatiegrill en onder- en bovenwarmte. Dankzij de combinatie van oven- en magnetronfuncties bereid je gerechten in minder tijd, zonder dat ze hun structuur of smaak verliezen. Via HomeConnect bedien je hem op afstand, en met de oven-assistent gebruik je spraakcommando's om bijvoorbeeld de voorverwarming te starten. Het TFT-touchdisplay biedt een helder overzicht van programma's en temperaturen, terwijl de soft-close-deur en ledverlichting hem nóg gebruiksvriendelijker maken.

Siemens SN63HX36TN – volledig geïntegreerde vaatwasser

De Siemens SN63HX36TN is een volledig geïntegreerde vaatwasser met ruimte voor twaalf couverts en een geluidsniveau van slechts 46 dB. Het apparaat beschikt over zes programma's en vier speciale functies, waaronder VarioSpeed Plus om sneller te wassen en HomeConnect voor bediening via wifi. Dankzij de MachineCare-functie blijft de binnenruimte schoon en fris, en met de Infolight zie je via een lichtprojectie op de vloer of het programma nog loopt. Het verstelbare bovenrek en de flexibele indeling zorgen dat ook grote pannen of glazen eenvoudig passen.

Bosch SMH4ECX28E – stille inbouwvaatwasser

De Bosch SMH4ECX28E valt op door zijn stille werking (42 dB) en energieklasse A. De vaatwasser biedt ruimte voor veertien couverts en beschikt over zes programma's en vijf functies, waaronder Extra Droog en SpeedPerfect+. De VarioLade bovenin biedt extra plek voor bestek en klein servies, terwijl het RackMatic-systeem het bovenrek in hoogte verstelbaar maakt. Met HomeConnect bedien je de machine via de app, en de doseerassistent zorgt dat afwasmiddel gelijkmatig wordt verdeeld voor een optimaal resultaat. De roestvrijstalen kuip en de automatische deuropening na afloop van het programma dragen bij aan een grondig en efficiënt droogresultaat.

Of je nu kiest voor een kookplaat met geïntegreerde afzuiging, een smarte combi-oven of een fluisterstille vaatwasser: tijdens Black Friday is het bij Keukenloods hét moment om te investeren in een moderne keuken! Op de speciale Keukenloods Black Friday-pagina vind je alle aanbiedingen!

Een lange werkdag achter het scherm eindigt vaak met vermoeide ogen en een stijve nek. macOS biedt gelukkig talloze verborgen opties waarmee je het beeld, de tekst en zelfs de cursor precies op jouw voorkeuren afstemt. Door deze slim te combineren, verbeter je de leesbaarheid van de tekst op je scherm. Je hebt zelfs geen extra software nodig om binnen een paar minuten meer fijner met macOS te werken.

Omdat een te hoge resolutie voor piepkleine letters zorgt en een te lage voor kartelige pictogrammen, begin je met het vinden van de juiste balans - en die is voor iedereen anders. Open Systeeminstellingen via het Apple-logo linksboven of de losse app, kies Beeldschermen en probeer de verschillende opties die je ziet even uit. Elke optie geeft een andere pixelverhouding weer: de uiterst linkse vergroot, de uiterst rechtse verkleint.

Gebruik je een externe monitor? Dan kun je per scherm een andere schaal kiezen, zodat het ingebouwde Retina-scherm loepzuiver blijft terwijl de 4K-monitor comfortabel grote elementen toont. Bij Geavanceerd vind je overigens nog wat instellingen over hoe je muis omgaat met meerdere schermen. Experimenteer een paar minuten en geef je ogen even de tijd om aan een nieuwe instelling te wennen.

Tekstvergroting in apps

Als de systeemschaal goed staat, maar je in Safari of Mail nog steeds moeite hebt de letters te lezen, kun je ook alleen de tekst vergroten. Start Safari, open een pagina en druk op Cmd+Plusteken (Cmd++) tot de letters prettig groot zijn. Klik vervolgens in de menubalk op Safari en kies Instellingen / Websites en vervolgens Zoomniveau aan de linkerkant. Kies nu voor elke openstaande website het standaard-zoomniveau.

Mail werkt vergelijkbaar: open Mail, kies Instellingen / Lettertype en kleur en klik op Selecteer om het font groter te maken.

Omdat Finder in macOS Ventura is samengevoegd met Voorvertoning, krijg je ook daar consistente resultaten; open een map, druk op Cmd+J en stel onder in het menu bij Tekstgrootte een grotere tekstgrootte in. Door per app te werken, voorkom je het rare effect dat randmenu’s reusachtig worden terwijl artikelkolommen nog onleesbaar klein blijven.

Hoog contrast en kleurfilters

Tekst wordt pas echt leesbaar wanneer het contrast tussen letters en achtergrond groot genoeg is. Ga naar Systeeminstellingen / Toegankelijkheid / Beeldscherm en schakel Verhoog contrast in. MacOS verhoogt dan onmiddellijk het onderscheid tussen wit en zwart, maar behoudt subtiele schaduwen, zodat pictogrammen herkenbaar blijven. Als je liever de kleuren aanpast in plaats van het licht-donkerverschil, activeer dan Keer kleuren om of zet helemaal onderaan de slider bij Kleurfilters aan, open het menu Filtertype en selecteer Protanopie, Deuteranopie of Tritanopie voor specifieke kleurenblindheid. Klik op het uitklapmenu Intensiteit en versleep de schuif tot je zonder moeite rode koppen van blauwe links onderscheidt. De instellingen gelden voor je hele systeem, zodat games, pdf-lezers en zelfs virtuele machinevensters profiteren.

Retina, pixels en puntdichtheid uitgelegd

Bij het afstemmen van leesbaarheid stuit je vaak op termen als Retina en ppi (pixels per inch). Een klassiek lcd-scherm toont tekst met relatief weinig pixels per letter, terwijl een Retina-display het aantal pixels per element verdubbelt of verdrievoudigt, zodat individuele pixels bij normaal gebruik niet meer zichtbaar zijn. MacOS beschrijft resolutie daarom in punten: een punt is de logische eenheid waarop het besturingssysteem interface-elementen tekent. Op een 27inch-iMac wordt één punt bijvoorbeeld gerenderd door twee-bij-twee fysieke pixels, terwijl een niet-Retina externe monitor nog steeds een-bij-een werkt. Wanneer je in Beeldschermen een schaaloptie kiest, rendert macOS de interface op een alternatieve interne resolutie die vervolgens wordt geschaald naar de fysieke pixels, waarbij slimme anti-aliasing wordt toegepast om de scherpte te behouden. Het verklaart ook waarom sommige resoluties in de lijst er wazig uitzien: het zijn tussenwaarden waarbij de pixelverhouding niet gelijk is aan die van het scherm. Kies dus altijd een schaal die tot een exact veelvoud leidt, bijvoorbeeld 1920 × 1080 op een 4K-scherm (dat heeft exact viermaal zoveel pixels). 

Donkere modus, Night Shift en True Tone

De donkere modus vermindert lichtschittering en is daarom onmisbaar bij comfortabel werken in schemerige omgevingen. Open Systeeminstellingen / Weergave en kies bij Weergave voor Donker of Automatisch. Bij die laatste koppelt macOS de omschakeling aan het dag-nachtritme. Ga vervolgens terug naar de instellingen voor Beeldschermen, klik onderaan op Night Shift en zet het dropdown-menu bij Schema op Zonsondergang tot zonsopgang. Het systeem past nu ‘s avonds de kleurtemperatuur warm aan, waardoor blauw licht wordt gefilterd.

Gebruik de schuif Kleurtemperatuur om het effect subtiel te houden; te veel oranje of blauw maakt bijvoorbeeld foto-editing onmogelijk. True Tone is ten slotte de sensorfunctie die witpunten gelijkstelt aan het omgevingslicht. Zet deze optie op dezelfde pagina aan en kijk hoe het scherm minder fel oplicht wanneer een wolk voor de zon schuift.

Vergeet niet dat een externe monitor soms eigen logica heeft voor de kleurtemperatuur; zet in dat geval de fabrieksinstelling op neutraal en laat macOS de rest doen. Door de drie technologieën samen te laten werken, blijft tekst op elk moment van de dag helder maar vriendelijk voor de ogen.

Zoomen, vergroting en Hover Text

 Voor wie regelmatig kleine cijfers in spreadsheets moet controleren, is de ingebouwde zoomfunctie een absolute zegen. Navigeer naar Systeeminstellingen / Toegankelijkheid / Zoomen en selecteer Schermzoom. Kies bij Stijl de optie Beeld-in-beeld, zodat alleen het vergrootglasvenster inzoomt en de rest van het bureaublad overzichtelijk blijft. Stel met de schuiven Maximale vergroting en Minimale vergroting onder Geavanceerd een comfortabele factor in en bevestig met OK. Vervolgens druk je tijdens het werken op Option+Command+= om in te zoomen en op Option+Command+- om weer uit te zoomen. Loop ook zeker nog even door de rest van de instellingen in het Geavanceerd-scherm.

Je kunt er bijvoorbeeld instellen dat de zoomfactor wordt gereset bij het opnieuw opstarten van je Mac, dat kleuren in het beeld-in-beeld-venster worden omgedraaid voor een beter contrast, of dat het schermpje op een vaste plaats blijft staan, ongeacht de bewegingen van je muis. Je kunt zelfs trackpadgebaren instellen om de cursor te verplaatsen als je ingezoomd bent.

Toegankelijkheid voor iedereen

Toegankelijkheid klinkt misschien als iets dat vooral bedoeld is voor mensen met een visuele of motorische beperking, maar in werkelijkheid profiteert vrijwel iedereen van deze functies. Heb je weleens moeite gehad met het lezen van kleine tekst op een Retina-scherm, of gemerkt dat je ogen vermoeid raken na een paar uur achter je laptop? Dan ben je niet de enige. Situaties zoals fel zonlicht, contrastarme websites of gewoon een lange werkdag kunnen het leescomfort flink beïnvloeden. Toegankelijkheidsinstellingen zoals grotere lettertypes, hogere contrasten, kleurfilters of zelfs schermlezeropties zoals VoiceOver kunnen dan ineens verrassend handig zijn.

Deze functies helpen je niet alleen om beter te lezen, maar zorgen er ook voor dat je productiever en met minder inspanning werkt. Door toegankelijkheid te zien als een vorm van personalisatie, wordt duidelijk dat het niet alleen gaat om toegang in de letterlijke zin, maar ook om comfort, rust en controle over je digitale omgeving.

Muisinstellingen

Een verloren cursor zoeken kost tijd en frustreert, vooral op grote schermen. Open daarom Systeeminstellingen / Toegankelijkheid / Beeldscherm en vergroot de aanwijzer met de slider Aanwijzergrootte. Houd het voorbeeldvenster in de gaten totdat de aanwijzer opvalt. Zet vervolgens Schud de muisaanwijzer om deze te vinden aan; een snelle zigzagbeweging vergroot de aanwijspijl tijdelijk, zodat je ‘m makkelijk kunt vinden. Wie contrastrijke muiskleuren wil, kiest bij Contourkleur aanwijzer bijvoorbeeld een fluorescerend groen en bij Vulkleur aanwijzer diepzwart. De combinatie versnelt navigatie in complexe grafische of codeprojecten aanzienlijk.

Spraak, VoiceOver en Live Captions 

Als lezen vermoeiend is, kan luisteren uitkomst bieden. Activeer Systeeminstellingen / Toegankelijkheid / Live spraak. Je ziet nu een schermpje boven in beeld waarin je tekst kunt typen of plakken. Met de Afspeelknop kun je de systeemstem het stuk tekst uit laten spreken. Voor volledige schermnavigatie schakel je onder Toegankelijkheid / VoiceOver de gelijknamige functie in. De snelle rondleiding legt de belangrijkste toetscombinaties uit; onthoud vooral Ctrl+Option+PijltjeRechts om naar de volgende regel te springen.

In videoconferenties kan verminderde gehoorcapaciteit een probleem vormen. Zet dan onder Systeeminstellingen / Toegankelijkheid / Horen de optie Ondertiteling aan. MacOS plaatst automatisch ondertiteling onder elk FaceTime-venster en in vele apps van derden, zolang de taal op Nederlands staat. Let op: niet elke Mac ondersteunt deze functie.

Comfortabeler kijken zit in de details

Met enkele kleine aanpassingen verander je het beeldscherm in een productievere werkomgeving. Door eerst resolutie en tekstgrootte goed te zetten, kun je letters makkelijker lezen. Contrast- en kleurfilters brengen duidelijkheid, terwijl de donkere modus met Night Shift de lichtbelasting verlaagt. Zoom en een opvallende cursor houden details zichtbaar, zelfs bij complexe projecten. VoiceOver en Live Captions geven je ogen rust door teksten te laten uitspreken.