ID.nl logo
Dit moet je weten over een externe gpu
© PXimport
Zekerheid & gemak

Dit moet je weten over een externe gpu

Je laptop is handig, want het is een klein apparaat dat je overal mee naartoe kunt slepen. Helaas hebben de meeste laptops een interne grafische kaart die niet snel genoeg is voor de wat zwaardere grafische toepassingen zoals videobewerking of grafisch intensieve games. Een oplossing is om een externe gpu aan je pc te koppelen. In dit artikel vertellen we hoe dit werkt.

Tip 01: Waarom extern?

Je laptop heeft waarschijnlijk een lichte gpu (graphics processing unit, ook wel grafische kaart of videokaart genoemd), die niet teveel hitte produceert en voldoende in huis heeft voor het weergeven van video’s, spelen van games en het uitvoeren van alle dagelijkse taken. Maar als je zware programma’s gebruikt, vaak werkt met videobewerkingssoftware, of af en toe meerdere grote beeldschermen aan je systeem aansluit, zul je merken dat je ventilators voortdurend aan staan en je systeem langzamer aanvoelt. Allemaal tekenen dat de interne gpu te zwaar wordt belast. In je desktop-pc kun je in zo’n geval de interne gpu van je systeem upgraden, maar dat gaat doorgaans niet met laptops. Immers, in een desktop-pc kun je gewoon een tweede grafische kaart zetten door hem in een pci-express-sleuf te steken, maar bij een laptop is dit niet mogelijk. Het is wel mogelijk om je laptop (of desktop) te voorzien van een externe gpu. Deze kan de interne gpu uitschakelen of de lasten delen. In de meeste gevallen is een externe gpu zinvol als je een laptop als basissysteem gebruikt.

©PXimport

In de meeste gevallen is een externe videokaart zinvol als je een laptop als basissysteem gebruikt

-

Tip 02: Werking externe gpu

Het principe van een externe gpu is heel simpel, je neemt een losse videokaart, bouwt hem in een behuizing en sluit het apparaat aan op je laptop. Een aantal jaar geleden was het enkel voorbehouden aan waaghalzen die losse grafische kaarten in behuizingen schroefden en zelf controllers soldeerden, maar tegenwoordig zijn er losse behuizingen te koop, vind je gespecialiseerde websites en forums waar je alles kunt lezen over de beste gpu’s voor extern gebruik en kun je zelfs kant-en-klare oplossingen kopen. In vrijwel alle behuizingen voor externe gpu’s kun je maximaal één videokaart plaatsen. Er bestaan wel behuizingen voor meerdere gpu’s, maar deze kosten erg veel geld. Hebt je meer videokaarten nodig, dan is het waarschijnlijk slimmer om twee behuizingen te kopen, omdat deze dan beide hun eigen stroomvoorziening hebben. Externe videokaarten slurpen namelijk enorm veel stroom en hebben krachtige ventilators nodig om de temperatuur op peil te houden.

©PXimport

eGPU versus eGFX

Deze twee termen worden vaak door elkaar gehaald. Vaak worden dezelfde producten bedoeld, maar eGFX staat voor external graphics en wordt gebruikt voor een extern apparaat dat grafische processen kan uitvoeren. eGPU staat voor external graphics processing unit en dat kan alleen betrekking hebben op een fysieke grafische kaart. Correct kun je dus zeggen dat er een eGPU in een eGFX zit.

Tip 03: Toepassingen

Voor wie is een externe videokaart nu eigenlijk zinvol? Als je game-ervaringen ophouden bij Mijnenvegen of een potje Patience, dan heb je geen behoefte aan meer grafische rekenkracht. Maar als je games speelt die veel van je gpu vragen – denk aan Far Cry, Final Fantasy of Deus Ex: Mankind Divided, dan volstaat een simpele videokaart niet meer. Voor een spel als Far Cry: New Dawn wordt een gpu met tenminste 4 GB ram aangeraden. In een gemiddelde laptop met geïntegreerde gpu kan dit vaak niet worden vrijgemaakt door het systeem. Op de meeste laptops zal de game wel spelen, maar moet je je systeem tweaken om het maximale uit de interne gpu te halen, en zul je af en toe haperingen in het beeld meemaken. Ook moet je de instellingen van het spel zelf op de minimale belasting instellen en dit betekent dat je niet kunt genieten van de prachtige beelden van de game.

Een andere reden om een externe gpu te nemen is het werken met videobewerkingssoftware. Het renderen gaat met een aparte externe videokaart stukken sneller dan met de interne videokaart, doordat de externe gpu veel krachtiger is. Ook het aansturen van meerdere monitoren belast de grafische kaart. Wil je twee externe 4K-monitoren op een laptop aan kunnen sluiten, dan is dit vrijwel onmogelijk met de meeste interne gpu’s. Bovendien heeft een externe gpu vaak meer aansluitingen om monitoren aan te kunnen sluiten. Ook het gebruik van 4K-monitoren kan een reden zijn voor een externe gpu, als je laptop dit niet ondersteunt.

©PXimport

Een andere reden om een externe gpu te nemen is het werken met videobewerkingssoftware

-

Interne gpu

Bij een interne gpu van een laptop komen twee termen vaak naar voren: geïntegreerde (integrated) gpu of zelfstandige (dedicated) gpu. Een geïntegreerde gpu is onderdeel van de gewone cpu (processor) en is veel minder efficiënt en krachtig dan een zelfstandige gpu. Een geïntegreerde gpu snoept dynamisch geheugen van het totale interne geheugen in je laptop. Een zelfstandige gpu (ofwel losse videokaart) heeft z’n eigen interne geheugen en is dus geen onderdeel van de cpu. Een nadeel van een aparte gpu in je laptop is dat de batterij minder lang meegaat.

©PXimport

Tip 04: Thunderbolt

Een externe gpu sluit je via thunderbolt 3 aan op je laptop (of pc). Thunderbolt 3 is een ultrasnelle verbinding die theoretisch snelheden van 40 Gbit/s kan bereiken. Thunderbolt 3 is overigens de naam van de technologie, de aansluiting die ervoor gebruikt wordt is usb-c. Je computer moet dus een usb-c-poort hebben die de thunderbolt-technologie ondersteunt. Sommige oudere usb-c-poorten doen dit niet, dus check dit voor je tot aankoop van een externe gpu overgaat.

Het is ook belangrijk om precies te weten welke externe videokaart met je systeem werkt. Op de website www.egpu.io vind je veel informatie over allerlei behuizingen, welke gpu’s met welke moederborden en computers werken en hoe je zelf een externe gpu in elkaar kunt zetten. Mac-computers werken alleen met AMD-gpu’s, houd hier rekening mee als je een Apple-product hebt. Aan de softwarekant moet je minstens macOS 10.13.4 draaien. Er zijn ook nog enkele thunderbolt2-behuizingen op de markt te vinden, maar we raden je aan om voor de nieuwere thunderbolt3-optie te gaan. Je kunt een externe gpu ook via andere technologieën aan een laptop verbinden (zoals mini-pci-express, ExpressCard of oudere versies van thunderbolt), maar die zijn vrijwel alleen geschikt voor doe-het-zelfprojecten.

©PXimport

Tip 05: Stroomverbruik

Er zijn twee manieren om aan een externe gpu te komen (drie als we ook een doe-het-zelfoptie meerekenen). De makkelijkste manier is om een kant-en-klare oplossing te kiezen, maar het goedkoopst is om zelf een behuizing te kopen en hierin een losse grafische kaart te installeren. Voordat je een behuizing koopt, is het slim om op de voorheen genoemde website www.egpu.io te verifiëren dat deze behuizing goed samenwerkt met jouw model laptop. Belangrijk bij de aanschaf van een behuizing is dat de voeding krachtig genoeg is om een gpu zonder problemen te kunnen aansturen. Bij de specificaties van een gpu vind je meestal het aantal watt dat een grafische kaart nodig heeft, maar deze is gebaseerd op een gebruik in een desktop-pc. Als je een externe behuizing gebruikt, kloppen deze minimale eisen niet meer. Het is aan te raden om op de website van de fabrikant van de behuizing te kijken welke gpu’s het ondersteunt. Veel fabrikanten hebben meerdere modellen van dezelfde behuizing en vaak zit het verschil in het vermogen van de interne voeding. Sommige behuizingen hebben ook extra poorten aan boord, handig als je bijvoorbeeld randapparatuur wilt aansluiten. Kijk ook naar de breedte van een behuizing: sommige behuizingen zijn niet groot genoeg voor de dikste grafische kaarten.

©PXimport

Bij meerdere modellen van dezelfde behuizing zit het verschil vaak in het vermogen van de interne voeding

-

Tip 06: Sleufbreedte

Een gpu wordt in een behuizing geklikt door hem in een pci-express-sleuf te steken. De breedte van een gpu wordt aangeduid met de term ‘slot width’ oftewel sleufbreedte. Een normale gpu neemt maar één pci-express-sleuf in beslag, maar er zijn genoeg gpu’s die de dubbele ruimte innemen. De kaart zit dan weliswaar maar met één connector vast in de pci-express-sleuf, maar is zo dik dat hij toch twee plekken in neemt. Doordat zo’n kaart zo dik is, kun je de tweede pci-express-sleuf niet gebruiken voor andere kaarten. Sommige kaarten zijn zelfs zo dik dat ze drie sleuven in gebruik nemen. Deze kaarten passen niet in alle externe-gpu-behuizingen, de meeste behuizingen zijn namelijk maar twee sleufbreedtes breed.

Tip 07: Videokaart inbouwen

Zodra je een externe-gpu-behuizing hebt gekozen, is het tijd om een grafische kaart te zoeken. Sommige laptops werken alleen met gpu’s van bepaalde merken samen, we noemden eerder al even het voorbeeld van Apple dat alleen met AMD-gpu’s werkt. De gpu zelf moet natuurlijk krachtig genoeg zijn om render-processen snel af te werken of games vloeiend weer te kunnen geven. Wil je gemakkelijk 4K- of zelfs 8K-video’s kunnen weergeven, wees er dan zeker van dat je gpu dit ondersteunt. Als je meerdere beeldschermen op de externe videokaart wilt aansluiten, check dan even welke aansluitingen de kaart heeft. Je kunt uiteraard adapterkabels gebruiken, maar deze kunnen soms best prijzig zijn. Sommige gpu’s hebben minder aansluitingen en zijn voornamelijk bedoeld om bijvoorbeeld render-processen te versnellen. Je gebruikt de externe gpu dan alleen als werkpaard en niet als hub voor je displays. Het intern grafisch geheugen is belangrijk en in het algemeen geldt: des te meer geheugen, des te makkelijker een gpu video’s op hoge resolutie kan weergeven.

©PXimport

Tip 08: Kant-en-klaar

Wil je niet zelf aan de slag gaan met behuizingen en gpu’s, dan kun je ook kiezen voor een kant-en-klare oplossing. Voor de Mac is er bijvoorbeeld de Blackmagic eGPU, een apparaat dat mede door Apple zelf is ontwikkeld. Hij bestaat uit een behuizing en een gpu, en beide onderdelen zijn perfect op elkaar afgestemd. De gpu is een AMD Radeon Pro 580 met 8 GB geheugen. De externe gpu heeft twee thunderbolt-aansluitingen, eentje sluit je aan op je laptop of desktop-Mac, de andere kunt je gebruiken om een extra beeldscherm op aan te sluiten. De meeste kant-en-klare oplossingen hebben ook nog andere aansluitingen zoals hdmi en usb 3. Een groot nadeel van een kant-en-klaarproduct is dat je de gpu na verloop van tijd niet kunt upgraden, je zit vast aan de gpu die in de behuizing zit.

©PXimport

Een groot nadeel van een kant-en-klaar product is dat je de gpu niet kunt upgraden na verloop van tijd

-

Tip 09: Software

Hoe je het meeste uit je nieuw aangesloten externe videokaart kunt halen, hangt af van welke software je gebruikt en op welk systeem je dit doet. Sommige programma’s kunnen volledig gebruik maken van je externe gpu, andere programma’s kunnen dit niet of maar gedeeltelijk doen. Het is ondoenlijk om hier precies te vertellen welke stappen je moet ondernemen, maar in de meeste gevallen moet je in bijvoorbeeld de video-render-software of game instellen dat de externe gpu bepaalde taken voor zijn rekening moet nemen. Googel naar je combinatie van laptop, software en externe gpu om de beste instellingen voor je systeem te vinden. Naast de website www.egpu.io kun je ook terecht op Reddit of op het forum van NotebookReview. Vergeet voor Windows 10 ook niet de juiste driver te installeren, je vind deze informatie in de handleiding van je externe gpu.

©PXimport

Doe het zelf

Wilt je echt de goedkoopste optie, dan kun je er ook voor kiezen om helemaal zelf je behuizing te maken. Bereid je wel voor op enige research, want je moet dan zelf een voeding aanschaffen en een gpu op een controller-board aansluiten. Meer informatie vind je hier.

©PXimport

Tip 10: Games in de cloud

Eén van de beweegredenen om een externe gpu aan te schaffen, is om beter zware games te kunnen draaien vanaf je laptop. Gaat het je puur om de game-ervaring te verbeteren, dan is er ook een alternatieve optie: games via de cloud draaien. Dit is een vrij nieuw concept en komt erop neer dat een game op een server van een bedrijf wordt gedraaid en dat enkel de videostream van deze server naar je laptop wordt verzonden via het internet. Je draait dus geen software op je eigen systeem. Commando’s die je doet met je toetsenbord, muis en eventuele controller worden via het internet naar de game gestuurd. Een optie voor cloudgebaseerde games is Nvidia GeForce Now. Deze dienst is op dit moment nog in de bètafase, je kunt je hier inschrijven. Je hebt een snelle en betrouwbare internetverbinding nodig. Het bedrijf raadt aan dat je minstens 25 Mbit/s downloadsnelheid moet hebben om games in 1080p op 60fps te kunnen spelen. Je moet je laptop of desktop via ethernetkabel met je router verbinden, of een 5GHz-wifi-router gebruiken. Uiteraard is het handig als je bekabelde controllers gebruikt, want elke vertraging van het signaal is slecht voor de gameplay. Niet alleen Nvidia is bezig met cloudgebaseerde gamediensten, ook Google en Microsoft zullen in de nabije toekomst een dergelijke optie bieden met respectievelijk hun diensten Stadia en xCloud. Sony heeft een vergelijkbaar concept voor PlayStation-titels onder de naam OnLive.

©PXimport

Het is slim om bekabelde controllers te gebruiken: elke vertraging van het signaal is slecht voor de gameplay

-

Kooptips

Uiteraard hebben we weer drie kooptips voor je geselecteerd. Dit zijn prima producten, maar check wel van tevoren of de combinatie van externe gpu en jouw computer geen problemen oplevert. Let op: het gaat hier om de lege behuizingen, je moet dus zelf nog een losse videokaart inbouwen. Sommige behuizingen werken alleen met bepaalde gpu’s samen.

Razer Core X Chroma

Prijs: € 340,- Dit is een van de beste externe-gpu-behuizingen die je op dit moment kunt kopen. Het apparaat heeft vier usb3.0-poorten, een thunderbolt3-aansluiting en je kunt het via de ethernetpoort op je netwerk aansluiten.

Sapphire Gearbox 3

Prijs: € 299,- De Sapphire GearBox is een gunstige externe-gpu-behuizing met een thunderbolt3-poort en twee usb-c-poorten. Het apparaat is perfect geschikt als externe gpu voor gamers en kan meerdere beeldschermen tegelijkertijd aansturen. De interne voeding is 500 watt.

©PXimport

ASUS ROG XG Station 2

Prijs: € 547,- De ASUS ROG XG Station 2 is gericht op gamers en dat zie je aan het design wel af. Misschien niet naar de smaak van iedereen, maar het grote voordeel van de ROG XG Station 2 is dat het apparaat enorm veel poorten biedt en je heel gemakkelijk een gpu kunt installeren.

▼ Volgende artikel
Waar voor je geld: 5 Amerikaanse koelkasten met ijsblokjesmachine
© Daniel Krasoń
Huis

Waar voor je geld: 5 Amerikaanse koelkasten met ijsblokjesmachine

Bij ID.nl zijn we gek op apparaten die het dagelijks leven nét een beetje makkelijker maken. En wat is er nu – zeker tijdens warme dagen – makkelijker dan altijd ijsblokjes of ijskoud water binnen handbereik? We zetten vijf modellen op een rij die uitblinken in comfort en gebruiksgemak.

Een koelkast met ingebouwde ijsdispenser is niet alleen handig, maar ook hygiënisch. Je hebt altijd direct toegang tot ijsblokjes, crushed ice of koud water, zonder dat je de vrieslade of een waterfles hoeft te openen. Sommige modellen werken met een vaste wateraansluiting, andere met een hervulbaar reservoir – handig als er geen waterleiding in de buurt is. Daarnaast zijn veel dispensers voorzien van filters die ongewenste smaakjes of deeltjes uit het water halen. Een slimme toevoeging voor wie gemak, hygiëne en een frisse smaak belangrijk vindt.

Samsung RS6HA8880B1 (Family Hub)

Ben je op zoek naar een koelkast die meer doet dan alleen koelen? De Samsung RS6HA8880B1 is een slimme Amerikaanse koelkast met een indrukwekkende inhoud van 614 liter. Dankzij SpaceMax-technologie blijft de buitenmaat compact, terwijl de binnenkant verrassend ruim is. Het geïntegreerde Family Hub-scherm doet dienst als digitaal prikbord, kookassistent en entertainmenthub. Met camera's binnenin zie je zelfs onderweg wat er nog in de koelkast ligt. De ijs- en waterdispenser is aangesloten op de waterleiding en bevat een UV-nanofilter voor optimale hygiëne. Twin Cooling Plus zorgt voor aparte luchtstromen in het koel- en het vriesgedeelte, wat de versheid van jouw voedsel ten goede komt.

Toepassingen: Gezinnen die smartfuncties en ruimte willen combineren Bijzonderheden: Family Hub-display, Twin Cooling, UV-filter, 36 dB geluidsniveau

Hisense RS694N4TFE

Zoek je een ruime en betaalbare koelkast met ijsdispenser? Dan zit je goed met de Hisense RS694N4TFE. Deze stijlvolle zwarte side-by-side heeft een inhoud van 562 liter, verdeeld over een koel- en een vriesgedeelte. Het apparaat beschikt over Total No Frost, wat handmatig ontdooien overbodig maakt. De Multi Air Flow-technologie zorgt voor een gelijkmatige temperatuurverdeling, wat bederf tegengaat. Handig: de ijs- en waterdispenser werkt met een intern waterreservoir van 4,5 liter, zodat een vaste aansluiting niet nodig is.

Toepassingen: Grote huishoudens, zonder vaste wateraansluiting Bijzonderheden: Intern reservoir, Total No Frost, strak zwart design

LG GSXE90EVDD

Deze ruime Amerikaanse koelkast van LG biedt met 628 liter voldoende plek voor alles wat je gekoeld wilt bewaren. Het model combineert een fraai zwart design met slimme technologie zoals LinearCooling, waarmee temperatuurschommelingen worden geminimaliseerd. Dankzij No Frost en de water- en ijsdispenser met waterleidingaansluiting geniet je van optimaal gemak. De inverter-compressor maakt het apparaat stil en energiezuinig. Dit model is bovendien voorzien van de InstaView-functie, waarbij je door twee keer kloppen de inhoud kunt bekijken zonder de deur te openen.

Toepassingen: Moderne huishoudens met focus op comfort en design Bijzonderheden: InstaView-deur, LinearCooling, 35 dB, wateraansluiting

Bosch KAD93AIDP (Serie 6)

De Bosch KAD93AIDP is een solide en stijlvolle keuze met een netto-inhoud van 533 liter. Dankzij de anti-fingerprint RVS-look blijft hij er netjes uitzien, ook bij intensief gebruik. De VarioZone-indeling biedt flexibiliteit, met uitneembare plateaus en lades. De ijs- en waterdispenser levert zowel ijsblokjes als crushed ice, en is aangesloten op een vaste waterleiding. Total No Frost voorkomt ijsvorming, en met functies als superkoelen en supervriezen ben je altijd voorbereid op grotere hoeveelheden boodschappen.

Toepassingen: Gezinnen die functionaliteit en duurzaamheid zoeken Bijzonderheden: Crushed ice, anti-fingerprint RVS, VarioZone

Siemens KF96DAXEA (iQ500)

Met zijn French-door ontwerp en een inhoud van 574 liter biedt de Siemens KF96DAXEA een moderne uitstraling en veel gebruiksgemak. Deze koelkast beschikt over een hyperFresh-lade op 0 °C voor vlees en vis, en houdt dankzij multiAirflow een constante temperatuur. De water- en ijsdispenser werkt via een vaste aansluiting, en levert naast ijsblokjes ook crushed ice. Het model is voorzien van ledverlichting, een digitaal display en een deur-alarm. Met een geluidsniveau van 39 dB is hij bovendien opvallend stil.

Toepassingen: Designliefhebbers en versfanaten Bijzonderheden: HyperFresh-lade, crushed ice, 39 dB, French-door design

▼ Volgende artikel
11 ergernissen in Windows 11 en hoe je ze uit de weg ruimt
© MehmetDinler
Huis

11 ergernissen in Windows 11 en hoe je ze uit de weg ruimt

Wanneer je naar Windows 11 overstapt, zijn er ongetwijfeld zaken waaraan je moet wennen. Maar soms kunnen die dingen ronduit irritant zijn. Daarom bekijken we de grootste ergernissen van Windows 11 én de manieren om ze te verhelpen.

In dit artikel laten we zien hoe je de grootste ergernissen in Windows 11 aanpakt en het systeem naar je hand zet:

  • Schakel onnodige opstart-apps en achtergrondprocessen uit
  • Zet hinderlijke widgets, badges en meldingen uit
  • Beperk of verwijder OneDrive-synchronisatie en koppeling
  • Verwijder de Microsoft Edge-browser en andere bloatware
  • Zet de Game Bar en Game Mode uit als je geen gamer bent
  • Herstel het klassieke startmenu met Open-Shell
  • Beperk reclame en tracking via de privacy-instellingen
  • Maak Windows stiller en overzichtelijker met Niet storen
  • Ruim je systeem op door handmatig ongewenste vooraf geïnstalleerde apps te verwijderen

Lees ook: Geen fan van Windows Verkenner? Dit zijn je alternatieven

Wat voor de een ergernis is, kan voor de ander simpelweg een verrassende functie zijn. Alles draait om persoonlijke perceptie. We zijn in de fora van Windows 11-gebruikers gedoken om de pijnpunten te vinden. De belangrijkste klachten zijn: de dagelijkse prestatieproblemen die worden veroorzaakt door te veel achtergrondprocessen, Microsoft stuurt je voortdurend richting haar betaalde diensten en overdreven bemoeizucht bij meldingen, badges en reclame. In plaats van te klagen, zorgen wij voor een oplossing. 

Opstartvertraging

Onnodige opstartapps zijn altijd al een bron van ergernis geweest in Windows. Ze belasten de pc doordat ze waardevolle cpu-bronnen aanspreken en zorgen voor een opstartvertraging. Windows 11 bevat zelfs meer bloatware dan Windows 10. Bloatware is een term voor toepassingen die je niet nodig hebt en die het systeem afremmen. Deze toepassingen worden vaak voor de aankoop op nieuwe apparaten geïnstalleerd of ze sluipen op je pc via downloads waarin ze gebundeld zitten. Hoe meer programma’s je hebt, hoe meer achtergrondprocessen die het opstarten kunnen vertragen.

Je kunt ze te slim af zijn door ze te beëindigen in Taakbeheer. Klik met de rechtermuisknop op de taakbalk en kies voor Taakbeheer. Klik met de rechtermuisknop op alle processen die zijn gekoppeld aan ongebruikte applicaties en gebruik de opdracht Beëindigen. Daarna schakel je de onnodige opstartapps definitief uit. Druk op Windows-toets+I om de Instellingen te openen. Ga naar Apps / Opstarten en zet de apps uit waarvan je niet wilt dat ze samen met het systeem automatisch opstarten.

Wees terughoudend wat betreft toepassingen die automatisch opstarten.

Nieuwsfeeds uitschakelen

Widgets zijn een soort mini-apps. Ze tonen bijvoorbeeld de weersverwachting, een overzicht van je agenda-afspraken of de voetbalresultaten. Standaard toont Microsoft ook zijn nieuwsfeed van het MSN-netwerk, wat doorgaans geen toegevoegde waarde heeft. Oorspronkelijk waren widgets bedoeld om nieuwsfeeds en sociale media in het besturingssysteem te integreren.

Sommige gebruikers houden ervan, anderen haten de widgets hartgrondig, omdat er toch al van alle kanten steeds meer nieuws en sociale info op ons afkomen. Wie zit te wachten op de volgende vondst die meer van hetzelfde levert? Als je tot deze laatste groep behoort, dan kun je de functie uitschakelen. Ga naar Instellingen / Persoonlijke instellingen / Taakbalk / Taakbalkitems en schakel daar Widgets uit.

Gebruik je de widgets zelden of nooit, zet ze dan uit.

OneDrive beperken

Microsoft heeft er een handje van om je met zachte hand naar haar online opslagdienst OneDrive te dirigeren. Bij de eerste set-up krijg je de vraag om OneDrive te gebruiken en daarna maakt OneDrive automatisch en zonder waarschuwing verschillende back-upmappen op OneDrive aan. Dat lijkt op een assertieve dienstverlening, maar de waarheid is dat je als gebruiker op die manier sneller tegen de limiet van 5 gigabyte gratis OneDrive-opslagruimte aanbotst. Het is een marketingtactiek van Microsoft waardoor je gedwongen wordt om te upgraden. Hierdoor ga je sneller overwegen om een betaald abonnement te nemen. Met een Personal Microsoft 365-account krijg je 1 TB aan opslag en 6 TB met een Microsoft Family-abonnement.

Je kunt je overigens afvragen in hoeverre hier een loopje wordt genomen met je privacy. Online back-ups zijn handig, maar ben je ermee gediend dat je gegevens op de servers van Microsoft worden opgeslagen? Misschien wil je liever gebruikmaken van een andere online back-updienst? Nu wordt de indruk gewekt dat de concurrentie tweede keuze is. Ben je het niet eens met deze overijverige OneDrive-synchronisatie, dan klik je met rechts op het pictogram van OneDrive in het systeemvak. Vervolgens selecteer je het tandwieltje rechtsboven om de Instellingen van OneDrive te openen om naar het tabblad Synchroniseren en back-up maken te gaan. Dan klik je op Back-up beheren. Daar kun je aangeven om documenten, afbeeldingen of je bureaublad niet online te bewaren.

Bepaal zelf de mappen waarvan OneDrive een back-up moet maken.

OneDrive ontkoppelen

Wanneer je OneDrive niet vaak gebruikt, kun je deze dienst op je Windows-apparaat ontkoppelen en zelfs verwijderen. Door de koppeling met je Microsoft-account zijn de persoonlijke bestanden in OneDrive beschikbaar op elk apparaat waarop je bent ingelogd met hetzelfde Microsoft-account. Je bent dus niet meer aan een vaste werkplek gebonden. Door te ontkoppelen weet je zeker dat de lokale map niet meer kan synchroniseren met de online opslag.

Klik met rechts in het systeemvak op het pictogram van OneDrive (het wolkje). Kun je dit pictogram niet zien? Klik dan eerst op het PijltjeOmhoog van het systeemvak. Daarna open je het instellingenvenster van OneDrive en ga je naar het tabblad Account. Onder je account selecteer je Deze pc ontkoppelen / Account ontkoppelen. De gegevens die al in OneDrive staan, blijven hierdoor onaangeroerd en de speciale OneDrive-map op de computer verandert in een normale map. Je kunt er bestanden in plaatsen, verwijderen en verplaatsen, maar ze worden niet langer automatisch gesynchroniseerd in de cloud.

Ook al ontkoppel of verwijder je OneDrive, de virtuele map blijft staan in het navigatievenster van Windows Verkenner.

Weg met OneDrive en Edge

Ben je OneDrive echt helemaal beu? Weet dan dat je OneDrive zelfs kunt verwijderen. Het zal je Windows-pc niet beschadigen. Ga naar Instellingen / Apps en open het lijstje met Geïnstalleerde apps. Daar vind je Microsoft OneDrive. Klik op de drie puntjes achter de naam van deze app en selecteer Verwijderen net zoals je dat met elk ander programma zou doen. Het duurt een paar seconden voor de app is verwijderd. Ondertussen heeft Microsoft er ook voor gezorgd dat je op dezelfde manier de browser Edge kunt verwijderen. In het begin van Windows 11 was deze functie nog lichtgrijs gemarkeerd.

Dankzij de nieuwe antimonopoliewet kun je sinds maart 2024 ook de browser van Microsoft verwijderen.

Game Bar voor niet-gamers

De instellingen van Windows 11 bevatten een speciaal onderdeel bedoeld voor gaming. Wanneer je de toetscombinatie Windows-toets+G gebruikt, open je de Windows Game Bar. Daarmee kun je schermafdrukken en clips vastleggen van games die door Microsoft zijn geverifieerd. Eigenlijk is deze functie bedoeld voor het vastleggen van Xbox-games, maar je kunt hem ook gebruiken voor schermopnames van gewone programma’s.

Geen kwaad woord over de Windows Game Bar. Maar als je geen of zelden games speelt, heeft het geen zin om de Game Bar en Game Mode op de computer in te schakelen. Bovendien kan deze applicatie veel cpu en geheugen gebruiken. Om de Game Bar uit te schakelen, ga je weer naar het instellingenvenster van Windows. Daar kies je Gaming / Game Bar. Vervolgens schakel je bovenaan de optie uit bij Je controller mag Game Bar openen. Daarna ga je terug naar het venster Gaming en je kiest het tabblad Gamemodus om ook hier de optie Gamemodus uit te zetten.

Ben je geen gamer, schakel dan de Game Bar uit.

Badges in de kiem smoren

Windows 11 toont voortdurend meldingen op de taakbalk die je waarschuwen voor onder meer updates en nieuwe e-mail. Deze zogenaamde badges staan standaard ingeschakeld. Ze blijven eindeloos opduiken. Bankwebsites sturen je constant badges, maar ook browserextensies doen dat. Het wordt snel te veel van het goede. Nogal wat gebruikers ergeren zich hieraan, wat heel begrijpelijk is.

Je kunt de badges uitschakelen door met rechts op de taakbalk te klikken en dan te kiezen voor Taakbalkinstellingen. Scrol aan de rechterkant naar beneden en klik op Taakbalk. Vervolgens scrol je nog wat verder naar beneden tot je bij Gedrag van taakbalk bent. Hier kun je de optie uitschakelen bij Badges weergeven in taakbalk-apps. Dit is trouwens ook de plaats waar je de uitlijning van de taakbalk wijzigt. Standaard staan de pictogrammen gecentreerd op de taakbalk. Hier kun je aangeven dat die links moeten worden uitgelijnd. Hierdoor wordt het Startmenu aan de linkerkant weergegeven zoals vroeger.

In de taakbalk kun je de badges verbergen.

Terug naar bekend startmenu

Mis je het startmenu van Windows 10? Er is een interessante tweak waarbij je het Windows 11-startmenu vervangt door het type uit Windows 10. Download Open-Shell van de GitHub-website. De laatste versie op het moment van schrijven is OpenshellSetup 4.4.195. Je hebt de keuze tussen een zelfuitvoerbaar exe-bestand of een gecomprimeerd 7Z-bestand. Wij gaan voor het exe-bestand.

In de set-upwizard schakel je de opties Classic Explorer en Classic IE uit. De optie Create a start menu folder moet aangevinkt blijven. Zodra het installatieproces voltooid is, open je via Windows Zoeken de Open-Shell Menu Settings. Daarna kun je kiezen tussen de Classic Style, Classic with two columns of Windows 7 style.

Misschien wil je ook de knop naar het startmenu aanpassen zodat deze op die van Windows 10 lijkt. Hiervoor vink je de optie Replace start button aan. Vervolgens kies je een van de drie voorstellen uit, of je klikt op Pick Image. Zoek op het web naar een afbeelding van het Windows 10-startmenu en selecteer die. Wil je op je schreden terugkeren en Open-Shell verwijderen? Dat doe je via Instellingen / Apps / Geïnstalleerde apps. Selecteer Open-Shell en gebruik de optie Verwijderen.

Geef het startmenu zijn oude look terug.

Advertenties uitschakelen

Windows 11 genereert een unieke identifier, een zogenaamde reclame-ID, om je activiteiten te volgen. Hiervoor gebruikt Microsoft je zoekopdrachten, eerdere aankopen van Microsoft-producten en online activiteiten die gekoppeld zijn aan je Microsoft-account. Adverteerders kunnen die gebruiken om jou gerichte advertenties te sturen wanneer je apps gebruikt. Ben je gevoelig voor je privacy, dan zet je hier ook het mes in.

Open Instellingen en ga naar Privacy en beveiliging. Klik rechts op het onderdeel Algemeen. Zet de schakelaar uit bij Laat apps me persoonlijke advertenties zien door mijn reclame-id te gebruiken. Doe hetzelfde bij Websites hebben toegang tot mijn lijst met talen zodat er inhoud kan worden weergegeven die relevant is voor mijn locatie. Optioneel schakel je ook de optie daaronder uit: Start en zoekresultaten door Windows laten verbeteren door app-lanceringen bij te houden. Tot slot zet je ook de vierde optie uit: Suggesties voor inhoud in de app Instellingen weergeven.

Draag zorg voor je privacy en schakel reclamemeldingen uit.

Meldingen uitschakelen

In het Berichtencentrum komen ook systeemwaarschuwingen, ongelezen berichten, nieuwe artikelen van je favoriete websites en meer meldingen binnen. Deze kunnen nuttig zijn om je op de hoogte te houden van wat er gebeurt, maar het is best mogelijk dat de hoeveelheid meldingen en geluiden overweldigend is en op je zenuwen gaat werken. Daarom kun je meldingen uitschakelen om afleiding te minimaliseren. Open de Instellingen en klik op Systeem. Aan de rechterkant klik je op de pagina Meldingen. Hier kun je de schakelaar Meldingen uitschakelen omzetten. Wil je nog verder gaan, dan zet je de schakelaar Niet storen aan.

Zo, dat scheelt een hoop afleiding.

Snoeien in bloatware

Een nieuwe pc komt met een hoop bloatware en bij Windows 11 is dat niet anders. Het gaat om software waar je niet om hebt gevraagd. Bloatware neemt niet alleen geheugenruimte in beslag, hij verslechtert ook de prestaties van het systeem. Meestal gaat het om spelletjes, testversies van beveiligingssuites en virusscanners, cloudservices en zelfs fotoboeken.

Er zijn freewaretools die scannen naar bloatware, ook wel crapware genoemd, om die automatisch te verwijderen. Maar als je er niet goed in thuis bent, kun je hiermee meer kwaad dan goed doen. Sommige applicaties zijn immers noodzakelijk voor de goede werking van het systeem. De website Should I Remove It is gespecialiseerd in het vinden en verwijderen van bloatware. Hier vind je uitgebreide overzichten van bloatware bij alle belangrijke computermerken. Neem bijvoorbeeld Toshiba, die heeft meer dan dertig applicaties die als testversie worden geïnstalleerd. Snoei de bloatware dus handmatig. Dat doe je via Instellingen / Apps / Geïnstalleerde apps. Daar zie je alle programma’s die op de machine zijn geïnstalleerd. Blader door de lijst en controleer welke programma’s je kunt verwijderen.

Volgens de website Should I Remove It bevat een Toshiba de meeste bloatware.

Watch on YouTube