Handelen in bitcoins en andere altcoins is voor steeds meer mensen een hobby. Maar waar bewaar je cryptomunten eigenlijk? Er komt veel bij kijken, van veiligheid tot gebruiksvriendelijkheid. In deze test vergelijken we de beste cryptowallets met elkaar.

Om digitale munten te bewaren heb je een portemonnee nodig, in vaktermen een ‘wallet’. Er zijn drie varianten. De eerste variant vinden we op internet waar verschillende diensten bestaan om cryptomunten op te slaan. Het bekendste voorbeeld is Coinbase. Het gebruiksgemak is groot, want alle techniek wordt afgehandeld door de site. Helaas is het gebruik van een online wallet in praktijk niet zo veilig. In het verleden zijn dit soort sites slachtoffer geworden van hacks waarbij voor miljoenen euro’s is buitgemaakt.

Het is veiliger om zelf een portemonnee te beheren. Dat kan een programma op een computer of een app op een smartphone zijn. Dat is alvast een stuk veiliger dan een online dienst. Je kunt zelf zorgen voor het afschermen van de sleutels en ervoor zorgen dat de machine niet in handen komt van criminelen. Nog iets veiliger is een usb-wallet. Dit wordt gezien als de veiligste methode, omdat er geen verbinding is met internet en ze worden beschermd met een extra beveiligingssleutel. Helaas worden de usb-wallets steeds duurder. Bedragen ver boven de honderd euro zijn al lang gewoon.

We houden het in deze groepstest laagdrempelig en gaan aan de slag met software en apps. Deze softwarematige wallets zijn prima geschikt voor kleinere bedragen. Wie op termijn over grotere aantallen cryptomunten beschikt, kan altijd nog overwegen over te stappen op een hardwarewallet.

Hieronder de algemene scores en vergeleken functionaliteiten. Onder de tabel gaan we op iedere cryptowallet wat dieper in.

©PXimport

BreadWallet

©PXimport

BreadWallet is verkrijgbaar voor iOS en Android en ziet er strak uit. Met het gebruiksgemak zit het ook goed en ook minder ervaren gebruikers kunnen snel aan de slag. BreadWallet (ook wel ‘BRD’ genoemd) kan overweg met Bitcoin en Bitcoin Cash. De app kun je beveiligen met een 6-cijferige pincode of met een vingerafdrukscanner (op alle apparaten die dat hebben). Het is verplicht om een wachtzin van twaalf woorden aan te maken. Daarmee kan toegang tot de bitcoins hersteld worden. Handig bij verlies van telefoon of overstappen op ander toestel. Zonder de wachtzin kan een wallet niet meer hersteld worden.

Met BreadWallet kun je digitale munten ontvangen, versturen en kopen. In het scherm Ontvangen staat een qr-code in beeld, maar er is ook een knop om het ontvangstadres te delen via sms of mail. Bij het versturen is er de mogelijkheid een qr-code te scannen, maar handmatig het adres invoeren kan ook. Het kopen van bitcoins verloopt via creditcard (Visa en Mastercard). Hiervoor rekent BreadWallet 5 procent (met een minimum van 10 dollar) plus 2,9 procent. Het geld staat binnen een dag op de rekening. Het is alleen mogelijk bitcoins te kopen. Via de instellingen kun je een maximum bestedingslimiet instellen bij gebruik van alleen vingerafdruk. BreadWallet kent weinig extra’s, maar is een doeltreffende wallet.

Mycelium

©PXimport

Mycelium heeft een opvallende start, want de app vraagt je de eerste keer het toestel een tijdje heen en weer te schudden. Dat genereert informatie om een totaal willekeurige beveiligingssleutel aan te maken. Vervolgens maak je een wachtzin van twaalf woorden zodat de wallet hersteld kan worden, mocht er iets misgaan. Zonder deze wachtzin kun je bij verlies van de telefoon niet meer bij je geld. Toegang wordt beveiligd via een pincode.

Op dit moment kan Mycelium alleen gebruikt worden om bitcoins op te slaan. Handig is de mogelijkheid om meerdere accounts aan te maken. Zo krijg je binnen een en dezelfde app toegang tot meerdere bitcoin-rekeningen. Je kunt met de app geld ontvangen en verzenden, maar ook bitcoins kopen. Dit verloopt via de marktplaatsen Simplex of Glidera. Dat is wel vrij duur. Voor aankoop van 120 dollar aan bitcoins betaal je bij Simplex 16 dollar. Ook het wisselen van andere digitale munten naar bitcoin kan in de app.

Mycelium ontwikkelt niet alleen een wallet, maar ook andere hard- en software rond bitcoin-diensten. Mycelium kan worden geïnstalleerd op Android- en iOS-toestellen. De app is gratis, maar er wordt een bedrag verrekend bij transacties. Mycelium werkt samen met verschillende diensten van derden. Zo is het mogelijk om te koppelen met hardwarewallets Trezor en Ledger. Mycelium kan ook dienst doen als ‘cold storage wallet’.

Jaxx

©PXimport

Opvallend aan Jaxx is dat het veel cryptovaluta ondersteunt. De ontwikkelaars wilden een programma maken om digitale munten eenvoudig te beheren en daarin zijn ze geslaagd. Het ontvangen en verzenden van cryptomunten gaat vlot. Ook dit programma werkt met een wachtzin om bij problemen de portemonnee te herstellen. Bijzonder is de mogelijkheid de software te koppelen aan de gelijknamige app op smartphone of tablet, via een qr-code.

Je kunt instellen hoeveel je betaalt voor transacties: er is keuze tussen een hoog, gemiddeld of laag bedrag. Bij hoge kosten wordt een transactie snel verwerkt. Een laag bedrag raadt Jaxx niet aan: de transactie kan soms dagen nodig hebben. Handig is de ingebouwde exchange. Daarmee kun je cryptomunten omwisselen naar ander digitaal geld. Hiervoor wordt de Zwitserse dienst ShapeShift gebruikt. Nadeel is dat Jaxx niet opensource is. Toch is de broncode grotendeels beschikbaar om in te zien, zodat er controle is op de veiligheid. Alleen de code voor de gebruikersinterface is niet beschikbaar gesteld.

Jaxx bewaart de sleutels voor de cryptomunten op het toestel zelf waardoor de kans op hacks kleiner is, mits je de computer of smartphone goed beveiligd. Punt van zorg: volgens onderzoekers van beveiligingsbedrijf Cheetah Mobile is het voor hackers relatief makkelijk om de wachtzin te achterhalen. Jaxx zegt dat het risico meevalt en wijst erop dat gebruikers hun toestel goed moeten beveiligen met een wachtwoord of pincode. Daarnaast benadrukt het bedrijf dat de wallet slechts is bedoeld voor kleinere bedragen, vergelijkbaar met een portemonnee in het echte leven.

Electrum

©PXimport

Deze wallet is een oudgediende in de bitcoin-wereld. In 2011 kwam de eerste versie uit. Met de wallet kun je alleen bitcoins bewaren. De software is gericht op veiligheid en dat staat het gebruiksgemak soms iets in de weg. Het gebruik van een wachtzin is verplicht. Naast een standaard wallet kun je ook kiezen voor een multi-signature-wallet. Een transactie moet dan door meerdere personen worden goedgekeurd.

Ook is het mogelijk om Bitcoin-adressen en privésleutels te importeren. Privésleutels staan lokaal opgeslagen. Electrum is beschikbaar voor Windows, macOS, Linux en Android. Een versie voor iOS ontbreekt. Handig is de mogelijkheid om de mobiele app te koppelen aan de software op de computer. Zo heb je zowel thuis op de desktop als onderweg toegang tot de wallet.

Electrum zoekt verbinding met externe servers om de wallet vlot te laten werken, maar dit houdt volgens de makers geen risico in omdat er geen privéinformatie wordt verzonden. Electrum kan samenwerken met hardwarewallets zoals Trezor en Ledger. Electrum ziet er op het eerste gezicht wat ingewikkeld uit.

Exodus

©PXimport

De prijs voor de fraaist ogende wallet gaat naar Exodus. Dat komt vooral door de weergave van gekochte munten. In een mooi taartdiagram staan percentages om aan te geven hoeveel procent bitcoins, litecoins of andere cryptovaluta er in de portemonnee staan. Exodus kan overweg met een meerdere cryptomunten en heeft goede veiligheidsmaatregelen. Exodus is alleen beschikbaar voor de computer (Windows, macOS en Linux). Aan een mobiele versie wordt wel gewerkt, maar wanneer die komt is onduidelijk.

Handig is de ingebouwde exchangemogelijkheid. Daarmee kun je cryptovaluta wisselen naar andere muntsoorten. Hiervoor gebruikt Excodus de dienst ShapeShift. Bij het wisselen van munten gaat er een klein bedrag naar de makers van Exodus. De cryptomunten worden versleuteld op de computer zelf opgeslagen. Net als de andere programma’s is het mogelijk een wachtzin aan te maken om een wallet te herstellen. Het is daarnaast mogelijk om een back-uplink van de portemonnee per mail te ontvangen. De software is niet opensource, al zijn delen wel vrijgegeven.

Bitcoin Armory

©PXimport

Deze wallet legt sterk de nadruk op veiligheid, ten koste van het gebruiksgemak. Bij het instellen wordt meteen om een sterk wachtwoord gevraagd en een wachtzin. Het programma raadt in grote letters aan om een papieren back-up te maken van die wachtzin en biedt handige hulp bij het maken ervan. Het is ook mogelijk om een digitale back-up te maken of de individuele sleutels te exporteren. Optioneel legt Bitcoin Armory uit wat de voor- en nadelen zijn.

De nadruk op veiligheid wordt ook duidelijk bij het werken met de bitcoin wallet. Zo is er de optie van ‘cold storage’. In tegenstelling tot een ‘hot wallet’ is er daarbij geen sprake van internetverbinding. Bitcoin Armory kan dus werken op een computer zonder internet, waardoor de kans op hackers klein is. Om toch transacties te kunnen doen, kan een zogeheten ‘watching-only copy’ worden gemaakt die draait op een computer met internet. Op die computer wordt een transactie gemaakt, deze wordt ondertekend op de offline computer waarna hij op de online computer wordt verzonden.

Bitcoin Armory ondersteunt ook multi-signature, waarbij er meerdere sleutels nodig zijn om een transactie goed te keuren. Nadeel van Bitcoin Armory is dat het Bitcoin Core vergt om te werken (zie ook het kader ‘Bitcoin Core’ op pagina ##). Het downloaden van deze software kan via Bitcoin Armory zelf. Voor wie relatief weinig ervaring heeft met Bitcoin is Bitcoin Armory een ingewikkelde wallet en misschien niet aan te raden. Wie echter al wat langer bezig is en veel munten bezit, doet er goed aan Bitcoin Armory uit te proberen.

GreenAddress

©PXimport

Ook dit is een zeer geschikte wallet voor wie ervaring heeft met cryptomunten. Met GreenAddress kun je alleen bitcoins opslaan. De software is opensource en werkt zowel op de mobiel als desktop. Op de desktop werkt GreenAddress in de browser dankzij een Chrome-plug-in. De wallet verschijnt dus in een browservenster, maar het programma draait lokaal op de computer. De sleutels gaan niet het internet op. Voor Android en iOS zijn er apps beschikbaar.

GreenAddress is gratis, maar brengt bij het doen van transacties worden wel kosten in rekening. De installatie van de software is bijzonder eenvoudig. Op de website van GreenAddress volstaat een eenvoudige klik op de knop Maak uw portemonnee. Direct verschijnt er een wachtzin bestaande uit 24 woorden. Die moet je eerst opschrijven voordat je verder kunt. Die code is ook nodig om later de app in gebruik te kunnen nemen.

Er is sterke nadruk op veiligheid, bijvoorbeeld door dubbele authenticatie. Een belangrijk nadeel van GreenAddress dat de dienst transacties pas uitvoert nadat ze die zelf goedkeuren.

De tijd dat een screensaver nodig was om je computerscherm te beschermen tegen inbranden, ligt ver achter ons. Vandaag is een screensaver vooral een manier om je computer een persoonlijk tintje te geven. Met een eenvoudige tool verander je je vakantiefilmpjes of familievideo's in een levendige screensaver die je scherm vult zodra de pc even pauze neemt.

Stap 1: Download PUSH VideoWallpaper

Voordat je een video als bureaubladachtergrond instelt, is het verstandig om eerst na te denken over de juiste clips. Voor een opvallend en toch rustig effect werkt een korte video die in een lus draait meestal het best. Met PUSH Video Wallpaper kun je bovendien een afspeellijst maken zodat meerdere clips elkaar automatisch opvolgen. Deze Windows-app is eenvoudig in gebruik en levert de beste resultaten. Je kunt video's afspelen vanaf de harde schijf, maar ook geanimeerde gifs en zelfs YouTube-fragmenten zijn mogelijk. Het programma is niet gratis: een licentie voor persoonlijk gebruik kost 9,95 euro en een thuislicentie voor vijf pc's 14,95 euro. Er is wel een gratis proefversie, waarbij alleen een klein watermerk rechtsonder zichtbaar is.

De eerste stap is het downloaden van PUSH Video Wallpaper (26 MB). Na het binnenhalen installeer je de tool met het bestand VideoWallpaper_setup.exe. Aan het einde van de installatie verschijnt een pop-up met de vraag of je PUSH Video Wallpaper meteen wilt starten en of je de app ook als schermbeveiliging wilt instellen. Vink beide opties aan en klik op Voltooien.

Stap 2: Instellingen

Via het pictogram in het systeemvak kun je met de rechtermuisknop de instellingen openen. Klik bovenaan op het kleine voorbeeldscherm om een afspeellijst samen te stellen. Er staan standaard enkele voorbeeldvideo's klaar. Verwijder die en voeg je eigen filmpjes toe die je als screensaver wilt gebruiken. Ga vervolgens terug naar het tandwieltje en schakel de optie Start with Windows uit. Klik ten slotte op Instellen als schermbeveiliging. De ontwikkelaar gaat ervan uit dat je de tool gebruikt als video-wallpaper. De screensaverfunctie is eigenlijk een extraatje. Door het automatisch opstarten uit te schakelen, gebruik je de app uitsluitend als screensaver en niet als dynamische bureaubladachtergrond.

Stap 3: Als schermbeveiliger instellen

Herstart de pc en ga naar Instellingen / Persoonlijke instellingen / Vergrendelingsscherm / Schermbeveiliging. Hier kun je dan PUSH Video Screen Saver selecteren voor schermbeveiliging.

In de rubriek Waar voor je geld gaan we op zoek naar leuke aanbiedingen of producten met bijzondere eigenschappen. Dit keer hebben we een selectie van vijf 65-inch televisies voor je, met uiteenlopende prijzen van zo'n 800 tot 1.600 euro, voor ieder budget dus.

LG OLED65C46LA

Met de LG OLED65C46LA haal jij een televisie in huis die een groot 65‑inch scherm combineert met de uitstekende contrasten van OLED. Elke pixel kan individueel oplichten of uitstaan, zodat zwarte beelden echt donker worden en er geen achtergrondverlichting nodig is. In de praktijk levert dat scherp beeld en een prettige kijkhoek op, waardoor je zelfs vanuit de hoek van je woonkamer naar films of series kunt kijken. De 4K‑resolutie (3.840 × 2.160 pixels) zorgt ervoor dat ondertitels en fijne details bij natuurdocumentaires of sportwedstrijden scherp blijven.

Dankzij het 120 Hz‑paneel worden snelle bewegingen vloeiend weergegeven, wat vooral bij games of sport handig is. De tv draait op LG’s WebOS‑systeem; daarmee kun je eenvoudig navigeren tussen apps zoals Netflix, Disney+ en YouTube. Vier HDMI 2.1‑poorten bieden ruimte voor gameconsoles en randapparatuur. Ook beschikt de tv over eARC voor het doorgeven van geluid naar een externe soundbar.

Samsung QE65Q73D

Als je graag een groot scherm wilt met levendige kleuren, dan is de Samsung QE65Q73D een model om naar te kijken. Deze QLED‑televisie heeft eveneens een schermdiagonaal van 165 centimeter, maar maakt gebruik van een Quantum‑Dot laag om licht om te zetten in een breed kleurvolume. Hierdoor zijn kleuren uit films, series of games aanwezig zonder dat je zelf iets hoeft bij te stellen. Met een verversingssnelheid van 100 Hz worden bewegingen soepel weergegeven en dankzij de Motion Xcelerator 120 Hz‑functie profiteer je bij gameconsoles die hogere verversingsfrequenties ondersteunen.

De 4K AI‑upscaler in Samsungs Quantum‑processor schaalt beelden op tot de volledige Ultra‑HD‑resolutie, zodat je oudere HD‑films scherper ervaart. Het besturingssysteem Tizen biedt toegang tot apps en streamingdiensten en je kunt via SmartThings andere

slimme apparaten bedienen. Er zijn vier HDMI‑poorten en wifi aan boord en energieklasse E geeft aan dat het verbruik gemiddeld is voor een groot QLED‑scherm.

LG OLED65G45LW

De LG OLED65G45LW uit 2024 is een zogeheten Gallery‑model, bedoeld om strak tegen de muur te hangen. Het scherm is slechts enkele centimeters dik, zodat het toestel in je interieur opgaat. Binnenin zit een OLED evo‑paneel met 4K‑resolutie, waardoor elk beeldpunt individueel wordt aangestuurd en kleurenkrachtig zijn. De televisie ondersteunt een verversingssnelheid van 120 Hz en biedt daardoor vloeiende beelden bij sport of snel bewegende films.

Via vier HDMI‑2.1‑aansluitingen kun je gameconsoles aansluiten en profiteren van variabele refresh rates. WebOS 8 vormt de basis voor het smart‑platform; hiermee navigeer je door apps en diensten en kun je via spraakassistenten als Google Assistant of Amazon Alexa de tv bedienen. De set wordt geleverd met een wandbeugel, zodat hij strak tegen de muur bevestigd kan worden.

LG OLED65B42LA

In de B‑serie van LG vind je de OLED65B42LA, een toestel dat in 2024 op de markt kwam. Deze televisie biedt de voordelen van OLED – elk pixel kan apart aan of uit – maar in een iets betaalbaarder segment dan de G‑ of C‑series. Het 65‑inch scherm combineert een 4K‑resolutie met een verversingssnelheid van 120 Hz. Hierdoor zijn bewegingen bij games of sportprogramma’s soepel en blijven details scherp.

WebOS maakt het mogelijk om streamingapps en live‑tv makkelijk te combineren en je kunt de tv bedienen met de meegeleverde Magic Remote. De televisie heeft vier HDMI‑poorten voor randapparatuur en ondersteunt eARC voor lossless audiotransport naar een soundbar of receiver. Door het slanke ontwerp staat de tv op twee subtiele pootjes of kun je hem aan de muur hangen via een VESA‑beugel.

Sony XR‑65A80L

Sony’s XR‑65A80L combineert een 65‑inch OLED‑scherm met het Google TV‑platform. Hierdoor kun je eenvoudig door streamingapps scrollen en de tv koppelen aan je Google‑account. Het XR‑paneel gebruikt Sony’s Cognitive Processor XR, die beelden analyseert en optimaliseert voor contrast en kleur. Met een vernieuwingsfrequentie van 120 Hz en ondersteuning voor HDMI 2.1 zijn snelle games of films geen probleem; variabele refresh rates en Auto Low Latency worden ondersteund.

De luidsprekers zitten achter het scherm verwerkt zodat het geluid direct uit het beeld lijkt te komen; met ondersteuning voor Dolby Atmos sluit je ook eenvoudig een soundbar aan. Vier HDMI‑poorten, wifi en Bluetooth zorgen voor verbinding met randapparatuur, en via de ingebouwde microfoon kun je spraakopdrachten geven. Dankzij de ingebouwde standaard kun je de tv neerzetten of via VESA aan de muur hangen. Het 55-inch model van deze televisie is eerder door ID.nl getest.