ID.nl logo
Zekerheid & gemak

De beste cryptowallets vergeleken

Handelen in bitcoins en andere altcoins is voor steeds meer mensen een hobby. Maar waar bewaar je cryptomunten eigenlijk? Er komt veel bij kijken, van veiligheid tot gebruiksvriendelijkheid. In deze test vergelijken we de beste cryptowallets met elkaar.

Om digitale munten te bewaren heb je een portemonnee nodig, in vaktermen een ‘wallet’. Er zijn drie varianten. De eerste variant vinden we op internet waar verschillende diensten bestaan om cryptomunten op te slaan. Het bekendste voorbeeld is Coinbase. Het gebruiksgemak is groot, want alle techniek wordt afgehandeld door de site. Helaas is het gebruik van een online wallet in praktijk niet zo veilig. In het verleden zijn dit soort sites slachtoffer geworden van hacks waarbij voor miljoenen euro’s is buitgemaakt.

Het is veiliger om zelf een portemonnee te beheren. Dat kan een programma op een computer of een app op een smartphone zijn. Dat is alvast een stuk veiliger dan een online dienst. Je kunt zelf zorgen voor het afschermen van de sleutels en ervoor zorgen dat de machine niet in handen komt van criminelen. Nog iets veiliger is een usb-wallet. Dit wordt gezien als de veiligste methode, omdat er geen verbinding is met internet en ze worden beschermd met een extra beveiligingssleutel. Helaas worden de usb-wallets steeds duurder. Bedragen ver boven de honderd euro zijn al lang gewoon.

We houden het in deze groepstest laagdrempelig en gaan aan de slag met software en apps. Deze softwarematige wallets zijn prima geschikt voor kleinere bedragen. Wie op termijn over grotere aantallen cryptomunten beschikt, kan altijd nog overwegen over te stappen op een hardwarewallet.

Hieronder de algemene scores en vergeleken functionaliteiten. Onder de tabel gaan we op iedere cryptowallet wat dieper in.

©PXimport

BreadWallet

©PXimport

BreadWallet is verkrijgbaar voor iOS en Android en ziet er strak uit. Met het gebruiksgemak zit het ook goed en ook minder ervaren gebruikers kunnen snel aan de slag. BreadWallet (ook wel ‘BRD’ genoemd) kan overweg met Bitcoin en Bitcoin Cash. De app kun je beveiligen met een 6-cijferige pincode of met een vingerafdrukscanner (op alle apparaten die dat hebben). Het is verplicht om een wachtzin van twaalf woorden aan te maken. Daarmee kan toegang tot de bitcoins hersteld worden. Handig bij verlies van telefoon of overstappen op ander toestel. Zonder de wachtzin kan een wallet niet meer hersteld worden.

Met BreadWallet kun je digitale munten ontvangen, versturen en kopen. In het scherm Ontvangen staat een qr-code in beeld, maar er is ook een knop om het ontvangstadres te delen via sms of mail. Bij het versturen is er de mogelijkheid een qr-code te scannen, maar handmatig het adres invoeren kan ook. Het kopen van bitcoins verloopt via creditcard (Visa en Mastercard). Hiervoor rekent BreadWallet 5 procent (met een minimum van 10 dollar) plus 2,9 procent. Het geld staat binnen een dag op de rekening. Het is alleen mogelijk bitcoins te kopen. Via de instellingen kun je een maximum bestedingslimiet instellen bij gebruik van alleen vingerafdruk. BreadWallet kent weinig extra’s, maar is een doeltreffende wallet.

Mycelium

©PXimport

Mycelium heeft een opvallende start, want de app vraagt je de eerste keer het toestel een tijdje heen en weer te schudden. Dat genereert informatie om een totaal willekeurige beveiligingssleutel aan te maken. Vervolgens maak je een wachtzin van twaalf woorden zodat de wallet hersteld kan worden, mocht er iets misgaan. Zonder deze wachtzin kun je bij verlies van de telefoon niet meer bij je geld. Toegang wordt beveiligd via een pincode.

Op dit moment kan Mycelium alleen gebruikt worden om bitcoins op te slaan. Handig is de mogelijkheid om meerdere accounts aan te maken. Zo krijg je binnen een en dezelfde app toegang tot meerdere bitcoin-rekeningen. Je kunt met de app geld ontvangen en verzenden, maar ook bitcoins kopen. Dit verloopt via de marktplaatsen Simplex of Glidera. Dat is wel vrij duur. Voor aankoop van 120 dollar aan bitcoins betaal je bij Simplex 16 dollar. Ook het wisselen van andere digitale munten naar bitcoin kan in de app.

Mycelium ontwikkelt niet alleen een wallet, maar ook andere hard- en software rond bitcoin-diensten. Mycelium kan worden geïnstalleerd op Android- en iOS-toestellen. De app is gratis, maar er wordt een bedrag verrekend bij transacties. Mycelium werkt samen met verschillende diensten van derden. Zo is het mogelijk om te koppelen met hardwarewallets Trezor en Ledger. Mycelium kan ook dienst doen als ‘cold storage wallet’.

Jaxx

©PXimport

Opvallend aan Jaxx is dat het veel cryptovaluta ondersteunt. De ontwikkelaars wilden een programma maken om digitale munten eenvoudig te beheren en daarin zijn ze geslaagd. Het ontvangen en verzenden van cryptomunten gaat vlot. Ook dit programma werkt met een wachtzin om bij problemen de portemonnee te herstellen. Bijzonder is de mogelijkheid de software te koppelen aan de gelijknamige app op smartphone of tablet, via een qr-code.

Je kunt instellen hoeveel je betaalt voor transacties: er is keuze tussen een hoog, gemiddeld of laag bedrag. Bij hoge kosten wordt een transactie snel verwerkt. Een laag bedrag raadt Jaxx niet aan: de transactie kan soms dagen nodig hebben. Handig is de ingebouwde exchange. Daarmee kun je cryptomunten omwisselen naar ander digitaal geld. Hiervoor wordt de Zwitserse dienst ShapeShift gebruikt. Nadeel is dat Jaxx niet opensource is. Toch is de broncode grotendeels beschikbaar om in te zien, zodat er controle is op de veiligheid. Alleen de code voor de gebruikersinterface is niet beschikbaar gesteld.

Jaxx bewaart de sleutels voor de cryptomunten op het toestel zelf waardoor de kans op hacks kleiner is, mits je de computer of smartphone goed beveiligd. Punt van zorg: volgens onderzoekers van beveiligingsbedrijf Cheetah Mobile is het voor hackers relatief makkelijk om de wachtzin te achterhalen. Jaxx zegt dat het risico meevalt en wijst erop dat gebruikers hun toestel goed moeten beveiligen met een wachtwoord of pincode. Daarnaast benadrukt het bedrijf dat de wallet slechts is bedoeld voor kleinere bedragen, vergelijkbaar met een portemonnee in het echte leven.

Electrum

©PXimport

Deze wallet is een oudgediende in de bitcoin-wereld. In 2011 kwam de eerste versie uit. Met de wallet kun je alleen bitcoins bewaren. De software is gericht op veiligheid en dat staat het gebruiksgemak soms iets in de weg. Het gebruik van een wachtzin is verplicht. Naast een standaard wallet kun je ook kiezen voor een multi-signature-wallet. Een transactie moet dan door meerdere personen worden goedgekeurd.

Ook is het mogelijk om Bitcoin-adressen en privésleutels te importeren. Privésleutels staan lokaal opgeslagen. Electrum is beschikbaar voor Windows, macOS, Linux en Android. Een versie voor iOS ontbreekt. Handig is de mogelijkheid om de mobiele app te koppelen aan de software op de computer. Zo heb je zowel thuis op de desktop als onderweg toegang tot de wallet.

Electrum zoekt verbinding met externe servers om de wallet vlot te laten werken, maar dit houdt volgens de makers geen risico in omdat er geen privéinformatie wordt verzonden. Electrum kan samenwerken met hardwarewallets zoals Trezor en Ledger. Electrum ziet er op het eerste gezicht wat ingewikkeld uit.

Exodus

©PXimport

De prijs voor de fraaist ogende wallet gaat naar Exodus. Dat komt vooral door de weergave van gekochte munten. In een mooi taartdiagram staan percentages om aan te geven hoeveel procent bitcoins, litecoins of andere cryptovaluta er in de portemonnee staan. Exodus kan overweg met een meerdere cryptomunten en heeft goede veiligheidsmaatregelen. Exodus is alleen beschikbaar voor de computer (Windows, macOS en Linux). Aan een mobiele versie wordt wel gewerkt, maar wanneer die komt is onduidelijk.

Handig is de ingebouwde exchangemogelijkheid. Daarmee kun je cryptovaluta wisselen naar andere muntsoorten. Hiervoor gebruikt Excodus de dienst ShapeShift. Bij het wisselen van munten gaat er een klein bedrag naar de makers van Exodus. De cryptomunten worden versleuteld op de computer zelf opgeslagen. Net als de andere programma’s is het mogelijk een wachtzin aan te maken om een wallet te herstellen. Het is daarnaast mogelijk om een back-uplink van de portemonnee per mail te ontvangen. De software is niet opensource, al zijn delen wel vrijgegeven.

Bitcoin Armory

©PXimport

Deze wallet legt sterk de nadruk op veiligheid, ten koste van het gebruiksgemak. Bij het instellen wordt meteen om een sterk wachtwoord gevraagd en een wachtzin. Het programma raadt in grote letters aan om een papieren back-up te maken van die wachtzin en biedt handige hulp bij het maken ervan. Het is ook mogelijk om een digitale back-up te maken of de individuele sleutels te exporteren. Optioneel legt Bitcoin Armory uit wat de voor- en nadelen zijn.

De nadruk op veiligheid wordt ook duidelijk bij het werken met de bitcoin wallet. Zo is er de optie van ‘cold storage’. In tegenstelling tot een ‘hot wallet’ is er daarbij geen sprake van internetverbinding. Bitcoin Armory kan dus werken op een computer zonder internet, waardoor de kans op hackers klein is. Om toch transacties te kunnen doen, kan een zogeheten ‘watching-only copy’ worden gemaakt die draait op een computer met internet. Op die computer wordt een transactie gemaakt, deze wordt ondertekend op de offline computer waarna hij op de online computer wordt verzonden.

Bitcoin Armory ondersteunt ook multi-signature, waarbij er meerdere sleutels nodig zijn om een transactie goed te keuren. Nadeel van Bitcoin Armory is dat het Bitcoin Core vergt om te werken (zie ook het kader ‘Bitcoin Core’ op pagina ##). Het downloaden van deze software kan via Bitcoin Armory zelf. Voor wie relatief weinig ervaring heeft met Bitcoin is Bitcoin Armory een ingewikkelde wallet en misschien niet aan te raden. Wie echter al wat langer bezig is en veel munten bezit, doet er goed aan Bitcoin Armory uit te proberen.

GreenAddress

©PXimport

Ook dit is een zeer geschikte wallet voor wie ervaring heeft met cryptomunten. Met GreenAddress kun je alleen bitcoins opslaan. De software is opensource en werkt zowel op de mobiel als desktop. Op de desktop werkt GreenAddress in de browser dankzij een Chrome-plug-in. De wallet verschijnt dus in een browservenster, maar het programma draait lokaal op de computer. De sleutels gaan niet het internet op. Voor Android en iOS zijn er apps beschikbaar.

GreenAddress is gratis, maar brengt bij het doen van transacties worden wel kosten in rekening. De installatie van de software is bijzonder eenvoudig. Op de website van GreenAddress volstaat een eenvoudige klik op de knop Maak uw portemonnee. Direct verschijnt er een wachtzin bestaande uit 24 woorden. Die moet je eerst opschrijven voordat je verder kunt. Die code is ook nodig om later de app in gebruik te kunnen nemen.

Er is sterke nadruk op veiligheid, bijvoorbeeld door dubbele authenticatie. Een belangrijk nadeel van GreenAddress dat de dienst transacties pas uitvoert nadat ze die zelf goedkeuren.

Conclusie

▼ Volgende artikel
Zomerklaar zonder sportschool: zoveel calorieën verbrand je met huishoudelijke klussen
© ID.nl
Huis

Zomerklaar zonder sportschool: zoveel calorieën verbrand je met huishoudelijke klussen

Wil je voor de zomer nog snel een paar kilo kwijt? Daarvoor hoef je echt niet meteen naar de sportschool. Wie thuis flink de handen uit de mouwen steekt, verbrandt namelijk meer calorieën dan je misschien denkt. Schoonmaken, tuinieren, tillen, traplopen en zelfs strijken: elke klus is een mini-workout op zich!

In dit artikel lees je hoe verschillende huishoudelijke klussen bijdragen aan je dagelijkse verbranding, hoe zwaar ze werkelijk zijn en hoe je ongemerkt toch behoorlijk actief bezig bent. Inclusief handige tabel waarin je snel ziet hoeveel calorieën je met dagelijkse klussen verbrandt!

Lees ook: 7 fruitsoorten die je het beste kunt eten als je wilt afvallen

Stofzuigen, dweilen en ramen lappen

Schoonmaken verhoogt je hartslag. Neem bijvoorbeeld stofzuigen. Wat op het eerste gezicht een simpele klus lijkt, vraagt toch flink wat beweging. Je loopt heen en weer, draait je romp, buigt, strekt je armen en soms moet je zelfs de meubels verplaatsen. Al met al ben je dus constant in beweging. Als je dit een half uur volhoudt in een flink tempo, verbruik je al gauw 85 tot 100 calorieën, afhankelijk van je gewicht. Dweilen, waarbij je kracht zet vanuit je schouders en bovenlichaam, kost nog wat meer energie.

Ook ramen lappen is intensiever dan het lijkt. Vooral als je boven je hoofd werkt of telkens naar boven en beneden moet reiken. Wie de binnen- en buitenkant van de ramen op één dag aanpakt, heeft aan het einde van de middag vaak spierpijn in zijn of haar armen. En dat is precies het punt: hoe meer spiergroepen je gebruikt, hoe hoger je verbranding.

Strijken, bedden verschonen en wassen

Er zijn ook klussen die niet direct als 'sportief' voelen, maar wel degelijk bijdragen aan je verbranding. Strijken bijvoorbeeld. Je staat vaak lang op één plek, beweegt constant met je armen, en als je het in een stevig tempo doet, verbrand je tot zo'n 75 calorieën per uur. Dat is weliswaar minder dan bij dweilen of traplopen, maar het telt op. Zeker als je er een gewoonte van maakt om tijdens het strijken lichtjes door je knieën te buigen of steeds kleine stapjes naar links en rechts te zetten.

Ook bedden verschonen is een onderschatte klus. Matrassen optillen, hoeken van hoeslakens strak trekken, dekbedden schudden – het is een kleine workout op zich. Hier werk je met je hele lichaam, en dat merk je ook aan je ademhaling. Haal je drie bedden af en maak je ze opnieuw op? Dan ben je zo twintig tot dertig minuten bezig, goed voor 100 tot 150 calorieën, afhankelijk van hoe vlot je doorwerkt.

Wassen en de was ophangen zijn ook actieve bezigheden. Zeker als je de was buiten aan de lijn hangt. Je tilt, reikt, draait, bukt – beweging zat. De extra inspanning zit 'm vaak in de herhaling: een paar wasjes op één dag betekent veel heen en weer lopen, tillen en ophangen.

©Olga Yastremska, New Africa, Africa Studio

Traplopen, sjouwen en tillen

Huishoudelijke taken waarbij je trappen loopt of moet sjouwen, zoals de wasmand naar zolder brengen of boodschappen uitladen, leveren relatief veel verbranding op in korte tijd. Traplopen is zelfs een van de meest intensieve activiteiten binnenshuis. Je tilt bij elke stap je eigen lichaamsgewicht omhoog. Als je meerdere keren per dag de trap op en af gaat, tikken de calorieën ongemerkt aan. Of beter gezegd, af.

Ook het verplaatsen van meubels, dozen of zelfs een volle stofzuiger draagt bij aan je dagelijkse verbranding. Vooral als je zware dingen van beneden naar boven brengt, of vanuit een onhandige hoek moet tillen, activeer je meerdere spiergroepen tegelijk.

In de tuin werken

Zodra het weer het toelaat, lonkt het buitenleven. En ook daar liggen genoeg kansen om te bewegen zonder dat het als sport voelt. Onkruid wieden, snoeien, de heg knippen, bladeren harken of gras maaien met een handmaaier – allemaal activiteiten waarbij je langdurig in beweging bent en je spieren aan het werk zet.

Tuinieren is vooral goed voor je core (je rompstabiliteit), rug en benen. Wie af en toe een kruiwagen vol tuinafval moet verplaatsen of met potgrond aan de slag gaat, zet bovendien kracht. Het voordeel is dat je in de tuin vaak langer doorwerkt dan je van tevoren had gepland. En dan heb je zo ongemerkt al 300 tot 400 calorieën verbrand.

Tempo, houding en afwisseling maken het verschil

Hoeveel energie je verbruikt bij huishoudelijke klussen, hangt sterk af van de manier waarop je ze aanpakt. Werk je rustig of stop je steeds tussendoor, dan ligt het verbruik lager. Maar zet je een muziekje op, verhoog je het tempo en werk je gefocust, dan kan het best pittig zijn.

Ook je houding speelt een rol. Wie uit de rug tilt of verkeerd draait, loopt eerder tegen blessures aan. Buig dus vanuit je knieën, houd je rug recht en span je buikspieren aan tijdens het werk. Dat is niet alleen veiliger, maar zorgt er ook voor dat je meer spiergroepen activeert.

Afwisseling is ook belangrijk. Wissel staan en zitten af, combineer zware taken met lichtere en neem korte pauzes als je langer dan een uur bezig bent. Dat maakt het huishouden fysiek beter vol te houden én leuker.

Weinig extra moeite, wél effect

Het mooie van calorieën verbranden met het huishouden is dat het weinig extra moeite kost. Je moet het toch doen – en met een iets actievere aanpak profiteert je lichaam er ook van. Zeker als je de hele dag achter een bureau zit, zijn deze klusjes een welkome onderbreking. Je komt even in beweging, gebruikt je spieren, en maakt ondertussen ook nog je huis of tuin een stukje netter.

Wie het effect groter wil maken, kan het combineren met lichte extra beweging zoals een dagelijkse wandeling, wat rek- en strekoefeningen of fietsen naar de supermarkt in plaats van met de auto. Alles bij elkaar ben je dan actiever dan je denkt, zonder dat het als sporten voelt.

©Dmytro Vasylenko

Tot slot

Natuurlijk vervangt stofzuigen geen rondje hardlopen en is ramen zemen niet hetzelfde als krachttraining. Maar als je het slim aanpakt, kun je op een dag toch een paar honderd calorieën extra kwijtraken, gewoon door bezig te zijn. De truc zit 'm in bewuster bewegen, klussen afwisselen en jezelf af en toe net wat meer uitdagen.

Dus als je je afvraagt hoe je zonder sportkleding en sportschoolabonnement fitter de zomer ingaat: kijk eens rond in huis. Grote kans dat je schoonmaakdoek, wasmand of kruiwagen je daarbij meer helpen dan je dacht.

In onderstaande tabel zie je hoeveel calorieën je verbrandt met huishoudklussen. *
KlusCalorieën/uur (72 kg)Calorieën/uur (85 kg)
Stofzuigen175205
Dweilen195230
Ramen lappen185215
Strijken8095
Bed verschonen140165
Wassen en ophangen120140
Traplopen540640
Boodschappen sjouwen/inruimen210250
Onkruid wieden170200
Gras maaien (duwmaaier)260305
Harken180210
Snoeien of zagen235275

*Hoeveel je weegt, heeft daar ook invloed op. 72 kilo is het gemiddelde gewicht van vrouwen in Nederland; 85 kilo van mannen. Voor beide gewichtsklassen hebben we het verbruik uitgerekend.

▼ Volgende artikel
Dit is de ideale temperatuur voor jouw koelkast en vriezer
© yaroslav1986
Huis

Dit is de ideale temperatuur voor jouw koelkast en vriezer

De temperatuur van je koelkast is belangrijker dan je misschien denkt. Als je 'm goed instelt, blijft je eten niet alleen langer vers, maar voorkom je ook verspilling én nare luchtjes.

Na het lezen van dit artikel weet je:

  • Welke temperatuur het beste is voor de koelkast en vriezer
  • Hoe je de temperatuur nauwekeurig meten in je koelkast of vriezer
  • Hoe je de koelkast of vriezer het beste kunt indelen
  • Hoe je warmteverlies voorkomt
  • Hoe je energie kunst besparen met je koelkast of vriezer

Ook interessant: Is het tijd voor een nieuwe koelkast?

Wat is de beste temperatuur voor je koelkast?

De gouden standaard? 4 graden Celsius. Daarmee zit je voor de meeste etenswaren helemaal goed. Mocht jouw koelkast hoger of lager staan, dan weet je dus wat je te doen staat. Maar let op: die 4 graden geldt niet overal in je koelkast. Onderin is het meestal wat koeler, omdat koude lucht naar beneden zakt. In de deurvakken – waar je telkens warme lucht binnenlaat als je de deur opentrekt – is het juist wat warmer. Zeker als je koelkast goed vol zit, kunnen de verschillen flink oplopen.

Wil je het zeker weten? Plaats dan op verschillende plekken een simpele koelkastthermometer en check of alles binnen de perken blijft. Zit er meer dan 3 graden verschil tussen boven en onder, of tussen het midden en de deur? Dan is het tijd om de boel wat slimmer in te richten.

Wist je dat sommige voedingsmiddelen gevoeliger voor temperatuurschommelingen zijn? Vlees, vis, zuivel en eieren moeten strikt op 4 °C worden bewaard. Groenten en fruit kunnen daarentegen ook bij lagere temperaturen goed gedijen in de groentelade.

Tips voor de juiste koelkasttemperatuur:
Gebruik een koelkastthermometer om de temperatuur goed in de gaten te houden.
Zet gevoelig voedsel, zoals vlees, op de middelste planken.
Bewaar producten die tegen een lagere temperatuur kunnen, zoals groenten, onderin.

©Olga Yastremska and Leonid Yastremskiy

Wat is de juiste vriezertemperatuur?

Voor je vriezer geldt één ijskoude regel: -18 graden Celsius is de sweet spot. Op die temperatuur liggen bacteriën en schimmels stil als een standbeeld, en blijft je eten dus veilig bewaard – soms wel maandenlang. Veel vriezers kunnen nóg kouder, maar dat heeft weinig zin. Het kost alleen extra stroom en levert geen voordelen op.

Check ook eens het sterrensysteem op je vriezer: hoe meer sterren, hoe beter hij in staat is om je eten langdurig in topconditie te houden. En twijfel je of jouw diepvries koud genoeg is? Met een vriezerthermometer weet je het zo. Want hoe warmer het wordt, hoe sneller je eten achteruitgaat, en dat is zonde van je boodschappen én je energie.

Tips voor de optimale vriezertemperatuur:
Gebruik een vriezerthermometer om de temperatuur in de gaten te houden.
Stel je vriezer niet kouder in dan nodig. Elke graad lager kost 5% meer energie.
Plaats nieuwe producten zoveel mogelijk rondom al ingevroren voedsel.
Laat warme gerechten eerst afkoelen voordat je ze invriest.
Zet je vriezer niet in de volle zon of naast een warmtebron zoals de oven.
Ontdooi je vriezer regelmatig.

©Hedgehog94

Hoe stel je de temperatuur in?

Hoe je de temperatuur precies instelt, hangt af van het soort koelkast of vriezer dat je hebt. Heb je een klassiek model met een draaiknop? Dan doe je het een beetje op gevoel. Voor je koelkast zit je meestal goed op stand 3 of 4, voor de vriezer op stand 5. Een losse thermometer is dan geen overbodige luxe om te controleren of je echt rond de 4 °C (koelkast) en -18 °C (vriezer) zit.

Nieuwere apparaten maken het je makkelijker: met een digitaal display stel je de temperatuur tot op de graad nauwkeurig in. En met een slimme koelkast kun je zelfs vanaf je vakantieadres even de boel bijstellen via een app. Ideaal als je vergeten bent dat restje stoofpot erin te zetten voordat je wegging.

Een paar praktische tips: zet je koelkast niet pal naast het fornuis of een radiator – dat maakt 'm onnodig lui. Laat warme gerechten eerst even afkoelen voordat je ze in de koelkast zet, anders raakt de temperatuur van de hele inhoud uit balans. En check af en toe of de deur nog goed sluit. Versleten rubbers laten koude lucht ontsnappen en dan is je energiezuinige instelling voor niks geweest.

Ook interessant: Koelkastproblemen? Zo los je ze op!

©WEBSERVIS

Slim koelen, minder stroom verbruiken

Je koelkast en vriezer staan dag en nacht aan, dus alle kleine beetjes energiebesparing tellen. Begin bij de basis: kies bij de aanschaf voor een energiezuinig model, bij voorkeur eentje met label A. Die zijn flink zuiniger dan oudere of minder efficiënte modellen, en dat merk je uiteindelijk op je energierekening.

Ook de details maken verschil. Controleer minstens één keer per jaar de deurrubbers. Sluiten die niet meer goed aan? Dan ontsnapt er koude lucht en moet je apparaat overuren draaien om alles koel te houden. Houd de deuren sowieso zo veel mogelijk dicht; hoe korter je 'm opent, hoe minder warmte erin komt.

Nog een gouden tip: laat je koelkast en vriezer ademen. Zorg voor genoeg ruimte rondom, vooral aan de achterkant, zodat de warmte netjes kan worden afgevoerd. Zit de boel vol stof? Maak dan even de condensor schoon. En vergeet je vriezer niet af en toe te ontdooien. IJs op de wanden klinkt koud, maar werkt juist als een isolerend jasje, en dat kost extra stroom.