Als u een besturingssysteem wilt testen zonder al teveel gedoe, dan is daar een eenvoudige oplossing voor. Uiteraard is het mogelijk om Linux of een tweede Windows-versie te installeren in een dualboot-configuratie, maar het installeren en deïnstalleren kost veel tijd. Het is handiger om een systeem op een usb-stick te plaatsen, zodat u er elke willekeurige computer mee op kunt starten!

1. Benodigdheden

Om een besturingssysteem op een usb-stick of -schijf te installeren, hebt u allereerst een geschikt systeem nodig. Waar dat uit bestaat, hangt volledig af van uw wensen. Voor wie slechts op internet wil surfen en af en toe wat Office-documenten wil openen, gaan we aan de slag met de Linux-distributie Damn Small Linux (DSL). De naam geeft al aan dat het om een pakket met een beperkte omvang gaat, DSL is slechts 50 MB groot. Vervolgens gaan we aan de slag met ChromiumOS Vanilla, een opensource-variant van Google's ChromeOS. Ook de nieuwste versie van Android kunt u gebruiken op een computer, en ten slotte laten we zien hoe u een 'draagbare versie' van Windows 7 maakt. Hoe groot uw usb-stick moet zijn, hangt af van het systeem. Een stick met 1 GB opslagruimte is genoeg voor Linux, maar voor Windows hebt u een stick van 4 GB nodig als u er ook nog bepaalde software bij wilt zetten. Behalve een stick hebt u natuurlijk ook nog de juiste software nodig om het besturingssysteem erop te kunnen plaatsen. Let op: de computer waarop u een usb-systeem wilt starten, moet een usb-stick als 'bootable drive' kunnen herkennen in het BIOS. Hoe u controleert of dat het geval is bij uw systeem, leest u in tip 4.

©PXimport

Als u een flinke usb-stick hebt, kunt u met elk besturingssysteem aan de slag.

2. DSL downloaden

Damn Small Linux, ofwel DSL, is een redelijk oude Linux-versie, maar juist daarom is hij bijzonder geschikt om te worden gebruikt vanaf een usb-stick. Met een omvang van slechts 50 MB is het een beperkt systeem dat weinig rekenkracht vraagt van de gastcomputer, terwijl het toch kantoorsoftware, een browser, games en diverse instellingen herbergt. Op de webpagina DamnSmallLinux.org is een lijst met downloadlocaties te vinden. Helaas blijken van de dertien op deze pagina getoonde mirrors er slechts twee continu te werken, namelijk de locaties in België. Als u erop klikt, komt u terecht op een ftp-server. Klik op de map current en kies dsl-4.4.10-embedded.zip (51 MB). Als het zip-bestand is gedownload, bent u klaar om DSL met behulp van de juiste software op een usb-stick te zetten.

©PXimport

Voor DSL hebt u slechts een kleine usb-stick nodig. Het is daarom zonde van de opslagruimte om er een stick met een grote capaciteit voor te gebruiken.

3. Universal USB Installer

Om van uw usb-stick een opstartbaar medium te maken, hebt u een programma nodig waarmee de Linux-systeembestanden worden aangepast. In dit geval kiezen we voor Universal USB Installer (met een omvang van 1 MB), dat u kunt downloaden vanaf PenDriveLinux.com. U hoeft deze applicatie niet te installeren. Zodra u hem opent, verschijnt de set-up. Dit is het installatiescherm dat moet worden gebruikt om Linux te installeren op een usb-stick, en dus niet voor de installatie van Universal USB Installer zelf. Klik op het pijltje onder Step 1 en selecteer onder het kopje Other Distros Alphabetical de naam DSL 4.4.10. Zoals u ziet, kiest u hierbij voor hetzelfde versienummer als het versienummer van DSL zelf, de software die u in de vorige tip hebt gedownload. Normaal gesproken verschijnt het zip-bestand nu automatisch in Step 2. Als dat niet gebeurt, kunt u handmatig naar dit bestand bladeren via de knop Browse. De derde stap (Step 3) is erg belangrijk. In dit menu moet u de juiste schijfletter selecteren. Sluit daarom uw usb-stick aan op de computer. Klik nu op Start / Computer en noteer welke schijfletter uw verwisselbare medium heeft. Zet een vinkje naast Format om de usb-stick helemaal leeg te maken. Let daarbij heel goed op dat u niet de verkeerde schijfletter selecteert, want dat kan tot grote problemen leiden! Sluit af met een klik op Create, kies bij de waarschuwing voor Ja. De installatieprocedure zal nu starten.

©PXimport

Met een programma als Universal USB Installer kunnen besturingssystemen in drie stappen worden gekopieerd.

4. BIOS voorbereiden

De usb-stick is nu klaar om DSL op te starten. Maar is uw computer dat ook? Dat moet u even controleren. Laat de usb-stick gewoon in de computer zitten en herstart het systeem. In het allereerste scherm ziet u, meestal onderaan, de instructies waarmee u in het BIOS kunt komen. In veel gevallen moet u daarbij op de toets F2 of F10 drukken, maar dit kan bijvoorbeeld ook de Esc-knop zijn. Eenmaal in het BIOS gaat u op zoek naar het menu Boot Order. Waarschijnlijk ziet u nu staan dat de computer als eerste probeert op te starten vanaf een cd of dvd, daarna vanaf de harde schijf, dan vanaf het netwerk en als laatste vanaf de usb-stick. U zult de usb-stick bovenaan moeten zetten om DSL automatisch te laten starten. De instructies op het scherm leggen uit hoe u een medium verplaatst, bijvoorbeeld met F5 en F6 voor het omlaag en omhoog verplaatsen. Als u de volgorde goed hebt staan en de usb-stick bovenaan de ranglijst prijkt, sluit u het BIOS af en bewaart u de instellingen (bijvoorbeeld via Save BIOS / Exit, maar dit kan per BIOS verschillen). De computer herstart nu, waarna het besturingssysteem dat op de usb-stick staat wordt geladen.

©PXimport

Een moderne computer kan opstarten vanaf een usb-stick: u moet dit alleen nog even instellen.

Administrator

Als u gebruikmaakt van Windows Vista of Windows 7, kan het zo zijn dat u een foutmelding krijgt als u in programma's bepaalde bewerkingen wilt uitvoeren. De oplossing is eenvoudig: u moet het programma openen met administratorrechten. Als u al een Windows-account als administrator hebt, kunt u een programma openen door met de rechtermuisknop op de snelkoppeling te klikken en te kiezen voor Als administrator uitvoeren. Als u de juiste rechten hebt, is een gebruiker als standaardgebruiker of administrator aan te wijzen via Start / Configuratiescherm / Gebruikersaccounts en Ouderlijk toezicht / Gebruikersaccounts / Uw accounttype wijzigen. Selecteer in dit scherm Administrator en sla de wijziging op met een klik op Accounttype wijzigen.

©PXimport

5. Introductie DSL

Zodra de usb-stick start, verschijnt er een scherm met onderaan de term 'boot'. Druk op Enter, waarna het systeem zal laden. Het bureaublad verschijnt nu, met de geopende browser Dillo. Dit is een zeer kleine browser die weinig systeemkracht vergt, maar helaas opent hij maar weinig sites op een goede manier. Daarom is ook Firefox meegeleverd, dat u op het bureaublad vindt. Linksonder vindt u de knop DSL, wat de startknop is. Deze is ook te benaderen met een klik op het bureaublad. In de map Apps vindt u programma's, zoals een tekstviewer, pdf-viewer, tekenprogramma en zelfs software om cd's te branden. Zoals u zult merken, gaat het om zeer eenvoudige en soms behoorlijk ouderwetse programma's, maar ze werken goed. Voor dagelijkse basishandelingen voldoet DSL prima. Zo verloopt het werken via Google Docs en het benaderen van Dropbox net zo eenvoudig en snel als op een 'gewone' Windows7-computer. Extra software, bijvoorbeeld gratis kantoorprogramma's zoals OpenOffice, is online verkrijgbaar, zodat u DSL ermee uit kunt breiden.

©PXimport

DSL oogt ouderwets, en dat is het ook. Maar het werkt razendsnel en voor het verrichten van de dagelijkse basishandelingen kunt u er prima mee uit de voeten.

Software voor onderweg

Een draagbaar besturingssysteem is niet erg geschikt om vol te worden gestopt met software. Het is daarom handig dat van veel populaire programma's ook een zogenaamde 'portable versie' beschikbaar is. Deze plaatst u op een usb-schijf, cd-rom of in een online cloudlocatie zoals Dropbox of SkyDrive. Zo kunt u te allen tijden bij uw favoriete programma's en belangrijke gegevens. Op de website PortableApps.com vindt u onder het kopje Get Apps een uitgebreid overzicht van programma's waarvan een draagbare versie verkrijgbaar is. De programma's zijn gecategoriseerd op type software. Naast wat informatie en screenshots is bij elk programma ook een directe downloadknop beschikbaar, zodat u de software direct kunt binnenhalen zonder naar allerlei andere websites te hoeven surfen. Portableapps.com biedt ook een eigen programma, waarmee u een overzicht krijgt van de aanwezige mappen op uw computer, van beschikbare software-updates en van andere handige zaken. Via Beheren / Meer programma's downloaden kunt u nieuwe 'draagbare programma's' downloaden en installeren.

©PXimport

Draagbare programma's zijn prettig klein. Ze werken snel en functioneren net zo goed als 'gewone' software.

6. ChromiumOS

Bent u een fanatiek gebruiker van de browser Chrome? Dan is het Chrome-besturingssysteem wellicht echt wat voor u. Hiermee haalt u een snel en modern besturingssysteem in huis, terwijl de meeste applicaties online (in de cloud) draaien. Dat maakt Chrome OS een ideaal systeem om mee te nemen op een usb-stick. U hoeft zich immers geen zorgen te maken over de beperkte opslagruimte van de usb-stick. Een gratis opensource-variant van ChromeOS heet ChromiumOS Vanilla. Als u naar de website Chromeos.Hexxeh.net gaat, vindt u daar instructies over de manier waarop u in het bezit komt van dit systeem. Op de genoemde webpagina wordt geadviseerd een usb-stick met een opslagruimte van 4 GB te gebruiken. Scroll naar beneden, waar u steeds de nieuwste versie van Chromium vindt. Klik naast de laatste datum op USB, waarna de download start. Hoewel ChromeOS van oorsprong gedeeltelijk van Linux afstamt, kunt u Universal USB Installer (uit tip 3) niet gebruiken om het systeem naar de stick te kopiëren. Met Image Writer for Windows lukt dat wel, en dat programma vindt u op Launchpad.net. Klik rechts in beeld op win32diskim...-binary.zip en pak de 5 MB grote map uit. Open Win32DiskImager om de software te starten.

©PXimport

Het besturingssysteem Chrome is ideaal wanneer u graag vanuit 'de cloud' werkt.

7. ChromiumOS kopiëren

Image Writer for Windows steekt heel eenvoudig in elkaar. Het opent alleen maar image-bestanden en heeft geen optie aan boord om uw usb-stick te formatteren. Het ChromiumOS-installatiebestand staat in de zip-map die u in de vorige tip hebt gedownload. Pak de map uit en onthoud de locatie waar de bestanden terechtkomen. U zult zien dat de zip-map van 250 MB een image van bijna 2 GB oplevert. Klik nu in Image Writer op het blauwe mapje en navigeer naar het uitgepakte bestand, genaamd ChromeOS-Vanilla-..., met op de puntjes het laatste versienummer. Nu moet de usb-stick nog worden geformatteerd. Ga naar Start / Computer en klik met rechts op de (verwisselbare) usb-schijf. Kies Formatteren en druk op Starten. Als dit proces is voltooid, noteert u de schijfletter, die u vervolgens in Image Writer aanklikt onder Device. U hebt nu het image van ChromeOS geselecteerd, met de letter van de usb-stick waar het bestand naartoe moet worden gekopieerd. Klik vervolgens op Write om de installatie te starten. Kies Close als de melding Done in beeld verschijnt, zodat u de installatieprocedure afsluit.

©PXimport

Het installeren van de ChromeOS-image kan enige tijd in beslag nemen.

8. Chrome voorbereiden

Als u de computer opstart met de zojuist gemaakte opstart-stick verschijnt na enige tijd het installatiescherm van Chrome. Hierin moet u een aantal eenvoudige instellingen invoeren, zoals het type toetsenbord. Vervolgens controleert het systeem of er updates zijn, maar deze stap is nog niet direct nodig. U kunt hem daarom overslaan door op uw toetsenbord op de Esc-knop te drukken. Hierna komt u terecht in het inlogscherm van Chrome. Om in te loggen, hebt u een Google-account nodig. Als u dit al hebt (bijvoorbeeld omdat u Gmail gebruikt) kunt u hiermee inloggen. Daarmee kan het besturingssysteem sneller bij uw mail en de bestanden komen die al op internet zijn opgeslagen. Selecteer tot slot een pasfoto, waarna ChromeOS opnieuw opstart. De browser Chrome wordt nu direct gestart. Het zal u opvallen dat het scherm helemaal leeg is, op een startknop met het Chrome-logo en een klokje aan de rechterzijde na. Naast de startknop bevindt zich nog een logo met blokjes. Hier vindt u alle applicaties.

©PXimport

ChromeOS werkt volledig vanuit de browser, waardoor het een lichtgewicht systeem is dat uw computer ontziet.

9. Meer uit Chrome halen

Het Chrome-besturingssysteem werkt over het algemeen op dezelfde manier als waar u als Windows-gebruiker aan gewend bent. Door met de rechtermuisknop op de browserbalk te klikken (de browser is in principe het systeem) komt u bij de Task Manager waarmee u programma's af kunt sluiten. De knop Stats for nerds geeft u wat gegevens over het processorverbruik, in een scherm dat wordt geladen in de browser. In de Chrome Web Store zijn applicaties te verkrijgen. Die worden geïnstalleerd in de Chrome-browser en dus niet op uw computer zelf. Alle aanpassingen worden daarbij opgeslagen in uw Google-account. De volgende keer dat u inlogt, komen alle geïnstalleerde applicaties en opgeslagen bladwijzers dus automatisch tevoorschijn. De Web Store is te benaderen via de applicatieknop op het bureaublad of door in de browser rechtsonder in beeld op Web Store te klikken. Een overzicht van de belangrijkste sneltoetsen vindt u in het kader 'Sneltoetsen voor Chrome OS', elders in dit artikel.

©PXimport

Dropbox installeren op uw Chrome-computer? In de Web Store vindt u honderden handige applicaties.

10. Android 4.0 voor ASUS

Het mobiele besturingssysteem Android 4.0 is ook als draagbaar besturingssysteem op uw computer te gebruiken, mits het om een apparaat van ASUS gaat. Om Android werkende te krijgen, hebt u twee usb-sticks nodig die beide 2 GB groot zijn. Verder is het installatieproces in de basis gelijk aan het proces dat is beschreven voor DSL en ChromeOS. Hierbij wordt gebruikgemaakt van de opensource-versie van Android, die door ontwikkelaars beschikbaar is gesteld op de webpagina Android-x86.org. Vooralsnog zijn er Android-versies gemaakt die geschikt zijn voor gebruik op laptops, tablets en Eee pc's van het merk ASUS. Scroll op de downloadpagina naar beneden tot u het kopje Android-x86-4.0-RC1 ziet staan. Kies hier uw type computer (Eee pc of laptop) en klik op View. Hierna wordt het image (een iso-bestand) gedownload. Vervolgens hebt u het programma UNetbootin nodig om het image naar een usb-stick te branden. Deze software is te vinden op UNetbootin.Sourceforge.net. Na het downloaden ervan kunt u het programma direct gebruiken, u hoeft het dus niet te installeren.

©PXimport

Android 4 op uw computer? Als u een ASUS-systeem hebt, is het mogelijk!

11. Android installeren

Open UNetbootin. Klik op Diskimage en klik op de puntjes om naar het Android-bestand te bladeren dat u eerder hebt gedownload. Selecteer vervolgens naast Drive de schijfletter, die u kunt controleren via Start / Computer. Klik nu op OK. De usb-stick wordt gereedgemaakt, zodat u uw computer kunt laten opstarten met het Android-installatiebestand. Stop deze usb-stick in de computer die u met Android wilt laten starten. Denk wederom aan de BIOS-instellingen, waarin moet zijn vastgelegd dat de computer automatisch start van de usb-schijf (lees meer hierover in tip 4). Vervolgens verschijnt er een installatiescherm. Selecteer via een druk op Enter Installation - Install Android-x86 to harddisk. U komt nu in het Choose Partition-venster. Nadat u een tweede (lege) usb-stick in uw computer hebt gestoken, selecteert u deze. In dit geval heet de schijf sdb1 Win95 FAT32. Formatteer de ruimte als FAT32 en geef als antwoord steeds Ja op de vragen die daarna verschijnen. Als de installatie is voltooid, kunt u een virtuele SD-kaart aanmaken door te kiezen voor Create a fake SD card. Zo zal Android denken dat er een echte SD-kaart aanwezig is in het systeem, zodat u ook een videospeler en fotogalerij kunt openen. Als u klaar bent, verwijdert u de usb-stick met de installatie, maar laat u de Android-stick in de computer zitten. Herstart de computer via Reboot.

©PXimport

De installatie van Android duurt helaas wat langer dan die van DSL.

12. Windows 7 op een stick

Tot slot leggen we nog uit hoe u Windows 7 op een usb-stick kunt plaatsen. Hiervoor hebt u iets meer programma's nodig dan voor het mobiel werken met ChromeOS en DSL, en bovendien moet u over een installatieschijf met Windows 7 beschikken. Download eerst Windows Automated Installation Kit (1,7 GB groot) vanaf de site Microsoft.com. Dit iso-bestand is uit te pakken met bijvoorbeeld 7-zip (gratis te downloaden). Dubbelklik nu op StartCD. In het installatiescherm klikt u op Windows AIK Setup, waarna een eenvoudige set-up verschijnt. Vervolgens stopt u de Windows7-installatieschijf in uw computer. Open deze, selecteer alle mappen en bestanden en kopieer ze naar een map op de harde schijf. Om deze gegevens op een juiste manier naar een usb-stick over te zetten, hebt u het programma WinBuilder nodig, dat u vindt op Reboot.pro. Als het bericht verschijnt dat u niet bent verbonden met internet, klikt u in WinBuilder op het tabblad Proxy. Zet onder HTTP een vinkje bij Use Proxy. Vul daaronder het DNS-nummer in dat u vindt via het Netwerkcentrum van Windows. Klik naast uw internetverbinding op Local Area Connection en kies Details. Het nummer achter IPv4 DNS-server vult u in bij WinBuilder. Ten slotte klikt u onder Ping op HTTP. Herstart WinBuilder, waarna internet weer werkt.

©PXimport

Met de juiste instellingen weet WinBuilder uw internetverbinding te herkennen.

13. WinBuilder voorbereiden

Klik in WinBuilder linksboven op het standaard geopende Recommended en kies Complete. Er verschijnen nu meer projecten om te downloaden in beeld. Naast het al aangevinkte updates.boot-land.net hebt u win7pe.winbuilder.net/projects nodig. Klik op de grote knop Download. In totaal wordt nu bijna 35 MB aan bestanden binnengehaald. Kopieer vervolgens nog het bestand bcdedit.exe uit de map C:\Windows\System32 naar de WinBuilder-map Project\Tools\Win7PE_SE\x64 of x86, waarbij x86 de Windows 32bit-versie huisvest en x64 de 64bit-versie. Haal uit de map Program Files\Windows AIK\Tools\x86 of ia64 ook nog de bestanden imagex.exe, wimgapi.dll, wimmount.inf, wimmount.sys en wimserv.exe en plaats ze in dezelfde map als bcdedit.exe. Hernoem imagex.exe naar imagex6.1.exe en wimgapi.dll naar wimgapi6.1.dll. Herstart WinBuilder. U moet nu eerst aanwijzen waar de Windows7-installatiemap zich bevindt. Dit doet u via de knop Source. Klik naast Source directory op het map-icoontje en blader vervolgens naar de map waar de Windows7-schijf naartoe is gekopieerd. Als dit proces klaar is, moet nog worden aangegeven dat Windows op een usb-stick moet worden gebrand, en niet op een cd of dvd. Klik in het linkervenster onder de schijf Multi 7PEs op het plusje naast Finalize. Zet dan een vinkje naast Copy to USB-Device.

©PXimport

WinBuilder ziet er wellicht chaotisch uit, maar de instellingen ervan steken erg eenvoudig in elkaar.

14. Windows 7 gebruiken

Voordat u Windows 7 op de usb-stick zet, kunt u nog wat extra software klaarzetten die met het besturingssysteem kan worden meegebrand. Op Al-Jo.zxq.net vindt u een overzicht van applicaties, waaronder bijvoorbeeld VLC Media Player. Download het bestand via de pagina en pak de map uit. Plaats het .script-bestand in de map \projects\win7pe\addons, een map die aanwezig is op de locatie waar u WinBuilder.exe hebt uitgepakt. Dit kan ook via Tools / Create script. Onder Script klikt u op de map win7pe / Addons. Voer een bestandsnaam in bij Filename. Kies nu het tabblad Add files en selecteer het gedownloade script. Klik op Create om de toepassing toe te voegen. Nu is het tijd om Windows 7 naar een usb-stick te kopiëren. Klik op de map Finalize en vervolgens op Copy to USB-Device. Klik nu op het mapje om de locatie van de (geformatteerde) usb-schijf aan te geven. Klik tot slot op de blauwe Play-knop om de installatie te laten starten. Het geheel neemt grofweg 300 MB in beslag, maar de stick heeft nog wat meer ruimte nodig om fatsoenlijk te kunnen werken. Nadat dit proces is afgerond, laat u de stick zitten en start u de pc opnieuw op. Als de boot-instellingen in het BIOS (waarover u meer leest in tip 4) goed zijn aangepast, start Windows 7 nu op vanaf de stick!

©PXimport

Windows 7 kan niet alleen op een dvd worden gebrand, maar ook op een usb-stick worden gezet!

Vroeg of laat moet je bepaalde informatie digitaal delen. Denk aan contracten, medische gegevens of vertrouwelijke rapporten. Dat is vaak ook precies het moment waarop het mis kan gaan. Eén foutieve klik en je bestand belandt in verkeerde handen. Gelukkig zijn er slimme en relatief eenvoudige manieren om het risico te beperken, zonder paranoïde toestanden.

Lees ook: 20 tips om je online privacy te waarborgen

Om te voorkomen dat vertrouwelijke informatie terechtkomt bij onbevoegden, gebruik je bij voorkeur een combinatie van beveiligingsmaatregelen. Versleutel je bestanden vóór verzending, gebruik wachtwoorden of toegangsrechten en kies voor veilige overdrachtsdiensten in plaats van standaardmail. Beperk daarnaast de toegang tot enkel de juiste personen of groepen. Zo houd je je data echt privé, ook na verzending. 

Metadata verwijderen

Welke versie van Windows je ook gebruikt: als je gevoelige bestanden deelt, is het verstandig om eerst de metadata te wissen. Wanneer je een bestand aanmaakt, slaat het systeem automatisch extra gegevens op, zoals de naam van de auteur, de datum van de laatste wijziging, de computernaam en meer. Deze metadata kunnen onbedoeld gevoelige informatie prijsgeven.

Gelukkig kun je deze metadata in Windows Verkenner eenvoudig verwijderen. Navigeer naar het bestand dat je wilt delen. Klik er met de rechtermuisknop op en kies Eigenschappen. Of gebruik de toetscombinatie Alt+Enter. Ga naar het tabblad Details. Klik onderaan op Eigenschappen en persoonlijke gegevens verwijderen. Hier kun je ook de optie Maak een kopie waarbij alle mogelijke eigenschappen zijn verwijderd selecteren. Bevestig met OK. Hierdoor ontvang je een kopie van het bestand zonder de metadata.

➡️7-Zip

Installeren

Ben je van plan om een bestand via internet te versturen? Dan is versleuteling een slimme zet. Door een bestand te versleutelen, voorkom je dat onbevoegden toegang krijgen tot de inhoud, zelfs als ze dat per ongeluk in handen krijgen. Hoewel Windows 11 zelf versleutelingsopties biedt, zijn die alleen bedoeld voor lokale opslag en dus niet geschikt voor bestanden die je wilt delen. Gebruik daarom een externe tool zoals 7-Zip, een gratis, opensource-programma dat uitstekend werkt voor veilige compressie én encryptie.

7-Zip installeer je via de Opdrachtprompt: Open het Startmenu en zoek naar Opdrachtprompt. Klik met de rechtermuisknop op het resultaat en kies Als administrator uitvoeren. Typ de volgende opdracht en druk op Enter: winget install --id 7zip.7zip.

De tool wordt automatisch gedownload en geïnstalleerd. Zodra 7-Zip klaarstaat, kun je je bestand inpakken in een met een wachtwoord beveiligd archief (7z of zip) met sterke AES-256-encryptie. Op die manier kun je het bestand veilig versturen, bijvoorbeeld via e-mail of een cloudservice, mits je het wachtwoord apart en veilig deelt.

Versleutelen

Om 7-Zip te starten, zoek je via Startmenu naar 7-Zip File Manager. Open de app en navigeer naar het bestand dat je wilt beveiligen. Selecteer dat en klik op de groene knop Toevoegen. Onderaan, in het gedeelte Versleuteling, vul je een wachtwoord in om het bestand te beveiligen. Typ het wachtwoord twee keer ter bevestiging.

Je kunt ervoor kiezen om het wachtwoord zichtbaar te maken, zodat je zeker weet dat je geen typfouten maakt. Daarnaast kun je ook de bestandsnaam versleutelen. Dat zorgt ervoor dat zelfs de naam van het bestand niet meer herkenbaar is, wat de inhoud extra goed afschermt voor nieuwsgierige ogen. Het resultaat is een versleuteld archiefbestand - een soort digitale container - dat alleen geopend kan worden met het ingestelde wachtwoord.

Standaard blijft het originele, niet-versleutelde bestand behouden. Wil je dat automatisch laten verwijderen? Vink dan in het venster Toevoegen aan archief de optie Bestanden na inpakken verwijderen aan. Zo blijft enkel de beveiligde versie over.

Versleutelen en splitsen

Wil je nog een extra beveiligingslaag toevoegen? Dan kun je het bestand niet alleen versleutelen met 7-Zip, maar ook opsplitsen in meerdere delen. Vervolgens kun je elk deel apart versturen, eventueel zelfs op verschillende momenten of via verschillende kanalen.

Open opnieuw 7-Zip en voeg het bestand toe dat je op deze manier wilt beveiligen. Stel een encryptiewachtwoord in en bevestig dat. In het veld Opsplitsen in volumes, bytes kies je de gewenste bestandsgrootte per deel. Dit is vooral handig voor grote bestanden. Stel dat het originele bestand 40 MB groot is. Als je 10 MB opgeeft, maakt 7-Zip er automatisch vier gelabelde delen van.

Voor maximale veiligheid kun je elk deel via een andere dienst of e-mailaccount verzenden. De ontvanger selecteert alle delen in 7-Zip (houd hiervoor de Ctrl-toets ingedrukt tijdens het aanklikken) en kiest daarna Uitpakken. Zodra het juiste wachtwoord wordt ingevoerd, worden de delen automatisch samengevoegd en ontsleuteld.

➡️OneDrive

Machtigingen

Met OneDrive stel je eenvoudig machtigingenin waarmee je bepaalt wie er toegang krijgt tot het bestand dat je eerder met 7-Zip hebt versleuteld. Het delen kun je op elk moment weer stopzetten. Open OneDrive via verkenner en navigeer naar de map waarin de versleutelde container staat. Klik met de rechtermuisknop op het bestand en kies voor Delen.

In het pop-upvenster voer je het e-mailadres in van de persoon met wie je het bestand wilt delen. Je kunt ook meerdere e-mailadressen of een mailgroep invoeren. Klik vervolgens op het potloodicoon om aan te geven of de ontvanger het bestand mag Bewerken of Alleen mag bekijken. Ben je klaar? Klik dan op Verzenden. De ontvanger krijgt een e-mail met een link om het bestand te downloaden.

➡️Outlook

E-mailversleuteling

Heb je een Microsoft 365-abonnement? Dan kun je gebruikmaken van de ingebouwde versleutelfunctie in Outlook om je e-mails en bijlagen extra te beveiligen.

Open de Outlook-app en klik op Nieuwe e-mail om een nieuw bericht op te stellen.Ga eventueel naar het tabblad Invoegen en kies Bestand bijvoegen.Selecteer via Op deze computer zoeken het gewenste bestand en klik op Openen.

Daarnaga je naar het tabblad Opties bovenaan het Lint.Klik op de knop Versleutelen. Je kunt hier ook kiezen uit verschillende beveiligingsniveaus.Maak je bericht af zoals gewoonlijk en klik op Verzenden.De e-mail wordt nu automatisch versleuteld verstuurd. De inhoud is onderweg beschermd en kan alleen worden geopend door de bedoelde ontvanger.

Beveiligingsopties

Onder de knop Versleuteling zie je drie opties als je een Microsoft 365 Family- of Personal-abonnement gebruikt. De eerste optie is Niet doorsturen. Hierdoor blijft je bericht versleuteld binnen Microsoft 365 en kan de ontvanger het niet kopiëren of naar anderen doorsturen. Kies je Versleutelen, dan kunnen ontvangers met een Outlook.com- of Microsoft 365-account de bijlagen downloaden vanuit Outlook.com of de mobiele Outlook-app.

Wie een andere e-mailclient gebruikt, zoals Gmail, Thunderbird of Apple Mail, ontvangt een bericht dat er een Microsoft Office 365-versleutelde e-mail op hem wacht. Als de ontvanger op de link Bericht lezen klikt, dan schakelt hij naar het Microsoft 365 Portal voor berichtversleuteling en daar moet hij zich aanmelden met een eenmalige wachtwoordcode. Die code ontvangt hij in zijn e-mailclient en daarmee kan hij dan het bericht op de portal openen.

De derde optie is Geen machtiging ingesteld en daarmee verwijder je eerdere machtigingen. De versleutelfunctie in Outlook is ideaal voor wie snel en zonder technische omwegen gevoelige informatie wil delen binnen een professionele context. Je hoeft geen extra tools te installeren.

➡️Gmail

Vertrouwelijke modus

De extra beveiliging in Gmail heet Vertrouwelijke modus. Hiermee versleutel je je berichten, zodat alleen de bedoelde ontvanger ze kan lezen, zelfs als iemand anders toegang krijgt tot diens mailbox. Klik op Opstellen om een nieuw bericht te maken. Vul het e-mailadres van de ontvanger in, kies een onderwerp en typ je bericht. Voor je op Verzenden klikt, activeer je de extra beveiliging. Onderaan het berichtvenster zie je een aantal grijze knoppen. Helemaal rechts staat een pictogram van een slot met een wijzerplaat. Klik daarop om de Vertrouwelijke modus in te schakelen.

Gebruik je de mobiele app? Tik dan op de drie puntjes rechtsboven en kies daar het slotje. Ontvangers kunnen deze mail vervolgens niet doorsturen, kopiëren, afdrukken of downloaden. Er verschijnt ook een pop-upvenster waarin je de vervaltijd van het bericht instelt. Je kunt kiezen uit: 1 dag, 1 week, 1 maand, 3 maanden of 5 jaar. Na afloop van de gekozen periode verdwijnt het bericht automatisch uit de postbus.

Sms-beveiliging

In hetzelfde pop-upvenster kun je een extra beveiligingslaag toevoegen via de optie Toegangscode vereisen. Vink hier de optie Sms-toegangscode aan. De ontvanger kan het bericht dan pas lezen nadat hij of zij een code invoert die via sms op de mobiele telefoon wordt bezorgd. Hiermee voeg je een tweede beveiligingsfactor toe, wat het voor een indringer vrijwel onmogelijk maakt om toegang te krijgen. Die moet immers niet alleen de mailbox, maar ook de sms-berichten van de ontvanger onderscheppen. Dat is een bijzonder lastige combinatie.

Klik op Opslaan en vervolgens op Verzenden. Op dit moment kun je eventueel nog de vervaltijd van het bericht aanpassen. Dan verschijnt er nu een tweede pop-upvenster waarin je het telefoonnummer van de ontvanger moet invoeren. Klik opnieuw op Verzenden. De ontvanger krijgt vervolgens een e-mail met daarin een knop om het vertrouwelijke bericht in de browser te openen. Is sms-verificatie ingeschakeld? Dan ziet de ontvanger ter bevestiging de laatste twee cijfers van zijn of haar gsm-nummer. Na een klik op Send passcode wordt de toegangscode per sms verstuurd.

Lees ook: 20 (écht) onmisbare tips voor Gmail

Documenten ondertekenen op je iPhone? Zo maak je een handtekening aan

➡️Proton Mail

Zwitserse veiligheid

De grote mailproviders maken er geen geheim van dat ze het e-mailverkeer scannen. Volgens eigen zeggen doen ze dat om hun dienstverlening te verbeteren. Daarbij richten ze zich vooral op de metadata van berichten: wie met wie communiceert, wanneer en hoe vaak. Ben je op je privacy gesteld, dan geeft dit idee een onbehaaglijk gevoel, zeker wanneer het om vertrouwelijke informatie gaat.

In dat geval kun je overstappen naar een ultraveilige aanbieder zoals Proton Mail (https://proton.me), een dienst die privacy centraal stelt. De servers staan in Zwitserland, waardoor de dienst onderworpen is aan een van de strengste privacywetgevingen ter wereld. Proton Mail werkt standaard met end-to-end-encryptie. Bij gewone e-mails is de verbinding tussen jou en de server meestal wel versleuteld met TLS (Transport Layer Security), maar de e-mail zelf wordt op de server in leesbare vorm opgeslagen.

End-to-end-encryptie (E2EE) bij e-mail betekent dat alleen de afzender en de beoogde ontvanger de inhoud van het bericht kunnen lezen. Zelfs de e-maildienst zelf kan niet zien wat er in de e-mail staat, omdat de versleuteling pas wordt verwijderd op het toestel van de ontvanger.

De gratis versie, Proton Free, biedt dezelfde sterke beveiliging als de betaalde formules, maar met enkele beperkingen. Je beschikt over één e-mailadres en 1 GB e-mailopslag. Daar staat tegenover dat je volledig reclamevrij werkt, niet gevolgd wordt en je berichten niet worden geanalyseerd of gelogd. Wie meer nodig heeft, kan upgraden naar een betaald abonnement, zoals Mail Plus (3,99 euro per maand bij jaarlijkse betaling).

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom gaan we een paar keer per week voor je op zoek naar zulke aanbiedingen. Met Kerst en Oud en Nieuw voor de deur is het weer tijd om te bedenken wat je wil gaan eten. Wat dacht je van fondueen? Met deze vijf fonduesets maak je indruk op je vrienden en familie.

Met een fondueset smelt je de lekkerste kazen en dep je je broodje of vlees in bouillon of kaas. Fonduesets zijn de ultieme sfeermakers voor de feestdagen, of het nu met vrienden is of familie en of je kiest voor romige kaas, bouillon of chocolade; het is op en top genieten. Een absolute must-have voor elke levensgenieter en perfect voor de feestdagen. Wij vonden vijf betaalbare fonduesets voor je.

Boska Elektrische Fondueset Pro - 8 personen

De Boska Elektrische Fondueset Pro is ontworpen voor liefhebbers van kaas‑ en vleesfondue. De set bestaat uit een geëmailleerde gietijzeren pot met een inhoud van circa 2,15 liter, waardoor je genoeg ruimte hebt voor een volledige kaasfondue of bouillon. Het verwarmingselement is elektrisch en beschikt over een instelbare thermostaat; hierdoor kun je de temperatuur naar wens aanpassen voor verschillende soorten fondue. Een handig indicatielampje laat zien wanneer het element aan staat. De pot staat op een stevige basis en heeft een extra lang snoer van twee meter, zodat je hem makkelijk midden op tafel plaatst. Bij de set worden acht fonduevorken geleverd die zijn voorzien van gekleurde markeringen. De combinatie van gietijzer en emaille zorgt voor een gelijkmatige warmteverdeling en eenvoudige reiniging.

Swissmar Lausanne 11‑delige fondueset - 6 personen

De Zwitserse fabrikant Swissmar levert met de Lausanne een 11‑delige fondueset die is gericht op traditioneel fonduen. De set bestaat uit een koperen pan met een geëmailleerde binnenkant en een zware RVS‑branderschaal. Doordat koper de warmte snel opneemt en verdeelt, is de fondue snel op temperatuur. De pan staat op een robuuste stalen houder waarin een brander met regelaar zit; hiermee pas je de vlamsterkte aan voor kaas‑, bouillon‑ of chocoladefondue. In de doos zitten verschillende accessoires, waaronder zes vorkjes en een branderschaal. Deze set is niet elektrisch, waardoor je hem zelfs buiten of op de camping kunt gebruiken.

Mäser Fondueset - 4 personen

De fondueset van Mäser bestaat uit een roestvrijstalen pan met bijbehorende brander. Roestvrij staal is slijtvast en eenvoudig te reinigen; je kunt de pan na gebruik in de vaatwasser zetten. De set heeft een inhoud van rond één liter, voldoende voor een kaas‑ of chocoladefondue voor een klein gezelschap. Er worden meerdere fonduevorkjes meegeleverd met gekleurde puntjes om ze te onderscheiden. Dankzij de stevige basis staat de pan stabiel op tafel, terwijl de gelijkmatige warmteverdeling voorkomt dat de inhoud aanbrandt. Omdat het geen elektrisch toestel is, gebruik je de brander met brandgel of spiritus.

Baumalu 385050 fondueset - 6 personen

Deze fondueset van Baumalu bestaat uit een zware gietijzeren pan die op een decoratieve houten plaat staat. Gietijzer houdt de warmte goed vast en is geschikt voor zowel kaas‑ als chocoladefondue. De bijgeleverde brander plaats je onder de pan; je regelt de vlamsterkte met een draaiknop. Omdat de pot stevig op de houten plaat staat, blijft hij stabiel en kras je niet op de tafel. In de set zitten fonduevorkjes met houten handvatten.

Tristar FO‑1107 Fonduepan - 8 personen

De Tristar FO‑1107 is een elektrische fondueset met een inhoud van ongeveer 1,5 liter. Je gebruikt deze pan voor verschillende soorten fondue, zoals kaas, bouillon of chocolade. Het verwarmingselement levert circa 1000 watt en heeft een instelbare thermostaat, zodat je de temperatuur kunt aanpassen aan het type fondue. Een indicatielampje geeft aan wanneer het apparaat actief is. De pan heeft een antiaanbaklaag, een cool‑touch handgreep en staat op een antislipvoet voor extra stabiliteit. Er worden acht fonduevorkjes meegeleverd en door de ring bovenop blijven de vorkjes op hun plek tijdens het fonduen.