In februari is een nieuwe variant van de minicomputer Raspberry Pi uitgebracht. Het computertje is tot zesmaal krachtiger. Je kunt hem als een mini-pc'tje gebruiken, maar ook als mediaspeler of als het hart van je eigen domoticasysteem. In dit artikel introduceren we je de nieuwe Raspberry Pi 2.

De Raspberry Pi is een klein computertje met een ARM-processor, slechts zo groot als een creditcard. En het mooie: je koopt hem voor nog geen veertig euro. Het is ontwikkeld door de Brit Eben Upton, die als doel had om kinderen kennis te laten maken met programmeren en elektronica zonder hun ouders op kosten te jagen. De Raspberry Pi werd echter populair onder een heel andere groep gebruikers: computerhobbyisten zagen er onmiddellijk allerlei toepassingen voor.

©PXimport

Een digitaal fotolijstje aansturen is maar een van de vele toepassingen van een Raspberry Pi.

Op een Raspberry Pi installeer je Linux, waarna je er software op installeert en configureert om de gewenste taken uit te voeren. Zo kun je het minicomputertje gebruiken als bestandsserver, mailserver, printserver, VPN-router, mediacenter, telefooncentrale of als gewone minicomputer. En met extra hardware of elektronicacomponenten zijn de toepassingen nog indrukwekkender. Met een lcd-schermpje maak je er een digitaal fotolijstje van, met de cameramodule bouw je de Pi om tot een beveiligingscamera, met extra sensoren maak je er een weerstation van en het is zelfs mogelijk om er een heel domoticasysteem mee aan te sturen. We hebben met de eerdere versie van de Raspberry Pi al wat workshops gedaan, die je hier terugvindt.

Waar koop ik een Raspberry Pi 2?

De Raspberry Pi 2 is in heel wat webwinkels te vinden. Webwinkels die zich vooral op de Raspberry Pi en andere hobbyelectronica richten, zijn SOS Solutions, Kiwi Electronics, iPrototype en Gadgetpark. Ook algemene eletronicawinkels zoals RS Online, Conrad, Reichelt en Alternate bieden het apparaatje aan. De Raspberry Pi 2 is in de meeste webwinkels te vinden voor rond de 40 euro. Veel winkels bieden voor enkele tientjes meer een startersbundel aan, met een voeding, SD-kaartje (eventueel met besturingssysteem voorgeïnstalleerd), behuizing en eventueel een HDMI- en netwerkkabel en muis en toetsenbord. Let op dat je het juiste model koopt. Officieel heet het nieuwe model 'Raspberry Pi 2 Model B'.

©PXimport

Met een starterskit koop je onmiddellijk alle benodigdheden bij je Raspberry Pi 2.

01 Unboxing

Het eerste wat opvalt op de Raspberry Pi 2 zijn de vier usb-poorten (usb 2.0) en de ethernetpoort (100 Mbit/s). Leg die zijde aan de rechterkant. Aan de linkerzijde zit een microSD-kaartslot, waarboven een DSI-aansluiting (display serial interface) geplaatst is. Voor huis-, tuin- en keukengebruik is de HDMI-aansluiting echter handiger, of de 3,5 mm jack-aansluiting voor analoge audio en video via tulpstekker. Tussen de HDMI- en jack-aansluiting zit de aansluiting voor de Raspberry Pi-cameramodule. In de linkeronderhoek zie je een micro-usb-aansluiting om de Pi van stroom te voorzien. Tot slot zie je aan de zijde ertegenover 40 GPIO-pinnen waarmee je allerlei elektronica kunt aansturen.

©PXimport

De Raspberry Pi 2 komt in een antistatische zak in een kartonnen doosje.

02 Kaal

Met de Raspberry Pi koop je alleen een kaal moederbordje. Om het te kunnen gebruiken, heb je nog een heleboel andere componenten nodig. Allereerst een behuizing. Je hebt de keuze uit heel wat modellen, maar let erop dat je een behuizing voor de Raspberry Pi 2 of Raspberry Pi Model B+ (zij hebben dezelfde aansluitingen) koopt. Je kunt trouwens ook zelf een behuizing van Lego maken. Het besturingssysteem zet je op een microSD-kaart.

03 Kabels

Met een ethernetkabel sluit je je Pi op het netwerk aan. Doe je het liever draadloos, sluit dan een wifi-adapter op een van de usb-poorten aan. Zoek wel eerst op de wiki van de Raspberry Pi of de adapter ondersteund is. De andere usb-poorten zijn beschikbaar om een toetsenbord en/of muis op aan te sluiten. Voor heel wat toepassingen is dat echter niet nodig, bijvoorbeeld als je de Pi als server inzet.

Wil je je Pi als mediacenter of minidesktopcomputer gebruiken, dan moet je ook een scherm aansluiten. Sluit je televisie- of computerscherm via een HDMI-kabel op het computertje aan. Heb je nog een oude televisie met analoge Composiet-video, sluit dan een kabel met aan de ene kant een jack-connector en aan de andere kant een RCA-connector aan. Wil je alleen je luidsprekers aansluiten om muziek af te spelen, gebruik daarvoor dan een klassieke audiokabel met jack-connector.

Om de Pi van stroom te voorzien, gebruik je een voedingsadapter zoals voor je telefoon. Zorg echter dat die zeker 1 ampère stroom kan voorzien. Sluit je veel usb-apparaten aan, doe dat dan met een gevoede usb-hub.

©PXimport

Er zijn behuizingen in alle kleuren voor de Raspberry Pi 2: voor elk wat wils!

04 NOOBS

Nu moeten we nog een besturingssysteem op de microSD-kaart van de Pi installeren. Als je de microSD-kaart ooit al gebruikt hebt, dan is het verstandig om hem eerst even te formatteren. Gebruik daarvoor het programma SD Formatter, dat je op de website van de SD Association downloadt. Installeer de software, steek je microSD-kaart in de kaartlezer van je computer en kijk welke schijfletter Windows aan het kaartje toekent. Start SD Formatter op, selecteer de juiste schijfletter en klik op Format.

Ga daarna naar de downloadpagina van de Pi en download het zipbestand van NOOBS (New Out Of the Box Software). Pak het zipbestand uit en kopieer alle bestanden erin naar je microSD-kaartje. Als alles gekopieerd is, verwijder dan het kaartje veilig en steek het in het microSD-kaartslot van je Pi.

©PXimport

Met SD Formatter formatteer je (micro)SD-kaartjes.

05 Eerste opstart

Sluit nu alle benodigde kabels aan. Om te starten is dat een toetsenbord en muis op de usb-poorten, een netwerkkabel op de ethernetaansluiting en een HDMI-kabel van je televisie- of computerscherm naar de Pi. Als laatste sluit je de voedingsadapter op de micro-usb-aansluiting aan en steek je die in het stopcontact.

Als alles goed gaat, start je Pi nu op en toont hij op het scherm een lijst van de besturingssystemen die je kunt installeren. Stel eerst onderaan de juiste taal (Nederlands staat ertussen) en toetsenbordindeling in. Kies daarna een besturingssysteem om te installeren. Voor de meeste toepassingen is Raspbian aan te raden, maar voor een mediacenter kies je OpenELEC_Pi2 of RaspBMC.

©PXimport

Sluit alle kabels op de Raspberry Pi 2 aan.

06 Installatie

Vink Raspbian aan en klik in de menubalk op Installeer (i). Bevestig met Ja. De installatie zelf duurt even, maar je krijgt ondertussen op het scherm wat tips te zien, zoals de standaardgebruikersnaam (pi) en het wachtwoord (raspberry). Deze gegevens heb je na installatie nodig om in te loggen. Als de installatie voorbij is, klik je op OK, waarna de Pi herstart.

De eerste keer voert Raspbian het programma raspi-config uit, waarmee je een aantal zaken kunt configureren. Wil je de Pi ook als desktopsysteem gebruiken, ga dan met de pijltjestoetsen naar Enable Boot to Desktop/Scratch, druk op Enter en kies Desktop Log in as user 'pi' at the graphical desktop.

Wil je raspi-config afsluiten, ga dan met de tabtoets naar Finish en druk op Enter. Je kunt later op elk moment de configuratie opnieuw veranderen door op de opdrachtprompt van Raspbian raspi-config in te typen en met een druk op Enter te bevestigen.

De Pi uitschakelen gaat met de opdracht sudo halt of (als je het desktopsysteem gebruikt) door linksboven Menu / Shutdown te kiezen. Als er geen meldingen meer op het scherm verschijnen en alleen het rode ledje op de Pi nog brandt, trek je de voedingsadapter uit het stopcontact.

©PXimport

De installatie van Raspbian is vrij snel achter de rug.

Hoewel wachtwoordloze technieken als toegangssleutels snel terrein winnen, doe je er voorlopig goed aan slim om te gaan met je huidige wachtwoorden. De tips en (gratis) tools in dit artikel helpen je bij het opzetten van degelijk wachtwoordbeheer.

Cloudbeheer

Telkens hetzelfde wachtwoord gebruiken voor meerdere apps en diensten is sterk af te raden, maar verschillende complexe wachtwoorden onthouden lukt haast niet zonder een wachtwoordbeheerder. Een degelijke, gratis optie is het opensource Bitwarden. Kies eerst een hoofdwachtwoord en installeer daarna de desktop-app, browserextensies (voor automatisch invullen) en/of de mobiele app. Je wachtwoordkluis wordt end-to-end versleuteld in de cloud bewaard en wordt via je account gesynchroniseerd. Kies bij voorkeur bitwarden.eu als serverlocatie. Je kunt ook creditcards en andere gevoelige gegevens in je kluis bewaren.

Lokaal beheer

Bitwarden is een uitstekende wachtwoordmanager, maar functies als TOTP-authenticatie (Time-based One-Time Password) zijn alleen beschikbaar in de betaalde versie. Misschien stoort het je ook dat je wachtwoordkluis in de cloud wordt opgeslagen. Een gratis, opensource-alternatief is KeePassXC. Deze bewaart alles lokaal in een versleuteld bestand, van wachtwoorden en creditcards tot notities. De app werkt volledig offline, ondersteunt ook TOTP-authenticatie en vult inloggegevens automatisch in via een browserextensie. Wil je toch synchronisatie, dan kun je de database delen via een cloudopslagdienst als Google Drive of Dropbox, of met Syncthing.

Algoritme

Bij wachtwoordbeheerders als Bitwarden en KeePassXC worden je wachtwoorden opgeslagen. LessPass pakt het anders aan. Deze bewaart niets, maar genereert je wachtwoorden telkens opnieuw via een algoritme op basis van je hoofdwachtwoord, gebruikersnaam en sitenaam. Uit veiligheidsoverwegingen gebruik je hiervoor liefst de browserextensie of mobiele app, zodat alles lokaal gebeurt. Omdat nergens iets wordt opgeslagen, is dit systeem veilig, maar je moet bij elke herberekening wel exact dezelfde gegevens ingeven. Automatisch invullen of ondersteuning voor notities ontbreekt helaas.

Browsers

Gebruik je bijna uitsluitend je browser voor allerlei aanmeldingen, dan kun je ook de ingebouwde wachtwoordbeheerfunctie gebruiken. Deze zit in de meeste Chromium-browsers en in Firefox. In Chrome ga je naar Instellingen / Jij en Google / Synchronisatie en Google-services. Schakel de functie in en zorg dat bij Beheren wat je synchroniseert ook Wachtwoorden en toegangssleutels is aangevinkt. Wil je liever niet synchroniseren, dan kun je wachtwoorden ook handmatig exporteren en importeren via Instellingen / Automatisch invullen en wachtwoorden / Google Wachtwoordmanager. Kies daar Instellingen en Wachtwoorden exporteren. Je kunt het opnieuw inladen via Wachtwoorden importeren. Verwijder eventueel het csv-bestand na gebruik. Firefox biedt vergelijkbare opties.

2FA

Zelfs met een degelijke wachtwoordbeheerder blijven wachtwoorden een zwakke schakel: ze zijn te eenvoudig, je vergeet of verliest ze, je geeft ze in op phishing-sites of malware onderschept ze. Daarom is het aangeraden om 2FA, oftewel tweestapsverificatie, te activeren. Daarbij is naast je wachtwoord een extra factor nodig, zoals een pincode, TOTP, sms, pushmelding, biometrie of een beveiligingssleutel. Een handig overzicht van sites en diensten die 2FA ondersteunen, met info over de gebruikte methoden en links naar de instelinstructies, vind je op https://2fawebsites.github.io en op de thematische https://2fa.directory.

Authenticator

Er bestaan meerdere verificatiemethoden voor 2FA, maar vrijwel alle diensten ondersteunen verificatie zowel via sms als via TOTP. Bij TOTP is geen internet of gsm-netwerk nodig, wat het minder kwetsbaar maakt voor onderschepping of sim-swapping. Om zulke codes te genereren heb je een TOTP-authenticator-app nodig. Goede gratis opties zijn Google Authenticator, Microsoft Authenticator (ondersteunt geen wachtwoordbeheer en autofill meer), Aegis Authenticator en Authy. Alle vier ondersteunen TOTP en bieden een back-upfunctie. Wil je je codes exporteren, dan lukt dit het best met Google of Aegis. Deze laatste is ook opensource, maar is enkel beschikbaar voor Android. Authy is veelzijdigst, want bruikbaar op Android, iOS, macOS en Windows.

Herstelcodes

De meeste diensten met 2FA laten je ook herstelcodes gebruiken. Deze bieden een uitweg als je tijdelijk geen toegang hebt tot andere aanmeldopties, bijvoorbeeld bij verlies van je smartphone. Bewaar deze herstelcodes tevens digitaal, zoals in het notitiegedeelte van je favoriete wachtwoordmanager, in een versleutelde VeraCrypt-container of in een versleuteld cloudbestand. Bij Google vind je tot 10 herstelcodes via https://myaccount.google.com/security, bij Back-upcodes. Bij Microsoft is dit beperkt tot één code: ga naar https://account.microsoft.com/security, klik op Beheren hoe ik me aanmeld en kies Een nieuwe code genereren.

Gehackt?

Het is verstandig om regelmatig te controleren of een van je login-id's al in een online datalek voorkomt. Dit kan via Have I Been Pwned. Hier vul je e-mailadres in en je ziet meteen hoeveel en welke datalekken er zijn. Klik bovenaan op Notify Me voor een gratis melding zodra je adres in een nieuw lek opduikt. Klik op Passwords om te controleren of een wachtwoord reeds voorkomt in een datalek.

In Chrome kun je via chrome://password-manager/checkup?start=true eveneens een wachtwoordcheck uitvoeren. Je ziet ook hoeveel wachtwoorden zwak zijn of worden hergebruikt.

Anti-phishing

Wachtwoorden bieden weinig bescherming tegen phishing-sites, dus zorg ervoor dat je hiertegen zo goed mogelijk beveiligd bent. In je browser, zoals Chrome, ga je naar Instellingen, kies Privacy en beveiliging / Beveiliging en activeer bij voorkeur Geoptimaliseerde beveiliging bij Safe Browsing, of anders Standaardbeveiliging. Daarnaast kun je via DNS phishing-sites al blokkeren voor ze laden. Een optie is het gebruik van de nieuwe Europese publieke DNS4EU-resolvers. Kies hier voor Protective resolution (86.54.11.1 en 86.54.11.201), eventueel aangevuld met kinderbescherming en/of advertentieblokkering. Op de site vind je stap-voor-stap-instructies.

E-mailadres

Veel diensten laten je een e-mailadres opgeven ingeval je je wachtwoord vergeet of je account wordt geblokkeerd. Je ontvangt dan een mail om je identiteit te bevestigen en een herstellink te krijgen. Gebruik hiervoor liefst niet je hoofdadres, want als iemand dat via een datalek bemachtigt, kan die herstelmails onderscheppen en je accounts via wachtwoordherstel overnemen. Je kiest dus beter een apart e-mailadres dat je nergens anders voor gebruikt. Bij Google kun je dit instellen op https://myaccount.google.com/security, bij Herstelmailadres.

Lees ook: Zo meld je phishing in Outlook en Gmail

Browserprofiel

Voor gevoelige accounts zoals online bankieren of je wachtwoordkluis kun je overwegen een apart browserprofiel te gebruiken. Malafide scripts of extensies uit je standaardprofiel worden zo niet geactiveerd. Zo beperk je ook tracering en fingerprinting, en voorkom je dat je per ongeluk ingelogd blijft, aangezien je in dat profiel geen andere sites bezoekt.

In Chrome maak je een nieuw profiel aan via het profielicoon rechtsboven. Kies Chrome-profiel toevoegen. Je kunt inloggen met een Google-account of klikken op Doorgaan zonder account. Kies een zoekmachine, vul een profielnaam in, selecteer een opvallend thema en klik op Klaar.

Aanmeldpogingen

Bij sommige diensten, zoals Google en Microsoft, ontvang je automatisch een e-mail of pushmelding zodra een nieuw apparaat of een nieuwe browser inlogt. Zo kun je snel ingrijpen, bijvoorbeeld door je wachtwoord aan te passen of verdachte sessies uit te loggen. Bij Google ga je naar https://myaccount.google.com/security. Scrol naar Je apparaten en klik op Apparaten beheren. Selecteer een sessie en kies Uitloggen. Bij Microsoft ga je naar https://account.microsoft.com/security en klik je op Mijn aanmeldactiviteiten weergeven.

Beveiligingssleutel

Je kunt een fysieke beveiligingssleutel (zoals de meeste YubiKeys) ook gebruiken om je wachtwoordkluis te openen in combinatie met je hoofdwachtwoord.

Installeer eerst Yubikey Manager en start dit programma. Ga naar Applications/OTP en klik op Configure bij een vrij slot. Kies Challenge-response en klik op Generate voor een geheime sleutel. Vink Require touch aan voor extra veiligheid. Bevestig met Finish.

Open vervolgens je database in KeePassXC en ga naar Database / Databasebeveiliging. Kies Aanvullende bescherming toevoegen / Challenge-Response toevoegen. Selecteer het juiste slot van je ingeplugde beveiligingssleutel en bevestig met OK.

Browserwachtwoorden

Gebruik je meerdere browsers en zoek je het wachtwoord van een specifieke site, wil je alle wachtwoorden exporteren voor import in een andere browser, of is je systeem gecrasht en wil je de wachtwoorden uit je browserprofielen halen? Dan kan het gratis WebBrowserPassView handig van pas komen (let op: je virusscanner kan een foutpositief geven). Pak het zip-bestand uit met het wachtwoord wbpv28821@ en start de portable app. Je krijgt een overzicht van alle gevonden sites en log-ins. Via Bestand / Geselecteerde items opslaan kun je exporteren naar diverse csv-formaten, zoals voor Chrome, KeePass en Firefox.

Toegangssleutels

Een mooie afsluiter lijkt ons een tip rond passkeys, oftewel toegangssleutels. Immers, steeds meer diensten (en wachtwoordmanagers) ondersteunen deze aanmeldmethode waarbij je geen wachtwoord meer hoeft in te voeren. Een passkey is een cryptografisch sleutelpaar: de publieke sleutel wordt bewaard bij de onlinedienst, terwijl de (afgeleide) private sleutel veilig op je toestel blijft, zoals je pc, smartphone of een fysieke beveiligingssleutel zoals een Yubikey.

Zo maak je een toegangssleutel aan bij Google. Ga naar https://g.co/passkeys en meld je aan. Klik twee keer op Toegangssleutel maken. Je toestel stelt nu een methode voor, zoals gezichtsherkenning, vingerafdruk of pincode. Bevestig de koppeling. Vanaf nu kun je je bij Google aanmelden vanaf dit toestel, zonder wachtwoord.

Fairphone lanceert de vernieuwde Fairbuds XL. Deze modulaire koptelefoon belooft nu ook het geluid en comfort te bieden dat je voor 249 euro mag verwachten. Met nieuwe drivers en zachtere oorkussens pakt de fabrikant de eerdere kritiekpunten aan. Handig: je kunt je oude model zelf eenvoudig upgraden.

De Nederlandse fabrikant Fairphone heeft deze week de vernieuwde versie van de Fairbuds XL gepresenteerd. Deze modulaire koptelefoon is een doorontwikkeling van het model dat in 2023 werd gelanceerd. Waar de eerste generatie vooral een statement maakte op het gebied van repareerbaarheid, belooft deze nieuwe versie ook op audiogebied en draagcomfort een inhaalslag te maken. De koptelefoon is daardoor ontworpen om jarenlang mee te gaan en is per direct verkrijgbaar.

©Fairphone

Verbeterde audiokwaliteit en materialen

De belangrijkste upgrade ten opzichte van de voorganger zit in de geluidsweergave en het fysieke ontwerp. De nieuwe Fairbuds XL beschikt over 40 mm dynamische drivers en ondersteuning voor aptX HD, wat moet zorgen voor een gedetailleerder geluidsbeeld en high-res audio via bluetooth. Fairphone heeft daarnaast gekeken naar de feedback over het draagcomfort. De nieuwe modellen zijn uitgerust met zachtere oorkussens van 'birdseye-mesh' en een ademende hoofdband, waardoor de koptelefoon ook tijdens langere luistersessies prettig moet blijven zitten. Het design is beschikbaar in de kleuren Forest Green en Horizon Black.

Modulair ontwerp voor lange levensduur

Wat de Fairbuds XL onderscheidt in de markt van consumentenelektronica is de verregaande modulariteit. De koptelefoon is opgebouwd uit negen losse modules die door de gebruiker zelf te vervangen zijn. Dit betekent dat bij een defect of slijtage niet het hele apparaat weggedaan hoeft te worden, maar dat onderdelen zoals de batterij, de oorkussens of de hoofdband eenvoudig vervangen kunnen worden. Technisch biedt het apparaat verder dual-point connectiviteit, een IP54-certificering voor spatwaterdichtheid en een accuduur tot 30 uur.

Zoals gebruikelijk bij het Amsterdamse bedrijf ligt de nadruk sterk op duurzaamheid en eerlijke materialen. De koptelefoon bestaat voor ongeveer 50 procent uit gerecyclede grondstoffen, waaronder gerecycled aluminium en zeldzame aardmaterialen in de magneten. Ook wordt er bij de assemblage gebruikgemaakt van fabrieken die draaien op zonne-energie en investeert het bedrijf in leefbare lonen voor fabrieksarbeiders.

©Fairphone

Compatibel met het vorige model

Een opvallende keuze van Fairphone is de compatibiliteit met de eerste generatie Fairbuds XL. De fabrikant benadrukt dat technologie moet meegroeien met de gebruiker. Bezitters van het 2023-model hoeven daarom geen volledig nieuwe koptelefoon aan te schaffen om te profiteren van de geluidsverbeteringen. De nieuwe drivers zijn namelijk ook als los onderdeel verkrijgbaar en kunnen eenvoudig in het oude model worden geïnstalleerd. Hiermee voegt Fairphone daadwerkelijk de daad bij het woord wat betreft het verlengen van de levensduur van elektronica.

©Fairphone

Prijs en beschikbaarheid

De vernieuwde Fairbuds XL is per direct verkrijgbaar in Nederland. De adviesprijs voor de koptelefoon bedraagt 249 euro. Hij is te koop via de webwinkel van Fairphone en bij geselecteerde retailers.