"Naar welke site we ook surfen, gegarandeerd kruisen stapels banners, pop-ups en animaties ons pad. En het zijn heus niet enkel onbetrouwbare webaanbieders die hun homepages vol reclame proppen; ook bij serviceproviders en portals kunnen we niet om de hele vloot nieuwe browserpagina's en onlinevensters vol advertenties heen. Onze test wijst uit dat tot de helft van het gegevensvolume op portals, online nieuwsdiensten en online warenhuizen uit reclame bestaat. Met andere woorden: van elke euro aan onlinekosten gaat bijna de helft naar reclame. Dat is absurd, want niemand wil betalen voor ongewenste reclame. Toch zullen we ermee moeten leren leven, want gratis aanbiedingen op het web worden meestal met reclame gefinancierd. De beste advertentieblockers in deze test slagen er evenwel in om ongeveer 40 procent van die reclame uit te schakelen. Dat lijkt weinig, maar schijn bedriegt: surfen gaat in dat geval al beduidend sneller en aangenamer. Ter vergelijking: de zwakste deelnemer haalt met vier procent slechts één tiende van het resultaat van de beste blocker. Online reclametrucs Adverteerders gebruiken ondertussen heel wat slimme technische trucs om de aandacht van de surfer te trekken. Zo zijn er reclamebanners die er als Windows-berichten uitzien of die met een behendige animatie alle ogen op zich vestigen. En dat lukt perfect: voor je het venster kunt sluiten, valt je blik onvermijdelijk op de inhoud. Wie ooit wel eens per ongeluk op een pornowebsite terecht is gekomen, kent ook de afbeeldingen met de vervalste scrollbalken die de indruk wekken dat je er pikante details mee kunt oproepen; in werkelijkheid gaat het echter om een beeldbestanddeel dat bijvoorbeeld gelinkt is met de download van bijvoorbeeld dialers: nare programmaatjes die een modem automatisch tegen hoge telefoonkosten op een server laat inbellen. Spyware Minstens zo vervelend zijn de spionagefuncties die in gewone, soms zelfs onzichtbare webafbeeldingen verborgen zitten. Als passief element is een afbeelding niet in staat om gegevens op te roepen, maar speciale beeldelementen - de zogenaamde 'webbugs' - omzeilen die beperking. Via een actieve dialoog tussen client en server zoeken webbugs contact met de pc. De naam van de afbeelding bevat een gecodeerde vermelding van de url die u precies bezoekt. Tegelijk wordt er een cookie op uw pc geplaatst, die u als surfer duidelijk identificeert. Eén enkele webbug vormt nog geen probleem - de situatie wordt pas écht explosief als er via reclamenetwerken een karrenvracht aan bugs in verscheidene webpagina' s verborgen zitten. Telkens als er een tot de verbinding behorende pagina wordt opgeroepen, geeft die een nieuw puzzelstukje van uw verbruikersprofiel prijs. Laat u zich door reclamebanners verleiden, loopt u bovendien het risico een dialer binnen te halen. Uitdaging Vrijwel elke surfer is de ongewenste reclame-uitingen op zijn beeldscherm liever kwijt dan rijk. Aanbieders van ad-blockers hebben dan ook een enorme doelgroep. Hun programmeurs staan echter voor een enorme uitdaging: de ad-blocker moet reclame namelijk van echte content kunnen onderscheiden. Wat het menselijk brein in enkele fracties van een seconde klaarspeelt, is voor software doorgaans een bijzonder moeilijke opgave: de programma's moeten namelijk alle gegevens analyseren. Daarbij spelen drie aspecten een rol: de formele opbouw (syntaxis), de betekenis (semantiek) en de werking (pragmatiek). Reclame moet per definitie informatie bieden en is enkel op het vlak van de pragmatiek van redactionele inhoud te onderscheiden. Maar daartoe is geen enkele bestaande toepassing in staat; computerprogramma's verwerken informatie enkel syntactisch en zijn voor de herkenning van reclame daarom op hulpconstructies aangewezen. Reclameservers Het grootste deel van alle internetreclame is noodzakelijk voorzien van verschillende kenmerken die een syntactische herkenning door filterprogramma' s mogelijk maken. Dat heeft een technische reden: hoewel het op het eerste oog lijkt alsof reclame en content op webpagina's met elkaar zijn versmolten, is dit niet het geval. Exploitanten van websites slaan reclamebanners op speciale servers, waarna deze pas bij publicatie op het web worden ge'ntegreerd in de redactionele content. Hierdoor hoeft een webmaster zich niet meer om het invoegen van reclame te bekommeren: hij houdt nu slechts ruimte in het passende formaat vrij en voegt daar een url aan toe, waardoor er vanaf de advertentieserver afwisselende reclame-uitingen ingezeten kunnen worden. Uit deze werkwijze zijn twee belangrijke kenmerken af te leiden waarmee een ad-blocker advertenties kan herkennen: enerzijds filteren ze bepaalde formaten (zoals banners met een resolutie van 480 x 60 pixels) en anderzijds herkennen ze reclame aan de oorsprong van bepaalde servers. De identificatie van reclame aan de hand van het beeldformaat levert wel problemen op: deze formaten worden immers ook wel voor redactionele doeleinden of voor navigatie gebruikt. Hier lopen ad-blockers als Filtergate onherroepelijk op vast. Voor het herkennen van advertenties zijn filters op basis van url's doorgaans een stuk betrouwbaarder. Vaak volstaat het filteren van het volledige adres van een server niet, maar lukt het wel als je op afzonderlijke delen filtert. Ad-blockers beschikken daarom meestal over een catalogus met significante deelstrings. Aan de zogenaamde zwarte lijst kun je ook een witte lijst koppelen van servers waarvan de content wel gewenst is. Pop-ups Ad-blockers gebruiken nog andere trucjes om reclame te filteren: pop-upvensters gelden per definitie als reclame-invoeging en worden in de regel afgewezen. Dat is problematischer dan het op het eerste gezicht lijkt: niet alleen omdat online-lexica zich vaak van dergelijke pop-ups bedienen om begripsbepalingen in te lassen, maar ook omdat het handmatig openen van extra browservensters bij te snel klikken vaak geweigerd wordt. Ook op andere vlakken schieten ad-blockers soms hun doel voorbij: zo filtert Filtergate één van onze testpagina's zó grondig dat er niets meer overblijft: reclame noch content. Internet Watcher moet eerst weer gedeactiveerd worden om überhaupt weer bij een webmaildienst te kunnen inloggen. De test In onze vergelijkende test leggen acht ad-blockers een parcours van webpagina's vol reclame af: van persoonlijke homepages over online warenhuizen tot zwaar door reclame verpeste hackerpagina's. Wat blijkt: u kunt tot 40 procent op downloadvolume besparen en ook tijdens het surfen boekt u 40 procent tijdwinst - een pagina met reclame die normaal in 50 seconden gedownload word, wordt gefilterd in 30 seconden op het scherm weergegeven. Geen enkele titel in de test slaagt erin om alle vormen van reclame uit webpagina's te filteren. Vooral tekst-, eigen en partnerreclame maken het de programma's erg moeilijk; tekstreclame herkennen is voor ad-blockers het lastigst. Ad Blocker 1.2 ***Bijschrift: ???????????? Pure censuur in plaats van reclamevrije zones: stel je Ad Blocker op de hoogste gevoeligheidsgraad in, dan is er zelfs geen nieuw browservenster meer te openen. Voor de behandeling van reclame liggen de zaken anders: de nuttige optie 'Kill banners, image ads and flash ads' behoort niet tot de standaardinstellingen, zodat aanvankelijk enkel banners met standaardformaten en pop-ups geblokkeerd worden. Eén downloadpagina weigert dienst tijdens de test en kan pas binnengehaald worden nadat Ad Blocker uitgeschakeld is. Reclameframes worden niet uit de weg geruimd, maar als lege kaders weergegeven. Storend vinden we dat pop-upvensters altijd heel even zichtbaar zijn vóór het programma ze sluit. Pagina's met ActiveX worden volledig geblokkeerd en tussenpagina's voor reclame-invoegingen (interstitials) worden zonder de reclame-uiting weergegeven. Ondanks zijn filtervermogen van 28 procent weet Ad Blocker niet helemaal te overtuigen. € 28 NNn (2,5 sterren) Ad Muncher 4.5 *** Bijschrift Pas na een complexe configuratie kan Ad Muncher geleidelijk aan steeds meer reclame wissen. Ad Muncher vervangt reclamebanners standaard door de oude tekst van het grafisch bestand dat weergegeven zou worden als je met de cursor over de afbeelding zou bewegen. Telkens als het programma een pop-up onderdrukt, wordt dat samen met de url van de pop-up in de statusregel van de browser aangegeven. Ad Muncher herstelt gemanipuleerde statusregels bovendien ook tot hun oorspronkelijke staat - die optie komt vooral van pas als webpagina's verhullen waar de aangeboden links naartoe leiden. Bij kleine banners, partnerreclame en geanimeerde gif's moet Ad Muncher zich echter gewonnen geven. Bovendien heeft het programma géén functie aan boord waarmee je reclameplaatjes handmatig kunt blokkeren. Alleen na het nodige configuratiewerk verwijdert deze tool ook reclame met javascript, ActiveX, frames en dhtml. Wie zich niet door de ingewikkelde instellingen laat afschrikken, kan met Ad Muncher tot een kwart van de reclameboodschappen onderdrukken. € 25 NNNn (3,5 sterren) Ad Subtract Pro 2.55 ***bijschrift Overzichtelijke interface, gemiddelde filterprestaties. Behalve reclamebanners en pop-upvensters filtert Ad Subtract ook animaties, achtergrondbeelden en muziek, en voorkomt het een automatische regeneratie van pagina's. Het programma werkt uitsluitend op basis van verdachte url's. Toch kan de tool géén interstitials (reclamepagina's tussen de aangeklikte link en de daarmee verbonden doelpagina), mini-banners, reclame op log-outpagina's en tekst-, partner- en eigenreclame verwijderen. Flashreclame, aangepaste statusregels en dhtml worden daarentegen wél onderdrukt. Dhtml staat voor 'dynamische html' en kan tijdens de looptijd in de browser door scripts gemanipuleerd worden. Via de filterlijst wordt het programma automatisch geactualiseerd, maar je kunt hem ook eventueel ook handmatig aanvullen. Ondanks zijn zwakke punten is Ad Subtract Pro met zijn filtervermogen van 33 procent één van de best scorende pakketten in de test. € 30 NNNn (3,5 sterren) Ads Gone 4.2.6 ***Bijschrift: Overvolle interface en een zwakke filter: Ads Gone overtuigt ons zeker niet. Met zijn filtervermogen van amper vier procent is Ads Gone de hekkensluiter; ter vergelijking: Internet Watcher scoort Maar liefst tien keer beter. De download van 107 KB omvat één enkele installer die tijdens de set-up verdere programmasegmenten laadt. De interface oogt bijzonder ingewikkeld. Ads Gone blokkeert altijd de volledige content van een reclameserver; het is niet mogelijk afzonderlijke mappen op een server te onderdrukken. Dit ligt aan het feit dat dit programma het beheer van het Windows-eigen hostsbestand als hoofdtaak heeft. Een positief punt is dat Ads Gone pop-upvensters op basis van hun titelregels en sluit, waardoor vensters van bijvoorbeeld het reclamenetwerk Gator geen kans maken. Het programma schakelt bovendien Flash uit, maar dat is niet altijd even wenselijk. De bijzonder grote reclame-invoegingen op de Lycos-homepage worden wél probleemloos opgeruimd. Alles bij elkaar opgeteld blijkt Ads Gone in deze test vooral onbruikbaar te zijn. € 25 NN (2 sterren) Filtergate 5.15 ***Bijschrift: ???????????? Vooral als het op pop-ups en pop-unders tegenhouden aankomt, legt Filtergate ons testparcours succesvol af. Tijdens onze test op een website van een online winkel is Filtergate één van de weinige programma's die reguliere shopaanbiedingen correct van vreemde reclame weet te onderscheiden en enkel die laatste blokkeert. In totaal ligt het filtervermogen rond de 33 procent. Dat is in vergelijking met de concurrentie zeker geen slechte waarde. Reclamebanners blijven gedeeltelijk behouden. Wie gewend is zeer snel met zijn muis te klikken, moet tijdens het openen van nieuwe browservensters iets langzamer klikken, anders worden ook die ten onrechte geblokkeerd. Tekstreclame en interstitials worden door Filtergate helemaal niet als reclame-elementen herkend. € 35 NNN (3 sterren) Internet Watcher 2000 1.9c ***Bijschrift Internet Watcher bestrijdt cookies en reclame op basis van url-filterlijsten Na de installatie biedt Internet Watcher de mogelijkheid om de browser automatisch te laten configureren. Daarna filtert het bijna 40 procent van alle reclamebytes uit de door ons toegediende datastroom; alleen partnerreclame en advertenties die tekst en afbeeldingen in een ongebruikelijke vorm combineren, worden ontzien. Vooral news- en downloadpagina's worden zonder reclame weergegeven. Een pagina met meer scabreuze inhoud wordt - op de afbeeldingen na - nagenoeg zonder reclame gedownload en ook een als regelrechte surferval opgestelde hackerpagina wordt van zijn pop-ups en pop-unders ontdaan. Deze beste van de klas zouden we zeker aanraden, ware het niet dat hij onze browser meer dan eens laat crashen en dat de downloadtijden - zelfs na filtering - vaak beduidend hoger liggen dan bij de concurrentie. € 50 NNNn (3,5 sterren) Privoxy 3.0.2 ***Bijschrift: ???????????? Aangezien het zwaar gedateerde Open-Source-project Junk-Buster sinds 1998 niet meer verder ontwikkeld wordt, hebben enkele programmeurs op basis van de beschikbare code opvolger Privoxy in het leven geroepen. De lijst van ondersteunde besturingssystemen reikt van Windows tot Unix. Dat is onder de ad-blockers in deze test uniek, maar volstaat geenszins om de zwakke algemene indruk te compenseren. Voordat de filter kan worden gebruikt, moet de browser handmatig eerst op de proxy '127.0.0.1:8118' worden ingesteld. En dat 'handmatig' geldt voor het hele programma; gebruiksvriendelijk is anders - enkel open source-puristen zullen zich hierdoor niet laten afschrikken. Voor hen is Privoxy echter hoe dan ook het enige alternatief. Voor Windows-gebruikers zijn er krachtigere alternatieven beschikbaar. gratis (NNn) 2,5 sterren Web Washer 3.3 ***bijschrift In Web Washer voeg je advertenties via de rechtermuisknop aan de blokkeerlijst toe. Ondanks zijn zwakke filtervermogen van slechts tien procent kunnen we Web Washer best waarderen: het product is gratis voor privé-gebruik én je kunt de filterlijst met één muisklik eenvoudig uitbreiden - met de rechtermuisknop op een ongewenste reclameafbeelding klikken en in het snelmenu de optie 'Aan de filterlijst toevoegen' kiezen, volstaat. Pop-up- en Pop-undervensters en reclame in standaardformaten en van bekende reclameservers worden probleemloos verwijderd. Aan de andere kant verzuipt de leesbaarheid van de programmaopties volledig in het achtergrondbeeld in het programmavenster, maar de veelzijdigheid van Web Washer maakt veel goed: je kunt het bijvoorbeeld ook als proxy voor andere clients in het netwerk configureren. gratis NNNn (3,5 sterren) Conclusie Tijdens het testen blijkt dat ad de tools alleen met pop-ups onmiddellijk goede resultaten halen. Omdat alle andere reclamevormen nagenoeg alleen aan de hand van hun url gefilterd kunnen worden, schieten de kandidaten bij Animated gif's, ActiveX-controls en - vooral - bij eigen reclame vaak tekort. Geen enkele van de acht geteste ad-blockers verdient daarom echt het predikaat PCM Keuze Beste Product. Internet Watcher 2000 1.9c, het programma met de hoogste score, biedt weliswaar aanvaardbare filterwaarden, maar maakt de browser ook instabiel. Het predikaat PCM Keuze Beste Koop - de prijs voor de beste prijs-kwaliteitsscore - gaat naar Web Washer 3.3, dat qua prestaties op de vierde plaats eindigt en toch volledig gratis is. Vooral de vlotte bediening van de software valt in de smaak. ***kader Reclame filteren met host-bestanden Alle populaire besturingssystemen kunnen een eigen kleine dns-tabel met domeinnamen en de bijbehorende ip-adressen gebruiken om lokale ip-aanvragen toe te laten. Dat bestand draagt de naam 'hosts' en is, naargelang het besturingssysteem, op verscheidene plaatsen op de harde schijf opgeslagen; in Windows XP bevindt het zich in de submap /System32/dri-vers/etc. In Linux-systemen vind je het hostsbestand onder /etc/hosts. De Linux-variant kan ook in op Linux gebaseerde proxy's zoals Squid gebonden worden. Meestal bevat het hostsbestand maar één enkele invoer: '127.0.0.1 localhost'. Die regel beveelt de computer om aanvragen op het adres 'local-host' naar het lokale standaard loopbackadres '127.0.0.1' om te leiden. De truc om op basis van hosts advertenties te weren bestaat erin aanvragen voor reclameservers ook naar dat ip-adres te versturen met regels zoals: 127.0.0.1 adserver.webads.nl 127.0.0.1 ad.uk.doubleclick.net Via deze omleiding belanden verzoeken aan reclameservers in het niets. In de plaats van de reclame wordt het symbool voor een ontbrekend beeld weergegeven. Het hostsbestand handmatig aanvullen kan door via de rechtermuisknop de beeldkenmerken van de reclameafbeeldingen op te roepen en het server-adres via het bufferarchief in het hostsbestand in te voeren. Eenvoudiger is het om afgewerkte hostsbestanden te downloaden en te installeren. Helaas is er geen aan te raden project voor het beheer van een dergelijk bestand voorhanden, zodat je enkel naar een zoekmachine als Google en zoektermen als 'ad blocking hosts file' en 'hosts-bestand reclame' kunt teruggrijpen. Overigens verwerkt Windows de hostsbestanden met duizenden regels tegelijk, zonder daarbij aan performance in te boeten. Opdat Windows een nieuw hostsbestand kan kunnen inlezen, moet de pc wel opnieuw worden opgestart. Duikt de reclame daarna nog altijd op, dan zit ze in de browsercache opgeslagen. Ruim je die op, dan verdwijnt de reclame voorgoed. Internet Watcher 2000 1.9c en Ad Muncher 4.5 gebruiken in hun filters ook deelstrings uit reclame-url's en dat werkt duidelijk effectiever. *** Kader Weblinks ssmedia.com/utilities/hosts Uitgebreide richtlijnen om advertenties zonder extra software te blokkeren. adzapper.sourceforge.net Reclamefilter voor Linux-Proxy Squid. www.popup-killer-review.com Achtergrondinformatie, software tegen pop-upvensters en vergelijkende tests. ***/kader ***kader Niet in de test Bepaalde reclamefilters hebben we niet getest, omdat ze niet aan de vooropgestelde eisen zoals taal, functies, updates en compatibiliteit met Windows XP voldeden. Ook programma's waar wel een ad blocker in zit, maar waarvan die maar een beperkt onderdeel is, werden uit de test geweerd. Zo is de klassieker Junk Buster sinds 1998 niet meer geüpdatet, maar doet opvolger Privoxy wel mee. Op de homepage van Junk-Buster wordt Guidescope aangeraden, maar dat kregen we niet zonder problemen onder Windows XP ge'nstalleerd. En de betrekkelijk populaire tool Free-Dom Pop-up Blocker maakt deel uit van een grotere suite die wel interessant oogt, maar als ad-blocker op zich kan hij niet overtuigen. ***/kader "