Na de Ryzen-processors bracht AMD de Ryzen Threadripper uit, wat plat gezegd twee AMD Ryzen 7-processors zijn, in één chip verweven tot de krachtigste AMD-cpu van dit moment. Maar hoe krachtig zijn ze? Lees dat in deze AMD Ryzen Threadripper 1920X en 1950X review.

De AMD Ryzen-processors mogen toch wel een succesje genoemd worden, want voor het eerst in járen bracht AMD weer een lijn met processors uit die er echt toe doen, met een aantrekkelijke prijs-prestatieverhouding. Waar de Ryzens 3, 5 en 7 het uitvechten met de Intel Core i3, i5 en i7 zijn de Ryzen Threadrippers echte ‘high-end desktop’-chips (ook wel HEDT genoemd) die het opnemen tegen de nieuwe generatie Intel Core i9’s.

Processors voor de (semi)professionele gebruiker in tal van specialisaties, van grafische professionals (foto, video, rendering, ontwerp) tot wetenschappers van wie de complexe berekeningen op een eenvoudige consumentensysteem uren of dagen zouden duren. Nu meer en meer mensen zich ‘creator’ noemen, en videomateriaal in 4K en/of 60 fps gangbaar wordt, valt er genoeg te zeggen voor een werkpaard van formaat.

Dat Threadrippers in de basis twee gekoppelde 8-core Ryzen 7’s zijn, zien we terug in de immens grote tweedelige processor en de TR4-socket waarin deze wordt geplaatst. Het topmodel in de Threadripper-serie heeft daadwerkelijk zestien actieve cores, bij de voordeligere modellen is daar een deel van uitgeschakeld.

Net als Ryzen maakt Threadripper gebruik van SMT, de tegenhanger van Intels Hyper-Threading, om het totale aantal threads te verdubbelen. Zo ontstaan een 16-core 32-thread oftewel 16/32 model 1950X, 12/24 1920X, en 8/16 1900X.

De koppeling tussen de twee Threadripper-delen noemt AMD de Infinity Fabric: een nieuwe, razendsnelle (en geheugensnelheid afhankelijke) brug tussen de verschillende interne delen. Het is eigenlijk een doorontwikkeling van de HyperTransport-technologie, zij het beter schaalbaar, wat slimmer en sneller dan in vorige processor-generaties.

Specificaties

Een van de grote voordelen van Threadripper is het enorme aantal pci-express-lanes, wat het combineren van een groot aantal grafische kaarten en het gebruik van snelle m.2-nvme-ssd’s mogelijk maakt. Dit is een van de voornaamste redenen dat men soms uitwijkt naar een HEDT-platform. De 8-core Threadripper 1900X is daarmee een meer betaalbare oplossing voor hen die wel gebruik willen maken van al die pci-express-lanes.

Maar als het je om de rekenkracht te doen is, liggen de kosten van een dergelijk systeem aanzienlijk hoger dan die van een Ryzen 7- of Intel Core i7-systeem. In deze review richten wij ons echt op de zware jongens van de serie, de 1920X (799 euro) en de 1950X (979 euro).

©PXimport

Voor we naar de testresultaten en de bespreking gaan, lopen we door wat zaken waar je rekening mee moet houden bij je eventuele aanschaf. AMD Threadripper-processors maken gebruik van socket TR4, die we op moederborden met de X399-chipset aantreffen. Op het moment van schrijven ben je daar minimaal 329 euro voor kwijt, al kun je ook rustig 599 euro spenderen aan een nog uitgebreider moederbord als je dat zou willen.

Dat zijn fikse bedragen, zeker wanneer je beseft dat je voor grofweg 150 euro een prima moederbord kan vinden voor de Intel Core i7-8700K of AMD Ryzen 7 1800X. De eigenschappen van de meeste X399-borden zijn echter indrukwekkend. Vele hebben de mogelijkheid om drie m.2-nvme-ssd’s te plaatsen. Of ze hebben wel vier of vijf pci-express-16x-sloten voor grafische kaarten of nóg meer nvme-ssd-opslag in te plaatsen. En steevast zien we fabrikanten gebruikmaken van kwalitatief goede onderdelen op gebied van geluid en stroomvoorziening.

Compatibiliteit

Het bijkomend voordeel van die grotere luxe is dat er op dit moment geen X399-moederbord wordt verkocht van een slechte kwaliteit: je kunt zonder zorgen en zonder je zwaar te verdiepen in de materie simpelweg de eigenschappen afwegen.

Threadripper profiteert ervan dat Ryzen al iets langer op de markt was, bijvoorbeeld: geen van de X399-moederborden gaf problemen met de diverse door ons geteste geheugenkits, wat aan het begin van de Ryzen-lancering wel anders was. Desondanks is het met absolute zekerheid uitsluiten van compatibiliteitsproblemen onbegonnen werk, het blijft daarom raadzaam de ‘compatibility list’ of de ‘qualified vendor’s list’ (qvl) van de fabrikant te raadplegen.

Onthoud ook dat Threadripper een vierkanaals geheugencontroller heeft en dus kan profiteren van een opstelling met vier of acht geheugenmodules. Threadripper biedt officieel ondersteuning tot DDR4 op 2666 MHz, al bieden de meeste moederborden ondersteuning voor nog snellere types en eerdere tests wezen ook uit dat zowel Ryzen als Ryzen Threadripper daarvan kunnen profiteren.

Koeling

De meeste componenten die je zou willen gebruiken in een betere consumenten-pc kun je ook in een Threadripper-systeem toepassen. Van typische mechanische harde schijven tot sata- en nvme-ssd’s, en van voedingen tot kasten. Maar omdat AMD Ryzen Threadripper een ongekend grote processor is passen de meeste koelers er niet op.

Hoewel AMD in de verpakking een bracket meelevert waarmee de meeste gangbare waterkoelers gebruikt kunnen worden, zijn er ook speciaal ontworpen luchtkoelers voor Threadripper. De Noctua NH-U12S TR4-SP3 en NH-U14S TR4-SP3 zijn daar twee van, die ook door ons goed uit de test kwamen. Het bewijst dat een echte high-end werkmachine zeker niet luidruchtig hoeft te zijn. Je hebt meer rekenkracht dan een typische mkb-server van een paar jaar geleden, maar zonder dat het systeem veel koeling nodig heeft.

Threadripper benchmarks

©PXimport

In de specificaties van de tabel zien we dat AMD Threadripper krachtigere specificaties heeft dan de directe concurrent: meer cores, meer cache en meer pci-express-lanes per euro die je uit wilt geven. De Intel Core i9-7900X heeft een hogere turbo-kloksnelheid per core, en op papier een lager ‘thermal design power’ (tdp, het vermogen dat het koelsysteem van een chip kan afvoeren). Maar wanneer we naar het daadwerkelijk gemeten stroomverbruik kijken, blijkt het verbruik van de Core i9-7900X gelijk aan de 1950X te zijn.

In de resultaten van de synthetische benchmarks zien we een beeld dat de benchmarks die de werkelijke wereld benaderen ook zullen onderschrijven: in bepaalde situaties is er geen alternatief voor meer cores. Beide AMD Threadripper-processors maken gehakt van de Core i9 in bijvoorbeeld Passmark of Cinebench.

Ook Blender, een renderapplicatie, toont dat de AMD Threadrippers betere prestaties bieden, per euro flink beter dan de i9. Als we naar de twee mainstream-processors kijken, bijvoorbeeld naar de test van Adobe Premiere (dat representatief is voor andere video-applicaties), dan zien we dat de Threadripper-processors gewoon flink sneller zijn.

Zoals Max Verstappen ongetwijfeld zal onderschrijven, is een topprestatie neerzetten niet simpelweg een kwestie van meer vermogen aan je systeem toevoegen. Waar Cinebench een regelrechte dragrace is, kunnen we Photoshop het circuit van Monaco noemen, waarbij de extra cores van de AMD Threadrippers of Intel Core i9’s niet echt tot hun recht komen.

De Intel Core i7-8700K (die minder cores heeft, maar via het meest recente productieprocedé van Intel gemaakt is én de hoogste kloksnelheid per core heeft) kan het tijdens de zware bewerkingen van de Photoshop-benchmark nog prima bijbenen. Zeker wanneer we de lagere kosten van het Z370-platform waar Core i7-8700K op draait en het lagere stroomverbruik in acht nemen, valt daar de meerwaarde van de Threadrippers wat tegen.

Alternatieven

Het raakt elke processor wanneer je er maar genoeg benchmarks op los laat: de wet van de afnemende meeropbrengst. Voor de meest bescheiden taken kunnen we de meerwaarde van vier cores of threads al in twijfel trekken. Gamers profiteren al weinig van meer dan vier cores/threads, maar zeer zelden van meer dan acht.

En hoewel zwaar grafisch werk één van de traditionelen pilaren van een HEDT-systeem is, zien we in de tabel dat dat niet altijd opgaat: wie in zijn dagelijks werk vooral met Photoshop bezig is, profiteert amper van een investering in een Threadripper-processor ten opzichte van een AMD Ryzen 7 of Intel Core i7 (zeker niet nu Intel 6-core-processors in het consumentensegment heeft). Je moet wel een buitensporig hoog uurtarief hebben, willen de luttele seconden die je wint wezenlijk verschil maken.

Voor de videobewerkers daarentegen die echt op zoek zijn naar een render-beest (of wie zijn machine gebruikt voor complexe, zeer tijdrovende rekentaken) bieden processors als de Intel Core i9 en de AMD Ryzen Threadripper wel flinke tijdwinst boven de consumentenprocessors. Dat zien we terug in de benchmarks van Premiere, Blender en de synthetische tests.

En hoewel de Intel Core i9-7900X hier en daar een test wint, wint de vergelijkbaar geprijsde AMD Ryzen Threadripper 1950X vaker, mét indrukwekkende verschillen. De Threadripper 1950X is de aantrekkelijkere processor van de twee voor praktisch elk scenario.

Als alternatief kun je zo’n 200 euro besparen met een Threadripper 1920X, waarmee je in de praktijk een ongeveer even capabele machine maakt als met een Core i9. Laat het van je budget afhangen of je die besparing de moeite waard vindt. Als je namelijk zo veeleisend bent, klinkt tien tot dertig procent hogere prestaties misschien aantrekkelijker dan die 200 euro.

Wanneer je enkel om extra prestaties geeft en exorbitant hoge prijskaartjes geen bezwaar vindt, dan heeft Intel inmiddels ook 14-, 16- en 18-core-processors uitgebracht. Maar daar heeft AMD (nog) geen antwoord op. Hoger dan de Threadripper 1950X gaat AMD niet.

Conclusie

De AMD Ryzen Threadripper-processors zijn rond hun prijspunt heel interessant. Alleen voor wie elke seconde geld waard is, kan met nóg duurdere Intel Core i9’s nog snellere machines bouwen. Wanneer je hard moet werken om een systeem met processor van 800 tot 1000 euro te ‘verantwoorden’ (omdat je nou eenmaal pittige eisen stelt aan je video-editing- of render- machine) dan biedt AMD met de Ryzen Threadripper de aantrekkelijkste prijs-prestatieverhouding op dit moment. En de prestaties zijn natuurlijk het belangrijkste, maar van het uiterlijk van deze fysiek indrukwekkende processor (en de fantastische verpakking) gaat ons tech-hartje echt sneller kloppen.

AMD Ryzen Threadripper 1920X

Prijs: € 799,-
Website: amd.com8Score80

AMD Ryzen Threadripper 1950X

Prijs: € 979,-
Website: amd.com9Score90

Voor miljoenen gebruikers was Microsoft Paint de eerste stap richting digitale creativiteit. Kinderen tekenden er hun eerste computerkunstwerkjes in, volwassenen plakten er snel iets functioneels mee in elkaar. Sinds Windows 11 is Paint door de toevoeging van AI-functies en de ondersteuning van lagen veel slimmer geworden, zonder zijn eenvoud te verliezen.

Geen download, geen licentie en altijd beschikbaar … Paint is er al sinds de vroegste Windows-versies en het is er nog altijd. Hoewel de mogelijkheden beperkt zijn, blijft het geliefd om zijn eenvoud en simpele bediening of puur vanwege nostalgie. Zelfs wie zwaardere grafische software heeft, grijpt vaak terug naar Paint om snel iets te tekenen, een schermafbeelding bij te snijden of iets te markeren. Met de nieuwe functies groeit het programma uit tot meer dan een digitaal speeltje. 

Image Creator

Met Image Creator maak je in Paint rechtstreeks afbeeldingen door simpelweg te beschrijven wat je voor je ziet. De functie gebruikt het DALL·E-model van OpenAI voor tekst-naar-beeldgeneratie. Open Microsoft Paint en klik bovenaan op Copilot. Selecteer vervolgens Image Creator om het zijvenster te openen. In de interface van Cocreator verschijnt een tekstvak waarin je beschrijft wat je wilt zien en in welke stijl. Hoe preciezer en gedetailleerder je bent, hoe beter het resultaat aansluit bij je verwachtingen.

Kies vervolgens een stijl – bijvoorbeeld Houtskool, Ink Sketch, Anime, Fotorealistisch of een andere – en klik op Maken. Image Creator genereert telkens drie varianten van je afbeelding. Selecteer de versie die je het meest bevalt om die meteen op het canvas te plaatsen.

Achtergronden

Een veelvoorkomende taak in beeldbewerking is het isoleren van een onderwerp uit de achtergrond. Met de functie Achtergrond verwijderen wordt dat verrassend eenvoudig. Houd er wel rekening mee dat deze functie niet zo verfijnd werkt als in Photoshop. Bij fijne details zoals haartjes, takjes of kleine blaadjes kan Paints AI soms een wat grof resultaat opleveren.

Ook hier start je via het pictogram Copilot. Kies vervolgens Achtergrond verwijderen. Paint analyseert het beeld en probeert automatisch te bepalen wat het onderwerp is en wat tot de achtergrond behoort. Aan de rechterkant verschijnt een miniatuurvoorbeeld waarin de achtergrond vervangen is door een schaakbordpatroon. Dat is de standaardweergave voor transparantie.

Onderaan in de zijbalk staat een vierkant pictogram. Als je daarop klikt, verschijnt hetzelfde schaakbordpatroon ook in de grote afbeelding. Je kunt via dit pictogram ook een achtergrondkleur kiezen in plaats van transparantie. Wil je een afbeelding opslaan met transparantie (bijvoorbeeld nadat je een achtergrond hebt verwijderd), dan moet je een bestandsformaat gebruiken dat transparantie ondersteunt. Het veelgebruikte jpg-formaat doet dat niet. Kies in dat geval voor png, dat wel transparante achtergronden kan bewaren.

Generatief wissen

Je kunt ook het selectiegereedschap linksboven gebruiken om een object in de afbeelding te verwijderen. Kies hiervoor het gereedschap Rechthoekige selectie of Vrije vorm selectie. Zodra je een gebied hebt geselecteerd, verschijnt er een klein contextmenu naast de selectie. Kies daar de optie Generatief wissen.

Je vindt deze functie ook via de knop Copilot. Vervolgens zie je een blauwe rechthoekige animatie rond het geselecteerde object. Paint analyseert de omgeving en vervangt het object door een realistisch ogende achtergrond die past bij de rest van de afbeelding.

Lagen

Lagen: verwijderen

De nieuwe Microsoft Paint (vanaf versie 11.2306.30.0 op Windows 11) ondersteunt lagen. Dit is een belangrijke stap richting meer geavanceerde beeldbewerking. Lagen werken als transparante vellen met afzonderlijke elementen die je op elkaar stapelt. Elke laag kun je apart bewerken zonder de andere lagen te beïnvloeden. Dat biedt veel meer controle en flexibiliteit tijdens het creatieproces. We tonen dit met een voorbeeld.

We beginnen met een afbeelding van een meisje. Via Copilot / Achtergrond verwijderen halen we de achtergrond weg. Klik je vervolgens bovenaan op de knop Lagen, dan zie je dat de achtergrond is vervangen door het schaakbordpatroon.

Lagen: combineren

Achter het meisje willen we nu een nieuwe achtergrond plaatsen. Daarvoor klik je in bij Lagen op het plusteken, zodat er een tweede, transparante laag wordt toegevoegd. Klik op de miniatuur van deze nieuwe laag om die actief te maken. Vervolgens gebruik je de opdracht Bestand / Importeren naar canvas / Uit een bestand om een nieuwe afbeelding - de achtergrond - toe te voegen op deze tweede laag. Let op, als je vergeet eerst de juiste laag te selecteren vóór je importeert, wordt de laag met het meisje overschreven door de nieuwe afbeelding.

In Lagen kun je de laagvolgorde wijzigen door te slepen. Zorg ervoor dat de laag met het meisje boven de achtergrondlaag staat. Op die manier verschijnt het meisje op de voorgrond in een nieuwe omgeving. Wil je het meisje nog wat naar links of rechts verplaatsen? Druk dan op Ctrl+A om alles in de actieve laag te selecteren. Vervolgens verschijnt de verplaatsingshandgreep, waarmee je het onderwerp kunt verschuiven.

Lagen: manipuleren

Wanneer je met de rechtermuisknop op Lagen klikt, dan zie je zes mogelijkheden. Je kunt de laag verbergen. Dan verschijnt er in de rechterbovenhoek van de miniatuur een oogje dat doorstreept is. Als je op dit pictogram klikt, wordt deze verborgen laag opnieuw zichtbaar. Je kunt ook de opdracht Ctrl+H (met de H van hide) gebruiken om de geselecteerde laag te verbergen.

De opdracht Dubbele laag kies je als je een laag wilt dupliceren. De opdracht Samenvoegen naar beneden gebruik je wanneer je klaar bent, om alle laaginformatie te bundelen in één laag. Dat is vooral nuttig als je de afbeelding wilt opslaan in een formaat dat geen lagen ondersteunt. De opties Naar boven en Naar beneden gebruik je om lagen te verplaatsen. Persoonlijk slepen we de lagen liever in het deelvenster. En ten slotte is er de opdracht Laag verwijderen.

Lagen: tekst toevoegen

Je kunt ook tekst toevoegen op een aparte laag. Zorg er eerst voor dat je een nieuwe, lege laag aanmaakt via het plusteken in het lagenvenster voordat je het tekstgereedschap gebruikt. Zodra je met het tekstgereedschap op het canvas klikt, verschijnt er een extra werkbalk waarin je het lettertype, de lettergrootte en de stijl instelt. Via een schuifregelaar kies je een lettergrootte tussen 8 en 72 pt. Let wel: bij foto's blijkt zelfs 72 pt vaak te klein. Je kunt dit oplossen door handmatig een groter getal in te voeren in het veld voor lettergrootte.

In ons voorbeeld kozen we een lettergrootte van 800 pt. In de knoppenbalk bovenaan kun je zowel de tekstkleur als de achtergrondkleur van het tekstvak instellen. Klik op de bovenste grote kleurcirkel om de tekstkleur te kiezen via de kleurstalen of de kleurkiezer. Klik op de onderste kleurcirkel om een achtergrondkleur voor het tekstvak te selecteren. In de tekstwerkbalk moet je de optie Opvulling voor achtergrond activeren als je wilt dat de tekstachtergrondkleur zichtbaar moet zijn.

Paint is groot geworden

Kijk je naar de nieuwe mogelijkheden in Paint, dan kun je gerust zeggen dat het programma volwassen is geworden. Het is nog steeds even laagdrempelig als vroeger, maar inmiddels wel uitgerust met een AI-brein en een flink aantal nieuwe functies. Of je nu snel iets wilt knutselen of een slimme bewerking wilt uitvoeren met lagen en AI, Paint laat zien dat zelfs oude software prima meekan met de tijd. En het mooiste? Je hoeft niets te installeren of te betalen. Gewoon openen, klikken en creëren. Met of zonder AI-hulp, die keuze is aan jou!

Het is bijna kerst en tussen het regelen van de laatste boodschappen door kijk je om je heen. De post ligt nog op tafel, er slingert speelgoed rond en een grote schoonmaak gaat niet meer lukken. Toch wil je dat je gasten in een net huis binnenkomen. Met een strak plan kun je in precies zestig minuten de perfecte illusie van een schoon huis creëren. Zet de timer, doe je favoriete muziek aan en ga aan de slag.

Je begint waar je gasten binnenkomen. De hal is vaak een rommelige plek, zeker in de winter. Pak een grote mand of krat en gooi daar alles in wat er niet hoort: sjaals die niemand draagt, post, sleutels en rondslingerende tassen. Zet die mand tijdelijk weg in de berging, schuur of desnoods in je eigen kledingkast. Zorg dat er ruimte is aan de kapstok voor de jassen van je bezoek. Klop de deurmat even krachtig buiten uit en haal de stofzuiger snel door de gang. Als je hierna nog dertig seconden over hebt, veeg je met een doekje over de spiegel. Een schone spiegel en een lege vloer geven direct bij binnenkomst al het gevoel van een opgeruimd huis.

De woonkamer: sfeer boven perfectie

Door naar de plek waar jullie de meeste tijd zullen doorbrengen. In de woonkamer geldt nu de regel: opruimen is belangrijker dan boenen. Loop een rondje met een vuilniszak voor alles wat weg kan en een wasmand voor spullen die naar een andere kamer moeten. Maak de salontafel en bijzettafels helemaal leeg. Een leeg oppervlak oogt namelijk direct schoon, zelfs als je niet nat afneemt. Schud daarna de kussens op de bank flink op en vouw plaids netjes op. Haal de stofzuiger alleen door het midden van de kamer en langs de bank; vergeet de hoekjes en plinten, want daar kijkt vanavond niemand naar.

©Евгения Рубцова

Het toilet: kort maar krachtig

Dit is de enige plek waar je gasten echt even alleen zijn en stilzitten, dus hier moet het wel fris zijn. Gelukkig is de ruimte klein. Spuit wc-reiniger in de pot en laat dit even inwerken terwijl je de rest doet. Gebruik een wegwerpdoekje of een sopje voor de bril, de spoelknop, de deurklink en de kraan. Hang een schone handdoek op en controleer of er voldoende toiletpapier ligt. Heb je nog een geurkaarsje of geurstokjes? Zet die dan hier neer. Als het lekker ruikt, voelt je toilet al snel schoner aan.

Puntjes op de i in de keuken

Je hebt nu nog een kwartier over. Snel door naar de keuken. Zorg allereerst dat het aanrecht helemaal leeg is. Als het niet meer lukt om alles af te wassen, zet je de vuile vaat snel in de vaatwasser, ook als deze eigenlijk al vol is. Een andere slimme noodoplossing is om de vaat tijdelijk in een keukenkastje te verstoppen. Het gaat erom dat alles uit het zicht is. Haal tot slot nog even een doekje over het aanrecht en de kookplaat zodat alles weer fris oogt.

©APALKOV | MestoSveta - stock.adobe.com

Sfeer maken

Nu is het tijd voor de belangrijkste truc: het aanpassen van de verlichting. Dim de grote lampen en steek overal kaarsen en sfeerverlichting aan. Dat ziet er niet alleen heel gezellig uit, maar dat zachte licht zorgt er ook voor dat achtergebleven stof of verdwaalde kruimels niet meer opvallen. Tot slot doe je nog één ding voor de sfeer. Zet een raam op een kier voor frisse lucht of zet een pannetje op het vuur met wat water, kaneel en sinaasappelschil voor een heerlijke kerstgeur.

Klaar voor de bel

Kijk nu eens om je heen. Je huis is opgeruimd, het ruikt lekker en het is gezellig verlicht. Niemand die ziet dat je de bovenkant van de kasten hebt overgeslagen. Schenk wat te drinken voor jezelf in en adem uit. Laat die bel maar gaan!