Na de Ryzen-processors bracht AMD de Ryzen Threadripper uit, wat plat gezegd twee AMD Ryzen 7-processors zijn, in één chip verweven tot de krachtigste AMD-cpu van dit moment. Maar hoe krachtig zijn ze? Lees dat in deze AMD Ryzen Threadripper 1920X en 1950X review.

De AMD Ryzen-processors mogen toch wel een succesje genoemd worden, want voor het eerst in járen bracht AMD weer een lijn met processors uit die er echt toe doen, met een aantrekkelijke prijs-prestatieverhouding. Waar de Ryzens 3, 5 en 7 het uitvechten met de Intel Core i3, i5 en i7 zijn de Ryzen Threadrippers echte ‘high-end desktop’-chips (ook wel HEDT genoemd) die het opnemen tegen de nieuwe generatie Intel Core i9’s.

Processors voor de (semi)professionele gebruiker in tal van specialisaties, van grafische professionals (foto, video, rendering, ontwerp) tot wetenschappers van wie de complexe berekeningen op een eenvoudige consumentensysteem uren of dagen zouden duren. Nu meer en meer mensen zich ‘creator’ noemen, en videomateriaal in 4K en/of 60 fps gangbaar wordt, valt er genoeg te zeggen voor een werkpaard van formaat.

Dat Threadrippers in de basis twee gekoppelde 8-core Ryzen 7’s zijn, zien we terug in de immens grote tweedelige processor en de TR4-socket waarin deze wordt geplaatst. Het topmodel in de Threadripper-serie heeft daadwerkelijk zestien actieve cores, bij de voordeligere modellen is daar een deel van uitgeschakeld.

Net als Ryzen maakt Threadripper gebruik van SMT, de tegenhanger van Intels Hyper-Threading, om het totale aantal threads te verdubbelen. Zo ontstaan een 16-core 32-thread oftewel 16/32 model 1950X, 12/24 1920X, en 8/16 1900X.

De koppeling tussen de twee Threadripper-delen noemt AMD de Infinity Fabric: een nieuwe, razendsnelle (en geheugensnelheid afhankelijke) brug tussen de verschillende interne delen. Het is eigenlijk een doorontwikkeling van de HyperTransport-technologie, zij het beter schaalbaar, wat slimmer en sneller dan in vorige processor-generaties.

Specificaties

Een van de grote voordelen van Threadripper is het enorme aantal pci-express-lanes, wat het combineren van een groot aantal grafische kaarten en het gebruik van snelle m.2-nvme-ssd’s mogelijk maakt. Dit is een van de voornaamste redenen dat men soms uitwijkt naar een HEDT-platform. De 8-core Threadripper 1900X is daarmee een meer betaalbare oplossing voor hen die wel gebruik willen maken van al die pci-express-lanes.

Maar als het je om de rekenkracht te doen is, liggen de kosten van een dergelijk systeem aanzienlijk hoger dan die van een Ryzen 7- of Intel Core i7-systeem. In deze review richten wij ons echt op de zware jongens van de serie, de 1920X (799 euro) en de 1950X (979 euro).

©PXimport

Voor we naar de testresultaten en de bespreking gaan, lopen we door wat zaken waar je rekening mee moet houden bij je eventuele aanschaf. AMD Threadripper-processors maken gebruik van socket TR4, die we op moederborden met de X399-chipset aantreffen. Op het moment van schrijven ben je daar minimaal 329 euro voor kwijt, al kun je ook rustig 599 euro spenderen aan een nog uitgebreider moederbord als je dat zou willen.

Dat zijn fikse bedragen, zeker wanneer je beseft dat je voor grofweg 150 euro een prima moederbord kan vinden voor de Intel Core i7-8700K of AMD Ryzen 7 1800X. De eigenschappen van de meeste X399-borden zijn echter indrukwekkend. Vele hebben de mogelijkheid om drie m.2-nvme-ssd’s te plaatsen. Of ze hebben wel vier of vijf pci-express-16x-sloten voor grafische kaarten of nóg meer nvme-ssd-opslag in te plaatsen. En steevast zien we fabrikanten gebruikmaken van kwalitatief goede onderdelen op gebied van geluid en stroomvoorziening.

Compatibiliteit

Het bijkomend voordeel van die grotere luxe is dat er op dit moment geen X399-moederbord wordt verkocht van een slechte kwaliteit: je kunt zonder zorgen en zonder je zwaar te verdiepen in de materie simpelweg de eigenschappen afwegen.

Threadripper profiteert ervan dat Ryzen al iets langer op de markt was, bijvoorbeeld: geen van de X399-moederborden gaf problemen met de diverse door ons geteste geheugenkits, wat aan het begin van de Ryzen-lancering wel anders was. Desondanks is het met absolute zekerheid uitsluiten van compatibiliteitsproblemen onbegonnen werk, het blijft daarom raadzaam de ‘compatibility list’ of de ‘qualified vendor’s list’ (qvl) van de fabrikant te raadplegen.

Onthoud ook dat Threadripper een vierkanaals geheugencontroller heeft en dus kan profiteren van een opstelling met vier of acht geheugenmodules. Threadripper biedt officieel ondersteuning tot DDR4 op 2666 MHz, al bieden de meeste moederborden ondersteuning voor nog snellere types en eerdere tests wezen ook uit dat zowel Ryzen als Ryzen Threadripper daarvan kunnen profiteren.

Koeling

De meeste componenten die je zou willen gebruiken in een betere consumenten-pc kun je ook in een Threadripper-systeem toepassen. Van typische mechanische harde schijven tot sata- en nvme-ssd’s, en van voedingen tot kasten. Maar omdat AMD Ryzen Threadripper een ongekend grote processor is passen de meeste koelers er niet op.

Hoewel AMD in de verpakking een bracket meelevert waarmee de meeste gangbare waterkoelers gebruikt kunnen worden, zijn er ook speciaal ontworpen luchtkoelers voor Threadripper. De Noctua NH-U12S TR4-SP3 en NH-U14S TR4-SP3 zijn daar twee van, die ook door ons goed uit de test kwamen. Het bewijst dat een echte high-end werkmachine zeker niet luidruchtig hoeft te zijn. Je hebt meer rekenkracht dan een typische mkb-server van een paar jaar geleden, maar zonder dat het systeem veel koeling nodig heeft.

Threadripper benchmarks

©PXimport

In de specificaties van de tabel zien we dat AMD Threadripper krachtigere specificaties heeft dan de directe concurrent: meer cores, meer cache en meer pci-express-lanes per euro die je uit wilt geven. De Intel Core i9-7900X heeft een hogere turbo-kloksnelheid per core, en op papier een lager ‘thermal design power’ (tdp, het vermogen dat het koelsysteem van een chip kan afvoeren). Maar wanneer we naar het daadwerkelijk gemeten stroomverbruik kijken, blijkt het verbruik van de Core i9-7900X gelijk aan de 1950X te zijn.

In de resultaten van de synthetische benchmarks zien we een beeld dat de benchmarks die de werkelijke wereld benaderen ook zullen onderschrijven: in bepaalde situaties is er geen alternatief voor meer cores. Beide AMD Threadripper-processors maken gehakt van de Core i9 in bijvoorbeeld Passmark of Cinebench.

Ook Blender, een renderapplicatie, toont dat de AMD Threadrippers betere prestaties bieden, per euro flink beter dan de i9. Als we naar de twee mainstream-processors kijken, bijvoorbeeld naar de test van Adobe Premiere (dat representatief is voor andere video-applicaties), dan zien we dat de Threadripper-processors gewoon flink sneller zijn.

Zoals Max Verstappen ongetwijfeld zal onderschrijven, is een topprestatie neerzetten niet simpelweg een kwestie van meer vermogen aan je systeem toevoegen. Waar Cinebench een regelrechte dragrace is, kunnen we Photoshop het circuit van Monaco noemen, waarbij de extra cores van de AMD Threadrippers of Intel Core i9’s niet echt tot hun recht komen.

De Intel Core i7-8700K (die minder cores heeft, maar via het meest recente productieprocedé van Intel gemaakt is én de hoogste kloksnelheid per core heeft) kan het tijdens de zware bewerkingen van de Photoshop-benchmark nog prima bijbenen. Zeker wanneer we de lagere kosten van het Z370-platform waar Core i7-8700K op draait en het lagere stroomverbruik in acht nemen, valt daar de meerwaarde van de Threadrippers wat tegen.

Alternatieven

Het raakt elke processor wanneer je er maar genoeg benchmarks op los laat: de wet van de afnemende meeropbrengst. Voor de meest bescheiden taken kunnen we de meerwaarde van vier cores of threads al in twijfel trekken. Gamers profiteren al weinig van meer dan vier cores/threads, maar zeer zelden van meer dan acht.

En hoewel zwaar grafisch werk één van de traditionelen pilaren van een HEDT-systeem is, zien we in de tabel dat dat niet altijd opgaat: wie in zijn dagelijks werk vooral met Photoshop bezig is, profiteert amper van een investering in een Threadripper-processor ten opzichte van een AMD Ryzen 7 of Intel Core i7 (zeker niet nu Intel 6-core-processors in het consumentensegment heeft). Je moet wel een buitensporig hoog uurtarief hebben, willen de luttele seconden die je wint wezenlijk verschil maken.

Voor de videobewerkers daarentegen die echt op zoek zijn naar een render-beest (of wie zijn machine gebruikt voor complexe, zeer tijdrovende rekentaken) bieden processors als de Intel Core i9 en de AMD Ryzen Threadripper wel flinke tijdwinst boven de consumentenprocessors. Dat zien we terug in de benchmarks van Premiere, Blender en de synthetische tests.

En hoewel de Intel Core i9-7900X hier en daar een test wint, wint de vergelijkbaar geprijsde AMD Ryzen Threadripper 1950X vaker, mét indrukwekkende verschillen. De Threadripper 1950X is de aantrekkelijkere processor van de twee voor praktisch elk scenario.

Als alternatief kun je zo’n 200 euro besparen met een Threadripper 1920X, waarmee je in de praktijk een ongeveer even capabele machine maakt als met een Core i9. Laat het van je budget afhangen of je die besparing de moeite waard vindt. Als je namelijk zo veeleisend bent, klinkt tien tot dertig procent hogere prestaties misschien aantrekkelijker dan die 200 euro.

Wanneer je enkel om extra prestaties geeft en exorbitant hoge prijskaartjes geen bezwaar vindt, dan heeft Intel inmiddels ook 14-, 16- en 18-core-processors uitgebracht. Maar daar heeft AMD (nog) geen antwoord op. Hoger dan de Threadripper 1950X gaat AMD niet.

Conclusie

De AMD Ryzen Threadripper-processors zijn rond hun prijspunt heel interessant. Alleen voor wie elke seconde geld waard is, kan met nóg duurdere Intel Core i9’s nog snellere machines bouwen. Wanneer je hard moet werken om een systeem met processor van 800 tot 1000 euro te ‘verantwoorden’ (omdat je nou eenmaal pittige eisen stelt aan je video-editing- of render- machine) dan biedt AMD met de Ryzen Threadripper de aantrekkelijkste prijs-prestatieverhouding op dit moment. En de prestaties zijn natuurlijk het belangrijkste, maar van het uiterlijk van deze fysiek indrukwekkende processor (en de fantastische verpakking) gaat ons tech-hartje echt sneller kloppen.

AMD Ryzen Threadripper 1920X

Prijs: € 799,-
Website: amd.com8Score80

AMD Ryzen Threadripper 1950X

Prijs: € 979,-
Website: amd.com9Score90

Fairphone lanceert de vernieuwde Fairbuds XL. Deze modulaire koptelefoon belooft nu ook het geluid en comfort te bieden dat je voor 249 euro mag verwachten. Met nieuwe drivers en zachtere oorkussens pakt de fabrikant de eerdere kritiekpunten aan. Handig: je kunt je oude model zelf eenvoudig upgraden.

De Nederlandse fabrikant Fairphone heeft deze week de vernieuwde versie van de Fairbuds XL gepresenteerd. Deze modulaire koptelefoon is een doorontwikkeling van het model dat in 2023 werd gelanceerd. Waar de eerste generatie vooral een statement maakte op het gebied van repareerbaarheid, belooft deze nieuwe versie ook op audiogebied en draagcomfort een inhaalslag te maken. De koptelefoon is daardoor ontworpen om jarenlang mee te gaan en is per direct verkrijgbaar.

©Fairphone

Verbeterde audiokwaliteit en materialen

De belangrijkste upgrade ten opzichte van de voorganger zit in de geluidsweergave en het fysieke ontwerp. De nieuwe Fairbuds XL beschikt over 40 mm dynamische drivers en ondersteuning voor aptX HD, wat moet zorgen voor een gedetailleerder geluidsbeeld en high-res audio via bluetooth. Fairphone heeft daarnaast gekeken naar de feedback over het draagcomfort. De nieuwe modellen zijn uitgerust met zachtere oorkussens van 'birdseye-mesh' en een ademende hoofdband, waardoor de koptelefoon ook tijdens langere luistersessies prettig moet blijven zitten. Het design is beschikbaar in de kleuren Forest Green en Horizon Black.

Modulair ontwerp voor lange levensduur

Wat de Fairbuds XL onderscheidt in de markt van consumentenelektronica is de verregaande modulariteit. De koptelefoon is opgebouwd uit negen losse modules die door de gebruiker zelf te vervangen zijn. Dit betekent dat bij een defect of slijtage niet het hele apparaat weggedaan hoeft te worden, maar dat onderdelen zoals de batterij, de oorkussens of de hoofdband eenvoudig vervangen kunnen worden. Technisch biedt het apparaat verder dual-point connectiviteit, een IP54-certificering voor spatwaterdichtheid en een accuduur tot 30 uur.

Zoals gebruikelijk bij het Amsterdamse bedrijf ligt de nadruk sterk op duurzaamheid en eerlijke materialen. De koptelefoon bestaat voor ongeveer 50 procent uit gerecyclede grondstoffen, waaronder gerecycled aluminium en zeldzame aardmaterialen in de magneten. Ook wordt er bij de assemblage gebruikgemaakt van fabrieken die draaien op zonne-energie en investeert het bedrijf in leefbare lonen voor fabrieksarbeiders.

©Fairphone

Compatibel met het vorige model

Een opvallende keuze van Fairphone is de compatibiliteit met de eerste generatie Fairbuds XL. De fabrikant benadrukt dat technologie moet meegroeien met de gebruiker. Bezitters van het 2023-model hoeven daarom geen volledig nieuwe koptelefoon aan te schaffen om te profiteren van de geluidsverbeteringen. De nieuwe drivers zijn namelijk ook als los onderdeel verkrijgbaar en kunnen eenvoudig in het oude model worden geïnstalleerd. Hiermee voegt Fairphone daadwerkelijk de daad bij het woord wat betreft het verlengen van de levensduur van elektronica.

©Fairphone

Prijs en beschikbaarheid

De vernieuwde Fairbuds XL is per direct verkrijgbaar in Nederland. De adviesprijs voor de koptelefoon bedraagt 249 euro. Hij is te koop via de webwinkel van Fairphone en bij geselecteerde retailers.

Een parfum is meer dan een lekker luchtje; het is je onzichtbare visitekaartje. De juiste geur kan je stemming versterken, je zelfvertrouwen een boost geven en direct vertellen wie jij bent. Maar hoe vind je een geur die echt bij jouw persoonlijkheid past?

Zeg me wat je draagt, ik zeg wie je bent

Geuren zijn de snelste weg naar onze emoties. Ruik je versgebakken brood, dan sta je in gedachten direct in een warme keuken. Ruik je zonnebrandcrème, dan voel je het strand. Parfums werken precies zo: ze communiceren iets over jou, zonder dat je een woord zegt.

Door een parfum te kiezen dat aansluit bij je karakter, versterk je je uitstraling. Welk type ben jij?

Persoonlijkheidstypen en bijpassende geuren

Hieronder vind je een overzicht van veelvoorkomende persoonlijkheidstypen en welke geuren daar goed bij aansluiten.

1. De romanticus (dromerig & gevoelig)

Ben je creatief, nostalgisch en gevoelig ingesteld? Dan voel jij je waarschijnlijk het prettigst bij zachte, ronde geuren. Bloemige en poederachtige noten omhullen je als een warme deken en passen perfect bij jouw zachtaardige karakter. Zoek naar: roos, jasmijn, viooltjes, vanille en lelie.

Voor dames:
Chloé - Chloé Eau de Parfum: de ultieme romantische geur. Ruikt naar een vers boeket rozen met een poederige, schone ondertoon.
Marc Jacobs - Daisy: Speels, zacht en dromerig. Met noten van viooltjes en aardbei is dit een lichte, vrolijke bloemengeur.

Voor heren:
Dior - Dior Homme: een zeldzame herengeur met iris. Hierdoor is hij zacht, poederig en verfijnd (in plaats van typisch 'mannelijk' stoer).
Prada - L'Homme: schoon, luchtig en zacht. Ruikt naar luxe zeep en verse bloemen (neroli/iris), perfect voor de gevoelige man.

2. De power-persoonlijkheid (krachtig & zelfverzekerd)

Jij komt een ruimte binnen en mensen hebben het door. Je staat stevig in je schoenen en houdt niet van poespas. Houtachtige en kruidige geuren sluiten hier naadloos op aan. Ze hebben een diepe, stabiele basis die autoriteit en rust uitstraalt. Zoek naar: Sandelhout, cederhout, leer, patchouli en zwarte peper.

Voor dames:
Chanel - Coco Mademoiselle: een moderne klassieker met karakter. De combinatie van frisse sinaasappel en krachtige patchouli straalt pure klasse en zelfvertrouwen uit.
Tom Ford - Black Orchid: niet voor muurbloempjes. Een zware, aardse geur met truffel en pure chocolade. Je vult er de kamer mee.

Voor heren:
Hermès - Terre d’Hermès: ruikt naar aarde, hout en sinaasappel. Een hele stabiele, volwassen geur die autoriteit uitstraalt zonder te schreeuwen.
Dior - Sauvage: extreem populair vanwege zijn kracht. Peperig en fris; een geur die zegt: "Ik ben er."

3. Het mysterie (sensueel & raadselachtig)

Houd je ervan om niet direct het achterste van je tong te laten zien? Ben je gek op de avond en subtiele verleiding? Dan zijn Oriëntaalse geuren jouw match. Deze zijn vaak rijk, zwaar en gelaagd. Zoek naar: Amber, wierook, muskus, kaneel en exotische kruiden.

Voor dames:
Yves Saint Laurent - Black Opium: een verslavende mix van zwarte koffie en vanille. Donker, zoet en perfect voor de avond.
Dior - Hypnotic Poison: de naam zegt het al. Een betoverende, zware geur met amandel, karwij en vanille. Zeer verleidelijk.

Voor heren:
Viktor&Rolf - Spicebomb: een explosie van kruiden (peper, kaneel) en tabak. Warm en kruidig, maar met een mysterieuze diepte.
Armani - Code: een geraffineerde mix van tonkaboon en leer. Glad, donker en een tikkeltje geheimzinnig.

4. De zonnestraal (speels & spontaan)

Ben jij de optimist van de groep, altijd vrolijk en ongecompliceerd? Zware geuren passen vaak niet bij jouw energie. Jij bloeit op van frisse, fruitige noten die licht en uitnodigend zijn. Zoek naar: Perzik, appel, framboos, zwarte bes en citrusbloesem.

Voor dames:
DKNY - Be Delicious: het bekende 'groene appeltje'. Fris, fruitig en ongecompliceerd. Echt een energieboost.
Giorgio Armani - My Way: een vrolijk boeket van witte bloemen en citrus. Heel open, zoet en uitnodigend.

Voor heren:
Versace - Eros: een luide, vrolijke geur met munt, appel en vanille. Jong, energiek en een echte allemansvriend.
Paco Rabanne - 1 Million: bekend om de goudstaaf-flacon. Zoet, kruidig en fruitig. Een geur met een knipoog die het leven viert.

5. De avonturier (energiek & sportief)

Stilzitten is niets voor jou. Je houdt van buitenlucht, actie en nieuwe ervaringen. Daar past geen bedwelmende geur bij, maar juist iets dat energie geeft. Aquatische (water) geuren en citrus zijn jouw beste vrienden. Zoek naar: Bergamot, grapefruit, munt, zeewater en groene thee.

Voor dames:
Giorgio Armani - Acqua di Gioia: geïnspireerd op de zee. Ruikt naar munt, citroen en water. Heerlijk fris en opwekkend.
Davidoff - Cool Water Woman: een klassieker die ruikt naar de oceaan en frisse meloen. Voor vrouwen die liever buiten zijn dan binnen.

Voor heren:
Giorgio Armani - Acqua di Giò: waarschijnlijk de bekendste 'watergeur' ter wereld. Ruikt naar zeewater, wind en limoen.
Issey Miyake - L'Eau d'Issey Pour Homme: een unieke, scherpe frisheid dankzij de Japanse yuzu (citrusvrucht). Strak, modern en heel energiek.

©africa-studio.com (Olga Yastremska and Leonid Yastremskiy) - stock.adobe.com

Begrijp wat je koopt: de opbouw van een geur

Heb je wel eens een parfum gekocht dat in de winkel heerlijk rook, maar thuis tegenviel? Grote kans dat je alleen de topnoten hebt geroken. Een parfum is opgebouwd als een piramide:

1: Topnoten (de binnenkomer)
Dit is wat je de eerste 10 tot 15 minuten ruikt. Vaak fris en licht (citrus), bedoeld om je aandacht te trekken. Topnoten vervliegen snel.
2: Hartnoten (de kern)
Zodra de topnoten verdwijnen, komt het 'hart' naar boven. Dit is de ware geur van het parfum, vaak bloemig of kruidig. Dit blijf je enkele uren ruiken.
3: Basisnoten (de blijver)
Dit is wat er aan het einde van de dag nog op je huid zit. Zware ingrediënten zoals hout, muskus en vanille die zorgen voor diepte.

💡Tip: Koop een parfum nooit direct na het opspuiten. Wandel de winkel uit, doe boodschappen en ruik na een uur nog eens. Pas dan weet je hoe het parfum écht ruikt.

Eau de toilette of eau de parfum?

Op de flacon staan vaak termen die iets zeggen over de sterkte (en de prijs):
Eau de Cologne: zeer licht, vervliegt snel (3-5% geurstoffen). Lekker wanneer je je even wilt opfrissen.
Eau de Toilette (EDT): de meest verkochte variant. Fris en geschikt voor dagelijks gebruik (5-10% geurstoffen).
Eau de Parfum (EDP): sterker en blijft langer hangen (10-20% geurstoffen). Je hebt er minder van nodig, maar het is vaak duurder.
Parfum / Extrait: Zeer geconcentreerd en kostbaar. Een paar druppels ruik je de hele dag.

Zo voorkom je een miskoop: 4 gouden tips

Tot slot: hoe hak je de knoop door in de parfumerie?
1. Test op je huid (niet op een papiertje) Een papieren strookje heeft geen pH-waarde en geen hormonen. Jouw huid wel. Door je lichaamschemie kan een parfum bij jou heel anders ruiken dan bij je beste vriendin. Spray altijd op je pols om te weten hoe de geur op jou reageert.
2. Niet wrijven! Een klassieke fout: sprayen op de polsen en ze dan tegen elkaar wrijven. Niet doen! Door de wrijving maak je de geurmoleculen kapot, waardoor de topnoten sneller verdwijnen en de geurbalans verstoord raakt. Gewoon laten drogen aan de lucht.
3. Maximaal drie geuren Na drie verschillende parfums is je neus 'vermoeid' en kun je geuren niet meer goed onderscheiden. Ruik tussendoor even aan je eigen kleding (of aan koffiebonen als ze die hebben staan) om je neus te neutraliseren.
4. Kijk naar wat je al hebt Weet je niet waar je moet beginnen? Kijk naar de flesjes die je al hebt staan of opgebruikt hebt. Google de geurnoten van je favoriet (bijvoorbeeld op een website als Fragrantica) en zoek naar nieuwe parfums die dezelfde ingrediënten bevatten. Of kijk naar geuren in huis die je fijn vindt. Houd je van lavendel in je wasmiddel of vanille in je kaarsen? Dat zijn goede uitgangspunten.