6 belangrijke overwinningen voor Stichting Brein
Piraterij en internet, het is onlosmakelijk met elkaar verbonden. Het zit immers in de menselijke aard om te delen wat we leuk vinden. Dat schuurt met de principes van het auteursrecht, waar Stichting Brein zich hard voor maakt. Die organisatie heeft daarom al verschillende sites op de knieën gekregen. Een overzicht.
Mininova
Het Utrechtse Mininova was van 2005 tot en met 2009 een zeer populaire torrentsite. Op het hoogtepunt wisten zo’n zes miljoen mensen dit platform dagelijks te vinden. De website fungeerde als zoekmachine voor het vinden van honderdduizenden torrentlinks. Doordat een grote groep de bestanden up- en downloadden via het bittorrent-netwerk, bleef het aanbod prima op peil. Hoewel Mininova nooit auteursrechtelijk beschermde bestanden zelf heeft gehost, kreeg het bedrijf toch problemen met Stichting Brein.
In 2009 startte de Nederlandse auteursrechtwaakhond dan ook een rechtszaak tegen de Nederlandse torrentsite. Brein eiste dat Mininova alle torrentlinks naar mediabestanden zou blokkeren die vallen onder het auteursrecht. Brein wilde dat Mininova op zo’n 7.000 trefwoorden zou filteren. Tot dusver hanteerde de website een zogeheten notice-and-take-down-beleid, waarbij zoekresultaten alleen op verzoek van een rechthebbende werden verwijderd. De rechtbank bepaalde dat Mininova alle torrents moest verwijderen die verwezen naar bestanden met copyright.
In eerste instantie ging de torrentsite nog in hoger beroep, maar de beheerders kwamen later op deze beslissing terug. Mininova besloot zich bij de eerdere uitspraak neer te leggen. De website werd in de jaren daarna een platform voor legale torrents, zoals muzikanten zonder platenlabel. Daarmee was het bedrijf lang niet zo succesvol, want het aantal dagelijkse bezoekers kelderde naar twintigduizend. Na enkele verliesgevende jaren stopte Mininova op 4 april 2017 voorgoed.
Pirate Bay-blokkade
Hoewel The Pirate Bay in Nederland al sinds 2009 is verboden, kan iedereen deze website momenteel bezoeken. Brein wenste daarom dat Nederlandse internetproviders de torrentsite onbereikbaar maakten voor hun abonnees. Ziggo kreeg in 2010 als eerste een verzoek om The Pirate Bay niet langer door te geven, maar het bedrijf gaf daar geen gehoor aan. Ziggo is van mening dat een internetprovider slechts een doorgeefluik is. Brein spande hierop een kort geding aan. Uit solidariteit voegde Xs4all zich bij Ziggo.
Brein verloor weliswaar het kort geding, maar de auteursrechtwaakhond kreeg tijdens de bodemprocedure alsnog gelijk. In 2011 bepaalde de rechter dat Ziggo en Xs4all de ip-adressen en domeinnamen van The Pirate Bay moesten blokkeren. De rechter vond dat Brein voldoende bewijs leverde dat een grote groep abonnees op grote schaal inbreuk maakte op het auteursrecht. Andere Nederlandse internetproviders voerden noodgedwongen eveneens een blokkade in. Het gerechtshof in Den Haag veegde de The Pirate Bay-blokkade in 2014 van tafel tijdens het hoger beroep. De rechter noemde de blokkade niet effectief (proxyservers, vpn-diensten) en onverantwoord (internetcensuur). De zaak is nog niet afgerond, want Brein besloot om verder te procederen. En niet zonder succes.
Filmspeler.nl
Mediaspelers met een voorgeïnstalleerde versie van Kodi zijn veelvuldig verkrijgbaar. Het gebruik van Kodi is verleidelijk, omdat gebruikers dit programma met add-ons kunnen uitbreiden. Via illegale uitbreidingen is het mogelijk om nieuwe films, series en live-sportwedstrijden te streamen. Filmspeler.nl bood op zijn website nadrukkelijk mediaspelers aan waarop men gratis films en series kon kijken. Stichting Brein heeft het bedrijf in 2014 gesommeerd om de verkoop van de omstreden streamers te staken. Aangezien Filmspeler.nl dat weigerde, stapte Stichting Brein naar de rechter.
©PXimport
Het Europese Hof van Justitie bepaalde dat mediaspelers die verwijzen naar illegale content inbreuk maken op het auteursrecht. Hierin werd meegewogen dat de kijker niets hoefde te installeren om gratis naar auteursrechtelijk beschermde films en series te kijken. Een Nederlandse rechter doet nog uitspraak over een eventuele schadevergoeding, al heeft Filmspeler.nl zijn activiteiten inmiddels stopgezet. Veel andere webwinkels besloten sinds de uitspraak om mediaspelers zonder voorgeïnstalleerde add-ons te verkopen.
News-Service Europe
In een poging om iets tegen de talloze gesynchroniseerde nieuwsservers met illegaal aanbod te doen, sleepte Stichting Brein usenetprovider News-Service Europe voor de rechter. Resellers als Binserve en Usenext gebruikten deze dienst om usenet-abonnementen te verkopen. Brein wilde dat de usenetprovider alle auteursrechtelijk beschermde bestanden van zijn server verwijderde, terwijl News-Service Europe beweerde louter als doorgeefluik te fungeren.
De rechter vond in eerste instantie dat het bedrijf welbewust de openbaarmaking van illegale content faciliteerde. De usenetprovider stelde dat het niet aan het vonnis kon voldoen zonder de activiteiten te staken. Ondanks dat News-Service Europe dus niet meer actief is, zette het de rechtsgang wel door. In 2016 haalde de usenetprovider bij het Hof in Amsterdam alsnog zijn gelijk. De rechter meende dat het bedrijf geen inbreuk op het auteursrecht maakte en dat de rol ongeveer gelijk was aan die van een internetprovider.
Mocht News-Service Europe weer online gaan, dan is er volgens het Hof wel een effectief notice-and-take-down-beleid noodzakelijk. Zover komt het niet, want de usenetprovider kondigde aan de activiteiten niet te zullen hervatten. Desondanks gaat Brein in cassatie om een definitief oordeel af te dwingen. Deze uitspraak lijkt vooral voor operationele usenetproviders van belang.
Eweka en Usenetter
Waar Brein voorheen altijd alleen de platformen van illegale content aanpakte, richt het zijn pijlen tegenwoordig ook op individuele uploaders. Om de identiteit van vermeende overtreders te achterhalen, heeft de organisatie hulp van usenetproviders nodig. Die geven klantgegevens uit privacyoverwegingen niet zomaar af. Om die reden daagde Brein Eweka en Usenetter vorig jaar voor de rechter.
Twee usenetgebruikers vroegen om vrijwillige PayPal-donaties en boekenbonnen. Zij gebruikten dit geld om e-books aan te schaffen, welke vervolgens op usenet illegaal werden gedeeld. In totaal zou het tweetal verantwoordelijk zijn voor de verspreiding van zo’n tweeduizend illegale e-books. De rechter vond het belang van Brein zwaarder wegen dan het recht op privacy. Eweka en Usenetter moesten ip-adressen, betaalgegevens en overige informatie aan Brein afstaan. De auteursrechtwaakhond gebruikt naar verwachting deze gegevens om schikkingen met de overtreders te treffen.
FTD
In Nederland wist FTD (Fill Threads Database) in relatief korte tijd een nogal actieve usenet-community op te bouwen. Ruim een half miljoen gebruikers wezen elkaar op interessante spots van muziek, films, series, software, games en e-books. Zo’n spot bevatte informatie over de juiste nieuwsgroep en bestandsnaam. Gebruikers lieten massaal reacties onder een spot achter, zoals bedankjes of klachten over de kwaliteit.
Lees ook:Waarom downloaden van nieuwsgroepen nog altijd in trek is
©PXimport
Met de informatie uit FTD konden leden eenvoudig een nzb-bestand opslaan. Met zo’n nzb-bestand weet een downloadprogramma als SABnzbd of GrabIt precies welke data het uit welke nieuwsgroep moet plukken. Hoewel FTD uitsluitend verwees naar auteursrechtelijk beschermde bestanden op usenet, kreeg de community het evengoed aan de stok met Brein.
De auteursrechtorganisatie vond dat FTD downloaden uit onrechtmatige bron faciliteerde en daarmee ten onrechte reclame-inkomsten genereerde. De rechter gaf Brein begin 2011 gelijk, nadat enkele maanden eerder televisieproducent Eyeworks een rechtszaak won tegen FTD. Volgens de rechter stimuleerde de usenet-community auteursrechtinbreuk via onder andere een beloningssysteem. De eigenaren moesten alle spots van mediabestanden met copyright verwijderen.
Op 1 maart 2011 staakte FTD al zijn activiteiten. Ook andere usenet-ontmoetingsplaatsen als FTN, Dutch Binaries Program en Spotplanet gingen na Brein-sommaties op zwart. Veel resultaat heeft dat overigens niet gehad. Vandaag de dag bestaan er nog altijd allerlei databases met usenetspots.
