Nu moderne smartphones hogeresolutiefoto’s en zelfs 4K-video’s opnemen, neemt de hoeveelheid data die we moeten opslaan ook toe. Ouderwetse externe harde schijven zijn weliswaar spotgoedkoop geworden, maar zijn ook kwetsbaar en traag. De oplossing? Een externe solid state drive (ssd). Sneller, compacter, stiller, duurzamer. Wij namen dertien populaire modellen onder de loep.

De voordelen van een externe ssd vergeleken met een externe hdd zijn dezelfde als die van een interne ssd. In de eerste plaats zijn ze vooral veel en veel sneller. Het overzetten van data gaat meestal zo’n 5 tot 25 keer sneller, of zelfs een meervoud daarvan als je vooral veel kleine bestanden overzet. Daarnaast zijn ze veel lichter en kunnen ze allemaal tegen vallen of trillingen, wat ze een geschikter medium maakt om mee te nemen en als extra back-up in te zetten dan mechanische schrijven. Een externe ssd is ook prima te gebruiken om de opslagruimte van je laptop uit te breiden en direct ervanaf te werken, bijvoorbeeld voor foto- of videobewerking.

Verdeeld in drie klassen

De ssd’s in deze test verdelen we in drie categorieën. De eerste en laagste categorie bestaat uit usb-ssd’s gebaseerd op een sata-ssd. Sata beperkt de snelheid van de drives tot zo’n 550 MB per seconde, zo’n 5 keer sneller dan een gemiddelde externe harde schijf. De stap hierboven zijn usb-ssd’s met een nvme-ssd. Hier is de snelheid van de usb-poort de beperking. De snelste usb-poorten (usb 3.2 Gen 2) laten deze ssd’s data met zo’n 1000 MByte/s overzetten. Maar let op: niet alle pc’s hebben zo’n razendsnelle poort. Controleer of jouw pc een usb 3.2 Gen 2-poort (of usb 3.1 Gen 2) heeft, ook wel te herkennen aan een SuperSpeed+ of 10Gbit/s-aanduiding, anders voldoen de goedkopere sata-opties. Beide categorieën usb-ssd’s werken in principe met alle Windows-pc’s en Macs, maar ook andere apparaten zoals telefoons of consoles.

De allersnelste (en duurste) externe ssd’s zijn voorzien van Thunderbolt 3. Deze lijken gewoon een usb-c-aansluiting te hebben, maar als je pc of Mac geen Thunderbolt-chip heeft, werken ze simpelweg niet. Veel Macs en high-end Windows-laptops hebben dit wel, maar de chips zitten slechts in een beperkt aantal desktop-moederborden.

Twee soorten snelheid

Samsung T5

De T5 van Samsung gaat al even mee, maar is nog altijd een uitstekende allround externe ssd en vormt de benchmark waar andere ssd’s zich aan mogen meten. Hij is lekker compact, licht, ziet er aantrekkelijk uit en zet als usb-schijf in de lagere sata-klasse prima snelheden neer rond de 550 MByte/s. Zoek je een betaalbare ssd om actief vanaf te werken, dan is dit één van de snelste opties. Alleen de Seagate is iets sneller, maar momenteel ook een stuk duurder. Samsung zal de prijzen wel scherp moeten houden, want de SanDisk is momenteel iets goedkoper, waterdicht en nauwelijks trager. Een goede optie dus, met genoeg gezonde concurrentie.

©PXimport

Samsung T5

Prijs
€ 79,- (250 GB), € 94,- (500 GB), € 169,- (1 TB), € 333,- (2 TB)
Klasse
Usb-sata
Website
www.samsung.nl8Score80

WD My Passport SSD (V2)

WD is een grote naam in opslagland, maar hun externe ssd komt niet lekker uit de verf. Verschillende modellen tonen hogere overdrachtssnelheden en zijn flink sneller om actief vanaf te werken, terwijl ze ook nog eens goedkoper zijn. Fysiek is hij wel aantrekkelijk, en met 40 gram is het ook een lichte optie, maar hij moet wel in een heel scherpe aanbieding zijn om hem in overweging te nemen. Een opvallend resultaat, want juist de SanDisk Extreme Portable SSD doet het wel erg goed en SanDisk was al volledig eigendom van WD voordat WD de My Passport SSD (v2) uitbracht.

©PXimport

WD My Passport SSD (V2)

Prijs
€ 79,- (256 GB), € 99,- (512 GB), € 168,- (1 TB), € 349,- (2 TB)
Klasse
Usb-sata
Website
www.westerndigital.com8Score80

HyperX Savage Exo

De HyperX Savage Exo is fysiek wat opvallender met zijn slanke, erg langwerpige design. Het gaminglabel van Kingston legt de focus van dit product logischerwijs volledig op gamers die de opslag van hun PS4 of Xbox willen uitbreiden. We moeten opmerken dat alle door ons geteste modellen in deze test in elk geval op de PlayStation (bij afwezigheid van een Xbox) prima werken en dat focus op games dus weinig verdere gevolgen heeft. Hoewel de prestaties redelijk zijn, zeker om actief vanaf te werken doet hij goed mee, blijven de prestaties wat achter zodra je grote datasets gaat overzetten. Bij gebrek aan echt unieke voordelen kan het een prima externe ssd zijn in een aanbieding, maar met momenteel hogere prijzen dan de Samsung- en SanDisk-opties kan hij de strijd niet aangaan.

©PXimport

HyperX Savage Exo

Prijs
€ 124,- (480 GB), € 214,- (960 GB)
Klasse
Usb-sata
Website
www.hyperxgaming.com6Score60

SanDisk Extreme Portable SSD

De SanDisk Extreme Portable SSD is, zoals de naam doet vermoeden, echt extreem draagbaar. De ssd is met 39 gram de lichtste geteste ssd. De rubberen afwerking doet hem wat goedkoop ogen, maar geeft SanDisk wel één heel groot voordeel: hij is waterdicht. Nu zul je niet snel gaan zwemmen met een ssd, maar een apparaat dat op tafel ligt en tegen morsen kan, heeft een groot voordeel. De prestaties behoren ook tot de betere van de usb-sata-ssd’s. Hij legt het net af tegen de Samsung T5 om actief vanaf te werken, maar zet wel goede transfersnelheden neer en is één van de goedkoopste opties, zowel in 500GB- als 1TB-uitvoering. Dat maakt hem erg interessant als je veel snelheid voor een scherpe prijs zoekt.

©PXimport

SanDisk Extreme Portable SSD

Prijs
€ 79,- (250 GB), € 89,- (500 GB), € 149,- (1 TB), € 329,- (2 TB)
Klasse
Usb-sata
Website
www.SanDisk.com8Score80

Minix Neo Storage

De Minix Neo Storage is de vreemde eend in de bijt. Het is namelijk een externe ssd en usb-dock in één. Zo krijg je naast 240 of 480 GB opslag ook een hdmi-poort, twee usb-poorten en nog een usb-c-poort bedoeld om het aangesloten apparaat op te laden. Hoewel hij op Windows-pc’s en Macs werkt, is de hdmi alleen bruikbaar op Macs. Hoewel de Minix interessant is als je toch al een dock nodig had, is hij puur als ssd niet bijster onderscheide3nd. Vooral om actief vanaf te werken zijn de prestaties teleurstellend. Een dock dus voor Mac-gebruikers die toevallig ook nog wat externe opslag nodig hadden. Een ander nadeeltje voor sommigen: je kunt hem alleen bij Amazon of via AliExpress bestellen en niet direct in Nederland.

©PXimport

Minix Neo Storage

Prijs
€ 99,- (240 GB), € 149,- (480 GB)
Klasse
Usb-sata
Website
www.minix.com.hk/nl/6Score60

LaCie Portable SSD

De LaCie Portable SSD is iets zwaarder dan de meeste andere geteste exemplaren, maar compact genoeg en fysiek wel lekker degelijk dankzij het gebruik van wat meer staal. Prestatie-technisch is het een vlotte usb-drive voor dataoverdracht, maar blijft hij iets achter op livegebruik om vanaf te werken. De 500GB-versie is scherp geprijsd, de 1TB-uitvoering is momenteel wat prijzig. Als extraatje geeft LaCie een bijzondere garantie. Gaat de ssd binnen jaar kapot, dan krijg je niet alleen een nieuwe, maar bieden ze ook dataherstel. Een prijzige service, maar aangezien succes daarbij niet gegarandeerd is, zul je net als bij de andere ssd’s alsnog zelf voor back-ups moeten zorgen. Uiteindelijk is het een goede, ietwat onopvallende keuze, die met de juiste prijs zeker het overwegen waard is.

©PXimport

LaCie Portable SSD

Prijs
€ 89,- (500 GB), € 189,- (1 TB), € 349,- (2 TB)
Klasse
Usb-sata
Website
www.lacie.com7Score70

Seagate BarraCuda Fast SSD

Je ziet het niet verkeerd, de Seagate heeft exact hetzelfde ontwerp als de LaCie. Logisch, want LaCie is al een tijdje van Seagate. De jongere Seagate-uitvoering biedt echter heel andere resultaten, met zowel uitstekende overdrachtssnelheden als de beste prestaties om live vanaf te werken in de usb-sata-klasse. Ons enige bezwaar momenteel is de prijs, want zowel de 500GB- als 1TB-versies zijn nu significant duurder dan de nauwelijks tragere, en lichtere Samsung T5 en SanDisk Extreme Portable SSD. Lukt het Seagate om de prijzen met die twee te laten concurreren, dan is dit dé usb-sata-prestatietopper om te overwegen. Aangezien deze drive pas vlak voor publicatie is uitgebracht, is de kans op een prijsdaling richting de zomer in elk geval niet ondenkbaar.

©PXimport

Seagate BarraCuda Fast SSD

Prijs
€ 109,- (500 GB), € 219,- (1 TB), € 349,- (2 TB)
Klasse
Usb-sata
Website
www.seagate.com8Score80

Transcend ESD350C

We stappen over naar externe ssd’s van de tweede categorie: die met intern een snellere nvme-ssd. Deze Transcend laat de potentie daarvan goed zien, met grofweg twee keer hogere snelheden dan de modellen hiervoor. Ook om live vanaf te werken liggen de prestaties hoger. De prestaties blijven vooral hierbij wel iets achter bij de Crucial X8 en de SanDisk Extreme Pro. En dat is voor de relatief dure 960GB-versie van de Transcend een stevig stukje concurrentie. De 480GB-versie is echter aanzienlijk goedkoper, en zelfs nauwelijks duurder dan op sata gebaseerde alternatieven. Met zijn scherpe prijzen is de 480 GB Transcend dan ook zeker het overwegen waard als je pc zo’n snellere usb-poort heeft.

©PXimport

Transcend ESD350C

Prijs
€ 89,-(240 GB), € 109,- (480 GB), € 199,- (960 GB)
Klasse
Usb-nvme
Website
www.transcend-info.com8Score80

SanDisk Extreme Pro Portable SSD

De Pro-versie van SanDisk is eigenlijk vergelijkbaar met het eerder besproken model, maar dan met een dosis steroïden. Het design lijkt vergelijkbaar, maar hij is een stukje groter en iets zwaarder geworden. Gelukkig zonder het unieke voordeel van de waterdichtheid te verliezen en dat vinden we toch best wat waard. Ook de prestaties hebben een stevige boost gekregen. Ook op dat vlak zet SanDisk één van de beste prestaties binnen zijn klasse neer. Snelle transfers, uitstekende prestaties om live vanaf te werken, en ook nog eens aangevuld met een extra lange garantie van vijf jaar. Van die vier nvme-varianten is hij echter wel de duurste.

©PXimport

SanDisk Extreme Pro Portable SSD

Prijs
€ 154,- (500 GB), € 233,- (1 TB), € 549,- (2 TB)
Klasse
Usb-nvme
Website
www.sandisk.com9Score90

Crucial X8

De Crucial X8 zit een beetje tussen de Transcend en de SanDisk in. Hij is iets sneller dan de Transcend en wat goedkoper dan de SanDisk. Om vanaf te werken doet hij niet onder voor de SanDisk, maar de Crucial is dan weer niet waterdicht. Crucial zet daar wel een fysiek wat aantrekkelijker metalen ontwerp tegenover. De prestaties zijn op geen enkel vlak iets anders dan erg goed. Inhoudelijk laat de X8 dus weinig te wensen over, en is het zoals vaker vooral de vraag of de prijs goed is. Op het moment van schrijven is de 500GB-variant 40 euro duurder dan de Transcend, en dat is het echt niet waard. De 1TB-variant is juist weer de goedkoopste snelle usb-ssd van dit moment en dan is de Crucial X8 juist weer de aantrekkelijkste keuze om te overwegen.

©PXimport

Crucial X8

Prijs
€ 149,- (500 GB), € 199,- (1 TB)
Klasse
Usb-nvme
Website
www.crucial.com9Score90

Samsung T7 Touch

Met de T7 Touch zet Samsung in op een snelle externe ssd met een opvallende unieke eigenschap: een vingerafdruklezer. Hoewel de meeste externe ssd’s weliswaar encryptie ondersteunen, is het vaak wel wat gedoe met zelf software installeren of Bitlocker erop zetten. Met de T7 Touch stel je eenmaal wat vingerafdrukken in, en vervolgens hoef je op andere systemen alleen maar je vinger te scannen om bij je bestanden te kunnen. Puur als externe ssd blijft deze Samsung helaas wel wat achter op de drie eerder besproken snellere externe usb-ssd’s. Om actief vanaf te werken is Samsungs oudere T5 zelfs nog wat sneller dan deze duurdere T7 Touch. En een chic voorkomen vinden we dan toch minder zwaar wegen dan pure prestaties. Zoek je echter een manier om encryptie echt makkelijk te maken, dan is een kleine concessie wat snelheid betreft het echter wel waard.

©PXimport

Samsung T7 Touch

Prijs
€ 148,- (500 GB), € 219,- (1 TB), € 419,- (2 TB)
Klasse
Usb-nvme
Website
www.samsung.nl8Score80

Samsung X5

Zocht je écht snelle externe opslag, dan was deze Samsung X5 lange tijd de enige optie. Het voordeel van deze Thunderbolt 3-drives is dat ze direct via de pci-express verbonden zijn en zo hogere snelheden en een lagere latency hebben. Voor bijvoorbeeld live videobewerken is de winst in prestaties absoluut de moeite waard. Topsnelheden kennen echter ook een prijs. Niet alleen in euro’s, maar ook in gewicht en warmteproductie als je heel snel grote hoeveelheden data overzet. Afhankelijk van de omstandigheden kun je bij overdrachten tussen de 300 en 600 gigabyte zogeheten thermal throttling zien, waarbij de prestaties zelfs tot onder het niveau van usb-sata-ssd’s zakken (circa 185 MByte/s). Vooral om vanaf te werken dus, of als je regelmatig datasets van tientallen tot een paar honderd gigabyte overzet.

©PXimport

Samsung X5

Prijs
€ 204,- (500 GB) € 399,- (1 TB) € 649,- (2 TB)
Klasse
Thunderbolt 3
Website
www.samsung.nl9Score90

Sabrent XTRM

Op de valreep stuurde Sabrent de gloednieuwe XTRM Thunderbolt 3-ssd in. Dat Sabrent goed naar de wat oudere X5 heeft gekeken, is duidelijk, want de XTRM is op elk front nog net wat sneller. En daarbij is hij ook nog iets compacter en lichter. Sabrent zet dus feitelijk de echte topprestatie in deze test neer. Maar let op: ook deze ssd lijkt na een transfer van circa 400 gigabyte terug te vallen door de beveiliging tegen warmte, zij het minder extreem dan de Samsung X5. Op dat moment is hij echter wel te heet om aan te raken. De beschikbaarheid is het echte issue, want op het moment van schrijven is deze gloednieuwe Sabrent nog niet in de EU te koop en zijn er nog geen prijzen in euro’s bekend. Naar verwachting van de fabrikant kun je hem als je dit leest kopen via Amazon, maar helemaal zeker weten we dit niet. Gezien de verkrijgbaarheid geven we deze best presterende ssd nu geen keurmerk.

Sabrent XTRM

Prijs
$ 250,- (500 GB), $ 400,- (1 TB), $ 650, (2 TB) (prijzen in euro’s nog onbekend)
Klasse
Thunderbolt 3
Website
www.sabrent.com10Score100

Conclusie

Een bekend gezegde is dat er weinig echt slechte producten zijn, maar vooral slechte prijzen. En zeker bij externe ssd’s, die vooral door hun aansluiting en interne interface worden beperkt, zit daar een kern van waarheid in. Een enkeling valt echt buiten de boot dankzij wat mindere prestatie, maar de ssd’s ontlopen elkaar binnen hun klasse weinig. Het is dus vooral zaak om goed na te denken over wat belangrijk is voor jouw gebruik. Geef je vooral om een ssd om vanaf te werken, kijk dan goed naar de ATTO 4K-benchmarkresultaten en de score in PC Mark 8. Zet je vooral veel data over, kijk dan naar de overdrachtstijden in de verschillende benchmarks. Dat gezegd hebbende, zien we een aantal positieve uitschieters. Zoek je vooral een betaalbare drive, dan zijn de Samsung T5 en SanDisk Extreme Portable SSD goede opties, waarbij de nipt lichtere en waterdichte SanDisk onze redactietip weet te pakken. Zoek je een nvme-variant om alles uit een snelle usb Gen 2-aansluiting te halen, dan tonen de SanDisk Extreme Pro Portable en de Crucial X8 zich daar de snelste. We geven de award wederom aan SanDisk vanwege de waterdichtheid en de encryptie. Let op: beide moeten niet veel duurder zijn dan de Transcend of de Samsung T7 Touch die hen op de hielen zitten. Die laatste krijgt van ons een redactietip, want een vingerafdrukscanner als beveiliging werkt een stuk soepeler dan de softwareoplossing die anderen gebruiken.

Zoek je ultieme prestaties voor je pc of Mac met Thunderbolt 3? De Sabrent XTRM zet de indrukwekkendste prestaties neer van allemaal, met de Samsung X5 als een respectabele tweede. Het is alleen nog even de vraag of Sabrent op prijs en beschikbaarheid ook gaat concurreren met marktleider Samsung.

©PXimport

Kleine ssd’s zijn het zelden waard

Houd je van knutselen én automatiseer je alles in en om je huis met Home Assistant? Kijk dan zeker eens naar ESPHome. Je kunt eindeloos variëren met componenten. Dankzij de koppeling met Home Assistant bouw je gemakkelijk en voor weinig geld een lichtschakelaar of sensor, om maar wat te noemen. De LVGL-bibliotheek zorgt ervoor dat je nu ook eenvoudig met een touchscreen en zelfbedachte gebruikersinterface kunt werken. We laten zien hoe dat werkt met tips voor passende projecten.

ESPHome maakt het heel makkelijk om apparaten te maken voor een slim huis, zoals je eigen sensors. Zo bouwden we eerder al eens een luchtkwaliteitsmonitor, een infraroodzender/ontvanger en een controller met drukknoppen en leds, waarmee je apparaten kunt bedienen en de status aflezen. Hoe je dat doet, lees je in dit artikel: Zo maak je met ESPHome apparaten geschikt voor je smarthome.

De basis voor ESPHome is een kleine, voordelige en zuinige microcontroller, meestal de ESP32. ESPHome ondersteunt enorm veel componenten en biedt daardoor haast onbegrensde mogelijkheden. We helpen je kort op weg met ESPHome, maar gaan ook meteen een stapje verder met de toevoeging van een touchscreen en de LVGL-bibliotheek. Daar kun je sinds augustus 2024 officieel gebruik van maken binnen ESPHome.

Met LVGL kun je aan de hand van widgets een grafische gebruikersinterface opbouwen en weergeven (zie kader ‘Grafische interfaces met widgets’). Soms kom je de term HMI (Human Machine Interface) tegen, waarmee een grafische gebruikersinterface voor het bedienen van apparatuur wordt bedoeld.

De kracht van ESPHome is dat je niet alleen lokaal aangesloten apparaten bedienbaar kunt maken, bijvoorbeeld via een relais, maar ook alle apparaten die je binnen Home Assistant gebruikt.

1 Wat gaan we doen?

Met ESPHome kun je relatief eenvoudig apparaatjes voor je slimme huis maken. Een voordeel ten opzichte van bijvoorbeeld Arduino en MicroPython is dat je niet hoeft te programmeren. Je hoeft alleen een configuratiebestand te maken waarin je de gebruikte microcontroller, verbindingsgegevens voor je wifi-netwerk en alle aangesloten componenten aanduidt. Hierna wordt firmware gemaakt en weggeschreven op je microcontroller. Alleen die eerste keer is dit soms wat lastig. Heb je het eenmaal werkend? Alle keren erna kun je heel eenvoudig de configuratie aanpassen en over-the-air (OTA) naar de microcontroller sturen.

In dit artikel gaan we met LVGL werken. Hiermee kun je binnen ESPHome grafische interfaces maken via widgets. Voor veel projecten zul je daarom niet eens componenten hoeven aan te sluiten, maar heb je genoeg aan een touchscreen. Denk bijvoorbeeld aan een lichtknop en helderheidsregeling voor een slimme lamp in Home Assistant, zoals we in dit artikel demonstreren. Je kunt natuurlijk ook geavanceerdere gebruikersinterfaces maken voor vrijwel elk apparaat in Home Assistant.

©pozitivo - stock.adobe.com

Je kunt bijvoorbeeld zelf een gebruikersinterface voor je slimme lampen bouwen, zodat je ze eenvoudig kunt bedienen.

2 Wat heb je nodig?

Wat hardware betreft, is het vrij eenvoudig. De ESP32-chip heeft snel de voorkeur boven de verouderde ESP8266-versie, zeker als je met een touchscreen gaat werken. De Raspberry Pi Pico W (zie gelijknamig kader) is ook een optie, maar die wordt nog niet volledig ondersteund binnen ESPHome.

Makkelijk om mee te starten is een eenvoudig ontwikkelbordje rondom de ESP32 dat je voor ongeveer 5 euro kunt aanschaffen. Het is wel fijn als je hier goede documentatie bij hebt, zodat je op zijn minst weet waar alle aansluitingen zitten.

Er zijn diverse varianten van de ESP32-module. Bekende opties zijn de ESP-WROOM-32E, ESP32-C3 en ESP32-S3. De ESP32-C3 wordt vaak in extra compacte bordjes gebruikt, die je onder de naam ‘super mini’ tegenkomt – handig als je niet veel aansluitingen nodig hebt of niet veel ruimte hebt.

De ESP32-S3 is een fijne optie vanwege de beschikbaarheid van PSRAM (Pseudo Static RAM), een voordelig type werkgeheugen dat onder meer nuttig is bij grafische toepassingen. Staat een touchscreen centraal in jouw project en wil je snel van start, overweeg dan een model met ingebouwde ESP32-chip (zie volgende paragraaf).

De ESP32-module is in verschillende uitvoeringen verkrijgbaar.

3 Touchscreen

Als je een touchscreen gaat gebruiken in je ESPHome-project, dan kun je eventueel een los exemplaar op de microcontroller aansluiten en configureren. Maar je kunt ook een touchscreen met ingebouwde ESP32 kiezen. Dat is vaak veel handiger en goedkoper. Je hoeft niet te solderen en kunt direct een gebruikersinterface bouwen in YAML-code. Het scheelt ook wat tijd. Bovendien zijn er zelfs modellen compleet met behuizing.

Kies een scherm dat door ESPHome wordt ondersteund. De website van ESPHome geeft goede suggesties. Je kunt ook afgaan op ervaringen van anderen. Het kan dan een iets grotere uitdaging zijn om de juiste configuratie voor je display in ESPHome te vinden. Je zult daarbij waarschijnlijk wel even moeten experimenteren, niet alleen bij het instellen van je display, maar ook bijvoorbeeld voor het touchgedeelte. Zelfs bij het vrij gangbare touchscreen dat we in dit artikel gebruiken, was dat een beetje prutsen.

Kies een touchscreen dat door ESPHome wordt ondersteund.

4 Scherm met ESP32

Voor dit artikel hebben we een eenvoudige ESP32-2432S028 gebruikt, met een resistief touchscreen van 2,8 inch met 240 × 320 pixels. Dit model wordt ook wel de ‘Cheap Yellow Display’ genoemd, wat vooral met de gele printplaat te maken heeft.

Er zijn meerdere varianten. Zo wordt in de schermpjes vaak de ILI9341-chip als aansturing gebruikt, maar soms ook de ILI9342, zoals in ons exemplaar. Dat vergt dan een heel kleine, maar noodzakelijke aanpassing in je configuratie.

Je kunt het scherm flexibel inzetten voor je IoT-projecten. Zoek je een wat groter touchscreen, dan kun je bijvoorbeeld de CrowPanel van Elecrow overwegen. Die is er in een versie van 5 inch (ca. 32 euro) en 7 inch (ca. 42 euro), inclusief acrylbehuizing en verzending via de fabrikant. Beide versies hebben een touchscreen met hoge resolutie van 800 × 480 pixels en zijn voorzien van de modernere ESP32-S3-chip. Het touchscreen is capacitief, wat zeker voor kleinere bedieningselementen fijner werkt dan het resistieve touchscreen in ons goedkope alternatief.

Tegenwoordig bestaan er ook ronde touchscreens. Een leuke optie (zij het met beperkte schermruimte) is de ESP32-2424S012 met een ESP32-C3-microcontroller, een rond kleuren-touchscreen van 1,28 inch en in een witte of zwarte behuizing. Makerfabs heeft een vergelijk schermpje zonder behuizing. De LilyGo T-RGB heeft een wat groter 2,1inch-scherm (zonder behuizing), maar is ruim twee keer zo duur.

De ESP32-2432S028 is een voordelig scherm (onder), een wat duurder alternatief is het capacitieve 5inch-aanraakscherm met ESP32 van Elecrow (boven).

5 Add-ons voor ESPHome

Hoewel je bijvoorbeeld een pc met Python kunt gebruiken voor het bewerken van je configuratiebestanden en het flashen van de microcontroller met de software voor ESPHome, is het meestal veel makkelijker om de add-on voor ESPHome binnen Home Assistant te gebruiken. Dat geeft ook een ander groot voordeel: je kunt de configuratie voor alle apparaten met ESPHome binnen Home Assistant beheren. Je zult zeker in de testfase veel wijzigingen aan de configuratie moeten maken.

Via de add-on voor ESPHome voeg je eenvoudig microcontrollers toe.

6 Microcontroller toevoegen

We gaan nu een verse microcontroller toevoegen. Je kunt eventueel ESPHome Web gebruiken om de microcontroller voor te bereiden voor gebruik met ESPHome, maar wij geven zoals gezegd de voorkeur aan de ESPHome-add-on, die je binnen Home Assistant kunt openen.

Je kunt voor deze methode de microcontroller gewoon via usb aansluiten op je eigen pc, maar dit vereist wel dat je Home Assistant opent via een beveiligde https-verbinding. Lukt dat niet? Als alternatief kun je de microcontroller ook via usb aansluiten op het systeem met Home Assistant zelf, voordat je verder gaat in ESPHome.

Het dashboard van ESPHome toont alle toegevoegde apparaten.

Ook leuk: Werk met wat je hebt: creëer je eigen alarmsysteem met Home Assistant

7 Configuratie

Klik binnen ESPHome op New device om een nieuwe microcontroller te initialiseren. Vul bij Name een naam in voor het apparaat. Bij Network name vul je de naam (SSID) in van het wifi-netwerk waarmee de microcontroller moet verbinden en bij Password het bijbehorende wachtwoord. Klik dan op Next.

In de volgende stap zal ESPHome een configuratiebestand maken, firmware bouwen en de microcontroller flashen. Klik daarvoor dus eerst op Connect. Als het goed is, kun je nu de com-poort selecteren waarmee de microcontroller is verbonden. Zie je geen com-poort, dan zul je eerst drivers moeten installeren. De instructies krijg je als je het venster sluit zonder een com-poort te selecteren. Als de verbinding is gelukt, zal de installatie verdergaan. Lukt het niet? Dan kun je kiezen voor Skip this step gevolgd door een handmatige configuratie.

Vul een naam in en de details voor het wifi-netwerk.

8 Touchscreen met ESP32

We gebruiken in dit artikel zoals gezegd de ESP32-2432S028 als voorbeeld. Dit is een touchscreen met ingebouwde ESP32-chip. Dit apparaatje kun je direct toevoegen aan ESPHome: precies zoals in paragraaf 7 staat omschreven, al moesten we in dit geval na het aanwijzen van de com-poort wel de boot-knop even indrukken.

Overigens bevat het apparaat meestal een voorgeprogrammeerde demo met een gebruikersinterface op basis van LVGL. Die zie je als je hem zo uit de doos op een voeding aansluit. Je kunt daarmee meteen de werking controleren. Je zult bij een model met resistief aanraakscherm overigens iets harder moeten drukken dan je misschien gewend bent.

We gebruiken dit voordelige 2,8inch-aanraakscherm, dat ook wel ‘Cheap Yellow Display’ wordt genoemd.

9 Schermconfiguratie

Na het toevoegen van je touchscreen heb je direct een basisconfiguratie voor ESPHome. Via Edit kun je deze configuratie aanpassen. Zowel voor het aansturen van het display als de registratie van het aanraken wordt SPI (Serial Peripheral Interface) gebruikt. Voor onze ESP32-2432S028 is dit de configuratie, rekening houdend met de gebruikte interne GPIO-pinnen:

We voegen nu eerst de configuratie van het display toe en in paragraaf 11 het touchgedeelte. Voor het display is de configuratie als volgt:

Merk op dat er ook een (oudere) variant van dit touchscreen is met de ILI9341. In dat geval gebruik je model: ILI9341 en invert_colors: false. Na het maken van de aanpassingen kies je Install. Je kunt nu kiezen hoe je de firmware wilt overbrengen. Meestal kies je Wirelessly voor over-the-air-updates. Het apparaat hoeft daarbij niet meer met jouw pc te zijn verbonden.

Binnen ESPHome kun je eenvoudig de configuratie bewerken.

10 LVGL-bibliotheek

Binnen ESPHome kon je voorheen met displays werken door binnen de component display met lambda bijvoorbeeld teksten met een bepaald lettertype naar je scherm te sturen. Als je LVGL gaat gebruiken, gebruik je geen lambda meer, maar alleen LVGL en widgets. Als eerste voegen we de LVGL-bibliotheek toe aan de YAML-code:

De optie buffer_size is ons geval noodzakelijk, vanwege de afwezigheid van PSRAM. In paragraaf 13 voegen we ook nog widgets toe. Omdat we dat hier nog niet hebben gedaan, zie je na het flashen als het goed is een demo met een knop, checkbox, cirkel met tekst en schuifbalk.

11 Configuratie touchscreen

Bediening via het scherm is nog niet mogelijk. Daarvoor moeten we het touchscreen toevoegen aan de configuratie van ESPHome:

Bewaar de aanpassingen en installeer de nieuwe firmware. Controleer of je de demo goed kunt bedienen. De regels onder on_touch zorgen dat in de logs de geregistreerde coördinaten worden getoond. Er kunnen aanpassingen nodig zijn in de regels onder calibration en transform.

12 Backlight

Het display is voorzien van een achtergrondverlichting (backlight) via pin 21. We definiëren deze output als volgt:

Daarna configureren we de achtergrondverlichting, waarbij we verwijzen naar de hierboven gedefinieerde output.

Na het flashen zal de backlight standaard aanstaan. Eventueel kun je deze vanuit Home Assistant aan- en uitzetten en de helderheid ervan regelen, bijvoorbeeld op basis van afwezigheid. Je kunt ook een script maken om de helderheid bij inactiviteit terug te brengen. Daarvoor verwijzen we je naar het uitgewerkte voorbeeld op GitHub (zie kader ‘Code downloaden’).

Binnen Home Assistant kun je eventueel ook de backlight aan- en uitzetten.

13 Widgets toevoegen

Onder de regel lvgl kun je nu de gewenste LVGL-componenten toevoegen aan je YAML-configuratie. Denk aan bijvoorbeeld knoppen, schuifregelaars, grafieken of labels. In dit voorbeeld voegen we aan de bovenkant alleen twee widgets toe voor een dimbare led, te weten een schakelaar (button) en schuifregelaar (slider).

De meeste opties dienen voor het positioneren van de widget. We geven bijvoorbeeld de breedte (width) en hoogte (height) aan, halen de widgets iets van de rand of met x en y, en regelen de uitlijning met align. Het gedeelte bij on_click zorgt dat de bewuste lamp in Home Assistant wordt omgeschakeld bij het klikken op de button. Voor de slider doen we hetzelfde onder on_release. Die acties zijn overigens om veiligheidsredenen niet direct mogelijk. In paragraaf 16 leggen we uit hoe je dit kunt toestaan.

We voegen in dit voorbeeld alleen twee eenvoudige widgets toe.

14 Interactie met Home Assistant

De entiteit voor de dimbare lamp heeft in Home Assistant de naam light.wledkantoor. De waardes zijn nodig om de widgets de juiste status te kunnen geven. Daarom voegen we hieronder een binary_sensor toe voor de status (aan of uit) en een sensor voor het helderheidsniveau. We werken vervolgens bij on_state en on_value de widgets bij als de status verandert in Home Assistant. Bij id vul je uiteraard de id van de betreffende widget in.

Gebruik de logfunctie om te zien of bijvoorbeeld een status verandert.

15 Toevoegen aan Home Assistant

De add-on voor ESPHome hebben we gebruikt om de microcontroller van firmware te voorzien. Maar je zult het apparaat hierna nog wel moeten toevoegen aan Home Assistant. Dat is heel eenvoudig: het wordt automatisch gevonden. In Home Assistant zie je via Instellingen / Apparaten en diensten het bewuste apparaat direct terug op het tabblad Integraties. Klik op de knop Toevoegen om het aan Home Assistant toe te voegen.

Het apparaat met ESPHome moet je nog toevoegen aan Home Assistant.

16 Acties toestaan

Als je het touchscreen bedient, zal Home Assistant een melding geven dat het ESPHome-apparaat heeft geprobeerd een actie in Home Assistant uit te voeren. Standaard is dit om veiligheidsredenen niet toegestaan, maar dit is eenvoudig op te lossen.

Ga naar Instellingen / Apparaten en klik dan onder het kopje Geconfigureerd op ESPhome. Achter het bewuste apparaat klik je vervolgens op Configureren. Zet een vinkje bij Toestaan dat het apparaat Home Assistant-acties uitvoert. Klik op Verzenden. Hierna zijn alle acties zoals het omschakelen van de lamp en regelen van de helderheid wel toegestaan.

Zorg dat het apparaat acties in Home Assistant mag uitvoeren.

Met slimme stekkers verander je je huis eenvoudig in een smart home: steek ze in een gewoon stopcontact, sluit er lampen of je televisietoestel op aan en regel via een app of met je stem bijvoorbeeld dat ze automatisch worden uitgeschakeld. Zo voorkom je onnodig stroomverbruik doordat apparaten niet meer op stand-by blijven staan. Maar slimme stekkers gebruiken zélf ook stroom. Welke zijn zuinig genoeg om écht geld te besparen?

Ook lezen: Stroomvreters: deze apparaten in huis verbruiken meer energie dan je denkt

Slimme stekker of slim stopcontact?

De termen slimme stekker en slim stopcontact worden door elkaar gebruikt. Dat is een beetje verwarrend, maar wel begrijpelijk: het is een apparaat met aan de ene kant een stekker (voor je 'domme' stopcontact) en aan de andere kant een slim stopcontact. In dit artikel hanteren we de benaming slimme stekker.

Zo bespaart een slimme stekker stroom

Een slimme stekker helpt je stroom besparen door apparaten automatisch uit te schakelen, bijvoorbeeld 's nachts. Zo verbruikt je televisie geen stroom meer in de stand-bymodus. Je kunt instellen dat alle apparatuur op vaste tijden uitschakelt, bijvoorbeeld zodra je gaat slapen. Je kunt ook met één druk op de knop alle lampen en andere apparaten uitschakelen, zodat je niets vergeet. Slimme stekkers uit een hogere prijsklasse bieden bovendien inzicht in je stroomverbruik. Daardoor kun je gerichter energie besparen.

©Proxima Studio - stock.adobe.com

Verbruik van een slimme stekker

Tegenover de besparing staat het eigen stroomverbruik van slimme stekkers. Dat begint bij zo'n 0,3 watt en loopt op tot 2 watt. Niet veel, maar ze staan wel 24 uur per dag en 365 dagen per jaar aan. De zuinigste modellen verbruiken daardoor op jaarbasis 2,6 kWh (0,3 watt × 24 uur × 365 dagen ÷ 1000). Bij een stroomprijs van 0,30 euro per kWh komt dat neer op 0,79 euro per jaar. Een slimme stekker die 2 watt verbruikt kost op jaarbasis 5,26 euro. In een slim huis gebruik je al snel 10 slimme stekkers, waardoor je op jaarbasis aardig wat geld kunt besparen door de zuinigste modellen uit te kiezen.

Denk aan de compatibiliteit

Alleen letten op het stroomverbruik van een slimme stekker is niet genoeg. Het is minstens zo belangrijk dat de stekker goed samenwerkt met jouw slimme netwerk. De meeste modellen werken met Google Home en Amazon Alexa, terwijl Apple HomeKit selectiever is. Check daarom altijd de productbeschrijving om zeker te weten dat de slimme stekker bij jou thuis werkt.

Stroomverbruik en verbindingstype

Waar komt het grote verschil in stroomverbruik tussen slimme stekkers vandaan? Dat heeft alles te maken met de verbinding met je thuisnetwerk. De meeste stekkers gebruiken wifi om bereikbaar te blijven, zodat jij ze op afstand kunt bedienen. Maar wifi verbruikt relatief veel energie – het signaal is eigenlijk krachtiger dan nodig is voor dit soort toepassingen.

Een zuiniger alternatief is een hub die het wifisignaal omzet naar een lichter protocol, zoals Zigbee of Z-Wave. Die vormen een soort schakel tussen je netwerk en de slimme stekkers. Het grote voordeel: dit soort verbindingen verbruiken vaak minder dan 0,5 watt.

©Proxima Studio - stock.adobe.com

Zigbee en Z-Wave

De zuinige protocollen die gebruikt worden zijn Zigbee en Z-Wave en die werken allebei prima. Maar ze zijn niet verenigbaar met elkaar. Je zult dus één systeem moeten kiezen. Daarnaast heb je een centrale hub nodig om alles aan elkaar te koppelen. Dat is een kleine investering die zich, door de lagere stroomkosten, snel terugverdient.

Verbruik van hubs voor Zigbee en Z-Wave

Voor een compleet beeld moeten we ook kijken naar het stroomverbruik van een Zigbee- of Z-Wave-hub. Zigbee-hubs verbruiken doorgaans tussen de 0,5 en 3 watt. Sluit je meerdere slimme stekkers of andere apparaten aan, dan verdien je dat al snel terug ten opzichte van wifi. Z-Wave-hubs verbruiken wat meer, meestal tussen de 2 en 10 watt.

Ook qua veelzijdigheid zijn er verschillen. De Philips Hue Bridge (Zigbee) is bijvoorbeeld erg zuinig, met een verbruik tussen de 0,5 en 1 watt. Maar deze werkt uitsluitend met Philips Hue-apparaten.

Een slimme start is het halve werk

Zoals je ziet, zijn er heel wat factoren om rekening mee te houden. Breng daarom vooraf in kaart wat je nu nodig hebt én wat je in de toekomst verwacht te gebruiken. Zo voorkom je onnodige kosten en bespaar je op de lange termijn, vooral als je ook let op het energieverbruik per apparaat.

Nog meer energie besparen? ⤵️