Nu moderne smartphones hogeresolutiefoto’s en zelfs 4K-video’s opnemen, neemt de hoeveelheid data die we moeten opslaan ook toe. Ouderwetse externe harde schijven zijn weliswaar spotgoedkoop geworden, maar zijn ook kwetsbaar en traag. De oplossing? Een externe solid state drive (ssd). Sneller, compacter, stiller, duurzamer. Wij namen dertien populaire modellen onder de loep.

De voordelen van een externe ssd vergeleken met een externe hdd zijn dezelfde als die van een interne ssd. In de eerste plaats zijn ze vooral veel en veel sneller. Het overzetten van data gaat meestal zo’n 5 tot 25 keer sneller, of zelfs een meervoud daarvan als je vooral veel kleine bestanden overzet. Daarnaast zijn ze veel lichter en kunnen ze allemaal tegen vallen of trillingen, wat ze een geschikter medium maakt om mee te nemen en als extra back-up in te zetten dan mechanische schrijven. Een externe ssd is ook prima te gebruiken om de opslagruimte van je laptop uit te breiden en direct ervanaf te werken, bijvoorbeeld voor foto- of videobewerking.

Verdeeld in drie klassen

De ssd’s in deze test verdelen we in drie categorieën. De eerste en laagste categorie bestaat uit usb-ssd’s gebaseerd op een sata-ssd. Sata beperkt de snelheid van de drives tot zo’n 550 MB per seconde, zo’n 5 keer sneller dan een gemiddelde externe harde schijf. De stap hierboven zijn usb-ssd’s met een nvme-ssd. Hier is de snelheid van de usb-poort de beperking. De snelste usb-poorten (usb 3.2 Gen 2) laten deze ssd’s data met zo’n 1000 MByte/s overzetten. Maar let op: niet alle pc’s hebben zo’n razendsnelle poort. Controleer of jouw pc een usb 3.2 Gen 2-poort (of usb 3.1 Gen 2) heeft, ook wel te herkennen aan een SuperSpeed+ of 10Gbit/s-aanduiding, anders voldoen de goedkopere sata-opties. Beide categorieën usb-ssd’s werken in principe met alle Windows-pc’s en Macs, maar ook andere apparaten zoals telefoons of consoles.

De allersnelste (en duurste) externe ssd’s zijn voorzien van Thunderbolt 3. Deze lijken gewoon een usb-c-aansluiting te hebben, maar als je pc of Mac geen Thunderbolt-chip heeft, werken ze simpelweg niet. Veel Macs en high-end Windows-laptops hebben dit wel, maar de chips zitten slechts in een beperkt aantal desktop-moederborden.

Twee soorten snelheid

Samsung T5

De T5 van Samsung gaat al even mee, maar is nog altijd een uitstekende allround externe ssd en vormt de benchmark waar andere ssd’s zich aan mogen meten. Hij is lekker compact, licht, ziet er aantrekkelijk uit en zet als usb-schijf in de lagere sata-klasse prima snelheden neer rond de 550 MByte/s. Zoek je een betaalbare ssd om actief vanaf te werken, dan is dit één van de snelste opties. Alleen de Seagate is iets sneller, maar momenteel ook een stuk duurder. Samsung zal de prijzen wel scherp moeten houden, want de SanDisk is momenteel iets goedkoper, waterdicht en nauwelijks trager. Een goede optie dus, met genoeg gezonde concurrentie.

©PXimport

Samsung T5

Prijs
€ 79,- (250 GB), € 94,- (500 GB), € 169,- (1 TB), € 333,- (2 TB)
Klasse
Usb-sata
Websitewww.samsung.nl8Score80

WD My Passport SSD (V2)

WD is een grote naam in opslagland, maar hun externe ssd komt niet lekker uit de verf. Verschillende modellen tonen hogere overdrachtssnelheden en zijn flink sneller om actief vanaf te werken, terwijl ze ook nog eens goedkoper zijn. Fysiek is hij wel aantrekkelijk, en met 40 gram is het ook een lichte optie, maar hij moet wel in een heel scherpe aanbieding zijn om hem in overweging te nemen. Een opvallend resultaat, want juist de SanDisk Extreme Portable SSD doet het wel erg goed en SanDisk was al volledig eigendom van WD voordat WD de My Passport SSD (v2) uitbracht.

©PXimport

WD My Passport SSD (V2)

Prijs
€ 79,- (256 GB), € 99,- (512 GB), € 168,- (1 TB), € 349,- (2 TB)
Klasse
Usb-sata
Websitewww.westerndigital.com8Score80

HyperX Savage Exo

De HyperX Savage Exo is fysiek wat opvallender met zijn slanke, erg langwerpige design. Het gaminglabel van Kingston legt de focus van dit product logischerwijs volledig op gamers die de opslag van hun PS4 of Xbox willen uitbreiden. We moeten opmerken dat alle door ons geteste modellen in deze test in elk geval op de PlayStation (bij afwezigheid van een Xbox) prima werken en dat focus op games dus weinig verdere gevolgen heeft. Hoewel de prestaties redelijk zijn, zeker om actief vanaf te werken doet hij goed mee, blijven de prestaties wat achter zodra je grote datasets gaat overzetten. Bij gebrek aan echt unieke voordelen kan het een prima externe ssd zijn in een aanbieding, maar met momenteel hogere prijzen dan de Samsung- en SanDisk-opties kan hij de strijd niet aangaan.

©PXimport

HyperX Savage Exo

Prijs
€ 124,- (480 GB), € 214,- (960 GB)
Klasse
Usb-sata
Websitewww.hyperxgaming.com6Score60

SanDisk Extreme Portable SSD

De SanDisk Extreme Portable SSD is, zoals de naam doet vermoeden, echt extreem draagbaar. De ssd is met 39 gram de lichtste geteste ssd. De rubberen afwerking doet hem wat goedkoop ogen, maar geeft SanDisk wel één heel groot voordeel: hij is waterdicht. Nu zul je niet snel gaan zwemmen met een ssd, maar een apparaat dat op tafel ligt en tegen morsen kan, heeft een groot voordeel. De prestaties behoren ook tot de betere van de usb-sata-ssd’s. Hij legt het net af tegen de Samsung T5 om actief vanaf te werken, maar zet wel goede transfersnelheden neer en is één van de goedkoopste opties, zowel in 500GB- als 1TB-uitvoering. Dat maakt hem erg interessant als je veel snelheid voor een scherpe prijs zoekt.

©PXimport

SanDisk Extreme Portable SSD

Prijs
€ 79,- (250 GB), € 89,- (500 GB), € 149,- (1 TB), € 329,- (2 TB)
Klasse
Usb-sata
Websitewww.SanDisk.com8Score80

Minix Neo Storage

De Minix Neo Storage is de vreemde eend in de bijt. Het is namelijk een externe ssd en usb-dock in één. Zo krijg je naast 240 of 480 GB opslag ook een hdmi-poort, twee usb-poorten en nog een usb-c-poort bedoeld om het aangesloten apparaat op te laden. Hoewel hij op Windows-pc’s en Macs werkt, is de hdmi alleen bruikbaar op Macs. Hoewel de Minix interessant is als je toch al een dock nodig had, is hij puur als ssd niet bijster onderscheide3nd. Vooral om actief vanaf te werken zijn de prestaties teleurstellend. Een dock dus voor Mac-gebruikers die toevallig ook nog wat externe opslag nodig hadden. Een ander nadeeltje voor sommigen: je kunt hem alleen bij Amazon of via AliExpress bestellen en niet direct in Nederland.

©PXimport

Minix Neo Storage

Prijs
€ 99,- (240 GB), € 149,- (480 GB)
Klasse
Usb-sata
Websitewww.minix.com.hk/nl/6Score60

LaCie Portable SSD

De LaCie Portable SSD is iets zwaarder dan de meeste andere geteste exemplaren, maar compact genoeg en fysiek wel lekker degelijk dankzij het gebruik van wat meer staal. Prestatie-technisch is het een vlotte usb-drive voor dataoverdracht, maar blijft hij iets achter op livegebruik om vanaf te werken. De 500GB-versie is scherp geprijsd, de 1TB-uitvoering is momenteel wat prijzig. Als extraatje geeft LaCie een bijzondere garantie. Gaat de ssd binnen jaar kapot, dan krijg je niet alleen een nieuwe, maar bieden ze ook dataherstel. Een prijzige service, maar aangezien succes daarbij niet gegarandeerd is, zul je net als bij de andere ssd’s alsnog zelf voor back-ups moeten zorgen. Uiteindelijk is het een goede, ietwat onopvallende keuze, die met de juiste prijs zeker het overwegen waard is.

©PXimport

LaCie Portable SSD

Prijs
€ 89,- (500 GB), € 189,- (1 TB), € 349,- (2 TB)
Klasse
Usb-sata
Websitewww.lacie.com7Score70

Seagate BarraCuda Fast SSD

Je ziet het niet verkeerd, de Seagate heeft exact hetzelfde ontwerp als de LaCie. Logisch, want LaCie is al een tijdje van Seagate. De jongere Seagate-uitvoering biedt echter heel andere resultaten, met zowel uitstekende overdrachtssnelheden als de beste prestaties om live vanaf te werken in de usb-sata-klasse. Ons enige bezwaar momenteel is de prijs, want zowel de 500GB- als 1TB-versies zijn nu significant duurder dan de nauwelijks tragere, en lichtere Samsung T5 en SanDisk Extreme Portable SSD. Lukt het Seagate om de prijzen met die twee te laten concurreren, dan is dit dé usb-sata-prestatietopper om te overwegen. Aangezien deze drive pas vlak voor publicatie is uitgebracht, is de kans op een prijsdaling richting de zomer in elk geval niet ondenkbaar.

©PXimport

Seagate BarraCuda Fast SSD

Prijs
€ 109,- (500 GB), € 219,- (1 TB), € 349,- (2 TB)
Klasse
Usb-sata
Websitewww.seagate.com8Score80

Transcend ESD350C

We stappen over naar externe ssd’s van de tweede categorie: die met intern een snellere nvme-ssd. Deze Transcend laat de potentie daarvan goed zien, met grofweg twee keer hogere snelheden dan de modellen hiervoor. Ook om live vanaf te werken liggen de prestaties hoger. De prestaties blijven vooral hierbij wel iets achter bij de Crucial X8 en de SanDisk Extreme Pro. En dat is voor de relatief dure 960GB-versie van de Transcend een stevig stukje concurrentie. De 480GB-versie is echter aanzienlijk goedkoper, en zelfs nauwelijks duurder dan op sata gebaseerde alternatieven. Met zijn scherpe prijzen is de 480 GB Transcend dan ook zeker het overwegen waard als je pc zo’n snellere usb-poort heeft.

©PXimport

Transcend ESD350C

Prijs
€ 89,-(240 GB), € 109,- (480 GB), € 199,- (960 GB)
Klasse
Usb-nvme
Websitewww.transcend-info.com8Score80

SanDisk Extreme Pro Portable SSD

De Pro-versie van SanDisk is eigenlijk vergelijkbaar met het eerder besproken model, maar dan met een dosis steroïden. Het design lijkt vergelijkbaar, maar hij is een stukje groter en iets zwaarder geworden. Gelukkig zonder het unieke voordeel van de waterdichtheid te verliezen en dat vinden we toch best wat waard. Ook de prestaties hebben een stevige boost gekregen. Ook op dat vlak zet SanDisk één van de beste prestaties binnen zijn klasse neer. Snelle transfers, uitstekende prestaties om live vanaf te werken, en ook nog eens aangevuld met een extra lange garantie van vijf jaar. Van die vier nvme-varianten is hij echter wel de duurste.

©PXimport

SanDisk Extreme Pro Portable SSD

Prijs
€ 154,- (500 GB), € 233,- (1 TB), € 549,- (2 TB)
Klasse
Usb-nvme
Websitewww.sandisk.com9Score90

Crucial X8

De Crucial X8 zit een beetje tussen de Transcend en de SanDisk in. Hij is iets sneller dan de Transcend en wat goedkoper dan de SanDisk. Om vanaf te werken doet hij niet onder voor de SanDisk, maar de Crucial is dan weer niet waterdicht. Crucial zet daar wel een fysiek wat aantrekkelijker metalen ontwerp tegenover. De prestaties zijn op geen enkel vlak iets anders dan erg goed. Inhoudelijk laat de X8 dus weinig te wensen over, en is het zoals vaker vooral de vraag of de prijs goed is. Op het moment van schrijven is de 500GB-variant 40 euro duurder dan de Transcend, en dat is het echt niet waard. De 1TB-variant is juist weer de goedkoopste snelle usb-ssd van dit moment en dan is de Crucial X8 juist weer de aantrekkelijkste keuze om te overwegen.

©PXimport

Crucial X8

Prijs
€ 149,- (500 GB), € 199,- (1 TB)
Klasse
Usb-nvme
Websitewww.crucial.com9Score90

Samsung T7 Touch

Met de T7 Touch zet Samsung in op een snelle externe ssd met een opvallende unieke eigenschap: een vingerafdruklezer. Hoewel de meeste externe ssd’s weliswaar encryptie ondersteunen, is het vaak wel wat gedoe met zelf software installeren of Bitlocker erop zetten. Met de T7 Touch stel je eenmaal wat vingerafdrukken in, en vervolgens hoef je op andere systemen alleen maar je vinger te scannen om bij je bestanden te kunnen. Puur als externe ssd blijft deze Samsung helaas wel wat achter op de drie eerder besproken snellere externe usb-ssd’s. Om actief vanaf te werken is Samsungs oudere T5 zelfs nog wat sneller dan deze duurdere T7 Touch. En een chic voorkomen vinden we dan toch minder zwaar wegen dan pure prestaties. Zoek je echter een manier om encryptie echt makkelijk te maken, dan is een kleine concessie wat snelheid betreft het echter wel waard.

©PXimport

Samsung T7 Touch

Prijs
€ 148,- (500 GB), € 219,- (1 TB), € 419,- (2 TB)
Klasse
Usb-nvme
Websitewww.samsung.nl8Score80

Samsung X5

Zocht je écht snelle externe opslag, dan was deze Samsung X5 lange tijd de enige optie. Het voordeel van deze Thunderbolt 3-drives is dat ze direct via de pci-express verbonden zijn en zo hogere snelheden en een lagere latency hebben. Voor bijvoorbeeld live videobewerken is de winst in prestaties absoluut de moeite waard. Topsnelheden kennen echter ook een prijs. Niet alleen in euro’s, maar ook in gewicht en warmteproductie als je heel snel grote hoeveelheden data overzet. Afhankelijk van de omstandigheden kun je bij overdrachten tussen de 300 en 600 gigabyte zogeheten thermal throttling zien, waarbij de prestaties zelfs tot onder het niveau van usb-sata-ssd’s zakken (circa 185 MByte/s). Vooral om vanaf te werken dus, of als je regelmatig datasets van tientallen tot een paar honderd gigabyte overzet.

©PXimport

Samsung X5

Prijs
€ 204,- (500 GB) € 399,- (1 TB) € 649,- (2 TB)
Klasse
Thunderbolt 3
Websitewww.samsung.nl9Score90

Sabrent XTRM

Op de valreep stuurde Sabrent de gloednieuwe XTRM Thunderbolt 3-ssd in. Dat Sabrent goed naar de wat oudere X5 heeft gekeken, is duidelijk, want de XTRM is op elk front nog net wat sneller. En daarbij is hij ook nog iets compacter en lichter. Sabrent zet dus feitelijk de echte topprestatie in deze test neer. Maar let op: ook deze ssd lijkt na een transfer van circa 400 gigabyte terug te vallen door de beveiliging tegen warmte, zij het minder extreem dan de Samsung X5. Op dat moment is hij echter wel te heet om aan te raken. De beschikbaarheid is het echte issue, want op het moment van schrijven is deze gloednieuwe Sabrent nog niet in de EU te koop en zijn er nog geen prijzen in euro’s bekend. Naar verwachting van de fabrikant kun je hem als je dit leest kopen via Amazon, maar helemaal zeker weten we dit niet. Gezien de verkrijgbaarheid geven we deze best presterende ssd nu geen keurmerk.

Sabrent XTRM

Prijs
$ 250,- (500 GB), $ 400,- (1 TB), $ 650, (2 TB) (prijzen in euro’s nog onbekend)
Klasse
Thunderbolt 3
Websitewww.sabrent.com10Score100

Conclusie

Een bekend gezegde is dat er weinig echt slechte producten zijn, maar vooral slechte prijzen. En zeker bij externe ssd’s, die vooral door hun aansluiting en interne interface worden beperkt, zit daar een kern van waarheid in. Een enkeling valt echt buiten de boot dankzij wat mindere prestatie, maar de ssd’s ontlopen elkaar binnen hun klasse weinig. Het is dus vooral zaak om goed na te denken over wat belangrijk is voor jouw gebruik. Geef je vooral om een ssd om vanaf te werken, kijk dan goed naar de ATTO 4K-benchmarkresultaten en de score in PC Mark 8. Zet je vooral veel data over, kijk dan naar de overdrachtstijden in de verschillende benchmarks. Dat gezegd hebbende, zien we een aantal positieve uitschieters. Zoek je vooral een betaalbare drive, dan zijn de Samsung T5 en SanDisk Extreme Portable SSD goede opties, waarbij de nipt lichtere en waterdichte SanDisk onze redactietip weet te pakken. Zoek je een nvme-variant om alles uit een snelle usb Gen 2-aansluiting te halen, dan tonen de SanDisk Extreme Pro Portable en de Crucial X8 zich daar de snelste. We geven de award wederom aan SanDisk vanwege de waterdichtheid en de encryptie. Let op: beide moeten niet veel duurder zijn dan de Transcend of de Samsung T7 Touch die hen op de hielen zitten. Die laatste krijgt van ons een redactietip, want een vingerafdrukscanner als beveiliging werkt een stuk soepeler dan de softwareoplossing die anderen gebruiken.

Zoek je ultieme prestaties voor je pc of Mac met Thunderbolt 3? De Sabrent XTRM zet de indrukwekkendste prestaties neer van allemaal, met de Samsung X5 als een respectabele tweede. Het is alleen nog even de vraag of Sabrent op prijs en beschikbaarheid ook gaat concurreren met marktleider Samsung.

©PXimport

Kleine ssd’s zijn het zelden waard

Veel mensen denken dat een luchtreiniger vooral nuttig is in het voorjaar en de zomer, als het pollenseizoen in …uhm volle bloei staat. Maar ook – of juist – in de herfst is zo’n apparaat een echte hulp voor een gezonder binnenklimaat in huis. Hoe dat precies zit, lees je in dit artikel.

Open deur: minder ventilatie = minder frisse lucht

Waar in de zomer ramen en deuren openstaan, houden we in de herfst juist alles vaker dicht. Dat houdt de warmte binnen, maar doordat de lucht minder goed circuleert blijven vocht, stof en geuren langer hangen. In badkamers, keukens en woonkamers met goed sluitende kozijnen merk je dat direct: de lucht voelt wat bedompter aan en ruikt sneller muf. Een luchtreiniger helpt dat te voorkomen door fijnstof, pollen en andere kleine deeltjes actief uit de lucht te filteren. Zo blijft het binnenklimaat merkbaar frisser, ook wanneer de ramen dicht blijven.

Minder allergieklachten

Wie gevoelig is voor huisstofmijt of schimmelsporen, merkt dat klachten vaak toenemen in de herfst. Dat komt doordat vocht en temperatuur in huis precies de omstandigheden bieden waarin deze allergenen goed gedijen. Een luchtreiniger helpt door de lucht continu in beweging te houden en allergenen te vangen. Wat je wel moet weten: schimmelsporen worden door een filter grotendeels uit de lucht gehaald, maar de bron – vaak vochtige muren of slecht geventileerde ruimtes – moet je nog steeds aanpakken. Zonder die bronbestrijding blijft het probleem terugkomen. Een luchtreiniger helpt dus vooral bij de symptomen, niet bij de oorzaak.

©Philips

Ventileren en luchtvochtigheid

Een luchtreiniger is geen vervanger voor ventilatie. Ventileren blijft nodig om koolstofdioxide, vocht en geur af te voeren. Wie de ramen regelmatig openzet en daarnaast een luchtreiniger laat draaien, houdt de lucht zowel vers als schoon. De luchtreiniger pakt de fijne stofdeeltjes aan, terwijl ventilatie zorgt dat nieuwe zuurstof binnenkomt.

In de herfst speelt ook de luchtvochtigheid een rol. Door de verwarming kan de lucht binnen te droog worden, en daar doet een luchtreiniger weinig aan. Wil je het binnenklimaat prettig houden, combineer hem dan met een luchtbevochtiger.

Betere lucht, beter binnenklimaat

Een luchtreiniger is geen wondermiddel, maar wel een apparaat dat in de herfst meer doet dan veel mensen denken. Hij haalt stof, pollen en schimmelsporen uit de lucht, helpt muffe geur te voorkomen en ondersteunt de ventilatie in huis. Zeker in goed geïsoleerde woningen, waar de lucht snel stil komt te staan, merk je het verschil. De lucht voelt frisser aan, je ademt prettiger en het binnenklimaat blijft in balans – precies wat je nodig hebt in het seizoen waarin we het liefst binnen blijven.

Mediabestanden, zoals foto’s, audio en diverse documenten, bevatten vaak extra informatie over het bestand zelf, de zogeheten metadata. Niet al die gegevens hoeven natuurlijk voor iedereen leesbaar te zijn. Hoe pas je die gegevens aan, en kun je ze ook helemaal verwijderen?

Metadata betekent letterlijk gegevens over gegevens. Het gaat namelijk om informatie die iets over het bestand zelf zegt, maar geen deel uitmaakt van de hoofdinhoud. Bij foto’s kan dit bijvoorbeeld de opnamedatum zijn, maar ook de locatie, cameramodel en instellingen. Muziekbestanden bevatten dan weer gegevens zoals titel, artiest, album, jaartal, albumhoes en songteksten. In video’s vind je informatie terug zoals gebruikte software, resolutie en lengte. Ook in pdf’s en Office-documenten als pdf zitten vaak extra data, zoals auteursnaam, aanmaakdatum en revisies.

Metadata zijn vaak erg handig. Je kunt je vakantiefoto’s bijvoorbeeld automatisch sorteren op locatie of datum, en als fotoliefhebber kun je instellingen zoals iso of sluitertijd analyseren. In muziekbestanden toont je mediaspeler alle informatie in de afspeellijst (inclusief gesynchroniseerde lyrics) en kun je snel tracks per genre of jaar terugvinden. Bij documenten zie je naast de auteur onder meer ook wanneer het bestand is aangemaakt en welke revisies zijn doorgevoerd.

Waarom bewerken?

Metadata zijn dus zeker handig, maar soms bevatten ze informatie die je liever niet deelt of die simpelweg niet klopt. Denk aan foto’s die je online plaatst: je wilt dan meestal geen locatiegegevens meegeven zoals je thuisadres. En misschien ook liever niet welk toestel je gebruikt of dat je bewerkingen hebt uitgevoerd. Anderzijds wil je voor archiveringsdoelen misschien nog trefwoorden toevoegen of locatiegegevens invoeren bij foto’s die je binnenshuis nam.

In veel muziekbestanden zitten onjuiste tags, zoals verkeerd gespelde album- of artiestnamen. Of je wilt ontbrekende albumhoezen of lyrics aanvullen, of extra tags toevoegen om je collectie beter te structureren per jaar, genre of tracknummer.Bij documenten kan het juist gaan om het verbergen van de auteur of doorgevoerde aanpassingen, of om het wissen van revisies met gevoelige inhoud. Soms wil je ook bepaalde metadata eenduidiger gebruiken in meerdere bestanden, bijvoorbeeld voor professionele doeleinden.

Locatiegegevens in foto's

Laten we starten met foto’s en in het bijzonder met locatiegegevens, want deze kunnen voor veel gebruikers belangrijk zijn. De kans is groot dat je smartphone deze informatie standaard bewaart bij elke foto. Je kunt dit controleren en aanpassen. Op Android open je de camera-app, tik je op het tandwielpictogram voor Instellingen, zoek je naar Locatie opslaan, GPS-tags of Geotagging en schakel je de functie uit. Op sommige toestellen kun je ook instellen dat telkens eerst om je toestemming wordt gevraagd.

Op een iPhone open je Instellingen en ga je naar Privacy en beveiliging. Tik op Locatievoorzieningen, scrol naar Camera en kies Nooit of Vraag volgende keer of wanneer ik deel, om telkens zelf te beslissen.

Bij de meeste digitale fotocamera’s werkt het net zo. Ze gebruiken een gps-module of bluetooth met je smartphone om locatiegegevens toe te voegen. Via het menu kun je deze functie ook hier uitschakelen.

Locatie aanpassen

Sommige apps en diensten verwijderen locatiegegevens automatisch uit foto’s. WhatsApp bijvoorbeeld stript standaard alle metadata. Toch is het veiliger om gevoelige informatie vooraf zelf te wissen. Op een iPhone doe je dat vanuit de Foto’s-app: selecteer de foto, tik op het info-icoon of veeg omhoog. Je ziet een kaart met locatie, en via Pas aan kun je de locatie wijzigen of instellen op Geen locatie. Met Voeg een locatie toe kun je ook zelf gegevens toevoegen. Op Android is dit wat lastiger. Google Foto’s biedt geen optie om locatiegegevens te verwijderen of aan te passen als die al in de EXIF-metadata zitten. Zelf locatiegegevens toevoegen kan wel, maar slechts beperkt. Externe apps bieden dan meer mogelijkheden.

Photo Metadata Remover geeft je de mogelijkheid om een of meerdere foto’s tegelijk te strippen van locatie en andere metadata. Je kiest de bronmap en de doellocatie voor de opgeschoonde bestanden. Wil je metadata wijzigen in plaats van verwijderen, dan gebruik je een gratis app als Photo EXIF Editor - Metadata. Open een fotomap, selecteer een foto en je ziet een reeks EXIF-tags, zoals Geolocation, Captured time, Aperture en Exposure time. Tik op een tag om deze aan te passen. Bij Geolocation krijg je een kaart te zien waarop je een nieuwe locatie aanduidt, die je bevestigt met het vinkje en het diskette-icoontje.

Losse bestanden in XnView

Het is prettiger om de metadata van je foto’s op je pc te bewerken. In beperkte mate kan dat via Verkenner: klik met rechts op een foto, kies Eigenschappen, open het tabblad Details en beweeg je muis over de kolom Waarde om te zien welke items je kunt aanpassen. Voor meer mogelijkheden zijn er gratis externe tools beschikbaar. We denken bijvoorbeeld aan de uitgebreide opdrachtregeltool ExifTool, de flexibele fotobeheerder XnView MP of het Adobe Lightroom-alternatief darktable.Hier focussen we op de handigste functies binnen XnView MP. Start de tool (ook als portable versie beschikbaar) en open een foto via het menu Bestand of de ingebouwde bestandsbrowser. Icoontjes op de miniatuur tonen welke metadata aanwezig zijn (xmp, ipct-iim en exif). Helemaal onderaan vind je het tabblad Info met de metadata op aparte tabbladen. Op het tabblad Kaart bekijk je de locatie. Controleer in het menu Beeld of alle gewenste opties bij Info panelen zijn aangevinkt.

In het menu Metagegevens kies je bij Opschonen welke soorten metadata je wilt verwijderen. Andere opties, die geen verdere toelichting behoeven, zijn GPS-gegevens bewerken en Tijdstempel wijzigen. Met IPTC bewerken en XMP bewerken pas je metadata aan via meerdere tabbladen. Klik hier op Schrijven om je wijzigingen toe te passen. In het Info-paneel zul je merken dat veel aanpassingen tegelijk op zowel ITPC-IIM- als XMP-niveau doorgevoerd worden.

Batch-aanpassingen in XnView

Met XnView MP kun je metadata ook in meerdere foto’s tegelijk aanpassen of verwijderen. Open Hulpmiddelen / Reeks converteren (Ctrl+U) en voeg bestanden of een hele map toe met Bestanden toevoegen of Map toevoegen. Ga daarna naar het tabblad Acties, klik op Actie toevoegen, kies Metagegevens en selecteer een optie als IPTC-IMM/XMP, Metagegevens wissen of XMP. We gaan even uit van deze laatste. Vul de tagvelden die verschijnen naar wens in.

Op het tabblad Uitvoer bepaal je waar de gewijzigde bestanden terechtkomen (dit hoeft zeker niet de bronmap te zijn). Bevestig met Converteren om de aangepaste metadata op te slaan in de geselecteerde foto’s. Je controleert dit via het Info-paneel op het tabblad XMP (onder meer bij het onderdeel dc). Op vergelijkbare manier kun je ook IPTC-IIM-metadata aan meerdere foto’s toevoegen of aanpassen.

Metadata in audio

Net als bij foto’s kunnen ook audiobestanden metadata opslaan, in verschillende headers en op uiteenlopende manieren. Het bekendste formaat is ID3 (voornamelijk bij mp3), met informatie als titel, artiest, album, genre en jaar. De latere versie, ID3v2, ondersteunt ook songteksten, albumhoezen en eigen velden. Andere populaire formaten zijn APE en Vorbis Comments, onder meer gebruikt bij FLAC- en OGG-bestanden.

Zoals eerder genoemd zijn er verschillende praktische redenen om metadata in audiobestanden aan te passen of toe te voegen. Twee uitstekende en gratis tools hiervoor zijn TagScanner en Mp3tag. We nemen deze laatste als voorbeeld. Laat je niet afschrikken door de naam: de tool ondersteunt verschillende audio- en metadataformaten, waaronder de drie hierboven genoemde.

Losse bestanden in Mp3tag

Download en installeer Mp3tag onder Windows (eventueel als portable versie) en start de app. Sleep een audiobestand naar het hoofdvenster en selecteer het. In het linkerdeelvenster zie je de metadata zoals Titel, Artiest, Album en Jaar. In de kolom Tag verneem je het type metadata, bijvoorbeeld Vorbis Comment, ID3v2.4 of APE. Je past de metadata aan door in een tagveld te klikken en de inhoud te wijzigen of aan te vullen. Klik met rechts op het veld met het cd-icoon, kies Cover toevoegen en verwijs naar een geschikte afbeelding. Gebruik Bestand / Tag opslaan (Ctrl+S) om je wijzigingen te bewaren.

Je kunt ook metadata ophalen via online databases. Mp3tag ondersteunt standaard drie bronnen: freedb (of beter: opvolger gnudb, aangezien freedb niet langer operationeel is), Discogs en MusicBrainz. Deze opties vind je in het menu Tagbronnen. Bij het eerste gebruik van Discogs meld je je aan met een gratis account en autoriseer je Mp3tag met een code. Voor MusicBrainz en freedb is dat niet nodig, al vul je voor freedb wel bij voorkeur een (willekeurig) e-mailadres in via Bestand / Opties bij Tagbronnen / Freedb (de overige gegevens kun je ongewijzigd laten). Je kunt nu allerlei metadata, inclusief coverart, opvragen via deze bronnen.

Batch-aanpassingen in Mp3tag

Soms wil je metadata van meerdere muziekbestanden tegelijk aanpassen of toevoegen, bijvoorbeeld nummers van dezelfde cd. Dat kan ook in Mp3tag: sleep een map met nummers naar het hoofdvenster of open die via Bestand / Map toevoegen. Selecteer de bestanden die je tegelijk wilt aanpassen; met Ctrl+A selecteer je alles. In het linkerdeelvenster verschijnt dan standaard <houden> bij tagvelden die al ingevuld zijn. Laat je <houden> staan, dan wijzigt Mp3tag dat veld niet. Klik je op het pijlknopje, dan kun je <wissen> kiezen om het veld te legen, een bestaande tag selecteren of zelf iets invoeren. Bevestig ook hier met Ctrl+S om je wijzigingen op te slaan.

Je kunt metadata ook automatisch laten invullen op basis van bestandsnamen. Die bevatten soms bruikbare informatie terwijl de metatags zelf leeg zijn. Selecteer de juiste bestanden en kies Converteren / Bestandsnaam - Tag. Pas het veld Formattering aan zodat het overeenkomt met de structuur van je bestandsnamen, bijvoorbeeld %track% - %artist% - %title%. Onderaan zie je de overeenkomende tags. Klik op Voorbeeld en bevestig met OK. Het omgekeerde kan trouwens ook, via Tag - Bestandsnaam.

Metadata in documenten

Niet alleen mediabestanden bevatten metadata, dit geldt net zo goed voor ‘gewone’ documenten. Deze informatie kan bijvoorbeeld handig zijn bij het ordenen, zoals op auteur of trefwoorden, en bij het archiveren en zoeken. We beperken ons hier tot twee populaire formaten: pdf en docx. Om de metadata van een pdf te bekijken, open je die in een gratis applicatie als Adobe Acrobat Reader. Klik met rechts op het document en kies Document properties (Ctrl+D). Op het tabblad Description kun je tags invullen zoals Title, Author, Subject en Keywords.

Voor docx-bestanden kun je Verkenner gebruiken: klik met rechts op het bestand, kies Eigenschappen en blader op het tabblad Details door de metadata. Je kunt dit uiteraard ook rechtstreeks in Microsoft Word doen: open het document, ga naar Bestand, kies Info en klik op Alle eigenschappen weergeven.

Documenten bewerken

Bij docx-bestanden kun je metadata niet alleen bekijken, maar vaak ook aanpassen, zowel via Verkenner als in Word. Beweeg je muiscursor over een veld en verschijnt er een kader, dan kun je de inhoud wijzigen of wissen. Wil je meerdere metadata tegelijk verwijderen, dan kies je beter een andere aanpak. Dit kan via het tabblad

Details in het eigenschappenvenster van het bestand. Klik onderaan op Eigenschappen en persoonlijke gegevens verwijderen. In het dialoogvenster staat standaard ingesteld dat er een kopie wordt gemaakt zonder eigenschappen, maar je kunt ook de optie De volgende eigenschappen uit dit bestand verwijderen kiezen. Vink dan de gewenste metadata aan of klik op Alles selecteren, en bevestig met OK.

Je kunt ook bewerken vanuit Word: ga naar Bestand, kies Info en klik op Controleren op problemen / Document controleren. Laat alle onderdelen aangevinkt en klik op Controleren. Vervolgens kies je Alles verwijderen bij de onderdelen die je uit het document wilt halen. Rond af met Sluiten.

PDF-bestanden bewerken

Voor het gratis bewerken van metadata in een pdf-bestand gebruik je bijvoorbeeld PDF24 Creator. Start de tool na installatie. In de toolbox onderaan zie je onder meer de knoppen Remove PDFMetadata en Edit PDF metadata. Sleep een of meerdere pdf’s naar het venster. Met de eerste knop verwijder je alle metadata in één keer, met de tweede pas je velden aan zoals Title, Author, Subject en Keywords. Je kunt hiermee helaas geen eigen metadata toevoegen.

Dat kan wel met een zeldzame gratis (online-)tool zoals Sejda. Klik op Change metadata (ook Remove all metadata is hier beschikbaar), vul de gewenste velden in of klik op + Add new field, en geef een naam en waarde op. Bevestig met Add Field en Update PDF Metadata, en download de aangepaste pdf. Je kunt deze eigen velden bekijken met Acrobat Reader, via Document properties op het tabblad Custom.