Een kijkje op een website van een computerwinkel naar werkgeheugen levert termen op als DDR, MHz, CAS Latency, SO-DIMM en 204-pins. Voor elk type computer is werkgeheugen beschikbaar, maar hoe weet je nu precies welk geheugen voor jouw systeem geschikt is? In dit artikel lees je er alles over.

Tip 1: Geheugen

Als we het over geheugen hebben voor een computer, smartphone of tablet bedoelen we in de meeste gevallen het werkgeheugen van een systeem. Andere woorden die vaak gebruikt worden, zijn intern geheugen of RAM-geheugen (Random Access Memory). Dit soort geheugen heeft een computersysteem nodig om te kunnen functioneren. Het schrijft tijdelijk data in het geheugen zodat programma's kunnen draaien of processen in de computer kunnen worden gedaan. Meer geheugen zorgt ervoor dat je systeem sneller draait en in de meeste gevallen kun je zelf het aantal gigabytes werkgeheugen upgraden. Verwissel de term intern geheugen niet met opslagruimte.

Voorbeelden van opslagruimte zijn harde schijven, geheugenkaartjes of SSD-schijven. Deze componenten worden gebruikt om bestanden en data permanent op te slaan. In het geval van werkgeheugen heb je zelf geen invloed op wat er naar het geheugen wordt geschreven en als je de computer, smartphone of tablet uitzet, verdwijnt de data weer uit het werkgeheugen. Dit komt omdat werkgeheugen vluchtig geheugen (volatile memory) is, dat stroom nodig heeft. Een opslagmedium zoals een harde schijf heeft geen stroom nodig om data te bewaren en wordt niet-vluchtig of permanent geheugen (non-volatile memory) genoemd.

©PXimport

Werkgeheugen oftewel RAM.

Tip 2: DRAM en SRAM

Er zijn verschillende vormen werkgeheugen, maar voor computers, smartphones en tablets hebben we het over RAM-geheugen. Geheugen kan statisch of dynamisch zijn en het verschil zit hem in de manier waarop het geheugen de data vasthoudt. Moderne computers maken vrijwel altijd gebruik van dynamisch RAM-geheugen, de afkorting voor dynamisch RAM-geheugen is DRAM. SRAM staat voor statisch RAM en wordt in een computer veelal gebruik als cpu-cache, een soort geheugenhulpje van de processor in de computer. Een veelgebruikte term is bovendien SDRAM, een beetje een ongelukkige keuze aangezien dit een combinatie van SRAM en DRAM impliceert, maar SDRAM is DRAM dat gesynchroniseerd wordt met de systeembus van de computer. De afkorting staat dan ook voor Synchronous Dynamic Random Access Memory. SDRAM is de huidige generatie DRAM en vind je in bijna elke computer, smartphone of tablet terug.

©PXimport

SDRAM DDR3-werkgeheugen.

Tip 3: DDR

Om het geheel nog een beetje ingewikkelder te maken, hoort bij het begrip SDRAM nog de toevoeging DDR. DDR staat voor Double Data Rate en is een uitbreiding van de originele SDRAM-standaard. Op dit moment is DDR3-geheugen in de meeste computers ingebouwd, maar oudere modellen hebben wellicht DDR2-geheugen nodig.

DDR4 bestaat sinds 2014. Het is belangrijk om te weten welk soort DDR-geheugen je nodig hebt voor jouw systeem. Als je wilt weten welk geheugen in je computer is ingebouwd, download je het programma Speccy door hier op Free Download te klikken. Op de volgende pagina klik je op één van de aangeboden downloadlocaties, bijvoorbeeld Piriform.com. Installeer het programma en zorg dat je het vinkje weghaalt voor Installeer Google Toolbar gratis in combinatie met Speccy. Als je het programma start, zie je onder RAM het type RAM dat in je computer is geïnstalleerd.

Op de Mac klik je op het Apple-logo links bovenin en kies je Over deze Mac. Klik op Meer info en achter geheugen staat het type geheugen dat in je Mac is geïnstalleerd.

©PXimport

Speccy geeft aan dat in de computer 4GB DDR2 RAM is geïnstalleerd.

Tip 4: MHz en ECC

Naast het type SDRAM is het ook belangrijk te kijken naar de klokfrequentie of kloksnelheid van het geheugen. Dit wordt aangegeven in MHz (megahertz). Een moederbord ondersteunt meestal maar een bepaald aantal soorten klokfrequenties, je moet geheugen kopen wat door je moederbord wordt ondersteund. Dit vind je bij de specificaties in de handleiding van je moederbord. Er worden verschillende getallen gebruikt om RAM-modules te onderscheiden. In het geval van een DDR3-module met een klokfrequentie van 200 MHz kun je deze waarde met acht vermenigvuldigen om de datatransfer per seconde uit te vinden. In dit geval is dit 1600. Dit DDR-geheugen wordt daarom ook DDR3-1600 genoemd. Om het nog ingewikkelder te maken, wordt dit geheugen ook wel eens aangeduid met het voorvoegsel PC. In dit geval vermenigvuldig je 1600 nog eens met acht. DDR3-1600-geheugen kan dus ook PC-12800-geheugen worden genoemd.

©PXimport

Deze tabel geeft aan hoe een bepaalde RAM-module ook wel genoemd wordt.

Twee andere termen die je vaak tegenkomt in combinatie met de klokfrequentie zijn ECC (Error Code Correction) en Buffered (ook wel Registered genoemd). Een moederbord kan vragen om alleen ECC-geheugen te gebruiken, of juist ECC-geheugen weigeren. Dit staat allemaal beschreven in de specificaties van je moederbord. Je kunt ECC-geheugen vaak herkennen aan het feit dat er negen chips aan elke kant van de module zitten, bij non-ECC-geheugen zijn dit er acht per kant. Registered geheugen wordt soms aangeduid als RDIMM en is duurder dan Unregistered-geheugen (UDIMM).

Tip 5: DIMM en SO-DIMM

Desktop-geheugen wordt ook wel DIMM genoemd, dit staat voor Dual InLine Module. DIMM is de opvolger van SIMM en is in vrijwel alle desktopcomputers te vinden. Geheugenmodules voor laptops worden aangeduid met SO-DIMM, oftewel Small Outline Dual InLine Module. Elk type DDR-geheugen heeft echter een andere vorm en een verschillend aantal connectiepunten. Deze connectiepunten worden pins genoemd. Origineel DDR-geheugen voor de desktop heeft 184pins-connectoren, DDR2 en DDR3 voor de desktop hebben beide 240 pins, maar zijn niet onderling met elkaar te combineren. Desktop-DDR4 heeft 288 pins. De SO-DIMM-varianten van de DDR-types hebben andere pin-aantallen. Origineel SO-DIMM DDR- en SO-DIMM DDR2-geheugen hebben 200 pins, SO-DIMM DDR3-geheugen heeft 204 pins en SO-DIMM DDR4 heeft 260 pins. Verschillende types DDR-geheugen zijn niet met elkaar te combineren in één systeem. In sommige gevallen accepteert een moederbord zowel DDR2- als DDR3-geheugen, maar vaak zijn deze twee varianten niet gelijktijdig te gebruiken.

©PXimport

Twee SO-DIMM DDR4-modules.

Tip 6: Andere specificaties

Als je op een website op zoek gaat naar geheugen, kom je nog een paar andere begrippen tegen. Veelgebruikte termen zijn heat spreader en heat sink. Deze begrippen betekenen dat de RAM-modules voorzien zijn van een koelblokje. Als normale gebruiker is dit niet per se noodzakelijk, maar als je bijvoorbeeld het voltage hebt verhoogd om je RAM-modules sneller te laten werken, kan het zijn dat ze sneller warm worden en dan is een koelblokje een zinvolle aanvulling. Een ander veelgebruikt begrip is CAS Latency (CL). Deze waarde geeft aan wat de wachttijd is tussen het moment dat de geheugencontroller een opdracht geeft aan de modules om ruimte vrij te maken en het moment dat deze ruimte beschikbaar is op de module. Des te lager het getal, des te beter.

©PXimport

Deze module heeft een CL-waarde van 15.

Tip 7: Paren

Het wordt aangeraden om RAM-geheugen in paren te installeren omdat dit de prestatie ten goede komt. Als je de keuze hebt, kies dan ook twee modules van dezelfde fabrikant met exact dezelfde specificaties. Wil je in totaal 8 gigabyte aan werkgeheugen hebben, schaf dan beter twee modules van 4 gigabyte aan dan één van 8 gigabyte. Het beste is om twee identieke modules naast elkaar te installeren. Het voordeel hiervan is namelijk dat een modern moederbord zo de dual-channel-functionaliteit kan activeren. Dit komt erop neer dat de doorvoersnelheid beter is dan bij het installeren van slechts één geheugenmodule.

©PXimport

Aan de linkerkant de vier DIMM-sleuven. Een nieuw paar RAM-modules plaats je in beide gele sleuven of in beide oranje sleuven.

Het is wel belangrijk dat je de modules in de goede sleuven plaatst. Op moederborden met meerdere sleuven worden deze met een kleur gecodeerd. Helaas is hier nog geen standaardisatie, bij sommige moederborden betekent dezelfde kleur dat je daar de nieuwe RAM-modules moet plaatsen, bij andere moederborden betekenen gelijke kleuren juist dat je hier geen gekoppelde modules moet plaatsen. Lees bij twijfel de handleiding van het moederbord even door. Sommige computerfabrikanten eisen de installatie van paren, een Mac kan bijvoorbeeld het geheugen weigeren als het niet in paren is geïnstalleerd. Sommige computers hebben ook RAM-geheugen in configuraties van drie modules nodig.

Tip 8: Mobiele apparaten

Smartphones en tablets hebben ook RAM-geheugen, maar uiteraard is er in deze apparaten geen ruimte voor DIMM- of SO-DIMM-modules. RAM in mobiele apparaten is vaak ook van het type DDR3 of DDR4, maar heeft de toevoeging LP (Low Power). Low Power betekent dat ze minder energie verbruiken, maar daardoor is LPDDR-geheugen wel minder snel dan zijn DIMM-broertjes en -zusjes. Dit is niet erg aangezien mobiele besturingssystemen ook minder van het werkgeheugen verlangen dan besturingssystemen van computers. LPDDR kan verschillende vormen aannemen, maar in de meeste gevallen betreft het een chip die op het moederbord van de smartphone of tablet is vastgezet. Dit betekent dat LPDDR-geheugen ook niet is uit te wisselen. Sommige netbooks maken overigens ook gebruik van LPDDR, de MacBook Air is hier een bekend voorbeeld van.

©PXimport

De MacBook Air maakt ook gebruik van LPDDR-geheugen. Ruimtebesparend, maar niet uit te wisselen.

Tip 9: Geheugen uitwisselen

Voordat je het werkgeheugen van je computer of laptop gaat wisselen, is het van belang dat je je statisch ontlaadt. Dit kan door middel van een antistatische armband waarvan je de ene kant om je pols bindt en de andere kant aan een geaard element zoals een computerkast vastmaakt. Ben je niet geaard, dan kan een statische schok ervoor zorgen dat je de componenten in je computer ruïneert. Hoe je het werkgeheugen wisselt, is per computer verschillend, maar bij de meeste desktopcomputers druk je met twee handen op beide plastic klemmetjes die het geheugen vasthouden. Het geheugen komt een beetje omhoog en je kunt het er zo uitnemen. Bij laptops is het principe vaak hetzelfde maar doordat de ruimte beperkt is en de onderdelen veel kleiner zijn, kan het verwisselen van geheugen een delicaat klusje zijn. Lees in ieder geval voor je begint even de handleiding van je computer door voordat je de kast openschroeft.

©PXimport

Met een antistatische armband verhinder je dat je de componenten van je computer kapot maakt.

Tip 10: Android-smartphone

Ondanks dat je het werkgeheugen van je smartphone eigenlijk niet kunt uitbreiden, is het via een hack wel mogelijk om dit met een Android-toestel te doen. Je moet hiervoor het apparaat wel 'rooten' waardoor je toegang krijgt tot allerlei systeemfuncties. Hoe je een toestel moet rooten, wordt op deze site uitgelegd. Maar pas hiermee op: als je niet weet wat je doet, kan het ook flink misgaan.

©PXimport

Met deze app kun je een SD-kaart als extra RAM-geheugen inzetten.

Heb je een geroot toestel, dan kun je vervolgens met de app Roehsoft RAM-Expander (SWAP) uit de Play-store een MicroSD-kaartje gebruiken als extra RAM-module. Hoe dit in zijn werkt gaat, lees je in de app. Je hebt er wel een MicroSD-kaartje van minstens vier gigabyte voor nodig, de app maakt namelijk een bestand van vier gigabyte aan om als werkgeheugen te kunnen gebruiken. Let er bij aanschaf wel op dat je een goede MicroSD-kaart koopt. De kwaliteit van SD-kaarten wordt met klassen aangegeven. Class4 wordt minstens aangeraden, Class 10 is de beste keuze. Het extra werkgeheugen zal overigens nooit zo snel kunnen werken als het interne LPDDR-geheugen van je smartphone. Voordat je de app aanschaft, is het handig om eerst met de app MemoryInfo & Swapfile Check te verifiëren of jouw Android-toestel geschikt is voor deze RAM-uitbreiding.

Kooptips

RAM-modules zijn er in alle soorten en maten en vaak kun je de één niet met de ander vergelijken omdat niet elke pc dezelfde modules accepteert. Deze drie opties zijn de beste in hun prijsklasse.

HyperX Fury DDR3-1600 4GB

Prijs: € 29,95

Deze module van vier gigabyte herkent automatisch het host-platform en klokt over naar de hoogst haalbare frequentie. De Fury heeft een CL-waarde van 10 en is geschikt voor gebruikers die nét iets meer willen dan alleen e-mail checken. Door het koelplaatje wordt de module nooit te heet.

©PXimport

Corsair Vengeance DDR3-1600 2x8GB

Prijs: € 119,-

Met deze kit van Corsair bouw je 16 gigabyte in je laptop (mits die dit ondersteunt). De twee modules van elk acht gigabyte hebben een CL-waarde van 10 en een kloksnelheid van 1600 MHz. Ze zijn perfect geschikt voor laptops met Intel Core i5- en i7-processoren.

©PXimport

Crucial Ballistix DDR4-2400 4x8GB

Prijs: € 169,-

32 gigabyte in je computer en dan ook nog eens DDR4-geheugen. Met deze modules van Crucial haal je het nieuwste van het nieuwste in huis. Ze zien er niet alleen erg mooi uit, door de behuizing wordt de warmte ook optimaal verdeeld.

©PXimport

Apple heeft iOS 18.4 uitgebracht. Daarin zitten zoals altijd de nodige beveiligingsupdates, probleemoplossingen en verbeteringen, maar ook acht nieuwe emoji. Daarbij zit er een waarvan het ons niet zou verbazen als die binnen no time de meest gebruikte emoji aller tijden zou worden.

Nieuwe emoji's komen er niet zomaar. Iedereen mag een voorstel indienen bij het Unicode Consortium, de organisatie die digitale tekens wereldwijd standaardiseert. Zij beoordelen of het idee bruikbaar, relevant en onderscheidend genoeg is. Eén keer per jaar stellen ze een nieuwe set samen. De emoji's die nu zijn verschenen, horen allemaal bij de set Emoji 16.0. Heb je iOS 18.4 geïnstalleerd, dan kun je ze vanaf nu gebruiken. Het zijn een vingerafdruk, een radijsje, een kale boom, een harp, een schep, een spetter en de vlag van het piepkleine Kanaaleiland Sark staan. Leuk allemaal, maar het is natuurlijk de achtste nieuwe emoji die er met kop en schouders bovenuit steekt.

Die emoji, dat zijn wij allemaal

We hebben het dan over de emoji met donkere wallen en kringen onder zijn ogen. Die blik van: ik ben er nog, maar vraag me niet hoe. Het is de werkende ouder die op zijn enige uitslaapdag om vijf over half zes wordt gewekt door een vrolijke peuter die ontdekt heeft dat je met pannendeksels zo'n leuk geluid kunt maken. De horeca-medewerker die vijf minuten voor sluitingstijd nog een groep van vijftien man ziet binnenkomen. Een kantoormedewerker die zijn e-mail opent na een weekendje weg en 83 ongelezen berichten ziet. Het is januari. Het is maandag. Het zijn wij allemaal.

©Unicode

Kun jij hem al gebruiken?

Pas na een systeemupdate verschijnen de emoji's op je toestel. Het kan dus zijn dat je nog even moet wachten. Goed om te weten: Apple, Google en andere fabrikanten verwerken de nieuwe emoji's op hun eigen moment en in hun eigen stijl. Op een Android-toestel kan een emoji er dus net iets anders uitzien dan op een iPhone, ook al gaat het om hetzelfde Unicode-teken.

De ene update is de andere niet. De meest recente en flinke update voor Windows 11 is 24H2. Deze kent een groot aantal zichtbare en onzichtbare nieuwigheden. Er zijn daarmee genoeg redenen om over te stappen. Hoe zorg je voor een probleemloze update en ultieme flexibiliteit?

Voorbereiding

Een nieuwe Windows 11-editie vraagt om een goede voorbereiding. Benut dat moment om de computer helemaal up-to-date te brengen.

Dit is bijvoorbeeld een goed moment om je drivers te bekijken en zo nodig bij te werken. Bezoek de website van de computerfabrikant en controleer op nieuwe stuurprogramma’s. Gebruik je bijvoorbeeld een grafische kaart voor je gaming-pc, dan controleer je op de website van de fabrikant of er nieuwe stuurprogramma’s beschikbaar zijn.

Zorg verder voor een opgeruimde machine. Je kunt hiervoor gebruikmaken van de klassieke Schijfopruiming: open het Startmenu en typ Schijfopruiming. Eenmaal geopend, klik je op Systeembestanden opschonen. Controleer hierna de lijst en plaats vinkjes naast de onderdelen die je wilt verwijderen. Onderdelen zoals Tijdelijke bestanden, Windows Update opschonen en Upgradelogboekbestanden van Windows kunnen je veel ruimte teruggeven. Een ander Windows-onderdeel dat je inzicht geeft in de huidige onderdelen op de computer vind je via de Windows-instellingen. Druk op Windows-toets+I en kies Systeem / Opslag. Klik op Aanbevelingen voor opschoning en verwijder de onnodige ruimteverslinders.

Goede voorbereiding is het halve werk: zorg voor een opgeruimde machine.

Back-up

Een veiligheidsupdate of compacte functie-update is tot daaraantoe, maar voor een grote update zoals Windows 11 24H2 hebben we onze back-upzaken graag goed op orde. Zorg daarom voor een recente reservekopie van je bestanden en sla het back-upbestand op een externe locatie op. Je kunt hiervoor gebruikmaken van een online opslagdienst, zoals Google Drive of OneDrive, of een externe schijf of usb-stick.

Windows Update

Is alles op orde? Dan kunnen we de upgrade binnenhalen. Je kunt de 24H2-update op verschillende manieren installeren. De meest eenvoudige manier is om te wachten totdat de Windows 11 24H2-update wordt aangeboden door Windows Update. Grotere updates, zoals deze, worden gefaseerd uitgerold. Zo is het mogelijk dat een update pas na maanden op de computer verschijnt, bijvoorbeeld pas nadat er bekende problemen zijn opgelost.

Open het Windows-instellingenvenster (Windows-toets+I) en kies Windows Update. Activeer de optie Krijg de nieuwste updates zodra ze beschikbaar zijn en klik op Naar updates zoeken. De update wordt gemeld als ‘Windows 11, versie 24H2’ en automatisch gedownload als Windows Update deze vindt.

Eenmaal gedownload, verschijnt het venster Opnieuw opstarten plannen. Geef hier aan wanneer je de update wilt installeren. Kies de dag (Een dag kiezen) en een moment (Een tijd kiezen) en klik op Opnieuw opstarten plannen. Gebruik je de computer op het gekozen moment? Start de machine dan automatisch op een eerstvolgend rustig moment op. In andere gevallen verschijnt er een melding bij het systeemvak, waarbij je de mogelijkheid hebt om direct opnieuw op te starten, vanavond opnieuw te starten of een specifieke tijd te kiezen.

Zodra je Windows opnieuw opstart, wordt de 24H2-update geïnstalleerd.

Update Windows Professional

Ben je een gevorderde gebruiker, dan kun je een truc inzetten om sneller een grote upgrade (zoals Windows 11 24H2) via Windows Update binnen te krijgen. Maak je gebruik van Windows 11 Professional? Open het Startmenu en typ gpedit.msc. Ga naar Computerconfiguratie / Beheersjablonen / Windows-onderdelen / Windows Update / Updates beheren die worden aangeboden vanuit Windows Update. Dubbelklik op De doelversie van de onderdelenupdate selecteren. Kies Ingeschakeld. In het vak Opties typ je in het eerste vak Windows 11. In het tweede vak typ je 24H2. Klik op Toepassen en OK.

Heb je de Home-uitvoering van Windows 11? Dan heb je niet de beschikking over het eerdergenoemde programma. Dezelfde truc kun je dan alsnog handmatig afdwingen via het Windows-register. Volg deze stap alleen als je bekend bent met het register. Open de register-editor (typ regedit.exe in het Startmenu) en blader naar de sleutel HKEY_LOCAL_MACHINE\SOFTWARE\Policies\Microsoft\Windows\WindowsUpdate. Kies Bewerken / Nieuw / Tekenreekswaarde. Noem deze ProductVersion. In het vak Waardegegevens typ je Windows 11. Klik op OK. Kies wederom Bewerken / Nieuw / Tekenreekswaarde. Noem deze TargetReleaseVersionInfo. Bij Waardegegevens typ je 24H2. Klik op OK. Kies hierna Bewerken / Nieuw / DWORD-waarde (32-bits) en noem deze TargetReleaseVersion. Bij Waardegegevens typ je 1. Sluit de register-editor, start Windows opnieuw op en voer Windows Update uit. Je kunt deze truc ook gebruiken bij een toekomstige Windows-versie, bijvoorbeeld 25H2.

Zo zien we het graag: Windows 11 24H2 netjes aangeboden door Windows Update.

Installatie-assistent

Biedt Windows Update je niet aan om te upgraden naar 24H2 en heb je geen geduld? Dan nemen we het heft in eigen hand. Via deze webpagina van Microsoft vind je alternatieve manieren om de nieuwste versie alsnog binnen te halen. De eerste optie is de Installatie-assistent voor Windows 11. Deze wizard controleert of de machine in aanmerking komt voor de update en haalt automatisch de nieuwste versie van Windows 11 binnen.

Voordat je de Installatie-assistent gebruikt, zorg je voor minimaal 9 GB vrije schijfruimte. Dit is nodig voor de installatiebestanden. Dubbelklik op het bestand Windows11InstallationAssistant.exe. De wizard controleert of het systeem aan de eisen voldoet en presenteert de gebruiksvoorwaarden. Neem deze door en bij akkoord, klik je op Accepteren en installeren. De eerste stap bestaat uit het installeren van de nieuwste bestanden. In de laatste stap wordt Windows 11 24H2 geïnstalleerd en wordt de computer opnieuw opgestart. Zorg ervoor dat je eventueel geopende documenten hebt bewaard en gesloten.

Media Creation Tool

Een andere manier voor een vlotte overstap naar 24H2 is het gebruik van de Media Creation Tool. In het Nederlands wordt deze tool ook wel Hulpprogramma voor het maken van media genoemd. Deze optie is bijzonder interessant als je de mogelijkheid wilt aangrijpen om Windows schoon te installeren en daarbij aan te geven in hoeverre je bestaande programma’s en bestanden wilt behouden. Bij de eerdergenoemde opties wordt de 24H2-update immers zonder verdere vragen en installatiemogelijkheden geïnstalleerd. Kortom, de Media Creation Tool is interessant als je kiest voor maximale flexibiliteit.

Je vindt de Media Creation Tool op de eerdergenoemde website van Microsoft. Met dit programma maak je de installatiemedia van Windows 11, bijvoorbeeld op een usb-stick. Daarna installeer je 24H2 eenvoudig als upgrade of schone installatie. Lees de voorwaarden door en klik op Akkoord als je het hiermee eens bent. In het volgende venster kies je de taal. Standaard is Nederlands ingesteld, maar je kunt een andere taal kiezen door eerst het vinkje te verwijderen bij Gebruik de aanbevolen opties voor deze pc. Klik op Volgende. Geef nu aan welk medium je wilt gebruiken. Je kunt Windows 11 24H2 installeren op een usb-stick, zodat je de nieuwste versie op meerdere computers tegelijkertijd kunt installeren. Zorg voor een stick met minimaal 8 GB capaciteit en houd er rekening mee dat bestaande gegevens op de stick worden verwijderd (optie USB-flashstation).

Je kunt ook kiezen voor een iso-bestand, waarmee je 24H2 vanaf de vaste schijf kunt installeren (optie ISO-bestand). Hierna haalt het hulpprogramma alle bestanden voor Windows 11 24H2 binnen en wordt de usb-stick of het lokale iso-bestand klaargemaakt. Heb je gekozen voor een usb-stick? Dan kun je hiermee de computer starten en de installatie starten. Heb je gekozen voor een iso-bestand? Lees dan de paragraaf ‘Schone installatie’ om te zien hoe je met een iso-bestand werkt.

Wil je persoonlijke apps en bestanden bewaren, enkel bestanden of helemaal niets?

Schone installatie

De update van Windows 11 24H2 is het ideale moment om met een schone lei te beginnen. Hierbij kun je ervoor kiezen om je programma’s en bestanden te bewaren of volledig opnieuw te beginnen. In het eerste geval zorg je ook voor een schone installatie: Windows plaatst een lege Windows-installatie en zet hierna pas je bestaande documenten en programma’s over. Je hebt hiermee het beste van beide werelden.

Download het iso-bestand van Windows 11 24H2 van de eerdergenoemde website van Microsoft. Kies in het downloadmenu voor Windows 11 (multi-versie ISO-bestand voor x64-apparaten). Is het bestand gedownload, verplaats het dan naar een aparte map (bijvoorbeeld Installatiebestand Windows 11) in de verkenner. Klik met de rechtermuisknop op het iso-bestand en kies Koppelen. Het iso-bestand wordt hiermee als virtuele schijf toegankelijk in de verkenner. Open vervolgens de inhoud en dubbelklik op Setup.exe om de installatie te starten.

Je kunt een iso-bestand via de verkenner benaderen als schijf.

Controleren

Controleer na de installatie of er geen onnodige bestanden zijn achtergebleven. Vlak na de introductie van Windows 11 24H2 bleek de update ruim 8 GB aan onnodige ruimte in te nemen, die je bovendien niet meer kon terugwinnen. Inmiddels is deze bug gelukkig verholpen en wordt de ruimte niet meer onnodig gereserveerd. Open Windows Verkenner (gebruik Windows-toets+E) en open de schijf waarop Windows is geïnstalleerd. De map Windows.old bevat de oude Windows-installatie. De map wordt aangesproken zodra je klikt op Herstel (zie de paragraaf ‘Bij spijt: terugrollen’). Je kunt de map op verschillende manieren verwijderen, onder meer via het eerder besproken Schijfopruiming. Plaats een vinkje bij Vorige Windows-installatiebestanden. Deze aanpak komt van pas als de map zelfs na de tien dagen bedenktijd niet automatisch door Windows is verwijderd.

Opstartmenu opschonen

Heb je een schone installatie van Windows uitgevoerd, maar verschijnt tijdens het opstarten van de computer een scherm waarin wordt gevraagd welke Windows-versie je wilt starten? Dit kan gebeuren als een eerdere installatie van Windows voortijdig is afgebroken en de vermelding alsnog in de opstartinstellingen blijft staan. Je kunt dit gelukkig relatief eenvoudig verhelpen.

Open het Startmenu en typ msconfig. Klik op Systeemconfiguratie. Op de tab Computer opstarten vind je de inhoud van het opstartmenu, met daarin tweemaal de vermelding van Windows 11. De vermelding Huidig besturingssysteem laat je staan. Selecteer de andere regel en klik op Verwijderen. Bevestig met een klik op OK.

Via Systeemconfiguratie corrigeer je indien nodig het opstartmenu van Windows.

Bij spijt: terugrollen

Ben je niet tevreden over de update? Je kunt deze in de eerste dagen na de update terugrollen naar de vorige Windows-versie. In het Windows-instellingenvenster kies je Windows Update / Geavanceerde opties / Herstel. In de sectie Herstelopties zoek je naar Downgrade. Klik op de knop Herstel en volg de stappen van de wizard om de update ongedaan te maken. Na tien dagen is deze optie niet meer beschikbaar; dan verwijdert Windows de oude installatie en zit je vast aan 24H2.

Je hebt tien dagen bedenktijd om de update ongedaan te maken.