De accu van een e-bike vormt naast de motor het belangrijkste onderdeel aan de fiets. Wil je de capaciteit en de levensduur van de accu optimaal benutten en er jarenlang plezier aan beleven, dan zijn er een aantal zaken om rekening mee te houden. Acht tips.

1. Kies de accu die bij je past

Tijdens het aanschafmoment van een e-bike is het van belang om goed in te schatten wat je met de e-bike gaat doen. Ga je de e-bike alleen voor korte ritten gebruiken of zet je hem ook in voor lange recreatieve tochten? Meer kilometers betekent meer capaciteit!

Je kunt de capaciteit van een accu beter iets hoger inschatten dan te laag. Dus kies liever voor een 400Wh-accu dan voor een 300Wh-accu. Een e-bike nodigt nu eenmaal uit om meer kilometers te maken dan een normale fiets. Houd qua actieradius ook rekening met je eigen lichaamsgewicht en het terrein waarin je gaat fietsen. Ook deze factoren bepalen uiteindelijk de capaciteit van een geschikte accu.

2. Lithium accu? Bijladen kan op ieder moment

De lithium-ion accu van de moderne e-bike mag je op ieder moment bijladen. Ook als de accu slechts halfleeg is, kun je de oplader aansluiten en de accu weer volladen. Maak je een lange fietstocht? Neem de oplader dan mee. Tijdens een koffiepauze of lunch is er altijd wel een mogelijkheid om de accu van extra energie te voorzien.

3. Gebruik alleen de acculader die bij de accu hoort

Tijdens het opladen van de fietsaccu is het zeer belangrijk, dat je de juiste oplader gebruikt. Zeker als je meerdere e-bikes in de schuur of box hebt staan, ligt verwisseling van de laders op de loer. Door een naamsticker op de oplader te plakken (‘Oplader voor de fiets van Gerard’ bijvoorbeeld), pak je nooit meer de verkeerde acculader. Wel zo veilig!

©Karol Gajewski

4. Bespaar met de juiste versnelling en trapondersteuning

Veel accu-energie kun je besparen met schakelen op het juiste moment. Schakel bij een stoplicht altijd terug naar een kleine versnelling. Niet alleen het wegrijden verloopt veel soepeler, ook vreet het minder energie. Rijd je heuvelop? Ook dan kun je beter naar een kleiner verzet schakelen.

Een hogere trapfrequentie zorgt voor een betere dosering van de accu-energie. Rijden met de trapondersteuning in de turbostand is heel comfortabel, maar een tandje lichter is ook goed te doen en scheelt al snel vele kilometers aan actieradius.

5. Controleer de bandenspanning voor meer actieradius

Moderne fietsbanden hebben een taaie anti-leklaag waardoor je in de praktijk bijna nooit meer een lekke band krijgt. Door deze laag merk je wel minder snel dat de banden een te lage spanning hebben. Een lage bandenspanning zorgt voor meer rolweerstand en dus minder kilometers. Niet alleen de banden slijten daardoor sneller, ook de actieradius van de accu neemt sterk af.

Zorg dus altijd voor banden met de juiste spanning. Afhankelijk van de breedte van de band is dat ergens tussen 3,5 en 4 bar. Controleer de bandenspanning iedere drie weken en gebruik (om het jezelf makkelijk te maken) een pomp met drukmeter.

©Maya Jane

6. Maak ook ’s winters af en toe een ritje

De moderne lithiumaccu (die sinds 2012 wordt toegepast bij e-bikes) is minder gevoelig voor kou dan de eerder gebruikte nikkel-metaalhydride-accu. Bij temperaturen tot min 10 graden Celsius kun je de accu gewoon in een onverwarmde schuur of garage bewaren en opladen; dit heeft geen invloed op de levensduur van de accucellen. Qua capaciteit zal de accu tijdelijk wel iets inboeten. Reken daarbij op een afname van zo’n 15 procent.

Om de accu in een goede conditie te houden, is het verstandig om in de winter af en toe een ritje te maken. Er is altijd wel een zonnige winterdag, die uitnodigt om een fietstripje te maken. Daarmee activeer je het proces van laden en ontladen – de accucellen zijn je er dankbaar voor.

Wanneer de e-bike toch een aantal weken niet wordt gebruikt, zorg er dan in ieder geval voor dat de accu ongeveer half opgeladen is. Zo blijft de accu in de beste conditie.

7. Laad nooit ’s nacht op

Met de stijging van het aantal e-bikes in Nederland zien we de accubranden ook toenemen. Branden met grote gevolgen voor huis en haard. Hoewel de kans op een accubrand nog steeds klein is, is het verstandig om het laadproces in ieder geval niet tijdens de nachtelijke uren te laten plaatsvinden. Bij het laden stroomt er veel energie door de accu en ontstaat er, zeker tijdens het laatste gedeelte van het laadproces, veel weerstand, met de kans op oververhitting. Kom je dus thuis van woon-werkverkeer of een toeristische trip, koppel de lader dan direct aan de accu. Voor het slapen gaan is de accu dan weer volledig opgeladen en kun je de lader afkoppelen.

8. Haal de accu er (soms) uit

Tijdens een zomerdag de e-bike urenlang in de brandende zon stallen is vragen om problemen. De temperatuur in de accu kan oplopen tot meer dan 60 graden en dit heeft niet alleen invloed op de kwaliteit van de accucellen, maar ook op de veiligheid. Bepaalde interne delen kunnen met elkaar versmelten en dit kan leiden tot hachelijke situaties met brand tot gevolg.

Ook heftige regenbuien kunnen voor een grote impact zorgen. Accu’s zijn spatwaterdicht: de fabrikant kan nooit een honderd procent waterdichtheid garanderen. Bepaalde afdichtingen kunnen uitdrogen en ook via het oplaadpunt kan vocht de accu binnendringen.

Vocht en elektra zijn ook geen goede vrienden, de gevolgen laten zich raden. Ook bij strenge vorst is het dus verstandig om de accu veilig te stellen. Hoewel het in principe niet aan te raden is om een fietsaccu binnenshuis te bewaren, ontkom je er onder bepaalde omstandigheden niet aan. Berg de accu veilig op of gebruik een speciale veiligheidskoffer met branddekens.

Word de held van je (klein)kinderen door hen te verrassen met een uniek, zelfgemaakt verhalenboek. Laat hen zelf de grote lijnen van het verhaal bedenken en zie hoe je dankzij Storybook in een handomdraai een prachtig digitaal boekje creëert, compleet met een mooie cover en bijpassende illustraties.

Stap 1: De prompt

Storybook draait op de Gemini AI-chatbot van Google. De functie is gloednieuw en op dit moment alleen te gebruiken via het web, niet via de Gemini-apps voor Android of iPhone. Het goede nieuws: Storybook is helemaal gratis. Je hoeft dus geen betaald abonnement te nemen om het uit te proberen. Wel moet je ingelogd zijn met je Google-account. Surf vervolgens naar: https://gemini.google.com/gem/storybook

Net als bij andere generatieve AI-tools start je met een tekstopdracht, de zogeheten prompt. In een paar zinnen beschrijf je het onderwerp. Of je kiest voor een uitgebreidere instructie, bijvoorbeeld: "Kun je een verhaal maken dat aan een kind uitlegt hoe het leven van een vlinder eruitziet?"

Stap 2: Prentenboek van 10 pagina's

Boven het tekstvak vind je alvast enkele inspirerende voorbeelden van recente prompts, compleet met het bijbehorende verhaal. Denk aan: 'Mijn kind van 7 wil niet logeren bij oma. Maak een Storybook om haar te helpen hiermee om te gaan.' Je kunt je eigen prompt typen, maar ook inspreken: klik op het microfoontje, geef Gemini toegang tot je microfoon en vertel je opdracht. Enkele seconden later verschijnt het prentenboek op het scherm. Elk boek telt tien pagina's, inclusief een prachtige omslag én een door Gemini bedachte titel. Met iedere klik blader je door het verhaal. De tekst is verzorgd opgemaakt en de illustraties zijn verrassend sfeervol. Wij waren aangenaam verrast door de kwaliteit.

Stap 3: Lezen of luisteren

Je kunt het verhaal natuurlijk gewoon lezen, maar Storybook heeft nog een extra troef: een ingebouwde voorleesfunctie. Daarbij kun je kiezen om alleen de huidige pagina te beluisteren of om vanaf de eerste pagina te beginnen. De hoogte van de stem is instelbaar, zodat je een toon kunt kiezen die het best bij het verhaal of de luisteraar past. En het plezier stopt daar niet: via de Deel-knop krijg je een unieke link naar jouw persoonlijke Storybook. Die kun je eenvoudig doorsturen naar familie, vrienden of de kinderen zelf, zodat ze het boekje op hun eigen toestel kunnen bekijken en beluisteren. Bovendien kun je het boekje ook downloaden als pdf. Wil je dat je kind ook offline kan bladeren, dan kun je het dus voor hem of haar printen.

Gourmetten is misschien wel dé nationale volkssport tijdens de feestdagen. Maar hoe leuk de avond ook is, de ochtend erna is vaak minder feestelijk. Die doordringende vetlucht die in je gordijnen, bank en kleding is getrokken, ben je liever kwijt dan rijk. Met deze tien tips – verdeeld over wat je eet en wat je doet – blijft je huis een stuk frisser!

Lees ook: Gourmetten nieuwe stijl: topfavoriet met een eigen twist

Ingrediënten & materialen

De meeste stank ontstaat niet door het gourmetstel zelf, maar door wat we erop leggen. Verbrande boter, karamelliserende suikers en spetterend vet zijn de grote boosdoeners. Met een paar slimme aanpassingen aan je boodschappenlijstje ben je de rookwolken voor.

Tip 1: Investeer in hittebestendige olie

De fout die bijna iedereen maakt: bakken in roomboter of standaard olijfolie. Deze vetten verbranden snel bij de hoge temperaturen van het gourmetten, wat zorgt voor die zware, scherpe walm. Kijk in de supermarkt eens schuin boven de olijfolie; daar vind je rijstolie of arachideolie. Deze oliesoorten hebben een veel hoger rookpunt en blijven stabiel als ze heet worden. Wil je het jezelf helemaal makkelijk maken? Koop dan een bakspray. Daarmee nevel je de pannetjes of de plaat licht in, waardoor je nooit te veel gebruikt en het vet niet onnodig staat te walmen.

Tip 2: Laat de kant-en-klare marinades staan

Die voorgemarineerde schotels uit de supermarkt zijn makkelijk, maar funest voor de luchtkwaliteit. De marinades zitten namelijk vaak vol suiker en water. Zodra dat de hete pan raakt, verbrandt de suiker en verdampt het vocht, met veel rook tot gevolg. Je kunt beter ongemarineerd vlees of vis kopen. Wil je toch smaak? Gebruik dan een dry rub (een droog kruidenmengsel) om het vlees vooraf te kruiden. Als je echt van sausjes houdt, kun je die beter koud op je bord toevoegen dan warm in het pannetje.

Tip 3: Kies voor 'droger' vlees en meer groente

Hoe meer vet er in het vlees zit, hoe meer het spettert en rookt. Hamburgers, worstjes en speklapjes zijn in feite kleine rookbommen. Kies liever voor magere opties zoals biefstuk, kipfilet, kalkoen of witvis. Daarnaast kun je de geuroverlast flink beperken door de verhouding vlees/groente om te draaien. Plakjes courgette, paprika, champignons en aubergine bakken vrijwel geurloos. Met een goede mandolineof groentesnijder maak je in een handomdraai dunne plakjes die snel gaar zijn, waardoor je minder lang hoeft te bakken.

Tip 4: Vervang die oude, bekraste pannetjes

Kijk voordat je begint eens kritisch naar je huidige gourmetstel. Zitten de pannetjes vol krassen en is de antiaanbaklaag versleten? Dan koekt je eten sneller aan, wat zorgt voor verbrandingsluchtjes die je de dag erna nog ruikt. Het is vaak helemaal niet nodig om een compleet nieuw apparaat te kopen; veel fabrikanten verkopen losse pannetjes of nieuwe bakplaten. Voor een paar tientjes bak je weer op een glad oppervlak, heb je minder olie nodig en ben je niet de hele avond bezig aangekoekte resten weg te schrapen.

Tip 5: Gebruik een gourmetstel met keramische coating

Ben je toch toe aan een heel nieuw apparaat? Let dan goed op de coating. Tegenwoordig zijn er gourmetstellen met een keramische bakplaat. Deze kunnen vaak hogere temperaturen aan zonder dat de laag beschadigt en ze zijn veel makkelijker schoon te maken.

Zo ga je de strijd aan met de luchtjes in huis

Zelfs met de beste ingrediënten ontkom je niet aan enige baklucht. Gelukkig zijn er genoeg manieren om te voorkomen dat die geur permanent blijft hangen.

Tip 6: Zet een aromadiffuser aan

Een geurkaars maskeert de lucht vaak alleen maar, waardoor je een weeïge mengeling krijgt van lavendel en hamburger. Een betere optie is een elektrische aromadiffuser (ook wel vernevelaar genoemd). Dit apparaat verspreidt via koude waterdamp een constante, frisse geur naar keuze door de kamer, zonder dat er verbranding aan te pas komt. Kies voor essentiële oliën die bekend staan om hun verfrissende werking, zoals citroengras, eucalyptus of dennen. De waterdamp helpt bovendien meteen tegen de droge lucht in huis als de verwarming hoog staat.

Tip 7: Laat de luchtreiniger draaien

Misschien heb je er al eentje staan, en anders is dit het moment: de luchtreiniger. Let er bij aanschaf op dat het apparaat een koolstoffilter heeft, want alleen HEPA is niet genoeg voor kookluchtjes. Een koolstoffilter absorbeert gassen en geuren. Zet het apparaat niet pas aan als je naar bed gaat, maar laat hem al draaien zodra het gourmetstel aangaat. Heb je een modern exemplaar met een app? Zet hem dan alvast op de hoogste stand voordat de eerste walm ontstaat.

Tip 8: Ventileer flink

Ramen openzetten klinkt logisch, maar doe het wel slim. Eén raampje op een kier doet weinig. Je hebt trek nodig. Zet aan weerszijden van de woning een raam of rooster open zodat de luchtstroom de damp direct meeneemt. Vind je het te koud worden? Zet de verwarming gerust tijdelijk wat hoger; de kosten daarvan wegen niet op tegen de stomerijkosten van je gordijnen. Plaats eventueel een simpele tafelventilator in de buurt van het gourmetstel (niet erop gericht, maar richting het open raam) om de rook een handje te helpen de juiste kant op te gaan.

Tip 9: Azijn & koffie

Het is een klassieker uit grootmoeders tijd, maar hij werkt nog steeds: azijn neutraliseert. Je kunt bakjes azijn neerzetten, maar voor het zware werk kun je na het eten beter even een pannetje water met een flinke scheut schoonmaakazijn op het fornuis koken. Laat de afzuigkap uit en laat de damp door de kamer trekken. Vind je de azijnlucht zelf te heftig? Gooi er dan wat citroenschillen, een kaneelstokje of kruidnagel bij. Zo ruikt je huis direct weer naar winterse gezelligheid in plaats van naar een snackbar. Wat ook kan, is koffie. Zet na het eten een paar schaaltjes met gemalen koffie (snelfiltermaling) in de woonkamer. De koffie neutraliseert de zware baklucht en vervangt deze door een neutraal, aards aroma. Voor een nog sterker effect kun je wat koffiebonen op een warme onderzetter leggen; door de restwarmte verspreiden ze een subtiele geur die de gourmetlucht naar de achtergrond verdrijft.

Tip 10: Maak meteen met schoon

Het is verleidelijk om na het eten uit te buiken op de bank en de ravage te laten voor wat het is. Doe het niet. Zolang het gourmetstel vet en warm in de kamer staat, blijft het geur verspreiden. Haal direct na het eten een stuk keukenrol over de plaat. Gebruik daarna een sopje van afwasmiddel en warm water om de plaat en de tafel (want ja, vetnevel komt overal) af te nemen. Geloof ons, door hier na het eten even een paar minuten tijd voor vrij te maken, bespaar je jezelf de volgende ochtend een hoop gourmetluchtfrustratie!