Je ziet steeds vaker dat jonge stellen hun compacte auto inruilen voor een ruime gezinswagen, zelfs nog voordat de eerste baby geboren is. De vraag naar extra ruimte lijkt grenzeloos. Onlangs bespraken we een reeks elektrische zevenzitters, voornamelijk SUV's. Hoewel indrukwekkend, zijn er alternatieven die nóg meer binnenruimte bieden. In dit artikel duiken we dieper in deze volledig elektrische opties die ruimte en functionaliteit naar een hoger niveau tillen.

Vrijwel elk groot autoconcern heeft ze in het assortiment: de veelzijdige MPV's (multi-purpose vehicles). In essentie zijn dat bedrijfswagens die zijn omgetoverd tot comfortabele personenauto's, voorzien van extra zitplaatsen en ramen in plaats van een afgesloten laadruimte. Het aanbod is divers en groeiend. Denk aan de Volkswagen ID.Buzz, de Mercedes eVito Tourer, maar ook aan de Renault Trafic met een dubbele cabine. Deze eTech Electric biedt bijvoorbeeld plaats aan maximaal zes inzittenden.

©Sebastien Mauroy

Stellantis: een dominante speler

Een belangrijke speler in dit segment is het Stellantis-concern. Samen met Toyota, waarmee ze sinds 2016 partneren op het gebied van bedrijfswagens (LCV), beheersen ze zo'n 30 procent van de Europese markt. Dat komt vooral doordat ze in de basis dezelfde bedrijfswagens onder verschillende merknamen op de markt brengen. Denk aan de Peugeot Expert, de Citroën Jumpy, maar ook de Fiat Scudo en Toyota ProACE Worker. Stuk voor stuk hetzelfde product, zij het met een ander neusje, logo en voorwaarden.

©arnaupuigphoto

Van bedrijfswagen naar gezinsauto

Tot voor kort waren deze voertuigen minder aantrekkelijk voor particulieren. Hoewel ze qua ruimte en gebruiksgemak uitblonken, maakte vooral de aanwezigheid van een nagelende dieselmotor ze minder geschikt. Niemand zit immers te wachten op een ruim 1600 kg zware dieselbus met een motorrijtuigenbelasting van 550 tot 600 euro per kwartaal. Ook de aanschafprijs ging al snel richting de 70.000 euro. De oplossing? Grondige elektrificatie!

Ruimte als unique selling point

Als we naar het huidige aanbod van volledig elektrische zeven-, acht- of negenzitters kijken, zien we naast de eerdergenoemde modellen van Mercedes, Volkswagen en Renault ook de Stellantis-familie: de Peugeot e-Traveller, de Citroën SpaceTourer, de Fiat e-Scudo, de Toyota ProACE Verso en de Opel Zafira Life. Deze vijf varianten van dezelfde volledig elektrische personenbus bieden standaard acht zitplaatsen, optioneel negen, met nog steeds 550 liter bagageruimte. In de langste uitvoering (L3) loopt dat zelfs op tot bijna 1000 liter – en dat met alle zitplaatsen in gebruik. Een uniek aanbod in vergelijking met traditionele zevenzitters zoals de Kia EV9, die 'slechts' 333 liter biedt.

©arnaupuigphoto

Praktisch en comfortabel

Met een lengte van ongeveer 6 meter zijn deze MPV's fors, maar de breedte van 1,89 meter en hoogte van 1,90 meter vallen relatief mee. Hierdoor blijven de meeste parkeergarages in Nederland toegankelijk. Naast een hogere instap en zitpositie achter het stuur bieden deze MPV's praktische features zoals een grote achterklep en twee handige schuifdeuren. Ze kunnen bovendien tot 1000 kg trekken, wat voor de meeste gezinnen meer dan genoeg is.

Luxe en technologie

Op het vlak van comfort komen deze elektrische MPV's ook niets te kort. Doorgaans is het aanbod op het gebied van infotainment gelijkwaardig aan dat van luxe personenauto's. Denk aan uitgebreide smartphone-integratie, Apple CarPlay, Android Auto, maar ook aan live-navigatie, een 4G-verbinding en app-toegang op afstand. Adaptieve cruisecontrol is leverbaar, evenals wifi aan boord, klimaatregeling, een panoramadak en zelfs leren bekleding met stoel- en stuurwielverwarming.

©arnaupuigphoto

Batterij en prestaties

Wat betreft de aandrijving zien we bij de Mercedes eVito Tourer een forse 90kWh-batterij en zo'n 320 kilometer bereik. De Renault Trafic komt ongeveer 290 kilometer ver dankzij een accu van 52 kWh. Bij de Stellantis-vijfling kun je kiezen uit een 50- of 75kWh-accu met respectievelijk 230 of 350 km bereik. Ze zijn allemaal snel bij te laden en een 11kW-boordlader is standaard. Net als bij personenauto's zien we ook hier standaard een automaat en voldoende vermogen: 204 pk in het geval van de Mercedes en de Volkswagen ID.Buzz, en 136 pk voor de vijfling van Stellantis.

Compactere alternatieven

Is 6 meter aan MPV toch iets te veel van het goede? Kijk dan eens naar een maatje minder. Zo levert Nissan bijvoorbeeld de zevenzits Townstar Evalia. Deze auto is gebaseerd op de Renault Kangoo en dat betekent veel goeds. We zien hier een platform en gedeelde techniek met bijvoorbeeld de Renault Austral, maar ook de Nissan Qashqai. Dat zorgt onder andere voor stabiele en verfijnde rijeigenschappen. Met zo'n 265 kilometer rijbereik, een 11- of 22kW-boordlader en een snellaadvermogen van 80 kW is hij prima dagelijks inzetbaar. Liever de Renault-variant? Dan biedt Renault je alleen een versie met dubbele cabine en maximaal vijf zitplaatsen.

©sebastienmauroy

Berlingo, Partner, Doblo, Combo of ProACE City

Ook hier is het Stellantis-concern onvermijdbaar. De basis wordt hier gevormd door een absolute legende in dit segment: de Citroën ë-Berlingo. Het concern levert deze ook als Peugeot e-Rifter, Fiat Doblo, Opel Combo of Toyota ProACE City Verso. Ook hier zien we twee lengtes en die keuze hangt samen met vijf of zeven zitplaatsen. We zien een modern EMP2-platform (dat ook onder de grotere modellen schuilt) en voor maximaal comfort onafhankelijke wielophanging rondom. Voor de aandrijving zorgt een 50 kWh batterij, die met 11 kW of 100 kW is bij te laden, en een 136 pk sterke elektromotor. Dit alles is goed voor 320 km bereik. Twee schuifdeuren, een grote achterklep met naar wens zelfs een separaat te openen achterruit doen de rest. Verwacht ook hier de laatste generatie infotainment, een digitaal instrumentarium en smartphone-connectiviteit.

Conclusie

Elektrische MPV's combineren ongeëvenaarde ruimte met modern comfort en milieuvriendelijkheid. Of je nu geregeld een hoop spullen vervoert of dagelijks als voetbalvader of -moeder rond de kerk rijdt, de combinatie van een lage vloer en een hoog dak is met naar wens minimaal vijf of maximaal negen zitplaatsen onverslaanbaar. Welke je moet kiezen? Dat heeft met smaak, merken- of dealertrouw of misschien wel garantievoorwaarden te maken. Want hoewel het Stellantis-concern de Toyota-versies mag bouwen, levert het Japanse merk de ProACE Verso modellen in Nederland met 10 jaar garantie - zo'n twee jaar meer dan de rest. 

Amazon introduceerde kortgeleden een nieuwe generatie slimme speakers, waaronder de hier besproken Echo Dot Max. Volgens de fabrikant levert deze bescheiden luidspreker een verbeterde audiokwaliteit, terwijl de microfoon naar verluidt nauwkeuriger spraakopdrachten verwerkt. Met een adviesprijs van 109,99 euro is het ook nog eens een van de goedkopere smartspeakers in de markt. Hoog tijd voor een review!

Vergeleken met de voorgaande Echo Dot-speaker uit 2022 is het design ietwat op de schop gegaan. De behuizing oogt weliswaar nog altijd als een bolletje met als verschil dat er aan de voorzijde een stukje is 'afgesneden'. Je treft hier twee volumetoetsen en een aan-uitknop voor de microfoon. Rondom dit bedieningspaneel bevindt zich een blauwgekleurde ledring. Verder zit er aan de achterzijde een ingang voor de bijgesloten voedingsadapter.

©Maikel Dijkhuizen

Lichtgewicht wifi-speaker zonder accu

De bolvormige behuizing heeft een diameter van amper elf centimeter. Ondanks deze geringe afmetingen leent de wifi-speaker zich voornamelijk voor binnengebruik. Dit nieuwe model heeft namelijk, net zoals bij eerdere generaties het geval was, weer geen accu. Een gemiste kans, want de compacte constructie van 505 gram is in principe handzaam genoeg om ook als mobiele bluetooth-speaker te dienen.

De door ons geteste paarse uitvoering heeft naar onze smaak een nogal kitscherige uitstraling. Gelukkig is de Amazon Echo Dot Max er ook in een wit en grijs jasje. Die zien er al heel wat chiquer uit en zullen in jouw woonkamer niet misstaan. Het grootste deel van de kunststof behuizing is voorzien van een laagje stof. Dit materiaal voelt niet zo stevig aan zoals we bij veel bluetooth-speakers van onder andere JBL tegenkomen. Nou is dat niet zo'n probleem, want ten opzichte van weerbestendige speakers heeft dit exemplaar natuurlijk minder te lijden.

©Maikel Dijkhuizen

Verbinden en luisteren

De configuratie en bediening van het apparaat gebeurt via de Amazon Alexa-app op een smartphone. Dat gaat erg vlot. Na verbinding met wifi downloadt de Echo Dot Max eerst een firmwareupdate. In de behuizing zit trouwens een rappe wifi6E-adapter, waardoor het apparaat overweg kan met de snelste draadloze netwerken. Al met al duurt de configuratie slechts enkele minuten.

Je koppelt Spotify of een andere muziekdienst eenvoudig aan je Amazon-account. Zeg vervolgens hardop waarnaar je wilt luisteren. Met een spraakopdracht als “Alexa, speel Coldplay” hoor je binnen enkele ogenblikken de bijbehorende deuntjes. Gebruik je stem ook om bijvoorbeeld een liedje te skippen of het volume te wijzigen. De microfoon is zéér gevoelig. Zelfs zacht uitgesproken (fluister)opdrachten op enkele meters afstand verwerkt de speaker zonder morren.

Lees ook: Van mobiel naar desktop: waarom je Spotify op je pc moet proberen

De behuizing is weliswaar compact, maar toch slaagde Amazon erin om een tweeter en woofer te integreren. Kijken we binnen dezelfde prijscategorie naar de enigszins vergelijkbare Apple HomePod Mini, dan biedt dit nieuwe model van Amazon dus een extra audiodriver. Voor zo'n kleine speaker in deze prijsklasse hoef je uiteraard geen wonderen te verwachten, maar voor het opzetten van een achtergrondmuziekje voldoet dit product prima. Met name de hoge tonen klinken erg helder. Als we geconcentreerd luisteren, horen we ook een beetje bas. Deze lage tonen zijn ietwat ondervertegenwoordigd. Verder gaat het geluid op een hoog volume galmen en vervormen.

©Maikel Dijkhuizen

Smartspeaker met Alexa

Lange tijd legde Alexa van Amazon het af tegen de spraakassistenten van Google en Apple, maar sinds 2024 verstaat Alexa eindelijk ook Nederlands. Daarmee is de Echo Dot Max een serieus alternatief voor smartspeakers van de eerdergenoemde merken. Je kunt in de Alexa-app onder andere een wekker, timer, herinnering, agenda-afspraak en boodschappenlijst instellen.

De behuizing heeft een temperatuursensor, zodat je naar de kamertemperatuur kunt vragen. Je kunt ook allerlei andere verzoeken doen. Vraag bijvoorbeeld naar de weersverwachting of naar de leeftijd van een BN'er. Helaas gaat niet iedere stemopdracht even vlekkeloos. Zo weigert ons testmodel om een overzicht van het laatste nieuws af te spelen.

Een nuttige optie is dat je in huis andere smarthome-apparaten met Alexa-ondersteuning kunt bedienen, zoals slimme lampen, stekkers en thermostaten. Dat werkt eveneens via spraakopdrachten. Misschien komt de geïntegreerde aanwezigheidssensor goed van pas, zodat de smartspeaker geschikte apparaten zelfstandig kan in- en uitschakelen.

Amazon Echo Dot Max kopen?

Zoek je een slimme luidspreker met een redelijke audiokwaliteit voor het luisteren van achtergrondmuziek? Dan is de Amazon Echo Dot Max een interessante kandidaat. Dankzij een zeer gevoelige microfoon laat je allerlei stemopdrachten op deze smartspeaker los. Meestal verwerkt de Echo Dot Max probleemloos deze commando's, al gaat er soms ook weleens iets fout.

Heb je een pc met weinig opslagruimte dan loont het wellicht om in Windows 11 de bestandscompressie in te schakelen. Dan hebben we het niet over zip-archieven, maar de NTFS-compressie waarmee je bestanden, mappen en zelfs volledige schijven kunt verkleinen.

Eerst een waarschuwing

Dankzij compressie is het mogelijk om meer data op te slaan op dezelfde ruimte. In Windows 11 kun je NTFS (New Technology File System) aanspreken. Het nadeel van deze methode is dat het extra rekenkracht vraagt iedere keer dat je zo'n gecomprimeerd bestand opent. Hetzelfde gebeurt wanneer je na de bewerking het bestand sluit en er recompressie wordt toegepast. Gebruik deze methode dus voor data die je lange tijd niet gebruikt en waar extra laadtijd nauwelijks hinderlijk is.

Je kunt op deze manier ook een volledige schijf comprimeren, maar we raden af om dit met de opstartschijf te doen. Gebruik deze functie niet op usb-sticks en alleen op snelle schijven zoals ssd's. Het prestatieverlies zou teveel doorwegen. Bij jpg-afbeeldingen of mp3- of mp4-mediabestanden is de winst verwaarloosbaar.

Map comprimeren

Open Windows Verkenner en navigeer naar de map waarvan je de inhoud wilt verkleinen. Klik met de rechtermuisknop op de map en in het snelmenu selecteer je Eigenschappen. Open het tabblad Algemeen en klik op Geavanceerd. Bij de Geavanceerde kenmerken zie je onderaan Compressie en versleutelingskenmerken. Plaats een vinkje bij Inhoud comprimeren om schijfruimte vrij te maken. Klik op OK en klik daarna op Toepassen.

Selecteer indien nodig de optie Wijzigingen toepassen op deze map, submappen en bestanden en klik op de OK-knop. Net zoals voorheen kun je zo'n map openen en de bestanden bekijken in Verkenner. Om de volledige map te decomprimeren, open je opnieuw de Eigenschappen en volg je de beschreven stappen.

Station comprimeren

Het is mogelijk om een volledige schijf te comprimeren. Open Windows Verkenner en klik op Deze pc in het linkerdeelvenster. Klik met de rechtermuisknop op de opslagschijf die je wilt comprimeren. Selecteer onder het gedeelte Apparaten en stations de optie Eigenschappen. Daarna kun je opnieuw de optie aanvinken: Dit station comprimeren om schijfruimte te besparen.