Je ziet steeds vaker dat jonge stellen hun compacte auto inruilen voor een ruime gezinswagen, zelfs nog voordat de eerste baby geboren is. De vraag naar extra ruimte lijkt grenzeloos. Onlangs bespraken we een reeks elektrische zevenzitters, voornamelijk SUV's. Hoewel indrukwekkend, zijn er alternatieven die nóg meer binnenruimte bieden. In dit artikel duiken we dieper in deze volledig elektrische opties die ruimte en functionaliteit naar een hoger niveau tillen.

Vrijwel elk groot autoconcern heeft ze in het assortiment: de veelzijdige MPV's (multi-purpose vehicles). In essentie zijn dat bedrijfswagens die zijn omgetoverd tot comfortabele personenauto's, voorzien van extra zitplaatsen en ramen in plaats van een afgesloten laadruimte. Het aanbod is divers en groeiend. Denk aan de Volkswagen ID.Buzz, de Mercedes eVito Tourer, maar ook aan de Renault Trafic met een dubbele cabine. Deze eTech Electric biedt bijvoorbeeld plaats aan maximaal zes inzittenden.

©Sebastien Mauroy

Stellantis: een dominante speler

Een belangrijke speler in dit segment is het Stellantis-concern. Samen met Toyota, waarmee ze sinds 2016 partneren op het gebied van bedrijfswagens (LCV), beheersen ze zo'n 30 procent van de Europese markt. Dat komt vooral doordat ze in de basis dezelfde bedrijfswagens onder verschillende merknamen op de markt brengen. Denk aan de Peugeot Expert, de Citroën Jumpy, maar ook de Fiat Scudo en Toyota ProACE Worker. Stuk voor stuk hetzelfde product, zij het met een ander neusje, logo en voorwaarden.

©arnaupuigphoto

Van bedrijfswagen naar gezinsauto

Tot voor kort waren deze voertuigen minder aantrekkelijk voor particulieren. Hoewel ze qua ruimte en gebruiksgemak uitblonken, maakte vooral de aanwezigheid van een nagelende dieselmotor ze minder geschikt. Niemand zit immers te wachten op een ruim 1600 kg zware dieselbus met een motorrijtuigenbelasting van 550 tot 600 euro per kwartaal. Ook de aanschafprijs ging al snel richting de 70.000 euro. De oplossing? Grondige elektrificatie!

Ruimte als unique selling point

Als we naar het huidige aanbod van volledig elektrische zeven-, acht- of negenzitters kijken, zien we naast de eerdergenoemde modellen van Mercedes, Volkswagen en Renault ook de Stellantis-familie: de Peugeot e-Traveller, de Citroën SpaceTourer, de Fiat e-Scudo, de Toyota ProACE Verso en de Opel Zafira Life. Deze vijf varianten van dezelfde volledig elektrische personenbus bieden standaard acht zitplaatsen, optioneel negen, met nog steeds 550 liter bagageruimte. In de langste uitvoering (L3) loopt dat zelfs op tot bijna 1000 liter – en dat met alle zitplaatsen in gebruik. Een uniek aanbod in vergelijking met traditionele zevenzitters zoals de Kia EV9, die 'slechts' 333 liter biedt.

©arnaupuigphoto

Praktisch en comfortabel

Met een lengte van ongeveer 6 meter zijn deze MPV's fors, maar de breedte van 1,89 meter en hoogte van 1,90 meter vallen relatief mee. Hierdoor blijven de meeste parkeergarages in Nederland toegankelijk. Naast een hogere instap en zitpositie achter het stuur bieden deze MPV's praktische features zoals een grote achterklep en twee handige schuifdeuren. Ze kunnen bovendien tot 1000 kg trekken, wat voor de meeste gezinnen meer dan genoeg is.

Luxe en technologie

Op het vlak van comfort komen deze elektrische MPV's ook niets te kort. Doorgaans is het aanbod op het gebied van infotainment gelijkwaardig aan dat van luxe personenauto's. Denk aan uitgebreide smartphone-integratie, Apple CarPlay, Android Auto, maar ook aan live-navigatie, een 4G-verbinding en app-toegang op afstand. Adaptieve cruisecontrol is leverbaar, evenals wifi aan boord, klimaatregeling, een panoramadak en zelfs leren bekleding met stoel- en stuurwielverwarming.

©arnaupuigphoto

Batterij en prestaties

Wat betreft de aandrijving zien we bij de Mercedes eVito Tourer een forse 90kWh-batterij en zo'n 320 kilometer bereik. De Renault Trafic komt ongeveer 290 kilometer ver dankzij een accu van 52 kWh. Bij de Stellantis-vijfling kun je kiezen uit een 50- of 75kWh-accu met respectievelijk 230 of 350 km bereik. Ze zijn allemaal snel bij te laden en een 11kW-boordlader is standaard. Net als bij personenauto's zien we ook hier standaard een automaat en voldoende vermogen: 204 pk in het geval van de Mercedes en de Volkswagen ID.Buzz, en 136 pk voor de vijfling van Stellantis.

Compactere alternatieven

Is 6 meter aan MPV toch iets te veel van het goede? Kijk dan eens naar een maatje minder. Zo levert Nissan bijvoorbeeld de zevenzits Townstar Evalia. Deze auto is gebaseerd op de Renault Kangoo en dat betekent veel goeds. We zien hier een platform en gedeelde techniek met bijvoorbeeld de Renault Austral, maar ook de Nissan Qashqai. Dat zorgt onder andere voor stabiele en verfijnde rijeigenschappen. Met zo'n 265 kilometer rijbereik, een 11- of 22kW-boordlader en een snellaadvermogen van 80 kW is hij prima dagelijks inzetbaar. Liever de Renault-variant? Dan biedt Renault je alleen een versie met dubbele cabine en maximaal vijf zitplaatsen.

©sebastienmauroy

Berlingo, Partner, Doblo, Combo of ProACE City

Ook hier is het Stellantis-concern onvermijdbaar. De basis wordt hier gevormd door een absolute legende in dit segment: de Citroën ë-Berlingo. Het concern levert deze ook als Peugeot e-Rifter, Fiat Doblo, Opel Combo of Toyota ProACE City Verso. Ook hier zien we twee lengtes en die keuze hangt samen met vijf of zeven zitplaatsen. We zien een modern EMP2-platform (dat ook onder de grotere modellen schuilt) en voor maximaal comfort onafhankelijke wielophanging rondom. Voor de aandrijving zorgt een 50 kWh batterij, die met 11 kW of 100 kW is bij te laden, en een 136 pk sterke elektromotor. Dit alles is goed voor 320 km bereik. Twee schuifdeuren, een grote achterklep met naar wens zelfs een separaat te openen achterruit doen de rest. Verwacht ook hier de laatste generatie infotainment, een digitaal instrumentarium en smartphone-connectiviteit.

Conclusie

Elektrische MPV's combineren ongeëvenaarde ruimte met modern comfort en milieuvriendelijkheid. Of je nu geregeld een hoop spullen vervoert of dagelijks als voetbalvader of -moeder rond de kerk rijdt, de combinatie van een lage vloer en een hoog dak is met naar wens minimaal vijf of maximaal negen zitplaatsen onverslaanbaar. Welke je moet kiezen? Dat heeft met smaak, merken- of dealertrouw of misschien wel garantievoorwaarden te maken. Want hoewel het Stellantis-concern de Toyota-versies mag bouwen, levert het Japanse merk de ProACE Verso modellen in Nederland met 10 jaar garantie - zo'n twee jaar meer dan de rest. 

Nog niet zo heel lang geleden was een elektrische deken vooral iets voor omaatjes. Maar sinds de gasprijzen eind 2021 enorm opliepen, hebben we allemaal de warmtekussen en -dekens omarmd. Welk deel van je lichaam je ook wilt verwarmen: het aanbod is enorm. Tijd voor een uitgebreide test dus. Zaten we er warmpjes bij?

Het van oorsprong Duitse bedrijf Beurer richt zich vooral op producten die te maken hebben met beauty, medical en wellbeing. Dat loopt van haardrogers tot weegschalen en bloeddrukmeters. Maar van oorsprong – en we hebben het dan over 1919(!) – hield Beurer zich bezig met de productie van warmtekussens. Het is dan ook niet vreemd dat het bedrijf een aanzienlijk aantal warmteproducten in het assortiment heeft. Voor deze test probeerden we vier producten uit: een verzwaarde warmtemat (HK 145), een oplaadbaar warmtekussen (Heaty HK 77), een voetenwarmer met massagefunctie (FWM 45) en tot slot een elektrische bovendeken (HD 82 Stockholm). 

Voor gerichte warmte: HK 145 Cosy Weight Green Planet

We beginnen met de HK 145. Hoewel de HK 145 Cosy Weight door Beurer zelf als verwarmingskussen wordt aangeduid, zouden wij het toch eerder een warmtemat noemen. Dat komt door de langwerpige vorm (60x30 centimeter) en de geringe dikte (iets minder dan 9 centimeter). Heel geschikt dus om op specifieke delen van je lichaam te leggen – denk aan een stijve schouder of pijnlijke knieën. Ook als je bijvoorbeeld menstruatiekrampen hebt, kan de HK 145 helpen.

Bij het uit de doos halen viel meteen het gewicht van de mat op: ongeveer anderhalve kilo. Door de vulling van glaskralen is hij een stuk zwaarder dan traditionele warmtekussens. Wie wel eens onder een verzwaringsdeken heeft geslapen, weet hoe rustgevend dat werkt. Bovendien zorgen de kralen ervoor dat de warmte langer wordt afgegeven. Fijn is dat de mat gemaakt is van superzachte materiaal (100% gerecycled – de HK 145 maakt deel uit van de duurzame Green Planet-lijn).

©AK | ID.nl

De werking is heel simpel: stekker in het stopcontact en de gewenste stand kiezen. In totaal zijn er zes warmtestanden. Omdat wij enorme koukleumen zijn, vonden we de hoogste stand het lekkerst, maar dat is een persoonlijk iets. We hebben het kussen eerst uitgeprobeerd op onze de buik. Dat voelde door het verzwarende effect vooral heel ontspannend. Daarna was onze schouder aan de beurt (de combinatie een zekere leeftijd + 40 uur per week achter de laptop zitten is daar niet al te best voor). De warmte werkte snel en gericht: na een minuut of vijftien voelde de schouder duidelijk soepeler. Langer doorgaan was minder prettig, vooral door het gewicht en de harde rand van de mat, die in onze nek begon te drukken.

Om mee te knuffelen: HK 77 Heaty warmtekussen

Zeg je cosy warmte, dan zeg je al snel: warmtekussen. Maar dan wel eentje die in je interieur past. Dat hebben ze bij Beurer goed begrepen: het HK 77 Heaty kussen is verkrijgbaar met een corduroy hoes (in crème, oudroze, blauwgroen) of een velvet hoes (in taupe, roze. blauw). De hoes is wasbaar.

Net als bij de andere producten in deze test wordt ook de Heaty (wij probeerden de velvetblauwe versie) geleverd met een handleiding met een duidelijke schematische tekening waarop alle onderdelen en functies staan uitgelegd. Het enige wat we in de handleiding niet helemaal duidelijk vonden, was of je de accu kunt opladen terwijl hij nog in het zakje van het binnenkussen zat, of dat je hem eerst moet verwijderen. Voor de veiligheid hebben wij hem eruit gehaald. Het opladen zelf wijst zich vanzelf. Drie witte ledjes op het bedieningspaneel (het bruine label aan de buitenzijde) geven de voortgang van het opladen aan. Is de accu helemaal opgeladen, dan regel je via de drukknop op het paneel de hoogte van de warmte. Als het kussen aan staat, zie je zowel de ingestelde temperatuur-indicator als de ledjes van het batterijniveau.

©AK | ID.nl

Om met die warmte te beginnen: we kunnen niet anders concluderen dan dat het ultiem comfort is, snuggelen met een warm kussen. Wij als koukleumen opteerden natuurlijk voor de hoogste stand, maar ook na terugschakelen naar een lagere stand gaf het kussen nog steeds behaaglijke warmte af.

Wel vonden we dat de accu redelijk snel leegliep.Na ongeveer een uur op de hoogste warmtestand waren al twee van de drie witte ledlampjes uit. Volgens Beurer heeft de accu een maximale gebruiksduur van vier uur, maar dat geldt alleen voor de laagste stand. Op de hoogste stand haal je dus waarschijnlijk nét het einde van een romantische kerstfilm niet.

Warmte en ontspanning voor je voeten: FWM 45 voetenwarmer

Wie vaak koude voeten heeft, heeft niets aan een warmtekussen. Speciaal voor die mensen is er de FWM 45: een voetenwarmer met een teddyvoering, die twee verschillende warmtestanden heeft én twee verschillende massagestanden. Je kunt zowel de warmte als de massage afzonderlijk of tegelijkertijd gebruiken. Variatie genoeg dus.

Op een thuiswerkdag waarop het buiten behoorlijk koud was hebben wij de voetenzak onder het bureau gezet. Stekker in het stopcontact, even laten opwarmen en voeten erin. Aanvankelijk hielden we daarbij onze sokken aan. Dat voelde oké, maar echt warm: nee. Met blote voeten ging dat wat beter, hoewel het van ons nog wel wat warmer had gemogen. Jammer is dat de warmte alleen van een verwarmingselement aan de onderkant komt en dat de bovenkant niet elastisch sluit, waardoor er een opening blijft waardoor koude lucht naar binnen glipt. Kleine tip: vouw de teddyvoering uit in plaats van die over de zak te laten hangen, zodat je onderbenen beter bedekt zijn. Doen, wat ons betreft.

©AK | ID.nl

Bijzonder aan deze voetenwarmer (geschikt voor voeten tot en met maat 47) is dat er een massagefunctie op zit. Je kunt daarbij kiezen uit twee standen: rustgevend en verkwikkend. De rustgevende modus (stand 1) doet precies wat hij belooft. Je voelt de trilling in je voeten en kuiten. Het is niet hinderlijk en vooral ontspannend. We kunnen ons voorstellen dat dit een prettige stand is bij het tv-kijken na een dag hard werken. Tv-kijken terwijl de verkwikkende modus (stand 2) aan staat, zouden we zelf niet zo snel doen. Het masseren gaat in deze stand namelijk een stuk harder (en maakt ook wat meer geluid). Voelt het vervelend? Nee, dat niet. Maar het voelt ook niet heel lekker – je bent je vooral heel de tijd bewust van het getril onder je voeten. Wij vonden het lastig om ons tijdens deze stand te focussen op ons werk.

Om nooit meer onderuit te kruipen: HD 82 Stockholm warmtedeken

Reviewen is soms hard werken, maar soms is het een feestje. Het uitproberen van de HD 82 warmtedeken was zo'n feestje. Dankzij zijn afmetingen (130x180 centimeter) kun je er helemaal in wegkruipen. Op de handig verlichte bedieningseenheid kun je kiezen uit zes warmtestanden, waarbij koukleumen zoals wij ook bij een lagere stand dan de hoogste nog heerlijk warm blijven.

©AK | ID.nl

De deken is heel zacht (fleece) en ziet er luxueus uit. Geen deken die je na gebruik opbergt omdat hij lelijk staat in je interieur, maar echt een deken om standaard op de bank te hebben liggen. Een fijn idee daarbij is dat er een veiligheidssysteem is ingebouwd: bij een storing schakelt de deken automatisch uit. Ook wanneer hij drie uur heeft aangestaan, schakelt hij automatisch uit. Dat voorkomt dat je hem zelf vergeet uit te zetten. Scheelt weer op je energierekening! Niet veel, want een gemiddelde warmtedeken verbruikt ongeveer 100 watt per uur. Na drie uur is dat dus ongeveer 0,3 kWh. Bij een gemiddelde elektriciteitsprijs van 0,28 euro per kWh (niveau november 2025; bron: ANWB) kom je uit op net iets meer dan 9 cent. Dat is veel goedkoper dan drie uur de kachel aan… 

FRITZ! heeft de Mesh Set 1700 uitgebracht, een nieuwe wifi 7-oplossing die je gewoon in het stopcontact prikt. De compacte set bestaat uit kleine repeaters die samen één groot draadloos netwerk vormen, bedoeld om in elke hoek van het huis snel en stabiel internet te bieden.

De set draait om de vernieuwde FRITZ!Repeater 1200 AX, nu uitgerust met wifi 7 en goed voor snelheden tot 3.600 Mbit/s op de 2,4- en 5GHz-banden – een toename van ongeveer 600 Mbit/s ten opzichte van het vorige model. Dankzij multigigabit-wifi kunnen meer apparaten tegelijk verbonden zijn zonder dat de snelheid merkbaar daalt. De nieuwe wifi 7-functie Multi-Link Operation maakt het mogelijk om data gelijktijdig via beide frequentiebanden te versturen, wat de stabiliteit verder verbetert. Voor vaste apparaten is er bovendien een gigabitpoort aanwezig.

Omdat de repeaters direct in het stopcontact worden gestoken, nemen ze nauwelijks ruimte in en zijn ze eenvoudig te installeren. Gebruikers kunnen kiezen voor een set met twee of drie repeaters, afhankelijk van de grootte van de woning. De FRITZ!Mesh Set 1700 werkt het best samen met een FRITZ!Box, maar kan ook worden gekoppeld aan routers van andere merken. In dat geval fungeert de eerste repeater als centrale wifi-regelaar.

Goed om te weten: alle FRITZ!Box-routers en repeaters worden in Europa geproduceerd, krijgen vijf jaar garantie krijgen en ontvangen gratis beveiligings- en functie-updates.

Beschikbaarheid

De FRITZ!Mesh Set 1700 is per direct verkrijgbaar als set van twee of drie repeaters. De afzonderlijke repeater is ook los te koop onder de naam FRITZ!Repeater 1700.