Met de opkomst van de elektrische auto zijn er ook een hoop nieuwe termen en jargon bij gekomen. Sommige, zoals EV of laadpas, spreken inmiddels voor zich. Maar weet jij waar BEV voor staat? Wat range anxiety is, of wat er bedoeld wordt met SOC? Deze woordenlijst helpt je – letterlijk – op weg.

AC-lader

Manier van opladen via een regulier stopcontact met wisselstroom (AC). Dit is een langzamere maar goedkopere oplaadmethode, geschikt voor thuis of op kantoor waar de auto langere tijd blijft staan. Afhankelijk van de laadpaal én de lader in de auto ligt het laadvermogen tussen 3,7 en 22 kW. Veruit het meest voorkomende vermogen is 11 kW (3-fase 16A).

Actieradius

De maximale afstand die een elektrische auto theoretisch kan afleggen op een volledig opgeladen batterij, volgens de fabrikant. De werkelijke actieradius kan afwijken door factoren als de grootte van de accu, je rijstijl, de temperatuur, wind, hoogteverschil, gebruik van airco/verwarming, enzovoorts.

Afstandsbediening

Functie waarbij diverse instellingen van de elektrische auto op afstand kunnen worden bediend via een app. Denk daarbij aan het voorverwarmen/voorkoelen van de auto, checken van het batterijniveau, laden aan-/uitzetten, enzovoorts.

AWD (All-Wheel Drive)

Vierwielaandrijving waarbij alle vier de wielen worden aangedreven door (meestal) twee elektromotoren. Dit verbetert de tractie en wegligging, vooral op gladde ondergronden. Veel automerken bieden AWD aan; dit zijn vaak de luxere uitvoeringen met ook een groter accupakket voor meer range. Ook is het trekgewicht bij AWD-versies vaak hoger.

BEV (Battery Electric Vehicle)

Volledig elektrische auto met accupakket die wordt aangedreven een of meer elektromotoren. Er is geen verbrandingsmotor aanwezig.

Brandstofcelvoertuig

Een voertuig met elektromotoren en soms een (kleine) accu waarbij de benodigde elektrische energie wordt opwekt door middel van een chemische reactie tussen waterstof en zuurstof in een brandstofcel. Het enige bijproduct is water. De benodigde waterstof tank/laadinfrastructuur is nog zeer beperkt.

DC-lader

Snellader voor elektrische auto's die gebruikt maakt van gelijkstroom (DC) in plaats van wisselstroom. Doordat het voltage en de stroomsterkte bij DC-laden veel hoger is dan bij AC-laden, laadt de batterij veel sneller op. Afhankelijk van de laadsnelheid van de DC-lader, de laadsnelheid van het accupakket van de auto, de omstandigheden (temperatuur) en grootte van het accupakket, is de accu binnen 15-40 minuten van 20% naar 80% opgeladen. DC-laders zijn voornamelijk te vinden langs snelwegen, maar ook in industriegebieden zie je ze steeds vaker.

©Fastned | https://fastnedcharging.com/

Elektromotor

De motor die een elektrische auto aandrijft op de aangedreven wielen. Deze wordt van stroom voorzien door de batterij. De meeste elektrische auto’s hebben één of twee elektromotoren. Sommige (sportieve) EV’s hebben er zelfs drie of vier. Dan wordt elk wiel apart aangedreven.

EPA

De Environmental Protection Agency van de Verenigde Staten test het officiële brandstofverbruik, de actieradius en efficiëntie van nieuwe voertuigen op de Amerikaanse markt.

EV (Electric Vehicle)

Overkoepelende term voor een voertuig dat wordt aangedreven door een elektromotor die energie haalt uit een oplaadbare batterij of brandstofcel, in plaats van een verbrandingsmotor.

Homecharger

Een laadpunt voor thuis om de elektrische auto 's nachts of overdag op te laden. Meestal met een AC-lader van 3,7-22 kW.

HUD (Head-Up Display)

Een display dat belangrijke rij-informatie zoals snelheid en navigatie-aanwijzingen weergeeft op of projecteert op de voorruit, zodat de bestuurder zijn blik niet van de weg hoeft af te wenden.

©Gorodenkoff Productions OU

Inductieladen

Een oplaadmethode zonder kabel, waarbij het accupakket draadloos wordt opgeladen via een elektromagnetisch veld. Nog een opkomende technologie zonder grote verspreiding. Nadelen zijn nog hoog laadverlies en relatief lage laadsnelheid.

kW (kilowatt)

De meeteenheid voor het elektrisch vermogen, bijvoorbeeld het laadvermogen dat een accu of lader maximaal aankan of het vermogen van de elektromotor in een auto.

kWh (kilowattuur)

De meeteenheid voor de hoeveelheid elektrische energie. Bijvoorbeeld de opslagcapaciteit van een batterij of het gemiddelde verbruik van een elektrische auto. Hoe hoger de opslagcapaciteit, hoe groter de potentiële actieradius. Hoe hoger het gemiddelde verbruik, hoe lager de potentiële range.

Laadmodus

EV's bieden meestal verschillende laadmodi aan om te kiezen hoe snel of langzaam de batterij wordt opgeladen, bijv. snel, normaal, langzaam (om stroomsterkte bij het laden te beperken). Het beperken van de laadstroom is handig om de elektrische installatie thuis of van openbare laadpalen niet te veel te belasten, zodat er vermogen overblijft voor andere elektrische verbruikers of om zoveel mogelijk op de opgewerkte zonne-energie te laden. Moet je snel weer weg of wil je zo snel mogelijk weer een volle accu hebben, zet dan de laadstroom op maximaal. Dan heb je ook nog eens de minste laadverliezen.

Laadcapaciteit/laadniveau

De hoeveel energie die in een accu zit. Meestal uitgedrukt in een percentage van de maximale capaciteit. 100% is een volle accu, 50% een halfvolle accu en 10% of lager een lege accu. In de meeste gevallen wordt aangeraden om de accu niet continue (maar wel regelmatig) tot 100% te laden en bij een laadniveau van 10% of lager gelijk weer op te laden.

Laadpaal

Een openbaar of semi-openbaar oplaadstation waar elektrische auto's hun batterij kunnen opladen. Dit kunnen zowel AC- als DC-laders zijn. Meestal heb je een laadpas, betaalpas of een app nodig om de laadsessie te kunnen starten. Kijk bij onze partner LaadpaalTop10 om een voor jou geschikte laadpaal te vinden.

Laadpas

Pas met RFID-chip erin die je nodig hebt om een laadsessie te starten bij een laadpaal. Door die chip weet de uitbater van de laadpaal waar de factuur voor de laadsessie naartoe moet. Er zijn heel veel aanbieders die allemaal hun eigen tarieven hanteren en het maakt ook uit in welk land je wilt laden. Kijk bij onze partner LaadpasTop10 welke laadpas voor jouw gebruik het meest interessant is. Laadpassen heb je overigens ook in de vorm van een ‘laaddruppel’: de RFID-chip zit dan verwerkt in een handzaam stukje plastic dat je makkelijk aan je sleutelbos kunt hangen.

Laadpoort

De plaats op de auto waar de laadkabel wordt aangesloten om de batterij op te laden. Je vindt de laadpoort vaak aan de voorkant of zijkant achter het achterportier. Bij veel plug-in hybride auto’s zit de laadpoort aan een van de zijkanten tussen voorportier en voorwiel.

Laadstatus

De status van de laadpaal. Hieraan kun je zien of een laadpaal beschikbaar of bezet is, en met welke eventuele tussenstap hij bezig is. Je kunt bijvoorbeeld zien of hij bezig is met de auto te communiceren, de laadpas te checken of klaar is met laden. Ook kun je aan de laadstatus zien of er eventueel laadfouten zijn opgetreden. De meeste laadpalen geven dit aan met groene, rode en blauwe ledjes. Soms krijg je via een schermpje nog wat meer informatie. Als het goed is, vind je op elke laadpaal een sticker met legenda zodat je precies kunt zien wat de kleuren van de lampjes betekenen.

©AK | ID.nl

LFP (Lithium-ijzerfosfaat, LiFePO4)

Type lithium-ion batterijtechniek die veel voordelen heeft. LFP-accu’s zijn veiliger doordat ze geen zelfontbranding hebben en makkelijker zijn te blussen. Daarnaast zijn er minder zeldzame en milieubelastende materialen voor nodig, zijn ze goedkoper, slijten minder en zijn stabieler. Een nadeel is de lagere energiedichtheid: je hebt zwaardere accu’s nodig voor dezelfde capaciteit.

Li-ion (Lithium-ion)

Vrijwel alle batterijen in elektrische auto’s zijn lithium-ion-batterijen. Deze hebben een hoge capaciteit en laden en ontladen met een hoge snelheid. De in auto’s meest gebruikte lithium-ion-batterijen bevatten kobalt, nikkel of mangaan. Voordeel is een hoge energiedichtheid, dus minder gewicht voor dezelfde capaciteit. Maar de benodigde metalen zijn vaak zeldzaam en/of de winning ervan gaat gepaard met veel milieuvervuiling en slechte werkomstandigheden. Ook zijn dergelijke typen lithium-accu’s lastig te blussen bij brand.

NEDC

De oude ‘Nieuwe Europese Rijcyclus’ die gebruikt werd om het brandstofverbruik en de uitstoot van auto's te testen. Minder realistisch dan de nieuwe(re) WLTP.

OTA (Over-the-Air)

Software-updates die draadloos naar de elektrische auto kunnen worden gedownload om functies toe te voegen of systemen bij te werken. Soms is een wifi-verbinding nodig als de update erg groot is.

PHEV (Plug-in Hybrid)

Een hybride auto met zowel een benzine- of dieselmotor als een elektromotor en kleine oplaadbare batterij. Het elektrisch rijbereik is beperkt tot ongeveer 30-60 km.

©ULI_SONNTAG

Praktijkbereik

Het daadwerkelijk haalbare rijbereik van een elektrische auto gebaseerd op realistische rijomstandigheden, rijstijl, temperatuur enzovoorts. Meestal lager dan volgens fabrieksopgave.

Range anxiety

De angst of zorg van een bestuurder van een elektrisch voertuig om met een lege accu stil te komen staan door een beperkte actieradius.

Range extender

Een kleine verbrandingsmotor die fungeert als generator om het rijbereik te verlengen door de batterij van stroom te voorzien.

Regeneratief remmen

Een systeem waarbij kinetische energie tijdens het remmen of uitrollen wordt teruggewonnen en gebruikt om de batterij bij te laden.

Rijbereik

De geschatte maximale afstand die een elektrische auto kan rijden voordat de batterij moet worden opgeladen. Varieert sterk per model en is ook afhankelijk van weersomstandigheden.

Rijmodus

Instellingen voor verschillende soorten rijstijlen, zoals een Sport-modus voor maximale prestaties, of ECO-modus voor een zuiniger/langere actieradius.

Snelladen

Een manier om de batterij snel op te laden via een DC-lader met hoge vermogens tot 350 kW. Vaak laad je in 15-40 minuten de batterij op van 20% naar 80% lading.

SOC (State of Charge)

De hoeveelheid resterende lading in een batterij, uitgedrukt als een percentage van de volledige capaciteit.

WLTP

De Worldwide Harmonised Light Vehicle Test Procedure die sinds 2017 in Europa gebruikt wordt om het brandstofverbruik en de uitstoot van nieuwe auto's realistischer te meten dan de oude NEDC-cyclus. WLTP-waarden zijn doorgaans nauwkeuriger, maar nog steeds is de praktijkwaarde een stuk lager van de WLTP-waarde.

Een verstopte stofzuiger werkt niet goed, of zelfs helemaal niet. Als je merkt dat er stof en vuil blijft liggen als je er met de stofzuiger langs gaat, is het een goed idee om even te checken of er geen vuil in het apparaat zit opgehoopt. Dit kun je doen als je stofzuiger verstopt zit.

Lees ook: Stofzuigen? Dit zijn de 7 meest gemaakte fouten

Traditionele stofzuiger

Bij een traditionele stofzuiger, een met een karretje, een slang, een steel en een mondstuk, zijn er verschillende plekken waar een eventuele verstopping kan zitten. In dat geval is het een kwestie van een voor een de onderdelen losmaken en kijken waar het probleem zit. 

Begin bij het mondstuk, en check of de stofzuiger wel goed werkt als je alleen de steel gebruikt. Doet hij het nog steeds niet goed, haal dan de steel los en probeer het opnieuw. Ook de slang kun je losmaken: het kan prima zijn dat er iets in zit waardoor de zuigkracht afneemt. Het kan ook nog aan de ingang van de stofzuigerzak liggen. 

Met een lange staaf kun je in principe overal bij. Wees creatief: een tentstok, een meetlat, een stevige kabel of een trekveer voor je waterleidingen, het werkt allemaal prima. 

Steelstofzuiger

Bij een steelstofzuiger is de kans groot dat het probleem in de borstel zit. Daar hoopt zich na verloop van tijd vuil, stof en haar op, waardoor de zuigkracht afneemt, of de stofzuiger helemaal niet meer werkt. Die borstel kun je zelf losmaken en uit de zuigmond halen, zodat je hem makkelijk kunt schoonmaken. 

Natuurlijk kan het probleem ook in de steel zitten. Dan geldt hetzelfde als bij een traditionele stofzuiger: maak hem los, pak een lange stok of trekveer en haal het opgehoopte vuil eruit. 

Ook de filters in de steelstofzuiger kunnen verstopt raken. Die filters kun je ook gewoon losmaken en uitkloppen boven de vuilnisbak. Maak ze maandelijks schoon, en het loont de moeite ze één keer per jaar helemaal te vervangen. Wasbare filters kun je zelfs schoonmaken onder de kraan, dus check vooral even of jouw stofzuiger die heeft. 

©Redpixel

Robotstofzuiger

Heb je een robotstofzuiger? Ook die kan natuurlijk verstopt raken. Als je merkt dat er stof blijft liggen, is het een goed idee om even te checken of dat het geval is. Zorg wel dat de robotstofzuiger uit staat voor je ermee begint. 

De opvangbak van een robotstofzuiger is een stuk kleiner dan bij een gewone of steelstofzuiger, dus dikke kans dat hij gewoon vol zit. Leeg de bak, en hij doet gewoon weer wat hij moet doen. 

Kijk ook of het mondstuk aan de onderzijde niet vol zit met stof en haren. Dat kun je makkelijk lostrekken en in de prullenbak doen. Verder zijn er weinig andere mogelijkheden, dus als je robotstofzuiger na een kleine schoonmaak nog steeds niet doet wat-ie moet doen, is er misschien iets anders aan de hand. 

Conclusie

Een niet goed werkende stofzuiger hoeft helemaal niet te betekenen dat hij kapot is. Sterker nog, de kans is veel groter dat er gewoon een kleine verstopping ergens in het apparaat zit, waardoor de zuigkracht afneemt. Haal alle onderdelen een voor een los en test of het apparaat dan wel goed werkt. Met een lange stok of trekveer kun je opgehoopt vuil ook uit de steel of slang halen. 

Onderhoud is natuurlijk ook belangrijk: zorg ervoor dat je de filters regelmatig schoonmaakt en af en toe vervangt, stop er regelmatig een nieuwe zak in, en leeg de opvangbak als dat nodig is. Het zijn klusjes van niks, en je stofzuiger blijft er een stuk beter door werken.

Je smarthome hangt vol met slimme apparatuur en sensoren die je van alles over je huis vertellen, waardoor het haast zonde is dat je deze data alleen vanaf je smartphone of computer kunt aflezen. Een tablet aan de muur hangen kan een oplossing zijn, maar het kan nog een beetje moderner. In dit artikel lees je hoe je zelf een e-ink-scherm bouwt dat je overal in huis kunt neerzetten of ophangen.

Er zijn meerdere redenen om e-ink te gebruiken om informatie over je smarthome te tonen. Ten eerste zijn deze schermen niet voorzien van achtergrondverlichting, waardoor ze geen baken van licht in je kamer worden. Zo’n scherm is net zo subtiel als een foto aan de muur en kan bij het juiste formaat zelfs in een fotolijstje worden gestopt. Ten tweede is e-ink zeer energiezuinig: het scherm verbruikt alleen stroom als deze het de inhoud ververst. Laat jouw scherm de temperatuur in een kamer zien en blijft die urenlang stabiel? Dan wijzigt het scherm niet en verbruikt het bijna geen energie.

Compatibiliteit

Uiteraard is niet ieder smarthomesysteem compatibel met zelfgebouwde e-ink-schermpjes. In dit artikel gaan we uit van een smarthome met Home Assistant, een populair opensource-platform van Nederlandse makelij. Omdat Home Assistant opensource is, werkt het met tal van extra toepassingen en apparaten – waaronder de zeer flexibele ESP32-microcontroller. Dit zijn kleine apparaatjes die je met allerlei apparatuur kunt verbinden en vervolgens programmeert om door Home Assistant als slim thuisapparaat te worden gezien.

Home Assistant

Home Assistant is op allerlei soorten apparaten te installeren. Het bedrijf achter het systeem verkoopt de Home Assistant Green voor pakweg 130 euro. Dat is de simpelste oplossing, maar wie een ongebruikte Raspberry Pi in de kast heeft liggen, kan daar ook de Home Assistant-software op installeren. Een Raspberry Pi 3 is bruikbaar, maar een Pi 4 of 5 wordt geadviseerd. Groot voordeel van een Pi is dat Home Assistant in de officiële configuratiesoftware van de fabrikant zit verwerkt.

Je downloadt de Raspberry Pi Imager van www.raspberrypi.com/software. Bij het voorbereiden van je microSD-kaart kies je Other specific-purpose OS gevolgd door Home assistants and home automation. In de getoonde lijst selecteer je de software voor Home Assistant.

De Home Assistant Green is een alles-in-één-oplossing voor wie zijn smarthome op Home Assistant wil aansluiten.

Configuratie

Staat de software op je microSD-kaart, dan kun je deze in je Pi steken, de stroom aansluiten bij voorkeur een ethernetkabel aansluiten. In de browser van je computer open je dan http://homeassistant.local:8123 om het smarthomesysteem naar wens te configureren.

Je kunt binnen Home Assistant nagenoeg al je gebruikte slimme gadgets toevoegen, zoals de lampen van Hue, sloten van Nuki en verwarmingsknoppen van Tado. Voor apparaten die niet officieel worden ondersteund zijn er bijna altijd wel door fans gemaakte integraties die met het systeem communiceren. Over alle apparaten die gekoppeld zijn aan Home Assistant koppelt kun je later informatie laten weergeven op je e-ink-scherm.

Drie stukjes van de puzzel

Voor de bouw van je e-ink-display heb je drie zaken nodig. Ten eerste is er het scherm zelf. Hier gaan we uit van een 4,2inch-display van WaveShare. Deze is in meerdere webwinkels te koop voor rond de 35 euro. Andere schermen zouden ook moeten werken, maar van dit WaveShare-scherm is bekend dat meer mensen ze succesvol met Home Assistant hebben verbonden. Omdat je later afhankelijk bent van een stukje code, is het gunstig om een beproefde optie te kiezen.

Dit beeldscherm van WaveShare gebruikt e-paper, waardoor informatie net als bij een e-reader wordt getoond. Zeer zuinig en goed af te lezen in fel zonlicht.

Vergeet je HAT niet

Let er bij je aanschaf goed op dat je scherm voorzien is van een zogeheten E-Paper Driver HAT. Bij WaveShare zit dit er standaard op. HAT staat voor Hardware Attached on Top, een printplaatje dat extra functionaliteit aan je onderdeel geeft. In dit geval kun je de Driver HAT met een standaard ribbonkabel met het scherm verbinden, waarna je allerlei kleine pinnetjes hebt om snoertjes op aan te sluiten om weer met een andere device te verbinden. Snoertjes die je nodig hebt voor het laatste stuk van onze puzzel.

Met de speciale E-Paper Driver HAT kun je het beeldscherm aansluiten op andere apparaatjes, zoals de ESP32.

Microcontroller aansluiten

Als laatste hebben we een ESP32-microcontroller nodig. Door de kabels van de E-Paper Driver HAT te verbinden met de ESP32, kan het scherm met wifi verbinden en data ontvangen van Home Assistant. Bijna iedere ESP32 werkt, maar zorg er wel voor dat je model kleine cirkelgaatjes aan de zijkanten heeft. Deze heb je later nodig om te solderen. Dit vergt enige ervaring met een soldeerbout. Hoewel de HAT snoertjes heeft die je kunt vastpluggen, moet je de uiteindes vastsolderen aan verbindingspoortjes van de ESP32-module.

©Tomasz - stock.adobe.com

Deze ESP32 is een zogeheten microcontroller. Programmeer hem met de juiste firmware en hij kan ieder apparaat met Home Assistant verbinden.

ESPHome

Zijn je schermpje, de HAT en de ESP32 allemaal met elkaar verbonden? Dan is het tijd om de ESP32 te programmeren. Dat doen we met behulp van ESPHome, wat op zijn beurt weer in Home Assistant kan worden geïnstalleerd. Open in een browser het webadres van jouw Home Assistant en ga in de linkerbalk onderaan naar Instellingen / Add-ons. Druk rechtsonder op de knop voor de add-on-winkel, zoek ESPHome en installeer dat.

Druk na installatie op de knop Start. Klik daarna op Open Web UI te klikken. Je ziet het ESPHome Dashboard. Hier kun je de ESP32 configureren zonder geavanceerde programmeerkennis. Verbind je installatie met een usb-kabel aan Home Assistant en tik op New Device. Volg hierna de geboden stappen.

ESPHome is gebruiksvriendelijk vanwege het dashboard met alle opties.

YAML-configuratie

Wordt er om een YAML-configuratie gevraagd, plak dan de code getoond op de pagina die je vindt via www.kwikr.nl/epaperyaml. Voer de gegevens van je wifi-netwerk in. Dit configuratiebestand zorgt ervoor dat de ESP32 weet met welke pins hij voor je scherm moet communiceren en wat voor data er op het display getoond moeten worden. Standaard heeft dit bestand een configuratie met een plantensensor, koolmonoxidemeter, de huidige temperatuur en luchtvochtigheid in de ruimte. Door deze apparaten te vervangen door andere apparatuur die aan jouw Home Assistant is verbonden, kun je de inhoud van het display naar eigen smaak veranderen.

In een fotolijstje

Nu zou je e-inkscherm het moeten doen. Dan rest ons nog maar één ding: de gadget ergens in je huis neerzetten of ophangen. Met een beetje geluk kun je een fotolijstje vinden dat ruimte biedt aan het scherm, de HAT en de ESP32. Het 4,2inch-display is aan de buitenkant 103 bij 78,5 millimeter groot, waardoor hij ruim past in een lijstje voor een foto van klein formaat, 100 bij 150 millimeter.

Heb je een 3D-printer? Op www.printables.com vind je allerlei 3D-behuizingen voor de e-ink-schermen van WaveShare, van simpele standaarden tot aan elegante lijstjes voor aan de muur. Groot voordeel aan deze oplossingen is dat ze vaak gemaakt zijn om de ESP32 en HAT ook te integreren, waardoor alles mooi in één pakketje kan worden weggestopt.

Er zijn online tal van 3D-printbare hoesjes speciaal voor dit project te vinden, waaronder deze op printables.com van gebruiker G00TH.