Toyota en Lexus zijn klaar om de elektrische automarkt op te schudden. Na jaren van focus op hybrides en lage CO₂-uitstoot onthult het Japanse concern ambitieuze plannen voor elektrische voertuigen. Met maar liefst veertien nieuwe zero emission-modellen aan de horizon, waaronder zes volledig elektrische Toyota's, ligt er een innovatieve toekomst in het verschiet. In dit artikel leggen we uit hoe deze automerken zich voorbereiden op een elektrische revolutie.

Met uitzondering van een aantal volledig elektrische bedrijfswagens heeft het Toyota/Lexus-concern momenteel slechts twee EV's in het gamma: de Toyota BZ4X en de Lexus RZ450e. Twee qua karakter en opbouw totaal verschillende auto’s die desondanks onderhuids aan elkaar gelieerd zijn. Het Japanse bedrijf lijkt de EV-boot dan ook te hebben gemist, maar schijn bedriegt. De aankomende twee jaar (dat is in autojaren een soort week) lanceren ze namelijk veertien zero emission-voertuigen, waaronder zes volledig elektrische Toyota’s. Gedurende het Kenshiki-forum 2023 in Brussel presenteerde het concern zijn plannen en InstaAutoVlogs Irwin Versteegh was erbij. 

©Irwin Versteegh

Minder druk op de ketel

Nee, die EV-boot hebben de Japanners om te beginnen absoluut niet gemist. Oké, wat sneller innoveren en achterstand proberen te voorkomen had geen kwaad gekund, maar Toyota’s en Lexus’ strategie is simpelweg het gevolg van vergroening. In tegenstelling tot andere fabrikanten vaart het concern namelijk al jarenlang een CO₂-verlagende koers.

Gevolg? Van alle volumemerken heeft het Toyota-concern verreweg de laagste gemiddelde CO₂-uitstoot. Waar andere automerken dus dringend een EV nodig hebben om het gemiddelde omlaag te krijgen, zat er in Japan simpelweg wat minder druk op de ketel.

Het jarenlang pionieren met hybridetechnologie, het elektrificeren van elke traditionele aandrijflijn met een laag brandstofverbruik en dito CO₂-uitstoot tot gevolg, werpt dus zijn vruchten af. Of het nu gaat om een compacte auto als de Toyota Yaris of Lexus’ topmodel in de vorm van de LS500h, elektropower is al dik 25 jaar een unique selling point van het concern. Nu is het tijd om door te pakken en om de elektromotor centraal te stellen.

©Irwin Versteegh

Elektrisch, maar niet overal

Waar het bedrijf momenteel nog een multipath-aanpak hanteert, moet bijvoorbeeld Lexus in 2030 in Europa een volledig elektrisch automerk worden. Let wel: de rest van de wereld volgt pas vijf jaar later. Die multipath-aanpak houdt in dat het merk verder kijkt dan alleen EV’s. De Japanners zien Europa namelijk wat betreft de acceptatie en implementatie van elektrisch rijden momenteel als voorland voor de rest van de wereld. Het zou echter naïef zijn om te denken dat ze in elk land zomaar even kunnen omschakelen. Voor die markten blijft een stekkerloze hybride voorlopig een betere keuze totdat ook zij de overstap kunnen maken.

Dat zie je ook terug in de verkoopcijfers: in 2022 was 66 procent van de verkochte Toyota's en Lexussen wereldwijd geëlektrificeerd, maar het merk verwacht in 2024 door de grens van 75 procent te breken. Daarnaast zijn er, afgezien van ons eigen landje, diverse belangrijke EV-markten. Denk aan Noorwegen, waar 75 procent van alle nieuw verkochte auto’s volledig elektrisch is, net als Groot-Brittannië. De Engelsen willen dat 22 procent van het aanbod in de autoshowrooms in 2024 volledig elektrisch is. Aanpoten dus, maar Toyota lijkt voorbereid.

©Irwin Versteegh

Elektrische Yaris Cross

In de eerste helft van 2024 lanceert het merk een volledig elektrisch model in een van de belangrijkste autosegmenten voor de komende jaren: de B-crossover-klasse. Het concern is al actief met de hybride Toyota Yaris Cross en de Lexus LBX, maar zeer binnenkort komt daar een nieuw volledig elektrisch model bij – vooralsnog in de vorm van de Urban SUV Concept. Het is een auto met een stoere verschijning die overall gezien een maatje groter is dan een Yaris Cross. Zo is-ie bijvoorbeeld net zo hoog als een Corolla Cross. Technische details ontbreken nog; het is immers een concept car, maar Toyota geeft aan dat ze ‘mobiliteit voor iedereen’ serieus nemen.

Zo komt-ie op de markt met twee accupakketten om daarmee de instapprijs te verlagen. Opteren voor vierwielaandrijving met een dual motor-setup is eveneens aan de orde, net als flexibiliteit in het interieur dankzij een verschuifbare achterbank. Met name het aanbieden van verschillende accu’s en elektromotoren is een slimme keuze. Dat is namelijk de regel bij conventioneel aangedreven auto’s, maar opvallend genoeg nog steeds een unicum bij EV’s.

©Irwin Versteegh

Futuristische fastback

Naast de Urban Crossover Concept stond er een gelikte fastback in Brussel geparkeerd. Een auto die je qua formaat naast een Camry mag plaatsen en een voorbode is van een auto die in 2025 wordt gepresenteerd: de Sport Crossover Concept. Een bijzonder chic gelijnde auto die tegen die tijd een nieuwe generatie Toyota-kopers naar de showroom moet lokken. Bijzonder is het feit dat deze concept car voortkomt uit een joint venture die het concern aanging met het Chinese BYD, de op dit moment bijna grootste EV-fabrikant ter wereld en in ons land onder meer bekend van de ATTO 3 en de Dolphin.

Hoewel er een reële kans is dat de hierboven genoemde auto’s op het eTNGA-platform staan (waar ook de BZ4X op ), is de eveneens aanwezige FT-3e de absolute vaandeldrager van nieuwe techniek. Dit studiemodel, waarvan we in 2026 meer kunnen verwachten, is een auto die boven de huidige BZ4X wordt gepositioneerd en moet tegen die tijd debuteren op een gloednieuw platform met dito batterijtechniek. Dat platform wordt deels gefabriceerd middels gigacasting en is op die manier goedkoper om te fabriceren.

In plaats van de vrij traditionele 170 onderdelen bestaat de voor- of achterkant van de auto dan uit maar twee componenten. Wel belooft Toyota dat het repareren of herstellen van schade betaalbaar en mogelijk blijft.

©Irwin Versteegh

Steer-by-wire

Een Toyota-platform? Ja en nee, want voordat Toyota ermee mag flaneren, zal het Lexus zijn dat daadwerkelijk een gloednieuw model met deze techniek laat debuteren. Op het Kenshiki-forum konden we dan ook kennismaken met de Lexus LFZC. Het is een bijzondere voorbode van een auto die (verrassing!) in 2026 op de markt komt en qua formaat in de klasse van de huidige ES300h stapt.

Wat opvalt is dat Lexus daarnaast aast op een Cw-waarde van onder de 0,20. Extreem aerodynamisch dus, en dat moet zorgen voor een zo laag mogelijk energieverbruik. In het interieur zien we daarnaast een Yoke-stuur met steer-by-wire-technologie en tal van schermen die op gloednieuwe software draaien in de vorm van Arene OS. Lexus streeft met dat laatste naar een optimale synergie tussen hard- en software, mede met behulp van AI.

©Irwin Versteegh

Solid state-accu's

Waar de energie tegen die tijd vandaan komt? Uit een van de tal van nieuwe batterijtechnieken waaraan wordt gewerkt, waaronder solid state. Vanaf 2027 wil het concern namelijk furore maken met de veelbelovende solid state-accu. Er wordt zelfs gesproken over een oplaadtijd van 10 naar 80 procent in slechts 10 minuten. Onlangs was er op dit vlak sprake van een technologische doorbraak die de duurzaamheid en betrouwbaarheid van de zogenaamde solid state-batterij moet garanderen. Momenteel wordt er dus druk gewerkt aan het productierijp maken van deze nieuwe accu's.

Solid state-accu’s reduceren niet alleen de oplaadtijd, maar herbergen ook meer energie in kleiner accupakket. Toch wordt er ook breder gekeken en zet het concern ook in op andere accutechnieken, zoals LFP. Toyota spreekt van een nieuwe vorm en 'bipolaire' technologie. Dat moet zorgen voor 20 procent meer range en een kostenreductie van 40 procent ten opzichte van de huidige BZ4x. Ook wordt er gekeken naar het uitwisselen van energie tussen Toyota’s en huizen.

©Irwin Versteegh

Heldere strategie

Eén ding is duidelijk: het Kenshiki-forum 2023 blijkt wederom een veelbelovend kijkje te geven in de nabije, maar ook iets verdere toekomst van het Toyota-concern. Vorig jaar was de boodschap breder wat betreft de technologie, dit jaar is de strategie helder. Ook de Japanners gaan naar een volledige zero emissie-toekomst met voornamelijk batterij-elektrische auto’s.

Toch blijft het merk ook inzetten op waterstof en wordt er zelfs geëxperimenteerd met waterstof/verbrandingsmotoren voor bijvoorbeeld de rallysport. Voordat we echter zover zijn, starten we volgend jaar met de productieversie van de Urban Crossover Concept, en die auto lijkt een gouden toekomst tegemoet te gaan.

De geur van versgebakken oliebollen hoort bij december. Toch ziet niet iedereen het zitten om met een pan heet vet aan de slag te gaan. Oliebakken in de airfryer lijkt dan een aantrekkelijk alternatief: minder luchtjes en ook nog eens minder vet. Maar levert bakken in een airfryer dezelfde oliebol op, of moet je toch de frituurpan uit het vet halen?

Oliebollen bakken in de airfryer, kan dat? Het korte antwoord is duidelijk: nee, een traditionele oliebol bak je niet in een airfryer. Klassiek oliebollenbeslag is vloeibaar en heeft direct contact met hete olie nodig om zijn vorm en structuur te krijgen. Een airfryer is in de basis een compacte heteluchtoven. Zonder een bad van hete olie kan het beslag niet snel genoeg stollen. Wie het toch probeert, ziet het deeg door het mandje zakken of uitlopen tot een platte, taaie schijf. Dat ligt niet aan het recept, maar aan de techniek.

Waarom hete olie onmisbaar is

Zodra je het beslag van de oliebol in de hete olie van de frituurpan schept, ontstaat er vrijwel direct een korstje om de buitenkant. Binnen in de bol ontstaat stoom, waardoor de bol uitzet en luchtig wordt. Die combinatie van afsluiten en opblazen zorgt voor de typische oliebolstructuur. In een airfryer ontbreekt die directe warmteoverdracht. Hete lucht is simpelweg minder krachtig dan hete olie. Zonder direct contact met heet vet kan het beslag niet snel genoeg stollen. Daardoor blijft een echte oliebol uit de airfryer onmogelijk.

©Gegenereerd door AI

Wat wel kan: kwarkbollen uit de airfryer

Wie toch iets zelf wil maken in de airfryer, moet het klassieke oliebollenbeslag loslaten. Met een steviger beslag, bijvoorbeeld op basis van kwark, kun je ballen vormen die hun vorm behouden. Deze bollen garen prima in de hete lucht en krijgen een mooie bruine buitenkant. De uitkomst lijkt qua vorm op een oliebol, maar de structuur is compacter en de smaak meer broodachtig. Denk aan iets tussen een zoet broodje en een scone. Lekker, lichter en prima als alternatief, maar: het is geen oliebol zoals je die van de kraam kent.

Wat ook goed kan: oliebollen opwarmen in de airfryer

Waar de airfryer wel echt tot zijn recht komt, is bij het opwarmen van gekochte oliebollen. In de magnetron worden ze snel slap en taai. In de airfryer gebeurt het tegenovergestelde. Door de bollen een paar minuten op ongeveer 180 graden te verwarmen, wordt de korst weer knapperig en warmt de binnenkant gelijkmatig op. Je oliebollen smaken weer alsof je ze net gebakken (of gehaald) hebt!

Samenvatting

Wil je de échte oliebol, dan heb je twee opties: zelf bakken in een frituurpan of halen bij de kraam. Bakken in de airfryer kan niet, omdat vloeibaar beslag niet geschikt is voor hete lucht. Je kunt bijvoorbeeld wel kwarkbollen maken, maar dat is toch anders. De grootste winst zit in het opwarmen van kant-en-klare oliebollen: in de airfryer gaat dat snel, ze worden heerlijk knapperig en je hebt geen last van frituurlucht in huis.

🎆 Vuurwerk op je Galaxy Smartphone? 👇

Het spreekwoord 'krakende wagens lopen het langst' gaat helaas vaak niet op in de computerwereld. Moderne systemen reageren soms allergisch op oudere hardware. Toch zijn er methoden en slimme trucs om zulke apparaten te laten werken onder Windows 10 of 11.

Apparaat niet herkend

Wanneer je een oud apparaat aansluit, kan het gebeuren dat Windows het niet herkent.. Daardoor verschijnt het niet in de lijst met apparaten. Je controleert dit door via een klik met rechts op de Windows-knop Apparaatbeheer te openen. Verschijnt hier iets als 'Onbekend apparaat' of zie je een geel driehoekje of vraagteken, dan heeft Windows het apparaat wel fysiek herkend, maar geen juiste driver gevonden. Je leest hier meer over bij de passage Driverprobleem. Mogelijke oorzaken zijn het ontbreken van een plug-and-playdriver of een verouderd aansluitingstype.

Je kunt dan verschillende dingen proberen. Controleer eerst de aansluiting en de stroomvoorziening. Zorg dat het apparaat juist is aangesloten en ingeschakeld. Bij usb-apparaten helpt het soms een andere poort te proberen. Oudere usb1.1-apparaten werken vaak beter via een usb2.0-poort of een usb-hub met eigen voeding dan via een usb3.0-poort. Heeft je pc nog een parallelle of seriële poort? Controleer dan in het systeem-BIOS of deze is ingeschakeld. Heeft je toestel zo'n poort niet, dan ben je meestal aangewezen op een adapter (zie de passage Aansluitingen).

Handmatige installatie

Je kunt het apparaat ook handmatig proberen te installeren. Misschien heb je nog een cd-rom met de installatiebestanden, zodat het zo lukt. Heeft je pc geen cd-station meer, dan sluit je een extern cd-station aan of kopieer je de bestanden op een andere pc met cd-station naar een usb-stick. Je kunt er ook een iso-bestand van maken en dit met een dubbelklik als virtuele schijf koppelen op je pc. Je kunt dit doen met bijvoorbeeld Burnaware Free. Ga naar www.burnaware.com en kies voor ISO-bestand aanmaken.

Heb je geen cd-rom? Start dan Apparaatbeheer, open het menu Actie en kies Oudere hardware toevoegen. Kies De hardware opsporen en automatisch installeren, geef het hardwaretype aan, zoals Beeldapparaten of Draagbare apparaten, en selecteer het juiste product en model. Heb je zelf een geschikte driver gevonden (bijvoorbeeld op de site van de producent), klik dan op Bladeren en verwijs naar het installatiebestand (inf).

Voor printers open je Instellingen in Windows en kies je Bluetooth en apparaten / Printers en scanners. Klik op Apparaat toevoegen en kies bij De printer die ik wil gebruiken, staat niet in de lijst voor Handmatig een nieuw apparaat toevoegen. In het dialoogvenster laat je Mijn printer is iets ouder. Help mij met zoeken geselecteerd. Werkt dat niet, probeer dan Een lokale printer of een netwerkprinter toevoegen met handmatige instellingen, waarna je de juiste poort en het stuurprogramma kiest. Klik hier ook op Windows Update: zo is de kans groter dat Windows alsnog de juiste driver ophaalt. Je kunt ook een vergelijkbaar model uit de lijst proberen.

Soorten aansluitingen

Gaat het om oudere apparaten, dan hebben die vaak een interface die je op moderne pc's niet meer vindt, zoals een parallelle of seriële aansluiting of firewire. Voor parallel gebruik je een usb-naar-parallel-adapter (meestal usb-A naar 36-pins Sub-D). De printer verschijnt dan als 'USB Printing Support' en werkt vaak met generieke drivers. Sommige oude drivers verwachten een echte LPT-poort met een logische naam als LPT1. Je kunt dan de gedeelde usb-printerpoort mappen naar LPT1 met het opdrachtprompt-commando

(met net use LPT1: /delete verwijder je deze koppeling). <printershare> is de gedeelde printernaam, zoals ingesteld via Instellingen in Windows: klik op de printernaam, kies Printereigenschappen en open het tabblad Delen. Zo kun je vaak nog printen vanuit oude DOS- of Windows-apps.

Voor een seriële poort (met een DB9 RS232-kabel) gebruik je eveneens een usb-adapter, liefst met FTDI-chip en aangesloten op een usb2.0-poort. Mogelijk moet je eerst de adapterdriver installeren voordat deze in Apparaatbeheer verschijnt (onder een naam als '[…] COMx'). Om het juiste poortnummer (zoals COM1) in te stellen, klik je met rechts op het apparaat, open je Poortinstellingen en klik je op Geavanceerd.

Koop altijd adapters van goede kwaliteit (en van een bekend merk), aangezien goedkopere exemplaren zich niet altijd aan de specificaties houden.

Voor firewire kun je de installatie van een PCIe-naar-firewire (IEEE 1394) adapterkaart overwegen. Met de Microsoft 1394 OHCI Legacy Driver activeer je deze vervolgens in Windows 10/11 en kun je bijvoorbeeld een oude DV-camera of audio-interface aansluiten. Klik hier voor een downloadlink met instructies.

Driverprobleem

Wanneer Windows het apparaat herkent via een van bovenstaande stappen, blijft het afwachten of er een geschikte driver voor Windows 10/11 beschikbaar is. Je kunt eerst een generieke driver proberen, die vaak via de Windows-updatefunctie beschikbaar is. Klik in Apparaatbeheer met rechts op het apparaat, kies Stuurprogramma bijwerken en klik vervolgens op Automatisch zoeken naar stuurprogramma's / In Windows Update zoeken naar bijgewerkte stuurprogramma's.

Soms vind je geschikte drivers bij de optionele updates. Ga hiervoor naar Instellingen, kies Windows Update / Geavanceerde opties / Optionele updates en open Stuurprogramma-updates. Je kunt ook zoeken naar een basisdriver, add-onmodule of universele driver van de fabrikant, zoals de (Smart) Universal Printer Driver van HP.

Vind je geen driver op de site van de fabrikant, dan kun je er ook zelf naar googelen op basis van het hardware-ID. Start Apparaatbeheer, klik met rechts op het apparaat (eventueel bij Andere apparaten of Onbekend apparaat), kies Eigenschappen en open het tabblad Details. Stel Eigenschap in op Hardware-id's. Klik met rechts op een gevonden ID, kies Kopiëren en plak dit met Ctrl+V in een zoekmachine als Google. Mogelijk levert dit een geschikte driver op.

Heb je nog een driver voor Windows 7 of ouder, probeer dan de installatie in compatibiliteitsmodus. Klik met rechts op het installatieprogramma, kies Eigenschappen en ga naar het tabblad Compatibiliteit. Zet een vinkje bij Dit programma uitvoeren in compatibiliteitsmodus voor en kies de laatst ondersteunde versie, zoals Windows 7 of Windows XP (Service Pack 2). Door ook Dit programma als administrator uitvoeren te selecteren, vergroot je de kans dat Windows de oudere driver alsnog aanvaardt, zeker als het geen 'kernel-driver' met volledige systeemrechten betreft (zie ook de passage Driverblokkade). Dit is ons bijvoorbeeld al gelukt voor een Canon Pixma iP4200-printer.

Lees ook: De perfecte printer kiezen? Hier moet je op letten

Alternatieve drivers

Je kunt ook op zoek gaan naar alternatieve, niet-officiële stuurprogramma's. Er zijn verschillende community's en fora die voor populaire oudere apparaten aangepaste drivers aanbieden of INF-bestanden hebben aangepast om ze onder nieuwere Windows-versies te laten werken.

Voor scanners is de alternatieve software van VueScan populair. Deze ondersteunt bijna achtduizend oude scanner-modellen en werkt vaak prima, al is de software niet gratis (vanaf circa 19 euro per jaar). Een proefversie is wel beschikbaar (je kunt eventueel een wegwerpadres gebruiken), zodat je kunt nagaan of je scanner werkt onder Windows 10/11.

Voor printers is het Gutenprint-driverpakket bekend, voorheen bekend als Gimp-print, al is dit alleen beschikbaar voor Linux en macOS. We hebben helaas niet de ruimte om hier dieper op in te gaan, maar je kunt een al dan niet virtuele Linux-machine op je netwerk opzetten (ook op een Raspberry Pi) en hierop Gutenprint installeren. Vervolgens deel je de printer zodat je deze ook op je Windows-pc kunt gebruiken. Voor scanners bestaat een vergelijkbaar project: Scanner Access Now Easy, eveneens voor Linux.

Driverblokkade

Het kan gebeuren dat er wel een driver beschikbaar is, maar dat Windows 10/11 de installatie blokkeert. Mogelijk is de driver technisch incompatibel, bijvoorbeeld een 32bit-driver op een 64bit-systeem (Windows 11 is altijd 64 bit), of een kerneldriver die noodzakelijke kernelfuncties mist doordat deze niet meer worden ondersteund door het geüpdatete besturingssysteem. In dit geval kun je nog de compatibiliteitsmodus proberen (zie de passage Driverprobleem), maar het resultaat blijft onzeker. Je maakt dan meer kans via een virtuele machine met een oudere Windows-versie, zoals Windows 10 voor 32bit-drivers.

Soms blokkeert Windows 10/11 de installatie omdat de (kernel)driver niet digitaal is ondertekend. Ben je zeker dat het om een betrouwbare driver gaat, dan kun je deze controle tijdelijk uitschakelen. Open Instellingen, kies Systeem / Systeemherstel en klik tweemaal op Nu opnieuw opstarten. Kies vervolgens Problemen oplossen / Geavanceerde opties / Opstartinstellingen en klik op Opnieuw opstarten. In het menu dat verschijnt, kies je optie 7: Afdwingen van stuurprogrammahandtekening uitschakelen. Windows start nu zonder handtekeningcontrole, zodat je de driver kunt installeren. Bij de volgende herstart is de controle weer actief, maar de driver blijft werken.

Ga je liever voor een iets doortastender aanpak? Voer dan de Opdrachtprompt uit als administrator, voer het commando bcdedit /set TESTSIGNING ON in en herstart je pc. Deze draait dan in testmodus, zie de indicatie rechtsonder. Installeer de driver en voer daarna meteen bcdedit /set TESTSIGNING OFF uit, gevolgd door een herstart om terug normaal te werken.

Virtueel alternatief

Lukt het niet om je oude apparaat met een van de bovenstaande workarounds aan de praat te krijgen binnen Windows 10/11, dan zit er weinig anders op dan een ouder of ander besturingssysteem te gebruiken. Het handigst is om dit als virtuele machine (VM) bovenop je huidige Windows te draaien. Binnen deze VM installeer je dan de originele driver en software voor het apparaat.

Geschikte gratis tools zijn Oracle VirtualBox en VMware Workstation Pro (na registratie op https://support.broadcom.com). Via bijvoorbeeld https://archive.org kun je naar schijfkopiebestanden zoeken en downloaden. Wij vonden er onder meer diverse Windows XP-iso-bestanden en installeerden een exemplaar in VirtualBox.

Dit kan als volgt. Start VirtualBox, klik op Nieuw en vul de gegevens in, zoals Microsoft Windows XP (32-bit). Bij ISO-image verwijs je naar je download. Vink Overslaan zonder toezicht aan, klik op Afmaken en vervolgens op Starten. Volg de installatie-instructies. Je bezit of vindt wellicht een geldige licentie voor deze oude Windows.

Koppel het apparaat aan een fysieke poort op je pc en geef deze vervolgens door aan de VM, zodat de virtuele Windows het apparaat herkent. Dit kan vanuit het menu Apparaten in het venster met een opgestarte VM.

Bij printers kun je ook delen via het VM-netwerk, zodat je vanuit je gewone Windows via het netwerk kunt printen naar de VM. Selecteer de (uitgeschakelde) VM in VirtualBox, kies Instellingen, open Netwerk en vink Netwerkadapter inschakelen aan. Stel eventueel Gekoppeld aan in op Bridged Adapter zodat de VM een ip-adres krijgt binnen hetzelfde netwerk als je host-pc.

 Nieuwe printer nodig? Kijk op Kieskeurig.nl/prijsdalers om voor de beste deal!