Toyota en Lexus zijn klaar om de elektrische automarkt op te schudden. Na jaren van focus op hybrides en lage CO₂-uitstoot onthult het Japanse concern ambitieuze plannen voor elektrische voertuigen. Met maar liefst veertien nieuwe zero emission-modellen aan de horizon, waaronder zes volledig elektrische Toyota's, ligt er een innovatieve toekomst in het verschiet. In dit artikel leggen we uit hoe deze automerken zich voorbereiden op een elektrische revolutie.

Met uitzondering van een aantal volledig elektrische bedrijfswagens heeft het Toyota/Lexus-concern momenteel slechts twee EV's in het gamma: de Toyota BZ4X en de Lexus RZ450e. Twee qua karakter en opbouw totaal verschillende auto’s die desondanks onderhuids aan elkaar gelieerd zijn. Het Japanse bedrijf lijkt de EV-boot dan ook te hebben gemist, maar schijn bedriegt. De aankomende twee jaar (dat is in autojaren een soort week) lanceren ze namelijk veertien zero emission-voertuigen, waaronder zes volledig elektrische Toyota’s. Gedurende het Kenshiki-forum 2023 in Brussel presenteerde het concern zijn plannen en InstaAutoVlogs Irwin Versteegh was erbij. 

©Irwin Versteegh

Minder druk op de ketel

Nee, die EV-boot hebben de Japanners om te beginnen absoluut niet gemist. Oké, wat sneller innoveren en achterstand proberen te voorkomen had geen kwaad gekund, maar Toyota’s en Lexus’ strategie is simpelweg het gevolg van vergroening. In tegenstelling tot andere fabrikanten vaart het concern namelijk al jarenlang een CO₂-verlagende koers.

Gevolg? Van alle volumemerken heeft het Toyota-concern verreweg de laagste gemiddelde CO₂-uitstoot. Waar andere automerken dus dringend een EV nodig hebben om het gemiddelde omlaag te krijgen, zat er in Japan simpelweg wat minder druk op de ketel.

Het jarenlang pionieren met hybridetechnologie, het elektrificeren van elke traditionele aandrijflijn met een laag brandstofverbruik en dito CO₂-uitstoot tot gevolg, werpt dus zijn vruchten af. Of het nu gaat om een compacte auto als de Toyota Yaris of Lexus’ topmodel in de vorm van de LS500h, elektropower is al dik 25 jaar een unique selling point van het concern. Nu is het tijd om door te pakken en om de elektromotor centraal te stellen.

©Irwin Versteegh

Elektrisch, maar niet overal

Waar het bedrijf momenteel nog een multipath-aanpak hanteert, moet bijvoorbeeld Lexus in 2030 in Europa een volledig elektrisch automerk worden. Let wel: de rest van de wereld volgt pas vijf jaar later. Die multipath-aanpak houdt in dat het merk verder kijkt dan alleen EV’s. De Japanners zien Europa namelijk wat betreft de acceptatie en implementatie van elektrisch rijden momenteel als voorland voor de rest van de wereld. Het zou echter naïef zijn om te denken dat ze in elk land zomaar even kunnen omschakelen. Voor die markten blijft een stekkerloze hybride voorlopig een betere keuze totdat ook zij de overstap kunnen maken.

Dat zie je ook terug in de verkoopcijfers: in 2022 was 66 procent van de verkochte Toyota's en Lexussen wereldwijd geëlektrificeerd, maar het merk verwacht in 2024 door de grens van 75 procent te breken. Daarnaast zijn er, afgezien van ons eigen landje, diverse belangrijke EV-markten. Denk aan Noorwegen, waar 75 procent van alle nieuw verkochte auto’s volledig elektrisch is, net als Groot-Brittannië. De Engelsen willen dat 22 procent van het aanbod in de autoshowrooms in 2024 volledig elektrisch is. Aanpoten dus, maar Toyota lijkt voorbereid.

©Irwin Versteegh

Elektrische Yaris Cross

In de eerste helft van 2024 lanceert het merk een volledig elektrisch model in een van de belangrijkste autosegmenten voor de komende jaren: de B-crossover-klasse. Het concern is al actief met de hybride Toyota Yaris Cross en de Lexus LBX, maar zeer binnenkort komt daar een nieuw volledig elektrisch model bij – vooralsnog in de vorm van de Urban SUV Concept. Het is een auto met een stoere verschijning die overall gezien een maatje groter is dan een Yaris Cross. Zo is-ie bijvoorbeeld net zo hoog als een Corolla Cross. Technische details ontbreken nog; het is immers een concept car, maar Toyota geeft aan dat ze ‘mobiliteit voor iedereen’ serieus nemen.

Zo komt-ie op de markt met twee accupakketten om daarmee de instapprijs te verlagen. Opteren voor vierwielaandrijving met een dual motor-setup is eveneens aan de orde, net als flexibiliteit in het interieur dankzij een verschuifbare achterbank. Met name het aanbieden van verschillende accu’s en elektromotoren is een slimme keuze. Dat is namelijk de regel bij conventioneel aangedreven auto’s, maar opvallend genoeg nog steeds een unicum bij EV’s.

©Irwin Versteegh

Futuristische fastback

Naast de Urban Crossover Concept stond er een gelikte fastback in Brussel geparkeerd. Een auto die je qua formaat naast een Camry mag plaatsen en een voorbode is van een auto die in 2025 wordt gepresenteerd: de Sport Crossover Concept. Een bijzonder chic gelijnde auto die tegen die tijd een nieuwe generatie Toyota-kopers naar de showroom moet lokken. Bijzonder is het feit dat deze concept car voortkomt uit een joint venture die het concern aanging met het Chinese BYD, de op dit moment bijna grootste EV-fabrikant ter wereld en in ons land onder meer bekend van de ATTO 3 en de Dolphin.

Hoewel er een reële kans is dat de hierboven genoemde auto’s op het eTNGA-platform staan (waar ook de BZ4X op ), is de eveneens aanwezige FT-3e de absolute vaandeldrager van nieuwe techniek. Dit studiemodel, waarvan we in 2026 meer kunnen verwachten, is een auto die boven de huidige BZ4X wordt gepositioneerd en moet tegen die tijd debuteren op een gloednieuw platform met dito batterijtechniek. Dat platform wordt deels gefabriceerd middels gigacasting en is op die manier goedkoper om te fabriceren.

In plaats van de vrij traditionele 170 onderdelen bestaat de voor- of achterkant van de auto dan uit maar twee componenten. Wel belooft Toyota dat het repareren of herstellen van schade betaalbaar en mogelijk blijft.

©Irwin Versteegh

Steer-by-wire

Een Toyota-platform? Ja en nee, want voordat Toyota ermee mag flaneren, zal het Lexus zijn dat daadwerkelijk een gloednieuw model met deze techniek laat debuteren. Op het Kenshiki-forum konden we dan ook kennismaken met de Lexus LFZC. Het is een bijzondere voorbode van een auto die (verrassing!) in 2026 op de markt komt en qua formaat in de klasse van de huidige ES300h stapt.

Wat opvalt is dat Lexus daarnaast aast op een Cw-waarde van onder de 0,20. Extreem aerodynamisch dus, en dat moet zorgen voor een zo laag mogelijk energieverbruik. In het interieur zien we daarnaast een Yoke-stuur met steer-by-wire-technologie en tal van schermen die op gloednieuwe software draaien in de vorm van Arene OS. Lexus streeft met dat laatste naar een optimale synergie tussen hard- en software, mede met behulp van AI.

©Irwin Versteegh

Solid state-accu's

Waar de energie tegen die tijd vandaan komt? Uit een van de tal van nieuwe batterijtechnieken waaraan wordt gewerkt, waaronder solid state. Vanaf 2027 wil het concern namelijk furore maken met de veelbelovende solid state-accu. Er wordt zelfs gesproken over een oplaadtijd van 10 naar 80 procent in slechts 10 minuten. Onlangs was er op dit vlak sprake van een technologische doorbraak die de duurzaamheid en betrouwbaarheid van de zogenaamde solid state-batterij moet garanderen. Momenteel wordt er dus druk gewerkt aan het productierijp maken van deze nieuwe accu's.

Solid state-accu’s reduceren niet alleen de oplaadtijd, maar herbergen ook meer energie in kleiner accupakket. Toch wordt er ook breder gekeken en zet het concern ook in op andere accutechnieken, zoals LFP. Toyota spreekt van een nieuwe vorm en 'bipolaire' technologie. Dat moet zorgen voor 20 procent meer range en een kostenreductie van 40 procent ten opzichte van de huidige BZ4x. Ook wordt er gekeken naar het uitwisselen van energie tussen Toyota’s en huizen.

©Irwin Versteegh

Heldere strategie

Eén ding is duidelijk: het Kenshiki-forum 2023 blijkt wederom een veelbelovend kijkje te geven in de nabije, maar ook iets verdere toekomst van het Toyota-concern. Vorig jaar was de boodschap breder wat betreft de technologie, dit jaar is de strategie helder. Ook de Japanners gaan naar een volledige zero emissie-toekomst met voornamelijk batterij-elektrische auto’s.

Toch blijft het merk ook inzetten op waterstof en wordt er zelfs geëxperimenteerd met waterstof/verbrandingsmotoren voor bijvoorbeeld de rallysport. Voordat we echter zover zijn, starten we volgend jaar met de productieversie van de Urban Crossover Concept, en die auto lijkt een gouden toekomst tegemoet te gaan.

De Apple AirPods zijn razend populaire draadloze oordoppen, de Apple TV is dan weer een geslaagde mediaspeler. Voeg de twee samen en je kunt films, tv-series en games beleven in meeslepend 3D-ruimtelijke audio. Dit is hoe je dat doet!

In dit artikel hebben we het over de Ruimtelijke audio-ervaring die je kunt beleven als je bepaalde oordoppen of koptelefoons aan een Apple TV koppelt. Het is enorm indrukwekkend, met geluidseffecten die driedimensionaal rond je worden afgespeeld. Net als in de bioscoop, maar dan bij je thuis. Het werkt even goed of beter dan een soundbar, en is ideaal voor wie alleen tv-kijkt en echt ondergedompeld wil worden in de actie.

Wat kun je verwachten?

Ruimtelijke audio is niet helemaal hetzelfde als Dolby Atmos en ander surroundgeluid. Maar het doel is wel hetzelfde: jezelf onderdompelen in een geluidsbubbel waarbij bijvoorbeeld geluidseffecten van een film 360 graden om je heen te horen zijn. De AirPods voegen daar bovendien headtracking aan toe, waarbij het geluid aan het scherm wordt 'verankerd'. Hierdoor blijven onder meer dialogen altijd uit het beeld komen, wat de kijkervaring realistischer maakt.

Wat heb je nodig?

Ruimtelijke audio (of Spatial Audio) is een Apple-technologie voor hoofdtelefoons die ingebouwd is in de AirPods 3, AirPods 4 (beide modellen) en alle AirPods Pro. Ook de over-ear AirPods Max-hoofdtelefoon is ermee uitgerust. Ruimtelijke audio is er ook bij de Beats Fit Pro, de Beats Studio Pro of de Beats Solo 4. Je hebt dus een van deze toestellen nodig. Om het eenvoudig te houden, spreken we verder in dit artikel alleen over 'AirPods'.

©Apple

Daarnaast moet je beschikken over een Apple TV 4K (alle versies); de nagenoeg identieke Apple TV HD is helaas niet geschikt. Hier ontdek je hoe je het verschil kunt zien. De Ruimtelijke audio-functie is al even beschikbaar, maar voor alle veiligheid kun je via de Instellingen het best even je Apple TV updaten naar de nieuwste versie van tvOS.

©Jamie Biesemans

Hoe moet je alles instellen?

Apple heeft het heel eenvoudig gemaakt om je AirPods met een Apple TV te verbinden. Schakel eerst de Apple-mediaspeler in. Als het hoofdscherm alle apps toont, open je het doosje van je AirPods (of schakel je de hoofdtelefoon in). Bijna onmiddellijk verschijnt er in de bovenhoek een melding. Druk je op de knop met het tv-icoon, dan wordt het geluid van je Apple TV afgespeeld via je oortjes of koptelefoon. Ben je net te laat om de melding te bevestigen? Dan druk je lang op de tv-knop op de Apple-remote en kies je Audio. Hier zie je een lijst van AirPlay-speakers én als het goed is ook je AirPods. 

©Apple

Ruimtelijke audio wordt standaard ingeschakeld. Maar als je zelf in de opties wilt duiken, dan kan dat. Druk opnieuw lang op de tv-knop en klik op het pictogram van de hoofdtelefoon of oortjes (net rechts van de klok). Je ziet dan verschillende opties in een lijst, terwijl de content verder speelt. Zo kun je ook tijdens het bekijken van een film ruisonderdrukking of gespreksdetectie instellen. Iets lager zie je een pictogram van de actieve app (bijvoorbeeld Netflix of Disney+) en in welke kwaliteit audio wordt aangeleverd (bijvoorbeeld Dolby Atmos). Je kunt dan Ruimtelijke audio instellen, met of zonder headtracking. De optie Vast wil zeggen dat je ruimtelijke audio krijgt zonder hoofdtracking. 

©Jamie Biesemans

Welke apps bieden Ruimtelijke audio? 

Niet alle apps en diensten ondersteunen Ruimtelijke audio, maar de meerderheid wél. Nagenoeg alle streamingdiensten, waaronder Netflix, HBO Max en Disney+, bieden deze optie. Via Apple Music op je Apple TV kun je ook veel muziek in surround beleven. Daarnaast zijn er games die het ondersteunen, wat heel fijn werkt. Is de audio die de app levert toch in stereo (bijvoorbeeld oudere muziek), dan kun je nog altijd van ruimtelijke audio genieten door in de Instellingen te kiezen voor Maak stereo ruimtelijk.

©Apple

Zo personaliseer je Ruimtelijke audio

Om geluid realistisch om je heen te creëren, gebruikt het algoritme achter de Ruimtelijke audio-functie een model van het hoofd van een mens. Dat werkt meestal prima. Maar je kunt de ervaring nog natuurlijker maken door het algoritme informatie te geven over jezelf (onder meer over je hoofd- en oorvorm). Dat gebeurt via beelden gemaakt met een TrueDepth-camera. Zo'n camera vind je op recente iPhones (vanaf de iPhone X) waarop minstens iOS 16 draait. 

Het instellen van Gepersonaliseerde ruimtelijke audio doe je door de Instellingen op een geschikte iPhone te openen. Tik op je AirPods of AirPods Pro. Ook de Beats Fit Pro, Beats Solo 4 of Beats Studio Pro zijn compatibel met deze functie. Je ziet vervolgens de optie Gepersonaliseerde ruimtelijke audio. Selecteer dit en kies daarna Personaliseer ruimtelijke audio. Er verschijnt een stappenplan waarbij gevraagd wordt om je gezicht op een afstand van 30 cm in beeld te brengen. Daarna moet je langzaam je hoofd heen en weer bewegen om een afbeelding te maken van je oren. Het klinkt misschien wat merkwaardig, maar met deze informatie kan het Ruimtelijke audio-algoritme een betere inschatting maken van hoe je exact hoort.

In januari lijkt de tuin in winterslaap, maar schijn bedriegt. Dit is juist het moment om je tuin voor te bereiden op een prachtig voorjaar. Van snoeien tot het maken van een beplantingsplan en het verzorgen van overwinterende planten: er is genoeg te doen. Met een paar slimme klussen leg je de basis voor een gezonde en mooie tuin.

Wil je weten wat je in de andere maanden van het jaar in de tuin te doen hebt? Check dan onze tuinkalender!

Nu doen, voor de zomer: beplantingsplan maken

Januari is de maand om al na te denken over een mooie, bloeiende tuin in de zomer. Maak nu dus een beplantingsplan om te bepalen waar je waar wat gaat zaaien en planten. Denk daarbij ook aan de laatbloeiers, zodat je in het najaar ook nog kleur in de tuin hebt.

Beschermen tegen vorst en kleur aanbrengen

Om de planten te beschermen tegen vrieskou, leg je een laag compost, bladeren en takken op de grond. Daarmee zorg je ervoor dat de wortels van de planten niet zo snel bevriezen. Gelukkig vriest het in januari niet doorlopend. Tijdens zo'n vorstvrije periode kun je mooi bomen, hagen en struiken planten. Wil je gelijk al wat kleur aanbrengen in de tuin? Plant dan winterheide of zet winterharde viooltjes in plantenbakken of in de borders.

©Erkki Makkonen

Overwinterende planten verzorgen

Kuipplanten die in de schuur of garage overwinteren, hebben regelmatig water nodig. Bij vorstvrij weer kun je een raam of deur openen voor wat frisse lucht. Ook bollen in pot, binnen of buiten, geef je af en toe water om uitdroging te voorkomen.

Een echte winterklus: snoeien!

Januari en februari zijn ideale maanden om fruitbomen, planten en struiken te snoeien, zoals knotwilgen en leilindes. Zo bereid je ze voor op het voorjaar. Snoei alleen bij zacht, vorstvrij weer. Heb je een druif? Snoei die uiterlijk half januari, want daarna komt de sapstroom op gang en kan de plant doodbloeden als je te laat snoeit.

Lees ook: Welke snoeischaar voor welke snoeiklus?

©natalialeb

Onkruidvrije bestrating

Heeft het gesneeuwd? Neem dan even de tijd om de sneeuw te schudden uit de groenblijvers , zoals de hagen. Hierdoor voorkom je dat er grote gaten in de haag ontstaan. En als laatste: het is nu een goede tijd om de voegen van de bestrating onkruidvrij te maken. Is de bestrating wat ingezakt? Dit is een goed moment om de tegels en klinkers wat om te hogen, om wateroverlast te voorkomen. Een drainage aanleggen helpt ook tegen wateroverlast.

Lees ook: Zelf een terras aanleggen? Dit is waar je op moet letten