Terwijl elektrische auto's de markt veroveren, blijft waterstof een intrigerende optie voor duurzaam vervoer. Maar hoe staat het er anno 2024 voor met waterstofauto's? We nemen de Toyota Mirai onder de loep en onderzoeken de voor- en nadelen van deze innovatieve technologie. Lees meer over de prestaties, het tankgemak en de kosten van rijden op waterstof in vergelijking met elektrische voertuigen. Is de waterstofauto klaar voor de toekomst of blijft het een niche in de autowereld?

Het gaat goed met de verkoop en registraties van volledige elektrische auto's. Nog even en de veel schonere vorm van mobiliteit wordt de nieuwe norm. Het afgelopen halfjaar betrof maar liefst 30 procent van de verkochte auto's een EV. De energietransitie is dan ook in volle gang, maar opvallend genoeg vooral vanuit de batterij-elektrische hoek, want hoe staat het met die andere alternatieve vorm van aandrijving, namelijk waterstof? Om dat uit te vinden, kroop Irwin van InstaAutoVlog onlangs achter het stuur van de Toyota Mirai. Hoe verloopt en bevalt het rijden op waterstof anno 2024?

©Irwin Versteegh

Geraffineerd karakter

Deze tweede generatie Mirai bestaat alweer sinds 2020, maar dat zie je er niet aan af. De Mirai oogt dynamisch, maar mede dankzij zijn lengte van net geen 4,90 meter ook elegant en statig. Achter het stuur van de Mirai waan je je al snel aan boord van een toplimousine. Je zit lekker laag, kijkt uit over een fors dashboard en de aanzienlijke middentunnel geeft een geborgen gevoel.  Het geheel is bovendien vervaardigd uit keurige materialen en de bouwkwaliteit is solide. Alleen het verouderde infotainmentsysteem is niet meer helemaal van deze tijd.

En dat klopt ook, want inmiddels heeft Toyota de Mirai op dat vlak geüpdatet door het implementeren van het nieuwste Toyota Connect-infotainmentsysteem met live-navigatie en zaken als Apple CarPlay en Android Auto. Meest opvallend is toch wel de H₂O-knop links achter het stuur. Het restproduct van een brandstofcelauto is immers water en om inwendige roestvorming tegen te gaan, kun je met deze knop na een rit het uitlaattraject van dit goedje ontdoen.

©Irwin Versteegh

Complex

De Mirai is uitgerust met een stel comfortabele zetels, al kan het wat korte zitvlak voor sommigen als een verbeterpunt worden ervaren. Op de tweede zitrij wordt de complexiteit van een waterstofauto echter direct duidelijk. De Mirai mag dan een bijna vijf meter lange concurrent voor de Mercedes-Benz E-klasse zijn, achterin een Corolla zit je bij wijze van spreken beter. De ruimte is net aan voldoende, maar door de enorme cardantunnel speelt vooral het gebrek aan voetenruimte je al snel parten.

Dat gebrek aan ruimte is het gevolg van de cilindrische tanks waar de Mirai er maar liefst drie van huisvest. Deze zijn op diverse plekken in het platform verwerkt. In de lengte onder de middentunnel bijvoorbeeld, maar ook onder de achterbank en deels in de kofferruimte. Het resultaat is niet alleen de matige ruimte op de tweede zitrij, maar ook een kofferruimte waar net aan 320 liter in past, en dat is ondermaats voor een auto in deze klasse.

©Irwin Versteegh

Lexus-trekjes

Nee, voor ruimte en praktisch gebruiksgemak heb je meer aan een volledig elektrische BZ4X of de eerdergenoemde Corolla, maar op het gebied van verfijning en luxe is de Mirai ze allebei de baas. Het is dat je naar een Toyota-badge kijkt en dat er op het gebied van afwerking en materiaalgebruik niet voor de overtreffende trap is gekozen, maar de Mirai vertoont verdraaid veel Lexus-trekjes. Qua geluidsisolatie bijvoorbeeld, al kan het goed klinkende JBL-audiosysteem daar zomaar verandering in brengen.

Ook qua rijdynamiek schuurt de Mirai eerder tegen het Lexus- dan tegen het Toyota-spectrum aan. De Mirai rijdt – zelfs in combinatie met de 20-inch lichtmetalen wielen onder de testauto – verfijnd, comfortabel, maar ook behoorlijk lichtvoetig. Je merkt dat er een mooie balans aanwezig is, waardoor het soms gracieuze karakter moeiteloos voor een wendbare dynamiek kan worden ingewisseld. Erg prettig en wellicht ook het resultaat van het feit dat deze auto zijn basis niet alleen met de Lexus LS, maar ook met de LC deelt. Ja, qua auto is de hernieuwde kennismaking met de Mirai fijn, zolang je maar niet al te veel passagiers en/of bagage meeneemt.

©Irwin Versteegh

Waterstof-plofmotor

Een waterstofauto wordt niet aangedreven door een 'waterstofmotor', zoals sommigen misschien denken. Hoewel Toyota werkt aan een waterstof-verbrandingsmotor, is de huidige techniek wat ingewikkelder. De Mirai tankt maximaal 5,6 kg waterstof, die via een brandstofcel wordt omgezet in elektriciteit. Omdat dit proces niet snel genoeg gaat voor directe aandrijving, heeft de Mirai ook een batterij: een nikkel-metaalhydride exemplaar met 1,6 kWh capaciteit.

In essentie is de Mirai een elektrische auto. Een 170 pk sterke elektromotor met 300 Nm koppel op de achteras zorgt voor de aandrijving. Hoewel deze motor op papier bescheiden lijkt, presteert hij in de praktijk meer dan voldoende. De kleine accu voedt in eerste instantie de elektromotor, maar dient ook als buffer voor teruggewonnen remenergie.

Rijden in een Toyota Mirai voelt vergelijkbaar met een gewone elektrische auto: stil en soepel. Alleen bij volle belasting verraadt het geluid van de brandstofcel – dat doet denken aan een gedempte snijbrander – het complexere proces onder de motorkap.

©Irwin Versteegh

In 6 jaar tijd van vier naar 17 stations

Hoe werkt dit alles in de praktijk? Toen ik in 2018 mijn eerste ervaringen opdeed met waterstof, waren er in Nederland slechts vier actieve tankstations: in Rhoon, Arnhem, Delfzijl en Helmond. Zes jaar en de nodige Europese subsidies later is dit aantal gegroeid tot zeventien. Een flinke verbetering, maar van een landelijke dekking die je als waterstofrijder gerust moet stellen, is nog altijd geen sprake.

Tijdens mijn testperiode gebruikte ik een app om de actuele status van deze stations te checken. Geen overbodige voorzorg, want gezien de hoge druk van 700 bar wordt elk risico terecht vermeden. Eén kleine belemmering of een verkeerde handeling door de gebruiker (zoals het verwarren van de tank- met de noodknop) kan al leiden tot een volledige blokkering.

Mijn tankbeurten verliepen over het algemeen probleemloos, maar ik moet toegeven dat het tanken wel wat behoudend aanvoelde. Je rijdt het station binnen, authentiseert je tank- of bankpas bij een terminal en koppelt vervolgens het tankpistool aan de auto. Het volledig vullen van de Mirai duurt net iets meer dan vijf minuten, met korte pauzes na elke kilo. Het complete proces (aankomst, authenticatie, aan- en loskoppelen) nam in totaal zo'n dertien minuten in beslag.

©Irwin Versteegh

Als je bedenkt dat je ook nog tijd kwijt bent met het rijden naar zo'n tanklocatie (in tegenstelling tot een EV vertrek je immers niet dagelijks met een volle 'tank'), blijkt het proces niet veel sneller dan snelladen. Ter vergelijking: in dezelfde tijd laad ik met een XPENG G6 ongeveer evenveel kilometers bij.

Bovendien kreeg ook ik te maken met een niet-functionerend tankstation, namelijk dat van TotalEnergies in Breda. Met 100 kilometer bereik in mijn geval geen probleem; ik kon doorrijden naar Roosendaal. Maar voor de dame naast mij in een Hyundai Nexo – met slechts 36 kilometer bereik over – was het einde verhaal.  

Kent ook zeker zijn voordelen

Het tanken en de complexiteit van het technische proces kennen nog steeds de nodige uitdagingen. Toch heeft een waterstofauto als de Mirai zeker ook voordelen. Denk aan de mogelijkheid om snel bij te tanken, vooral als er een station op je route ligt. Dat geldt ook voor het buitenland, al beperkt zich dat voornamelijk tot Duitsland, België en Oostenrijk. Spanje en Italië doen nauwelijks mee, en in Frankrijk staan de stations vooral in grote steden of aan de kust, wat doorreizen lastig maakt.

Een ander sterk punt is dat een waterstofauto minder gevoelig is voor hogere kruissnelheden of weersomstandigheden. Het waterstof- en energieverbruik schiet dan niet buitensporig omhoog. Ter illustratie: tijdens mijn test kon ik met elke kilo waterstof gemakkelijk zo'n 100 kilometer afleggen.

Dit alles komt wel met een prijskaartje. Hoewel de belastingdienst je voorlopig tegemoet komt met een bijtellingspercentage van 16 procent over de volledige catalogusprijs, vereist de auto zelf een minimale investering van 70.000 euro. Daarnaast is waterstof zelf een kostbare brandstof. De prijs hiervan is niet door de overheid gereguleerd en schommelt gemiddeld rond de 20 euro per kilo. Reken maar uit: een volledige tank van ongeveer 5 kg kost je al snel 100 euro.

Ter vergelijking: het zonder abonnement snelladen van een vergelijkbare elektrische auto is aanzienlijk goedkoper, net als de aanschafprijs van zo'n EV.

©Irwin Versteegh

De raakvlakken met een EV

Ja, het rijden met een brandstofcelauto kent zeker zijn voordelen, maar een aantal daarvan is inherent aan de aandrijving van in dit geval een elektromotor. De stilte, de souplesse en het raffinement hebben niets met waterstoftechnologie te maken. Sterker nog, afgezien van het verbruik en het onder gunstige omstandigheden sneller kunnen bijtanken, heeft een brandstofcelauto in mijn opinie meer nadelen dan voordelen. De ronde tanks nemen meer ruimte in beslag, het hele waterstofnetwerk is gevoeliger voor storingen en mankementen, en ondanks het genoemde bijtellingsvoordeel vraagt elke kilometer een behoorlijke investering.

Tel daarbij op dat je, gezien het rendement van 30 procent, voor het produceren van 1 kilo waterstof (genoeg voor ongeveer 100 km rijden) circa 60 kWh energie nodig hebt. Ook dat aspect staat in schril contrast met een elektrische auto op batterijen. Zo'n voertuig kent een rendement van zo’n 95 procent. Zo rijdt een Toyota BZ4X met eenzelfde aantal kilowatturen ongeveer 400 km. Een groot verschil dat alleen bij een overschot van wind- en zonne-energie valt te verdedigen.

Je opent de Mail-app op je iPhone, maar er komen geen nieuwe berichten binnen. Heel vervelend, zeker als je belangrijke mails verwacht. In dit artikel laten we zien wat je kunt doen om dat op te lossen.

Handmatig verversen

Voordat we wat meer gevorderde instellingen en mogelijkheden gaan nalopen, bekijken we eerst een aantal simpele oplossingen die het euvel kunnen verhelpen. Zo kun je de Mail-app openen en kijken of een handmatige refresh helpt. Dat werkt heel simpel: na het openen houd je je duim of vinger op het scherm en trek je het naar beneden totdat je een cirkeltje ziet staan. Zodra het cirkeltje begint te draaien, kun je loslaten. De app maakt dan verbinding met de servers om nieuwe berichten op te halen. Onder in beeld staat ook altijd wanneer de update voor het laatst plaatsvond; daarmee kun je zien of het verversen gelukt is.

iPhone herstarten

Daarnaast kun je de iPhone opnieuw opstarten. Dat verhelpt in de meeste gevallen de problemen. Ontgrendel hiervoor je iPhone en trek het snelmenu vanaf rechtsboven naar beneden (of, als je nog een iPhone met TouchID hebt, van beneden naar boven). Tik nu op het aan/uit-symbool, eveneens rechts bovenin. Zet de schakelaar om naar Uit en zet het toestel daarna aan.

Vliegtuigmodus checken

Helpt dat niet, dan staat de vliegtuigmodus misschien aan. Als dat het geval is, dan worden alle verbindingen met internet- en mobiele netwerken geblokkeerd. Haal opnieuw het snelmenu tevoorschijn en check of het vliegtuigicoontje een kleurtje heeft. Is dat het geval, dan moet je erop tikken om hem uit te schakelen.

Mail-app opnieuw installeren

Verder kun je proberen om de app te verwijderen en opnieuw te installeren. Houd daarvoor je duim of vinger op het appicoon van Mail, zodat het contextuele menu tevoorschijn komt. Selecteer nu Verwijder app (in het rood). Open daarna de App Store om de applicatie te downloaden. Log in met je account en check of de problemen zich nog voordoen.

Verversen op de achtergrond instellen

Helpt dit ook niet, dan wordt het tijd om iets verder de diepte in te gaan. Ga bijvoorbeeld eens naar Instellingen > Algemeen > Ververs op de achtergrond. Selecteer die optie en kies in de (korte) lijst voor Wifi en mobiele data.

Meldingen controleren

Nog steeds geen mail? Dan is de volgende stap het controleren van enkele instellingen. Misschien komen mails wel binnen, maar mis je een notificatie. Check bij Instellingen > Meldingen of Mail wel notificaties mag versturen. Zet naast Sta meldingen toe de regelaar naar rechts.

Netwerkinstellingen resetten

Het kan ook helpen om je netwerkinstellingen te resetten. Ga hiervoor naar Instellingen > Zet over of stel iPhone opnieuw in > Stel opnieuw in > Herstel netwerkinstellingen. Houd er rekening mee dat je daarna handmatig verbinding moet maken met je wifi-netwerk.

Mobiele data voor Mail inschakelen

Als we nog even bij de netwerkinstellingen blijven, kunnen we ook meteen de instellingen voor mobiele data controleren. Het is mogelijk dat je eerder hebt ingesteld dat de Mail-app geen data mag verbruiken via je mobiele netwerk. Ben je onderweg en krijg je geen mails binnen, dan zou dat de oorzaak kunnen zijn. Om dit te controleren ga je naar Instellingen > Mobiel netwerk. Zoek vervolgens de Mail-app op in de lijst met apps die toegang hebben tot je mobiele dataverbinding. Zorg ervoor dat de schuifregelaar naar rechts staat. Alleen dan kan de Mail-app gebruikmaken van je mobiele data wanneer je niet met wifi bent verbonden. Als de schuif naar links staat, werkt de app alleen als er wifi beschikbaar is.

Databesparingsmodus uitschakelen

Tot slot kan de databesparingsmodus roet in het eten gooien. Deze modus kun je geactiveerd hebben voor zowel wifi als het mobiele netwerk. Ga naar Instellingen > Wifi en tik op het informatie-icoon om de Databesparingsmodus te zien staan. Zorg ervoor dat dit uitgeschakeld is (met de regelaar naar links). Dit kun je ook doen voor je mobiele netwerk, via Instellingen > Mobiel netwerk > Opties mobiele data -> Datamodus. Staat daar de Databesparingsmodus aan, dan worden onder automatische updates en achtergrondtaken gepauzeerd – en worden er dus op de achtergrond geen nieuwe mails binnengehaald.

De periode vóór de lente is traditiegetrouw het moment dat veel tv-fabrikanten hun nieuwste modellen lanceren. Welke vernieuwingen kunnen we in 2025 van Samsung verwachten? Een draadloze One Connect Box, meer modellen met anti-reflectie eigenschappen en een verbeterde The Frame staan op stapel.

Samsung introduceerde vorig jaar de Glare Free antireflectielaag op de S95D. En in 2025 zal niet alleen de S95F ermee uitgerust zijn, maar krijgen ook de 8K QN990F en QN900F en de 4K QN90F die antireflectielaag. Glare Free is een mat scherm dat reflecties erg goed tegenhoudt. Vooral scherp afgetekende reflecties zou dan geen hindernis meer moeten zijn. Daar tegenover staat wel dat je wat contrast verliest, maar dat is onvermijdelijk.

Glare Free zorgt voor verdeelde meningen en niet iedereen houdt van deze aanpak. Wij zijn wel overtuigd dat je in een doorsnee woonkamer waar toch vaak lichtinval is, veel voordeel kunt halen uit Glare Free; zeker wanneer de opstelling niet optimaal is.

De One Connect Box, nu draadloos

Met de One Connect Box heeft Samsung al enkele jaren een handige oplossing in huis om kabels uit het zicht te houden. Alle kabels worden aangesloten op een aparte box en en via één kabel breng je niet alleen stroom, maar ook beeld, geluid en data naar de tv. In 2025 brengt Samsung ook een draadloze versie op de markt. Je kunt die tot 10 meter van de televisie plaatsen. Stroom voor de televisie is dan vanzelfsprekend niet draadloos, maar moet je de televisie zelf op het stopcontact aansluiten. Als je alleen via wifi wil streamen dan is de Wireless One Connect Box niet eens nodig.

De Box is alleen beschikbaar op de 8K QN990F en op de Frame Pro, en is dus niet als losse kast voor andere Samsung-tv’s te koop. De bedrade One Connect Box blijft beschikbaar op The Frame en de S95F.

The Frame Pro

The Frame, een tv die eruitziet als een kunst- of schilderijkader, met ingebouwde Art Store, mat scherm en verwisselbare kaders is volgens Samsung erg succesvol. Dit jaar komt er een nieuwe versie die gebruik maakt van een Neo QLED-achtergrondverlichting; dat is een miniled-achtergrondverlichting die gedimd kan worden in verschillende zones.

Daarmee krijgt de beeldkwaliteit een flinke boost, op vlak van contrast, helderheid en kleurbereik. Ook dit model zal voorzien zijn van een mat scherm.  De Art Store is verder uitgebreid en vind je er inmiddels meer dan 3000 kunstwerken. The Frame Pro is beschikbaar in 65, 75 en 85 inch. De ‘oude’ The Frame blijft beschikbaar in 32-, 43-, 50- en 55 inch-formaten.

Andere line-up

In de (Neo) qled-line-up van Samsung zien we twee wijzigingen. De 2025-QN7XF krijgt voor het eerst een Neo qled-achtergrondverlichting en dat is een aanzienlijke upgrade tegenover de 2024 Q70D. De Q60D van dat jaar is niet echt verdwenen, maar kreeg de wat verwarrende naam Q7FX.

In de oled-line-up valt vooral het verdwijnen van een opvolger voor de S85D op. De S95F blijft het topmodel en is beschikbaar in 55, 65, 77 en 83 inch. Het nieuwe qd-oled-paneel moet ongeveer 30% helderder zijn. We moeten daar wel bij opmerken dat de 83inch-versie geen qd-oled-paneel gebruikt maar een w-oled- paneel. De S9XF is 25% helderder dan in 2024 en beschikbaar in 48, 55, 65, 77 en 83 inch, waarbij alleen nog maar het 65inch-model een qd-oled -paneel gebruikt en de andere modellen een w-oled -paneel.

Grote modellen blijven nadrukkelijk aanwezig in de line-up, in verschillende prijscategorieën. Als instapmodel blijft de 98 inch DU9070 beschikbaar. De QN80F, een midrange-model met minileds en local dimming, zal beschikbaar zijn in 100 inch, en het 4K-topmodel QN90F is verkrijgbaar in 98 inch en 115 inch. De 8K QN990F in 98 inch is voor wie echt maximale beeldkwaliteit wenst.

AI, Smart tv updates en gratis content

Ook Samsung biedt nu voor lange tijd smart tv OS-updates. Met zeven jaar is de update-periode bovendien erg lang. We vinden dat een uitstekende ontwikkeling. Het is natuurlijk afwachten of alle features zullen doorstromen naar oudere modellen. In de gevallen waar nieuwe hardware nodig is, is dat niet mogelijk.

Smart tv betekent weinig als er geen content is. Net als vorig jaar heeft Samsung daarom een pakket content voorzien dat bij een aantal tv’s gratis meegeleverd wordt. Het gaat om diensten zoals DAZN, Xbox Game Pass, Rakuten TV en meer. Meer informatie vind je op Made for NL en Made for BE. (Op het moment van schrijven verwezen deze pagina’s nog naar het 2024 aanbod).

Samsung pakt – net als veel fabrikanten - ook graag uit met AI. De oled- en (Neo) qled-modellen zijn dit jaar voorzien van Vision AI. Onder die noemer vallen veel van de features die Samsung al langer aanbiedt. Zoals AI upscalen, AI Game Mode, Q-Symphony enzovoort. De term groepeert alle beeld- en geluidsfuncties die op basis van content en de kijk- en luisteromgeving ingrijpen op de content. Je kunt ook AI-kunst genereren voor je tv, elke dag krijg je tien credits om een beeld te maken op basis van twee sleutelwoorden. Daarnaast kun je nu ook je tv met gebaren besturen als je en Galaxy Watch hebt.

Kantelbare soundbar

Het belangrijkste nieuws bij de soundbars is de introductie van de HW-QS700F en HW-QS750F ‘Convertible Soundbars’. Je kan ze op een tv-meubel zetten, of 90° kantelen en ze aan de muur hangen. Zo hebben ze ook aan de muur een slank profiel. Een sensor detecteert of de soundbar verticaal hangt of horizontaal staat en wisselt de rol van de omhoog en naar voor gerichte luidsprekers zodat je in beide gevallen optimale audiokwaliteit geniet. De HW-QS700F is een 3.1.2-kanaals model en de HW-QS750F is een 5.1.2-kanaals model. Ze ondersteunen allebei Dolby Atmos en DTS:X.