Terwijl elektrische auto's de markt veroveren, blijft waterstof een intrigerende optie voor duurzaam vervoer. Maar hoe staat het er anno 2024 voor met waterstofauto's? We nemen de Toyota Mirai onder de loep en onderzoeken de voor- en nadelen van deze innovatieve technologie. Lees meer over de prestaties, het tankgemak en de kosten van rijden op waterstof in vergelijking met elektrische voertuigen. Is de waterstofauto klaar voor de toekomst of blijft het een niche in de autowereld?

Het gaat goed met de verkoop en registraties van volledige elektrische auto's. Nog even en de veel schonere vorm van mobiliteit wordt de nieuwe norm. Het afgelopen halfjaar betrof maar liefst 30 procent van de verkochte auto's een EV. De energietransitie is dan ook in volle gang, maar opvallend genoeg vooral vanuit de batterij-elektrische hoek, want hoe staat het met die andere alternatieve vorm van aandrijving, namelijk waterstof? Om dat uit te vinden, kroop Irwin van InstaAutoVlog onlangs achter het stuur van de Toyota Mirai. Hoe verloopt en bevalt het rijden op waterstof anno 2024?

©Irwin Versteegh

Geraffineerd karakter

Deze tweede generatie Mirai bestaat alweer sinds 2020, maar dat zie je er niet aan af. De Mirai oogt dynamisch, maar mede dankzij zijn lengte van net geen 4,90 meter ook elegant en statig. Achter het stuur van de Mirai waan je je al snel aan boord van een toplimousine. Je zit lekker laag, kijkt uit over een fors dashboard en de aanzienlijke middentunnel geeft een geborgen gevoel.  Het geheel is bovendien vervaardigd uit keurige materialen en de bouwkwaliteit is solide. Alleen het verouderde infotainmentsysteem is niet meer helemaal van deze tijd.

En dat klopt ook, want inmiddels heeft Toyota de Mirai op dat vlak geüpdatet door het implementeren van het nieuwste Toyota Connect-infotainmentsysteem met live-navigatie en zaken als Apple CarPlay en Android Auto. Meest opvallend is toch wel de H₂O-knop links achter het stuur. Het restproduct van een brandstofcelauto is immers water en om inwendige roestvorming tegen te gaan, kun je met deze knop na een rit het uitlaattraject van dit goedje ontdoen.

©Irwin Versteegh

Complex

De Mirai is uitgerust met een stel comfortabele zetels, al kan het wat korte zitvlak voor sommigen als een verbeterpunt worden ervaren. Op de tweede zitrij wordt de complexiteit van een waterstofauto echter direct duidelijk. De Mirai mag dan een bijna vijf meter lange concurrent voor de Mercedes-Benz E-klasse zijn, achterin een Corolla zit je bij wijze van spreken beter. De ruimte is net aan voldoende, maar door de enorme cardantunnel speelt vooral het gebrek aan voetenruimte je al snel parten.

Dat gebrek aan ruimte is het gevolg van de cilindrische tanks waar de Mirai er maar liefst drie van huisvest. Deze zijn op diverse plekken in het platform verwerkt. In de lengte onder de middentunnel bijvoorbeeld, maar ook onder de achterbank en deels in de kofferruimte. Het resultaat is niet alleen de matige ruimte op de tweede zitrij, maar ook een kofferruimte waar net aan 320 liter in past, en dat is ondermaats voor een auto in deze klasse.

©Irwin Versteegh

Lexus-trekjes

Nee, voor ruimte en praktisch gebruiksgemak heb je meer aan een volledig elektrische BZ4X of de eerdergenoemde Corolla, maar op het gebied van verfijning en luxe is de Mirai ze allebei de baas. Het is dat je naar een Toyota-badge kijkt en dat er op het gebied van afwerking en materiaalgebruik niet voor de overtreffende trap is gekozen, maar de Mirai vertoont verdraaid veel Lexus-trekjes. Qua geluidsisolatie bijvoorbeeld, al kan het goed klinkende JBL-audiosysteem daar zomaar verandering in brengen.

Ook qua rijdynamiek schuurt de Mirai eerder tegen het Lexus- dan tegen het Toyota-spectrum aan. De Mirai rijdt – zelfs in combinatie met de 20-inch lichtmetalen wielen onder de testauto – verfijnd, comfortabel, maar ook behoorlijk lichtvoetig. Je merkt dat er een mooie balans aanwezig is, waardoor het soms gracieuze karakter moeiteloos voor een wendbare dynamiek kan worden ingewisseld. Erg prettig en wellicht ook het resultaat van het feit dat deze auto zijn basis niet alleen met de Lexus LS, maar ook met de LC deelt. Ja, qua auto is de hernieuwde kennismaking met de Mirai fijn, zolang je maar niet al te veel passagiers en/of bagage meeneemt.

©Irwin Versteegh

Waterstof-plofmotor

Een waterstofauto wordt niet aangedreven door een 'waterstofmotor', zoals sommigen misschien denken. Hoewel Toyota werkt aan een waterstof-verbrandingsmotor, is de huidige techniek wat ingewikkelder. De Mirai tankt maximaal 5,6 kg waterstof, die via een brandstofcel wordt omgezet in elektriciteit. Omdat dit proces niet snel genoeg gaat voor directe aandrijving, heeft de Mirai ook een batterij: een nikkel-metaalhydride exemplaar met 1,6 kWh capaciteit.

In essentie is de Mirai een elektrische auto. Een 170 pk sterke elektromotor met 300 Nm koppel op de achteras zorgt voor de aandrijving. Hoewel deze motor op papier bescheiden lijkt, presteert hij in de praktijk meer dan voldoende. De kleine accu voedt in eerste instantie de elektromotor, maar dient ook als buffer voor teruggewonnen remenergie.

Rijden in een Toyota Mirai voelt vergelijkbaar met een gewone elektrische auto: stil en soepel. Alleen bij volle belasting verraadt het geluid van de brandstofcel – dat doet denken aan een gedempte snijbrander – het complexere proces onder de motorkap.

©Irwin Versteegh

In 6 jaar tijd van vier naar 17 stations

Hoe werkt dit alles in de praktijk? Toen ik in 2018 mijn eerste ervaringen opdeed met waterstof, waren er in Nederland slechts vier actieve tankstations: in Rhoon, Arnhem, Delfzijl en Helmond. Zes jaar en de nodige Europese subsidies later is dit aantal gegroeid tot zeventien. Een flinke verbetering, maar van een landelijke dekking die je als waterstofrijder gerust moet stellen, is nog altijd geen sprake.

Tijdens mijn testperiode gebruikte ik een app om de actuele status van deze stations te checken. Geen overbodige voorzorg, want gezien de hoge druk van 700 bar wordt elk risico terecht vermeden. Eén kleine belemmering of een verkeerde handeling door de gebruiker (zoals het verwarren van de tank- met de noodknop) kan al leiden tot een volledige blokkering.

Mijn tankbeurten verliepen over het algemeen probleemloos, maar ik moet toegeven dat het tanken wel wat behoudend aanvoelde. Je rijdt het station binnen, authentiseert je tank- of bankpas bij een terminal en koppelt vervolgens het tankpistool aan de auto. Het volledig vullen van de Mirai duurt net iets meer dan vijf minuten, met korte pauzes na elke kilo. Het complete proces (aankomst, authenticatie, aan- en loskoppelen) nam in totaal zo'n dertien minuten in beslag.

©Irwin Versteegh

Als je bedenkt dat je ook nog tijd kwijt bent met het rijden naar zo'n tanklocatie (in tegenstelling tot een EV vertrek je immers niet dagelijks met een volle 'tank'), blijkt het proces niet veel sneller dan snelladen. Ter vergelijking: in dezelfde tijd laad ik met een XPENG G6 ongeveer evenveel kilometers bij.

Bovendien kreeg ook ik te maken met een niet-functionerend tankstation, namelijk dat van TotalEnergies in Breda. Met 100 kilometer bereik in mijn geval geen probleem; ik kon doorrijden naar Roosendaal. Maar voor de dame naast mij in een Hyundai Nexo – met slechts 36 kilometer bereik over – was het einde verhaal.  

Kent ook zeker zijn voordelen

Het tanken en de complexiteit van het technische proces kennen nog steeds de nodige uitdagingen. Toch heeft een waterstofauto als de Mirai zeker ook voordelen. Denk aan de mogelijkheid om snel bij te tanken, vooral als er een station op je route ligt. Dat geldt ook voor het buitenland, al beperkt zich dat voornamelijk tot Duitsland, België en Oostenrijk. Spanje en Italië doen nauwelijks mee, en in Frankrijk staan de stations vooral in grote steden of aan de kust, wat doorreizen lastig maakt.

Een ander sterk punt is dat een waterstofauto minder gevoelig is voor hogere kruissnelheden of weersomstandigheden. Het waterstof- en energieverbruik schiet dan niet buitensporig omhoog. Ter illustratie: tijdens mijn test kon ik met elke kilo waterstof gemakkelijk zo'n 100 kilometer afleggen.

Dit alles komt wel met een prijskaartje. Hoewel de belastingdienst je voorlopig tegemoet komt met een bijtellingspercentage van 16 procent over de volledige catalogusprijs, vereist de auto zelf een minimale investering van 70.000 euro. Daarnaast is waterstof zelf een kostbare brandstof. De prijs hiervan is niet door de overheid gereguleerd en schommelt gemiddeld rond de 20 euro per kilo. Reken maar uit: een volledige tank van ongeveer 5 kg kost je al snel 100 euro.

Ter vergelijking: het zonder abonnement snelladen van een vergelijkbare elektrische auto is aanzienlijk goedkoper, net als de aanschafprijs van zo'n EV.

©Irwin Versteegh

De raakvlakken met een EV

Ja, het rijden met een brandstofcelauto kent zeker zijn voordelen, maar een aantal daarvan is inherent aan de aandrijving van in dit geval een elektromotor. De stilte, de souplesse en het raffinement hebben niets met waterstoftechnologie te maken. Sterker nog, afgezien van het verbruik en het onder gunstige omstandigheden sneller kunnen bijtanken, heeft een brandstofcelauto in mijn opinie meer nadelen dan voordelen. De ronde tanks nemen meer ruimte in beslag, het hele waterstofnetwerk is gevoeliger voor storingen en mankementen, en ondanks het genoemde bijtellingsvoordeel vraagt elke kilometer een behoorlijke investering.

Tel daarbij op dat je, gezien het rendement van 30 procent, voor het produceren van 1 kilo waterstof (genoeg voor ongeveer 100 km rijden) circa 60 kWh energie nodig hebt. Ook dat aspect staat in schril contrast met een elektrische auto op batterijen. Zo'n voertuig kent een rendement van zo’n 95 procent. Zo rijdt een Toyota BZ4X met eenzelfde aantal kilowatturen ongeveer 400 km. Een groot verschil dat alleen bij een overschot van wind- en zonne-energie valt te verdedigen.

De Motorola Moto Watch Fit is een fitnesstracker met een groot scherm, waarop je naast de tijd ook je sportieve activiteiten en smartphonemeldingen kunt volgen. Motorola zegt dat je de wearable slechts eens in de twee weken hoeft op te laden. En hij kost maar 80 euro! In deze review lees je onze ervaringen met deze gadget.

De adviesprijs is een groot pluspunt van de Moto Watch Fit. Bij een bekende webwinkel kun je de fitnesstracker op moment van schrijven zelfs voor minder dan 60 euro oppikken. Voor zo'n prijs is het de vraag wat je wel en niet kunt verwachten. Nou, in elk geval een prima ontwerp. De Moto Watch Fit weegt slechts 25 gram, is waterdicht en kan ook tegen stof. Het meegeleverde stoffen groene bandje voelt wat eenvoudig aan, maar werkt naar behoren en irriteert niet. Fijn is dat Motorola adapters meelevert, zodat je een ander (eigen) bandje aan de fitnesstracker kunt bevestigen.

©Rens Blom

©Rens Blom

Het scherm van de wearable heeft een diagonaal van 1,9 inch (4,8 cm). Dat is vrij fors. De Moto Watch Fit kan daarom wat lomp ogen om een smallere pols en staat beter om een wat bredere pols. Op het grote scherm zie je de tijd, meldingen en andere informatie wel lekker duidelijk. Het scherm kan fel genoeg, oogt scherp en toont dankzij het oleddisplay mooie kleuren. We kunnen zeggen dat we positief verrast zijn door de schermkwaliteit.

©Rens Blom

App en metingen

Houd er rekening mee dat de Moto Watch Fit alleen werkt met een Android-smartphone (dat hoeft geen model van Motorola te zijn). Als je een Apple iPhone gebruikt, kun je niets met de Moto Watch Fit. Na het installeren van de Moto Watch-smartphoneapp en het verplicht aanmaken van een Motorola-account, koppel je de fitnesstracker aan je smartphone. Je kiest een wijzerplaat, stelt in welke app-meldingen wel en niet op je horlogescherm mogen verschijnen en kunt andere zaken aanpassen. De app werkt prima en geeft ook duidelijk inzicht in gezondheidsstatistieken die door het horloge verzameld zijn.

©Rens Blom

De Moto Watch Fit kan aardig wat zaken meten. Van je stappen en je slaap tot sportieve sessies, je hartslag en hoeveel calorieën je verbrandt. Veel metingen vinden we – afgezet tegen nauwkeurig bewezen wearables – goed genoeg, maar de hartslagmeter van de Watch Fit zit vaak te hoog. Gelet op het prijspunt zijn we tevreden over hoe de fitnesstracker onze gezondheid in kaart brengt, maar zoals Motorola zelf ook aangeeft: staar je er niet blind op en gebruik de wearable niet voor medische doeleinden.

©Rens Blom

Niet bellen

Dat we met een spotgoedkope gadget te maken hebben, merken we ook aan het ontbreken van sommige technische functies. Een microfoon en luidspreker ontbreken bijvoorbeeld. Je kunt dus niet bellen met de Moto Watch Fit. De wearable kan überhaupt geen geluid opnemen en ook geen geluid maken. Lekker rustig, kun je ook denken. Meldingen van bijvoorbeeld WhatsApp, je e-mail-app en andere apps kun je bekijken op het horlogescherm, maar niet beantwoorden.

©Rens Blom

Op het horloge vind je wel basale doch nuttige apps als een timer, stopwatch, ademhalingsoefeningen en wekker. Ook kun je je telefoon laten rinkelen, als je die kwijt bent. Die laatste functie werkt alleen als de telefoon en smartwatch via bluetooth met elkaar verbonden zijn.

Geweldige accuduur

De beperkte slimheid van de Moto Watch Fit in combinatie met energiezuinige onderdelen leiden tot een geweldige accuduur. Motorola schermt met een gebruikstijd tot zestien dagen en daar kunnen wij ons in vinden. Na zeven dagen gebruik is de batterij bijna 50 procent teruggelopen. Opladen doet het horloge snel via een meegeleverd kabeltje.

Motorola Moto Watch Fit kopen?

De Motorola Moto Watch Fit is een heel betaalbare kennismaking met het concept fitnesstracker en valt ook positief op met zijn lange accuduur. Zolang je verwachtingen van de slimme functies en nauwkeurigheid van sommige metingen niet te hooggespannen zijn, kun je veel plezier beleven aan dit slimme horloge.

Vakantievoorpret is heerlijk, maar inpakken is vaak een ander verhaal. Te veel, te weinig, iets vergeten of juist drie keer hetzelfde mee: het overkomt iedereen weleens. Een goede voorbereiding scheelt stress én overgewicht op het vliegveld. In dit artikel lees je welke fouten veel mensen maken bij het inpakken van hun vakantiekoffer – fouten die jij nu natuurlijk nooit meer maakt!

Lees ook: Valt de vakantie tegen? Dit is wat je kunt doen (ook achteraf!)

Of je nu met het vliegtuig of met de auto op vakantie gaat: hoe beter je koffer is ingedeeld, hoe makkelijker je alles terugvindt. Je kleding blijft netter, je hoeft minder te graaien én je houdt ruimte over voor souvenirs en andere aankopen die je mee terug naar huis wilt nemen.

Fout 1: Geen checklist gebruiken

Zonder checklist ga je af op je geheugen, en dat blijkt zelden waterdicht. In de haast of vermoeidheid vergeet je al snel iets essentieels: je oplader, een zonnebril, medicijnen of ondergoed. Een lijst geeft overzicht en rust. Je kunt er al een week van tevoren aan beginnen, zodat je tijd hebt om nog iets te kopen of te wassen. Denk in categorieën: kleding, toiletspullen, apparatuur, documenten. Ook handig: check op de dag van vertrek de lijst nog eens terwijl je je tas dichtdoet. Gebruik papier of een checklist-app, zolang je maar iets hebt om letterlijk af te vinken. Het kost je 10 minuten, maar voorkomt veel ergernis op reis.

Tip: op internet kun je op allerlei plekken inpak-checklists downloaden, bijvoorbeeld vanaf de site van de ANWB. Je geeft aan op wat voor soort vakantie je gaat (bijvoorbeeld autovakantie, vliegvakantie of kamperen) en krijgt dan een bijpassende checklist die je kunt downloaden als PDF. Je kunt die lijsten ook prima gebruiken als inspiratiebron, want ze zijn erg uitgebreid (zie Fout 2). Waarschijnlijk heb je een aantal dingen die erop staan niet echt nodig!

Fout 2: Te veel meenemen 'voor de zekerheid'

Iedereen kent het: je stopt nog snel extra kleding of schoenen in je koffer, voor het geval dat. Maar in de praktijk draag je vaak de helft niet. Die dikke trui (voor als het 's avonds afkoelt … spoiler alert: het koelt meestal minder af dan je dacht), dat derde jurkje voor 'misschien een chic diner'… het komt de hele vakantie je koffer niet uit. Kies liever voor kleding die je kunt combineren: een broek die bij meerdere tops past, een jurk die zowel overdag als 's avonds kan. Houd rekening met het klimaat, je geplande activiteiten en wasmogelijkheden op locatie. Als je toch iets mist, kun je het vaak ook ter plekke kopen.

©Mike Watson Images Limited

Fout 3: Vloeistoffen niet apart verpakken

Shampooflesjes, zonnebrand of vloeibare make-up die los tussen je spullen zitten, vormen een risico. Door drukverschillen tijdens de vlucht of simpelweg een loszittend dopje, kan de inhoud gaan lekken. Resultaat: vlekken in je kleding, beschadigde souvenirs of andere schade. Stop vloeistoffen daarom altijd in een aparte toilettas of een afsluitbaar plastic zakje. Reisflesjes met kliksluiting zijn compacter en beter af te sluiten. Zet doppen stevig vast en gebruik een extra stukje plakband als je twijfelt of ze echt goed dicht zitten.

Fout 4: Schoenen los tussen je kleding stoppen

Schoenen zijn stug, onhandig van vorm en vaak ook vies. Als je ze los tussen je kleding stopt, kunnen ze vlekken veroorzaken of je nette kleding kreuken. Beter: stop ze in een plastic zak of speciale schoenenzak en plaats ze onderin je koffer, bij de wieltjes. Zo vormen ze een stabiele basis en blijven andere spullen beschermd. Vul de schoenen met sokken, ondergoed of kleine accessoires: dat bespaart ruimte en houdt de schoenen in vorm. Neem maximaal twee paar mee (naast het paar dat je aan hebt): één comfortabel en één geschikt voor het weer of een nette gelegenheid.

Fout 5: Geen ruimte overlaten voor souvenirs of aankopen

Op vakantie koop je vaak meer dan je van plan was: kleding, lekkernijen, lokale producten of cadeautjes. Als je je koffer op de heenweg al helemaal volstouwt, past dat er niet meer bij. Gevolg: stress bij het inpakken en overbagage (ja, dat is een woord). Vooral als je gaat vliegen moet je flink bijbetalen voor elke extra kilo gewicht die niet binnen de normaal geboekte ruimbagage valt. Laat daarom bewust ruimte over in je koffer. Je hebt speciale kofferorganizers, packing cubes genoemd. Dat zijn rechthoekige zakjes van stof met ritsen die je in je koffer gebruikt om verschillende soorten kleding gescheiden en compact op te bergen - bijvoorbeeld één cube voor ondergoed, één voor shirts en één voor broeken. Zorg er op de heenweg voor dat je er eentje leeg laat, voor de terugreis. En: moet echt álles mee terug naar huis? Een fles shampoo waar nog maar een bodempje in zit, die teenslippers die na al dat flaneren echt helemaal versleten zijn: sommige dingen kun je eigenlijk het beste weggooien op je vakantieadres.

Reis je met de auto? Zorg dan dat je een of twee stevige extra tassen bij je hebt. Je hoeft dan niet je koffer propvol te doen, maar kunt toch alles wat je wilt mee terug naar huis nemen. Ook handig, vooral als je etenswaren meeneemt: een elektrische koelbox die op de sigarettenaansteker kan.

©nito

Fout 6: Kleding niet slim oprollen of verdelen

Veel mensen vouwen hun kleding zoals thuis in de kast: netjes opgestapeld. Maar in een koffer werkt dat onhandig. Vouwen leidt sneller tot kreukels, en opgestapelde kleding maakt het zoeken lastig. Door kleding op te rollen blijft het gladder én neemt het minder ruimte in. Je ziet bovendien in één oogopslag wat je bij je hebt. Wil je het nog georganiseerder aanpakken? Gebruik packing cubes of ziplockzakken om kleding per soort, dag of activiteit in te delen. Zo pak je snel uit en houd je je koffer overzichtelijk.

Fout 7: Geen rekening houden met handbagageregels

Reis je alleen met handbagage, dan gelden er strikte regels. Niet alleen qua afmetingen en gewicht, maar ook voor wat je wel of niet mag meenemen. Zo mogen vloeistoffen alleen in verpakkingen van maximaal 100 ml, en moeten ze samen in één hersluitbaar doorzichtig zakje van maximaal 1 liter passen. Elektronica moet apart getoond worden bij de beveiliging. Controleer daarom vóór vertrek de regels van je luchtvaartmaatschappij, want die verschillen per maatschappij. Een klein verschil in formaat of gewicht kan er al voor zorgen dat je moet bijbetalen of dat je toch op ruimbagage aangewezen bent.

Fout 8: Zware spullen bovenop leggen

Zware items horen onderin je koffer, bij de wielen. Als je ze bovenop legt – denk aan boeken, toilettassen of elektronische apparaten – ligt het gewicht op je kleding. Dat veroorzaakt vouwen en kreukels, en maakt je koffer ook instabiel tijdens het rollen. Leg zwaardere spullen dus eerst in de koffer, plat en dicht bij de wieltjes. Daarbovenop leg je de lichtere kleding. Zo blijft je bagage beter in balans en komt alles netter aan. Reis je met handbagage? Dan geldt dit nog meer, omdat je tas vaak rechtop in het bagagevak staat.

📸 Handzame camera's voor je vakantiefoto's