ID.nl logo
EV-profiel Opel Astra Electric: slimme keuze of geen serieus alternatief?
© Igor Stuifzand
Mobiliteit

EV-profiel Opel Astra Electric: slimme keuze of geen serieus alternatief?

In tegenstelling tot menig concurrent baseren alle merken onder de Stellantis-paraplu hun elektrische modellen op auto's die óók met een verbrandingsmotor worden aangeboden. Zoals de Opel Astra Electric. Wat zijn de voor- en nadelen van deze filosofie?

Download nu GRATIS het EV Duurtest-rapport 2024!

In het EV Duurtest-rapport zijn nieuwe elektrische auto's door verschillende consumenten getest. Alle resultaten vind je terug in dit digitale rapport. Door het invullen van je naam en e-mailadres meld je je aan voor ontvangst van het Kieskeurig EV Duurtest-rapport. Tevens ben je ingeschreven voor de Kieskeurig.nl EV-nieuwsbrief.

©Igor Stuifzand

Zoek de verschillen: de Astra Electric wijkt uiterlijk niet af van de versie met benzinemotor of hybride-aandrijving.

Verbrandingsmotor eruit, elektromotor erin

Bij Stellantis, het concern waarvan bijvoorbeeld ook Peugeot, Fiat, Jeep en Citroën deel uitmaken, waren ze er als de kippen bij met hun eerste EV's. Modellen als de Opel Corsa, Peugeot 208, maar ook de Citroën C4 en Jeep Avenger, werden ontdaan van hun verbrandingsmotor, om ruimte te scheppen voor een volledig elektrische overbrenging. Een goedkope en eenvoudig operatie, zou je verwachten. Een elektromotor is immers veel compacter dan een benzine- of dieselmotor, en een versnellingsbak hoeft er niet meer in. Maarrr ... je moet ook nog ergens in de auto een batterijpakket met een beetje fatsoenlijke capaciteit onderbrengen. Juist dat is niet eenvoudig.

Bij de Opel Astra Electric zijn de batterijcellen in de middentunnel en onder de voorstoelen, achterbank en bagageruimte geplaatst. Lekker laag in de auto, zodat er zo min mogelijk ruimte verloren gaat en de rijeigenschappen van de auto weinig te lijden hebben van het extra gewicht. Nadeel van deze oplossing is wel dat er maar een beperkte hoeveelheid batterijcellen ondergebracht kan worden. Heel anders dan bij modellen die op een zogenaamd 'skateboard'-platform staan, en waarbij de batterijcellen als het beleg van een dubbele boterham over de gehele lengte en breedte tussen de bodemplaat en de vloer van het interieur zijn verdeeld.

©Igor Stuifzand

Met 156 pk is de Astra Electric geen sprintkampioen, maar in het dagelijks verkeer kun je prima meekomen.

Ondanks de compacte en lichte constructie van de elektromotor brengt het batterijpakket een heleboel extra massa met zich mee. Ter vergelijking: de 136 pk sterke Astra 1.2 Turbo Hybrid met automatische versnellingsbak heeft een gewicht van 1454 kilo. De Astra Electric legt nagenoeg 200 kilo méér in de schaal. Ten opzichte van de niet-hybride Astra 1.2 Turbo weegt de volledig elektrische versie zelfs 400 kilo extra. Kijken we naar concurrerende EV's, dan weet de Astra Electric niet te profiteren van gewichtsvoordeel. De Volkswagen ID.3 met 52kWh-batterij en MG 4 Electric Standard (51 kWh) zijn ongeveer net zo zwaar, de Renault Megane E-Tech Electric (60 kWh) een heel klein beetje lichter.

©Igor Stuifzand

Bij de sportief uitgedoste GS Edition zijn de raamlijsten, emblemen en het dak uitgevoerd in het zwart.

Toch zie je niet dat de Astra elektrisch is

Klopt. De Opel Astra Electric ziet er net zo uit als elke andere variant van de compacte gezinsauto. Eigenlijk weet je alleen dat de Astra volledig op stroom rijdt door de kleine letter 'e' in de rechter onderhoek van de achterklep. Concurrerende modellen, zoals genoemde VW ID.3, MG 4 Electric en Renault Megane E-Tech, schreeuwen met hun futuristische design juist van de daken dat ze elektrisch zijn. Bij de Stellantis-merken zijn de EV's echter gebaseerd op modellen die óók met een verbrandingsmotor besteld kunnen worden, waarmee ze een uitzondering op die regel vormen. Ongetwijfeld tot tevredenheid van EV-rijders die liever wat minder opvallend door het verkeer bewegen.

©Igor Stuifzand

Subtiele verwijzingen naar klassieke modellen van Opel, zoals de brede C-stijlen met de driehoekige 'koelroosters' (Kadett D).

Toch oogst de Opel Astra Electric onderweg genoeg bewonderende blikken. En terecht – als we zo vrij mogen zijn om de objectiviteit even overboord te zetten, dan nomineren wij de Astra tot een van de meest geslaagde ontwerpen binnen zijn marktsegment. Het zwarte front, door Opel de 'Vizor' genoemd en geïnspireerd op de neus van de klassieke Manta A, geeft de Astra een karakteristiek en herkenbaar eigen gezicht.

Ook de vouw in de motorkap is een subtiele verwijzing naar het verleden, net zoals de brede achterste dakstijlen met de driehoekige 'roostertjes' achter de achterportieren – een hedendaagse interpretatie op het ontwerp van de D-Kadett uit begin jaren 80. Opel biedt de Astra zonder meerprijs aan in een goudgele lakkleur. Gewaagd!

©Igor Stuifzand

Het digitale instrumentarium en bedieningspaneel van het multimediasysteem hebben een formaat van 10 inch.

Historisch verantwoorde verwijzingen naar Opels belangrijke succesmodellen van weleer zijn aan boord van de Astra echter niet te vinden. Daar is het digitale tijdperk inmiddels in volle glorie van start gegaan. In het strak gelijnde 'Pure Panel', dat licht om de bestuurder heen gebogen is, zijn het 10-inch instrumentarium en de 10-inch touchscreen voor de bediening en het infotainment geïntegreerd.

Je kunt je uitgebreid laten informeren over de energiestromen, het verbruik en de nog resterende stroomreserve. Onder het centrale bedieningsscherm zitten de bedieningsknoppen van de airco en enkele sneltoetsen waarmee je direct bij de meest gebruikte pagina's van het infotainmentsysteem komt. Een gemakkelijk bedienbaar systeem, maar met één belangrijk minpunt: het reageert tamelijk traag op je input.

©Igor Stuifzand

Niet alles wordt via het aanraakscherm bediend. Voor de airco is een rijtje fysieke knoppen samengesteld. Heel goed!

Ontdek jouw ideale elektrische auto

Vergelijk en vind de beste deals op Kieskeurig.nl!

Voor de Astra Electric dus geen bijzonderheden

Eerlijk is eerlijk: wanneer je in de elektrische Astra achter het stuur stapt, ontdek je verrassend weinig tastbare verschillen met de benzine- en hybrideversies. De stoelen staan op precies dezelfde hoogte, de batterijen slokken niet te veel ruimte op voor de voeten van de inzittenden. De hoge middentunnel kennen we uit de andere versies, en de tuimelschakelaars voor het kiezen van de rijrichting en rijprogramma's worden ook toegepast in de benzinemodellen met automaat. De afwerking is in orde, de toegepaste materialen zijn een mengeling van mooie stoffen met chique stiksels en hard, glimmend plastic.

©Igor Stuifzand

Geslaagd design, prima bouwkwaliteit, de gebruikte materialen maken hier en daar een wat goedkope indruk.

De stoelen van de testauto verdienen extra aandacht. Uitgevoerd als sportieve(re) GS, beschikt de Astra Electric standaard over sportstoelen, die zich in tien verschillende richtingen laten verstellen en – voor 499 euro extra – zijn bekleed in een combinatie van alcantara en kunstleer. De bestuurdersstoel heeft het AGR-label. Aktion Gesunder Rücken (AGR) is een Duitse organisatie die zich bezighoudt met het tegengaan van rugklachten, dus met de kwaliteit van de stoel zit het wel goed. Je rug en bekken krijgen een aangename ondersteuning en ook na een lange rit ben je vrij van pijntjes. De Business Edition beschikt niet over de sportstoelen van de GS Edition, maar ook in deze versie is de bestuurdersstoel AGR-gecertificeerd.

©Igor Stuifzand

Sportstoelen met een piekfijne pasvorm. Het Duitse Aktion Gesunder Rücken (AGR) geeft zijn goedkeuring.

Is de Astra Electric een praktische auto?

De Opel Astra is een traditionele vijfdeurs hatchback uit het zogenaamde C-segment, in de volksmond heel lang de Golf-klasse genoemd (als verwijzing naar het gelijknamige model van Volkswagen). Zodoende moet de beschikbare ruimte uit de lengte van de Astra komen, en niet – zoals bij een SUV – uit de hoogte. Doordat de batterijcellen heel slim onder de stoelen en de achterbank zijn geplaatst, worden je voeten nergens in de weg gezeten. Maar dat wil niet zeggen dat de Astra Electric een ruimtewonder is. Vooral op de achterbank is het karig gesteld met de beschikbare bewegingsvrijheid.

©Igor Stuifzand

Achter in de Astra Electric past een vracht met een volume van 352 tot 1268 liter.

De kofferbak van de Astra Electric heeft een inhoud van 352 liter. Dat is de prijs van de batterijen: de benzineversie zonder elektrische doping kan 70 liter meer bagage herbergen. Toch hoeft de Astra op stroom zich niet te schamen, want de Volkswagen ID.3 (385 liter) en MG 4 Electric (363 l) hebben niet zó veel meer te bieden. Achter in de Renault Megane E-Tech Electric past 440 liter.

Met de rugleuning van de achterbank neergeklapt, gaat er 1268 liter mee in de Astra Electric. Net als alle andere Stellantis-EV's met dezelfde batterij en aandrijving is de Opel niet voorbereid op het trekken van een trailer. Voor 799 euro is een trekhaak te bestellen, maar uitsluitend voor een fietsendrager.

©Igor Stuifzand

Doordat de Astra Electric niet op een 'dubbele' bodem staat, heeft hij zijn traditionele hatchbackvorm behouden.

Hoe zit dat dan, met die motor en batterijen?

De Astra Electric is gebaseerd op het eVMP-platform (Electric Vehicle Modular Platform) van Stellantis, net als de Peugeot e-308. Dit platform kan worden beschouwd als de opmaat naar het hypermoderne STLA Medium-platform, dat bijvoorbeeld in de nieuwe Peugeot e-3008/e-5008 en nieuwe Opel Grandland Electric wordt gebruikt. Het ligt in de lijn der verwachting dat ook de volgende generatie van de Opel Astra in elektrische vorm op dit STLA-platform komt te staan.

©Igor Stuifzand

Snelladen gaat met een snelheid van 100 kW, van 10 naar 80 procent opladen duurt 26 minuten.

Maar zover is het nog niet. De Astra beschikt over een batterijpakket met een capaciteit van 54 kWh (netto: 51 kWh) en een elektromotor die een vermogen levert van 156 pk. De Astra Electric profiteert van de upgrade die de elektrische platforms van Stellantis enkele jaren geleden hebben ondergaan. Niet alleen de capaciteit en het vermogen, maar vooral de efficiency onder moeilijke omstandigheden ging er toen op vooruit. Een warmtepomp is standaard.

Snelladen verloopt als vanouds met een piekvermogen van 100 kW; dit vermogen blijft echter maar tot zo'n 30% SoC constant. Snelladen van 10 tot 80 procent vulling neemt door het betrekkelijke kleine formaat van de batterijen 26 minuten in beslag. Een 11kW-boordlader is standaard, 22 kW is niet verkrijgbaar.

©Igor Stuifzand

Ook bij lage temperaturen springt de Astra Electric zuinig om met de stroomreserves.

Hoe springt de Astra Electric met de stroom om?

Voor een goede verbruiksindicatie rijden we met elke elektrische testauto dezelfde route van 170 kilometer. Deze route leidt door de stad met veel verkeer en verkeerslichten, via provinciale en secundaire wegen en over enkele snelwegtrajecten, waar we de cruisecontrol op 100 km/u en 130 km/u vastzetten. We leggen onze verbruiksronde af na de avondspits, om bij 130 km/u geen snelheidsovertredingen te riskeren en druk (vracht)verkeer zo veel mogelijk te ontlopen. De verbruikstest is geen race of recordpoging 'zuinig rijden', we proberen met elke testauto zoveel mogelijk dezelfde rijstijl aan te houden. We zetten de airco op 21 graden en schakelen (indien aanwezig) het regeneratief remmen of 'one-pedal driving' altijd in.

Opel geeft voor de Astra Electric een gemiddeld energieverbruik op van 14,8 kWh/100 km. De maximale actieradius die op een volle batterij haalbaar is, ligt volgens de officiële WLTP-berekening op 418 kilometer. Cijfers die onder ideale omstandigheden zijn vastgesteld. Zo kunnen we de testomstandigheden beslist niet noemen; we hebben de Astra Electric getest op een koude avond met een hoge luchtvochtigheid, waarbij de temperatuur amper boven de 8 graden uitkwam.

©Igor Stuifzand

Hopelijk hoef je niet achterin te zitten ... Hier is de been- en hoofdruimte bepaald niet riant.

De Astra Electric in GS-uitvoering staat op 18-inch wielen met 215/45-banden, maar die hebben door hun speciaal voor EV's ontwikkelde samenstelling en lage rolweerstand weinig invloed op het energieverbruik. Hoewel het batterijpakket zwaar op de proef wordt gesteld en de airco stevig aan de bak moet om het aan boord behaaglijk te houden, schudt de Astra Electric op onze standaard verbruiksronde een gemiddeld stroomverbruik van 16,3 kWh/100 km uit de mouw. Helemaal niet verkeerd, al wijkt de reële actieradius op basis van dit verbruik wel flink af van de fabrieksopgave: 324 kilometer.

©Igor Stuifzand

Dankzij de soepele afstemming van het onderstel is de Astra Electric een fijne reisauto.

Is de Opel Astra Electric een prettig rijdende EV?

Opel heeft zich bij de ontwikkeling van de Astra Electric beslist niet beperkt tot het wisselen van de aandrijflijn en het inbouwen van het batterijpakket. Ook het onderstel kreeg alle aandacht die het verdiende. Zonder aanpassingen had de Astra Electric nu gereden alsof hij constant veel te zwaar beladen was, maar dankzij doeltreffende maatregelen aan de wielophanging resulteert het veel hogere gewicht niet in zwalkend gedrag. De auto maakt zelfs een zeer uitgewogen indruk. De besturing is weliswaar erg licht en zonder veel contactgevoel, maar het onderstel weet prima raad met het verloop van het wegdek.

©Igor Stuifzand

De Astra Electric is 400 kilo zwaarder dan de versie met 130 pk sterke benzinemotor.

Hoewel een hoogste motorvermogen van 156 pk en een maximum koppel van 260 Nm voor een moderne EV 'zuinig' klinkt, kom je er in het dagelijkse verkeer prima mee uit de voeten. De auto heeft genoeg power om in 9,1 seconden vanuit stilstand naar 100 km/h te accelereren. Dat wil zeggen: wanneer je de Astra Electric altijd in het Sport-programma rijdt. Kies je voor Normaal of zelfs voor Eco, dan wordt het vermogen van de elektromotor in flinke stappen teruggeschroefd naar lagere vermogens. In Normaal wordt er 109 pk op de voorwielen losgelaten, in Eco houd je nog maar 82 pk over. Even snel een langzame vrachtwagen of tractor inhalen? Even het rechterpedaal door het 'dode' punt trappen en je hebt weer de volle 156 pk tot je beschikking.

©Igor Stuifzand

De 'Vizor'-neus is een verwijzing naar de klassieke Opel Manta A en bepaalt het huidige familiegezicht van het Duitse merk.

Wat kost de Astra Electric, en wat krijg je dan?

Naast de hier geteste hatchback is de Astra Electric ook verkrijgbaar als stationwagon – de Sports Tourer. Opvallend is dat Opel in de prijslijst geen onderscheid maakt tussen beide carrosserievarianten. De vanafprijs van de hatchback is gelijk aan het startbedrag van de Sports Tourer.

Maar er is nog iets opvallends. Voor 38.999 euro is de Business Edition de goedkoopste uitrustingsvariant. Leggen we de lijst met standaard voorzieningen naast die van de 1750 euro duurdere Astra Edition (40.749 euro), dan blijkt dat je een leuk bedrag in de zak kunt houden. De Business Edition beschikt namelijk óók over zo'n fijne AGR-bestuurdersstoel, Multimedia Navi Pro met geïntegreerde navigatie, een draadloze telefoonlader, donker getinte achterste ruiten en stuur- en stoelverwarming.

©Igor Stuifzand

Standaard staat de Astra Electric op 18-inch wielen met 215/45-banden.

De GS Edition, zoals de testauto is uitgevoerd, staat voor 43.749 euro in de prijslijst. Voor dat bedrag krijg je onder meer automatische airco met twee temperatuurzones, sportstoelen, een 360-gradencamera, keyless-entry, sfeerverlichting voor het interieur, aluminium pedalen, een zwart dak en het Black Pack met zwarte raamomlijsting en zwarte emblemen.

Toch blijft er ook wel wat te wensen over. De veiligheidsuitrusing van de Astra Electric is namelijk niet bijzonder uitgebreid. Adaptieve cruisecontrol zit er weliswaar op, maar dodehoeksensoren, actieve rijbaanassistent met rijstrookwisselhulp, waarschuwing voor naderend verkeer bij achteruitrijden, verkeersbordherkenning en adaptieve pixel led-koplampen kunnen alleen als onderdeel van een optiepakket worden besteld.

Private-leasebedragen beginnen bij 559 euro per maand, op basis van een contractduur van 6 jaar en 5000 km op jaarbasis. Wanneer je 4 jaar wilt private-leasen en jaarlijks 15.000 km rijdt, betaal je maandelijks 665 euro.

Conclusie

De Opel Astra Electric wijkt af van veel andere EV's, doordat hij in de basis is ontwikkeld voor verbrandingsmotoren en werd omgebouwd voor gebruik van een elektrische aandrijflijn met batterijpakket. Grote nadelen heeft dat niet. De Astra Electric levert nauwelijks ruimte in en de rijeigenschappen zijn zeer uitgewogen. Bovendien springt de auto zuinig om met de stroomreserve. Voor nog geen 40.000 euro koop je dus een volwaardige elektrische auto, hoewel er concurrenten zijn die voor een vergelijkbare prijs betere prestaties leveren en een rijkere veiligheidsuitrusting hebben.

©Igor Stuifzand

Ondanks enkele beperkingen is de Astra Electric een serieus alternatief voor andere EV's.

▼ Volgende artikel
Waar voor je geld: 5 fonduesets voor een gezellige avond
© M.studio - stock.adobe.com
Huis

Waar voor je geld: 5 fonduesets voor een gezellige avond

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom gaan we een paar keer per week voor je op zoek naar zulke aanbiedingen. Met Kerst en Oud en Nieuw voor de deur is het weer tijd om te bedenken wat je wil gaan eten. Wat dacht je van fondueen? Met deze vijf fonduesets maak je indruk op je vrienden en familie.

Met een fondueset smelt je de lekkerste kazen en dep je je broodje of vlees in bouillon of kaas. Fonduesets zijn de ultieme sfeermakers voor de feestdagen, of het nu met vrienden is of familie en of je kiest voor romige kaas, bouillon of chocolade; het is op en top genieten. Een absolute must-have voor elke levensgenieter en perfect voor de feestdagen. Wij vonden vijf betaalbare fonduesets voor je.

Boska Elektrische Fondueset Pro - 8 personen

De Boska Elektrische Fondueset Pro is ontworpen voor liefhebbers van kaas‑ en vleesfondue. De set bestaat uit een geëmailleerde gietijzeren pot met een inhoud van circa 2,15 liter, waardoor je genoeg ruimte hebt voor een volledige kaasfondue of bouillon. Het verwarmingselement is elektrisch en beschikt over een instelbare thermostaat; hierdoor kun je de temperatuur naar wens aanpassen voor verschillende soorten fondue. Een handig indicatielampje laat zien wanneer het element aan staat. De pot staat op een stevige basis en heeft een extra lang snoer van twee meter, zodat je hem makkelijk midden op tafel plaatst. Bij de set worden acht fonduevorken geleverd die zijn voorzien van gekleurde markeringen. De combinatie van gietijzer en emaille zorgt voor een gelijkmatige warmteverdeling en eenvoudige reiniging.

Swissmar Lausanne 11‑delige fondueset - 6 personen

De Zwitserse fabrikant Swissmar levert met de Lausanne een 11‑delige fondueset die is gericht op traditioneel fonduen. De set bestaat uit een koperen pan met een geëmailleerde binnenkant en een zware RVS‑branderschaal. Doordat koper de warmte snel opneemt en verdeelt, is de fondue snel op temperatuur. De pan staat op een robuuste stalen houder waarin een brander met regelaar zit; hiermee pas je de vlamsterkte aan voor kaas‑, bouillon‑ of chocoladefondue. In de doos zitten verschillende accessoires, waaronder zes vorkjes en een branderschaal. Deze set is niet elektrisch, waardoor je hem zelfs buiten of op de camping kunt gebruiken.

Mäser Fondueset - 4 personen

De fondueset van Mäser bestaat uit een roestvrijstalen pan met bijbehorende brander. Roestvrij staal is slijtvast en eenvoudig te reinigen; je kunt de pan na gebruik in de vaatwasser zetten. De set heeft een inhoud van rond één liter, voldoende voor een kaas‑ of chocoladefondue voor een klein gezelschap. Er worden meerdere fonduevorkjes meegeleverd met gekleurde puntjes om ze te onderscheiden. Dankzij de stevige basis staat de pan stabiel op tafel, terwijl de gelijkmatige warmteverdeling voorkomt dat de inhoud aanbrandt. Omdat het geen elektrisch toestel is, gebruik je de brander met brandgel of spiritus.

Baumalu 385050 fondueset - 6 personen

Deze fondueset van Baumalu bestaat uit een zware gietijzeren pan die op een decoratieve houten plaat staat. Gietijzer houdt de warmte goed vast en is geschikt voor zowel kaas‑ als chocoladefondue. De bijgeleverde brander plaats je onder de pan; je regelt de vlamsterkte met een draaiknop. Omdat de pot stevig op de houten plaat staat, blijft hij stabiel en kras je niet op de tafel. In de set zitten fonduevorkjes met houten handvatten.

Tristar FO‑1107 Fonduepan - 8 personen

De Tristar FO‑1107 is een elektrische fondueset met een inhoud van ongeveer 1,5 liter. Je gebruikt deze pan voor verschillende soorten fondue, zoals kaas, bouillon of chocolade. Het verwarmingselement levert circa 1000 watt en heeft een instelbare thermostaat, zodat je de temperatuur kunt aanpassen aan het type fondue. Een indicatielampje geeft aan wanneer het apparaat actief is. De pan heeft een antiaanbaklaag, een cool‑touch handgreep en staat op een antislipvoet voor extra stabiliteit. Er worden acht fonduevorkjes meegeleverd en door de ring bovenop blijven de vorkjes op hun plek tijdens het fonduen.

▼ Volgende artikel
Van papier tot pixels: altijd je administratie op orde
© px.palette
Huis

Van papier tot pixels: altijd je administratie op orde

Papieren facturen, garantiebonnetjes, contracten en andere documenten slingeren al snel overal rond. Waarom niet alles digitaal bewaren, zodat je het in enkele klikken terugvindt? In dit artikel vind je gratis tools en praktische tips om je administratie te scannen, te taggen, doorzoekbaar te maken en veilig op te slaan zonder veel gedoe.

Wat gaan we doen?

We geven diverse tips en tools om administratieve en andere papieren documenten efficiënt en ordelijk te digitaliseren. Dat gaat van scannen en OCR’en tot organiseren, automatiseren, back-uppen en meer.

Tip 1: Scanner

Stel, je wilt een hele reeks documenten digitaliseren, zoals garantiebewijzen of facturen. We gaan ervan uit dat je een scanner in huis hebt, eventueel als onderdeel van een all-in-one-printer. Zo’n toestel is goed geschikt voor stabiele, rechte scans, en een (soms optionele) documentinvoer maakt het extra handig bij grotere aantallen. Je scant het best op zo’n 300 dpi, in grijswaarden of kleur, en bewaart het resultaat bij voorkeur als pdf. Helaas genereert de meegeleverde scansoftware vaak alleen pdf’s met een afbeelding van de tekst, waardoor je die later niet kunt doorzoeken of kopiëren.

©OttoPles

Er bestaan ook heel wat printers met een ingebouwde scanner.

Tip 2: NAPS2

Gebruik in dit geval beter scansoftware met geïntegreerde OCR, zoals het gratis en opensource NAPS2 (www.naps2.com, Windows, macOS en Linux). Start de app, klik op Nieuw profiel en op Apparaat kiezen om je scanner te selecteren. Je kunt kiezen uit drie drivertypes: WIA (ingebouwd in Windows, beperkt), TWAIN (krachtiger) en ESCL (voor moderne netwerk- of wifi-scanners, vergelijkbaar met Apple AirScan). Doorgaans kies je voor TWAIN. Stel de scanopties in en open Geavanceerd voor extra instellingen. Typ een profielnaam en bevestig met OK.

Klik nu op de knop OCR en download de gewenste talen, zoals Dutch en English. Plaats een vinkje bij PDFs doorzoekbaar maken middels OCR en kies taal en modus (Snel of Beste). Vink ook de andere opties aan en druk op Scannen.

Klik daarna op het pijlknopje bij PDF opslaan en kies PDF-instellingen. Vul bij Standaard bestandspad een bestandsnaam in – gebruik eventueel ‘placeholders’ als $(YY)-$(MM)-$(DD) – en kies bij Compatibiliteit bij voorkeur PDF/A, zoals PDF/A-2b. Dit formaat slaat namelijk alle lettertypes, kleurprofielen en structuurinformatie in het bestand zelf op, wat ‘garandeert’ dat je het document ook jaren later nog in zijn oorspronkelijke vorm te zien krijgt. Vink Onthoud deze instellingen aan, klik op OK, selecteer de scans en kies PDF opslaan. Het is trouwens ook mogelijk om een (niet-doorzoekbaar) pdf-bestand in NAPS2 te importeren, dit vervolgens te OCR’en en als PDF/A te bewaren.

NAPS2 is prima opensource-scansoftware, met geïntegreerde meertalige OCR-module.

Pdf-printer

De focus van dit artikel ligt op papieren brondocumenten, maar we willen zeker ook (de gratis versie van) PDFCreator vermelden (www.pdfforge.org/pdfcreator). Je kunt deze namelijk als virtuele printer installeren om zo allerlei documenttypen om te zetten naar PDF(/A).

Start na installatie de app, open het tabblad Printer, vink PDFCreator aan en kies via de moersleutel het bestaande profiel PDF/A (archiefbestand). Bevestig met Opslaan en sluit de app. Open nu een document in een willekeurige toepassing, open het afdrukvenster en selecteer PDFCreator als printer. Een dialoogvenster opent waarin je het document meteen kunt opslaan als PDF/A-bestand (standaardversie 2b, maar dit is aanpasbaar via het uitklapmenu).

Je kunt zo’n virtuele printer ook inzetten om documenten automatisch als PDF/A op te slaan in een zelf te bepalen map. Maak hiervoor in PDFCreator op het tabblad Profielen een nieuw profiel aan (bijvoorbeeld PDF/A in map Facturen), kies bijvoorbeeld PDF/A-2b als formaat en geef tevens een specifieke opslaglocatie op. Koppel dit profiel op het tabblad Printer aan een nieuwe virtuele printer (bijvoorbeeld PDF/A-facturen). Zo maak je meerdere profielen en printers aan, waarbij elk PDF/A-bestand automatisch in een andere map terechtkomt.

Je kunt ook meerdere virtuele printers aanmaken, telkens met een aangepast profiel.

Tip 3: Mobiel

Een vlakbedscanner is zeker handig, maar niet noodzakelijk, want je kunt tegenwoordig ook prima scannen met je smartphone. Met de juiste app wordt het beeld automatisch ge-OCR’d en indien nodig rechtgetrokken. Een van de betere apps is Adobe Scan, beschikbaar via www.kwikr.nl/adobescan of in de appstore van Android en iOS.

Installeer en start de app. De gratis versie volstaat meestal, al laat de betaalde versie (circa 10 euro per maand) je onder meer tot 100 pagina’s per bestand scannen (in plaats van 25) en pdf’s exporteren naar Office 365-formaten.

Meld je aan, bijvoorbeeld via je Google-account, en tik op Scan. Je kunt het resultaat onder meer uitsnijden, roteren en de helderheid en het contrast aanpassen. Kies Blijven scannen voor extra pagina’s of tik op PDF opslaan zodra je klaar bent. De pdf belandt standaard in je Adobe-account (https://acrobat.adobe.com), maar je kunt het bestand ook delen of (via Meer) bijvoorbeeld opslaan in Google Drive. Het pdf-bestand is standaard doorzoekbaar, controleer bij Voorkeuren of Tekstherkenning uitvoeren op opgeslagen PDF wel is ingeschakeld, maar het is geen PDF/A. Wil je dat, dan kun je het bestand alsnog omzetten met reeds eerder vermelde, gratis tools als NAPS2 of PDFCreator (zie ook kader ‘Pdf-printer’).

Met (het gratis) Adobe Scan kun je ook meerdere pagina’s laten OCR’en en in één pdf bewaren.

Tip 4: Tags koppelen

Om naderhand snel het gewenste document te kunnen terugvinden, zorg je er dus allereerst voor dat je documenten doorzoekbaar zijn (bij pdf’s kan dit via OCR: zie tip 2). Je kunt gerust ook zelf extra trefwoorden, zeg maar digitale kleefbriefjes, aan je documenten koppelen.

Met een tool als TagSpaces (www.tagspaces.org, Windows, macOS en Linux) tag je in één keer meerdere bestanden en mappen met eigen trefwoorden. Bestaande tags voeg je simpelweg toe door ze naar bestanden te slepen. TagSpaces heeft ook een krachtige zoekfunctie waarmee je snel documenten met de juiste tag(s) terugvindt.

Handig zijn ook ‘smart tags’: je bepaalt dan zelf de criteria, waarna nieuwe bestanden automatisch de juiste tags krijgen. Deze tags kun je opslaan in aparte sidecar-bestanden (JSON) of je voegt ze achteraan de bestandsnaam toe: een bestand als aanpassing.pdf bijvoorbeeld wordt dan iets als aanpassing[huur indexering].pdf. De betaalde Pro-versie (42 euro per jaar) heeft enkele geavanceerde opties, zoals het toekennen van tags op basis van lokale AI-taalmodellen.

TagSpaces is een krachtige taggingtool, maar met een zekere leercurve.

Tip 5: Tags zoeken

Vind je TagSpaces toch wat overkill, dan zijn er andere manieren om documenten van (doorzoekbare) trefwoorden te voorzien. Je kunt in Verkenner (met sneltoets F2) trefwoorden toevoegen aan de bestandsnaam, maar het kan ook anders. Klik met rechts op een bestand of selectie, kies Eigenschappen en open het tabblad Details. Afhankelijk van het bestandstype kun je hier tags toevoegen bij velden als Titel, Onderwerp, Labels, Categorieën en Opmerkingen. Dit werkt goed bij bijvoorbeeld Office-bestanden en afbeeldingen, maar pdf-documenten laten zich minder makkelijk taggen. Dit kan bijvoorbeeld wel bij het aanmaken van zo’n document vanuit NAPS2 of PDFCreator. Bij deze laatste kun je bij een profiel titel, auteur, onderwerp en trefwoorden meegeven.

Vanuit de Verkenner kun je vervolgens zoeken op deze tags, ook in pdf-bestanden (ook al zijn ze niet zichtbaar op het tabblad Details). Navigeer naar de juiste map of het station en typ in de zoekbalk van de Verkenner labels:<trefwoord>.

Werkt dit niet, dan ontbreekt waarschijnlijk een geschikt zoekfilter. Je kunt zo’n Adobe-IFilter alsnog installeren via deze link. Je kunt dit controleren vanuit het Configuratiescherm: open Indexeringsopties, klik op Geavanceerd en scrol op het tabblad Bestandstypen naar pdf. Daar hoort PDF Filter (of eventueel Reader Search Handler) te staan, en Eigenschappen en inhoud van het bestand indexeren moet zijn ingeschakeld. Zorg er tevens voor dat alle gewenste mappen zijn opgenomen bij Deze locaties beheren (via de knop Wijzigen).

Met het juiste filter kun je ook vanuit de Verkenner naar tags binnen pdf-documenten zoeken.

Tip 6: Opslagstructuur

Je documenten zijn nu doorzoekbaar en mogelijk ook getagd, maar er is nog een derde belangrijk aspect: bewaar alles met logische bestandsnamen in een doordachte mappenstructuur.

Voor bestandsnamen plaats je de belangrijkste info, zoals projectnaam en/of datum, liefst vooraan. Gebruik de ISO-notatie (JJJJ-MM-DD), zodat je bestanden makkelijk chronologisch sorteert. Zoals vermeld in tips 4 en 5 kun je de naam aanvullen met trefwoorden, gescheiden door een koppelteken of onderstrepingsteken (vermijd spaties of speciale tekens). Eventueel voeg je achteraan een versienummer toe, zoals _v1. Een voorbeeld is 2025-08-31_Huurcontract_Appartement_v1.pdf.

Breng de bestanden onder in een logische structuur, bijvoorbeeld op datum, per project of klant, of per categorie (zoals Huis, Werk, Gezondheid, Financieel enzovoort). Je zult merken: dankzij consistente map- en bestandsnamen vind je documenten sneller terug.

Sneller zoeken binnen een logische mappenstructuur (en met labels).

Tip 7: Organisatietool

Je hebt een logische mappenhiërarchie opgezet, maar je moet natuurlijk ook zorgen dat documenten in de juiste map terechtkomen. Externe hulp van een organisatietool als het gratis Dropit (www.dropitproject.com, werkt nog onder Windows 11) of File Juggler (www.filejuggler.com, betaalde versie 44 euro) kan daarbij handig zijn. We bekijken kort deze laatste.

Start de geïnstalleerde tool op en klik op Add rule (of eerst op Add rule group als je de regels wilt categoriseren). Stel dat je alle pdf’s die in de map \gedeeld terechtkomen automatisch wilt verplaatsen op basis van trefwoorden. Vul dan Description in en klik op de knop met drie puntjes bij Monitor om de bronmap te kiezen. Via het tandwielpictogram kun je eventueel Examine everything regularly <frequentie> between checks instellen, wat ook goed werkt voor gedeelde netwerkmappen.

Klik daarna op de plus-knop bij If en stel het filtercriterium in, bijvoorbeeld: Any of the following / Other / PDF Properties / Keywords. Bevestig met Insert en geef het trefwoord op bij Contains / Text. Je kunt via de plus-knop extra filters instellen en kiezen tussen Any of All of the following.

Leg nu de gewenste actie vast bij Then: klik op de plusknop, kies bijvoorbeeld Move file en vul de doelmap in bij to. Bewaar je filter met Save and close. Op het tabblad Rules klik je op de pijlknop naast je filter om het te activeren. Test het resultaat.

Organiseer je bestanden automatisch op basis van eigen, gecombineerde zoekfilters.

DMS

Met de tips rond doorzoekbaar maken, taggen en ordenen uit dit artikel, en met tools als TagSpaces en File Juggler, raak je al ver. Wil je je administratie nog professioneler organiseren, dan kom je uit bij een volwaardig Document Management System, kortweg DMS. Flexibele opensource-tools zijn bijvoorbeeld Papermerge en Paperless NGX. Beide installeer je het makkelijkst op Windows via Docker (Docker Desktop for Windows, met WSL2).

Na installatie bereik je het browserdashboard van de tool standaard via http://<ip-adres>:8000. Beide tools bieden OCR aan om gescande documenten doorzoekbaar te maken. Je documenten kunnen ook automatisch worden verwerkt op basis van eigen filters, en er zijn krachtige zoekopties ingebouwd. Beide tools kun je meteen uitproberen via een online demo (log in met demo / demo).

Een krachtig DMS als Paperless-ngx maakt het bijhouden van je administratie veel efficiënter.

Tip 8: Zoektool

Zoals gezegd laat de ingebouwde zoektool in Windows je met de juiste filters en instellingen ook zoeken naar metadata, zoals trefwoorden in pdf’s. Met zoekfilters en operatoren zijn zelfs complexe opdrachten mogelijk, zoals labels:factuur auteur:Toon van Daele grootte:>300kB gewijzigdop:dit jaar. Echt gebruiksvriendelijk of handig is deze functie helaas niet. Je bent dan beter af met een tool als Agent Ransack (alias Filelocator Pro, www.mythicsoft.com/agentransack). Ook de gratis Lite-versie ondersteunt netwerkshares, Booleaanse operatoren, reguliere expressies en zoeken naar metadata via IFilter.

Start de tool, zet deze op Expert en open het tabblad Hoofd. Vul bij Bevat tekst je zoekterm in en bij Zoek in het gewenste station of de map. Eventueel kun je ook filters instellen voor Grootte en Gewijzigd Na / Voor. Op het tabblad Datum voeg je extra tijdsfilters toe en op het tabblad Opties vink je zeker Office en PDF documenten aan. Vul je bij Bevat tekst een pdf-trefwoord in, dan vindt Agent Ransack ook de bijbehorende bestanden. In het tabblad Treffers (rechtsonder) zie je bij gevonden bestanden bijvoorbeeld Keywords: <gezocht_trefwoord>. Met een dubbelklik open je meteen het bestand.

Agent Ransack laat gecombineerde en krachtige filters toe en zoekt ook in metadata.

Tip 9: Back-ups

Je administratie digitaliseren is een goed idee, maar dit is pas veilig met een degelijke back-upstrategie. Het best hanteer je hier de 3-2-1-regel: drie datakopieën (hoofdversie en twee back-ups), op twee soorten media, waarvan minstens één kopie op een andere locatie. Zo bescherm je je data tegen hardwarestoringen, ransomware, brand en diefstal.

Een uitstekende gratis en opensource back-uptool is Duplicati (www.duplicati.com, Windows en macOS), die we zelf al jaren dagelijks geautomatiseerd gebruiken voor back-ups naar zowel een netwerkschijf (NAS) als de cloud (Google Drive).

Installeer het gedownloade msi-bestand. Klik na afloop met rechts op het programma-pictogram in het Windows-systeemvak en kies Open om het browserdashboard te starten. Verschijnt First Run Setup, klik dan op Yes en stel een wachtwoord in. Je kunt Duplicati in je browser openen via http://localhost:8200. Wil je ook toegang vanaf een andere pc in je netwerk, open Instellingen in Duplicati en vink Remote toegang toestaan aan, zodat het dashboard bereikbaar is via http://<intern_ip-adres>:8200. Klik vervolgens op +Back-up toevoegen, laat Een nieuwe back-up instellen geselecteerd en vul een naam in. Schakel bij opslag buiten je netwerk versleuteling in. Geef vervolgens doel- en bronlocatie op en bepaal wanneer en hoe vaak de back-up wordt uitgevoerd. Duplicati maakt standaard incrementele back-ups, waarbij alleen nieuwe of gewijzigde data worden opgeslagen, waardoor het back-upvolume beperkt blijft.

Duplicati is een betrouwbare, gebruiksvriendelijke en flexibele back-uptool.

Tip 10: Beveiliging

Een goede back-upstrategie is cruciaal om je data veilig te bewaren, maar veiligheid draait ook om privacy. De beste manier om te voorkomen dat onbevoegden inzage krijgen in je (medische, financiële …) gegevens is versleuteling. In tip 9 vermeldden we al dat je in Duplicati back-ups automatisch kunt versleutelen met sterke AES-256-encryptie. Maar ook de data op je originele opslaglocatie wil je wellicht beveiligen.

Hiervoor kun je een gratis opensource-tool als VeraCrypt gebruiken, die naast containerbestanden ook complete partities of schijven kan versleutelen met sterke algoritmen als AES-256. We hebben niet de ruimte hier verder op in te gaan, maar hier vind je meer uitleg. Ook handig is Cryptomator om via je lokale synchronisatiemap data te versleutelen bij cloudopslagdiensten als Google Drive, OneDrive of Dropbox. Je vindt hier meer uitleg daarover.

Daarnaast kun je voor diverse documenttypes ook individuele bestanden beveiligen met een wachtwoord, al is dit vaak minder robuust dan een volledig versleutelde opslaglocatie. Dit kan bijvoorbeeld vanuit verschillende Office-applicaties, maar ook met pdf-tools zoals NAPS2 (bij PDF-instellingen vink je PDF versleutelen aan) en PDFCreator (bij Profielen, via Actie toevoegen / Versleuteling).

Ook in NAPS2 kun je pdf-documenten met een wachtwoord beveiligen.