Tegenwoordig verschijnt zo'n beetje ieder leeswerk ook in digitale vorm, zodat je niet meer naar de winkel hoeft voor de aanschaf van een krant of tijdschrift. Bij het installeren van de juiste apps ontpopt je iPad zich tot ideaal leesmaatje. Handig, want het scheelt je kastruimte en een hoop geld.

Papier is ouderwets, duur en milieuonvriendelijk. Niet voor niets grijpen steeds meer mensen naar hun tablet om artikelen te lezen. Uitgevers spelen op deze behoefte in door hun producten in digitale vorm uit te brengen. De voordelen zijn talrijk. Zo besparen consumenten bijvoorbeeld geld en bespaart de uitgever van een krant op druk- en bezorgkosten. Een digitaal krantenabonnement is daardoor doorgaans een stuk goedkoper. Bovendien zijn de artikelen op je iPad minder statisch. Bij de meeste apps kun je de tekst vergroten en daarnaast voegen sommige uitgevers ook extra content toe, zoals filmpjes en foto's.

©PXimport

Een digitaal krantenabonnement is, vergeleken met de papieren editie, meestal een stuk voordeliger.

E-reader vs. iPad

Een e-reader is een apparaat dat nagenoeg dezelfde leeservaring biedt als papier. Het E Ink-scherm weerkaatst zeer weinig licht en er is geen achtergrondverlichting aanwezig. Toch heeft een e-reader ook veel nadelen, waardoor veel mensen liever hun iPad als digitaal leesmaatje gebruiken. Een iPad is dankzij het grote aanbod apps veel handiger in gebruik. Daarnaast is het Apple-apparaat een stuk sneller en ook geschikt voor multimediale toepassingen. Nog een voordeel is dat een iPad, in tegenstelling tot de meeste e-readers, een kleurenscherm heeft, wat vooral bij tijdschriften en kranten een pluspunt is. En met het altijd genoemde nadeel van de vermoeide ogen valt het gelukkig wel mee.

Tijdschriften

Digitale winkels

In plaats van een ritje naar de plaatselijke sigarenwinkel, doe je een beroep op digitale winkels om tijdschriften aan te schaffen. In de App Store zijn hiervoor diverse toepassingen beschikbaar. MagZine is met ruim vierhonderd titels bijvoorbeeld een uitgebreide winkel met digitale tijdschriften. Volgens de makers zijn tijdschriften via dit kanaal tot wel veertig procent goedkoper. Onder meer bekende namen als Quest, Computer!Totaal, Vrij Nederland, Consumentengids en natuurlijk iPad Magazine zijn er te koop. Na de installatie bekijk je het aanbod door de virtuele kiosk te openen.

Je gebruikt de zoekfunctie om door categorieën te bladeren of een specifieke titel te vinden. Heb je eenmaal een leuk tijdschrift gevonden, dan bekijk je eerst een voorbeeldweergave. Meestal heb je toegang tot de inhoudsopgave. Handig, want zo weet je precies of er voldoende interessante artikelen beschikbaar zijn. MagZine verkoopt tegen gereduceerde tarieven overigens ook tijdschriftbundels.

©PXimport

Tijdschriften in de kiosk van MagZine zijn altijd goedkoper dan bij de plaatselijke sigarenwinkel.

In-app-aankopen

Wanneer je een digitale tijdschriftwinkel naar je iPad downloadt, kun je vanuit de app rechtstreeks magazines kopen. Het is hiervoor wel een voorwaarde dat je in-app-aankopen doet. Wellicht staat deze functie uitgeschakeld. Ga in dat geval achtereenvolgens naar Instellingen / Algemeen / Beperkingen en vul de toegangscode in. Zo nodig druk je op Schakel beperkingen in, waarna je nogmaals je toegangscode invoert. Activeer vervolgens de schakelaar achter Kopen vanuit apps. In het vervolg kun je vanuit de app magazines aanschaffen, waarbij het geld van je creditcard of tegoed wordt afgeschreven.

©PXimport

Digitale tijdschriftwinkels zijn alleen bruikbaar als je iPad in-app-aankopen toestaat.

MagWorld en Tijdschrift.nl

MagWorld en Tijdschrift.nl zijn net als MagZine digitale tijdschriftwinkels. Je vindt beide toepassingen in de App Store. MagWorld is het verkoopkanaal van winkelketen AKO. Voordat je door magazines kunt snuffelen, maak je eerst een account aan. Met zo'n 180 digitale titels is het aanbod van MagWorld een stuk beperkter in vergelijking met MagZine. Toch zijn de meeste grote namen wel beschikbaar. Fijn is dat AKO na aanmelding een magazine en losse artikelen gratis weggeeft.

AKO heeft zijn kiosk dankzij de uitgebreide categorieën overzichtelijk ingericht, zodat je gemakkelijk leuke titels over je favoriete onderwerp kunt vinden. De derde speler op het gebied van digitale magazines is Tijdschrift.nl. In deze mooi vormgegeven kiosk reken je losse nummers of abonnementen af met je iTunes-account. Net als bij MagZine en MagWorld zijn er veel populaire titels beschikbaar, waaronder Autoweek, Donald Duck, Panorama en Nieuwe Revu.

©PXimport

Met MagWorld koop en lees je tijdschriften op een iPad.

©PXimport

Binnen de app van Tijdschrift.nl blader je door het aanbod magazines.

Apple Kiosk

Apple heeft apps van tijdschriften (en kranten) verzameld in een kiosk. Open op je iPad maar eens de toepassing Kiosk en kies daarna voor Winkel. Bovenaan heb je toegang tot verschillende categorieën om bladen over interessante onderwerpen te ontdekken. Er zijn vooral veel Engelstalige uitgaven beschikbaar, al is er ook een aantal Nederlandse tijdschriften vertegenwoordigd. Nadat je een tijdschrift hebt geïnstalleerd, verschijnt deze titel vanzelf in de Kiosk-bibliotheek. Afhankelijk van het tijdschrift schaf je binnen de app een magazine aan.

©PXimport

In Kiosk zie je welke tijdschriften er allemaal voor de iPad beschikbaar zijn.

Eigen apps

De meeste tijdschriften brengen een eigen app uit waarmee je de digitale uitgave kunt lezen. Je spoort ze op via de toepassingen Kiosk of App Store. Gebruik de zoekfunctie om een specifieke titel te vinden. Je zult merken dat zo'n beetje ieder populair blad één of meerdere apps heeft ontwikkeld. Naast digitale versies van ieder nummer, voegen enkele bladenmakers ook extra content aan hun app toe. Deze ontwikkeling staat helaas nog in de kinderschoenen. De meeste uitgevers zetten hun tijdschrift namelijk één op één over naar de iPad, maar in tegenstelling tot papier is het op een tablet wel mogelijk om te verwijzen naar filmpjes, audiofragmenten en mooie foto's.

Gelukkig zijn er ook al uitgevers die de digitale versie wel afstemmen op de mogelijkheden van de iPad. De app van muziekblad Oor is daar een mooi voorbeeld van. Spotify-afspeellijsten en YouTube-filmpjes zijn aan artikelen toegevoegd, zodat lezers tijdens het lezen van een interview of cd-recensie dus meteen de bijbehorende muziek kunnen beluisteren. Verder biedt opinieweekblad Elsevier een prachtige app waar lezers bij artikelen begeleidend beeldmateriaal kunnen opvragen. Ook de app van ANWB iKampioen is in multimediaal opzicht een pareltje, maar helaas worden er al een tijdje geen nieuwe nummers meer toegevoegd.

©PXimport

Oor-lezers openen via de paperclip extra digitale content.

Apps van IDG

IDG heeft als uitgever van iPad Magazine de app Computer!Totaal Magazine ontwikkeld. Naast het gelijknamige computerblad, vind je hier digitale uitgaven van iPhone Magazine, iPad Magazine en (online) specials. Verder hebben ook het praktische computerblad Tips & Trucs en fotografieplatform Zoom.nl hun eigen apps.

Een van de voordelen van zo'n digitale uitgave is dat je minder betaalt dan voor de papieren versie. Een los nummer van iPhone Magazine kost 9,95 euro, terwijl je voor het digitale exemplaar 7,99 euro betaalt. Wanneer je een abonnement hebt op een IDG-titel, heb je zonder extra kosten toegang tot het digitale magazine. Je logt dan simpelweg in met je abonneenummer en postcode.

©PXimport

De digitale magazines van IDG vind je terug in de app Computer!Totaal Magazine.

Losse artikelen

Schaf je vaak een compleet tijdschrift aan omdat je één artikel interessant vindt? Zonde! Er zijn verschillende platformen die losse artikelen aanbieden waardoor je alleen voor het betreffende artikel hoeft te betalen. De prijs is meestal slechts een fractie van wat een tijdschrift normaal kost. Overigens hebben deze platformen vooralsnog geen apps uitgebracht. Gelukkig kom je met de browser Safari een heel eind. Surf maar eens naar www.myjour.com. Zodra je een account hebt aangemaakt, ontvang je gratis 25 credits om losse artikelen te openen.

Als Myjour bevalt, schaf je eventueel extra tegoed aan. Myjour biedt lezers de mogelijkheid om favoriete auteurs, titels en merken te volgen, zodat je nooit meer leuke artikelen mist. Soortgelijke initiatieven als Myjour zijn eLinea en Artikel Gemist. Naast de aanschaf van losse artikelen, kun je bij eLinea ook een abonnement nemen voor 9,99 euro per maand. Je hebt dan onbeperkt toegang tot alle artikelen. Nadat je je ingeschreven hebt, mag je twee dagen gratis rondkijken. Artikel Gemist laat je via een zoekopdracht artikelen opzoeken, waarna je voor het gewenste verhaal eenmalig afrekent.

©PXimport

Voor een los artikel lever je bij Myjour bijvoorbeeld zes credits in, dat is omgerekend 36 cent.

©PXimport

eLinea biedt voor een maandbedrag van 9,99 euro het zogeheten All You Can Read-abonnement aan.

Blendle

Via een groots media-offensief werd Blendle afgelopen voorjaar afgekondigd. Dit project, van onder andere gadgetspecialist Alexander Klöpping, biedt in een gelikte gebruikersomgeving losse artikelen van kranten en tijdschriften aan. Niets nieuws onder de zon, want de eerder besproken diensten Myjour, eLinea en Artikel Gemist verkopen ook losse artikelen van magazines. Maar naast deze functionaliteit is Blendle in feite ook een sociaal netwerk, want nadat je bent ingelogd met je Facebook-account zie je welke artikelen je vrienden hebben gelezen.

Verder kun je artikelen delen, reacties plaatsen en liken. Blendle is nog vers van de pers en om die reden is het aanbod momenteel nog vrij mager. Er zijn op het moment van schrijven 27 tijdschriften aanwezig, waaronder Nieuwe Revu, Quote en Viva. Artikelprijzen variëren van 10 tot 89 cent. Na aanmelding geeft Blendle je 2,50 euro artikeltegoed cadeau.

©PXimport

Veeg naar rechts om door voorgestelde artikelen te scrollen.

©PXimport

Je ziet precies welke artikelen andere leden onlangs hebben gelezen.

Kranten

Kranten-apps

Kranten-apps zijn hot! Uit cijfers van oplagecontroleur HOI blijkt dat steeds meer mensen een digitaal krantenabonnement afsluiten. Iedere krantentitel heeft z'n eigen app. Wel is het goed om te weten dat er van sommige kranten meerdere applicaties binnen de App Store in omloop zijn. Zo gebruikt De Telegraaf bijvoorbeeld verschillende apps. Een om het laatste nieuws te presenteren en een om zijn digitale krant te verkopen. De Telegraaf heeft zijn krant één op één naar de iPad overgeheveld. Om gemakkelijk de artikelen te kunnen lezen, is er een artikelweergave. Verder zijn er functies ingebouwd om teksten te vergroten en artikelen te delen via sociale netwerken. Wanneer je De Telegraaf-app op je toestel installeert, ontvang je de eerste krant gratis. Ook andere kranten proberen middels vindingrijke apps iPad-bezitters te bedienen.

Zo schotelt Volkskrant Select je om tien uur 's avonds tien interessante artikelen voor die de volgende ochtend in de krant staan. Door kranten aan de Kiosk-app van Apple te koppelen, staat de nieuwste editie iedere ochtend voor je klaar.

©PXimport

Iedere ochtend download je je favoriete krant naar het Apple-apparaat.

©PXimport

De Telegraaf heeft zijn krant leesvriendelijk gemaakt voor de iPad.

Krantenarchief

Telegraaf Archief is een leuke app wanneer je op zoek bent naar een gedateerd artikel. Sommige krantenartikelen uit het verleden zijn namelijk tijdloos, waardoor ze jaren later nog altijd relevant zijn. Verder is het interessant om te zien wat een krant over belangrijke gebeurtenissen heeft gepubliceerd, zoals de terroristische aanslagen van 11 september 2001 en de EK-zege van Nederland in 1988. In de toepassing zijn maar liefst veertigduizend volledige kranten verwerkt die sinds 1893 zijn uitgebracht. Gebruik de zoekfunctie of de tijdbalk om verhalen over een specifiek onderwerp te vinden.

©PXimport

In Telegraaf Archief heb je tegen betaling toegang tot alle kranten die tussen 1893 en een maand geleden zijn uitgebracht.

Gratis kranten

In Nederland verschijnt sinds kort nog maar één landelijk gratis dagblad, namelijk Metro. De gratis krant Sp!its is hier onlangs in opgegaan. Met name reizigers van het openbaar vervoer lezen deze krant om 's ochtends de tijd te doden. Is er onverhoopt nergens een krantje beschikbaar? Geen probleem, want je downloadt de nieuwste versie dagelijks gratis naar je iPad. In de App Store is helaas nergens een Nederlandse applicatie van Metro te vinden. De digitale winkel MagWorld biedt uitkomst, want via dit kanaal haal je iedere ochtend gratis het dagblad op.

©PXimport

De Metro is gratis beschikbaar via Ako's digitale winkel MagWorld.

Achtergrondverhalen

Veel mensen lezen een dagblad allang niet meer voor het laatste nieuws. In kwaliteitskranten verschijnen er ook regelmatig achtergrondverhalen. Wil je af en toe eens zo'n achtergrondverhaal lezen, dan staat het je vrij om het artikel los aan te schaffen. Het eerder besproken Blendle biedt bijvoorbeeld losse artikelen van de Volkskrant, het Algemeen Dagblad en Trouw aan.

Een ander initiatief is The Post Online. Journalisten kunnen bij deze aanbieder hun eigen artikelen verkopen. Voor een maandbedrag van 2,69 euro volg je een journalist, waarna je toegang hebt tot al zijn/haar artikelen. Je vindt de app van The Post Online in de App Store. Nadat je je aangemeld hebt, mag je een dag lang gratis artikelen lezen. De Correspondent is een soortgelijk initiatief, alleen heeft deze aanbieder geen app uitgebracht voor de iPad. Wel lees je via Safari artikelen op De Correspondent. Een abonnement kost zestig euro per jaar.

©PXimport

Via The Post Online is het mogelijk om tegen betaling je favoriete journalisten te volgen.

E-books

Verschillende formaten

Op je iPad kun je met gemak duizenden e-books kwijt. Zeker op vakantie is dat handig, want het voorkomt dat je kilo's papier mee moet sjouwen. Bedenk wel dat de iPad wegens het spiegelende scherm niet echt geschikt is om buiten te gebruiken. Een e-reader is in dat geval prettiger leesbaar. Wanneer je graag binnen leest, voldoet je iPad echter prima. Er bestaat geen standaardmethode om digitale boeken naar je tablet over te hevelen, omdat er verschillende formaten op de markt zijn. Bovendien beschikken sommige e-books over een kopieerbeveiliging, waardoor het noodzakelijk is om de bestanden met een gebruikersaccount te openen. Er zijn in dat geval meerdere handelingen vereist. In dit deel laten we zien welke manieren er bestaan om e-books met je iPad te lezen.

iBooks

In de app iBooks is de digitale boekenwinkel van Apple gehuisvest. Dit is veruit de makkelijkste methode om vlot e-books op je iPad te krijgen. Download iBooks vanuit de App Store naar je toestel en snuffel rond door de catalogus. Het Nederlandse aanbod is behoorlijk uitgebreid. Je vindt er uiteraard nieuwe titels, maar ook bestsellers van enkele jaren geleden. Doe een beroep op de categorieën boven aan het scherm om het aanbod op onderwerp te sorteren.

Zo kun je een overzicht met bijvoorbeeld biografieën of kinderboeken opvragen. Wanneer je een leuke titel hebt gevonden, reken je af via je iTunes-account. De kaft van het boek verschijnt vervolgens op een virtuele boekenplank. Wanneer je twijfelt over een boek, is het mogelijk om er eerst een fragment van te lezen zodat je kunt bepalen of je het wilt aanschaffen. Zodra je eenmaal een digitaal boek hebt geopend, pas je gemakkelijk het lettertype en de puntgrootte aan. Verder kun je een markering toevoegen, zodat je altijd eenvoudig kunt zien waar je bent gebleven.

©PXimport

Vergeleken met papieren uitgaven, zijn boeken die je koopt via iBooks een paar euro goedkoper.

©PXimport

Gebruik de opties rechtsboven om de helderheid, het lettertype en de puntgrootte te wijzigen.

Adobe DRM

Veel Nederlandse boekenwinkels beschermen hun e-books nog altijd via de strenge DRM-beveiliging van Adobe, al wordt er tegenwoordig ook vaak een digitaal watermerk gebruikt. In het geval van Adobe DRM is er een gebruikersaccount aan de e-books gekoppeld, waardoor het zeer moeilijk is om de bestanden met andere personen uit te wisselen. Onder meer de winkels Bol.com, Bruna, AKO en eBook.nl hanteren deze werkwijze. Je hebt hiervoor dus een Adobe ID nodig.

©PXimport

Sommige e-books verlenen alleen toegang wanneer je een Adobe ID aan het bestand hebt gekoppeld.

Bluefire Reader

Om DRM-beveiligde boeken op je iPad te openen, heb je een extra app nodig. Bluefire Reader voldoet prima. Na het opstarten vraagt de app meteen naar je Adobe ID. Hiermee is de app gemachtigd om e-books te openen. Je kunt nu bij online boekenwinkels titels aanschaffen die met Adobe DRM zijn beveiligd. Nadat je het boek hebt afgerekend, download je het epub-bestand naar je computer. Het enige wat je nu nog moet doen, is het e-book kopiëren naar Bluefire Reader op je iPad. Hiervoor gebruik je iTunes. Start het programma op en sluit je iPad via een usb-kabel aan op het systeem. Open de inhoud van je iPad en navigeer naar het onderdeel Apps. Linksonder selecteer je Bluefire Reader, waarna je via Toevoegen het epub-bestand van het aangeschafte e-book selecteert. De inhoud van het digitale boek is nu op je iPad beschikbaar.

Sommige online boekenwinkels sturen per e-mail de gekochte e-books op. In dat geval volstaat het ook om de bijlage in Bluefire Reader te openen. Handig, want op die manier schaf je via de iPad rechtstreeks boeken aan. Je hebt tenslotte geen pc nodig om de bestanden vanuit iTunes naar het Apple-apparaat te kopiëren. Bluefire Reader is erg gebruiksvriendelijk en flexibel. Net als bij iBooks pas je de puntgrootte en helderheid naar eigen wens aan. Bovendien voeg je bladwijzers met aantekeningen toe. Een andere lees-app die DRM-beveiligde epub-bestanden kan openen, is txtr ebooks.

©PXimport

Zodra je een e-book hebt gekocht, kun je het epub-bestand downloaden.

©PXimport

Via een flinke omweg lukt het om DRM-beveiligde boeken op je iPad te openen.

Bol.com ebooks

Bol.com biedt een zeer gebruiksvriendelijke methode om e-books op je iPad te lezen. De digitale boeken die je bij deze aanbieder aanschaft, verschijnen automatisch in de app bol.com ebooks. Slim, want hierdoor hoef je de pub-bestanden niet meer handmatig te kopiëren. Open de app en vul de inloggegevens van je Adobe ID in. Wellicht komt de app je bekend voor. Deze applicatie is namelijk door de makers van Bluefire Reader ontwikkeld. Via Mijn aankopen log je in met je Bol.com-account. Je ziet aangeschafte e-books vanzelf op de boekenplank verschijnen. Druk op een omslag om de inhoud naar je iPad te downloaden.

©PXimport

Bol.com heeft een eigen app waarmee je aangeschafte e-books kunt downloaden.

Bruna Tablisto

Net als bol.com heeft ook boekenwinkel Bruna zijn eigen app. Je vindt deze toepassing in de App Store onder de naam Bruna Tablisto. Een pluspunt is dat je vanuit de gebruikersomgeving rechtstreeks boeken koopt, zonder dat je last hebt van allerlei veiligheidsmaatregelen. Overigens vind je in deze app niet alleen e-books, want ook digitale kranten en tijdschriften zijn volop beschikbaar. Verder vind je in de Brievenbus ook wat gratis leesvoer. Nadat je Bruna Tablisto hebt geïnstalleerd, maak je een account aan. Snuffel rustig rond in de catalogus en beslis dan welke digitale bestanden je wilt aanschaffen.

©PXimport

In de digitale winkel van Bruna vind je een breed aanbod aan boeken, tijdschriften en dagbladen.

De Sony ULT Field 3 lijkt op het eerste gezicht wat onopvallend, maar de reflecterende ULT-knop heeft een hoop te bieden. Die belooft een diepe, voelbare bas, wat samen met zijn robuuste, waterdichte bouw de belangrijkste beloftes van dit model zijn.

De Sony ULT Field 3 is een compacte en draagbare bluetoothspeaker met een adviesprijs van 199 euro. Op het eerste gezicht is dit een onopvallende luidspreker, met twee opvallende elementen. Zowel het Sony-logo als de bijzondere ULT-knop zijn voorzien van reflecterend materiaal, waardoor die een andere kleur dan zilver laten zien wanneer het licht erop valt. We zien groene, blauwe, roze en gele tinten voorbijkomen, waardoor het model toch een unieke uitstraling heeft. Om die ULT-knop (ULT staat trouwens voor Ultimate) is overigens een hoop te doen: dit is namelijk een centraal element.

Sony ULT Field 3

Wanneer je die knop indrukt, dan activeer je volgens Sony een diepe en voelbare bas. Daar vertellen we verderop in deze recensie meer over. De speaker beschikt daarnaast over Sound Field Optimization, dat het geluid aanpast aan de omgeving. Ook daar zou dan een betere geluidservaring uit moeten komen. Via de gratis te downloaden Sony Music Connect-app kun je een zevenbands equalizer gebruiken. Dit kun je alleen doen wanneer je de ULT-modus niet geactiveerd hebt, aangezien die de muziekbeleving al grotendeels aanpast voor je.

©Wesley Akkerman

Je kunt de Sony ULT Field 3 zowel binnen als buiten gebruiken, dankzij het IP67-certificaat. Het apparaat is niet alleen stof- en waterdicht, maar ook schokbestendig en roestvrij. De accu gaat tot 24 uur mee, maar dat is mede afhankelijk van het volume en overige instellingen. Voor een dagje weg is de accuduur meer dan prima. Je kunt de speaker bovendien als powerbank inzetten, voor als je onderweg je smartphone moet opladen. Sony levert tot slot een schouderband mee, wat het draagbare karakter van de Field 3 verder benadrukt.

Tweedeling van het geluid

De geluidskwaliteit van de speaker draait om de tweedeling die de ULT-knop creëert. Zodra je die functie activeert, dan hoor je een behoorlijke basversterking en vollere middentonen, zonder dat de zang aan helderheid verliest. Zonder die modus klinkt de muziek gedetailleerd, maar ook merkbaar vlakker. Prima voor op de achtergrond, maar de audio mist dan wel wat impact. Bij sommige genres, zoals hiphop, kan de verhoogde bas de vocalen soms wat overstemmen. De equalizer biedt in die gevallen dan helaas ook niet altijd soelaas.

©Wesley Akkerman

Je kunt het apparaat zowel liggend als staand gebruiken, maar we hebben gemerkt dat horizontaal gebruik fijner klinkt. Het volume kan ook lekker hoog, zonder dat dit ten koste gaat van de kwaliteit, waardoor je deze speaker prima in een tuin zou kunnen gebruiken. Ondanks dat we ons nooit ondergedompeld voelen in het geluid, zijn we toch positief over de Sony ULT Field 3. Dit is typisch zo'n speaker die je onderweg meeneemt of ergens neerzet waar je geen andere speakers kunt installeren. Denk dan aan de badkamer of misschien wel een slaapkamer.

De speaker bedienen

Je bedient de Sony ULT Field 3 op twee manieren: via de Music Connect-app of via de strip bovenop. Binnen de applicatie regel je diverse instellingen, zoals de bluetoothkwaliteit en geluidsoptimalisatie. We hebben de optimalisatie op een gegeven moment uitgeschakeld en gemerkt dat de speaker dan beter klinkt dan voorheen. Verder is het zo dat je zowel die stand als de ULT-knop moet uitschakelen om de equalizer te kunnen gebruiken. Dat is best jammer, zeker in het geval van ULT. Je eigen instellingen evenaren die van de Sony-geluidsoptie namelijk niet.

©Wesley Akkerman

De meeste functies zijn gelukkig direct toegankelijk via de knoppenstrip bovenop het apparaat. Hier vind je de standaard bediening en de specifieke ULT-toets. Aan de achterzijde bevindt zich een handige usb-c-poort voor het opladen van zowel de speaker als je telefoon. Daarnaast beschikt dit model over bluetooth multipoint (waardoor je gemakkelijk twee apparaten aansluit) en Party Connect. Door die laatste functie sluit je de ULT Field 3 naadloos aan op andere Sony-speakers die over dezelfde functionaliteit beschikken (bijna honderd momenteel).

Sony ULT Field 3 kopen?

Voor 199 euro (online al voor minder te vinden) is de Sony ULT Field 3 zeker een aanrader. De speaker transformeert met de ULT-knop van een subtiele achtergrondspeler naar een krachtpatser met een diepe bas. Gecombineerd met zijn robuuste bouw, lange accuduur en handige multipoint-connectiviteit, biedt hij een zeer compleet pakket. Het voornaamste nadeel is de beperkte equalizer, die je dwingt te kiezen. De luidspreker is minder geschikt voor de audiofielen onder ons – maar voor alle andere mensen is dit echt geen verkeerde aankoop.

Je stem gebruiken om supersnel te typen wordt steeds makkelijker en veelzijdiger! De dicteerfunctie in Microsoft Word is zowel beschikbaar in de desktop-, web- als mobiele versie. Bovendien kan deze toepassing een audio-opname transcriberen en samenvatten.

Microsoft Word luistert naar je. Letterlijk. Het programma kan de tekst die je uitspreekt direct uitschrijven. Ook kan het een opname van een monoloog of zelfs een gesprek tussen verschillende mensen uitwerken. De spraakherkenning maakt deel uit van Microsoft 365 voor Windows en macOS. Het werkt ook op Microsoft Word online en in de mobiele Word-app voor Android en voor de iPad en iPhone.

Start met dicteren

Start Microsoft Word en open een nieuw leeg document. In het tabblad Start in de groep Spraak klik je op Dicteren. Als je deze knop ingedrukt houdt, heb je de keuze tussen Dicteren en Transcriberen. Op die tweede optie komen we dadelijk terug. Nadat je Dicteren hebt geselecteerd, verschijnt er een werkbalkje waarin een pictogram van een microfoon staat. Klik op deze knop en begin met praten.

Belangrijk: spreek ook alle leestekens uit die je wilt toevoegen. Klik opnieuw op het pictogram van de microfoon als je klaar bent met dicteren. Het is tijdens het inspreken mogelijk om via het toetsenbord tekst te corrigeren of gewoon iets extra bij te typen. Dan moet je natuurlijk even zwijgen en als je klaar bent, plaats je de cursor op de plek waar je verder wilt gaan met dicteren.

Wanneer de microfoonknop blauw is, weet je dat de opname loopt.

Instellingen regelen

In het werkbalkje staat een tandwieltje waarmee je de instellingen van de dicteerfunctie regelt. Bovenaan selecteer je de Gesproken taal. De functie is standaard ingesteld in het Nederlands. Daaronder kies je de microfoon die je aanspreekt. In dit voorbeeld werken we bijvoorbeeld met een laptop, waarop we een externe microfoon hebben aangesloten. Wij hebben er in de instellingen voor gezorgd dat Word onze woorden via een goede externe microfoon opvangt en niet via de interne microfoon van de laptop.

Daaronder kun je de Automatische interpunctie inschakelen. Met automatische interpunctie hoef je de leestekens als punt en komma in principe niet uit te spreken. De interpunctie wordt dan bepaald door de pauzes tijdens het dicteren. De onderste functie, Gevoelige woordgroepen filteren, gebruik je om grof taalgebruik te censureren. Wanneer de spraakherkenning een grof woord waarneemt, wordt de gemaskeerde versie getypt. Als je bijvoorbeeld het F-woord uitspreekt, typt Word ****. Ook deze optie staat standaard ingeschakeld.

Let erop dat de juiste microfoon is ingesteld.

Interpunctie

Zelfs als je de Automatische interpunctie hebt ingeschakeld, kun je voor de duidelijkheid toch nog de leestekens uitspreken. Word begrijpt dat en plaatst deze niet dubbel. Bij het inspreken van leestekens moet je ervoor zorgen dat ze op een manier worden uitgesproken die past bij hoe de dicteerfunctie ze verwerkt. Als je bijvoorbeeld zegt: “Nu moet je een komma plaatsen”, dan schrijft de dicteerfunctie deze woorden letterlijk uit in plaats van dat er daadwerkelijk een komma wordt ingevoegd.

De dicteerfunctie begrijpt daarnaast diverse opdrachten, zoals nieuwe regel, nieuwe alinea, euroteken, apostrof s, enkel aanhalingsteken, afbreekstreepje, vierkante haak openen, vierkante haak sluiten, aanhalingsteken open en aanhalingsteken sluiten. Tekst opmaken in vet of cursief en woorden verwijderen lukten bij ons met de dicteerfunctie niet. Dat moesten we handmatig doen. Na het inspreken kun je de tekst ter controle nog even laten voorlezen door Word. Gebruik de toetscombinatie Ctrl+A om alles te selecteren. Daarna ga je naar het tabblad Controleren en je klikt op de knop Voorlezen.

De dicteerfunctie begrijpt ook speciale tekens.

Opname voor transcriptie

Microsoft Word kan ook opnamen transcriberen. Transcriberen is alles wat wordt uitgesproken omzetten in tekst. Je kunt hiervoor een live-opname maken of een bestaand audiobestand importeren. Windows heeft voor het opnemen een uitstekende tool in het systeem zitten. In Windows 10 heet deze toepassing Voicerecorder, in Windows 11 heet de nieuwe versie Geluidsrecorder.

Plug een microfoon in en open de app. In de linkerbenedenhoek controleer je of Geluidsrecorder de juiste microfoon gebruikt. Vervolgens start je de opname met de rode knop onderaan of door de toetscombinatie Ctrl+R (met de R van record) in te drukken. Om de opname te pauzeren, gebruik je de Pauzeknop of druk je op Alt+P. Herhaal dit om de opname verder te zetten. Ben je klaar, dan druk je op de Stop-knop, of druk op Enter of Escape.

In de nieuwe versie van Geluidsrecorder wordt het geluid met een diagram weergegeven.

Benoemen en lokaliseren

In de linkerkolom van de app lees je de namen van de opname. Iedere opname krijgt standaard de naam Aan het opnemen gevolgd door de datum en tijd. Ook zie je hoelang de opname duurt. Geef het bestand dat je dadelijk wilt transcriberen een eigen naam door met de rechtermuisknop in de linkerkolom op het bestand te klikken. Selecteer vervolgens de opdracht Naam wijzigen. Typ een nieuwe naam en bevestig.

Alle opnamen worden samen opgeslagen. Klik met de rechtermuisknop op het geluidsbestand dat je nodig hebt en selecteer in het contextmenu de opdracht Weergeven in map. Windows Verkenner opent de juiste map. Eventueel kun je het bestand hier kopiëren om het bijvoorbeeld tijdelijk op je bureaublad te plaatsen.

Via de rechtermuisknop open je de locatie waar het geluidsbestand staat.

Transcriptie starten

Terug naar Microsoft Word waar je de opdracht Transcriberen onder de knop Dicteren terugvindt. Deze functie zit in de Windows-versie van Microsoft Word, maar niet in de macOS-variant. Wat die laatste betreft, geen nood. De Apple-club die deze functie toch wil gebruiken, kan net zo goed een beroep doen op de webversie van Word die minstens even goed werkt. Ga naar https://office.com en klik op de knop Aanmelden. Typ het e-mailadres en wachtwoord van je Microsoft-account en klik op Aanmelden.

Klik nu links op het Word-pictogram, open een nieuw leeg document en daarna vind je ook hier in het tabblad Start de knop Dicteren / Transcriberen. Het maakt niet uit of je de online- of desktop-versie gebruikt. Door op de knop Transcriberen te klikken, opent aan de rechterkant een zijbalk waar je eerst de taal selecteert voor de transcriptie. In het keuzemenu vind je de lijst van alle talen waaronder het Nederlands. Deze lijst is alfabetisch gerangschikt, maar Nederlands staat hier net onder Deens. Waarschijnlijk is dit een overblijfsel van de alfabetische rangschikking op basis van de term ‘Dutch’.

Selecteer de taal om het audiobestand te interpreteren en start de opname.

Live-opname starten

Wil je rechtstreeks gesproken tekst transcriberen? Klik dan op de blauwe knop Opname starten. Hiermee opent rechts het deelvenster Transcribe. Laat het deelvenster open tijdens de opname. Je ziet in het midden een blauwe microfoonknop. Als je daarop klikt, kun je de opname pauzeren. Klik er opnieuw op om door te gaan. Je kunt zo vaak starten en stoppen als je zelf wilt. Ondertussen loopt een teller die aangeeft hoelang de opname bezig is.

In tegenstelling tot bij de dicteerfunctie wordt tekst die je uitspreekt nog niet automatisch in het geopende Word-document toegevoegd. Alle geluidsopnamen die je op deze manier maakt, worden opgeslagen als wav-bestanden in de cloud in de map Onedrive / Documenten / Geluidsopnamen. Ben je klaar, dan gebruik je de knop Nu opslaan en een transcriptie maken. Zodra het bestand is geüpload, gaat Word aan de slag met het converteren van de gesproken tekst naar geschreven woorden. Voor langere opnamen kan het transcriberen echt even duren.

Tijdens de opname loopt een teller die de duur aangeeft.

Transcriptie invoegen

Het resultaat krijg je te zien in de rechterbalk. Bovenaan staan de besturingsknoppen om de audio te beluisteren. Daaronder lees je de transcriptie. Is de tekst door dezelfde persoon ingesproken, dan lees je naast iedere tijdstempel Spreker 1.

Het transcript wordt opgeslagen en je kunt dit deelvenster sluiten en later teruggaan. Om de transcriptie in het Word-document in te sluiten klik je op de knop Toevoegen aan het document. Daarmee verschijnt er een keuzemenu met vier opties: Alleen tekst, Met sprekers, Met tijdcodes en Met tijdscodes en sprekers. Geef aan wat je nodig hebt. In het Word-bestand staat bovenaan een link naar het wav-bestand met de opname en daaronder komt de uitgeschreven versie. Helemaal rechts onderaan in de zijbalk staat de knop om een Nieuwe transcriptie te starten.

Er zijn vier manieren om de transcriptie in de Word-tekst toe te voegen.

Opname inladen

De functie werkt ook met audio-opnamen die je vooraf hebt gemaakt met Windows Geluidsrecorder zoals we eerder hebben uitgelegd. Op die manier maak je rustig de opname om die achteraf thuis te verwerken. Nadat je in het tabblad Start de opdracht Dicteren / Transcriberen hebt gekozen, selecteer je eerst weer de taal en daarna gebruik je de knop Audio uploaden.

Voor de gelegenheid hebben we een dialoog opgenomen tussen twee personen. Opnieuw verschijnt het geluidsbestand bovenaan en de transcriptie in de zijbalk. Deze keer zie je duidelijk wat Spreker 1 heeft gezegd en hoe Spreker 2 heeft gereageerd. Om duidelijker te maken wie wat gezegd heeft, ga je met de muisaanwijzer over Spreker 1 en gebruik je het potloodje dat verschijnt. Op die manier wijzig je ‘Spreker 1’ bijvoorbeeld in de naam van deze persoon. Vink daarbij de optie Alles wijzigen Spreker 1 aan, zodat de aanpassing in de volledige transcriptie wordt uitgevoerd. Wanneer je met de muisaanwijzer over zo’n stukje tekst gaat, zie je niet alleen het potloodje, maar ook een plusteken. Door daarop te klikken voeg je dit stukje tekst toe aan het document zonder de link naar het audiofragment. Doorloop de tekst in de rechterbalk. Zitten er nog fouten in de tekst, dan kun je die daar corrigeren voordat je de inhoud toevoegt aan het openstaande Word-document.

Het is mogelijk om de aanduiding ‘Spreker 1’ en ‘Spreker 2’ te vervangen door namen of persoonsaanduidingen.

Transcriptie samenvatten

Heb je op deze manier een transcriptie gemaakt van een vergadering, dan kan dit behoorlijk uit de klauwen lopen. Om de tekst samen te vatten, zodat de lezer van dit verslag niet alles woordelijk moet verwerken, kun je een beroep doen op de AI van Copilot. Klik in het tabblad Start op de knop Copilot en voer een prompt in. Een prompt is een geschreven opdracht. Geef bijvoorbeeld als prompt: Dit document samenvatten. Klik op Enter en laat AI het werk doen.

Je kunt altijd Copilot inschakelen om een transcriptieverslag te laten samenvatten.