Telefoons: van koelkast tot chocoladereep
Vandaag de dag heeft bijna iedereen een smartphone, maar laten we niet vergeten dat er een tijd was dat het zelfs nog héél luxe was om überhaupt een telefoon te bezitten. We duiken in de geschiedenis van de (mobiele) telefoons.
De geschiedenis van de telefoon is eigenlijk niet echt te vangen in een korte tijdlijn als deze. De punten die we hieronder uitlichten, laten echter wel zien dat er niet eens zo heel veel grote sprongen zijn gemaakt. Het gaat maar om een aantal innovaties, met daartussen telkens zeer subtiele stappen ter verbetering. Maar door al die subtiele stappen, zijn wij nu wel allemaal gewend dat we álles op onze smartphone kunnen doen. En dat was voor de komst van de iPhone wel anders.
Telefoonkosten
Wat we tegenwoordig bijna vergeten zijn, is dat bellen ‘vroeger’ echt godvergeten duur was. In de tijd voor de komst van de mobiele telefoon kostte bellen via een landlijn gerust een kwartje per minuut. Dat weerhield overigens niemand ervan om uren aan de lijn te hangen. Ook toen de mobiele telefoon net in opkomst was, kostte bellen een fortuin (sms was aanvankelijk gratis). Vooral jongeren kwamen in problemen, met telefoonrekeningen van soms 300 gulden per maand. Daar zijn we nu met onze vaak onbeperkte bundels nauwelijks nog mee bezig.
Apps kopen
Apps zijn van smartphones niet weg te denken. Ook die hebben een enorme ontwikkeling doorgemaakt. Op de Nokia 3310 kreeg je een paar leuke spelletjes, zoals Snake. Toen de telefoons wat slimmer werden, werden de eerste pogingen ondernomen om daar betere programma’s voor te maken. Providers, telefoon- en softwareontwikkelaars konden het maar niet eens worden wie recht had op geld voor die gemaakte programma’s. Dat maakt de introductie van Apple op de markt zo bijzonder. Apple deed waar het zin in had en introduceerde z’n eigen App Store. Providers stonden buitenspel, en vanaf dat moment nam de markt voor apps een grote vlucht.
Beeldtelefoon
Als we naar de toekomst kijken, dan denken we altijd dat uitvindingen groots worden geïntroduceerd, terwijl ze in werkelijkheid stiekem ons leven binnenkruipen. Denk maar eens aan films van vijftien jaar geleden waarin nog gesproken werd over de beeldtelefoon als iets revolutionairs. De komst van UMTS maakte beeldbellen mogelijk, maar asociaal duur. Partijen als Apple (FaceTime) en Skype kwamen met betere oplossingen, die ook nog eens gratis waren. De kwaliteit was aanvankelijk erbarmelijk slecht, maar internet werd sneller, camera’s werden beter … en inmiddels kunnen we beeldbellen. Zonder grootse introductie dus.
Interface
Een van de belangrijkste onderdelen van de innovatie op telefoongebied, is de komst van een gebruiksvriendelijke interface. De ouderwetse telefoon had uiteraard gewoon druktoetsen of een draaischijf. De mobiele telefoons werkten met een hiërarchisch menu, waardoor je soms echt minuten onderweg was naar het gewenste onderdeel. Toen Apple met de iPhone het aanraakscherm introduceerde, introduceerde het tegelijk een belachelijk eenvoudige interface. Een paar pictogrammen op een scherm. Maar wat bleek? Meer was ook helemaal niet nodig. En deze simplistische interface (al vinden we die van Android nog nét iets flexibeler) heeft ervoor gezorgd dat smartphones voor iedereen toegankelijk zijn.
Uniformiteit
Wat grappig is om te zien in de ontwikkeling van telefoons, is dat de geschiedenis zich herhaalt. Ooit waren telefoons niet zo verschillend: ze verschilden misschien wat van vorm, maar je kon ermee bellen en allemaal op dezelfde manier. Toen smartphones een vlucht namen, ontstond er een wildgroei aan toestellen. De ene had nog geavanceerdere functies dan de andere. Maar nu deze markt volwassen is geworden, zie je dat smartphones steeds meer op elkaar gaan lijken, zowel qua uiterlijk als functionaliteit. En op wat uitzonderingen na, kun je met alle smartphones in principe hetzelfde.
Sociale verarming
Dat herhalen van de geschiedenis, komt ook terug in de manier waarop de technologie benaderd wordt. Toen de telefoon populair werd, was een veelgehoorde klacht (zo hebben wij aan onze opa’s gevraagd) dat mensen minder sociaal werden. Ze kwamen niet meer bij elkaar op de koffie, maar belden liever. Toen de mobiele telefoon een vlucht nam was die klacht er ook: mensen bellen elkaar niet meer, ze sturen elkaar gewoon een berichtje. En nu appen mainstream is, horen we precies hetzelfde: mensen zijn niet sociaal meer, ze appen alleen nog maar met elkaar. Het blijft grappig om te zien: wat voor innovatie er ook plaatsvindt, mensen blijven altijd mensen.