ID.nl logo
Telefoons: van koelkast tot chocoladereep
© Reshift Digital
Huis

Telefoons: van koelkast tot chocoladereep

Vandaag de dag heeft bijna iedereen een smartphone, maar laten we niet vergeten dat er een tijd was dat het zelfs nog héél luxe was om überhaupt een telefoon te bezitten. We duiken in de geschiedenis van de (mobiele) telefoons.

1874 – Alexander Graham Bell bedenkt het concept van de telefoon (al waren er al veel soortgelijken concepten). 1963 – De eerste telefoon met druktoetsen werd aan klanten van Bell geleverd. 1973 – Motorola komt met de eerst écht mobiele telefoon zonder basisstation, al is deze nog niet beschikbaar voor consumenten. 1983 – Eindelijk is er nu ook een Motorola-mobiel voor consumenten. 1989 – Innovatie kwam wederom van Motorola, met de eerste (gigantische) flip-phone. 1999 – Na nog een paar stappen is het in 1999 Nokia die de mobiele telefoon écht populair maakt met de beroemde 3210 (gevolgd door de nog beroemdere 3310). 2002 – Blackberry verovert de markt met de BlackBerry 5810. 2007 – Na talloze verschenen modellen, stapt ook Apple in 2007 in de markt voor mobieltjes. De iPhone is geboren. 2008 – Een jaar later is het de beurt aan Google; de HTC Dream slider is de eerste smartphone die op Android draait. Nu – In 2010 en 2011 verkocht KPN alle telefooncellen wegens gebrek aan animo. Er zijn in Nederland nog maar een paar telefooncellen, puur voor de sier.

De geschiedenis van de telefoon is eigenlijk niet echt te vangen in een korte tijdlijn als deze. De punten die we hieronder uitlichten, laten echter wel zien dat er niet eens zo heel veel grote sprongen zijn gemaakt. Het gaat maar om een aantal innovaties, met daartussen telkens zeer subtiele stappen ter verbetering. Maar door al die subtiele stappen, zijn wij nu wel allemaal gewend dat we álles op onze smartphone kunnen doen. En dat was voor de komst van de iPhone wel anders.

Telefoonkosten

Wat we tegenwoordig bijna vergeten zijn, is dat bellen ‘vroeger’ echt godvergeten duur was. In de tijd voor de komst van de mobiele telefoon kostte bellen via een landlijn gerust een kwartje per minuut. Dat weerhield overigens niemand ervan om uren aan de lijn te hangen. Ook toen de mobiele telefoon net in opkomst was, kostte bellen een fortuin (sms was aanvankelijk gratis). Vooral jongeren kwamen in problemen, met telefoonrekeningen van soms 300 gulden per maand. Daar zijn we nu met onze vaak onbeperkte bundels nauwelijks nog mee bezig.

Apps kopen

Apps zijn van smartphones niet weg te denken. Ook die hebben een enorme ontwikkeling doorgemaakt. Op de Nokia 3310 kreeg je een paar leuke spelletjes, zoals Snake. Toen de telefoons wat slimmer werden, werden de eerste pogingen ondernomen om daar betere programma’s voor te maken. Providers, telefoon- en softwareontwikkelaars konden het maar niet eens worden wie recht had op geld voor die gemaakte programma’s. Dat maakt de introductie van Apple op de markt zo bijzonder. Apple deed waar het zin in had en introduceerde z’n eigen App Store. Providers stonden buitenspel, en vanaf dat moment nam de markt voor apps een grote vlucht.

©PXimport

Beeldtelefoon

Als we naar de toekomst kijken, dan denken we altijd dat uitvindingen groots worden geïntroduceerd, terwijl ze in werkelijkheid stiekem ons leven binnenkruipen. Denk maar eens aan films van vijftien jaar geleden waarin nog gesproken werd over de beeldtelefoon als iets revolutionairs. De komst van UMTS maakte beeldbellen mogelijk, maar asociaal duur. Partijen als Apple (FaceTime) en Skype kwamen met betere oplossingen, die ook nog eens gratis waren. De kwaliteit was aanvankelijk erbarmelijk slecht, maar internet werd sneller, camera’s werden beter … en inmiddels kunnen we beeldbellen. Zonder grootse introductie dus.

©PXimport

Interface

Een van de belangrijkste onderdelen van de innovatie op telefoongebied, is de komst van een gebruiksvriendelijke interface. De ouderwetse telefoon had uiteraard gewoon druktoetsen of een draaischijf. De mobiele telefoons werkten met een hiërarchisch menu, waardoor je soms echt minuten onderweg was naar het gewenste onderdeel. Toen Apple met de iPhone het aanraakscherm introduceerde, introduceerde het tegelijk een belachelijk eenvoudige interface. Een paar pictogrammen op een scherm. Maar wat bleek? Meer was ook helemaal niet nodig. En deze simplistische interface (al vinden we die van Android nog nét iets flexibeler) heeft ervoor gezorgd dat smartphones voor iedereen toegankelijk zijn.

©PXimport

Uniformiteit

Wat grappig is om te zien in de ontwikkeling van telefoons, is dat de geschiedenis zich herhaalt. Ooit waren telefoons niet zo verschillend: ze verschilden misschien wat van vorm, maar je kon ermee bellen en allemaal op dezelfde manier. Toen smartphones een vlucht namen, ontstond er een wildgroei aan toestellen. De ene had nog geavanceerdere functies dan de andere. Maar nu deze markt volwassen is geworden, zie je dat smartphones steeds meer op elkaar gaan lijken, zowel qua uiterlijk als functionaliteit. En op wat uitzonderingen na, kun je met alle smartphones in principe hetzelfde.

©PXimport

Sociale verarming

Dat herhalen van de geschiedenis, komt ook terug in de manier waarop de technologie benaderd wordt. Toen de telefoon populair werd, was een veelgehoorde klacht (zo hebben wij aan onze opa’s gevraagd) dat mensen minder sociaal werden. Ze kwamen niet meer bij elkaar op de koffie, maar belden liever. Toen de mobiele telefoon een vlucht nam was die klacht er ook: mensen bellen elkaar niet meer, ze sturen elkaar gewoon een berichtje. En nu appen mainstream is, horen we precies hetzelfde: mensen zijn niet sociaal meer, ze appen alleen nog maar met elkaar. Het blijft grappig om te zien: wat voor innovatie er ook plaatsvindt, mensen blijven altijd mensen.

©PXimport

▼ Volgende artikel
Trick or treat? Zo ontmasker je cybercriminelen
© ID.nl
Zekerheid & gemak

Trick or treat? Zo ontmasker je cybercriminelen

Halloween: één avond in het jaar waarop iedereen zich vermomt en niets meer is wat het lijkt. Maar online is het elke dag Halloween. Cybercriminelen dragen digitale maskers en doen zich voor als je bank, pakketbezorger of zelfs als een familielid. Hun doel: jou laten klikken, inloggen of betalen. In dit artikel lees je hoe je hun trucs doorziet en hoe je jezelf beschermt tegen online oplichters.

Partnerbijdrage - in samenwerking met Bitdefender

Phishing bestaat al bijna zo lang als e-mail zelf, maar de aanpak is totaal veranderd. Waar je vroeger nog gewaarschuwd werd door kromme zinnen of vreemde links, zijn valse berichten vandaag bijna niet meer van echt te onderscheiden. En het blijft allang niet meer beperkt tot e-mail: ook via sms, WhatsApp en sociale media proberen criminelen je te misleiden. Ze gebruiken het logo van je bank, de tone of voice van PostNL of de opmaak van een bekende webwinkel. Alles klopt – behalve de bedoeling erachter.

De aanvallen zijn bovendien persoonlijker geworden. Met gegevens die online circuleren weten criminelen precies hoe ze iemand moeten aanspreken, van voornaam tot aankoopgeschiedenis. Zo voelt een nepmail of bericht als iets vertrouwds. Eén klik op een link is dan genoeg om je gegevens prijs te geven of malware te installeren.

Deepfakes, stemklonen en AI: vermommingen steeds beter

De komst van kunstmatige intelligentie heeft online oplichting een nieuw gezicht gegeven. Met taalmodellen kunnen criminelen foutloze berichten schrijven in elke taal. Deepfake-video's en stemklonen zorgen dat zelfs beeldbellen of voicemail niet langer betrouwbaar is.

Steeds vaker duiken voorbeelden op van mensen die zogenaamd gebeld worden door een bekende stem – een collega, familielid of zelfs een leidinggevende – met een dringende vraag om geld over te maken. In werkelijkheid praten ze met een digitale imitatie. Die technologie was ooit ingewikkeld, maar is nu voor iedereen toegankelijk. Daarmee is AI niet alleen een handig hulpmiddel voor creatieve toepassingen, maar ook een nieuw masker voor criminelen.

©terovesalainen

Zo herken je digitale vermommingstrucs

Cybercriminelen spelen in op haast, emotie en angst. Berichten waarin je 'nu moet betalen', 'direct moet bevestigen' of waarin met blokkades (van bijvoorbeeld je rekening of simkaart) wordt gedreigd, zijn bijna altijd verdacht. Controleer het e-mailadres van de afzender: kleine afwijkingen zoals een extra punt, cijfer of letter zijn vaak al voldoende om nep van echt te onderscheiden.

Staat er een link in de mail? Beweeg er met je muis over zonder te klikken. Verschijnt er een vreemd webadres, dan klopt er iets niet. Kijk ook naar details: ontbreekt er een persoonlijke aanhef, is de toon onlogisch of komt het bericht op een vreemd moment? Dat zijn signalen dat er iets niet pluis is.

Bel bij twijfel altijd zelf het officiële nummer van de organisatie, in plaats van te reageren op het bericht.

Scam Copilot helpt je oplichters te ontmaskeren

Om gebruikers beter te beschermen tegen steeds geraffineerdere aanvallen ontwikkelde Bitdefender Scam Copilot. Deze slimme functie gebruikt kunstmatige intelligentie om verdachte berichten, e-mails en websites in realtime te analyseren. Waar traditionele beveiliging vooral kijkt naar bekende dreigingen, herkent Scam Copilot ook nieuwe patronen en trucs die nog niet eerder zijn gezien.

De technologie kijkt naar typische kenmerken van oplichting: dwingende toon, vage links, afwijkende namen of zinsconstructies die niet passen bij een echte organisatie. Zodra iets verdacht is, verschijnt direct een waarschuwing. Zo helpt Scam Copilot je om verdachte berichten te ontmaskeren nog vóórdat je erop klikt.

Het systeem leert bovendien voortdurend bij. Nieuwe vormen van phishing, deepfake-aanvallen of misleidende berichten op sociale media worden razendsnel herkend. Zo ben je beschermd tegen zowel oude als nieuwe digitale maskers.

Scam Copilot is onderdeel van Bitdefender Premium Security en Bitdefender Ultimate Security. Die pakketten bieden een complete beveiliging voor alle apparaten in huis – van laptop tot smartphone – en combineren Scam Copilot met krachtige antivirusbescherming, een onbeperkte VPN, een wachtwoordmanager en identiteitsbewaking.

Bitdefender Premium Security: vangnet voor heel je digitale leven

Bitdefender Premium Security biedt meermaals bekroonde bescherming tegen virussen, malware, ransomware en frauduleuze websites. De software werkt op Windows, macOS, Android en iOS en beveiligt al je apparaten met één abonnement.

Naast Scam Copilot en de geavanceerde virusscanner bevat Premium Security diverse functies die gericht zijn op privacy en gebruiksgemak. Zo krijg je toegang tot onbeperkt VPN-verkeer, met meer dan vierduizend servers verspreid over vijftig landen. Daarmee surf je veilig en anoniem, ook op openbare wifi-netwerken.

De password manager helpt bij het genereren en veilig opslaan van sterke wachtwoorden, zodat je nooit meer hoeft te vertrouwen op zwakke of hergebruikte wachtwoorden. Verder blokkeert de systeembrede advertentie- en trackerbescherming ongewenste volgers en zorgt Cryptomining Protection ervoor dat kwaadwillenden je systeem niet stiekem inzetten om digitale valuta te delven.

Ook aan identiteit is gedacht. Zodra er een datalek wordt ontdekt waarin jouw gegevens opduiken, ontvang je realtime meldingen. Zo kun je snel actie ondernemen om schade te voorkomen. Bitdefender Premium Security combineert daarmee virusbescherming, privacyfuncties en identiteitswaarschuwingen in één helder pakket.

🎃 Trick or treat: laat je niet misleiden

Cybercriminelen dragen het hele jaar door digitale maskers. Ze sturen overtuigende berichten, gebruiken deepfake-stemmen en maken misbruik van AI om je te misleiden. Bitdefender Scam Copilot herkent phishing en andere oplichtingstrucs in realtime en waarschuwt direct bij gevaar. Met Premium Security en Ultimate Security beschik je over bescherming op al je apparaten, een onbeperkte VPN, anti-tracker, password manager en – bij Ultimate – volledige identiteitsmonitoring via Digital Identity Protection. Phishing, deepfakes en online oplichting verdwijnen niet, maar met Scam Copilot aan je zijde hoef je ze niet te vrezen. Zo houd je grip op wat echt is – en wat slechts een digitale vermomming blijkt te zijn.

▼ Volgende artikel
Dit kun je allemaal nog doen in de tuin in november
© melnikviva - stock.adobe.com
Huis

Dit kun je allemaal nog doen in de tuin in november

In november lijkt de tuin tot stilstand te komen, maar schijn bedriegt. Juist nu leg je de basis voor een prachtige tuin in het voorjaar. Van het beschermen van planten tegen de kou tot het planten van bollen en fruitbomen: wie in november de handen uit de mouwen steekt, wordt in de lente beloond met een gezonde, bloeiende tuin.

November in de tuin: in het kort

November is de maand waarin je opruimt, beschermt en voorbereidt. Zet vorstgevoelige planten in pot alvast binnen of maak er ruimte voor in de schuur. Hark het gevallen blad van het gazon, en gebruik het blad op andere plekken in je tuin als natuurlijke bodembedekking. Nu is ook het moment om fruitbomen en bloembollen te planten en wintergroene planten zoals heide of Skimmia in potten te zetten. Snoei fruitstruiken en knot de treurwilg, zodat ze straks sterker terugkomen in het voorjaar.

Lees ook: Zo maak je je tuinmeubilair winterklaar

Maak je tuin winterklaar

Een goed voorbereide tuin kan tegen een stootje. Zodra de temperatuur daalt, bescherm je gevoelige planten met vliesdoek of noppenfolie. Leg dat materiaal nu alvast klaar, zodat je snel kunt handelen bij vorst. Maak in de schuur of het tuinhuisje plek voor planten in pot die niet tegen kou kunnen. Binnen blijven ze het best bij een temperatuur tussen de 2 en 10 graden. Vergeet niet af en toe te luchten en de aarde vochtig te houden, zodat de wortels niet uitdrogen. Controleer tot slot de fruitbomen en verwijder ingedroogde of verschrompelde vruchten. Die kunnen schimmels bevatten en zo de boom verzwakken.

Nog even wat extra liefde voor je gazon

In november geef je het gazon nog een laatste onderhoudsbeurt voordat het in winterrust gaat. Steek de randen strak af en verwijder het blad dat op het gras ligt. Blijven bladeren liggen, dan krijgt het gazon te weinig licht en kunnen er schimmels ontstaan. Gebruik het blad liever op andere plekken in de tuin, bijvoorbeeld onder struiken of tussen vaste planten, omdat het blad verteert en voedingsstoffen aan de grond afgeeft.

©Konstantin Zibert - stock.adobe.com

Planten: fruitbomen...

November is een goede maand om fruitbomen te planten. De grond is nog relatief warm, waardoor de wortels kunnen aanslaan voordat de winter begint. Graaf een ruim plantgat en maak in het midden een kleine heuvel waar de stam op rust. Spreid de wortels voorzichtig uit, vul het gat met een mengsel van aarde en compost en druk de grond stevig aan. Geef ruim water en plaats een boompaal als de boom op een open of winderige plek staat.

Waarom een boompaal belangrijk is

Een pas geplante boom heeft nog geen sterke wortels en kan bij harde wind gaan wiebelen. Daardoor scheuren jonge wortels af en groeit de boom minder goed aan. Een boompaal geeft steun totdat de wortels zich stevig hebben vastgezet. Plaats de paal aan de windzijde van de boom en bevestig hem met een boomband. Na een jaar of twee mag de paal weer weg.

...en bollen

Ook bloembollen kunnen nu de grond in: tulpen, narcissen, hyacinten en irissen bloeien in het voorjaar als je ze nu plant. Wie meteen wat kleur in de tuin wil, kan wintervaste planten als heide, winterviolen, Skimmia of kleine coniferen in potten zetten.

©iMarzi - stock.adobe.com

Snoeien en onkruid wieden (ja, ook nu nog!)

Zolang het niet vriest, kun je nog prima snoeien. Vooral kale fruitstruiken zijn nu aan de beurt: door oude takken weg te halen, verjong je de struik en bevorder je de groei van nieuwe scheuten. Ook jonge boompjes met een doorgaande stam kun je licht terugsnoeien, zodat ze een mooie, evenwichtige vorm ontwikkelen. De treurwilg mag in deze periode worden geknot, zodat hij in het voorjaar weer mooi uitloopt.

Blijf daarnaast onkruid verwijderen, ook al groeit het minder hard. Door het bij te houden, voorkom je dat het in het voorjaar de overhand krijgt. Zo blijft de tuin netjes en houd je het werk beperkt wanneer alles straks weer begint te groeien.

Vooruitkijken naar het voorjaar

Wie in november nog even de handen uit de mouwen steekt, maakt het zichzelf straks een stuk makkelijker. De tuin krijgt rust, maar de basis voor een nieuw seizoen ligt er al. Zodra de eerste zon zich in het voorjaar laat zien, zie je de beloning van het werk dat je nu hebt gedaan: gezonde planten, een sterk gazon en fruitbomen die vol leven zitten.