Wil je een smartphone kopen? Kies voordat je een toestel uitzoekt, eerst het platform, zoals Android, iOS, Windows Phone of BlackBerry. Maar houd ook rekening met andere producten die je wilt gebruiken, want computers, tablets en televisies staan bij de diverse platforms steeds meer in wisselwerking.

De keuze voor een smartphone begint steeds vaker bij de keuze voor een bepaald platform. Je kunt bijvoorbeeld vallen voor het hoge gebruiksgemak van iOS, de soepele gebruikersinterface van Windows Phone, de flexibiliteit en vrijheid van Android of de goede messaging van BlackBerry. Je kunt je ook laten leiden door de overige producten die je wilt gebruiken en zo goed mogelijk wilt aansluiten, zoals tablets of televisies. Vooral Apple en Google bouwen aan een uitgebreid ‘ecosysteem’, met diensten en producten die met elkaar samenwerken.

Eén keer kiezen?
Na je platformkeuze zit je soms wel ‘vast’ aan die partij, ook wel vendor lock-in genoemd. Vooral Apple heeft daar een handje van, al is het wel verbeterd. Muziek die je via iTunes aanschaft, kun je tegenwoordig ook op niet-Apple-producten afspelen, zoals een Android-smartphone. Als je veel apps aanschaft, is het logischer bij dat platform te blijven. Je iPhone-apps kun je ook weer op je iPad-gebruiken. Dat geldt op vergelijkbare wijze voor smartphones en tablets met Android, als je hetzelfde account gebruikt. Bovendien profiteer je van andere platformspecifieke diensten, zoals iCloud om informatie te synchroniseren tussen je iPhone, iPad en computer.

Het aanbod van apps, muziek en video’s kan ook een argument zijn bij je platformkeuze. Doorgaans kwamen apps als eerste in de App Store voor iOS uit en later in Android Market. Tegenwoordig houdt dat vrij gelijke tred en ook wat aantal apps betreft, ontlopen ze elkaar niet veel. Het aanbod voor Windows Phone is het afgelopen jaar relatief gezien het snelst gegroeid, waardoor Marketplace inmiddels groter is dan BlackBerry App World. Bij alle platforms kun je je eigen media als muziek, video’s en e-books gebruiken, maar zijn er ook diensten om dergelijke content via internet aan te schaffen. Voor muziek zijn er ook gespecialiseerde diensten als Spotify, die via een app op meerdere platforms zijn te gebruiken.

Android: voordelen en nadelen

Android heeft zich de afgelopen jaren razendsnel ontwikkeld en met de komst van Android 4.0 oftewel Ice Cream Sandwich (ICS) is er voortaan één uitvoering voor zowel smartphones als tablets. Hopelijk gaat het de fragmentatie tegen, want tot op heden is er een wildgroei aan Android-versies. Voor het ontvangen van updates ben je bovendien afhankelijk van de keuzes van de fabrikant. Die garantie heb je zelden, al ziet Google graag dat updates gedurende 18 maanden garandeert worden. Fabrikanten gaan bovendien met de gebruikersinterface aan de haal en leveren toestellen met een grafische schil, zoals Samsung TouchWiz en HTC Sense. Niet alle gebruikers zijn hier over te spreken. Bij ICS is het ook minder nodig en zijn er goede argumenten om voor de originele oftewel ‘stock’ Android te kiezen, zoals de Galaxy Nexus.

Wat gebruiksvriendelijkheid betreft, blijft Android achter bij iOS, maar is op veel punten wel flexibeler. Een voorbeeld zijn de widgets, die je op de beginschermen kunt plaatsen met bijvoorbeeld een overzicht van je afspraken of e-mailberichten. Handig is ook de organisatie rondom je Google-account. De e-mail (Gmail), contactpersonen en agenda van het account kun je direct met je smartphone synchroniseren en ook veel andere accounts worden ondersteund. Met je Google-account kun je aankopen doen in Android Market.

Ontwikkelaars krijgen haast alle vrijheid, waardoor je bij dit platform allerlei soorten apps tegenkomt, ook apps die Apple zou kunnen verbieden. Daar staat tegenover dat er ook veel rommel in Android Market te vinden is. Hoewel er geen ‘iTunes-achtige’ software voor Android is, kun je wel bijvoorbeeld de winkel via de browser bezoeken en downloads naar je toestel sturen. Een meerwaarde is de uitgebreide gratis navigatie van Google, al is voor het ophalen van kaarten wel een internetverbinding nodig. Er zijn ook betaalde apps (onder meer van Navigon en Sygic, maar nog niet van TomTom) met offline kaarten.

Ecosysteem

Google brengt diensten rondom muziek (Google Music) en boeken (Google Books) ook naar Europa. Vooral Google Music, dat in de Verenigde Staten al beschikbaar is, lijkt interessant. Hiermee kun je tot 20.000 nummers online kunt opslaan. Door muziek naar de cloud te brengen, is het overal beschikbaar, onder meer vanaf je smartphone of tablet en via de browser. Een handige uitbreiding op je Android-smartphone is natuurlijk de Android-tablet. Als je hierop hetzelfde Google-account gebruikt, kun je je aankopen hier weer op zetten.

Enkele Android-smartphones kun je via hdmi-kabel met een televisie verbinden, al is dat soms een prijzige accessoire. Het draadloos streamen via wifi is dankzij dlna wel vrijwel altijd mogelijk als je je televisie deel hebt gemaakt van hetzelfde netwerk. Zo breng je bijvoorbeeld video’s, foto’s en muziek over naar een televisie. Dlna is een goede, universele tegenhanger van Apple AirPlay, maar geeft in de praktijk wel vaak wat meer problemen bij het verbinden en afspelen. Google brengt dit jaar ook zijn kastje voor bij de televisie naar Europa; Google TV is een tegenhanger van Apple TV die ook samenwerkt met Android-telefoons en zelfs apps kan draaien.

Toestellen

Android geeft een enorme keuze aan toestellen, in alle prijsklassen en met uiteenlopende vormfactors en specificaties. Er zijn soms leuke trends, denk bijvoorbeeld aan goedkope Android-smartphones met volledig qwertytoetsenbord onder het (relatief kleine) scherm, zoals de Samsung Galaxy TXT en de HTC ChaCha. Bij de ‘full-touchmodellen’ loopt de schermgrootte uiteen van 3,2 tot 5,3 inch. Je komt modellen met normale, maar ook dualcoreprocessoren tegen en de eerste quadcores dienen zich aan. De opslagcapaciteit kun je vrijwel altijd uitbreiden met een micro-sd-kaart. De camera telt doorgaans 5 of 8 megapixel met meestal 1080p-video.

Er zijn altijd enkele toestellen die eruit springen. Zo was Samsung succesvol met de Samsung Galaxy S en zijn opvolger, de Galaxy S II. Voor Google is de Galaxy Nexus gemaakt, het eerste toestel met Android 4.0. Sony (voorheen Sony Ericsson) heeft een sterke Xperia-lijn en ook HTC speelt een belangrijke rol in de Android-markt.

Verschil tussen dure en goedkope Android toestellen

Met name voor Android, en in mindere mate ook voor Windows Phone, heb je vaak een zeer brede keuze aan toestellen in alle prijsklassen. In goedkopere toestellen kan op verschillende onderdelen worden bespaard. Dat is niet altijd heel zichtbaar, behalve als er op de behuizing wordt bespaard, zoals bij de Nokia Lumia 710. Het toestel voelt meer ‘plastic’ aan, maar is ook beduidend goedkoper en een prima keuze als je kunt leven met de mindere opslagcapaciteit (8 GB in plaats van 16 GB) en cameraresolutie (5 in plaats van 8 megapixels). In goedkopere toestellen met Android zijn behuizing, processor en camera vaak een sluitpost, maar wordt vooral op het scherm bespaard. In plaats van bijvoorbeeld super-amoled of super-lcd wordt een goedkopere lcd-variant gebruikt met minder contrast en helderheid, maar nog steeds een prima beeld. Bij nog goedkopere toestellen gaat het ook nog ten koste van de resolutie, wat je vooral merkt als je bijvoorbeeld een webpagina op volledig scherm bekijkt.

Voordelen Android

Nadelen Android

iOS: voordelen en nadelen

Apple heeft met de iPhone baanbrekend werk verricht en het gebruiksgemak is bijna ongeëvenaard, hooguit door Windows Phone. Dat wordt gecombineerd met een hoge mate van flexibiliteit, hoewel niet op het niveau van het meer ‘open’ Android. Het begon allemaal als samensmelting van iPod en telefoon, wat hem voor de muziekliefhebber nog steeds de beste keuze maakt, maar ook toepassingen als browser en e-mail liggen op een hoog niveau. Het nieuwe iOS 5 brengt meer verbeteringen, vooral iCloud. Je kunt een gratis e-mailadres aanvragen (@me.com) en agenda’s, contacten, herinneringen, bladwijzers, notities, documenten en foto’s synchroniseren met verschillende iOS-apparaten en een computer. Op een Mac is OS X Lion nodig om hier optimaal van te profiteren, voor Windows is een controlpanel beschikbaar om met bijvoorbeeld Outlook te synchroniseren.

Ook het nieuwe berichtencentrum komt het gebruiksgemak en het overzicht ten goede. Notificaties voor bijvoorbeeld gemiste oproepen, sms’jes, reacties in Facebook en nieuwe e-mail worden in één venster samengebracht dat je op elk moment naar beneden kunt slepen. Een inkomende notificatie verschijnt als een strook aan de bovenkant van het scherm en is daardoor veel minder opdringerig. Je kunt in het berichtencentrum voor het weer en aandelen een widget instellen, al zijn widgets bij Android beduidend flexibeler. Sterk aan iOS is het grote aanbod van apps, ook voor bijvoorbeeld navigatie. Ondanks de relatieve geslotenheid van iOS zorgen veel apps ervoor dat de mogelijkheden toch vrijwel onbeperkt worden.

Ecosysteem

Apple heeft een complete keten aan producten om mee uit te breiden. Het sluit natuurlijk goed aan op een computer met Mac OS X, al geniet een Windows-gebruiker vrijwel dezelfde voordelen. Er zijn apps speciaal voor de iPad, maar de meeste apps voor de iPhone werken er ook op. Het apparaat kun je ook opnemen in je iCloud. Naast apps kun je muziek, boeken en films die je hebt aangeschaft hierop gebruiken. Vanaf je iPad download je de meeste content ook rechtstreeks via het bewuste account (op basis van je Apple-id).

Apple heeft met Apple TV een handig kastje voor bij de televisie, waarmee je bijvoorbeeld films kunt streamen naar je televisie, ook vanaf YouTube. Bijzonder is ook het nieuwe AirPlay mirroring, dat het volledige scherm van een iPhone 4S (of iPad 2) draadloos via AirPlay toont op een hd-televisie die op Apple TV is aangesloten, ideaal om games op het grote scherm te spelen. Daarnaast zijn er talloze accessoires die nuttig zijn voor het beluisteren van muziek, zoals docks of de AirPort Express om muziek te streamen of draadloos te printen. De fabrikant zou verder plannen hebben om onder eigen merk een televisie uit te brengen.

Toestellen

Het actuele model, de iPhone 4S, is beschikbaar in zwart of wit. Het is aan de buitenkant gelijk aan de iPhone 4, maar onderscheidt zich door een snellere processor, betere camera en de spraakassistent Siri, die op andere platforms nog ongeëvenaard is. De iPhone 4S is beschikbaar met 16, 32 of 64 GB geheugen. Je kunt dit niet uitbreiden. In de meeste situaties heb je aan 16 GB voldoende, zeker omdat je steeds meer informatie online kunt opslaan en bijvoorbeeld muziek en apps selectief kunt synchroniseren via iTunes. Voor navigatiesoftware (zoals TomTom) met Europese kaarten moet je 2 GB rekenen, zwaardere games nemen al snel 500 MB aan ruimte in.

Een nadeel is de relatief hoge prijs. Bij Android heb je keuze uit veel goedkopere modellen. Er zijn wel geruchten dat Apple met een goedkopere uitvoering van de iPhone komt. Ook kun je tegen lagere prijzen nog steeds de voorgangers kopen, zoals de iPhone 4 of iPhone 3GS, die beide ook iOS 5 ondersteunen. Op veel plaatsen, zoals bij Apple zelf, vind je ze echter alleen met 8 GB opslagcapaciteit, wat vrij krap is.

Voordelen iOS:

Nadelen iOS:

Windows Phone: voordelen en nadelen

Windows Phone 7 werpt zich vooral na het verschijnen van versie 'Mango' op als een aantrekkelijk alternatief met zeer gebruiksvriendelijke bediening, al gaat dat wel iets ten koste van de flexibiliteit. Onderscheidend is het startscherm met tegels die informatie geven over bijvoorbeeld gemiste gesprekken of nieuwe e-mail, als een soort widgets. Ook veel apps kun je als tegel vastpinnen op je startscherm.

Een Windows Live-account staat bij dit platform centraal. Je kunt andere accounts (zoals Facebook en Twitter) hier gemakkelijk koppelen. Ook Google en Exchange worden ondersteund. Opvallend is de manier waarop informatie wordt verzameld rondom je contactpersonen. In plaats van aparte apps voor onder meer e-mail, sms, Facebook en Twitter worden alle updates van één persoon gebundeld en kun je op al deze manieren contact leggen. Dat is een pluspunt als je actief bent op sociale netwerken. Je kunt zelfs groepen maken, bijvoorbeeld van je voetbalvrienden, en deze groepen net als individuele contacten vastpinnen als tegel.

Ecosysteem

Op je computer werkt Windows Phone samen met de Zune-software, een beetje het equivalent van iTunes. Je kunt het gebruiken om updates voor je telefoon te installeren en media (muziek, video’s, afbeeldingen en podcasts) te synchroniseren. Tevens heb je toegang tot Marketplace voor het downloaden van apps, kopen van muziek en kopen of huren van films. Als onderdeel van je Windows Live-account kun je ook gebruikmaken van SkyDrive, waarmee je tot 25 GB online kunt opslaan in de cloud. Het geeft ook toegang tot de gedeelde Office-documenten op de computer.

Er zijn games voor Windows Phone beschikbaar onder de noemer Xbox Live, maar de integratie met de gameconsole zelf is nog beperkt. De eerste stappen daartoe zijn Xbox Dashboard en Xbox Companion. De laatste dient als een soort afstandsbediening, waarmee je door de catalogus op de gameconsole bladert of films en muziek in de wachtrij zet om af te spelen.

De gebruikersinterface van het nieuwe desktopbesturingssysteem, Windows 8, deelt veel elementen met Windows Phone 7, maar in hoeverre de twee platforms in de toekomst samensmelten, valt nu nog nauwelijks te zeggen. Uiteraard heeft het bedrijf nog wel wat pijlen op zijn boog, denk aan bijvoorbeeld Skype en de verschillende zakelijke diensten rondom Office 365.

Toestellen

Fabrikanten die toestellen met Windows Phone willen maken, moeten aan vrij strenge eisen voldoen en kunnen binnen beperkte marges opereren. Verschillen tussen toestellen zijn daardoor vrij klein. Alle modellen hebben dezelfde resolutie (480x800 pixels), maar wel uiteenlopende schermafmetingen, meestal tussen 3,6 en 4,7 inch. De processorsnelheid ligt veelal tussen 1 en 1,5 GHz. Een toestel met minder snelle processor heeft maar zeer beperkt invloed op de gebruikerservaring, het besturingssysteem reageert overal vlot. Toestellen hebben minimaal 512 MB geheugen, maar soms ook meer. De opslagcapaciteit is doorgaans 8, 16 of 32 GB. Dat kun je over het algemeen echter niet uitbreiden.

Een van de meest geprezen toestellen van de afgelopen maanden is de Nokia Lumia 800, met de Lumia 710 als budgetvriendelijk alternatief. De toestellen onderscheiden zich met Nokia-specifieke diensten: Nokia Kaarten (een soort Google Maps), Nokia Rijden (gratis navigatie) en de muziekwinkel Nokia Music. Met Nokia Rijden kun je ook de kaarten op je apparaat downloaden, zodat dataverkeer wordt beperkt. Van de andere grote spelers zijn Samsung en HTC vooral actief op Android-gebied, maar ze hebben ook toestellen met Windows Phone uitgebracht.

Voordelen Windows Phone:

Nadelen Windows Phone:

BlackBerry: voordelen en nadelen

In het verleden wist BlackBerry OS zich vooral te onderscheiden met mobiele e-mail en de toestellen zelf met een echt qwertytoetsenbord. Voor de ‘gewone’ gebruiker is mobiele e-mail op de andere platforms echter praktischer, omdat je daarin rechtstreeks je e-mailaccount kunt koppelen. Bij BlackBerry zit je voor mobiele e-mail vast aan een duurder abonnement, dat je wel de mogelijkheid geeft om tot tien normale e-mailaccounts naar je toestel door te sturen en daar te beheren.

BlackBerry is onder jongeren nog steeds het populairste platform. Wat meespeelt, is de mogelijkheid om gratis te pingen, als onderdeel van de populaire dienst BlackBerry Messenger (BBM). Op andere platforms zijn overigens voldoende alternatieven om gratis berichten uit te wisselen, denk aan apps als WhatsApp. Ze werken in de meeste gevallen, in tegenstelling tot BBM, ook tussen verschillende platforms onderling.

De veilige opzet van het systeem levert soms ook problemen op. Zo konden BlackBerry-gebruikers in oktober vorig jaar in veel delen van de wereld drie dagen lang geen verbinding met BlackBerry-servers maken. Als genoegdoening gaf het bedrijf via App World een aantal populaire betaalde apps gratis weg. Het heeft het imago van de fabrikant echter geen goed gedaan.

Ecosysteem

Het ecosysteem van BlackBerry is altijd vooral gericht op het geavanceerde beheer van de toestellen voor bedrijven, maar als gewone gebruiker heb je daar weinig aan. Interessant is wel de nieuwe muziekdienst BBM Music, waarmee je voor een vast bedrag per maand muziek beluistert en deelt.

De PlayBook, een tablet met 7-inch scherm, vormt een handige combinatie met een BlackBerry, al slaat het product nog niet goed aan. Hoewel er geen aparte e-mailclient op zit, kun je de PlayBook wel koppelen met je BlackBerry voor het inzien van de e-mail, agenda en contacten op je toestel en gebruik van Blackberry Messenger. Dat is weliswaar extra veilig − de informatie komt namelijk niet op de tablet zelf te staan − maar ook wat omslachtig. De fabrikant werkt er aan om zijn e-maildienst geschikt te maken voor PlayBook, al blijkt dat technisch een behoorlijke uitdaging. De tablet ondersteunt overigens wel wifi, bijvoorbeeld voor browsen, en heeft een zeer soepele gebruikersinterface op basis van QNX, dat tegen de hoop en verwachtingen in nog steeds niet het debuut in de smartphones zelf heeft gemaakt.

Toestellen

Fabrikant RIM heeft een groot aanbod van Blackberry-smartphones, waarbij recente modellen van Blackberry OS 7.0 zijn voorzien. In eerdere modellen vind je nog OS 6.0, dat je overigens niet kunt opwaarderen naar de nieuwe versie. De belangrijkste toevoeging in OS 7.0 is de ondersteuning voor touchscreens, alhoewel je dat niet in elk model met dit besturingssysteem terugvindt. De producten laten zich groeperen als Bold, Curve en Torch, al vormen ze qua vormfactor geen houvast. De meeste producten hebben een toetsenbord (onder het scherm of uitschuifbaar), dat soms is gecombineerd met een touchscreen.

De fabrikant heeft inmiddels twee producten met alleen een touchscreen uitgebracht: de Torch 9860 en de goedkopere, kleinere Curve 9380. Een toestel met alleen een touchscreen is weliswaar bij alle platforms steeds meer de norm, maar het is lastig bij het schrijven van langere berichten. Je kunt door het grotere scherm wel meer genieten van multimediatoepassingen. Een BlackBerry ‘hoort’ voor de meeste mensen een toetsenbord te hebben. Als je daar snel mee kunt werken, is bovendien de combinatie met een touchscreen minder nodig en vaak zelfs soms ongewenst, maar alles hangt af van je persoonlijke voorkeur.

Voordelen BlackBerry:

Nadelen BlackBerry:

Alle voor- en nadelen op een rijtje

Voor het gemak hebben we op deze pagina alle voor- en nadelen van de verschillende platformen op een rij gezet en sluiten we af met een tabel waarin alle aspecten van het platform beoordeeld worden. Veel succes en plezier met het kopen van een smartphone!

Android

VoordelenNadelengroot aanbod smartphonesfragmentatie door veel verschillende toestellenflexibel snel groeiend ecosysteemook veel rotzooi in Android market

iOS

VoordelenNadelengebruiksvriendelijkrelatief 'gesloten' systeemuitgebreid ecosysteemprijzige toestellen

Windows Phone

Voordelen Windows PhoneNadelen Windows Phoneheel gebruiksvriendelijkweinig diversiteit in toestellensterke integratie van sociale netwerkenbeperkt ecosysteem

Blackberry

Voordelen BlackBerryNadelen BlackBerrysterke messaging met 'ping'kleiner aanbod van appssociale muziekdienst BBM Musicduurder abonnement

 AndroidiOSWindows PhoneBlackBerryGebruiksgemakgoedheel fijnheel fijnokeStandaard voorzieningengoedgoedruime voldoendegemiddeldKeuze toestellenheel veelheel weiniggemiddeldgemiddeldAantal beschikbare appsgigantischgigantischveelbeperktFlexibiliteitheel flexibelbeperktbeperktbeperktOpmerkingenSterke koppeling met Google-account. Brede keuze aan toestellen, ook relatief goedkope modellen.Synchronisatie en backup via iCloud. Beperkte toestelkeuze en relatief duur.Sterke koppeling Windows Live-account. Steeds breder aanbod van onder andere Nokia, HTC en Samsung.Gratis pingen, erg populair onder jongeren. Toegang e-mail alleen Blackberry-generiek.

De Panasonic TV-55Z90BE6 is een premium OLED-tv, net onder het topmodel. Hij mikt op uitmuntende beeldkwaliteit en zal heel wat kijkers aantrekken, ongeacht wat hun favoriete kijkvoer is. Maar de concurrentie is zwaar en we vragen ons af of de tv iets extra te bieden heeft.

9

Fantastisch

Samenvatting

De Panasonic Z90B levert prachtige beelden dankzij het heldere Master OLED Pro-paneel en uitstekende kalibratie. De tv ondersteunt alle HDR-formaten en is met snelle HDMI 2.1-poorten ideaal voor gamers. Het geluid is prima en de draaivoet handig. Minpunten zijn het gebrek aan DTS en ontbrekende Belgische apps op Fire TV.

Plus- en minpunten

• Zeer goede piekhelderheid
• OLED-contrast en zeer goed schaduwdetail
• Goede kalibratie af fabrikant
• Goede bewegingsscherpte

• Gebrek aan lokale smart tv-apps voor België
• Geen ondersteuning voor DTS
• Hoge adviesprijs

Panasonic heeft nooit voor opvallende designs gekozen en dat is dit keer niet anders. Het zwarte toestel combineert een slank scherm met een relatief grote behuizing voor de elektronica en aansluitingen achteraan. De afwerking is piekfijn in orde. In tegenstelling tot veel concurrenten staat de Z90B op een draaivoet, een detail dat voor velen handig kan zijn. Opvallend is dat de Z90B voorwaarts gerichte luidsprekers heeft die in een balk onderaan het scherm zitten. Het toestel staat nauwelijks 2cm boven het meubel, maar wie een soundbar wil gebruiken kan die toch voor de tv zetten als de luidsprekerbalk in dat geval toch niet wordt gebruikt.

De aansluitingen staan allemaal zijwaarts of naar onder gericht zodat ze wandmontage niet bemoeilijken. De vier HDMI-poorten zijn onderverdeeld in twee HDMI 2.0-poorten en twee HDMI 2.1-poorten. Die laatste twee leveren 48Gbps bandbreedte en ondersteunen alle belangrijke gamerfuncties, ALLM, HDMI VRR, AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync en kunnen gebruikt worden voor gaming in 4K120 (consoles) of 4K144 (pc). Gamers genieten van een lage input-lag, 6,0ms in 2K120 en 10,5ms in 4K60. Verder vinden we drie usb-poorten, ethernet, WiFi 5, Bluetooth, een optische digitale audio-uitgang en hoofdtelefoonaansluiting. Die laatste is via het menu om te schakelen naar een subwoofer-uitgang. Voor live tv is er een dubbele tuner (DVB-T2/C/S2) met een CI+-slot. 

Referentie kalibratie en goede piekhelderheid

De Z90B is verder voorzien van een Master OLED Pro paneel, dat is hetzelfde of een gelijkwaardig paneel die we ook op de Philips OLED810 of LG C5 aantreft. Het paneel in ons testexemplaar toonde een bijzonder goede uniformiteit in heldere en donkere beelden, er is geen spoor van verticale strepen. De kijkhoek is zeer goed, zoals bij alle OLED-tv’s, en de anti-reflectielaag is degelijk, al blijft het van belang om sterke reflecties in het scherm te vermijden. Het toestel pakt uit met een bijzonder goede piekhelderheid. In HDR10 Filmmaker mode meten we 1316 nits op het 10%-venster, en 220 nits op het volledig wit scherm.

Lees ook: Zo testen we televisies voor ID.nl

Wat HDR-piekhelderheid betreft steekt de Z90B daarmee zelfs de LG C5 voorbij, al is het verschil klein. In SDR liggen de resultaten dichter bij elkaar, maar neem de LG C5 de leiding op het volledig wit veld waar hij 265 nits haalt, terwijl de Z90B op 202 nits zit. Voor SDR zal de C5 daardoor iets helderder lijken. Het kleurbereik van 98,3% P3 is wat we ondertussen al even gewend zijn van OLED-tv’s. Dat is zeer goed, en met die specificaties staat de Z90B uitstekend in de startblokken voor top HDR-beelden.

Veel hangt ook af van de kalibratie, en op dat vlak kunnen we de Z90B echt niets verwijten. We gebruiken graag Filmmaker Mode, in SDR is die erg donker ingesteld. Zet de Verlichtingssterkte op 70, en laat de lichtsensor aan en je bent klaar. De fouten die we meten zijn zo klein dat ze op een referentiemonitor niet zouden misstaan. Reken dan ook op mooie natuurlijke beelden, met veel kleurexpressie en goede schaduwdetails. Ook voor HDR10 is de Filmmaker Mode de beste keuze. De tv levert bijzonder goed schaduwdetail, zelfs in onze moeilijkste testscène, de strandscène uit House of Dragons.

Heb je iets meer detail nodig dan kan dat nog steeds door de ‘Dark Visibility’ instelling te gebruiken. Kleurweergave is erg goed, en heldere nuances blijven uitstekend bewaard. Enkel in de helderste tinten verliezen ze wat kleurintensiteit, dat is typisch voor W-OLED. De Z90B ondersteunt bovendien HDR10+ Adaptive en Dolby Vision IQ Precision Detail, voor de beste HDR-beeldkwaliteit. 

Beeldverwerking

De HCX Pro AI MkII processor die Panasonic ook in vorige modellen gebruikte levert bijzonder mooie prestaties. Deinterlacing van live tv (1080i) beeld en ruisonderdrukking scoren goed. Al dient gezegd dat Panasonic erg voorzichtig is met beeldverwerking. De ‘Min’ instelling is voor de meeste beeldverwerking een veilige keuze. Bevat de bron duidelijk ruis, dan zal dat vermoedelijk wat te voorzichtig zijn, de ‘Med’ instelling (voor ruisonderdrukking) levert dan betere resultaten. Upscaling zorgt voor mooie, scherpe beelden en met Resolutie Remasteren kan je zelfs wat extra accent leggen. Dat laat je echter best uitstaan bij erg oud (dvd-) beeldmateriaal, de processor accentueert immers ook ruis op dat soort bronnen.

In HDR was de processor erg goed in het vermijden van kleurstroken in zachte kleurovergangen. In SDR zien we nog wat ruimte voor verbetering op dat vlak. Zet ‘Vloeiende schakering’ op ‘Min’, eventueel kan je voor heel zware gevallen naar ‘Med’ schakelen. De processor vermijdt relatief goed dat er te veel detail verloren gaat. De bewegingsscherpte is uitstekend, en met Intelligent Frame Creation kan je de sportbeelden mooi vloeiend maken, of het schokken van het 24fps camerabewegingen in film wegwerken. 

Audiokwaliteit

De Z90B is uitgerust met een redelijk krachtige 2.1-audioconfiguratie van 60W. De stereoluidsprekers staan bovendien voorwaarts gericht, altijd een goed punt voor de audiokwaliteit. Hij ondersteunt Dolby Atmos, maar geen DTS. Voor wie de tv-luidsprekers gebruikt is dat geen belangrijk minpunt. Wie echter een soundbar of andere audio-oplossing gebruikt, moet weten dat de tv geen DTS-signalen doorgeeft via eARC/ARC. Sluit je bron in dat geval dan rechtstreeks aan op de soundbar. Onze filmfragmenten klonken vrij goed, met prima stereoscheiding en een vleugje surround. De woofermodule zorgt voor voldoende bas. De muziekpreset blies onze muziektesten wat extra leven in. De tv kan voldoende volume leveren, maar boven een bepaald niveau hoor je wel wat vervorming. 

Fire TV

Fire TV, het smart tv-systeem van Amazon, vervangt sinds vorig jaar het in huis ontwikkelde My Home Screen. De layout loopt gelijk met die andere smart tv-systemen. Op het Home-scherm neemt een content-caroussel de bovenste helft van het scherm in. Fire TV toont daar op dit moment enkel content-aanbevelingen, geen ongerelateerde reclame. We hopen dat dit zo blijft. Centraal in beeld vind je snelkoppelingen naar het ingelogde profiel, ingangen, bookmarks en de zoekfunctie. Daarnaast is er ruimte voor zes pictogrammen van favoriete apps. Heb je er meer, dan moet je even doorklikken. Verder naar onder zijn er talrijke rijen met aanbevelingen uit verschillende streamingdiensten al krijgt Prime Video duidelijk meer aandacht. De app-store bevat alle belangrijke internationale streamingdiensten, en ook Nederlandse lokale apps zijn vrij goed vertegenwoordigd. Belgische kijkers vinden helaas geen enkele lokale app, een onbegrijpelijk minpunt in 2025. Lees het artikel over Fire TV voor alle details.

De overstap naar Fire TV heeft Panasonic niet aangezet om voor een modernere afstandsbediening te kiezen. De grote afstandsbediening met afgeronde vorm ligt goed in de hand, en de aangename toetsen hebben een lichte aanslag met goede feedback. We zijn ook erg tevreden over de “My App”-toets die je zelf kunt toewijzen aan een app naar keuze, en de “Picture”-toets waarmee je snel van beeldmode verandert. Het ontwerp heeft echter ook nadelen. Door de afmetingen kan je niet alle toetsen bereiken zonder je hand te verplaatsen. En de veelheid aan toetsen is toch wat verouderd. Een compactere versie, met minder toetsen en een oplaadbare batterij zou beter scoren.

Conclusie

Dat de Panasonic TV-55Z90BE6 uitstekende beeldkwaliteit levert, daar mag je van op aan. Wat jammer dan dat de prijs zo hoog is, dat kost hem een half punt. Als we even vergelijken met concurrenten, dan is de Z90B zonder meer de duurste terwijl hij geen exclusieve features biedt. Minpunten zijn er vooral voor Belgische kijkers die geen enkele lokale app op Fire TV vinden. Het gebrek aan DTS-ondersteuning, daar tillen we minder zwaar aan. Deze tv levert prachtige beelden, zowel in SDR als HDR en hij ondersteunt dan ook nog eens alle belangrijke HDR-formaten. De audio-oplossing levert goede geluidskwaliteit en zorgt samen met de knappe beelden voor een hele mooie filmbeleving. Fire TV heeft alle internationale streaming-apps in huis. Gamers zullen deze televisie ook waarderen want ook voor hen heeft hij alle belangrijke features.

De Motorola Edge 70 volgt de recente trend van dunne, lichte smartphones, maar dan met een zachter prijskaartje van net geen 800 euro. Hoewel het geen directe concurrent is van vlaggenschepen als de S25 Edge, bewijst de Edge 70 dat een uniek premium ontwerp niet de hoofdprijs hoeft te kosten.

Met een dikte van nét iets minder dan 6 millimeter en een gewicht van slechts 159 gram is de Edge 70 een van de lichtste en slankste telefoons op de markt. Desondanks voelt het toestel niet goedkoop aan, en dat is te danken aan een stevig aluminium chassis en een op nylon geïnspireerde bekleding. De Edge 70 biedt bovendien uitstekende duurzaamheid: hij heeft een MIL-STD-810H-certificering (MIL staat voor military grade), IP68- en IP69-ratings én is voorzien van Gorilla Glass 7i.

Het 6,7-inch amoledscherm heeft een resolutie van 2712 bij 1220 pixels en een adaptieve verversingssnelheid van 1 tot 120 Hz. Het vlakke oledpaneel biedt daarnaast een hoog contrast. Vooral de levendige, licht verzadigde kleuren, mogelijk gemaakt door de Pantone-nabewerking, vallen positief op. Het enige nadeel aan het display is de laag geplaatste vingerafdrukscanner; om die te gebruiken moet je je duim in een oncomfortabele positie buigen.

©Wesley Akkerman

Uitstekende middenklasser

De Edge 70 wordt aangedreven door de middenklasse Qualcomm Snapdragon 7 Gen 4-processor, bijgestaan door 12 GB werkgeheugen en 256 GB aan opslagruimte. Vooral de cpu is op papier minder krachtig dan die van de duurdere vlaggenschepen, maar in de praktijk maakt dat weinig uit. Apps worden snel geopend en multitasking gaat het apparaat goed af. Een groot voordeel is dat de processor niet erg heet wordt onder hoge druk en zijn werk dus zonder morren doet.

Een ander voordeel is dat de 4800mAh-batterij het opvallend lang volhoudt; zelfs bij matig tot zwaar gebruik is dat al snel een volledige dag. Daarmee overtreft hij de duurdere concurrentie van Samsung en Apple. Opladen gaat eveneens vlot, met 68 W bedraad, waardoor je binnen 50 minuten weer een volledig opgeladen batterij hebt. Ook op dit punt scoort Motorola flink wat punten.

©Wesley Akkerman

©Wesley Akkerman

Typisch Motorola

Traditioneel doet Motorola het goed op het gebied van software dankzij de bijna stock Android 16-ervaring. Helaas treffen we deze keer behoorlijk wat bloatware aan en zijn er advertenties zichtbaar in de weerapp; dubieus voor een toestel van 800 euro. Tijdens de installatie word je bovendien meermaals gevraagd om voorgestelde apps te installeren. En als je daar nee op zegt, kom je alsnog applicaties tegen waar je niet om vroeg, zoals TikTok en Perplexity AI.

Wat betreft ondersteuning kan de Motorola Edge 70 rekenen op vier Android-upgrades (tot Android 20) en vijf jaar aan beveiligingspatches. Hoewel dat voldoende is voor een middenklasser, blijft het wel iets achter bij de langere support die Samsung en Google bieden. Daarnaast voelt Moto AI nog aan als een achtergesteld project. De functies werken niet allemaal in het Nederlands, waardoor de AI-knop op het toestel eigenlijk nog maar weinig waarde heeft.

Foto's maken gaat prima

Het camerasysteem bestaat uit een 50MP-hoofdcamera met optische beeldstabilisatie, een 50MP-ultragroothoeklens en een 50MP-selfiecamera. Bij voldoende licht leveren deze camera's prettig ogende foto's met een ruim dynamisch bereik. Vooral in het donker verrast het toestel: dankzij de grote sensoren blijven beelden helder en gedetailleerd. Jammer is wel dat de software kleuren soms te nadrukkelijk verzadigt, waardoor foto's iets minder natuurlijk overkomen. Voor gebruik op sociale media zijn ze echter meer dan prima.

Toch kent het camerasysteem duidelijke beperkingen. Video's kunnen slechts in 4K met 30 fps worden opgenomen, terwijl beeldstabilisatie alleen werkt bij 1080p en 30 fps. Daarnaast kan de handmatige scherpstelling onverwacht invloed hebben op de helderheid. En doordat er geen telelens aanwezig is, ben je volledig aangewezen op digitale zoom. Begrijpelijk gezien de slanke behuizing van de Edge 70, maar alsnog een teleurstellend compromis.

Motorola Edge 70 kopen?

De Motorola Edge 70 is een slimme aankoop als je een slank en licht toestel zoekt voor minder dan 1000 euro. De bouwkwaliteit, het scherm, de lange batterijduur en de robuustheid maken dit een fijne smartphone voor dagelijks gebruik. Ondanks de bloatware en de onvolwassen Moto AI bewijst dit toestel dat je geen duur vlaggenschip nodig hebt voor een vooruitstrevend ontwerp en vlotte prestaties.