Wil je een smartphone kopen? Kies voordat je een toestel uitzoekt, eerst het platform, zoals Android, iOS, Windows Phone of BlackBerry. Maar houd ook rekening met andere producten die je wilt gebruiken, want computers, tablets en televisies staan bij de diverse platforms steeds meer in wisselwerking.

De keuze voor een smartphone begint steeds vaker bij de keuze voor een bepaald platform. Je kunt bijvoorbeeld vallen voor het hoge gebruiksgemak van iOS, de soepele gebruikersinterface van Windows Phone, de flexibiliteit en vrijheid van Android of de goede messaging van BlackBerry. Je kunt je ook laten leiden door de overige producten die je wilt gebruiken en zo goed mogelijk wilt aansluiten, zoals tablets of televisies. Vooral Apple en Google bouwen aan een uitgebreid ‘ecosysteem’, met diensten en producten die met elkaar samenwerken.

Eén keer kiezen?
Na je platformkeuze zit je soms wel ‘vast’ aan die partij, ook wel vendor lock-in genoemd. Vooral Apple heeft daar een handje van, al is het wel verbeterd. Muziek die je via iTunes aanschaft, kun je tegenwoordig ook op niet-Apple-producten afspelen, zoals een Android-smartphone. Als je veel apps aanschaft, is het logischer bij dat platform te blijven. Je iPhone-apps kun je ook weer op je iPad-gebruiken. Dat geldt op vergelijkbare wijze voor smartphones en tablets met Android, als je hetzelfde account gebruikt. Bovendien profiteer je van andere platformspecifieke diensten, zoals iCloud om informatie te synchroniseren tussen je iPhone, iPad en computer.

Het aanbod van apps, muziek en video’s kan ook een argument zijn bij je platformkeuze. Doorgaans kwamen apps als eerste in de App Store voor iOS uit en later in Android Market. Tegenwoordig houdt dat vrij gelijke tred en ook wat aantal apps betreft, ontlopen ze elkaar niet veel. Het aanbod voor Windows Phone is het afgelopen jaar relatief gezien het snelst gegroeid, waardoor Marketplace inmiddels groter is dan BlackBerry App World. Bij alle platforms kun je je eigen media als muziek, video’s en e-books gebruiken, maar zijn er ook diensten om dergelijke content via internet aan te schaffen. Voor muziek zijn er ook gespecialiseerde diensten als Spotify, die via een app op meerdere platforms zijn te gebruiken.

Android: voordelen en nadelen

Android heeft zich de afgelopen jaren razendsnel ontwikkeld en met de komst van Android 4.0 oftewel Ice Cream Sandwich (ICS) is er voortaan één uitvoering voor zowel smartphones als tablets. Hopelijk gaat het de fragmentatie tegen, want tot op heden is er een wildgroei aan Android-versies. Voor het ontvangen van updates ben je bovendien afhankelijk van de keuzes van de fabrikant. Die garantie heb je zelden, al ziet Google graag dat updates gedurende 18 maanden garandeert worden. Fabrikanten gaan bovendien met de gebruikersinterface aan de haal en leveren toestellen met een grafische schil, zoals Samsung TouchWiz en HTC Sense. Niet alle gebruikers zijn hier over te spreken. Bij ICS is het ook minder nodig en zijn er goede argumenten om voor de originele oftewel ‘stock’ Android te kiezen, zoals de Galaxy Nexus.

Wat gebruiksvriendelijkheid betreft, blijft Android achter bij iOS, maar is op veel punten wel flexibeler. Een voorbeeld zijn de widgets, die je op de beginschermen kunt plaatsen met bijvoorbeeld een overzicht van je afspraken of e-mailberichten. Handig is ook de organisatie rondom je Google-account. De e-mail (Gmail), contactpersonen en agenda van het account kun je direct met je smartphone synchroniseren en ook veel andere accounts worden ondersteund. Met je Google-account kun je aankopen doen in Android Market.

Ontwikkelaars krijgen haast alle vrijheid, waardoor je bij dit platform allerlei soorten apps tegenkomt, ook apps die Apple zou kunnen verbieden. Daar staat tegenover dat er ook veel rommel in Android Market te vinden is. Hoewel er geen ‘iTunes-achtige’ software voor Android is, kun je wel bijvoorbeeld de winkel via de browser bezoeken en downloads naar je toestel sturen. Een meerwaarde is de uitgebreide gratis navigatie van Google, al is voor het ophalen van kaarten wel een internetverbinding nodig. Er zijn ook betaalde apps (onder meer van Navigon en Sygic, maar nog niet van TomTom) met offline kaarten.

Ecosysteem

Google brengt diensten rondom muziek (Google Music) en boeken (Google Books) ook naar Europa. Vooral Google Music, dat in de Verenigde Staten al beschikbaar is, lijkt interessant. Hiermee kun je tot 20.000 nummers online kunt opslaan. Door muziek naar de cloud te brengen, is het overal beschikbaar, onder meer vanaf je smartphone of tablet en via de browser. Een handige uitbreiding op je Android-smartphone is natuurlijk de Android-tablet. Als je hierop hetzelfde Google-account gebruikt, kun je je aankopen hier weer op zetten.

Enkele Android-smartphones kun je via hdmi-kabel met een televisie verbinden, al is dat soms een prijzige accessoire. Het draadloos streamen via wifi is dankzij dlna wel vrijwel altijd mogelijk als je je televisie deel hebt gemaakt van hetzelfde netwerk. Zo breng je bijvoorbeeld video’s, foto’s en muziek over naar een televisie. Dlna is een goede, universele tegenhanger van Apple AirPlay, maar geeft in de praktijk wel vaak wat meer problemen bij het verbinden en afspelen. Google brengt dit jaar ook zijn kastje voor bij de televisie naar Europa; Google TV is een tegenhanger van Apple TV die ook samenwerkt met Android-telefoons en zelfs apps kan draaien.

Toestellen

Android geeft een enorme keuze aan toestellen, in alle prijsklassen en met uiteenlopende vormfactors en specificaties. Er zijn soms leuke trends, denk bijvoorbeeld aan goedkope Android-smartphones met volledig qwertytoetsenbord onder het (relatief kleine) scherm, zoals de Samsung Galaxy TXT en de HTC ChaCha. Bij de ‘full-touchmodellen’ loopt de schermgrootte uiteen van 3,2 tot 5,3 inch. Je komt modellen met normale, maar ook dualcoreprocessoren tegen en de eerste quadcores dienen zich aan. De opslagcapaciteit kun je vrijwel altijd uitbreiden met een micro-sd-kaart. De camera telt doorgaans 5 of 8 megapixel met meestal 1080p-video.

Er zijn altijd enkele toestellen die eruit springen. Zo was Samsung succesvol met de Samsung Galaxy S en zijn opvolger, de Galaxy S II. Voor Google is de Galaxy Nexus gemaakt, het eerste toestel met Android 4.0. Sony (voorheen Sony Ericsson) heeft een sterke Xperia-lijn en ook HTC speelt een belangrijke rol in de Android-markt.

Verschil tussen dure en goedkope Android toestellen

Met name voor Android, en in mindere mate ook voor Windows Phone, heb je vaak een zeer brede keuze aan toestellen in alle prijsklassen. In goedkopere toestellen kan op verschillende onderdelen worden bespaard. Dat is niet altijd heel zichtbaar, behalve als er op de behuizing wordt bespaard, zoals bij de Nokia Lumia 710. Het toestel voelt meer ‘plastic’ aan, maar is ook beduidend goedkoper en een prima keuze als je kunt leven met de mindere opslagcapaciteit (8 GB in plaats van 16 GB) en cameraresolutie (5 in plaats van 8 megapixels). In goedkopere toestellen met Android zijn behuizing, processor en camera vaak een sluitpost, maar wordt vooral op het scherm bespaard. In plaats van bijvoorbeeld super-amoled of super-lcd wordt een goedkopere lcd-variant gebruikt met minder contrast en helderheid, maar nog steeds een prima beeld. Bij nog goedkopere toestellen gaat het ook nog ten koste van de resolutie, wat je vooral merkt als je bijvoorbeeld een webpagina op volledig scherm bekijkt.

Voordelen Android

Nadelen Android

iOS: voordelen en nadelen

Apple heeft met de iPhone baanbrekend werk verricht en het gebruiksgemak is bijna ongeëvenaard, hooguit door Windows Phone. Dat wordt gecombineerd met een hoge mate van flexibiliteit, hoewel niet op het niveau van het meer ‘open’ Android. Het begon allemaal als samensmelting van iPod en telefoon, wat hem voor de muziekliefhebber nog steeds de beste keuze maakt, maar ook toepassingen als browser en e-mail liggen op een hoog niveau. Het nieuwe iOS 5 brengt meer verbeteringen, vooral iCloud. Je kunt een gratis e-mailadres aanvragen (@me.com) en agenda’s, contacten, herinneringen, bladwijzers, notities, documenten en foto’s synchroniseren met verschillende iOS-apparaten en een computer. Op een Mac is OS X Lion nodig om hier optimaal van te profiteren, voor Windows is een controlpanel beschikbaar om met bijvoorbeeld Outlook te synchroniseren.

Ook het nieuwe berichtencentrum komt het gebruiksgemak en het overzicht ten goede. Notificaties voor bijvoorbeeld gemiste oproepen, sms’jes, reacties in Facebook en nieuwe e-mail worden in één venster samengebracht dat je op elk moment naar beneden kunt slepen. Een inkomende notificatie verschijnt als een strook aan de bovenkant van het scherm en is daardoor veel minder opdringerig. Je kunt in het berichtencentrum voor het weer en aandelen een widget instellen, al zijn widgets bij Android beduidend flexibeler. Sterk aan iOS is het grote aanbod van apps, ook voor bijvoorbeeld navigatie. Ondanks de relatieve geslotenheid van iOS zorgen veel apps ervoor dat de mogelijkheden toch vrijwel onbeperkt worden.

Ecosysteem

Apple heeft een complete keten aan producten om mee uit te breiden. Het sluit natuurlijk goed aan op een computer met Mac OS X, al geniet een Windows-gebruiker vrijwel dezelfde voordelen. Er zijn apps speciaal voor de iPad, maar de meeste apps voor de iPhone werken er ook op. Het apparaat kun je ook opnemen in je iCloud. Naast apps kun je muziek, boeken en films die je hebt aangeschaft hierop gebruiken. Vanaf je iPad download je de meeste content ook rechtstreeks via het bewuste account (op basis van je Apple-id).

Apple heeft met Apple TV een handig kastje voor bij de televisie, waarmee je bijvoorbeeld films kunt streamen naar je televisie, ook vanaf YouTube. Bijzonder is ook het nieuwe AirPlay mirroring, dat het volledige scherm van een iPhone 4S (of iPad 2) draadloos via AirPlay toont op een hd-televisie die op Apple TV is aangesloten, ideaal om games op het grote scherm te spelen. Daarnaast zijn er talloze accessoires die nuttig zijn voor het beluisteren van muziek, zoals docks of de AirPort Express om muziek te streamen of draadloos te printen. De fabrikant zou verder plannen hebben om onder eigen merk een televisie uit te brengen.

Toestellen

Het actuele model, de iPhone 4S, is beschikbaar in zwart of wit. Het is aan de buitenkant gelijk aan de iPhone 4, maar onderscheidt zich door een snellere processor, betere camera en de spraakassistent Siri, die op andere platforms nog ongeëvenaard is. De iPhone 4S is beschikbaar met 16, 32 of 64 GB geheugen. Je kunt dit niet uitbreiden. In de meeste situaties heb je aan 16 GB voldoende, zeker omdat je steeds meer informatie online kunt opslaan en bijvoorbeeld muziek en apps selectief kunt synchroniseren via iTunes. Voor navigatiesoftware (zoals TomTom) met Europese kaarten moet je 2 GB rekenen, zwaardere games nemen al snel 500 MB aan ruimte in.

Een nadeel is de relatief hoge prijs. Bij Android heb je keuze uit veel goedkopere modellen. Er zijn wel geruchten dat Apple met een goedkopere uitvoering van de iPhone komt. Ook kun je tegen lagere prijzen nog steeds de voorgangers kopen, zoals de iPhone 4 of iPhone 3GS, die beide ook iOS 5 ondersteunen. Op veel plaatsen, zoals bij Apple zelf, vind je ze echter alleen met 8 GB opslagcapaciteit, wat vrij krap is.

Voordelen iOS:

Nadelen iOS:

Windows Phone: voordelen en nadelen

Windows Phone 7 werpt zich vooral na het verschijnen van versie 'Mango' op als een aantrekkelijk alternatief met zeer gebruiksvriendelijke bediening, al gaat dat wel iets ten koste van de flexibiliteit. Onderscheidend is het startscherm met tegels die informatie geven over bijvoorbeeld gemiste gesprekken of nieuwe e-mail, als een soort widgets. Ook veel apps kun je als tegel vastpinnen op je startscherm.

Een Windows Live-account staat bij dit platform centraal. Je kunt andere accounts (zoals Facebook en Twitter) hier gemakkelijk koppelen. Ook Google en Exchange worden ondersteund. Opvallend is de manier waarop informatie wordt verzameld rondom je contactpersonen. In plaats van aparte apps voor onder meer e-mail, sms, Facebook en Twitter worden alle updates van één persoon gebundeld en kun je op al deze manieren contact leggen. Dat is een pluspunt als je actief bent op sociale netwerken. Je kunt zelfs groepen maken, bijvoorbeeld van je voetbalvrienden, en deze groepen net als individuele contacten vastpinnen als tegel.

Ecosysteem

Op je computer werkt Windows Phone samen met de Zune-software, een beetje het equivalent van iTunes. Je kunt het gebruiken om updates voor je telefoon te installeren en media (muziek, video’s, afbeeldingen en podcasts) te synchroniseren. Tevens heb je toegang tot Marketplace voor het downloaden van apps, kopen van muziek en kopen of huren van films. Als onderdeel van je Windows Live-account kun je ook gebruikmaken van SkyDrive, waarmee je tot 25 GB online kunt opslaan in de cloud. Het geeft ook toegang tot de gedeelde Office-documenten op de computer.

Er zijn games voor Windows Phone beschikbaar onder de noemer Xbox Live, maar de integratie met de gameconsole zelf is nog beperkt. De eerste stappen daartoe zijn Xbox Dashboard en Xbox Companion. De laatste dient als een soort afstandsbediening, waarmee je door de catalogus op de gameconsole bladert of films en muziek in de wachtrij zet om af te spelen.

De gebruikersinterface van het nieuwe desktopbesturingssysteem, Windows 8, deelt veel elementen met Windows Phone 7, maar in hoeverre de twee platforms in de toekomst samensmelten, valt nu nog nauwelijks te zeggen. Uiteraard heeft het bedrijf nog wel wat pijlen op zijn boog, denk aan bijvoorbeeld Skype en de verschillende zakelijke diensten rondom Office 365.

Toestellen

Fabrikanten die toestellen met Windows Phone willen maken, moeten aan vrij strenge eisen voldoen en kunnen binnen beperkte marges opereren. Verschillen tussen toestellen zijn daardoor vrij klein. Alle modellen hebben dezelfde resolutie (480x800 pixels), maar wel uiteenlopende schermafmetingen, meestal tussen 3,6 en 4,7 inch. De processorsnelheid ligt veelal tussen 1 en 1,5 GHz. Een toestel met minder snelle processor heeft maar zeer beperkt invloed op de gebruikerservaring, het besturingssysteem reageert overal vlot. Toestellen hebben minimaal 512 MB geheugen, maar soms ook meer. De opslagcapaciteit is doorgaans 8, 16 of 32 GB. Dat kun je over het algemeen echter niet uitbreiden.

Een van de meest geprezen toestellen van de afgelopen maanden is de Nokia Lumia 800, met de Lumia 710 als budgetvriendelijk alternatief. De toestellen onderscheiden zich met Nokia-specifieke diensten: Nokia Kaarten (een soort Google Maps), Nokia Rijden (gratis navigatie) en de muziekwinkel Nokia Music. Met Nokia Rijden kun je ook de kaarten op je apparaat downloaden, zodat dataverkeer wordt beperkt. Van de andere grote spelers zijn Samsung en HTC vooral actief op Android-gebied, maar ze hebben ook toestellen met Windows Phone uitgebracht.

Voordelen Windows Phone:

Nadelen Windows Phone:

BlackBerry: voordelen en nadelen

In het verleden wist BlackBerry OS zich vooral te onderscheiden met mobiele e-mail en de toestellen zelf met een echt qwertytoetsenbord. Voor de ‘gewone’ gebruiker is mobiele e-mail op de andere platforms echter praktischer, omdat je daarin rechtstreeks je e-mailaccount kunt koppelen. Bij BlackBerry zit je voor mobiele e-mail vast aan een duurder abonnement, dat je wel de mogelijkheid geeft om tot tien normale e-mailaccounts naar je toestel door te sturen en daar te beheren.

BlackBerry is onder jongeren nog steeds het populairste platform. Wat meespeelt, is de mogelijkheid om gratis te pingen, als onderdeel van de populaire dienst BlackBerry Messenger (BBM). Op andere platforms zijn overigens voldoende alternatieven om gratis berichten uit te wisselen, denk aan apps als WhatsApp. Ze werken in de meeste gevallen, in tegenstelling tot BBM, ook tussen verschillende platforms onderling.

De veilige opzet van het systeem levert soms ook problemen op. Zo konden BlackBerry-gebruikers in oktober vorig jaar in veel delen van de wereld drie dagen lang geen verbinding met BlackBerry-servers maken. Als genoegdoening gaf het bedrijf via App World een aantal populaire betaalde apps gratis weg. Het heeft het imago van de fabrikant echter geen goed gedaan.

Ecosysteem

Het ecosysteem van BlackBerry is altijd vooral gericht op het geavanceerde beheer van de toestellen voor bedrijven, maar als gewone gebruiker heb je daar weinig aan. Interessant is wel de nieuwe muziekdienst BBM Music, waarmee je voor een vast bedrag per maand muziek beluistert en deelt.

De PlayBook, een tablet met 7-inch scherm, vormt een handige combinatie met een BlackBerry, al slaat het product nog niet goed aan. Hoewel er geen aparte e-mailclient op zit, kun je de PlayBook wel koppelen met je BlackBerry voor het inzien van de e-mail, agenda en contacten op je toestel en gebruik van Blackberry Messenger. Dat is weliswaar extra veilig − de informatie komt namelijk niet op de tablet zelf te staan − maar ook wat omslachtig. De fabrikant werkt er aan om zijn e-maildienst geschikt te maken voor PlayBook, al blijkt dat technisch een behoorlijke uitdaging. De tablet ondersteunt overigens wel wifi, bijvoorbeeld voor browsen, en heeft een zeer soepele gebruikersinterface op basis van QNX, dat tegen de hoop en verwachtingen in nog steeds niet het debuut in de smartphones zelf heeft gemaakt.

Toestellen

Fabrikant RIM heeft een groot aanbod van Blackberry-smartphones, waarbij recente modellen van Blackberry OS 7.0 zijn voorzien. In eerdere modellen vind je nog OS 6.0, dat je overigens niet kunt opwaarderen naar de nieuwe versie. De belangrijkste toevoeging in OS 7.0 is de ondersteuning voor touchscreens, alhoewel je dat niet in elk model met dit besturingssysteem terugvindt. De producten laten zich groeperen als Bold, Curve en Torch, al vormen ze qua vormfactor geen houvast. De meeste producten hebben een toetsenbord (onder het scherm of uitschuifbaar), dat soms is gecombineerd met een touchscreen.

De fabrikant heeft inmiddels twee producten met alleen een touchscreen uitgebracht: de Torch 9860 en de goedkopere, kleinere Curve 9380. Een toestel met alleen een touchscreen is weliswaar bij alle platforms steeds meer de norm, maar het is lastig bij het schrijven van langere berichten. Je kunt door het grotere scherm wel meer genieten van multimediatoepassingen. Een BlackBerry ‘hoort’ voor de meeste mensen een toetsenbord te hebben. Als je daar snel mee kunt werken, is bovendien de combinatie met een touchscreen minder nodig en vaak zelfs soms ongewenst, maar alles hangt af van je persoonlijke voorkeur.

Voordelen BlackBerry:

Nadelen BlackBerry:

Alle voor- en nadelen op een rijtje

Voor het gemak hebben we op deze pagina alle voor- en nadelen van de verschillende platformen op een rij gezet en sluiten we af met een tabel waarin alle aspecten van het platform beoordeeld worden. Veel succes en plezier met het kopen van een smartphone!

Android

VoordelenNadelengroot aanbod smartphonesfragmentatie door veel verschillende toestellenflexibel snel groeiend ecosysteemook veel rotzooi in Android market

iOS

VoordelenNadelengebruiksvriendelijkrelatief 'gesloten' systeemuitgebreid ecosysteemprijzige toestellen

Windows Phone

Voordelen Windows PhoneNadelen Windows Phoneheel gebruiksvriendelijkweinig diversiteit in toestellensterke integratie van sociale netwerkenbeperkt ecosysteem

Blackberry

Voordelen BlackBerryNadelen BlackBerrysterke messaging met 'ping'kleiner aanbod van appssociale muziekdienst BBM Musicduurder abonnement

 AndroidiOSWindows PhoneBlackBerryGebruiksgemakgoedheel fijnheel fijnokeStandaard voorzieningengoedgoedruime voldoendegemiddeldKeuze toestellenheel veelheel weiniggemiddeldgemiddeldAantal beschikbare appsgigantischgigantischveelbeperktFlexibiliteitheel flexibelbeperktbeperktbeperktOpmerkingenSterke koppeling met Google-account. Brede keuze aan toestellen, ook relatief goedkope modellen.Synchronisatie en backup via iCloud. Beperkte toestelkeuze en relatief duur.Sterke koppeling Windows Live-account. Steeds breder aanbod van onder andere Nokia, HTC en Samsung.Gratis pingen, erg populair onder jongeren. Toegang e-mail alleen Blackberry-generiek.

Als je de specificatielijst van een moderne televisie of monitor bekijkt, zie je achter het kopje 'verversingssnelheid' vaak een getal staan gevolgd door 'Hz'. Jarenlang was 50 of 60 Hz de standaard, maar tegenwoordig pronken fabrikanten met 100, 120 of zelfs 144 Hz. Klinkt sneller, en sneller is meestal beter, maar wat betekent het nou eigenlijk voor jouw kijkervaring? Is het een noodzaak voor iedereen, of vooral leuk voor fanatieke gamers?

Om te begrijpen wat die Hertz (Hz) doet, moet je een televisie of monitor niet zien als een statisch schilderij, maar als een soort digitale flipbook. Het beeld dat je ziet, wordt immers continu opnieuw opgebouwd. Een standaard 60Hz-scherm ververst het beeld 60 keer per seconde. Dat is voor het menselijk oog snel genoeg om een vloeiende beweging waar te nemen bij normaal tv-kijken, zoals het nieuws of een dramaserie. Een 120Hz-scherm doet dat dus dubbel zo vaak: 120 keer per seconde.

©DC Studio

Waarom zou je meer beelden per seconde willen?

Het grootste voordeel van een hogere verversingssnelheid is soepelheid. Hoe meer beelden er per seconde worden getoond, hoe vloeiender bewegingen eruitzien. Bij 60 Hz kunnen snelle acties soms wat schokkerig ogen of last hebben van bewegingsonscherpte, ook wel 'motion blur' genoemd. Bij 120 Hz blijven details scherp, zelfs als de camera snel draait of als er bijvoorbeeld een raceauto voorbij raast. Daarnaast voelt de besturing van games directer aan. Tussen het moment dat je een knop indrukt en het moment dat je actie op het scherm ziet, zit minder tijd. Dat verschil in milliseconden lijkt verwaarloosbaar, maar je brein pikt het direct op als een responsievere ervaring.

Het verschil tussen 120 en 144 Hz (en hoger)

Terwijl 120 Hz de nieuwe gouden standaard is voor televisies, zie je bij computermonitors vaak getallen als 144 Hz, 165 Hz of zelfs 240 Hz en hoger. Het principe blijft hetzelfde, maar de toepassing verschilt. 120 Hz is de limiet voor de huidige generatie spelcomputers, zoals de PlayStation 5 en Xbox Series X. Televisies richten zich daarom specifiek op dat getal. Pc-gamers hebben echter vaak krachtiger videokaarten die nóg meer beelden per seconde kunnen produceren. Daarom zie je monitors met 144 Hz of meer.

Is het verschil tussen 120 en 144 Hz zichtbaar? Voor de gemiddelde gebruiker nauwelijks. Waar de stap van 60 naar 120 Hz een wereld van verschil is die bijna iedereen direct ziet, is de stap naar 144 Hz of hoger vooral voer voor professionele e-sporters die elke mogelijke fractie van een seconde winst nodig hebben. Voor de consument die een monitor zoekt voor thuisgebruik en gaming, is alles boven de 120 Hz doorgaans een uitstekende keuze.

©ER | ID.nl

Heb jij het nodig?

Het antwoord op die vraag hangt volledig af van wat je met je scherm doet; of dat nu een tv of een gamemonitor is. Kijk je voornamelijk lineaire televisie, films en series via streamingdiensten? Dan is een 120Hz-scherm geen harde noodzaak, aangezien films doorgaans in 24 beelden per seconde worden geschoten. Toch hebben 100/120Hz-panelen in televisies vaak wel een betere beeldkwaliteit en kunnen ze die films rustiger weergeven dan goedkopere 60Hz-panelen.

Ben je echter een gamer? Dan is het antwoord volmondig ja. De nieuwste spelcomputers en moderne videokaarten zijn gemaakt om die hoge snelheden te benutten. Games spelen soepeler, zien er scherper uit tijdens actiescènes en je reageert sneller op wat er gebeurt. Als je nu een nieuwe tv of monitor koopt met het oog op de toekomst en gaming, is 120 Hz of hoger eigenlijk een vereiste op je wensenlijstje. Let er bij televisies wel op dat je beschikt over een HDMI 2.1-aansluiting, want alleen die kabel kan de enorme hoeveelheid data van 4K-beeld met 120 Hz verwerken.

Drie tv's met 120 Hz of meer

De meeste high-end tv's van dit moment ondersteunen 120 Hz voor spelcomputers (PS5/Xbox Series X) en gaan zelfs tot 144 Hz als je ze aan een krachtige gaming-pc hangt.

Als we kijken naar de huidige generatie televisies, kunnen we niet om de LG OLED evo C5 heen. Dit is de gloednieuwe opvolger van de populaire C4 en wordt gezien als de standaard voor gamers en filmliefhebbers. Hij beschikt over vier HDMI 2.1-poorten die de volle 144 Hz ondersteunen, wat hem toekomstbestendig maakt voor pc-gamers, terwijl hij naadloos samenwerkt met de PlayStation 5 en Xbox Series X op 120 Hz. Het nieuwe paneel heeft een nog hogere helderheid dan zijn voorganger, waardoor HDR-beelden nog meer impact hebben.

Daarnaast is de Samsung OLED S95F een absolute blikvanger in de winkels. Waar Samsung vorig jaar hoge ogen gooide met de S95D, doet de F-serie er nog een schepje bovenop met een vernieuwde antireflectielaag die nog beter werkt in lichte kamers. Dit model combineert de diepe zwartwaarden van OLED met de intense kleuren van Quantum Dots. Ook dit scherm ondersteunt verversingssnelheden tot 144 Hz en beschikt over de uitgebreide Gaming Hub van Samsung, waarmee je zelfs zonder console games kunt streamen.

Voor wie liever geen OLED wil, is de Samsung Neo QLED QN90F de meest courante keuze in het high-end lcd-segment. Dit 2025-model maakt gebruik van geavanceerde Mini-LED-technologie, waardoor de helderheid veel hoger ligt dan bij OLED-schermen. Dat maakt hem ideaal voor een zonovergoten woonkamer. Met een verversingssnelheid die oploopt tot 144 Hz en een extreem lage invoervertraging, is dit voor veel competitieve gamers de favoriete keuze.

Drie monitors met 120 Hz of meer

Bij monitors ligt de standaard tegenwoordig al hoger dan 120 Hz, omdat snelheid de uitkomst van een potje schieten of racen bepaalt. Deze modellen zijn populair op Kieskeurig.

Op het gebied van monitoren zien we dat 240 Hz langzaam de nieuwe standaard wordt voor de serieuze gamer. Een model dat momenteel erg goed scoort op Kieskeurig is de LG UltraGear 27GR83Q. Dit is een 27-inch IPS-scherm met een razendsnelle verversingssnelheid van 240 Hz. In tegenstelling tot oudere modellen biedt dit scherm een extreem snelle responstijd van 1 milliseconde, waardoor je in snelle shooters geen last hebt van wazige beelden. Het is een van de meest complete monitoren van dit moment die zowel voor pc als console geschikt is.

Zoek je de absolute top in beeldkwaliteit, dan is de Samsung Odyssey G6 (G60SD) een model dat je veel ziet. Dit is een moderne OLED-monitor met een verversingssnelheid van maar liefst 360 Hz. Hoewel dat misschien overkill klinkt, zorgt de combinatie van de OLED-techniek en deze snelheid voor een ongekend vloeiende en scherpe ervaring. Het scherm heeft bovendien een nieuw koelsysteem waardoor de kans op inbranden – een angst bij oudere OLED-monitoren – aanzienlijk is verkleind.

Voor wie een beperkter budget heeft maar wel snelheid wil, is de MSI MAG 27CQ6F een actuele hardloper. Dit is een gebogen scherm (Curved) met een snelheid van 180 Hz, wat net dat beetje extra soepelheid geeft ten opzichte van de standaard 144 Hz-schermen. Het paneel biedt een hoog contrast en is daarmee een uitstekende instapper voor wie zijn game-ervaring wil upgraden zonder direct de hoofdprijs te betalen.

QD-OLED is steeds vaker terug te vinden in gamingmonitoren. Waar deze techniek eerst vooral was voorbehouden aan het hogere segment, zie je steeds vaker in modellen die voor een veel bredere groep gamers betaalbaar zijn. De vraag is natuurlijk of je dat verschil in beeldkwaliteit ook echt merkt tijdens het spelen. In dit artikel lees je hoe QD-OLED werkt en wanneer je het verschil in de praktijk merkt.

Wat QD-OLED anders maakt

Een traditioneel LCD-paneel werkt met achtergrondlicht dat door meerdere lagen heen moet voordat je een beeld ziet. Dat kost tijd en maakt dat zwart nooit volledig zwart wordt. QD-OLED laat die tussenlagen achterwege. Elke pixel geeft zelf licht en schakelt onafhankelijk van de rest. Daardoor reageert het beeld direct. De quantum-dot-laag zet het blauwe OLED-licht om in diepe en zuivere kleuren. Het voelt alsof je condens van een raam veegt: zodra de waas verdwijnt, zie je het beeld helder en zonder vertraging.

©ID.nl

Vloeiende beelden bij snelle actie

Die directe pixelreactie merk je vooral wanneer je snelle spellen speelt. Omdat pixels vrijwel meteen overschakelen naar een nieuwe kleurstand, blijven objecten die over het scherm vliegen scherp in beeld. In shooters, racespellen en andere games waarbij snelheid telt, bijvoorbeeld voetbalgames, ontstaat daardoor een rustiger beeld met minder bewegingsonscherpte. Je ogen hoeven zich minder vaak aan te passen. Daardoor raken ze minder snel vermoeid en houd je makkelijker overzicht, ook wanneer je langere tijd achter elkaar speelt.

©ID.nl

Zicht in donkere scènes

QD-OLED blinkt uit in donkere scènes. Pixels die geen licht hoeven te geven, staan volledig uit en leveren een diep zwart dat je bij LCD-panelen zelden ziet. Doordat heldere elementen hier direct naast kunnen staan zonder dat ze licht lekken, ontstaat een sterk contrast dat schaduwen en lichte accenten duidelijker scheidt. Daardoor verdwijnen grijze waasjes in schaduwhoeken en blijven contouren van objecten helder zichtbaar. Vooral in stealth-games, horrorspellen en shooters waarin je tegenstanders soms alleen als silhouet ziet, levert dat een tastbaar voordeel op.

©ID.nl

Kleurrijk zonder overdrijven

De quantum-dot-laag zorgt voor een breed kleurbereik waardoor lichteffecten, huidtinten en subtiele schaduwen goed zichtbaar blijven. Veel QD-OLED-monitoren tonen kleuren standaard wat verzadigd, vooral in de felste modi. In een sRGB- of filmmodus wordt het beeld zachter en natuurgetrouwer, wat beter aansluit bij fotobewerking en dagelijks gebruik. Zodra je de juiste modus gebruikt, lopen kleuren vloeiend in elkaar over en blijven ze gelijkmatig, terwijl uitgesproken elementen zoals neon en magie juist duidelijk opvallen. Dat merk je niet alleen in games, maar ook wanneer je foto's bewerkt of films kijkt.

Helderheid en HDR in perspectief

QD-OLED heeft op het gebied van helderheid flinke stappen gezet ten opzichte van eerdere OLED-generaties. In HDR-games kunnen lichte delen krachtig oplichten zonder dat fel zacht of dof oogt; explosies, glinsteringen op water en fel tegenlicht komen daardoor beter tot hun recht. Toch is het goed om te weten dat deze techniek niet alle beperkingen wegneemt. De helderheid van QD-OLED hangt sterk af van de schermvulling. Bij SDR (standaard dynamisch bereik, het normale helderheidsniveau voor dagelijkse pc-taken) op een volledig wit scherm ligt de helderheid meestal rond de 200 tot 250 nits. Bij kleinere, heldere onderdelen kan dit oplopen richting 400 tot 500 nits. In HDR kunnen pieken van 1000 tot 1300 nits worden bereikt, maar die waarden gelden vooral voor kleine accenten en niet voor het hele scherm. Mini-LED-monitoren houden hogere helderheidsniveaus langer vast, wat in fel verlichte kamers zichtbaar voordeel geeft in extreme highlights. QD-OLED compenseert veel daarvan met perfect zwart, waardoor het contrast wel krachtig blijft (zie ook kader QD-OLED versus Mini-LED) .

Reflecties in daglicht

De meeste QD-OLED-monitoren hebben een glanzende afwerking. Dat helpt bij de kleurweergave en het contrast, maar maakt het paneel gevoeliger voor reflecties bij daglicht. Daarnaast ontbreekt een polarisatiefilter. Daardoor kunnen zwartwaarden in fel licht een paarse of grijze waas krijgen: het diepe zwart wordt zichtbaar opgelicht, meer dan bij een gewone spiegeling. Dat drukt het contrast in een goed verlichte kamer en kan afleiden bij gamen. Gebruik je de monitor vooral in een donkere of gelijkmatig verlichte ruimte, dan speelt dit nauwelijks. In kamers met veel direct zonlicht of grote ramen komt een matte Mini-LED-monitor daarom vaak rustiger over.

©ID.nl

Minimale inputvertraging

Naast de snelle pixelreacties is ook de invoervertraging laag. Moderne QD-OLED-modellen reageren direct op elke muisbeweging en elke controlleractie. Vooral in competitieve shooters is dat een voordeel, omdat elke handeling zonder merkbare vertraging op het scherm verschijnt. 

Burn-in en levensduur

Burn-in blijft bij elke OLED-variant een punt van aandacht, al zijn moderne QD-OLED-schermen duidelijk verder dan eerdere generaties. Ze gebruiken meerdere beschermingsmechanismen die de belasting door statische beelden beperken. Voor normaal gamegebruik werkt dat in de praktijk goed en blijft het risico klein.

Dat neemt niet weg dat enige nuance op zijn plaats is. Gebruik je een monitor dagelijks vele uren voor taken met veel vaste elementen, zoals spreadsheets, fotobewerkingspanelen of het steeds terugkerende HUD van één game, dan is de kans op inbranden groter dan bij LCD- of Mini-LED-panelen. Afwisseling in wat je op het scherm toont en af en toe even pauze nemen helpt om het paneel langer in goede staat te houden. Even pauze nemen is ook voor jezelf goed trouwens!

Wat voor beschermingstechnieken kun je tegenkomen?

©AGON by AOC

Voorbeeld: bescherming in de praktijk

Veel QD-OLED-monitoren combineren verschillende beschermingsmechanismen om het risico op burn-in te beperken. In onderstaande tabel zie je bijvoorbeeld wat je kunt vinden in een aantal recente modellen uit de AGON PRO line-up van AOC. Je kunt al deze functies zelf in- en uitschakelen en je kunt de intensiteit ervan aanpassen. Dat betekent dat je zelf kunt bepalen hoe sterk de bescherming is.

Voor wie QD-OLED vooral interessant is

Gamers die veel snelle actie spelen, halen het meeste uit QD-OLED. De voordelen van de techniek zijn in elk genre zichtbaar, maar vallen vooral op in shooters en racespellen, waar tempo en directe reacties tellen. Ook filmische games die sterk leunen op licht-donkercontrasten winnen zichtbaar aan sfeer en detail.

Conclusie

QD-OLED combineert diepe zwartwaarden met snelle pixelreacties en een breed kleurbereik. Dat zorgt voor een vloeiend beeld in snelle games en meer overzicht in donkere scènes. HDR komt overtuigend tot zijn recht, al blijven Mini-LED-schermen beter overeind bij zeer hoge helderheid en fel daglicht. Inbranden blijft een punt van aandacht wanneer hetzelfde element lange tijd in beeld staat, maar moderne modellen beschikken over uitgebreide beschermingsmaatregelen. Voor veel gamers is QD-OLED daarmee een goede keuze: snel, sfeervol en klaar voor de komende jaren.