ID.nl logo
Recensie: iPhone 5
© Reshift Digital
Huis

Recensie: iPhone 5

De iPhone 4S was voor velen niet waarop was gehoopt, maar in oktober verscheen hij dan eindelijk: de iPhone 5. Dunner, lichter en sneller dan zijn voorgangers en voorzien van een nieuwe connector en nieuwe oortelefoons. Mooie specs, maar het draait natuurlijk maar om één ding: is het de overstap waard of ben je beter af bij de concurrent? Wij zoeken het uit.

In tegenstelling tot bij de iPhone 4S, heeft Apple bij de overstap naar de iPhone 5 gekozen voor een vernieuwd ontwerp. De vormgeving is wel gebaseerd op de 4(S), maar heeft de nadruk op een groter scherm. Het verschil in ontwerp tussen de 5 en de 4S is niet zo revolutionair als dat tussen de iPhone 4 en de 3GS.

De smartphone heeft dezelfde fraaie rondingen en wederom een strakke aluminium antenne langs de rand. Het grootste verschil, op het grotere scherm na, is de achterkant. Deze is niet langer volledig gemaakt van glas, maar van aluminium met een strook glas aan de boven- en onderkant.

De iPhone 5 is achttien procent dunner en twintig procent lichter dan zijn voorganger. Van het dunnere aspect merk je niet veel, maar het gewicht maakt wel veel verschil. Het toestel voelt ongelooflijk licht aan.

Het beeldscherm

Het was de laatste tijd één van de meest gehoorde kritiekpunten op de iPhone: de grootte van het beeldscherm, of beter gezegd: het gebrek aan grootte. Begrijpelijke kritiek, want concurrenten als Samsung hebben al tijden smartphones in het assortiment met veel grotere schermen.

©PXimport

De iPhone 5 is 18 procent dunner en 20 procent lichter dan zijn voorganger.

Daar heeft Apple nu verandering in gebracht, althans een beetje. Apple heeft meermaals laten weten dat er een reden is waarom het bedrijf niet meedoet aan de race rond steeds grotere displays. Dat heeft, aldus Apple, te maken met het feit dat een smartphone met één hand moet kunnen worden bediend. Daar valt wat voor te zeggen, maar nu het scherm van de iPhone 5 is opgeschroefd van 3,5 naar 4 inch (enkel de hoogte is aangepast), is de onderste hoek prima bereikbaar gebleven, maar voor de bovenste verste hoek is wel degelijk een lange duim nodig.

Een halve inch meer scherm lijkt misschien niet indrukwekkend, maar het maakt een wereld van verschil. Ten eerste omdat het toestel er uitgerekt en ‘onnatuurlijk’ uitziet vergeleken met andere smartphones. Maar het zorgt ook voor kleine subtiele verbeteringen, zoals een extra navigatiebalk bij het afspelen van muziek, meer zichtbare tekst en een extra rij apps in de Thuisschermen.

Apps die het nieuwe scherm nog niet ondersteunen, worden in Letterbox-weergave getoond, dus met zwarte balken. Niet echt fraai. Toch zien we het grotere scherm als een enorm pluspunt. Het maakt de iPhone fijner om mee te werken.

©PXimport

De Letterbox-weergave in apps is niet fraai.

Geluid

Wanneer je de onderkant van de iPhone 5 vergelijkt met die van zijn twee voorgangers, valt direct op dat er veel meer ruimte is gebruikt voor de luidspreker. Net als bij de iPhone 4 en 4S, zorgt alleen het rechtergedeelte voor geluid. Het linkerdeel is een microfoon. Het geluid van de iPhone 5 is echter veel helderder en het frequentiebereik lijkt een stuk hoger.

Het geluid komt uiteraard niet alleen van pas tijdens het beluisteren van muziek, ook gesprekken via de luidspreker worden er een stuk prettiger door. Ook zit de aansluiting voor de hoofdtelefoon onderaan. Zo heeft Apple alle gaten en aansluitingen prettig samengevoegd aan één zijde.

Prestaties

Volgens Apple hebben we te maken met ‘de snelste iPhone ooit’. De iPhone 5 is voorzien van een dualcore A6-processor, een triplecore-gpu en 1 GB RAM. In praktijk start de iPhone 5 zo’n 2,8 seconden sneller op dan de iPhone 4S, en 6,4 seconden sneller dan de iPhone 4. Fijn, maar niet opzienbarend. Een app als iMovie liet zich 1,3 seconde sneller starten.

We hebben diverse apps getest en de verbetering in snelheid bij het starten ligt steeds ergens tussen de 0 en 2 seconden. Dat is geen schokkende verbetering, maar het werkt wel wat fijner. Het punt is dat Apple zijn telefoons niet sneller maakt om de huidige apps sneller te laten werken, maar om de weg vrij te maken voor zwaardere apps in de toekomst.

Camera

Aan de camera’s is weinig veranderd. De camera op de achterkant telt nog steeds 8 megapixel, maar er is een aantal subtiele veranderingen. Zo worden foto’s nog iets sneller geschoten en bevat de iPhone 5 een verbeterde stabilisator voor video-opnames. De stabilisator komt ook van pas bij het vastleggen van de nieuwe panoramafoto’s.

De lens van de camera is een stuk lichtgevoeliger dan die van zijn voorgangers, hierdoor maak je betere foto’s in donkere omgevingen. Nadeel hiervan is wel dat als je bij veel licht foto’s maakt, er een paarse gloed over de foto kan ontstaan, een probleem dat zich bij vorige iPhones niet voordoet.

De ‘FaceTime’-camera aan de voorkant biedt nu HD-kwaliteit en is in staat om video in 720p vast te leggen, met ingebouwde belichting. Dat laatste geeft een merkbaar verschil tijdens het FaceTimen. Daarnaast beschikt de camera over gezichtsherkenning.

©PXimport

De camera bevindt zich weer in de bovenhoek van het toestel.

Het scherm van de iPhone 5 is, zoals gezegd, een halve inch groter dan die van zijn voorganger. Het verbruikt daardoor natuurlijk ook meer stroom. Best knap dus, dat de iPhone ondanks dit alles een acculevensduur heeft die iets beter is dan die van de iPhone 4S. De batterij van de iPhone 5 is echter nog steeds niet krachtig genoeg om je in staat te stellen de hele dag actief met het toestel te spelen zonder tussentijds bij te laden.

Lightning-connector

Misschien is de nieuwe aansluiting wel het opvallendste onderdeel van de iPhone 5: de Lightning-connector. Heb je al een iPhone en heb je daar kabels, docking stations en boxen bij, dan kun je deze bij aankoop van een iPhone 5 afschrijven, of het toestel aansluiten met een onhandig tussenstuk.

Je krijgt deze adapter niet bij het nieuwe toestel, maar je moet daar 30 euro extra voor uitgeven. Vervelend, hoewel het wel tijd werd voor een vernieuwing van de veel te grote stekkeraansluiting. Het was elegant geweest als het bedrijf voor het veelgebruikte micro-usb als aansluiting had gekozen, maar dat ligt niet in de aard van het beestje.

Apple wilde graag het wiel opnieuw uitvinden om zo ook nieuwe accessoires exclusief voor de iPhone te behouden. Ook jammer is dat er weinig flitsends te ontdekken is aan de Lightning-connector. Geen usb 3.0, geen Thunderbolt, maar de inmiddels redelijk verouderde usb2.0-standaard. Qua snelheid is de Lightning-connector dus geen verbetering, maar hij biedt wel gebruiksgemak. De connector kunt u letterlijk met de ogen dicht aansluiten, u kunt hem er namelijk niet verkeerdom instoppen (er is geen ondersteboven).

©PXimport

De Lightning-connector bevindt zich aan de onderkant, naast de hoofdtelefoonaansluiting.

iOS 6

Tegelijkertijd met de iPhone 5 werd de nieuwe versie van het besturingssysteem iOS uitgebracht. Veel vernieuwing brengt deze versie niet. Er is een passbook-app waar je je tickets digitaal in op kunt slaan, Facebook is geïntegreerd, er is een niet storen-modus en wat andere kleine verbeteringen. Ook is er aan spraakassistent Siri gewerkt, maar deze is er nog steeds niet in het Nederlands.

De grootste verandering zit in de Kaarten-app, welke Google Maps heeft vervangen. Helaas is dit tot op heden bepaald geen stap vooruit geworden. Er is een stortvloed van klachten dat de kaarten incompleet zijn of verkeerde gegevens tonen. Gelukkig zijn wij in praktijk met de Nederlandse kaarten niet veel onvolkomenheden tegengekomen. Maar het is iets wat Apple en TomTom (leverancier van de kaartgegevens zelf) zich mogen aanrekenen. Gelukkig is Google Maps sinds kort als losse app uit de App Store te downloaden.

Oordopjes

Het uiterlijk van de iPhone zelf is dus niet drastisch op de schop gegaan. Die van de koptelefoon, die Apple EarPods noemt, wel. Hoewel de vorm niet comfortabel oogt, valt dit in praktijk reuze mee. Bovendien blijven ze prima zitten als je bijvoorbeeld aan het hardlopen bent. Het ontwerp van de oordopjes is aanzienlijk veranderd zodat dat het geluid rechtstreeks je oor in gaat.

Het geluid dat je via de oordopjes krijgt, is een stuk helderder, scherper en vooral luider dan met de voorgaande oordopjes, en dat is een flinke vooruitgang. Nadeel is echter wel dat de EarPods in tegenstelling tot hun voorgangers het gehoorgedeelte van je oor niet volledig afsluiten. Het zorgt er weliswaar voor dat je ook nog wat van je omgeving meekrijgt, maar het gevolg is ook dat de EarPods alleen goed tot hun recht komen in een stille ruimte. In een drukke ruimte is je muziek of een gesprek een stuk lastiger te volgen.

©PXimport

Kaarten is zonder Google Maps geen stap vooruit.

Conclusie

De iPhone 5 valt in positieve zin vooral op door het uiterlijk, snelheid, gewicht en het mooie, grotere scherm. Hoewel het wat ons betreft best wat breder had gemogen, het argument dat je de smartphone met één hand moet kunnen bedienen is sowieso niet meer van toepassing voor mensen met kleine vingers.

Het revolutionaire dat Apple bracht met bijvoorbeeld de iPhone 4 en iPhone 3G is er een beetje vanaf. Dat is overigens geen slechte ontwikkeling, maar juist te wijten aan het feit dat de concurrentie op de smartphonemarkt elkaar in de nek hijgt. Iets wat de keuze voor jouw als consument alleen maar groter maakt. Een Galaxy S III of een HTC One X+ bijvoorbeeld, zijn geen betere of slechtere smartphones te noemen, maar hebben allemaal unieke voor- en tegenargumenten.

Wil je echter bij de iPhone blijven en je oude iPhone 4 of 3G(S) inwisselen voor de iPhone 5, dan zal je waarschijnlijk erg tevreden zijn, vooral met de duidelijk merkbare snelheidswinst. Hoewel het wel even slikken zal zijn om je accessoires weg te moeten doen of aan te sluiten met een verloopstekker vanwege de Lightning-aansluiting. Let er overigens op dat je een nanosimkaart nodig hebt als je op de iPhone 5 overstapt. Als je een 4S hebt mis je echter niet zoveel, dan is het wellicht een beter idee om de portemonnee op zak te houden.

Apple iPhone 5

Oordeel 4,5/5

Prijs € 670,- (16 GB), € 772,- (32 GB), € 873,- (64 GB)

Besturingssysteem iOS 6.0

Processor Apple A6 (1,3 Ghz, dualcore)

Geheugen 1 GB

Scherm 4 inch IPS (1136 x 640)

Camera achterzijde 8 megapixel

Camera voorzijde 1,2 megapixel

Accucapaciteit 1440 mAh

Communicatie 802.11a/b/g/n, bluetooth 4.0, gps

Afmetingen 123,8 x 58,6 x 7,6 mm

Gewicht 112 gram

Formaat simkaart Nanosimkaart

Meegeleverd Earpods, Lightning-naar-usb-kabel, usb-adapter

Verkrijgbare kleuren Zwart, wit

Pluspunten

Schermkwaliteit

Snelheid

Gewicht

Goede camera

Minpunten

Lightning-connector

Prijs

▼ Volgende artikel
Wat doet 120 Hz voor je televisie of monitor, en heb je het wel echt nodig?
© ER | ID.nl
Huis

Wat doet 120 Hz voor je televisie of monitor, en heb je het wel echt nodig?

Als je de specificatielijst van een moderne televisie of monitor bekijkt, zie je achter het kopje 'verversingssnelheid' vaak een getal staan gevolgd door 'Hz'. Jarenlang was 50 of 60 Hz de standaard, maar tegenwoordig pronken fabrikanten met 100, 120 of zelfs 144 Hz. Klinkt sneller, en sneller is meestal beter, maar wat betekent het nou eigenlijk voor jouw kijkervaring? Is het een noodzaak voor iedereen, of vooral leuk voor fanatieke gamers?

Om te begrijpen wat die Hertz (Hz) doet, moet je een televisie of monitor niet zien als een statisch schilderij, maar als een soort digitale flipbook. Het beeld dat je ziet, wordt immers continu opnieuw opgebouwd. Een standaard 60Hz-scherm ververst het beeld 60 keer per seconde. Dat is voor het menselijk oog snel genoeg om een vloeiende beweging waar te nemen bij normaal tv-kijken, zoals het nieuws of een dramaserie. Een 120Hz-scherm doet dat dus dubbel zo vaak: 120 keer per seconde.

©DC Studio

Waarom zou je meer beelden per seconde willen?

Het grootste voordeel van een hogere verversingssnelheid is soepelheid. Hoe meer beelden er per seconde worden getoond, hoe vloeiender bewegingen eruitzien. Bij 60 Hz kunnen snelle acties soms wat schokkerig ogen of last hebben van bewegingsonscherpte, ook wel 'motion blur' genoemd. Bij 120 Hz blijven details scherp, zelfs als de camera snel draait of als er bijvoorbeeld een raceauto voorbij raast. Daarnaast voelt de besturing van games directer aan. Tussen het moment dat je een knop indrukt en het moment dat je actie op het scherm ziet, zit minder tijd. Dat verschil in milliseconden lijkt verwaarloosbaar, maar je brein pikt het direct op als een responsievere ervaring.

Het verschil tussen 120 en 144 Hz (en hoger)

Terwijl 120 Hz de nieuwe gouden standaard is voor televisies, zie je bij computermonitors vaak getallen als 144 Hz, 165 Hz of zelfs 240 Hz en hoger. Het principe blijft hetzelfde, maar de toepassing verschilt. 120 Hz is de limiet voor de huidige generatie spelcomputers, zoals de PlayStation 5 en Xbox Series X. Televisies richten zich daarom specifiek op dat getal. Pc-gamers hebben echter vaak krachtiger videokaarten die nóg meer beelden per seconde kunnen produceren. Daarom zie je monitors met 144 Hz of meer.

Is het verschil tussen 120 en 144 Hz zichtbaar? Voor de gemiddelde gebruiker nauwelijks. Waar de stap van 60 naar 120 Hz een wereld van verschil is die bijna iedereen direct ziet, is de stap naar 144 Hz of hoger vooral voer voor professionele e-sporters die elke mogelijke fractie van een seconde winst nodig hebben. Voor de consument die een monitor zoekt voor thuisgebruik en gaming, is alles boven de 120 Hz doorgaans een uitstekende keuze.

©ER | ID.nl

Heb jij het nodig?

Het antwoord op die vraag hangt volledig af van wat je met je scherm doet; of dat nu een tv of een gamemonitor is. Kijk je voornamelijk lineaire televisie, films en series via streamingdiensten? Dan is een 120Hz-scherm geen harde noodzaak, aangezien films doorgaans in 24 beelden per seconde worden geschoten. Toch hebben 100/120Hz-panelen in televisies vaak wel een betere beeldkwaliteit en kunnen ze die films rustiger weergeven dan goedkopere 60Hz-panelen.

Ben je echter een gamer? Dan is het antwoord volmondig ja. De nieuwste spelcomputers en moderne videokaarten zijn gemaakt om die hoge snelheden te benutten. Games spelen soepeler, zien er scherper uit tijdens actiescènes en je reageert sneller op wat er gebeurt. Als je nu een nieuwe tv of monitor koopt met het oog op de toekomst en gaming, is 120 Hz of hoger eigenlijk een vereiste op je wensenlijstje. Let er bij televisies wel op dat je beschikt over een HDMI 2.1-aansluiting, want alleen die kabel kan de enorme hoeveelheid data van 4K-beeld met 120 Hz verwerken.

Drie tv's met 120 Hz of meer

De meeste high-end tv's van dit moment ondersteunen 120 Hz voor spelcomputers (PS5/Xbox Series X) en gaan zelfs tot 144 Hz als je ze aan een krachtige gaming-pc hangt.

Als we kijken naar de huidige generatie televisies, kunnen we niet om de LG OLED evo C5 heen. Dit is de gloednieuwe opvolger van de populaire C4 en wordt gezien als de standaard voor gamers en filmliefhebbers. Hij beschikt over vier HDMI 2.1-poorten die de volle 144 Hz ondersteunen, wat hem toekomstbestendig maakt voor pc-gamers, terwijl hij naadloos samenwerkt met de PlayStation 5 en Xbox Series X op 120 Hz. Het nieuwe paneel heeft een nog hogere helderheid dan zijn voorganger, waardoor HDR-beelden nog meer impact hebben.

Daarnaast is de Samsung OLED S95F een absolute blikvanger in de winkels. Waar Samsung vorig jaar hoge ogen gooide met de S95D, doet de F-serie er nog een schepje bovenop met een vernieuwde antireflectielaag die nog beter werkt in lichte kamers. Dit model combineert de diepe zwartwaarden van OLED met de intense kleuren van Quantum Dots. Ook dit scherm ondersteunt verversingssnelheden tot 144 Hz en beschikt over de uitgebreide Gaming Hub van Samsung, waarmee je zelfs zonder console games kunt streamen.

Voor wie liever geen OLED wil, is de Samsung Neo QLED QN90F de meest courante keuze in het high-end lcd-segment. Dit 2025-model maakt gebruik van geavanceerde Mini-LED-technologie, waardoor de helderheid veel hoger ligt dan bij OLED-schermen. Dat maakt hem ideaal voor een zonovergoten woonkamer. Met een verversingssnelheid die oploopt tot 144 Hz en een extreem lage invoervertraging, is dit voor veel competitieve gamers de favoriete keuze.

Drie monitors met 120 Hz of meer

Bij monitors ligt de standaard tegenwoordig al hoger dan 120 Hz, omdat snelheid de uitkomst van een potje schieten of racen bepaalt. Deze modellen zijn populair op Kieskeurig.

Op het gebied van monitoren zien we dat 240 Hz langzaam de nieuwe standaard wordt voor de serieuze gamer. Een model dat momenteel erg goed scoort op Kieskeurig is de LG UltraGear 27GR83Q. Dit is een 27-inch IPS-scherm met een razendsnelle verversingssnelheid van 240 Hz. In tegenstelling tot oudere modellen biedt dit scherm een extreem snelle responstijd van 1 milliseconde, waardoor je in snelle shooters geen last hebt van wazige beelden. Het is een van de meest complete monitoren van dit moment die zowel voor pc als console geschikt is.

Zoek je de absolute top in beeldkwaliteit, dan is de Samsung Odyssey G6 (G60SD) een model dat je veel ziet. Dit is een moderne OLED-monitor met een verversingssnelheid van maar liefst 360 Hz. Hoewel dat misschien overkill klinkt, zorgt de combinatie van de OLED-techniek en deze snelheid voor een ongekend vloeiende en scherpe ervaring. Het scherm heeft bovendien een nieuw koelsysteem waardoor de kans op inbranden – een angst bij oudere OLED-monitoren – aanzienlijk is verkleind.

Voor wie een beperkter budget heeft maar wel snelheid wil, is de MSI MAG 27CQ6F een actuele hardloper. Dit is een gebogen scherm (Curved) met een snelheid van 180 Hz, wat net dat beetje extra soepelheid geeft ten opzichte van de standaard 144 Hz-schermen. Het paneel biedt een hoog contrast en is daarmee een uitstekende instapper voor wie zijn game-ervaring wil upgraden zonder direct de hoofdprijs te betalen.

▼ Volgende artikel
Waarom QD-OLED voor veel gamers de beste keus is
© ID.nl
Huis

Waarom QD-OLED voor veel gamers de beste keus is

QD-OLED is steeds vaker terug te vinden in gamingmonitoren. Waar deze techniek eerst vooral was voorbehouden aan het hogere segment, zie je steeds vaker in modellen die voor een veel bredere groep gamers betaalbaar zijn. De vraag is natuurlijk of je dat verschil in beeldkwaliteit ook echt merkt tijdens het spelen. In dit artikel lees je hoe QD-OLED werkt en wanneer je het verschil in de praktijk merkt.

In dit artikel

In dit artikel lees je wat QD-OLED precies is en waarom deze schermtechniek vooral bij gamen zichtbaar voordeel biedt. We leggen uit hoe QD-OLED verschilt van traditionele lcd-panelen, wat je merkt bij snelle actie en donkere scènes, en hoe het zit met helderheid, HDR en reflecties. Ook besteden we aandacht aan burn-in en de beschermingsmechanismen die moderne QD-OLED-monitoren gebruiken. Tot slot lees je voor welk type gamer QD-OLED het meest geschikt is en wanneer een Mini-LED-monitor een logisch alternatief kan zijn.

Lees ook: Lcd versus oled: wat is het verschil en welke televisie moet je kiezen?

Wat QD-OLED anders maakt

Een traditioneel LCD-paneel werkt met achtergrondlicht dat door meerdere lagen heen moet voordat je een beeld ziet. Dat kost tijd en maakt dat zwart nooit volledig zwart wordt. QD-OLED laat die tussenlagen achterwege. Elke pixel geeft zelf licht en schakelt onafhankelijk van de rest. Daardoor reageert het beeld direct. De quantum-dot-laag zet het blauwe OLED-licht om in diepe en zuivere kleuren. Het voelt alsof je condens van een raam veegt: zodra de waas verdwijnt, zie je het beeld helder en zonder vertraging.

©ID.nl

Vloeiende beelden bij snelle actie

Die directe pixelreactie merk je vooral wanneer je snelle spellen speelt. Omdat pixels vrijwel meteen overschakelen naar een nieuwe kleurstand, blijven objecten die over het scherm vliegen scherp in beeld. In shooters, racespellen en andere games waarbij snelheid telt, bijvoorbeeld voetbalgames, ontstaat daardoor een rustiger beeld met minder bewegingsonscherpte. Je ogen hoeven zich minder vaak aan te passen. Daardoor raken ze minder snel vermoeid en houd je makkelijker overzicht, ook wanneer je langere tijd achter elkaar speelt.

©ID.nl

Zicht in donkere scènes

QD-OLED blinkt uit in donkere scènes. Pixels die geen licht hoeven te geven, staan volledig uit en leveren een diep zwart dat je bij LCD-panelen zelden ziet. Doordat heldere elementen hier direct naast kunnen staan zonder dat ze licht lekken, ontstaat een sterk contrast dat schaduwen en lichte accenten duidelijker scheidt. Daardoor verdwijnen grijze waasjes in schaduwhoeken en blijven contouren van objecten helder zichtbaar. Vooral in stealth-games, horrorspellen en shooters waarin je tegenstanders soms alleen als silhouet ziet, levert dat een tastbaar voordeel op.

©ID.nl

Kleurrijk zonder overdrijven

De quantum-dot-laag zorgt voor een breed kleurbereik waardoor lichteffecten, huidtinten en subtiele schaduwen goed zichtbaar blijven. Veel QD-OLED-monitoren tonen kleuren standaard wat verzadigd, vooral in de felste modi. In een sRGB- of filmmodus wordt het beeld zachter en natuurgetrouwer, wat beter aansluit bij fotobewerking en dagelijks gebruik. Zodra je de juiste modus gebruikt, lopen kleuren vloeiend in elkaar over en blijven ze gelijkmatig, terwijl uitgesproken elementen zoals neon en magie juist duidelijk opvallen. Dat merk je niet alleen in games, maar ook wanneer je foto's bewerkt of films kijkt.

Helderheid en HDR in perspectief

QD-OLED heeft op het gebied van helderheid flinke stappen gezet ten opzichte van eerdere OLED-generaties. In HDR-games kunnen lichte delen krachtig oplichten zonder dat fel zacht of dof oogt; explosies, glinsteringen op water en fel tegenlicht komen daardoor beter tot hun recht. Toch is het goed om te weten dat deze techniek niet alle beperkingen wegneemt. De helderheid van QD-OLED hangt sterk af van de schermvulling. Bij SDR (standaard dynamisch bereik, het normale helderheidsniveau voor dagelijkse pc-taken) op een volledig wit scherm ligt de helderheid meestal rond de 200 tot 250 nits. Bij kleinere, heldere onderdelen kan dit oplopen richting 400 tot 500 nits. In HDR kunnen pieken van 1000 tot 1300 nits worden bereikt, maar die waarden gelden vooral voor kleine accenten en niet voor het hele scherm. Mini-LED-monitoren houden hogere helderheidsniveaus langer vast, wat in fel verlichte kamers zichtbaar voordeel geeft in extreme highlights. QD-OLED compenseert veel daarvan met perfect zwart, waardoor het contrast wel krachtig blijft (zie ook kader QD-OLED versus Mini-LED) .

Reflecties in daglicht

De meeste QD-OLED-monitoren hebben een glanzende afwerking. Dat helpt bij de kleurweergave en het contrast, maar maakt het paneel gevoeliger voor reflecties bij daglicht. Daarnaast ontbreekt een polarisatiefilter. Daardoor kunnen zwartwaarden in fel licht een paarse of grijze waas krijgen: het diepe zwart wordt zichtbaar opgelicht, meer dan bij een gewone spiegeling. Dat drukt het contrast in een goed verlichte kamer en kan afleiden bij gamen. Gebruik je de monitor vooral in een donkere of gelijkmatig verlichte ruimte, dan speelt dit nauwelijks. In kamers met veel direct zonlicht of grote ramen komt een matte Mini-LED-monitor daarom vaak rustiger over.

©ID.nl

Minimale inputvertraging

Naast de snelle pixelreacties is ook de invoervertraging laag. Moderne QD-OLED-modellen reageren direct op elke muisbeweging en elke controlleractie. Vooral in competitieve shooters is dat een voordeel, omdat elke handeling zonder merkbare vertraging op het scherm verschijnt. 

QD-OLED versus Mini-LED

QD-OLED en Mini-LED worden vaak naast elkaar genoemd, maar het zijn fundamenteel verschillende technieken. QD-OLED is zelflichtend: elke pixel geeft zijn eigen licht en kan volledig uit. Dat levert perfect zwart, zeer snelle pixelreacties en sterk contrast op, wat vooral bij games met veel beweging en donkere scènes zichtbaar voordeel geeft.

Mini-LED is een verfijnde vorm van LCD. Het paneel gebruikt duizenden kleine leds als achtergrondverlichting die in zones worden gedimd. Daardoor kan een Mini-LED-scherm hoge helderheid over grote delen van het scherm vasthouden, wat prettig is in fel verlichte kamers en bij HDR met veel lichtaccenten. Zwart is hierbij wel afhankelijk van lokale dimming en nooit volledig uitgeschakeld zoals bij OLED.

Kort gezegd blinkt QD-OLED uit in contrast, snelheid en beeldrust in donkere omgevingen, terwijl Mini-LED praktischer is bij veel omgevingslicht, wanneer dezelfde elementen of onderdelen langdurig in beeld staat en als hoge helderheid belangrijk is.

Burn-in en levensduur

Burn-in blijft bij elke OLED-variant een punt van aandacht, al zijn moderne QD-OLED-schermen duidelijk verder dan eerdere generaties. Ze gebruiken meerdere beschermingsmechanismen die de belasting door statische beelden beperken. Voor normaal gamegebruik werkt dat in de praktijk goed en blijft het risico klein.

Dat neemt niet weg dat enige nuance op zijn plaats is. Gebruik je een monitor dagelijks vele uren voor taken met veel vaste elementen, zoals spreadsheets, fotobewerkingspanelen of het steeds terugkerende HUD van één game, dan is de kans op inbranden groter dan bij LCD- of Mini-LED-panelen. Afwisseling in wat je op het scherm toont en af en toe even pauze nemen helpt om het paneel langer in goede staat te houden. Even pauze nemen is ook voor jezelf goed trouwens!

Wat voor beschermingstechnieken kun je tegenkomen?

Wat is het?Wat doet het?
Screensaver (schermbeveiliging)Dimt het scherm bij langdurig stilstaand beeld en herstelt de helderheid automatisch zodra er weer beweging is, om inbranden te voorkomen.
Pixel orbiting (pixelverschuiving)Verschuift het beeld continu minimaal op pixelniveau zodat vaste elementen nooit exact op dezelfde plek blijven staan.
Pixel refresh (pixelverversing)Start een onderhoudscyclus waarbij het paneel zichzelf corrigeert om slijtage en beginnende inbranding te verminderen.
Auto Warning (automatische waarschuwing)Geeft na een bepaalde gebruiksduur automatisch een melding om een pixel refresh uit te voeren.
Logos protection (logobescherming)Herkent vaste logo's in beeld en verlaagt daar lokaal de helderheid om inbranden te beperken.
Boundary dimmer (randdimming)Dimt automatisch delen van het scherm met zwarte balken of sterke helderheidsverschillen, bijvoorbeeld bij afwijkende beeldverhoudingen.
Taskbar dimmer (taakbalkdimming)Verlaagt specifiek de helderheid van de taakbalk om langdurige statische weergave op die plek te beperken.
Thermal protection (thermische beveiliging)Past de helderheid automatisch aan wanneer de monitor te warm wordt, om oververhitting en paneelslijtage te voorkomen.

©AGON by AOC

AGON by AOC PRO OLED AG276QKD2

Voorbeeld: bescherming in de praktijk

Veel QD-OLED-monitoren combineren verschillende beschermingsmechanismen om het risico op burn-in te beperken. In onderstaande tabel zie je bijvoorbeeld wat je kunt vinden in een aantal recente modellen uit de AGON PRO line-up van AOC. Je kunt al deze functies zelf in- en uitschakelen en je kunt de intensiteit ervan aanpassen. Dat betekent dat je zelf kunt bepalen hoe sterk de bescherming is.

Techniek ⬇ / Model ➡AG276QKD2AG276UZDAG346UCDAG276QZD2
Screen saverJa: Off / Slow / FastJa: Off / Slow / FastJa: Off / Slow / FastJa: Off / Slow / Fast
Pixel orbitingJa: Off / Weak / Medium / StrongJa: Off / Weak / Medium / StrongJa: Off / Weak / Medium / StrongJa: Off / Weak / Medium / Strong
Pixel refreshJa: On / OffJa: On / OffJa: On / OffJa: On / Off
Auto WarningJa: On / OffJa: On / OffJa: On / OffJa: On / Off
Logos ProtectionJa: Off / 1 / 2 / 3 / 4Ja: Off / 1 / 2Ja: Off / 1 / 2Ja: Off / 1 / 2
Boundary dimmerJa: Off / 1 / 2 / 3 / 4Ja: Off / 1 / 2 / 3Ja: Off / 1 / 2 / 3Ja: Off / 1 / 2 / 3
Taskbar dimmerJa: Off / 1 / 2 / 3 / 4Ja: Off / 1 / 2 / 3Ja: Off / 1 / 2 / 3Ja: Off / 1 / 2 / 3
Thermal protectionJa: Off / OnJa: Off / OnJa: Off / OnJa: Off / On

Voor wie QD-OLED vooral interessant is

Gamers die veel snelle actie spelen, halen het meeste uit QD-OLED. De voordelen van de techniek zijn in elk genre zichtbaar, maar vallen vooral op in shooters en racespellen, waar tempo en directe reacties tellen. Ook filmische games die sterk leunen op licht-donkercontrasten winnen zichtbaar aan sfeer en detail.

Conclusie

QD-OLED combineert diepe zwartwaarden met snelle pixelreacties en een breed kleurbereik. Dat zorgt voor een vloeiend beeld in snelle games en meer overzicht in donkere scènes. HDR komt overtuigend tot zijn recht, al blijven Mini-LED-schermen beter overeind bij zeer hoge helderheid en fel daglicht. Inbranden blijft een punt van aandacht wanneer hetzelfde element lange tijd in beeld staat, maar moderne modellen beschikken over uitgebreide beschermingsmaatregelen. Voor veel gamers is QD-OLED daarmee een goede keuze: snel, sfeervol en klaar voor de komende jaren.

QD, OLED en QD-OLED

OLED
Elke pixel geeft zelf licht. Daardoor zijn zwartwaarden diep en schakelt het beeld snel. Geschikt voor gaming en films, met aandacht voor burn-in bij langdurig statisch beeld.

QD (Quantum Dots)
Quantum dots zetten licht om in pure, heldere kleuren. Ze worden ingezet om kleurvolume en helderheid te verbeteren.

QD-OLED
Combineert de zelflichtende OLED-pixelstructuur met een quantum-dot-laag. Je krijgt diepe zwarttinten, snelle reactie en een breed kleurbereik. Het is een balans tussen snelheid, helderheid en kleurprecisie die goed aansluit bij moderne games.