Natuurlijk volgen we ook bij Reshift wat er in de wereld en in Oekraïne gebeurt. Heel Nederland wil helpen. Jij vast ook. Maar wat kun je doen? Hier zetten we een aantal mogelijkheden op een rij. Verre van volledig, maar het is een begin. En elk beetje telt!

Doneren

De snelste en makkelijkste manier om te helpen, is door geld te doneren. Je kunt dat doen bij de bekende goede doelen:

UNHCR: https://donate.unhcr.org/int/en/ukraine-emergency

Vluchtelingenwerk Nederland: https://actie.vluchtelingenwerk.nl/doneren-oekraine-rusland

Unicef: https://www.unicef.nl/doneren/help-de-kinderen-in-oekraine

Rode Kruis: https://doneer.rodekruis.nl/oekraine

Ook is inmiddels Giro 555 geopend, van de samenwerkende hulporganisaties: https://giro555.nl

Daarnaast zijn er kleinere initiatieven waaraan je kunt doneren, zoals de Stichting Oekraïners in Nederland, die het ingezamelde geld willen gebruiken voor de rehabilitatie van gewonde soldaten, ondersteuning voor gevluchte kinderen en ondersteuning voor families van gesneuvelde soldaten: https://www.ukrainians.nl/ondersteuning. Een ander initiatief is dat van Transporteffect & Chauffeursnieuws, dat met het geld gestrande Oekraïense vrachtwagenchauffeurs voorziet van voedselpakketten en andere eerste levensbehoeften: https://www.doneeractie.nl/help-de-oekra-239-ense-chauffeur-in-nederland/-61026.

Zelf in actie komen?

Wil je zelf meer doen dan alleen geld doneren, dan zijn er allerlei acties waaraan je kunt meedoen.

- In bijna elke plaats in Nederland worden intussen inzamelingsacties georganiseerd. Informatie daarover vind je vaak op Facebook, maar ook lokale nieuwssites en huis-aan-huisbladen berichten erover. Je kunt eventueel je gemeente bellen om te vragen of zij op de hoogte zijn van bestaande initiatieven.

- Naast spullen kun je ook tijd geven. Er wordt massaal gegeven aan deze acties. Dat betekent dat de organisatie vaak ook handjes nodig heeft, om spullen te sorteren en in te pakken.

- Ook hard nodig zijn opslagruimte en vervoer. Heb je een lege schuur of loods, of heb je een busje en ben je bereid naar Polen, Hongarije of een van de andere buurlanden van Oekraïne te rijden? Meld je dan vooral aan bij een van de initiatieven in je woonplaats en kijk wat jij kunt doen.

- Heb je woonruimte over waar vluchtelingen tijdelijk zouden kunnen verblijven? Dat kan een kamer in je huis zijn, maar bijvoorbeeld ook een vakantiehuis. Er zijn verschillende organisaties waarbij je je kunt aanmelden, zoals Takecarebnb. Er zijn de afgelopen dagen ook allerlei burgerinitiatieven opgezet, zoals Room For Ukraine en Onderdak Oekraïne. Op de site van Vluchtelingenwerk staat een lijst met antwoorden op de meest gestelde vragen over het in huis nemen en/of woonruimte bieden aan vluchtelingen.

- Je kunt ook je stem laten horen tijdens demonstraties, die momenteel ook overal in het land georganiseerd worden.

©PXimport

Geen nepnieuws volgen of verspreiden

Wil je weten wat er allemaal gebeurt, ga dan niet af op vage Facebook-geruchten of complotdenkers op internet. Gebruik betrouwbare media. We hebben er een aantal voor je verzameld. De informatie is in het Nederlands of in het Engels. Beperk je vooral ook niet tot één bron: juist door er meer te gebruiken, krijg je een duidelijker beeld van wat er gebeurt.

Betrouwbare sites zijn bijvoorbeeld die van de NOS, BBC, The Kyiv Independent, The New Voice of Ukraine, Bellingcat en The Moscow Times. Wat die laatste betreft: media in Rusland mogen van de toezichthouder bepaalde woorden niet gebruiken. Oorlog, offensief en invasie zijn verboden. In plaats daarvan moet de term speciale operatie gebruikt worden. Tot nu toe (2 maart 2022) lijkt de Moscow Times zich daar in ieder geval niets van aan te trekken.

©PXimport

Twitter als nieuwsbron

Zit je op Twitter, dan kun je daar de oorlog in Oekraïne bijna in realtime volgen. Veel journalisten, fotografen en oorlogscorrespondenten doen ter plekke of vanuit de buurlanden verslag. Ook president Zelensky, inmiddels gevolgd door 4,4 miljoen mensen, houdt daar in zowel het Oekraïens als het Engels de wereld op de hoogte. Andere relevante Twitter-accounts zijn bijvoorbeeld die van:

• RTL-correspondent Jeroen Akkermans

• Trouw-verslaggever Michiel Driebergen

• Journalist Harald Doornbos

• Nieuwsuur-reporter Gert-Jan Dennekamp

• Christopher Miller van BuzzFeedNews

• Illia Ponomarenko van de Kyiv Independent

• Nika Melkozerova van The New Voice of Ukraïne.

• Derk Sauer, de Nederlandse oprichter van The Moscow Times, is het volgen ook meer dan waard.

Wat je ook wilt doen: dóe het!

Het enige wat geen nut heeft, is machteloos toekijken en niets doen. Dus of je nu een paar euro doneert of met een bus vol spullen naar Polen rijdt: Дякую!

Wil je voor de zomer nog snel een paar kilo kwijt? Daarvoor hoef je echt niet meteen naar de sportschool. Wie thuis flink de handen uit de mouwen steekt, verbrandt namelijk meer calorieën dan je misschien denkt. Schoonmaken, tuinieren, tillen, traplopen en zelfs strijken: elke klus is een mini-workout op zich!

Lees ook: 7 fruitsoorten die je het beste kunt eten als je wilt afvallen

Stofzuigen, dweilen en ramen lappen

Schoonmaken verhoogt je hartslag. Neem bijvoorbeeld stofzuigen. Wat op het eerste gezicht een simpele klus lijkt, vraagt toch flink wat beweging. Je loopt heen en weer, draait je romp, buigt, strekt je armen en soms moet je zelfs de meubels verplaatsen. Al met al ben je dus constant in beweging. Als je dit een half uur volhoudt in een flink tempo, verbruik je al gauw 85 tot 100 calorieën, afhankelijk van je gewicht. Dweilen, waarbij je kracht zet vanuit je schouders en bovenlichaam, kost nog wat meer energie.

Ook ramen lappen is intensiever dan het lijkt. Vooral als je boven je hoofd werkt of telkens naar boven en beneden moet reiken. Wie de binnen- en buitenkant van de ramen op één dag aanpakt, heeft aan het einde van de middag vaak spierpijn in zijn of haar armen. En dat is precies het punt: hoe meer spiergroepen je gebruikt, hoe hoger je verbranding.

Strijken, bedden verschonen en wassen

Er zijn ook klussen die niet direct als 'sportief' voelen, maar wel degelijk bijdragen aan je verbranding. Strijken bijvoorbeeld. Je staat vaak lang op één plek, beweegt constant met je armen, en als je het in een stevig tempo doet, verbrand je tot zo'n 75 calorieën per uur. Dat is weliswaar minder dan bij dweilen of traplopen, maar het telt op. Zeker als je er een gewoonte van maakt om tijdens het strijken lichtjes door je knieën te buigen of steeds kleine stapjes naar links en rechts te zetten.

Ook bedden verschonen is een onderschatte klus. Matrassen optillen, hoeken van hoeslakens strak trekken, dekbedden schudden – het is een kleine workout op zich. Hier werk je met je hele lichaam, en dat merk je ook aan je ademhaling. Haal je drie bedden af en maak je ze opnieuw op? Dan ben je zo twintig tot dertig minuten bezig, goed voor 100 tot 150 calorieën, afhankelijk van hoe vlot je doorwerkt.

Wassen en de was ophangen zijn ook actieve bezigheden. Zeker als je de was buiten aan de lijn hangt. Je tilt, reikt, draait, bukt – beweging zat. De extra inspanning zit 'm vaak in de herhaling: een paar wasjes op één dag betekent veel heen en weer lopen, tillen en ophangen.

©Olga Yastremska, New Africa, Africa Studio

Traplopen, sjouwen en tillen

Huishoudelijke taken waarbij je trappen loopt of moet sjouwen, zoals de wasmand naar zolder brengen of boodschappen uitladen, leveren relatief veel verbranding op in korte tijd. Traplopen is zelfs een van de meest intensieve activiteiten binnenshuis. Je tilt bij elke stap je eigen lichaamsgewicht omhoog. Als je meerdere keren per dag de trap op en af gaat, tikken de calorieën ongemerkt aan. Of beter gezegd, af.

Ook het verplaatsen van meubels, dozen of zelfs een volle stofzuiger draagt bij aan je dagelijkse verbranding. Vooral als je zware dingen van beneden naar boven brengt, of vanuit een onhandige hoek moet tillen, activeer je meerdere spiergroepen tegelijk.

In de tuin werken

Zodra het weer het toelaat, lonkt het buitenleven. En ook daar liggen genoeg kansen om te bewegen zonder dat het als sport voelt. Onkruid wieden, snoeien, de heg knippen, bladeren harken of gras maaien met een handmaaier – allemaal activiteiten waarbij je langdurig in beweging bent en je spieren aan het werk zet.

Tuinieren is vooral goed voor je core (je rompstabiliteit), rug en benen. Wie af en toe een kruiwagen vol tuinafval moet verplaatsen of met potgrond aan de slag gaat, zet bovendien kracht. Het voordeel is dat je in de tuin vaak langer doorwerkt dan je van tevoren had gepland. En dan heb je zo ongemerkt al 300 tot 400 calorieën verbrand.

Tempo, houding en afwisseling maken het verschil

Hoeveel energie je verbruikt bij huishoudelijke klussen, hangt sterk af van de manier waarop je ze aanpakt. Werk je rustig of stop je steeds tussendoor, dan ligt het verbruik lager. Maar zet je een muziekje op, verhoog je het tempo en werk je gefocust, dan kan het best pittig zijn.

Ook je houding speelt een rol. Wie uit de rug tilt of verkeerd draait, loopt eerder tegen blessures aan. Buig dus vanuit je knieën, houd je rug recht en span je buikspieren aan tijdens het werk. Dat is niet alleen veiliger, maar zorgt er ook voor dat je meer spiergroepen activeert.

Afwisseling is ook belangrijk. Wissel staan en zitten af, combineer zware taken met lichtere en neem korte pauzes als je langer dan een uur bezig bent. Dat maakt het huishouden fysiek beter vol te houden én leuker.

Weinig extra moeite, wél effect

Het mooie van calorieën verbranden met het huishouden is dat het weinig extra moeite kost. Je moet het toch doen – en met een iets actievere aanpak profiteert je lichaam er ook van. Zeker als je de hele dag achter een bureau zit, zijn deze klusjes een welkome onderbreking. Je komt even in beweging, gebruikt je spieren, en maakt ondertussen ook nog je huis of tuin een stukje netter.

Wie het effect groter wil maken, kan het combineren met lichte extra beweging zoals een dagelijkse wandeling, wat rek- en strekoefeningen of fietsen naar de supermarkt in plaats van met de auto. Alles bij elkaar ben je dan actiever dan je denkt, zonder dat het als sporten voelt.

©Dmytro Vasylenko

Tot slot

Natuurlijk vervangt stofzuigen geen rondje hardlopen en is ramen zemen niet hetzelfde als krachttraining. Maar als je het slim aanpakt, kun je op een dag toch een paar honderd calorieën extra kwijtraken, gewoon door bezig te zijn. De truc zit 'm in bewuster bewegen, klussen afwisselen en jezelf af en toe net wat meer uitdagen.

Dus als je je afvraagt hoe je zonder sportkleding en sportschoolabonnement fitter de zomer ingaat: kijk eens rond in huis. Grote kans dat je schoonmaakdoek, wasmand of kruiwagen je daarbij meer helpen dan je dacht.

In onderstaande tabel zie je hoeveel calorieën je verbrandt met huishoudklussen. *

*Hoeveel je weegt, heeft daar ook invloed op. 72 kilo is het gemiddelde gewicht van vrouwen in Nederland; 85 kilo van mannen. Voor beide gewichtsklassen hebben we het verbruik uitgerekend.

De temperatuur van je koelkast is belangrijker dan je misschien denkt. Als je 'm goed instelt, blijft je eten niet alleen langer vers, maar voorkom je ook verspilling én nare luchtjes.

Wat is de beste temperatuur voor je koelkast?

De gouden standaard? 4 graden Celsius. Daarmee zit je voor de meeste etenswaren helemaal goed. Mocht jouw koelkast hoger of lager staan, dan weet je dus wat je te doen staat. Maar let op: die 4 graden geldt niet overal in je koelkast. Onderin is het meestal wat koeler, omdat koude lucht naar beneden zakt. In de deurvakken – waar je telkens warme lucht binnenlaat als je de deur opentrekt – is het juist wat warmer. Zeker als je koelkast goed vol zit, kunnen de verschillen flink oplopen.

Wil je het zeker weten? Plaats dan op verschillende plekken een simpele koelkastthermometer en check of alles binnen de perken blijft. Zit er meer dan 3 graden verschil tussen boven en onder, of tussen het midden en de deur? Dan is het tijd om de boel wat slimmer in te richten.

Wist je dat sommige voedingsmiddelen gevoeliger voor temperatuurschommelingen zijn? Vlees, vis, zuivel en eieren moeten strikt op 4 °C worden bewaard. Groenten en fruit kunnen daarentegen ook bij lagere temperaturen goed gedijen in de groentelade.

©Olga Yastremska and Leonid Yastremskiy

Wat is de juiste vriezertemperatuur?

Voor je vriezer geldt één ijskoude regel: -18 graden Celsius is de sweet spot. Op die temperatuur liggen bacteriën en schimmels stil als een standbeeld, en blijft je eten dus veilig bewaard – soms wel maandenlang. Veel vriezers kunnen nóg kouder, maar dat heeft weinig zin. Het kost alleen extra stroom en levert geen voordelen op.

Check ook eens het sterrensysteem op je vriezer: hoe meer sterren, hoe beter hij in staat is om je eten langdurig in topconditie te houden. En twijfel je of jouw diepvries koud genoeg is? Met een vriezerthermometer weet je het zo. Want hoe warmer het wordt, hoe sneller je eten achteruitgaat, en dat is zonde van je boodschappen én je energie.

©Hedgehog94

Hoe stel je de temperatuur in?

Hoe je de temperatuur precies instelt, hangt af van het soort koelkast of vriezer dat je hebt. Heb je een klassiek model met een draaiknop? Dan doe je het een beetje op gevoel. Voor je koelkast zit je meestal goed op stand 3 of 4, voor de vriezer op stand 5. Een losse thermometer is dan geen overbodige luxe om te controleren of je echt rond de 4 °C (koelkast) en -18 °C (vriezer) zit.

Nieuwere apparaten maken het je makkelijker: met een digitaal display stel je de temperatuur tot op de graad nauwkeurig in. En met een slimme koelkast kun je zelfs vanaf je vakantieadres even de boel bijstellen via een app. Ideaal als je vergeten bent dat restje stoofpot erin te zetten voordat je wegging.

Een paar praktische tips: zet je koelkast niet pal naast het fornuis of een radiator – dat maakt 'm onnodig lui. Laat warme gerechten eerst even afkoelen voordat je ze in de koelkast zet, anders raakt de temperatuur van de hele inhoud uit balans. En check af en toe of de deur nog goed sluit. Versleten rubbers laten koude lucht ontsnappen en dan is je energiezuinige instelling voor niks geweest.

Ook interessant: Koelkastproblemen? Zo los je ze op!

©WEBSERVIS

Slim koelen, minder stroom verbruiken

Je koelkast en vriezer staan dag en nacht aan, dus alle kleine beetjes energiebesparing tellen. Begin bij de basis: kies bij de aanschaf voor een energiezuinig model, bij voorkeur eentje met label A. Die zijn flink zuiniger dan oudere of minder efficiënte modellen, en dat merk je uiteindelijk op je energierekening.

Ook de details maken verschil. Controleer minstens één keer per jaar de deurrubbers. Sluiten die niet meer goed aan? Dan ontsnapt er koude lucht en moet je apparaat overuren draaien om alles koel te houden. Houd de deuren sowieso zo veel mogelijk dicht; hoe korter je 'm opent, hoe minder warmte erin komt.

Nog een gouden tip: laat je koelkast en vriezer ademen. Zorg voor genoeg ruimte rondom, vooral aan de achterkant, zodat de warmte netjes kan worden afgevoerd. Zit de boel vol stof? Maak dan even de condensor schoon. En vergeet je vriezer niet af en toe te ontdooien. IJs op de wanden klinkt koud, maar werkt juist als een isolerend jasje, en dat kost extra stroom.