De Fairphone laat zich niet alleen makkelijk upgraden, maar is minstens zo eenvoudig te repareren. Het toestel is tevens duurzaam en wordt ook maatschappelijk verantwoord ontwikkeld. Inmiddels is de Fairphone 2 uitverkocht. Wat maakt deze telefoon zo speciaal?

Fairphone is in 2010 begonnen als een bewustwordingscampagne. Oprichter Bas van Abel wilde aandacht vestigen op ethische misstanden rondom de fabricage en ontwikkeling van smartphones. Zo komen verschillende grondstoffen uit conflictgebieden of uit plaatsen waar milieuwetgeving en arbeidsomstandigheden niet goed zijn. Daarnaast wordt de gemiddelde smartphone geproduceerd in fabrieken met bedroevende arbeidsomstandigheden. Zo zijn er zelfs fabrieken – waar bijvoorbeeld iPhones gemaakt worden – met speciale netten om zelfmoord tegen te gaan.

Al snel kwam Bas tot de conclusie dat het bieden van alternatieven effectiever werkt dan het creëren van bewustzijn. Hij begon daarom het concept van een eerlijke smartphone te ontwikkelen. In 2013 werd in Amsterdam het bedrijf Fairphone opgericht. Doelstelling was een telefoon maken die zo vriendelijk mogelijk is voor mens en milieu. In juni 2013 ging deze telefoon (met het toenmalige prijskaartje van 325 euro) in productie. In korte tijd slaagde het bedrijf erin om 5.000 bestellingen binnen te halen. Onder meer KPN heeft indertijd toegezegd 1.000 telefoons af te nemen. De eerste Fairphones werden in december 2013 aan de klanten geleverd.

Makkelijk upgraden en repareren

Het mooie aan de Fairphone is dat het toestel gemaakt is om te upgraden en te repareren. In de webwinkel van het bedrijf zijn zelfs nog enkele reserveonderdelen voor de inmiddels vijf jaar oude oorspronkelijke telefoon te leveren. Daar hoort wel een kanttekening bij. Halverwege 2017 is de productie van nieuwe onderdelen voor de oorspronkelijke Fairphone gestaakt en – getuige het eigen forum van de fabrikant – zijn accu’s voor dat toestel al langer niet leverbaar. Wat dat betreft zit er klaarblijkelijk ook een eind aan de levensduur van een Fairphone.

©PXimport

Voor de Fairphone 2, die in december 2015 bij de eerste gebruikers in de broekzak belandde, zijn nog wel onderdelen beschikbaar. Een nieuwe accu kost 20 euro en breek je per ongeluk je scherm dan ben je 87 euro kwijt voor een vervangend exemplaar. Wie zijn smartphone wel eens ongelukkig heeft laten vallen, weet dat dit een zeer zachte prijs is voor een nieuw scherm. Voor vervanging is ook geen professionele reparatiedienst nodig. Dat is te danken aan het modulaire ontwerp van de telefoon.

Hoe werkt dat? De meeste onderdelen van de Fairphone zijn zonder gereedschap te vervangen. De telefoon is te openen door clipjes opzij te schuiven. In het toestel staan op de onderdelen instructies gedrukt om het uit elkaar halen te versimpelen. Zo meldt de accu dat je deze eerst moet verwijderen om bij het scherm te kunnen. De twee onderdelen die het meest sneuvelen in smartphones, het scherm en de accu, zijn beide zonder gereedschap te vervangen.

Vanzelfsprekend is niet alles perfect. Reguliere smartphones worden voor het grootste deel in elkaar geplakt met lijm en epoxy. Dat maakt het mogelijk om onderdelen veel dichter op elkaar te zetten, waardoor ontwerpers net iets dunnere smartphones kunnen realiseren. Ter vergelijking, de fairphone 2 is 11 mm dik, de iPhone XS 7,7 mm en de Samsung S9 komt op 8,5 mm. Ook is het OS van de Fairphone antiek te noemen: Android 7.

Aandacht voor grondstoffen en arbeidsomstandigheden

Daar staat tegenover dat Fairphone aandacht heeft voor de winning van grondstoffen en arbeidsomstandigheden. Daarbij wordt onder meer gebruik gemaakt van The Dragonfly Initiative, een adviesbureau dat onderzoek doet naar de herkomst van grondstoffen. Aan 38 grondstoffen voor smartphones is een set kenmerken toebedeeld zoals ‘aandeel in het verbruik in consumenten-elektronica’, ‘mogelijkheid om te recyclen’ en ‘verwachte uitputtingssnelheid’. Ook aspecten als ‘conflicten in winningsgebieden’, ‘aandeel aan gezondheidsproblemen’ en ‘associatie met radioactiviteit en vervuiling’ zijn meegenomen. Fairphone focust op een top 10 van grondstoffen uit deze lijst.

©PXimport

Een voorbeeld van een grondstof die de focus heeft, is kobalt. Dat is nodig is om accu’s te produceren. Bijna de helft van de wereldwijde productie van deze grondstof komt uit Congo-Kinshasa (DRC). In 2016 heeft Amnesty International nog een rapport uitgebracht over de vaak schrijnende omstandigheden van de arbeiders, zeker in de kleinschalige mijnen waar de firma Huayou Cobalt de opbrengst van inkoopt en doorverkoopt.

Diepe mijnschachten worden met primitieve gereedschappen uitgegraven en kinderen vanaf zeven jaar zouden er al aan het werk zijn. Gebrek aan beschermende kleding en uitrusting leidt onder meer tot long- en huidaandoeningen.

In een follow-up rapportage uit 2017 noemt Amnesty verbeteringen bij Huayou Cobalt, specifiek in het tegengaan van kinderarbeid, ‘potentieel positief’ hoewel een gebrek aan transparantie de inschatting over de kwaliteit en effectiviteit van de aanpak moeilijk maakt. Fairphone werkt in Congo-Kinshasa samen met Huayou Cobalt. Het Amsterdamse bedrijf denkt door samenwerking de meeste impact te kunnen boeken in het verbeteren van mijnbouwomstandigheden. Gelijktijdig is de verwachting dat ook de economische ontwikkeling zo gestimuleerd wordt, wat weer tot algehele verbetering van het leefklimaat leidt.

Prijzen en investeringen

Fairphone heeft over de afgelopen jaren verschillende prijzen gewonnen waaronder de Deutscher Umweltpreis, European Business Awards en The Next Web. Eind 2017 kwam daar het nieuws bij dat twee duurzame investeringsfondsen samen 6,5 miljoen euro in het bedrijf gestoken hebben. Dit jaar volgde een crowdfunding-campagne om meer geld binnen te halen en gelijktijdig iedereen een kans te geven om te beleggen in het bedrijf. De doelstelling was om minimaal 1 miljoen euro op te halen, maar uiteindelijk kwam het eindbedrag uit op de zelf ingestelde limiet van 2,5 miljoen euro.

Mensen die ingelegd hebben op de Fairphone krijgen een rente en kunnen op termijn het bedrag omzetten in aandelen. Fairphone gaat het bedrag gebruiken om de verkoop binnen Europa uit te breiden, nieuwe technologie te ontwikkelen en de bevoorradingsketen verder te verbeteren. Op het eigen blog komen onder meer verbeteringen in de goudmijnen van Oeganda en een Welzijnsfonds voor Werknemers bij de partner in China in de aandacht. Wanneer de Fairphone 3 precies gelanceerd gaat worden is nog niet duidelijk.

Stel: je hebt een tekstdocument en je wilt zowel een lange versie als een korte versie afdrukken of als pdf uitvoeren. Je kunt dan met verschillende documentversies weerken, maar soms is het juist minder omslachtig om in hetzelfde document bepaalde stukken tekst te verbergen.

Om de tekst te verbergen, selecteer je eerst de inhoud die je tijdelijk aan het oog wilt onttrekken. Daarna open je het lettertype-dialoogvenster. Dat kan door met de rechtermuisknop op de tekstselectie te klikken en de opdracht Lettertype te kiezen. Of je gebruikt simpelweg de toetscombinatie Ctrl+D. In dit dialoogvenster zet je onder Effecten een vinkje bij de eigenschap Verborgen tekst. Of nog sneller: selecteer de tekst die je wilt verbergen en gebruik de combinatie Ctrl+Shift+H (met de H van hide). Hierdoor verdwijnt de tekst uit beeld. Er zal ook geen extra witruimte te zien zijn.

Alles weergeven

Wil je de tekst tonen, dan kun je die inschakelen via de optie Alles weergeven (Ctrl+*). Dat is de knop met het alineapictogram in het tabblad Start in de groep Alinea, en wordt ook weleens ‘Toon onzichtbare tekens’ genoemd. Hierdoor wordt de verborgen tekst tijdelijk weer zichtbaar, maar hij is wel met kleine grijze puntjes onderstreept. Dat is om aan te geven dat deze tekst nog steeds het kenmerk verborgen heeft en dus niet wordt afgedrukt. Om de tekst wel weer definitief zichtbaar te maken, haal je hem eerst via de functie Alles weergeven tevoorschijn. Daarna selecteer je de met puntjes onderstreepte tekst en vervolgens verwijder je het vinkje Verborgen tekst in het dialoogvenster Lettertype. Vraag je het aantal woorden in het document op met Controleren / Aantal woorden, dan zal de verborgen tekst altijd blijven meetellen. Wanneer je het document afdrukt of exporteert als pdf, zal de verborgen tekst echter niet te zien zijn.

Verborgen tekst altijd weergeven

Ten slotte zit er een optie in Word om verborgen tekst altijd te tonen. Ga daarvoor naar Bestand, kies Opties en selecteer in de linkerkolom Weergave. Je kunt nu met een vinkje aangeven dat je verborgen tekst altijd op het scherm wilt zien. Daaronder bij de Afdrukopties is het mogelijk om in te stellen dat je verborgen tekst altijd wilt afdrukken. Die twee opties zijn niet de standaardinstelling.

Bij ID.nl zijn we gek op producten voor een mooie prijs of die iets extra's of bijzonders te bieden hebben. Daarom gaan we een paar keer per week voor jullie op zoek naar leuke deals. Tegenwoordig is overal een app voor, zelfs wasmachines kun je voor een groot deel op afstand bedienen met je smartphone. Wij bekijken vijf van zulke exemplaren voor minder dan 500 euro.

Het bedienen van je wasmachine door middel van een app is handig. Zo kun je bijvoorbeeld zelf aangeven wanneer je je programma start, kun je deze tussendoor pauzeren als je wil dat de was op een bepaald tijdstip klaar is, zodat je je wasgoed kunt ophangen en krijg je een signaal wanneer de machine klaar is. Wij bekijken vijf via een app te bedienen wasmachines die minder kosten dan 500 euro.

Hoover H‑WASH 500 HWE 49AMBS/1‑S

Met de Hoover H‑WASH 500 HWE 49AMBS/1‑S kun jij wassen via wifi en een smartphone‑app. De machine heeft een capaciteit van 9 kg en een toerental van 1 400 rpm. Dankzij de Eco‑Power‑invertermotor werkt hij energiezuinig en valt hij in energieklasse A. Via de app stel je de startuitstel tot 24 uur in en kun je het wasprogramma of de resterende tijd bekijken.

Het Mix Power System + mengt water en wasmiddel voor een efficiënte reiniging. Daarnaast zijn er programma’s voor wol, katoen, snelle was of stoom. Een trommelreinigingsfunctie helpt om geurtjes te voorkomen en een resttijd‑indicator laat zien hoelang het programma nog duurt.

Hoover H‑WASH 500 HW 49XMBB/1‑S

De Hoover H‑WASH 500 HW 49XMBB/1‑S is een voorlader met 9 kg trommelinhoud. Het toerental bedraagt 1400 rpm en het energie‑etiket is A. Dit model is uitgerust met Wi‑Fi; via de Hoover‑app op je smartphone kun je programma’s kiezen, extra cycli downloaden en een startuitstel instellen. De invertermotor zorgt voor een stille werking en een lange levensduur.

Er zijn speciale programma’s voor bijvoorbeeld wol, een snelle cyclus of een antiallergie-programma. Een resttijd‑indicator en trommelverlichting maken het gebruik eenvoudiger, en een automatische waterniveau‑sensor past het waterverbruik aan de lading aan. Door het toerental van 1400 rpm blijft het restvocht laag en hangt de was minder lang te drogen.

Beko B5WT5941082W

De Beko B5WT5941082W heeft een trommel van 9 kg en een maximaal toerental van 1400 rpm. Dit apparaat is voorzien van een Bluetooth‑module voor bediening via de HomeWhiz‑app. Via deze app kun jij programma’s selecteren, het resterende verloop volgen en extra programma’s (zoals mix, gordijnen of lingerie) downloaden. De wasmachine valt in energieklasse A (‑10 %) en gebruikt een stille inductiemotor.

Dankzij de Aquatech‑technologie wordt water en wasmiddel effectief over het wasgoed gesproeid. Er zijn 15 standaardprogramma’s, waaronder handwas, wol, dark en Outdoor/Sport. Je kunt kiezen voor opties zoals stoom, extra spoelen of trommelreiniging. Het digitale display toont de resterende wastijd, er is startuitstel tot 24 uur en een aquasafe‑functie sluit de watertoevoer af bij lekkage.

Hisense WF5I8043BWF

De Hisense WF5I8043BWF is een slanke voorlader (ongeveer 47 cm diep) met een laadvermogen van 8 kg en een toerental van 1 400 rpm. De machine valt onder energieklasse A(‑30 %) en is uitgerust met wifi om hem via de ConnectLife‑app te bedienen. In een review wordt als voordeel genoemd dat je de wasmachine met een app op afstand kunt bedienen om het soort was en de centrifugeerstand te kiezen, en dat je een melding krijgt wanneer de was klaar is.

Het product heeft een stoomfunctie om kreuken te verminderen en een trommelverlichting zodat je geen sokken vergeet. Dankzij de compacte diepte is het model geschikt voor kleinere ruimtes. De app maakt het mogelijk extra programma’s te downloaden en het energieverbruik te volgen. Met 8 kg capaciteit is de machine geschikt voor een middelgroot huishouden; de maximale
centrifugesnelheid zorgt ervoor dat het restvocht beperkt blijft.

Samsung EcoBubble WW80CGC04AAH

De Samsung EcoBubble™ WW80CGC04AAH is een voorlader met een trommelcapaciteit van 8 kg en een centrifugesnelheid van 1400 rpm. Het apparaat gebruikt EcoBubble‑technologie om wasmiddel op te lossen en belletjes te creëren voor een grondige reiniging bij lage temperaturen. Het energieverbruik bedraagt volgens de specificaties 47 kWh per 100 cycli. Op de officiële Samsung‑pagina staat dat je via de SmartThings‑app de AI Energy Mode kunt inschakelen; daarmee monitor je het energieverbruik en kun je de temperatuur verlagen, de programmaduur
verleng‑ en en tot 70 % energie besparen.

In de app zie je jouw dagelijkse, wekelijkse en maandelijkse stroomverbruik per apparaat. Behalve de app‑bediening biedt de wasmachine een programma voor hygiënestoom, 10 % extra energiebesparing ten opzichte van oudere modellen en een digitale inverter‑motor voor een lager geluidsniveau. Met een geluidsniveau van circa 72 dB tijdens het centrifugeren en een A‑label behoort de machine tot de stille en zuinige klasse.