De Nederlandse overheid heeft de langverwachte 5G-frequentieveiling afgerond. KPN, Odido en VodafoneZiggo hebben de licenties verworven voor het gebruik van het 5G-netwerk op de 3,5 Gigahertz-band. De veiling bracht 174,4 miljoen euro op, maar belangrijker is dat de consument binnenkort dan eindelijk écht 5G-internet kan verwachten.

Minister Micky Adriaansens van Economische Zaken en Klimaat heeft op 1 juli 2024 de resultaten bekendgemaakt van de langverwachte 5G-frequentieveiling in Nederland. Telecomproviders KPN, Odido (voorheen T-Mobile) en VodafoneZiggo hebben de licenties verworven voor het gebruik van het 5G-netwerk op de 3,5 Gigahertz-band en hebben allemaal 100 Mhz bandbreedte ingekocht.

Opbrengst en verdeling

De veiling, die op 25 juni 2024 van start ging, heeft in totaal 174,4 miljoen euro opgebracht. Dat is aanzienlijk minder dan eerder werd geschat, wat mogelijk wijst op een realistischer waardering van de frequenties. De vergunningen hebben een looptijd van ruim zestien jaar, namelijk tot en met 31 december 2040.

Om te voorkomen dat één bedrijf alle frequenties zou opkopen en de markt zou domineren, mocht geen van de providers meer dan 40 procent van de beschikbare frequenties krijgen. Dat is dezelfde regel die ze in 2020 ook al gebruikten. Het idee hierachter is simpel: zo blijven er minstens drie verschillende aanbieders actief, wat goed is voor de consument. Meer keuze betekent immers vaak betere prijzen en diensten.

Verwachte voordelen van 5G

Het gebruik van 5G-technologie belooft verschillende verbeteringen voor zowel consumenten als bedrijven. Minister Adriaansens benadrukt: "Met 5G kunnen data sneller en betrouwbaarder worden verzonden. Dat helpt voor innovatie in de zorg, maar bijvoorbeeld ook voor digitalisering van processen in de maakindustrie of logistiek."

Experts verwachten dat de downloadsnelheden aanzienlijk zullen toenemen. De Nederlandse mobiele internetsnelheid zal gemiddeld meer dan 100 Megabit per seconde (Mbps) bedragen, met maximumsnelheden nabij een netwerkantenne die zelfs boven de 2 Gigabit(!) per seconde kunnen liggen.

©Andrey Popov

Private, lokale 5G-netwerken

Naast de landelijke 5G-netwerken blijft er 2x 50 Megahertz (van de totale 400) in de 3,5 Gigahertz-band beschikbaar voor private, lokale 5G-netwerken. Deze netwerken bieden bedrijven en organisaties de mogelijkheid om een eigen, op maat gemaakt 5G-netwerk op te zetten.

Denk bijvoorbeeld aan een groot havenbedrijf dat autonome voertuigen, kraansystemen en logistieke software naadloos laat samenwerken via een privaat 5G-netwerk. Of aan fabrieken die complexe robotsystemen aansturen, of ziekenhuizen die virtual reality gebruiken voor precisie-operaties.

Deze private netwerken bieden voordelen op het gebied van maatwerk, veiligheid en betrouwbaarheid. De vergunningen hiervoor vallen buiten de recente veiling en kunnen rechtstreeks bij de overheid worden aangevraagd.

Overheidsstandpunt en regelgeving

Minister Adriaansens ziet de veiling als een belangrijke mijlpaal voor de Nederlandse digitale economie. "Bedrijven en consumenten hebben lang op dit moment gewacht. Terwijl ondertussen de datavraag sterk groeit en landen om ons heen al stappen hebben gezet", aldus de minister.

De overheid heeft ook maatregelen genomen om hoogwaardige mobiele dekking te garanderen. Bij de eerdere veiling in 2020 is een dekkingseis van 98 procent van de oppervlakte van elke Nederlandse gemeente vastgelegd, met normen voor minimale snelheid aan de randen van mobiele netwerken.

©ronstik

En onze gezondheid dan...?

Niet iedereen is even enthousiast over de komst van 5G. Sommige mensen maken zich zorgen over mogelijke gezondheidseffecten van de straling die 5G-netwerken uitzenden. De overheid neemt deze zorgen serieus en benadrukt dat de gezondheid van burgers vooropstaat en dat er grondig onderzoek wordt gedaan. Verschillende gezondheidsorganisaties, zoals het RIVM, de Gezondheidsraad en de WHO, hebben de effecten van mobiele straling onderzocht. Op basis van hun bevindingen zijn er veiligheidsregels opgesteld.

Deze regels zijn behoorlijk streng. Ze bepalen hoeveel straling er maximaal mag zijn, en dat maximum ligt veel lager dan het niveau waarop wetenschappers denken dat het schadelijk zou kunnen worden. Het is een beetje zoals snelheidslimieten op de weg: je mag 100 rijden, maar de auto's worden zo gebouwd dat ze veilig zijn bij veel hogere snelheden.

Om er zeker van te zijn dat iedereen zich aan deze regels houdt, doet de overheid regelmatig metingen. Tot nu toe blijkt dat de hoeveelheid straling in Nederland meestal maar een tiende is van wat maximaal is toegestaan. Met andere woorden: we zitten ver onder de limiet. Toch blijft de overheid alert. Ze houden de nieuwste onderzoeken in de gaten en zijn bereid om de regels aan te passen als dat nodig is. Het doel is om iedereen te laten profiteren van de voordelen van 5G, zonder dat dit ten koste gaat van onze gezondheid.

Uitdagingen en toekomstperspectief

KPN, Odido en VodafoneZiggo staan nu voor de uitdaging om hun infrastructuur snel uit te breiden. Ze kunnen de nieuwe frequenties al vanaf juli 2024 in gebruik nemen. De komende periode zal uitwijzen hoe snel de 5G-netwerken worden uitgerold en welke innovatieve diensten als eerste zullen profiteren van deze bloedsnelle netwerktechnologie.

Nederland is nu klaar om de voordelen van 5G-technologie te benutten en zijn positie als digitale koploper in Europa te versterken. De combinatie van snelle netwerken, concurrentie op de markt en ruimte voor private innovatie biedt een veelbelovend perspectief voor de digitale toekomst van het land.

In de rubriek Waar voor je geld gaan we op zoek naar leuke aanbiedingen of producten met bijzondere eigenschappen. Dit keer hebben we een selectie van vijf 65-inch televisies voor je, met uiteenlopende prijzen van zo'n 800 tot 1.600 euro, voor ieder budget dus.

LG OLED65C46LA

Met de LG OLED65C46LA haal jij een televisie in huis die een groot 65‑inch scherm combineert met de uitstekende contrasten van OLED. Elke pixel kan individueel oplichten of uitstaan, zodat zwarte beelden echt donker worden en er geen achtergrondverlichting nodig is. In de praktijk levert dat scherp beeld en een prettige kijkhoek op, waardoor je zelfs vanuit de hoek van je woonkamer naar films of series kunt kijken. De 4K‑resolutie (3.840 × 2.160 pixels) zorgt ervoor dat ondertitels en fijne details bij natuurdocumentaires of sportwedstrijden scherp blijven.

Dankzij het 120 Hz‑paneel worden snelle bewegingen vloeiend weergegeven, wat vooral bij games of sport handig is. De tv draait op LG’s WebOS‑systeem; daarmee kun je eenvoudig navigeren tussen apps zoals Netflix, Disney+ en YouTube. Vier HDMI 2.1‑poorten bieden ruimte voor gameconsoles en randapparatuur. Ook beschikt de tv over eARC voor het doorgeven van geluid naar een externe soundbar.

Samsung QE65Q73D

Als je graag een groot scherm wilt met levendige kleuren, dan is de Samsung QE65Q73D een model om naar te kijken. Deze QLED‑televisie heeft eveneens een schermdiagonaal van 165 centimeter, maar maakt gebruik van een Quantum‑Dot laag om licht om te zetten in een breed kleurvolume. Hierdoor zijn kleuren uit films, series of games aanwezig zonder dat je zelf iets hoeft bij te stellen. Met een verversingssnelheid van 100 Hz worden bewegingen soepel weergegeven en dankzij de Motion Xcelerator 120 Hz‑functie profiteer je bij gameconsoles die hogere verversingsfrequenties ondersteunen.

De 4K AI‑upscaler in Samsungs Quantum‑processor schaalt beelden op tot de volledige Ultra‑HD‑resolutie, zodat je oudere HD‑films scherper ervaart. Het besturingssysteem Tizen biedt toegang tot apps en streamingdiensten en je kunt via SmartThings andere

slimme apparaten bedienen. Er zijn vier HDMI‑poorten en wifi aan boord en energieklasse E geeft aan dat het verbruik gemiddeld is voor een groot QLED‑scherm.

LG OLED65G45LW

De LG OLED65G45LW uit 2024 is een zogeheten Gallery‑model, bedoeld om strak tegen de muur te hangen. Het scherm is slechts enkele centimeters dik, zodat het toestel in je interieur opgaat. Binnenin zit een OLED evo‑paneel met 4K‑resolutie, waardoor elk beeldpunt individueel wordt aangestuurd en kleurenkrachtig zijn. De televisie ondersteunt een verversingssnelheid van 120 Hz en biedt daardoor vloeiende beelden bij sport of snel bewegende films.

Via vier HDMI‑2.1‑aansluitingen kun je gameconsoles aansluiten en profiteren van variabele refresh rates. WebOS 8 vormt de basis voor het smart‑platform; hiermee navigeer je door apps en diensten en kun je via spraakassistenten als Google Assistant of Amazon Alexa de tv bedienen. De set wordt geleverd met een wandbeugel, zodat hij strak tegen de muur bevestigd kan worden.

LG OLED65B42LA

In de B‑serie van LG vind je de OLED65B42LA, een toestel dat in 2024 op de markt kwam. Deze televisie biedt de voordelen van OLED – elk pixel kan apart aan of uit – maar in een iets betaalbaarder segment dan de G‑ of C‑series. Het 65‑inch scherm combineert een 4K‑resolutie met een verversingssnelheid van 120 Hz. Hierdoor zijn bewegingen bij games of sportprogramma’s soepel en blijven details scherp.

WebOS maakt het mogelijk om streamingapps en live‑tv makkelijk te combineren en je kunt de tv bedienen met de meegeleverde Magic Remote. De televisie heeft vier HDMI‑poorten voor randapparatuur en ondersteunt eARC voor lossless audiotransport naar een soundbar of receiver. Door het slanke ontwerp staat de tv op twee subtiele pootjes of kun je hem aan de muur hangen via een VESA‑beugel.

Sony XR‑65A80L

Sony’s XR‑65A80L combineert een 65‑inch OLED‑scherm met het Google TV‑platform. Hierdoor kun je eenvoudig door streamingapps scrollen en de tv koppelen aan je Google‑account. Het XR‑paneel gebruikt Sony’s Cognitive Processor XR, die beelden analyseert en optimaliseert voor contrast en kleur. Met een vernieuwingsfrequentie van 120 Hz en ondersteuning voor HDMI 2.1 zijn snelle games of films geen probleem; variabele refresh rates en Auto Low Latency worden ondersteund.

De luidsprekers zitten achter het scherm verwerkt zodat het geluid direct uit het beeld lijkt te komen; met ondersteuning voor Dolby Atmos sluit je ook eenvoudig een soundbar aan. Vier HDMI‑poorten, wifi en Bluetooth zorgen voor verbinding met randapparatuur, en via de ingebouwde microfoon kun je spraakopdrachten geven. Dankzij de ingebouwde standaard kun je de tv neerzetten of via VESA aan de muur hangen. Het 55-inch model van deze televisie is eerder door ID.nl getest.

Gezellig, zo'n avondje gourmetten. Maar na afloop blijft er op het gourmetstel vaak aangebakken vet, gesmolten kaas en saus achter. Logisch dat je niet meteen zin hebt om de boel schoon te maken. Als je het slim aanpakt, is alles binnen een half uurtje weer schoon!

Laten afkoelen, maar wacht niet te lang

Zet het gourmetstel na gebruik uit en trek de stekker uit het stopcontact. Laat het geheel afkoelen tot het handwarm is. Wacht je te lang, dan koeken vet en kaas vast en wordt schoonmaken lastiger. Haal losse onderdelen zoals pannetjes, spatels en bakplaatjes eraf voordat je begint met schoonmaken.

Losse onderdelen schoonmaken

Gourmetpannetjes en bakplaatjes hebben meestal een antiaanbaklaag. Die blijft het mooist als je ze niet hardhandig schoon schrobt. Leg ze in warm water met een beetje afwasmiddel en laat ze tien tot vijftien minuten weken. Aangekoekte resten laten dan vanzelf los. Gebruik daarna een zachte spons of borstel en spoel alles goed af. Controleer altijd even de handleiding: sommige onderdelen kun je in de vaatwasser doen, andere juist niet.

©Saskia van Weert

Zo maak je het elektrische deel veilig schoon

Terwijl de pannetjes, spatels en losse bakplaatjes staan te weken, ga je door met het verwarmingselement. Dat element zelf mag nooit nat worden. Zie je vetspetters of etensresten, veeg die dan weg met keukenpapier zodra het gourmetstel is afgekoeld. Voor hardnekkiger vuil gebruik je een licht vochtige doek met een klein beetje afwasmiddel. Knijp de doek goed uit en zorg dat er geen water bij het snoer of in openingen komt. Droog alles direct na met een schone doek.

De bak- of grillplaat weer vetvrij krijgen

Heeft je gourmetstel een losse bak- of grillplaat, haal dan eerst het overtollige vet weg met keukenpapier. Leg de plaat vervolgens in warm water, zodat aangekoekte resten kunnen losweken. Is de bakplaat vast onderdeel van het gourmetstel, dan kun je deze uiteraard niet in water onderdompelen. Neem in dat geval de plaat af met een licht vochtige doek zodra hij is afgekoeld, eventueel met een beetje afwasmiddel. Zo voorkom je dat vet tijdens het schoonmaken uitsmeert. Gebruik vooral geen schuursponsjes of schrapers om het vet weg te krijgen, want die beschadigen de coating en zorgen ervoor dat eten de volgende keer sneller blijft plakken. 

Vergeet je tafel niet!

Vetspetters en gemorste saus zijn bijna niet te voorkomen. Leg daarom vooraf een afwasbaar tafelkleed of gebruik een papieren tafelkleed. Dat kan na het gourmetten rechtstreeks de vuilnisbak in. Houd tijdens het eten keukenpapier of doekjes bij de hand om gemorste resten meteen weg te vegen. Is de tafel toch vies geworden, neem hem dan zo snel mogelijk af met warm water en een mild schoonmaakmiddel.

Schoon wegzetten voor de volgende keer

Laat alle onderdelen volledig drogen voordat je het gourmetstel opbergt. Berg je alles nog vochtig op in de doos of kast, dan kunnen er snel muffe geurtjes ontstaan. Bewaar pannetjes en platen apart van elkaar, eventueel met een vel keukenpapier ertussen. Berg pannetjes en platen apart op, eventueel met een velletje keukenpapier ertussen. Zo voorkom je krassen. Zo is het volgende keer alleen nog maar een kwestie van de boel weer tevoorschijn halen en lekker gaan eten. Veel gourmetplezier!