De Nederlandse overheid heeft de langverwachte 5G-frequentieveiling afgerond. KPN, Odido en VodafoneZiggo hebben de licenties verworven voor het gebruik van het 5G-netwerk op de 3,5 Gigahertz-band. De veiling bracht 174,4 miljoen euro op, maar belangrijker is dat de consument binnenkort dan eindelijk écht 5G-internet kan verwachten.

Minister Micky Adriaansens van Economische Zaken en Klimaat heeft op 1 juli 2024 de resultaten bekendgemaakt van de langverwachte 5G-frequentieveiling in Nederland. Telecomproviders KPN, Odido (voorheen T-Mobile) en VodafoneZiggo hebben de licenties verworven voor het gebruik van het 5G-netwerk op de 3,5 Gigahertz-band en hebben allemaal 100 Mhz bandbreedte ingekocht.

Opbrengst en verdeling

De veiling, die op 25 juni 2024 van start ging, heeft in totaal 174,4 miljoen euro opgebracht. Dat is aanzienlijk minder dan eerder werd geschat, wat mogelijk wijst op een realistischer waardering van de frequenties. De vergunningen hebben een looptijd van ruim zestien jaar, namelijk tot en met 31 december 2040.

Om te voorkomen dat één bedrijf alle frequenties zou opkopen en de markt zou domineren, mocht geen van de providers meer dan 40 procent van de beschikbare frequenties krijgen. Dat is dezelfde regel die ze in 2020 ook al gebruikten. Het idee hierachter is simpel: zo blijven er minstens drie verschillende aanbieders actief, wat goed is voor de consument. Meer keuze betekent immers vaak betere prijzen en diensten.

Verwachte voordelen van 5G

Het gebruik van 5G-technologie belooft verschillende verbeteringen voor zowel consumenten als bedrijven. Minister Adriaansens benadrukt: "Met 5G kunnen data sneller en betrouwbaarder worden verzonden. Dat helpt voor innovatie in de zorg, maar bijvoorbeeld ook voor digitalisering van processen in de maakindustrie of logistiek."

Experts verwachten dat de downloadsnelheden aanzienlijk zullen toenemen. De Nederlandse mobiele internetsnelheid zal gemiddeld meer dan 100 Megabit per seconde (Mbps) bedragen, met maximumsnelheden nabij een netwerkantenne die zelfs boven de 2 Gigabit(!) per seconde kunnen liggen.

©Andrey Popov

Private, lokale 5G-netwerken

Naast de landelijke 5G-netwerken blijft er 2x 50 Megahertz (van de totale 400) in de 3,5 Gigahertz-band beschikbaar voor private, lokale 5G-netwerken. Deze netwerken bieden bedrijven en organisaties de mogelijkheid om een eigen, op maat gemaakt 5G-netwerk op te zetten.

Denk bijvoorbeeld aan een groot havenbedrijf dat autonome voertuigen, kraansystemen en logistieke software naadloos laat samenwerken via een privaat 5G-netwerk. Of aan fabrieken die complexe robotsystemen aansturen, of ziekenhuizen die virtual reality gebruiken voor precisie-operaties.

Deze private netwerken bieden voordelen op het gebied van maatwerk, veiligheid en betrouwbaarheid. De vergunningen hiervoor vallen buiten de recente veiling en kunnen rechtstreeks bij de overheid worden aangevraagd.

Overheidsstandpunt en regelgeving

Minister Adriaansens ziet de veiling als een belangrijke mijlpaal voor de Nederlandse digitale economie. "Bedrijven en consumenten hebben lang op dit moment gewacht. Terwijl ondertussen de datavraag sterk groeit en landen om ons heen al stappen hebben gezet", aldus de minister.

De overheid heeft ook maatregelen genomen om hoogwaardige mobiele dekking te garanderen. Bij de eerdere veiling in 2020 is een dekkingseis van 98 procent van de oppervlakte van elke Nederlandse gemeente vastgelegd, met normen voor minimale snelheid aan de randen van mobiele netwerken.

©ronstik

En onze gezondheid dan...?

Niet iedereen is even enthousiast over de komst van 5G. Sommige mensen maken zich zorgen over mogelijke gezondheidseffecten van de straling die 5G-netwerken uitzenden. De overheid neemt deze zorgen serieus en benadrukt dat de gezondheid van burgers vooropstaat en dat er grondig onderzoek wordt gedaan. Verschillende gezondheidsorganisaties, zoals het RIVM, de Gezondheidsraad en de WHO, hebben de effecten van mobiele straling onderzocht. Op basis van hun bevindingen zijn er veiligheidsregels opgesteld.

Deze regels zijn behoorlijk streng. Ze bepalen hoeveel straling er maximaal mag zijn, en dat maximum ligt veel lager dan het niveau waarop wetenschappers denken dat het schadelijk zou kunnen worden. Het is een beetje zoals snelheidslimieten op de weg: je mag 100 rijden, maar de auto's worden zo gebouwd dat ze veilig zijn bij veel hogere snelheden.

Om er zeker van te zijn dat iedereen zich aan deze regels houdt, doet de overheid regelmatig metingen. Tot nu toe blijkt dat de hoeveelheid straling in Nederland meestal maar een tiende is van wat maximaal is toegestaan. Met andere woorden: we zitten ver onder de limiet. Toch blijft de overheid alert. Ze houden de nieuwste onderzoeken in de gaten en zijn bereid om de regels aan te passen als dat nodig is. Het doel is om iedereen te laten profiteren van de voordelen van 5G, zonder dat dit ten koste gaat van onze gezondheid.

Uitdagingen en toekomstperspectief

KPN, Odido en VodafoneZiggo staan nu voor de uitdaging om hun infrastructuur snel uit te breiden. Ze kunnen de nieuwe frequenties al vanaf juli 2024 in gebruik nemen. De komende periode zal uitwijzen hoe snel de 5G-netwerken worden uitgerold en welke innovatieve diensten als eerste zullen profiteren van deze bloedsnelle netwerktechnologie.

Nederland is nu klaar om de voordelen van 5G-technologie te benutten en zijn positie als digitale koploper in Europa te versterken. De combinatie van snelle netwerken, concurrentie op de markt en ruimte voor private innovatie biedt een veelbelovend perspectief voor de digitale toekomst van het land.

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Ben je op zoek naar een superdeluxe koelkast met een ijsblokjesmaker? Vandaag hebben we vijf interessante modellen voor je gespot.

Samsung RS6HA8891SL

Deze chique Amerikaanse koelkast is van alle gemakken voorzien. Zo springt het forse aanraakscherm op de rechterdeur direct in het oog. Dat fungeert als een soort 'familiehub' binnen het huishouden. Zo bestel je bijvoorbeeld boodschappen, beheer je de gezinsagenda, voer je handsfree telefoongesprekken en bedien je muziek via het scherm. Sta je in de supermarkt en weet je niet of je een vers kuipje boter of nieuwe fles cola nodig hebt? Dankzij de geïntegreerde camera bekijk je altijd en overal de inhoud van je koelkast. Dat werkt via een app op je smartphone.

Het koelgedeelte aan de rechterkant heeft een inhoud van 389 liter, terwijl je links ook nog flink wat voedingswaren kunt invriezen. Het vriescompartiment is goed voor een inhoud van 225 liter. Fijn is dat de Samsung RS6HA8891SL geen ijs ontwikkelt, want dit model ondersteunt No Frost. Gebruik het bedieningspaneel aan de rechterzijde om koud water en ijsblokjes te tappen. Mooi meegenomen is het geringe geluidsniveau van 36 decibel, waardoor je hem dicht bij de woonkamer of eettafel kunt neerzetten. Deze koelkast is in een zilverkleurige en zwarte behuizing te koop.

LG GSLC41PYPE

Met een totale inhoud van 641 liter kun je heel wat eten en drinken in de LG GSLC41PYPE kwijt. De koel- en vriesruimte hebben een inhoud van respectievelijk 420 en 221 liter. Dankzij meerdere lades, planken en deurvakken berg je alle voedingswaren overzichtelijk op. Vul de geïntegreerde tank met 4,3 liter water en tap aan de voorzijde ijsklontjes of ijswater. Het is dus niet nodig om dit apparaat aan de waterleiding te koppelen.

Het betreft een Amerikaans model met twee deuren. Houd dan ook rekening met een ruime omvang van 91,3 × 179 × 73,5 centimeter. Zowel het vries- als koelgedeelte hebben ledverlichting, waardoor je alle producten ziet liggen. Zoals je van deze luxe koelkast mag verwachten, is er geen sprake van ijsvorming. De GSLC41PYPE ondersteunt namelijk No Frost. Tot slot is de stille werking van 36 decibel een pluspunt. Geïnteresseerden kiezen tussen een zilverkleurige en zwarte uitvoering.

ETNA AKV578IZWA

Voor een Amerikaanse koelkast valt de prijs van dit exemplaar van ETNA erg mee. Kies tussen een zwarte en zilverkleurige behuizing. Ruim twintig consumenten beoordelen het apparaat met een gemiddelde score van een 9,3. Zij waarderen onder meer de ijs- en waterdispenser aan de voorzijde. Dankzij de geïntegreerde watertank van 4,5 liter is er geen aansluiting op de waterleiding vereist. Andere benoemde voordelen zijn de fraaie verlichting, prettige indeling, grote handgreep en mooie vormgeving. Bovendien is ontdooien dankzij No Frost nooit nodig.

Zodra je de rechterdeur open doet, heb je toegang tot een koelgedeelte van 334 liter. Gebruik twee lades, vier legplanken en drie deurvakken om producten koel te bewaren. Daarnaast levert ETNA een handig rek met plek voor vijf flessen mee. De vriezer heeft een respectabele inhoud van 165 liter. Met behulp van vier planken en twee lades verdeel je de ingevroren etenswaren netjes in deze ruimte. De voorkant heeft boven de waterdispenser een bescheiden bedieningspaneel. Daarmee stel je voor beide compartimenten de gewenste temperatuur in. Verder activeer je desgewenst het deuralarm en de ecomodus.

Lees ook: 🧊 Houd je eten langer vers: zo deel je je koelkast optimaal in

Hisense RS818N4TIC

Voor een Amerikaans model vallen de energiekosten van de Hisense RS818N4TIC mee. Ga op jaarbasis uit van een stroomverbruik van zo'n 221 kilowattuur. Een ander pluspunt is het lage geluidsniveau van 36 decibel. Deze koelkast leent zich met een riante totaalinhoud van 632 liter perfect voor een ruim gezin. Er is 417 liter toegewezen aan het koelgedeelte, terwijl de resterende 215 liter aan de vrieskast is toebedeeld. Wees trouwens niet bang voor ijsvorming, want dit apparaat ondersteunt de techniek No Frost.

Je koppelt deze slimme koelkast eventueel aan wifi. Vraag vervolgens op elke plek de apparaatstatus op. Zo kun je met een app op je smartphone de temperatuur reguleren. Zodra je de deur van het koel- of vriesgedeelte open doet, gaat er een felle ledlamp branden. Hierdoor zie je niets over het hoofd. Hisense levert een rek voor vijf flessen mee, zodat je frisdrank en wijn efficiënt kunt opbergen. Tot slot is de gecombineerde ijs- en waterdispenser aan de voorzijde een pluspunt. Hiervoor is er een watertank van 4,5 liter ingebouwd. Deze koelkast is verkrijgbaar in een zilverkleurige en zwarte behuizing. Lees hier enkele reviews van andere consumenten.

LG GSXE90EVDD

De onlangs verschenen LG GSXE90EVDD heeft een deur-in-deur-functie. Open het glazen deurtje en pak heel snel de producten die je het vaakst gebruikt, zoals melk, kwark of yoghurt. Voor toegang tot het volledige koelvak van 407 liter kun je uiteraard ook de reguliere deur gebruiken. Aan gebruiksgemak is er bepaald geen gebrek, want de linkerkant heeft een dispenser. Kies hiermee tussen ijsblokjes, ijswater en water. Door een aansluiting op de waterleiding hoef je niet steeds een watertank handmatig te vullen. De vriezer heeft een capaciteit van 192 liter en ondersteunt No Frost. Beide compartimenten bevatten ledverlichting.

Veel Amerikaanse koelkasten hebben een behoorlijk energieverbruik, maar dat is bij dit model te overzien. De GSXE90EVDD vereist ongeveer 276 kilowattuur stroom per jaar. Met een opgegeven geluidsniveau van slechts 35 decibel is deze koelkast zéér stil. Nuttig voor wie het apparaat vlak bij de woonkamer of keukentafel positioneert. Dankzij een koppeling met het draadloze thuisnetwerk volg je de apparaatstatus in een smartphone-app. Is er onverhoopt een storing, dan kun je hiermee wellicht het probleem oplossen.

Waarom is er zo veel aandacht voor DeepSeek? Ontdek in dit artikel wat deze AI-chatbot zo bijzonder maakt en waar je op moet letten.

Eind januari was er opeens sprake van opschudding in de techwereld, maar ook daarbuiten. DeepSeek werd gelanceerd en leidde tot bijna 1 biljoen (1000 miljard) dollar daling van de waarde van grote techbedrijven op de aandelenmarkt. Het tot dan toe kleine Chinese DeepSeek kwam namelijk met taalmodel R1 op de markt.

Deze nieuwe versie van hun AI-chatbot vertoonde prestaties die vergelijkbaar waren met onder meer ChatGPT, wat tot dan toe zon beetje de gouden standaard was. Het grote voordeel van DeepSeek? Het model gebruikt een fractie van de rekenkracht van concurrenten voor vergelijkbare resultaten en kost daardoor stukken minder.

©hadrian - ifeelstock

Minder rekenkracht en dus lagere kosten

Het grote probleem van AI is het enorme energieverbruik. Daarom kost het bakken met geld en zijn er vragen over de herkomst en duurzaamheid van de stroom. Zowel het trainen als het gebruik van AI vergt veel energie. Voor de training van ChatGPT 4 was bijvoorbeeld 50 gigawattuur nodig, oftewel 50 miljoen kilowattuur.

In Nederland ligt de stroomprijs boven de 30 cent per kilowattuur, waardoor de kosten hier zouden neerkomen op ruim 15 miljoen euro. In de VS liggen de prijzen gelukkig een stukje lager, maar de kosten zijn alsnog fors. En dat is nog los van de enorme investeringen in chips en apparatuur die nodig zijn.

Het mysterie van DeepSeek

China heeft geen toegang tot de meest geavanceerde chips ter wereld, mede omdat de VS er alles aan doet om dat te voorkomen. Ook internationale spelers, zoals het Nederlandse techbedrijf ASML, ervaren de gevolgen van deze beperkingen. Ondanks het gebrek aan de nieuwste chiptechnologie is DeepSeek er toch in geslaagd een competitief taalmodel te ontwikkelen, dat vooral uitblinkt in efficiëntie. Ter vergelijking: de ontwikkelings- en trainingskosten van DeepSeek bedragen slechts zo'n 3 procent van die van ChatGPT.

©MclittleStock

Is zo veel rekenkracht wel nodig?

Niet alleen de bedrijven die taalmodellen ontwikkelen, maar ook de chipindustrie heeft enorme verliezen geleden – met name de aandelen van Nvidia kelderden sterk. DeepSeek laat zien dat voor AI niet per se zo veel rekenkracht nodig is. Terwijl in de VS miljarden worden geïnvesteerd in enorme datacenters voor het trainen en draaien van AI, lijkt deze massale investeringsinspanning soms overbodig. DeepSeek bewijst dat efficiënter werken mogelijk is zonder de allerkrachtigste hardware.

De unieke werkwijze van DeepSeek

DeepSeek onderscheidt zich dus vooral doordat de ontwikkelingskosten slechts een fractie bedragen van die van ChatGPT en het uitvoeren van een gebruikersopdracht veel minder rekenkracht vergt. Dat komt doordat het systeem niet telkens het volledige model activeert.

In plaats daarvan maakt DeepSeek gebruik van een techniek die het bedrijf 'Mixture-of-Experts' noemt: het model is opgedeeld in gespecialiseerde onderdelen, en voor elke vraag worden alleen de relevante segmenten ingeschakeld. Stel dat iemand een vraag stelt over middeleeuwse kastelen, dan activeert het systeem uitsluitend het deel dat over historische kennis beschikt. Daardoor is er aanzienlijk minder rekenkracht nodig.

De prestaties van DeepSeek

Volgens diverse experts levert DeepSeek uitstekende resultaten. Het model scoort op nauwkeurigheid en komt minstens even goed weg als de grote concurrenten. Op het gebied van feitelijke presentatie, logisch redeneren en coderen presteert DeepSeek zelfs vaak beter. Wel merken sommige gebruikers dat er nog ruimte is voor verbetering qua gebruiksvriendelijkheid en de nuance in het genereren van teksten.

©WEI ZHENG

Speelt DeepSeek vals?

OpenAI heeft DeepSeek ervan beschuldigd dat zij met hun model voortborduren op het werk van ChatGPT, in plaats van iets geheel nieuws te bieden. Dat zou gedeeltelijk de lage ontwikkelingskosten kunnen verklaren. Tot op heden is er echter geen concreet bewijs gepresenteerd ter ondersteuning van deze beschuldigingen.

Daarnaast zijn er de nodige privacy-issues. Een belangrijk punt van zorg is dat de servers van DeepSeek zich in China bevinden, wat betekent dat gebruikersgegevens daar worden opgeslagen. Andere taalmodellen maken vaak gebruik van servers in de VS. Beide opties roepen uiteraard privacyvragen op, zeker gezien de huidige politieke context. Ongeacht het model is het voor gebruikers belangrijk om zich bewust te zijn van de mogelijke risico’s rondom de verwerking en opslag van hun data.

Voordelen voor de consument

Voor gebruikers van taalmodellen betekent de komst van DeepSeek in principe alleen maar positief nieuws. Zelfs als je ervoor kiest om andere modellen te blijven gebruiken, zorgt de nieuwe concurrentie voor meer innovatie en lagere prijzen. Grote aanbieders zoals OpenAI hebben hun tarieven al verlaagd, wat aantoont dat AI niet onvermijdelijk duur hoeft te zijn.