Iedere Mac wordt standaard geleverd met heel wat bruikbare programma's om te e-mailen, contacten bij te houden, pdf's te creëren, films te bekijken en scherm­afbeeldingen of screencasts te maken. Toch is er een aantal dingen waarvoor u extra programma's zult moeten installeren. Wij hebben 15 onmisbare programma's voor de Mac geselecteerd.

01 iWork

iWork is de directe concurrent van Microsoft Office. iWork is als fysieke schijf te koop voor 79 euro, maar handiger is om de onderdelen Pages, Numbers en Keynote los aan te schaffen in de App Store voor 16 euro per stuk. Pages is het equivalent van Word, Numbers is te vergelijken met Excel en Keynote gebruikt u voor presentaties. De drie programma's zijn niet zo uitgebreid als de Microsoft-alternatieven, maar bieden u prachtige sjablonen en werken enorm intuïtief. Microsoft-documenten kunt u gewoon openen met de iWork-programma's en bestanden zijn zelfs weer op te slaan als .doc, .xls of .ppt.

©PXimport

iWork is Apples Office-pakket.

02 TextWrangler

De standaard tekstverwerker op uw Mac is een handig gereedschap als u af en toe een tekst zonder opmaak wilt typen. Maar wanneer u vaak teksten of codes schrijft, bewerkt en opslaat, kunt u niet zonder TextWrangler. Dit gratis programma is een must-have voor webdesigners en programmeurs, maar ook normale gebruikers kunnen veel aan TextWrangler hebben. Zo vergelijkt u gemakkelijk honderden teksten met elkaar, doorzoekt u lijsten met data en ontdoet u corrupte Word-documenten van onnodige codes. TextWrangler heeft ook nog een grote broer genaamd BBEdit, dit programma is verkrijgbaar voor vijftig dollar.

©PXimport

Voor een gratis programma biedt TextWrangler ongelooflijk veel mogelijkheden.

03 iLife

Als u een nieuwe Mac koopt, krijgt u het iLife-pakket er gratis bij. In het pakket vindt u iPhoto, iMovie en GarageBand. Deze drie creatieve programma's zijn geweldig om een fotoboek van uw vakantie te maken, een video te bewerken of een muziekstuk te componeren. Hebt u een oudere Mac, dan kunt u in de App Store de nieuwste versies los kopen. De programma's werken stuk voor stuk intuïtief en vooral GarageBand ontstijgt het gevoel van een instapprogramma, doordat u met behulp van instructievideo's instrumenten kunt leren spelen en u de beschikking hebt over talloze virtuele instrumenten, gitaarversterkers en effecten.

©PXimport

Met GarageBand leert u onder andere instrumenten bespelen.

04 Pixelmator

Pixelmator is hét alternatief voor Photoshop op de Mac. En dat voor een fractie van de prijs. Voor nog geen vijfentwintig euro hebt u een serieuze Photoshop-concurrent in huis. Naast het bewerken van foto's heeft Pixelmator meer dan 150 effecten en filters aan boord en kunt u zaken als contrast, helderheid en verzadiging eenvoudig aanpassen en opslaan als jpg, png of andere formaten. Pixelmator neemt zelfs vector-taken van Adobe Illus­trator over, al is deze functionaliteit nog niet helemaal uitgekristalliseerd. Voor de gemiddelde gebruiker biedt Pixelmator genoeg om foto's te bewerken, u kunt Pixelmator overigens dertig dagen gratis uitproberen.

©PXimport

Pixelmator, hét alternatief voor Photoshop.

05 Skitch

Met Skitch maakt, deelt en bewerkt u scherm­afbeeldingen. Vanuit het programma maakt u een schermafbeelding of een afbeelding van een deel van het venster. Met een paar klikken verkleint u de afbeelding en slaat u de afbeelding in het gewenste formaat op. Opnames maken met de interne camera in uw Mac is ook mogelijk en u kunt aan alle afbeeldingen roteren of er teksten aan toevoegen. Het delen van afbeeldingen gaat via het mailprogramma op uw Mac of via de dienst Evernote. Vanuit het menu verzendt u een bestand meteen via bluetooth.

©PXimport

Schermafbeeldingen maakt, bewerkt en deelt u met Skitch.

06 HandBrake

Om dvd's of blu-rays te converteren, hebt u genoeg aan HandBrake. Stop een schijfje in uw Mac en het programma converteert een film (of desgewenst delen ervan) naar het gewenste formaat. U geeft aan welke afmetingen de film moet hebben, welk audiospoor geïmporteerd moet worden en of u ondertitels mee wilt importeren. Het programma heeft een aantal standaardinstellingen aan boord zodat u eenvoudig films kunt converteren voor uw iPhone, iPad of Apple TV. De conversie duurt wel enige tijd, maar gelukkig kunt u uw Mac tijdens het proces voor andere zaken gebruiken. HandBrake kan niet overweg met schijfjes met kopieerbeveiliging.

©PXimport

HandBrake converteert dvd's en blu-rays voor u.

07 Airfoil

Airfoil gebruikt u om muziek vanaf uw Mac draadloos naar andere apparaten in uw huis te verzenden. Hierbij maakt het gebruik van Apples AirPlay-technologie. U installeert het programma op de Mac waarvan u muziek wilt sturen. Op apparaten waarop u deze muziekstreams wilt ontvangen, installeert u het programma Airfoil Speakers. Alle apparaten moeten op hetzelfde netwerk zijn aangesloten. Er is ook een versie beschikbaar voor de iPhone, iPad of iPod touch, hiermee ontvangt u alleen signalen. Het is zelfs mogelijk om één audiosignaal naar verschillende apparaten sturen, zodat u uw muziek tegelijkertijd in de keuken en de badkamer kunt luisteren.

©PXimport

Met Airfoil kunt u muziek door uw hele huis streamen.

08 Adium

Als u veel gebruikmaakt van chatprogramma's, dan is Adium een handig gereedschap. De applicatie ondersteunt veel verschillende protocollen en zo kunt u tegelijkertijd chatten met uw Facebook-vrienden, uw Windows Live-contacten en Skype-contacten. De vormgeving van het programma is helemaal naar uw eigen hand te zetten en bestanden zijn makkelijk te versturen. Adium kan chats opslaan en contactpersonen zijn in te delen in groepen. Als u dezelfde contactpersoon op meerdere netwerken hebt, voegt u deze in Adium samen tot één contact. Adium is verder helemaal te tweaken door zogenoemde Xtras, dat kunnen bijvoorbeeld plug-ins, scripts en lay-outs zijn.

©PXimport

Chatliefhebbers hebben genoeg aan Adium.

09 Alfred

Het geavanceerde hulpprogramma Alfred opent programma's, doorzoekt uw harde schijven, zoekt op het internet en verstuurt e-mails. En dat allemaal vanuit één centraal menu. U bepaalt met welke toetscombinatie Alfred geopend wordt. Er verschijnt een balk waarin u van alles kunt zoeken, openen en bewerken. Tik bijvoorbeeld google mac pro in, google wordt geopend in uw browser en geeft het zoekresultaat weer. De zoekterm gmail opent uw Gmail en emptytrash leegt uw prullenbak. Als u eenmaal gewend bent aan Alfred, wilt u nooit meer zonder. De basisversie is gratis, een uitgebreide versie kost ongeveer twintig euro.

©PXimport

Alfred is uw persoonlijke assistent op de Mac.

10 Cyberduck

Cyberduck bestaat al een paar jaar en is samen met Transmit een graag geziene gast op elke Mac. Beide programma's zijn stabiele ftp-browsers, maar Cyberduck is gratis. Tenminste, als u het van de website van de fabrikant downloadt. In de Mac App Store kost het negentien euro. De maker verheugt zich op donaties en dit kunt u doen door het programma in de App Store voor dit bedrag te kopen. Cyberduck is overzichtelijk en zorgt voor een stabiele bestandsoverdracht via ftp. U maakt gemakkelijk bladwijzers aan en u kunt op verschillende websites tegelijkertijd zijn ingelogd.

©PXimport

Het gratis programma Cyberduck is een stabiele ftp-browser.

11 Stuffit Expander

Uw Mac bezit standaard een uitpakprogramma, maar soms krijgt u exotische gecomprimeerde bestanden van Linux- of Windows-gebruikers. Hiervoor hebt u een uitgebreider uitpakprogramma nodig. Stuffit Expander is de gratis versie van Stuffit en met dit programma opent u onder andere gecodeerde zip-bestanden, rar-bestanden en 7Zip-bestanden. Het programma draait automatisch op de achtergrond, maar het is ook mogelijk om het programma te openen en er bestanden naartoe te slepen om te decoderen. Grote broers Stuffit en Stuffit Deluxe zijn verkrijgbaar voor respectievelijk dertig en vijftig dollar via de website van fabrikant Smith Micro.

12 ClamXav

Virussen komen op de Mac lang niet zo vaak voor als op Windows-pc's, maar het lijkt erop dat de trend zich wel meer richting Apple-computers beweegt naarmate deze meer marktaandeel krijgen. Het besturingssysteem OS X is redelijk goed beveiligd tegen kwaadwillenden, maar het kan geen kwaad een virusscanner te installeren. ClamXav is een gratis virusscanner en is compatibel met Leopard, Snow Leopard en Lion. Virusdefinities worden dagelijks geüpdatet en kunnen automatisch gedownload worden naar het programma. Geïnfecteerde bestanden worden met één druk op de knop in quarantaine gezet of verplaatst naar de prullenbak.

©PXimport

ClamXav scant uw harde schijf regelmatig op virussen.

13 Little Snitch

Als u niet wilt dat programma's naar hun eigen servers communiceren, hebt u Little Snitch nodig. Dit programma houdt alle communicatie tussen uw Mac en het internet in de gaten en geeft u waar nodig een melding dat een programma toegang tot een bepaalde server wil hebben. U kunt uitzonderingen aangeven en instellen dat bepaalde programma's altijd toegang mogen krijgen tot een bepaalde poort of server. Met de demoversie hebt u drie uur lang bescherming achter elkaar, daarna krijgt u een melding dat Little Snitch is uitgeschakeld. Wilt u deze beperking verwijderen, dan koopt u het programma via de website van de fabrikant.

©PXimport

Als u niet wilt dat uw Mac naar huis belt, hebt u Little Snitch nodig.

14 VirtualBox

Soms wilt u gebruikmaken van Windows-programma's op uw Mac. U kunt ervoor kiezen om via Boot Camp een aparte partitie op te offeren voor een Windows besturingssysteem, maar het is ook mogelijk om Windows binnen Mac OS X te draaien. Hiervoor hebt u VirtualBox nodig. Het programma is gratis, maar u moet wel een licentie voor Windows hebben. Met VirtualBox is het eveneens mogelijk om meerdere besturingssystemen naast elkaar te draaien, uiteraard heeft dit wel gevolgen voor de snelheid van uw Mac.

©PXimport

Windows op de Mac met VirtualBox.

15 SuperDuper!

Een reservekopie van uw besturingssysteem is altijd een goed idee. SuperDuper! kloont uw harde schijf zodat u, in het geval van een harde schijf crash, een exacte kopie van het besturingssysteem hebt. U kopieert vervolgens de reservekopie weer terug naar een nieuwe harde schijf en binnen een uur bent u weer aan de slag zonder dat u alle programma's opnieuw hoeft te installeren en te activeren. SuperDuper! kan automatisch een zogenaamde Smart Update maken. Dit betekent dat alleen nieuw aangemaakte bestanden worden gekopieerd naar de reservekopie. Het maken van zo'n Smart Update kost daarom maar een paar minuten.

©PXimport

SuperDuper! is een geweldig kloonprogramma.

Wanneer je Windows 11 (opnieuw) installeert, vereist Microsoft dat je je aanmeldt met een Microsoft-account of dat je er eentje aanmaakt. En dat terwijl je je voorheen in Windows 10 gewoon met een offline account kunt aanmelden. Wij laten je zien hoe je dat ook in Windows 11 doet, rechtstreeks tijdens de installatieprocedure.

Microsoft wil maar al te graag dat je een Microsoft-account hebt en deze ook gebruikt bij het aanmelden van Windows 11. Behalve dat je hiermee in geval van het vergeten van je installatiecode het besturingssysteem makkelijker opnieuw kunt activeren, biedt een Microsoft-account niet heel veel extra voordelen in Windows 11 zelf. Het enige wat met zo'n account makkelijker gaat is het instellen van e-mail en OneDrive, maar dat zijn ook diensten waar je je later bij kunt aanmelden.

Installatieprocedure

In een van de laatste stappen van de installatieprocedure, of wanneer je een Windows 11-laptop hebt gekocht, word je - om de laatste instellingen toe te passen - gevraagd om in te loggen bij een Microsoft-account, of er eentje aan te maken.

©MG | ID.nl

Wanneer je in bovenstaand scherm bent aangekomen, lijkt het alsof je hier niet meer uit kunt komen: je moet óf een account invullen, óf er eentje aanmaken, óf een stap terug gaan met de pijl rechtsboven in beeld. Toch kun je hier nog iets anders doen, namelijk een opdrachtprompt openen. En dat is handig, want met een opdrachtprompt tijdens de installatie van Windows 11 kun je alvast dingen regelen voordat Windows 11 zelf is opgestart. Het omzeilen van het aanmaken of invoeren van een Microsoft-account bijvoorbeeld. Om de opdrachtprompt te openen, moet je de volgende toetscombinatie intypen:

Shift+F10

Let op: bij sommige computers zoals laptops kan het zijn dat je ook de Functietoets Fn moet indrukken om de F10-knop te kunnen gebruiken. De opdracht wordt in dat geval dan:

Shift+Fn+F10

Na het indrukken van deze toetscombinatie wordt een zwart venster voor de opdrachtprompt geopend.

©MG | ID.nl

In dit scherm voor je een speciale opdracht in waarmee we de verplichte invoer voor een Microsoft-account gaan omzeilen. Zodra Windows 11 heeft gedetecteerd dat jouw computer een werkende verbinding heeft, blijf je op dat accountscherm hangen, maar ook wanneer er nog geen verbinding is gemaakt, wil Microsoft toch eerst dat je verbinding maakt en daarna alsnog met een Microsoft-account aan de slag gaat.

Nu de opdrachtprompt is geopend, schakelen we die online functie uit. Voer exact de volgende opdracht in:

start ms-cxh:localonly

Gevolgd door een druk op de Enter-toets. Dat zit eruit als hieronder:

©MG | ID.nl

Nadat je op Enter hebt gedrukt, verschijnt er een nieuw venster met de mogelijkheid om een lokaal account (dus zonder Microsoft-account) aan te maken. Goed om te weten: dit account is ook meteen een administrator-account.

©MG | ID.nl

Je kunt hier dus gewoon een normale (voor- en achter)naam opgeven, een e-mailadres is dan niet nodig. Je kunt ervoor kiezen om nu een wachtwoord in te vullen, maar als je dat doet, krijg je ook direct drie controlevragen die je moet opgeven; dat kun je niet skippen. Sla je het aanmaken van een wachtwoord nu over, dan kun je dat later in Windows 11 alsnog doen.

Nadat je de benodigde gegevens hebt ingevuld, worden de laatste installatiestappen voltooid, en wordt de computer nog een keertje opnieuw opgestart. Daarna kun je je aanmelden met het nieuwe account en voer je nog een aantal stappen uit met betrekking tot functies als locatie, diagnostische gegevens en handschriftherkenning.

Account aanpassen

Het account waarmee je je aanmeldt is een administrator-account. In dat geval doe je er goed aan om een wachtwoord in te stellen als je dat nog niet hebt gedaan in de hierboven uitgelegde stap. Om een wachtwoord in te stellen, klik je op de Startknop, en vervolgens op je accountnaam en kies je voor Mijn account beheren.

©MG | ID.nl

Je komt nu in het instellingenscherm terecht voor je account. Scroll naar de knop Aanmeldingsopties en daarna op Wachtwoord.

©MG | ID.nl

Nu kun je een wachtwoord naar wens opgeven, de eisen zijn hier niet streng, maar uiteraard kies je wel voor een lastig te raden wachtwoord. Wel ben je verplicht om een geheugensteuntje op te geven, maar dat is minder lastig dan drie extra beveiligingsvragen die je normaliter bij het installatiescherm moet opgeven. Bij de geheugensteun mag het wachtwoord (vanzelfsprekend) niet gebruikt worden .

©MG | ID.nl

Wachtwoord en geheugensteun ingevoerd? Dan ben je in principe klaar en kun je je systeem verder gaan configureren. Eventueel kun je nu ook nieuwe extra accounts aanmaken via het onderdeel Andere gebruikers in het instellingenscherm.

Je pakt je telefoon om even snel iets te bekijken – en ineens ben je zomaar een uur verder, omdat je niet kon stoppen met scrollen. En onderweg ben je meestal niet blijven hangen bij blije kattenfilmpjes, maar bij rampen, slecht nieuws en roddel. Of bij posts van mensen die allemaal mooier of rijker lijken dan jij. Doomscrolling dus. Slecht voor je humeur en zelfbeeld én zonde van je tijd. Maar gelukkig kun je er iets tegen doen.

Lees ook: Minder afleiding van je telefoon met deze 6 apps

Wat is doomscrolling?

Doomscrolling is eindeloos blijven scrollen door berichten, filmpjes en posts die je eigenlijk alleen maar onrustig maken. Dat begon ooit met nieuws, maar geldt tegenwoordig ook voor sociale media. Denk aan TikTok, Instagram of X waar je urenlang blijft scrollen, maar waar je zelden wijzer of rustiger van wordt. Het algoritme weet precies wat je aandacht trekt – en hoe het je blijft vasthouden.

De term ontstond rond 2020, tijdens de COVID-19-pandemie, toen mensen massaal thuis zaten en constant updates zochten over het virus. Maar het fenomeen heeft zich sindsdien uitgebreid naar alle vormen van nieuws of posts waar je je slechter van gaat voelen.

Waarom blijven we scrollen?

Apps zijn zo ontworpen dat ze je aandacht vasthouden. Elke swipe of nieuwe video geeft een kleine prikkel in je brein: een signaal dat er misschien iets interessants komt. Soms zit er iets tussen dat écht boeit, maar vaak blijft het bij vluchtige prikkels. Ondertussen raakt je hoofd vol, maar je krijgt er weinig voor terug.

Hoe weet je of je doomscrollt?

Er bestaat geen test waarmee je kunt checken of je een doemscroller bent. Maar er zijn wel duidelijke signalen. Je zit in de gevarenzone wanneer je:

🚩 Gedachteloos nieuws- of socialmedia-apps opent, vaak meerdere keren per dag
🚩 Je daarna leeg, onrustig of somber voelt
🚩 Moeite hebt om te stoppen, terwijl je eigenlijk wel weet dat het nergens toe leidt
🚩 's Avonds of 's ochtends lang op je telefoon zit zonder duidelijk doel
🚩 Niet toekomt aan andere dingen, of je gejaagd voelt als je niets checkt

Herkenbaar? Dan is het tijd om je scrollgedrag te doorbreken. Dat is niet makkelijk, maar het kan wel. Onderstaande tips helpen je op weg.

©Gorodenkoff

Wat kun je doen tegen doomscrolling?

1. Beperk je schermtijd en las schermvrije tijdstippen in

Geef jezelf vaste momenten waarop je iets mag checken. Bijvoorbeeld: 's ochtends 15 minuten nieuws, 's avonds 10 minuten social media. Stel een timer in, zodat je niet ongemerkt blijft hangen. Je kunt ook met jezelf afspreken dat je bijvoorbeeld één uur per dag niet op je scherm kijkt. Of in het weekend pas na twaalf uur 's middags je telefoon pakt. Ook is het mogelijk om tijdslimieten in te stellen voor bepaalde apps. Hieronder lees je hoe je dat doet op een iPhone en op een Android-toestel.

Scherm- en apptijd beperken op iPhone

Wil je op vaste tijden niet gestoord worden? Stel dan apparaatvrije tijd in op je iPhone. Tijdens die periodes zijn alleen telefoongesprekken, berichten en apps die je zelf toestaat beschikbaar. Ga naar Instellingen > Schermtijd, tik op App- en websiteactiviteit en schakel dit in als dat nog niet gebeurd is. Kies daarna voor Apparaatvrije tijd en stel via Gepland de begin- en eindtijd in. Je kunt kiezen voor elke dag hetzelfde tijdstip of per dag variëren. Vlak voor de ingestelde tijd krijg je een herinnering.

Ook kun je tijdslimieten instellen voor apps of hele categorieën, zoals sociale netwerken of games. Ga naar Instellingen > Schermtijd > Applimieten > Voeg limiet toe en selecteer de gewenste apps of categorieën. Tik op Volgende, stel de limiet in en gebruik eventueel Pas dagen aan voor verschillende limieten per dag. Rond af met Voeg toe.

Scherm- en apptijd beperken op je Android-telefoon

Rustmomenten op je Android-toestel stel je in via de Bedtijdmodus. Tijdens deze periodes worden je schermkleuren aangepast (bijvoorbeeld naar grijstinten) en kun je meldingen dempen of het scherm automatisch laten uitschakelen. Ga naar Instellingen > Digitaal welzijn en ouderlijk toezicht > Bedtijdmodus en stel in wanneer de modus moet starten en eindigen. Je kunt dit voor elke dag apart instellen of een vast schema kiezen.

Wil je appgebruik beperken? Ga dan naar Digitaal welzijn > Dashboard en kies de app die je wilt beperken. Tik op het zandlopertje naast de app en stel een dagelijkse limiet in. Zodra de limiet is bereikt, is de app de rest van die dag niet meer toegankelijk.

2. Zet meldingen uit

Pushmeldingen van nieuwsapps, sociale media of video-apps zorgen dat je telkens toch weer gaat kijken en scrollen. Zet ze uit. Wat je niet ziet, open je ook minder snel.

3. Richt je telefoon prikkelarmer in

Zet socialmedia- en nieuwsapps niet op je beginscherm. Of verwijder ze helemaal. Wil je ze toch echt bezoeken, dan kan dat via de browser. Dat is een extra handeling vergeleken met een app, maar juist daarom doe je het misschien minder vaak.  

Verder kun je er ook voor kiezen om de grijstintenmodus in te schakelen. Dat zorgt voor minder afleiding en een beeld dat rustiger is.

Op een iPhone ga je hiervoor naar Instellingen > Toegankelijkheid > Weergave en tekstgrootte > Kleurfilters en schakel je de optie in. Op een Android-smartphone ga je hiervoor naar Instellingen -> Toegankelijkheid -> Kleurfilters. Hier schakel je de optie Grijstinten in. Afhankelijk van je toestel kunnen deze menu-opties een iets andere naam hebben.

©ID.nl

4. Volg niet alles en iedereen

Kies één of twee betrouwbare nieuwsbronnen. Ontvolg accounts die vooral onrust of negativiteit brengen. Kies liever voor mensen of media die je inspireren, informeren of aan het denken zetten. Een account waar je geen energie van krijgt, maar dat je energie kost: dat kun je beter ontvolgen.

Stoppen met doom-scrolling? Het kan!

Doomscrolling gaat allang niet meer alleen over nieuws. Ook gedachteloos scrollen langs filmpjes, reacties of meningen op sociale media hoort erbij. Het lijkt onschuldig, maar kost tijd, energie en aandacht — en levert weinig op.

Het goede nieuws: je kunt ermee stoppen. Niet in één keer, maar stap voor stap. Door bewuster te kiezen wat je leest en wanneer. Door je telefoon minder het ritme van je dag te laten bepalen. En door ruimte te maken voor dingen die je echt iets opleveren.