20 procent dunner, 28 procent lichter en tweemaal zo snel als zijn voorganger. De iPad Air van Apple doet zijn naam absoluut eer aan. Ik ging de afgelopen dagen met de nieuwe Apple-tablet aan de slag en zocht voor je uit of deze zijn hoge prijskaartje waard is.

Na mijn eerste hands-on ervaring met de iPad Air in Londen, was ik zeer enthousiast over deze nieuwste gadget van Apple. Dun, licht en werkelijk een schitterend nieuw design. Maar weet die positieve eerste indruk ook stand te houden na enkele dagen? Jazeker. En hieronder zal ik uiteenzetten waarom Apple met de iPad Air zijn beste tablet ooit aflevert.

Grote iPad mini

Zoals de vele geruchten van de laatste maanden al deden vermoeden, heeft Apple voor de iPad Air een nieuw design gekozen. En inderdaad, het is feitelijk een grote iPad mini geworden, met aanzienlijk dunnere randen langs het scherm op de lange zijde en een platte achterkant. Qua kleur kan er gekozen worden voor een zilverkleurig-model met witte schermlijst of een stijlvolle spacegrijs-variant met zwarte bezel.

©PXimport

Ook voor de iPad Air zijn de bekende Smart Covers verkrijgbaar.

Als je de iPad Air oppakt zal direct het gebrek aan gewicht opvallen. Ga je voor de wifi-versie van de tablet dan weegt deze slechts 469 gram. De door mij geteste Air is zo'n 10 gram zwaarder, wat te danken is aan de 4G-ondersteuning die is ingebouwd. Beide versies zijn slechts 7,5 millimeter dik. Dit zorgt ervoor dat de tablet compleet nieuw en modern aandoet. Vooral wanneer je teruggrijpt naar een vorige generatie iPad, zal deze log aanvoelen en is de dikke schermrand een absolute no go.

Je gooit de Air dan ook eenvoudig in een tas en in het dagelijks gebruik zal je merken dat de tablet prettiger te gebruiken is. Lig je bijvoorbeeld op de bank of in bed, dan is de iPad eenvoudig met één hand vast te houden. De tablet is nét iets te groot om hem met één hand vast te klemmen, dus als je dat belangrijk vindt; wacht nog even tot de iPad mini met Retina-display (hands-on) later deze maar naar Nederland komt.

In alles een iPad

Bekend met Apple's iPad? Dan zal de Air qua werking weinig verrassingen voor je in petto hebben. De knoppen en camera's zitten immers nog allemaal op dezelfde plek en al het geluid komt weer uit de onderkant van de tablet. Dit laatste vind ik nog altijd jammer. Het is dan wel stereo geluid, bij het kijken van films of het spelen van games was het toch prettig geweest wanneer er een speaker aan de bovenkant van de iPad zou zitten. Voor die momenten trekken we dus toch maar weer een hoofdtelefoon tevoorschijn...

©PXimport

Met zijn 7,5 millimeter is de Air ontzettend dun.

We zijn natuurlijk al enkele jaren verwend met de Retina-schermen van Apple, en ook op de iPad Air betreft het weer een 9,7 inch-display met een resolutie van 2048 x 1536 pixels. Deze pixels zijn met het blote oog bijna niet te zien, wat voor een haarscherp en rustig beeld zorgt. Daarbij is het een zeer helder IPS-scherm, wat het een ideaal apparaat maakt voor het spelen van games en het kijken naar films. In zonlicht reflecteert het scherm helaas wel enorm. Geen tablet dus om lekker mee in de zon te gaan zitten.

Klaar voor de toekomst

Net als de iPhone 5s draait de iPad Air op de nieuwe A7-processor. Een razendsnelle en energiezuinige dualcore-chip die de tablet in iedere situatie vloeiend laat draaien. Daarbij is het Apple's eerste processor met een 64-bit-architectuur, wat (vooral in de toekomst) voor aanzienlijk krachtigere apps moet gaan zorgen.

Het aantal apps dat momenteel volgens deze nieuwe 64-bit-standaard is ontwikkeld, is klein. Wanneer je echter een game als Infinity Blade III speelt of foto's gaat bewerken in iPhoto, wordt wel direct duidelijk dat 64-bit de toekomst is voor mobiele apps. Maar met die wetenschap zal je voorlopig nog even genoegen moeten nemen, want in het dagelijks gebruik zal je niet veel van de extra pk's merken.

Productiviteit

Apple levert zijn productiviteitssoftware (iLife, iWork) tegenwoordig gratis bij nieuwe producten. En ook op de iPad Air kan je dus voor nop aan de slag met handige programma's als Pages, iMovie, Keynote en het geweldige GarageBand. Ben je gewend om met Microsofts Office of Google Drive te werken? Dan zal het zeker even wennen zijn om in het visuele spektakel van de Apple-software te duiken. De apps zijn grondig vernieuwd, en zien er mede hierdoor zeer mooi uit op de iPad. De bediening is in mijn ogen echter wat 'te' simpel gemaakt, waardoor veel handige functies moeilijk terug te vinden zijn.

Uiteraard is iOS 7 als besturingssysteem aanwezig. En dat we zeer te spreken zijn over Apple's grondig vernieuwde mobiele OS, kon je al lezen in de uitgebreide review van iOS 7 en onze test van de iPhone 5s. De moderne kleurstellingen van de software en de vloeiende animaties passen perfect bij de de dunne en lichte iPad Air. Apple bewijst ook hier maar weer eens dat het een groot voordeel is wanneer de fabrikant zowel de hardware als de software voor zijn rekening neemt. Apple heeft er opvallend genoeg voor gekozen om de Touch ID-vingerafdrukscanner, die geïntroduceerd werd met de iPhone 5s, niet in te bouwen op de nieuwe generatie iPads. Jammer, want Touch ID is een van de handigste nieuwe functies op de iPhone. Je iPad beveiligen doe je dus nog ouderwets met een toegangscode.

©PXimport

We kunnen nu gratis gebruikmaken van Apple's kantoorsoftware.

Razendsnel internetten met 4G

Onze iPad Air ondersteunt (naast de gangbare wifi-standaarden) ook 4G internet. Ik ging online met het lte-netwerk van KPN, en dat blijft toch een indrukwekkende ervaring. Onderweg internetten met een snelheid alsof je thuis op je wifi-netwerk zit, zal iedereen als muziek in de oren klinken. Daarbij is de 4G-ontvangst van de Air prima, wat eveneens gezegd kan worden over de wifi-verbinding.

Apple heeft de iPad dus een stukje dunner weten te maken dan voorgaande edities, maar toch claimt de fabrikant dat de batterijduur onveranderd is. En inderdaad, als je de helderheid niet volledig opendraait en niet non-stop full-hd-video's streamt op Netflix (kortom, je gebruikt de tablet normaal) dan haal je met gemak de beloofde 10 uur. Netjes.

FaceTime

Ben jij iemand die bij een concert foto's staat te maken met je iPad? Dan zal je verheugd zijn om te horen dat achterop de tablet een uitstekende 5 megapixel-camera zit die mooie foto's en full-hd-video's schiet. De camera is snel en vooral de foto's die ik in donkere ruimtes nam, waren opvallend goed. Zo sterk als de camera in de iPhone 5s, is het echter zeker niet.

©PXimport

De camera aan de achterkant schiet prima foto's en video's.

De camera aan de vookant vind ik doorgaans veel belangrijker op een tablet. Ik gebruik het apparaat namelijk veel vaker voor het voeren van FaceTime-gesprekken dan dat ik er foto's of video's mee schiet. Vooral ook omdat het er nogal idioot uitziet wanneer je in de dierentuin foto's staat te maken met een grote tablet... De front-facing-camera is 1,2 megapixel groot, en geschikt voor 720p-video's. Uitstekend materiaal om videogesprekken mee te voeren, maar verder niet veel bijzonders.

Aan de prijs

Apple heeft met de iPad Air zijn beste tablet tot op heden afgeleverd, en het apparaat is absoluut klaar om komend jaar op te boksen tegen tablets van concurrenten als Samsung, LG en Microsoft. Maar goed, daar betaal je dan ook wel flink voor. De iPad Air is namelijk verkrijgbaar vanaf 479 euro, waarmee je het wifi-only model met 16 GB aan geheugen in huis haalt. Voor de meest uitgebreide versie ( wifi, 4G en 128 GB opslag) moet je zelfs 869 euro betalen.

Later deze maand lanceert Apple ook de iPad mini met Retina-display. Een tablet die zowel qua vorm als specificaties nagenoeg gelijk is aan de iPad Air, alleen dan een flinke slag kleiner. Welke nieuwe iPad het beste bij jou past? Het zal aankomen op je persoonlijke voorkeur. Wat ligt lekker in de hand? Hoe gebruik je jouw iPad? Welke prijs wil je betalen? We zullen er uitgebreid op terugkomen zodra we ook de nieuwe iPad mini op de redactie binnen hebben.

©PXimport

De iPad Air is eenvoudig met één hand vast te houden

Conclusie

Het mag geen verrassing zijn dat Apple met de iPad Air zijn beste tablet tot op heden aflevert. Veel interessanter: de iPad Air mag zich momenteel de beste tablet op de markt noemen, en is dankzij zijn uitstekende hardware klaar om nog lange tijd op het hoogste niveau mee te spelen. Heb je momenteel nog een iPad 1 of 2, dan is dit een ideaal moment om over te stappen op een tablet die je een schitterend Retina-scherm geeft, een compleet nieuw design voert en met zijn uitstekende hardware klaar is voor de toekomst. Daarbij zijn Apple's productiviteitsapps gratis beschikbaar voor de iPad Air, wat de tablet meer dan ooit een handige aanvulling maakt op je werkstation. Houd er echter wel rekening mee dat je voor een Apple-tablet ook een Apple-prijs mag betalen.

De Panasonic TV-55Z90BE6 is een premium OLED-tv, net onder het topmodel. Hij mikt op uitmuntende beeldkwaliteit en zal heel wat kijkers aantrekken, ongeacht wat hun favoriete kijkvoer is. Maar de concurrentie is zwaar en we vragen ons af of de tv iets extra te bieden heeft.

9

Fantastisch

Samenvatting

De Panasonic Z90B levert prachtige beelden dankzij het heldere Master OLED Pro-paneel en uitstekende kalibratie. De tv ondersteunt alle HDR-formaten en is met snelle HDMI 2.1-poorten ideaal voor gamers. Het geluid is prima en de draaivoet handig. Minpunten zijn het gebrek aan DTS en ontbrekende Belgische apps op Fire TV.

Plus- en minpunten

• Zeer goede piekhelderheid
• OLED-contrast en zeer goed schaduwdetail
• Goede kalibratie af fabrikant
• Goede bewegingsscherpte

• Gebrek aan lokale smart tv-apps voor België
• Geen ondersteuning voor DTS
• Hoge adviesprijs

Panasonic heeft nooit voor opvallende designs gekozen en dat is dit keer niet anders. Het zwarte toestel combineert een slank scherm met een relatief grote behuizing voor de elektronica en aansluitingen achteraan. De afwerking is piekfijn in orde. In tegenstelling tot veel concurrenten staat de Z90B op een draaivoet, een detail dat voor velen handig kan zijn. Opvallend is dat de Z90B voorwaarts gerichte luidsprekers heeft die in een balk onderaan het scherm zitten. Het toestel staat nauwelijks 2cm boven het meubel, maar wie een soundbar wil gebruiken kan die toch voor de tv zetten als de luidsprekerbalk in dat geval toch niet wordt gebruikt.

De aansluitingen staan allemaal zijwaarts of naar onder gericht zodat ze wandmontage niet bemoeilijken. De vier HDMI-poorten zijn onderverdeeld in twee HDMI 2.0-poorten en twee HDMI 2.1-poorten. Die laatste twee leveren 48Gbps bandbreedte en ondersteunen alle belangrijke gamerfuncties, ALLM, HDMI VRR, AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync en kunnen gebruikt worden voor gaming in 4K120 (consoles) of 4K144 (pc). Gamers genieten van een lage input-lag, 6,0ms in 2K120 en 10,5ms in 4K60. Verder vinden we drie usb-poorten, ethernet, WiFi 5, Bluetooth, een optische digitale audio-uitgang en hoofdtelefoonaansluiting. Die laatste is via het menu om te schakelen naar een subwoofer-uitgang. Voor live tv is er een dubbele tuner (DVB-T2/C/S2) met een CI+-slot. 

Referentie kalibratie en goede piekhelderheid

De Z90B is verder voorzien van een Master OLED Pro paneel, dat is hetzelfde of een gelijkwaardig paneel die we ook op de Philips OLED810 of LG C5 aantreft. Het paneel in ons testexemplaar toonde een bijzonder goede uniformiteit in heldere en donkere beelden, er is geen spoor van verticale strepen. De kijkhoek is zeer goed, zoals bij alle OLED-tv’s, en de anti-reflectielaag is degelijk, al blijft het van belang om sterke reflecties in het scherm te vermijden. Het toestel pakt uit met een bijzonder goede piekhelderheid. In HDR10 Filmmaker mode meten we 1316 nits op het 10%-venster, en 220 nits op het volledig wit scherm.

Lees ook: Zo testen we televisies voor ID.nl

Wat HDR-piekhelderheid betreft steekt de Z90B daarmee zelfs de LG C5 voorbij, al is het verschil klein. In SDR liggen de resultaten dichter bij elkaar, maar neem de LG C5 de leiding op het volledig wit veld waar hij 265 nits haalt, terwijl de Z90B op 202 nits zit. Voor SDR zal de C5 daardoor iets helderder lijken. Het kleurbereik van 98,3% P3 is wat we ondertussen al even gewend zijn van OLED-tv’s. Dat is zeer goed, en met die specificaties staat de Z90B uitstekend in de startblokken voor top HDR-beelden.

Veel hangt ook af van de kalibratie, en op dat vlak kunnen we de Z90B echt niets verwijten. We gebruiken graag Filmmaker Mode, in SDR is die erg donker ingesteld. Zet de Verlichtingssterkte op 70, en laat de lichtsensor aan en je bent klaar. De fouten die we meten zijn zo klein dat ze op een referentiemonitor niet zouden misstaan. Reken dan ook op mooie natuurlijke beelden, met veel kleurexpressie en goede schaduwdetails. Ook voor HDR10 is de Filmmaker Mode de beste keuze. De tv levert bijzonder goed schaduwdetail, zelfs in onze moeilijkste testscène, de strandscène uit House of Dragons.

Heb je iets meer detail nodig dan kan dat nog steeds door de ‘Dark Visibility’ instelling te gebruiken. Kleurweergave is erg goed, en heldere nuances blijven uitstekend bewaard. Enkel in de helderste tinten verliezen ze wat kleurintensiteit, dat is typisch voor W-OLED. De Z90B ondersteunt bovendien HDR10+ Adaptive en Dolby Vision IQ Precision Detail, voor de beste HDR-beeldkwaliteit. 

Beeldverwerking

De HCX Pro AI MkII processor die Panasonic ook in vorige modellen gebruikte levert bijzonder mooie prestaties. Deinterlacing van live tv (1080i) beeld en ruisonderdrukking scoren goed. Al dient gezegd dat Panasonic erg voorzichtig is met beeldverwerking. De ‘Min’ instelling is voor de meeste beeldverwerking een veilige keuze. Bevat de bron duidelijk ruis, dan zal dat vermoedelijk wat te voorzichtig zijn, de ‘Med’ instelling (voor ruisonderdrukking) levert dan betere resultaten. Upscaling zorgt voor mooie, scherpe beelden en met Resolutie Remasteren kan je zelfs wat extra accent leggen. Dat laat je echter best uitstaan bij erg oud (dvd-) beeldmateriaal, de processor accentueert immers ook ruis op dat soort bronnen.

In HDR was de processor erg goed in het vermijden van kleurstroken in zachte kleurovergangen. In SDR zien we nog wat ruimte voor verbetering op dat vlak. Zet ‘Vloeiende schakering’ op ‘Min’, eventueel kan je voor heel zware gevallen naar ‘Med’ schakelen. De processor vermijdt relatief goed dat er te veel detail verloren gaat. De bewegingsscherpte is uitstekend, en met Intelligent Frame Creation kan je de sportbeelden mooi vloeiend maken, of het schokken van het 24fps camerabewegingen in film wegwerken. 

Audiokwaliteit

De Z90B is uitgerust met een redelijk krachtige 2.1-audioconfiguratie van 60W. De stereoluidsprekers staan bovendien voorwaarts gericht, altijd een goed punt voor de audiokwaliteit. Hij ondersteunt Dolby Atmos, maar geen DTS. Voor wie de tv-luidsprekers gebruikt is dat geen belangrijk minpunt. Wie echter een soundbar of andere audio-oplossing gebruikt, moet weten dat de tv geen DTS-signalen doorgeeft via eARC/ARC. Sluit je bron in dat geval dan rechtstreeks aan op de soundbar. Onze filmfragmenten klonken vrij goed, met prima stereoscheiding en een vleugje surround. De woofermodule zorgt voor voldoende bas. De muziekpreset blies onze muziektesten wat extra leven in. De tv kan voldoende volume leveren, maar boven een bepaald niveau hoor je wel wat vervorming. 

Fire TV

Fire TV, het smart tv-systeem van Amazon, vervangt sinds vorig jaar het in huis ontwikkelde My Home Screen. De layout loopt gelijk met die andere smart tv-systemen. Op het Home-scherm neemt een content-caroussel de bovenste helft van het scherm in. Fire TV toont daar op dit moment enkel content-aanbevelingen, geen ongerelateerde reclame. We hopen dat dit zo blijft. Centraal in beeld vind je snelkoppelingen naar het ingelogde profiel, ingangen, bookmarks en de zoekfunctie. Daarnaast is er ruimte voor zes pictogrammen van favoriete apps. Heb je er meer, dan moet je even doorklikken. Verder naar onder zijn er talrijke rijen met aanbevelingen uit verschillende streamingdiensten al krijgt Prime Video duidelijk meer aandacht. De app-store bevat alle belangrijke internationale streamingdiensten, en ook Nederlandse lokale apps zijn vrij goed vertegenwoordigd. Belgische kijkers vinden helaas geen enkele lokale app, een onbegrijpelijk minpunt in 2025. Lees het artikel over Fire TV voor alle details.

De overstap naar Fire TV heeft Panasonic niet aangezet om voor een modernere afstandsbediening te kiezen. De grote afstandsbediening met afgeronde vorm ligt goed in de hand, en de aangename toetsen hebben een lichte aanslag met goede feedback. We zijn ook erg tevreden over de “My App”-toets die je zelf kunt toewijzen aan een app naar keuze, en de “Picture”-toets waarmee je snel van beeldmode verandert. Het ontwerp heeft echter ook nadelen. Door de afmetingen kan je niet alle toetsen bereiken zonder je hand te verplaatsen. En de veelheid aan toetsen is toch wat verouderd. Een compactere versie, met minder toetsen en een oplaadbare batterij zou beter scoren.

Conclusie

Dat de Panasonic TV-55Z90BE6 uitstekende beeldkwaliteit levert, daar mag je van op aan. Wat jammer dan dat de prijs zo hoog is, dat kost hem een half punt. Als we even vergelijken met concurrenten, dan is de Z90B zonder meer de duurste terwijl hij geen exclusieve features biedt. Minpunten zijn er vooral voor Belgische kijkers die geen enkele lokale app op Fire TV vinden. Het gebrek aan DTS-ondersteuning, daar tillen we minder zwaar aan. Deze tv levert prachtige beelden, zowel in SDR als HDR en hij ondersteunt dan ook nog eens alle belangrijke HDR-formaten. De audio-oplossing levert goede geluidskwaliteit en zorgt samen met de knappe beelden voor een hele mooie filmbeleving. Fire TV heeft alle internationale streaming-apps in huis. Gamers zullen deze televisie ook waarderen want ook voor hen heeft hij alle belangrijke features.

De Motorola Edge 70 volgt de recente trend van dunne, lichte smartphones, maar dan met een zachter prijskaartje van net geen 800 euro. Hoewel het geen directe concurrent is van vlaggenschepen als de S25 Edge, bewijst de Edge 70 dat een uniek premium ontwerp niet de hoofdprijs hoeft te kosten.

Met een dikte van nét iets minder dan 6 millimeter en een gewicht van slechts 159 gram is de Edge 70 een van de lichtste en slankste telefoons op de markt. Desondanks voelt het toestel niet goedkoop aan, en dat is te danken aan een stevig aluminium chassis en een op nylon geïnspireerde bekleding. De Edge 70 biedt bovendien uitstekende duurzaamheid: hij heeft een MIL-STD-810H-certificering (MIL staat voor military grade), IP68- en IP69-ratings én is voorzien van Gorilla Glass 7i.

Het 6,7-inch amoledscherm heeft een resolutie van 2712 bij 1220 pixels en een adaptieve verversingssnelheid van 1 tot 120 Hz. Het vlakke oledpaneel biedt daarnaast een hoog contrast. Vooral de levendige, licht verzadigde kleuren, mogelijk gemaakt door de Pantone-nabewerking, vallen positief op. Het enige nadeel aan het display is de laag geplaatste vingerafdrukscanner; om die te gebruiken moet je je duim in een oncomfortabele positie buigen.

©Wesley Akkerman

Uitstekende middenklasser

De Edge 70 wordt aangedreven door de middenklasse Qualcomm Snapdragon 7 Gen 4-processor, bijgestaan door 12 GB werkgeheugen en 256 GB aan opslagruimte. Vooral de cpu is op papier minder krachtig dan die van de duurdere vlaggenschepen, maar in de praktijk maakt dat weinig uit. Apps worden snel geopend en multitasking gaat het apparaat goed af. Een groot voordeel is dat de processor niet erg heet wordt onder hoge druk en zijn werk dus zonder morren doet.

Een ander voordeel is dat de 4800mAh-batterij het opvallend lang volhoudt; zelfs bij matig tot zwaar gebruik is dat al snel een volledige dag. Daarmee overtreft hij de duurdere concurrentie van Samsung en Apple. Opladen gaat eveneens vlot, met 68 W bedraad, waardoor je binnen 50 minuten weer een volledig opgeladen batterij hebt. Ook op dit punt scoort Motorola flink wat punten.

©Wesley Akkerman

©Wesley Akkerman

Typisch Motorola

Traditioneel doet Motorola het goed op het gebied van software dankzij de bijna stock Android 16-ervaring. Helaas treffen we deze keer behoorlijk wat bloatware aan en zijn er advertenties zichtbaar in de weerapp; dubieus voor een toestel van 800 euro. Tijdens de installatie word je bovendien meermaals gevraagd om voorgestelde apps te installeren. En als je daar nee op zegt, kom je alsnog applicaties tegen waar je niet om vroeg, zoals TikTok en Perplexity AI.

Wat betreft ondersteuning kan de Motorola Edge 70 rekenen op vier Android-upgrades (tot Android 20) en vijf jaar aan beveiligingspatches. Hoewel dat voldoende is voor een middenklasser, blijft het wel iets achter bij de langere support die Samsung en Google bieden. Daarnaast voelt Moto AI nog aan als een achtergesteld project. De functies werken niet allemaal in het Nederlands, waardoor de AI-knop op het toestel eigenlijk nog maar weinig waarde heeft.

Foto's maken gaat prima

Het camerasysteem bestaat uit een 50MP-hoofdcamera met optische beeldstabilisatie, een 50MP-ultragroothoeklens en een 50MP-selfiecamera. Bij voldoende licht leveren deze camera's prettig ogende foto's met een ruim dynamisch bereik. Vooral in het donker verrast het toestel: dankzij de grote sensoren blijven beelden helder en gedetailleerd. Jammer is wel dat de software kleuren soms te nadrukkelijk verzadigt, waardoor foto's iets minder natuurlijk overkomen. Voor gebruik op sociale media zijn ze echter meer dan prima.

Toch kent het camerasysteem duidelijke beperkingen. Video's kunnen slechts in 4K met 30 fps worden opgenomen, terwijl beeldstabilisatie alleen werkt bij 1080p en 30 fps. Daarnaast kan de handmatige scherpstelling onverwacht invloed hebben op de helderheid. En doordat er geen telelens aanwezig is, ben je volledig aangewezen op digitale zoom. Begrijpelijk gezien de slanke behuizing van de Edge 70, maar alsnog een teleurstellend compromis.

Motorola Edge 70 kopen?

De Motorola Edge 70 is een slimme aankoop als je een slank en licht toestel zoekt voor minder dan 1000 euro. De bouwkwaliteit, het scherm, de lange batterijduur en de robuustheid maken dit een fijne smartphone voor dagelijks gebruik. Ondanks de bloatware en de onvolwassen Moto AI bewijst dit toestel dat je geen duur vlaggenschip nodig hebt voor een vooruitstrevend ontwerp en vlotte prestaties.