Het is superhandig dat smartphones tegenwoordig van alles met locatiegegevens kunnen doen. Tegelijkertijd zorgt het ook voor een privacyvraagstuk, want er kan informatie over je in kaart worden gebracht en dat gebeurt helaas ook. Hoe voorkom je dat je smartphone verandert in een tracking device?

Android

Tip 1: Rigoureus

Wat er wel en niet gedeeld wordt aan locatiegegevens zit hem soms in hele subtiele instellingen en we kunnen ons voorstellen dat je daar enigszins zenuwachtig van wordt. Hoewel we in dit artikel de voornaamste manieren bespreken om te voorkomen dat je smartphone verandert in een apparaat dat je hele dagelijks leven locatiegewijs in kaart brengt. Er is één manier om ervoor te zorgen dat er gegarandeerd geen enkele gegevens over je kunnen worden verzameld en dat is het volledig uitschakelen van locatieservices. Klinkt ideaal toch? Misschien, maar voor veel mensen zal dit te rigoureus zijn. Want als je locatieservices volledig uitschakelt, kun je ook geen gebruik meer maken van de voordelen daarvan (en die zijn er wel degelijk). Interesseert dat je niets, dan ben je na het lezen van deze eerste tip klaar. Zoek in de instellingen naar je locatie-instellingen en schakel die uit. Dat is het, nu wordt er niets meer over je bijgehouden.

©PXimport

Wil je niet dat Android je locatie op wat voor manier dan ook bijhoudt? Schakel Locatie dan in z'n geheel uit.

Tip 2: Locatiegeschiedenis

Wat veel Android-gebruikers helaas niet weten, is dat Google zeer nauwkeurig bijhoudt waar ze zich op welk moment van de dag bevinden. Zo nauwkeurig zelfs dat je met behulp van de locatiegeschiedenis van je smartphone een volledige dag, week, maand of zelfs jaar in kaart kunt brengen. Gelukkig kun je dit eenvoudig uitschakelen. Zoek in de instellingen Locatie en druk vervolgens op Locatiegeschiedenis van Google. Druk op Locatiegeschiedenis van Google en vervolgens op de drie puntjes rechtsboven en daarna op Bekijken/beheren om met eigen ogen te zien hoeveel informatie er van je in kaart is gebracht, dat is namelijk heel confronterend. Om ervoor te zorgen dat Google deze gegevens voortaan niet meer bewaart, verwijder je het vinkje bij Aan. Vergeet vervolgens ook niet om onderin te drukken op Locatiegeschiedenis verwijderen. Mocht je trouwens meerdere Google-accounts gebruiken op je Android-telefoon, dan kun je bovenin op het kopje Locatiegeschiedenis drukken om de geschiedenis van andere accounts te bekijken/beheren.

©PXimport

Google houdt zeer nauwkeurig bij waar je je op een dag bevindt, maar dat kun je gelukkig uitschakelen.

Ik heb niets te verbergen

Wanneer de discussie over privacy oplaait, zijn er altijd mensen die roepen: het maakt mij allemaal niets uit, ik heb niets te verbergen. Maar dat is natuurlijk niet waar privacy om draait. Als er morgen iemand op je afstapt en zegt: luister, ik heb het afgelopen half jaar van minuut tot minuut in kaart gebracht waar jij was en wat jij deed, dan zou je daar bang van worden, en terecht. Want dat gaat niemand wat aan. Niemand zou dat aan een vreemde vertellen, maar blijkbaar vinden veel mensen het geen enkel probleem om al die informatie te verschaffen aan bedrijven die er geld mee verdienen. Locatieservices zijn niet slecht, het is fantastisch dat je smartphone weet waar je bent en je aan de hand daarvan nuttige informatie kan geven. Maar het is belangrijk dat jij de controle hebt over wat er met die informatie gebeurt of in ieder geval wéét welke informatie er verzameld wordt.

Tip 3: Draadloze netwerken

Je zou denken dat gps de enige manier is om informatie te vergaren over je locatie, maar niets is minder waar. Aan de hand van de draadloze netwerken om je heen, kan je locatie namelijk óók heel nauwkeurig in kaart worden gebracht. De manier waarop dit werkt, is overigens kinderlijk eenvoudig. Bedrijven als Google brengen de locaties van draadloze netwerken in kaart, en kunnen deze daarom koppelen aan geografische gegevens. Dat lijkt niet zo nuttig, maar wanneer men weet waar de draadloze netwerken zich bevinden waarmee jij verbindt, wordt het ineens kinderspel om je locatie heel nauwkeurig te bepalen. En daarbij helpt het enorm dat je Android-toestel standaard zo is ingesteld dat er non-stop naar draadloze netwerken in de buurt wordt gescand. Om dit uit te schakelen navigeer je naar Instellingen > Wifi en druk je rechtsboven op het menu en vervolgens op Geavanceerd. Wanneer je nu het vinkje verwijdert bij Scannen altijd toestaan, mogen Google-locatieservices en andere apps niet meer scannen naar draadloze netwerken. Zo ben je wéér een stukje anoniemer.

©PXimport

Je locatie wordt niet alleen in kaart gebracht via gps, ook draadloze netwerken spelen daar een grote rol in.

Tip 4: Apps monitoren

Meten is weten en dat is in dit geval absoluut van toepassing. Het is opmerkelijk dat Android standaard geen ingebouwde optie heeft die je in staat stelt om individuele apps de toegang tot je locatieservices te ontzeggen, maar dan nog is het wel belangrijk dat je weet welke apps toegang hebben tot je locatieservices en hoe vaak daarvan gebruik wordt gemaakt. Je kunt dat heel eenvoudig doen door naar Locatie te navigeren.

Overigens hoef je deze stap uiteraard niet uit te voeren wanneer je locatieservices in z'n geheel hebt uitgeschakeld. Onder het kopje Recente locatieverzoeken zie je welke apps onlangs gebruik hebben gemaakt van je locatie. Overigens zie je naast het feit dat de apps getracht hebben om je locatie te bepalen, ook hoeveel batterij zij verbruiken en dat is vaak niet gering (het één heeft ook met het ander te maken). Het is goed om hier af en toe eens te kijken, om inzicht te krijgen in hoeveel apps je toegang hebt gegeven tot je locatie.

In de volgende versie van Android (Marshmallow, 6.0) wordt het wel mogelijk om per app te bepalen waartoe hij toegang heeft. We hebben dit op het moment van schrijven nog niet kunnen testen.

©PXimport

Meten is weten: krijg inzicht in welke apps je locatie willen weten.

Tip 5: Apps beheren

Het is natuurlijk wel een beetje wrang (en dubieus) dat wanneer je een app na installatie toegang hebt gegeven tot je locatie, je deze toestemming niet meer kunt intrekken. Voorheen kon dat helemaal niet zonder je Android-toestel te rooten (zeg maar jailbreaken), maar tegenwoordig zijn er gelukkig apps voor. Een voorbeeld van zo'n app is MoboClean (het enige nadeel is dus dat je de app niet via de Google Play Store downloadt). Wanneer de app is gestart, druk je op Renew your Android in het midden van het scherm en daarna op Next. Vervolgens selecteer je de apps waarvan je de toegang wilt intrekken en druk je weer op Clean. Wat de app nu doet, is alle apps die je geselecteerd hebt, de-installeren en weer opnieuw installeren (pas dus op met apps waarvan je geen gegevens wilt verliezen zoals WhatsApp). Vervolgens geef je in de laatste stap aan welke rechten je van de betreffende app(s) wilt intrekken, zoals: Acquire location. Zo bepaal je dus wél zelf welke app wat mag zien.

Tip 6: Apps sluiten

Het kan zijn dat je het helemaal niet zo erg vindt dat de apps op je Android-toestel om je locatiegegevens vragen, maar dat je wél graag zelf wilt bepalen wanneer dat gebeurt. De oplossing daarvoor is kinderlijk eenvoudig: zorg ervoor dat je de apps sluit die je niet gebruikt. Overigens kun je met de app die we in tip 5 hebben besproken ook aangeven dat je niet wilt dat apps op de achtergrond blijven draaien wanneer je ze sluit.

Om ze echter handmatig te sluiten, druk je op het pictogram recente apps (rechts naast het pictogram thuispagina) op het aanraakscherm, of houd je de Thuisknop enkele seconden ingedrukt indien je een dergelijk pictogram niet hebt. Vervolgens krijg je een lijst te zien van alle apps die op de achtergrond draaien. Om een app te sluiten, veeg je het betreffende pictogram opzij. Het is geen waterdichte methode (er zijn ook apps die zelfs dán nog gegevens kunnen verzamelen), maar het voorkomt in ieder geval dat een waslijst aan apps voortdurend al je locatiegegevens onnodig in kaart brengen (ook fijn voor je batterij).

©PXimport

Sluit apps af wanneer je ze niet gebruikt en laat ze niet op de achtergrond draaien.

iOS

Tip 7: Volledig uitschakelen

In iOS is het privacyvraagstuk een behoorlijk stuk transparanter, maar ook daar zul je je verbazen over de hoeveelheid informatie die Apple (evenals de apps op je iPhone) verzamelt. Het enige verschil is wel dat Apple herhaaldelijk heeft aangegeven dat het niet geïnteresseerd is in gebruikersgegevens voor commercieel gebruik, maar om het bedrijf dan maar meteen blind te vertrouwen, is andere koek. Net als in Android is het in iOS mogelijk om locatieservices volledig uit te schakelen (uiteraard met verlies van de handige voordelen daarvan). Je doet dit door te navigeren naar Instellingen > Privacy > Locatievoorzieningen. Wanneer je deze functie uitschakelt, wordt er vanaf dat moment niets meer gedeeld.

Tip 8: Locaties per app

Maar net als in Android is het volledig uitschakelen van alle locatieservices misschien iets te rigoureus, je kunt er immers ook de vruchten van plukken. Gek genoeg, waar het normaliter juist Android is dat flexibeler is als het gaat om instellingen, is het op dit gebied juist iOS dat het kinderlijk eenvoudig maakt om individuele apps de toegang tot de locatieservices te ontzeggen. Je configureert dit door wederom te navigeren naar het menu Locatievoorzieningen in Instellingen > Privacy. Scrol nu naar beneden. Daar zie je een lijst met apps die je hebt geïnstalleerd. Door op de naam van een app te drukken, kun je aangeven of de betreffende app gebruik mag maken van de locatievoorzieningen of niet. Zo is het bijvoorbeeld denkbaar dat je Google Maps toestemming wilt geven, maar een app als Hangouts of Facebook niet. Sommige apps bieden naast de optie Nooit en Bij gebruik ook de optie Altijd. Dit zijn de apps die je in de gaten moet houden, want die kunnen zelfs de locatie opvragen wanneer ze niet actief zijn.

©PXimport

Bepaal zelf welke apps wanneer toegang krijgen tot je locatievoorzieningen.

Tip 9: Systeemlocaties

Tot slot is er nog een optie die een beetje is weggestopt, wat ons betreft een kwalijke zaak, omdat er nogal wat gegevens worden verzameld (vergelijkbaar met Google Locatiegeschiedenis). Wanneer je helemaal naar beneden scrolt in de lijst met apps in het menu Locatievoorzieningen in Instellingen > Privacy, zie je de optie Systeem. Druk je daarop, dan zie je een lange lijst aan opties die je waarschijnlijk nog niet eerder op je iPhone had gezien. Zo wordt hier bepaald dat Apple je meldingen mag geven op basis van je locatie en dat advertenties in apps weergegeven mogen worden op basis van je locatie. Een belangrijke optie om te bekijken is Veelbezochte locaties. Dat is namelijk de functie waarmee Apple bijhoudt welke locaties je veelvuldig bezoekt, op dezelfde manier als Google dat doet. Je kunt deze functie eenvoudig uitschakelen en daarna drukken op Wis geschiedenis.

Met Circle to Search kun je informatie opvragen over wat je op het scherm van je smartphone ziet, zonder dat je van app hoeft te wisselen of iets hoeft te kopiëren. Dat kan met Circle to Search, een functie die standaard ingebouwd is in de nieuwste Android-versies van onder andere Google Pixel- en Samsung Galaxy-toestellen. Je kunt er meer mee dan je misschien denkt!

Lees ook: 4 handige AI-functies voor je smartphone

Even snel iets opzoeken terwijl je een video kijkt, een bericht leest of door je favoriete app scrolt: tot voor kort betekende dat toch meestal dat je moest wisselen van app, tekst moest kopiëren of een apart tabblad moest openen. Met Circle to Search hoeft dat niet meer. Google heeft deze functie zo ontworpen dat je op elk moment, in elke app, meteen kunt zoeken naar wat er op je scherm staat. Google zoekt vervolgens direct naar relevante informatie, zonder dat je iets hoeft in te typen. Het werkt in vrijwel alle apps, dus of je nu op Instagram zit, een game speelt of iets leest op een website: je kunt het op elk moment starten.

Wat zie ik?

Circle to Search werkt op allerlei soorten content. Zie je een gaaf shirt op een Instagramfoto en wil je weten waar je het kunt kopen? Omcirkel het, en je krijgt gelijk links naar vergelijkbare kledingstukken in webshops. Vaak krijg je niet alleen identieke producten te zien, maar ook alternatieven in verschillende prijsklassen.

Ook meubels, accessoires of zelfs planten kun je zo herkennen. Als je tijdens het scrollen iets tegenkomt dat je aanspreekt, hoef je alleen maar te cirkelen om meteen te zien waar je het kunt vinden – of wat erop lijkt. Handig als je inspiratie opdoet via video's of foto's en daar direct iets mee wilt doen.

Vertaalhulp

Een andere slimme toepassing is het vertalen van tekst, rechtstreeks vanuit beeld. Stel je leest een buitenlandse recensie, komt een menukaart tegen in een foto, of ziet een handgeschreven briefje in een andere taal. Door simpelweg het relevante tekstdeel te selecteren, krijg je direct een Nederlandse vertaling te zien, zonder dat je eerst een aparte vertaalapp hoeft te openen. Dat maakt het veel laagdrempeliger om bijvoorbeeld Franse recepten te begrijpen, Spaanse socialemediaposts te volgen of Duitse nieuwsartikelen te lezen.

©Google

Studiehulp

Circle to Search komt ook goed van pas bij het leren of studeren. Zit je met een lastige formule of grafiek die je niet begrijpt? Je kunt het direct selecteren en uitleg opvragen, vaak inclusief stapsgewijze berekening of achtergrondinformatie. Vooral handig voor scholieren en studenten die digitale lesmaterialen gebruiken: je kunt blijven werken in je les-app, terwijl je tegelijk extra uitleg opvraagt.

Wat hoor ik?

Ook muziekherkenning is inmiddels in Circle to Search geïntegreerd. Je hebt dus geen aparte apps meer nodig om een nummer te identificeren dat je toevallig hoort in een video, in een winkel of op straat. Door het muzieksymbool onderin aan te tikken terwijl het nummer speelt, herkent Circle to Search het liedje – zelfs als je het neuriet of zingt.

Tips voor gamers

Voor wie graag games speelt op zijn telefoon, biedt Circle to Search sinds kort ook specifieke ondersteuning. Krijg je een puzzel niet opgelost, heb je geen idee wat je met een object of voorwerp in de game moet doen of weet je even niet hoe je een level moet uitspelen? Door het betreffende deel van je scherm te selecteren, krijg je hulp in de vorm van tips, korte uitleg of video's die exact op het juiste moment in de gameplay beginnen. Je hoeft het spel dus niet te verlaten om informatie te zoeken.

©Google

De diepte in

Een opvallende toevoeging van de laatste maanden is AI Mode. Wanneer je iets opzoekt met Circle to Search en er verschijnt een zogenoemde AI Overview, kun je naar beneden scrollen en kiezen voor 'dive deeper with AI Mode'. Je krijgt dan de mogelijkheid om door te vragen binnen hetzelfde onderwerp. Stel: je hebt een afbeelding van een historisch schilderij geselecteerd, en AI Overview geeft een korte samenvatting. In AI Mode kun je dan vragen stellen over de stijl, de kunstenaar of de historische context, en krijg je in gewone taal uitgebreide antwoorden.

De cirkel is rond

Je ziet dat je in het dagelijks gebruik dus verrassend veel met Circle to Search kunt. Daarbij is het fijn dat deze AI-hulp bovendien slim reageert op de context. Selecteer je tekst, dan krijg je andere opties dan bij een object of een geluid. Daardoor voelt het gebruik logisch en hoef je niet telkens na te denken over welke knop je moet gebruiken. Ook handig is dat je de gevonden informatie meteen kunt opslaan of delen. Heb je iets interessants gevonden? Dan kun je het met één tik bewaren in bijvoorbeeld Google Keep, mailen naar jezelf of invoegen in een agendanotitie.

Smartphones met Circle to Search

Je laptop maakt lange dagen. Of je nu thuiswerkt, films kijkt of schoolopdrachten maakt, hij staat vaak uren aan. Wil je dat hij zo lang mogelijk goed blijft werken? Dan zijn er een aantal dingen die je beter niet kunt doen – omdat ze op termijn voor problemen kunnen zorgen. Van slechte ventilatie tot verkeerd opladen: zorg dat je deze fouten voortaan vermijdt.

Lees ook: Zo zorg je dat je laptop zo lang mogelijk blijft werken op één acculading

1. Laptop veel op bed of schoot gebruiken

Een laptop heeft lucht nodig. Via kleine openingen aan de zijkant of onderkant voert hij warmte af, en die luchtstroom raakt geblokkeerd als je het apparaat op een zacht oppervlak gebruikt. Op bed, een dekentje of je schoot raakt hij die warmte moeilijk kwijt, waardoor onderdelen onnodig heet worden. Op de korte termijn merk je dat aan een luidruchtige ventilator, op de lange termijn aan snellere slijtage. Gebruik je je laptop vaak op schoot? Leg er dan iets hards onder, zoals een plankje of laptopstandaard. Zo voorkom je oververhitting. Bovendien werkt het vaak ook prettiger.

2. Altijd aan de oplader laten hangen

Veel mensen laten hun laptop de hele dag aan de stroom hangen. Dat lijkt handig – je zit nooit zonder stroom – maar voor de accu is het minder ideaal, vooral bij oudere laptops. Die kunnen sneller slijten als ze continu volgeladen blijven. Moderne laptops hebben gelukkig vaak slimme batterijmanagementsystemen die overladen voorkomen, maar zelfs dan is het beter om de batterij niet constant op 100% te houden. Je verlengt de levensduur door de accu regelmatig te gebruiken: haal de stekker er af en toe uit, laat de lading zakken tot zo’n 30 à 40 procent en laad dan weer op. Veel modellen bieden ook een instelling om het laden automatisch te beperken tot bijvoorbeeld 80%. Werk je veel op netstroom? Dan is het zeker de moeite waard om die functie in te schakelen. Zo houd je de accu langer gezond, zonder dat je er iets van merkt in het dagelijks gebruik.

3. Updates telkens uitstellen

Je krijgt een melding, maar klikt op 'nu niet'. En een dag later nog een keer. En nog een keer. Omdat je net lekker bezig bent en geen zin hebt om de laptop opnieuw op te starten, of omdat je denkt dat updates er alleen voor nieuwe functies zijn. Maar juist in die updates zitten vaak beveiligingsverbeteringen en foutoplossingen. Door lang te wachten blijf je kwetsbaar voor lekken of bugs die allang zijn verholpen. Laat updates daarom uitvoeren op een moment dat je je laptop niet nodig hebt – bijvoorbeeld tijdens de lunch of 's avonds. En stel automatische updates in als dat mogelijk is.

©Daniel CHETRONI - stock.adobe.com

4. Geen ruimte voor ventilatie laten

Wie foto's bewerkt, veel tabbladen open heeft of werkt met grote bestanden, vraagt meer van zijn laptop. De processor warmt op en de ventilator springt aan. Als je laptop dan in een afgesloten kastje, tegen een muur aan of tussen stapels papier staat, kan hij die warmte moeilijk kwijt. De temperatuur loopt verder op, wat invloed heeft op de prestaties en de levensduur. Zorg bij intensief gebruik voor voldoende ruimte rondom het apparaat. Zorg dat je hem op een plek neerzet waar niet allerlei spullen liggen en overweeg een laptopstandaard of -koeler als je merkt dat de temperatuur snel oploopt. 

5. Ventilatieopeningen niet schoonhouden

Een beetje in het verlengde van de fout hierboven: kan je laptop zijn warmte sowieso kwijt, ook als er genoeg ruimte omheen is? In de loop van de tijd verzamelt zich stof in je laptop, vooral rond de ventilator en de luchtkanalen. Zeker als je laptop in een stoffige kamer staat of je veel huisdieren hebt, kan dat snel gaan. Dat stof belemmert de luchtstroom, waardoor warmte blijft hangen en onderdelen sneller slijten. Je merkt het aan een ventilator die vaker aanslaat, of of doordat je laptop langzamer reageert dan je gewend bent. Gebruik af en toe een busje perslucht om de ventilatieopeningen voorzichtig schoon te blazen. 

©Studiomiracle

6. Klikken op verdachte links of bestanden

We weten allemaal dat je niet zomaar ergens op moet klikken. Maar het kan toch gebeuren dat je nieuwsgierig wordt naar die 'gratis update' of dat je denkt dat die mail echt van je bank afkomstig is (want cybercriminelen worden steeds slimmer in het nabootsen van bekende websites en bedrijven). Voordat je het weet heb je dan iets gedownload wat helemaal niet deugt. Malware kan van alles doen: meekijken wat je typt, je bestanden versleutelen, of persoonlijke gegevens stelen.

Een garantie dat je het helemaal kunt voorkomen kan niemand je geven. Wat je in ieder geval wél kunt doen is software altijd alleen via de officiële website downloaden, alleen bijlagen openen van afzenders die je vertrouwt en niet op meldingen klikken die je onder druk zetten. Een goede virusscanner helpt uiteraard ook, maar alert blijven is minstens zo belangrijk.

7. Geen back-ups maken van je bestanden

Je denkt er pas aan als het te laat is: een laptop die niet meer opstart, een harde schijf die crasht of een diefstal. Als je geen back-up hebt en er gebeurt iets met je laptop, dan ben je alles kwijt: je foto's, werk en documenten. Zorg daarom dat je regelmatig een back-up maakt. Dat kan automatisch via een clouddienst, of handmatig met een externe harde schijf. Het instellen kost je hooguit een kwartier. Doen, want de opluchting die je voelt wanneer je een back-up kunt gebruiken op het moment dat je die nodig hebt, is onbetaalbaar! 

8. Ruw omgaan met je laptop

We zijn allemaal wel eens haastig met onze laptop. Snel een usb-stick erin duwen, het scherm met één hand vanaf de zijkant openklappen, wrikken om de oplaadkabel in de poort te steken: het lijkt onschuldig, maar kan schade veroorzaken. Poorten zijn gevoelig, net als de scharnieren van je scherm. Open je laptop altijd met twee handen vanuit het midden en ga voorzichtig om met alle poorten en uitgangen. Doe je dat niet, dan kunnen ze los komen te zitten, waardoor ze uiteindelijk minder goed of helemaal niet meer hun werk kunnen doen.

©Dan74 - stock.adobe.com

9. Alles opslaan op het bureaublad

Voor het gemak bewaren veel mensen bestanden standaard op het bureaublad. Foto's, documenten, downloads – zo heb je ze meteen bij de hand. Omdat elk bureaubladpictogram apart geladen moet worden, kan dat bij oudere laptops voor merkbare vertraging zorgen tijdens het opstarten. Bij moderne laptops speelt dat probleem niet. Maar of je laptop nu oud of nieuw is: door alles maar op het bureaublad te bewaren, raak je wel het overzicht kwijt. Dus dan geldt dat 'alles bij de hand' niet meer. Integendeel: het risico dat je per ongeluk iets belangrijks weggooit, wordt groter naarmate je bureaublad voller raakt. Maak daarom mappen aan, gebruik de standaard 'Documenten'-map en archiveer wat je niet meer nodig hebt.

10. Geen wachtwoord of vergrendeling instellen

Veel mensen gebruiken hun laptop thuis of op werk, en denken daardoor geen wachtwoord nodig te hebben. Maar bij diefstal of verlies ligt je hele digitale leven open. Je mail, documenten, foto's, inloggegevens en opgeslagen wachtwoorden zijn vaak met één klik bereikbaar. Een sterk wachtwoord of pincode op je account, automatische vergrendeling na inactiviteit en versleuteling van je harde schijf maken je laptop veel veiliger. Het kost je nauwelijks extra tijd bij het opstarten, maar voorkomt grote problemen als je laptop ooit in verkeerde handen valt.