Het is superhandig dat smartphones tegenwoordig van alles met locatiegegevens kunnen doen. Tegelijkertijd zorgt het ook voor een privacyvraagstuk, want er kan informatie over je in kaart worden gebracht en dat gebeurt helaas ook. Hoe voorkom je dat je smartphone verandert in een tracking device?

Android

Tip 1: Rigoureus

Wat er wel en niet gedeeld wordt aan locatiegegevens zit hem soms in hele subtiele instellingen en we kunnen ons voorstellen dat je daar enigszins zenuwachtig van wordt. Hoewel we in dit artikel de voornaamste manieren bespreken om te voorkomen dat je smartphone verandert in een apparaat dat je hele dagelijks leven locatiegewijs in kaart brengt. Er is één manier om ervoor te zorgen dat er gegarandeerd geen enkele gegevens over je kunnen worden verzameld en dat is het volledig uitschakelen van locatieservices. Klinkt ideaal toch? Misschien, maar voor veel mensen zal dit te rigoureus zijn. Want als je locatieservices volledig uitschakelt, kun je ook geen gebruik meer maken van de voordelen daarvan (en die zijn er wel degelijk). Interesseert dat je niets, dan ben je na het lezen van deze eerste tip klaar. Zoek in de instellingen naar je locatie-instellingen en schakel die uit. Dat is het, nu wordt er niets meer over je bijgehouden.

©PXimport

Wil je niet dat Android je locatie op wat voor manier dan ook bijhoudt? Schakel Locatie dan in z'n geheel uit.

Tip 2: Locatiegeschiedenis

Wat veel Android-gebruikers helaas niet weten, is dat Google zeer nauwkeurig bijhoudt waar ze zich op welk moment van de dag bevinden. Zo nauwkeurig zelfs dat je met behulp van de locatiegeschiedenis van je smartphone een volledige dag, week, maand of zelfs jaar in kaart kunt brengen. Gelukkig kun je dit eenvoudig uitschakelen. Zoek in de instellingen Locatie en druk vervolgens op Locatiegeschiedenis van Google. Druk op Locatiegeschiedenis van Google en vervolgens op de drie puntjes rechtsboven en daarna op Bekijken/beheren om met eigen ogen te zien hoeveel informatie er van je in kaart is gebracht, dat is namelijk heel confronterend. Om ervoor te zorgen dat Google deze gegevens voortaan niet meer bewaart, verwijder je het vinkje bij Aan. Vergeet vervolgens ook niet om onderin te drukken op Locatiegeschiedenis verwijderen. Mocht je trouwens meerdere Google-accounts gebruiken op je Android-telefoon, dan kun je bovenin op het kopje Locatiegeschiedenis drukken om de geschiedenis van andere accounts te bekijken/beheren.

©PXimport

Google houdt zeer nauwkeurig bij waar je je op een dag bevindt, maar dat kun je gelukkig uitschakelen.

Ik heb niets te verbergen

Wanneer de discussie over privacy oplaait, zijn er altijd mensen die roepen: het maakt mij allemaal niets uit, ik heb niets te verbergen. Maar dat is natuurlijk niet waar privacy om draait. Als er morgen iemand op je afstapt en zegt: luister, ik heb het afgelopen half jaar van minuut tot minuut in kaart gebracht waar jij was en wat jij deed, dan zou je daar bang van worden, en terecht. Want dat gaat niemand wat aan. Niemand zou dat aan een vreemde vertellen, maar blijkbaar vinden veel mensen het geen enkel probleem om al die informatie te verschaffen aan bedrijven die er geld mee verdienen. Locatieservices zijn niet slecht, het is fantastisch dat je smartphone weet waar je bent en je aan de hand daarvan nuttige informatie kan geven. Maar het is belangrijk dat jij de controle hebt over wat er met die informatie gebeurt of in ieder geval wéét welke informatie er verzameld wordt.

Tip 3: Draadloze netwerken

Je zou denken dat gps de enige manier is om informatie te vergaren over je locatie, maar niets is minder waar. Aan de hand van de draadloze netwerken om je heen, kan je locatie namelijk óók heel nauwkeurig in kaart worden gebracht. De manier waarop dit werkt, is overigens kinderlijk eenvoudig. Bedrijven als Google brengen de locaties van draadloze netwerken in kaart, en kunnen deze daarom koppelen aan geografische gegevens. Dat lijkt niet zo nuttig, maar wanneer men weet waar de draadloze netwerken zich bevinden waarmee jij verbindt, wordt het ineens kinderspel om je locatie heel nauwkeurig te bepalen. En daarbij helpt het enorm dat je Android-toestel standaard zo is ingesteld dat er non-stop naar draadloze netwerken in de buurt wordt gescand. Om dit uit te schakelen navigeer je naar Instellingen > Wifi en druk je rechtsboven op het menu en vervolgens op Geavanceerd. Wanneer je nu het vinkje verwijdert bij Scannen altijd toestaan, mogen Google-locatieservices en andere apps niet meer scannen naar draadloze netwerken. Zo ben je wéér een stukje anoniemer.

©PXimport

Je locatie wordt niet alleen in kaart gebracht via gps, ook draadloze netwerken spelen daar een grote rol in.

Tip 4: Apps monitoren

Meten is weten en dat is in dit geval absoluut van toepassing. Het is opmerkelijk dat Android standaard geen ingebouwde optie heeft die je in staat stelt om individuele apps de toegang tot je locatieservices te ontzeggen, maar dan nog is het wel belangrijk dat je weet welke apps toegang hebben tot je locatieservices en hoe vaak daarvan gebruik wordt gemaakt. Je kunt dat heel eenvoudig doen door naar Locatie te navigeren.

Overigens hoef je deze stap uiteraard niet uit te voeren wanneer je locatieservices in z'n geheel hebt uitgeschakeld. Onder het kopje Recente locatieverzoeken zie je welke apps onlangs gebruik hebben gemaakt van je locatie. Overigens zie je naast het feit dat de apps getracht hebben om je locatie te bepalen, ook hoeveel batterij zij verbruiken en dat is vaak niet gering (het één heeft ook met het ander te maken). Het is goed om hier af en toe eens te kijken, om inzicht te krijgen in hoeveel apps je toegang hebt gegeven tot je locatie.

In de volgende versie van Android (Marshmallow, 6.0) wordt het wel mogelijk om per app te bepalen waartoe hij toegang heeft. We hebben dit op het moment van schrijven nog niet kunnen testen.

©PXimport

Meten is weten: krijg inzicht in welke apps je locatie willen weten.

Tip 5: Apps beheren

Het is natuurlijk wel een beetje wrang (en dubieus) dat wanneer je een app na installatie toegang hebt gegeven tot je locatie, je deze toestemming niet meer kunt intrekken. Voorheen kon dat helemaal niet zonder je Android-toestel te rooten (zeg maar jailbreaken), maar tegenwoordig zijn er gelukkig apps voor. Een voorbeeld van zo'n app is MoboClean (het enige nadeel is dus dat je de app niet via de Google Play Store downloadt). Wanneer de app is gestart, druk je op Renew your Android in het midden van het scherm en daarna op Next. Vervolgens selecteer je de apps waarvan je de toegang wilt intrekken en druk je weer op Clean. Wat de app nu doet, is alle apps die je geselecteerd hebt, de-installeren en weer opnieuw installeren (pas dus op met apps waarvan je geen gegevens wilt verliezen zoals WhatsApp). Vervolgens geef je in de laatste stap aan welke rechten je van de betreffende app(s) wilt intrekken, zoals: Acquire location. Zo bepaal je dus wél zelf welke app wat mag zien.

Tip 6: Apps sluiten

Het kan zijn dat je het helemaal niet zo erg vindt dat de apps op je Android-toestel om je locatiegegevens vragen, maar dat je wél graag zelf wilt bepalen wanneer dat gebeurt. De oplossing daarvoor is kinderlijk eenvoudig: zorg ervoor dat je de apps sluit die je niet gebruikt. Overigens kun je met de app die we in tip 5 hebben besproken ook aangeven dat je niet wilt dat apps op de achtergrond blijven draaien wanneer je ze sluit.

Om ze echter handmatig te sluiten, druk je op het pictogram recente apps (rechts naast het pictogram thuispagina) op het aanraakscherm, of houd je de Thuisknop enkele seconden ingedrukt indien je een dergelijk pictogram niet hebt. Vervolgens krijg je een lijst te zien van alle apps die op de achtergrond draaien. Om een app te sluiten, veeg je het betreffende pictogram opzij. Het is geen waterdichte methode (er zijn ook apps die zelfs dán nog gegevens kunnen verzamelen), maar het voorkomt in ieder geval dat een waslijst aan apps voortdurend al je locatiegegevens onnodig in kaart brengen (ook fijn voor je batterij).

©PXimport

Sluit apps af wanneer je ze niet gebruikt en laat ze niet op de achtergrond draaien.

iOS

Tip 7: Volledig uitschakelen

In iOS is het privacyvraagstuk een behoorlijk stuk transparanter, maar ook daar zul je je verbazen over de hoeveelheid informatie die Apple (evenals de apps op je iPhone) verzamelt. Het enige verschil is wel dat Apple herhaaldelijk heeft aangegeven dat het niet geïnteresseerd is in gebruikersgegevens voor commercieel gebruik, maar om het bedrijf dan maar meteen blind te vertrouwen, is andere koek. Net als in Android is het in iOS mogelijk om locatieservices volledig uit te schakelen (uiteraard met verlies van de handige voordelen daarvan). Je doet dit door te navigeren naar Instellingen > Privacy > Locatievoorzieningen. Wanneer je deze functie uitschakelt, wordt er vanaf dat moment niets meer gedeeld.

Tip 8: Locaties per app

Maar net als in Android is het volledig uitschakelen van alle locatieservices misschien iets te rigoureus, je kunt er immers ook de vruchten van plukken. Gek genoeg, waar het normaliter juist Android is dat flexibeler is als het gaat om instellingen, is het op dit gebied juist iOS dat het kinderlijk eenvoudig maakt om individuele apps de toegang tot de locatieservices te ontzeggen. Je configureert dit door wederom te navigeren naar het menu Locatievoorzieningen in Instellingen > Privacy. Scrol nu naar beneden. Daar zie je een lijst met apps die je hebt geïnstalleerd. Door op de naam van een app te drukken, kun je aangeven of de betreffende app gebruik mag maken van de locatievoorzieningen of niet. Zo is het bijvoorbeeld denkbaar dat je Google Maps toestemming wilt geven, maar een app als Hangouts of Facebook niet. Sommige apps bieden naast de optie Nooit en Bij gebruik ook de optie Altijd. Dit zijn de apps die je in de gaten moet houden, want die kunnen zelfs de locatie opvragen wanneer ze niet actief zijn.

©PXimport

Bepaal zelf welke apps wanneer toegang krijgen tot je locatievoorzieningen.

Tip 9: Systeemlocaties

Tot slot is er nog een optie die een beetje is weggestopt, wat ons betreft een kwalijke zaak, omdat er nogal wat gegevens worden verzameld (vergelijkbaar met Google Locatiegeschiedenis). Wanneer je helemaal naar beneden scrolt in de lijst met apps in het menu Locatievoorzieningen in Instellingen > Privacy, zie je de optie Systeem. Druk je daarop, dan zie je een lange lijst aan opties die je waarschijnlijk nog niet eerder op je iPhone had gezien. Zo wordt hier bepaald dat Apple je meldingen mag geven op basis van je locatie en dat advertenties in apps weergegeven mogen worden op basis van je locatie. Een belangrijke optie om te bekijken is Veelbezochte locaties. Dat is namelijk de functie waarmee Apple bijhoudt welke locaties je veelvuldig bezoekt, op dezelfde manier als Google dat doet. Je kunt deze functie eenvoudig uitschakelen en daarna drukken op Wis geschiedenis.

Tegenwoordig bestaan er een hoop muziekstreamingdiensten, die allemaal net even een ander aanbod hebben of andere prijzen hanteren. Hoe bepaal je nou welke dienst de beste voor jou is? Met de tips in dit artikel moet dat een stuk gemakkelijker worden.

Lees ook: Zo vind je de ideale Spotify-playlist voor elke gelegenheid

Aangezien je maandelijks moet betalen voor een muziekstreamingdienst is het handig om zeker te weten dat je achter je keuze staat. Bij de meeste diensten kun je meestal een proefabonnement afnemen, maar mogelijk is dat niet genoeg tijd om te bepalen of dit dé dienst voor jou is. En je wilt ook niet 'gewoon voor Spotify' gaan, omdat iedereen dat doet – je wilt een dienst hebben die voldoet aan jouw verwachtingen. Met de tips in dit artikel kun je een gedegen keuze maken. Dat begint natuurlijk bij de maandelijkse kosten van een abonnement.

De kosten

Met een muziekstreamingdienst is het mogelijk naar miljoenen nummers te luisteren. Soms kun je dat doen met een abonnement dat met advertenties ondersteund wordt en waar je verder dus niet voor hoeft te betalen, maar in de meeste gevallen moet je rekenen op maandelijkse kosten van tussen de 10 en 15 euro. Let ook eventueel op gezinsabonnementen: die zijn iets duurder, maar die kun je wellicht delen met familie of vrienden. Sommige abonnementen bieden allerlei extra's aan. Met YouTube Music krijg je toegang tot YouTube Premium (en andersom) en ook Amazon heeft een optie waar Prime bij inbegrepen zit.

©StockPhotoPro

Exclusieve muziek of artiesten

Wat je betaalt is belangrijk, maar waar je naar luistert is van groter belang. Met exclusieve artiesten en nummers kunnen muziekstreamingdiensten zich onderscheiden. Probeer daarom eerst te achterhalen of de muziek van jouw favoriete artiesten wel aanwezig is bij de dienst die je op het oog hebt. Daarnaast speelt de grootte van de catalogus een rol. Spotify heeft bijvoorbeeld meer dan 100 miljoen nummers in de catalogus, terwijl Tidal opschept met meer dan 110 miljoen liedjes. De kans is groot dat daar iets tussen zit waar je graag naar luistert.

Hoe gemakkelijk ontdek je muziek?

Natuurlijk is luisteren naar je favoriete artiesten prima, maar zo nu en dan iets nieuws ontdekken kan ontzettend waardevol zijn. De grootte van een catalogus is bovendien ook alleen belangrijk als je daar iets mee kunt. Biedt een dienst persoonlijke aanbevelingen aan? Maakt het afspeellijsten op basis van je luistergedrag? En is de interface wel intuïtief en toegankelijk genoeg voor het ontdekken van nieuwe muziek? Iets om mee te nemen in je keuze dus!

De audiokwaliteit

De audiokwaliteit is niet voor iedereen even belangrijk. Voor sommigen klinkt Spotify prima, terwijl anderen de voorkeur geven aan diensten als Tidal of Qobuz. Wil je hierop letten, kijk dan naar het aantal kbit/s: hoe hoger dat getal, hoe beter de kwaliteit. Ook de resolutie speelt een belangrijke rol. 16-bit en 44.1 kHz staat gelijk aan cd-kwaliteit, wat vaak als minimale standaard wordt beschouwd. Voor hogere kwaliteit kun je kijken naar resoluties zoals 24-bit en 96 kHz of 192 kHz, die meer detail en dynamiek bieden. Zorg wel dat je audioapparatuur hebt die deze hogere resoluties en bandbreedtes aankan.

©Proxima Studio

Apps op verschillende platformen

Voordat je ergens een abonnement afsluit, kan het handig zijn te kijken naar het appaanbod. Biedt de muziekstreamingdienst die jij wilt uitproberen wel een app aan op het platform dat je wilt gebruiken? Dan bedoelen we niet alleen op systemen als Android en iOS, maar ook op verschillende mediaspelers, home cinema-systemen of je soundbar. Meestal tref je die informatie aan op de website van een fabrikant, en anders staat het op de doos.

Andersoortige content beschikbaar?

Bedenk ook hoeveel waarde je hecht aan extra content op een muziekstreamingdienst. Misschien wil je gewoon muziek luisteren, afspeellijsten maken en af en toe wat nieuws horen – en dat is helemaal prima. Maar sommige gebruikers willen ook podcasts beluisteren in dezelfde app, of audioboeken. Dan kun je tijdens een lange autorit bijvoorbeeld luisteren naar de epische gevechten van Lord of the Rings.

De gezelligste periode van het jaar komt eraan: kerst! Een tijd om met familie of vrienden te genieten van uitgebreide diners en heerlijk eten. Maar met de stijgende kosten voor boodschappen en energie zoeken veel mensen naar manieren om het budget in toom te houden. Gelukkig hoeft een feestelijk kerstdiner niet duur te zijn. Lees hoe je met funcooking een betaalbaar én gezellig kerstdiner op tafel zet!

Lees ook: Waar voor je geld: 5x betaalbaar funcooken met het hele gezin

Zelf pizza's maken met de pizzarette

Naar een Italiaans restaurant voor een Italiaanse kerst kan natuurlijk, maar je kunt ook zelf een beetje Italië in huis halen met de pizzarette. De pizzarette is relatief compact en daardoor snel klaar met voorverwarmen. De warmte blijft vervolgens in de keramische koepel hangen, waardoor-ie na een kwartier al rond de 200 graden zit. Maak deeg en tomatensaus zelf of haal het kant-en-klaar in de supermarkt. Verder kan iedereen z'n eigen pizza maken. Na ongeveer 10 minuten in de pizzarette is je mini-pizza klaar. Buona cena!

©Photographer: Grzegorz Krysmalski

Ouderwets fonduen

De fondue is een echte funcooking-favoriet die perfect past bij kerst. Je hebt verschillende opties: van de klassieke vleesfondue tot een Chinese variant of een heerlijke kaasfondue. Voor een traditionele vleesfondue verhit je druivenpitolie in de pan. Serveer er zelfgemaakte saus bij – een simpele maar smaakvolle combinatie van mayonaise met verse kruiden zoals peterselie, bieslook en kervel, plus peper en zout naar smaak. Natuurlijk kun je ook kiezen voor kant-en-klare sausjes uit de supermarkt. Qua vlees kun je alle kanten op: kies voor een luxe stuk rundvlees van de slager of houd het budgetvriendelijk met een voordeliger stuk uit de supermarkt.

Liever kaasfondue? De traditionele kazen hiervoor zijn beaufort en gruyère, verkrijgbaar bij zowel de kaasspecialist als de supermarkt. Een handige tip voor wie op de kleintjes let: kant-en-klare kaasfondue uit de supermarkt is vaak voordeliger dan losse kazen. Serveer er een knapperig stokbrood bij en wat verse groenten om te dippen, en je tafelgenoten kunnen direct aan de slag!

©stockcreations

Goedkoper is een Chinese fondue. Je hebt hier alleen rijstnoedels, ossenhaas, prei, spinazie, lente-ui, shiitake, eieren, sojasaus en kippenbouillon voor nodig. Je gasten garen vervolgens zelf vlees en groente in de bouillon.

Je hebt tegenwoordig fonduesets die ook op de inductiekookplaat kunnen. Als je een gasfornuis hebt, kies je voor een elektrische fonduepan. Hiermee kun je besparen: je hoeft 'm niet eerst op te warmen op een fornuis. Het enige wat je nodig hebt, is een stopcontact in de buurt.

Sfeervol gourmetten met z'n allen

Gourmetten is nog zo'n funcooking-klassieker die perfect past bij de feestdagen. Het mooie van gourmetten is dat je zelf bepaalt hoe luxe of budgetvriendelijk je het maakt. Een slimme bespaartip: in plaats van duurdere kant-en-klaar gourmetschotels of vlees van de slager kun je ook zelf vlees uit de supermarkt in kleine stukjes snijden. Eventuele restjes bewaar je gemakkelijk voor de volgende dag of vries je in voor een andere keer.

Maak je gourmetavond compleet met verschillende bijgerechten. Denk aan vers stokbrood en pannenkoekenbeslag voor minipannenkoekjes – niet alleen lekker, maar ook lekker vullend, waardoor je minder vlees of vis nodig hebt. Vul de tafel aan met zelfgemaakte salades zoals een feestelijke koude schotel, pastasalade of aardappelsalade. Deze bijgerechten maken je gourmetmaaltijd niet alleen gevarieerder, maar helpen ook om de kosten beheersbaar te houden.

Zelf wokken met de wokgourmet

Wil je een oosterse kerst vieren? Kies dan voor wokgourmetten. Iedereen krijgt z'n eigen wokpannetje waarmee je je eigen gerechten maakt. Zet oosterse sauzen, garnalen, kip, paksoi, sperzieboontjes, lente-ui, rijst, noedels, shiitake, wokolie, gekookte ham, biefstukreepjes, paprika, rode ui, kort gekookte broccoliroosjes en geschaafde witte kool op tafel. Haal ook kroepoek en seroendeng om het oosterse gevoel compleet te maken.

Racletten: het beste van twee werelden

Racletten combineert het beste van kaasfondue en gourmetten. In kleine pannetjes smelt je kaas die je vervolgens over groenten of aardappelen laat lopen – een traditie die uit de Zwitserse keuken komt. De Nederlandse variant heeft een eigen draai gekregen: hier worden groenten, vlees of ei samen met de kaas in het pannetje verwarmd. Voor de échte raclette-ervaring gebruik je speciale raclettekaas, die je kant-en-klaar gesneden in de supermarkt vindt. Deze kaas is specifiek gekozen voor zijn smeltende eigenschappen en rijke smaak.

©beats_

Grillen op Tweede Kerstdag

Heb je ingrediënten over van het kerstdiner? Met een grillplaat tover je restjes om tot een heerlijke maaltijd voor Tweede Kerstdag. Van overgebleven gehakt maak je eenvoudig kleine, sappige burgertjes, groenterestjes krijgen een nieuw leven op de grill, en zelfs het stokbrood van gisteren wordt weer knapperig warm. Door slim in te kopen kun je direct voor twee dagen plannen – dat bespaart niet alleen geld, maar ook tijd.

De grillplaat is ideaal voor het bereiden van restjes: alles gaat op één plaat en is sneller klaar dan bij een gourmetstel. Natuurlijk kun je ook op Eerste Kerstdag al kiezen voor een gezellige grillsessie. Je kunt vrijwel alles op de grillplaat bereiden. Een budgetvriendelijke tip: kruid je gerechten zelf in plaats van kant-en-klare producten te kopen. Dat is niet alleen voordeliger, maar geeft je ook meer controle over de smaken.

Tips en de goedkoopste funcooking-optie

Kerst hoeft niet in je portemonnee te snijden als je slim plant en inkoopt. Begin op tijd met je voorbereidingen en spreid zo de kosten. Veel ingrediënten kun je prima vooraf kopen en invriezen, zoals vlees, vis en stokbrood. Kies daarnaast voor seizoensgroenten zoals wortelen en champignons – deze zijn niet alleen voordeliger, maar ook veel smaakvoller.

De grootste besparing maak je met vegetarische gerechten. Of je nu gaat voor grillen, fonduen of pizza's – ook zonder vlees of vis creëer je een feestelijke maaltijd. Wil je toch vlees of vis serveren? Kies dan voor de supermarkt in plaats van de specialist. Het diepvriesschap biedt vaak voordelige opties, vooral voor vis en schaaldieren. Ook de weekmarkt is een uitstekende plek om betaalbare groenten te scoren.

De meest budgetvriendelijke keuze voor een gezellig samenzijn is de pizzarette. Met zelfgemaakt deeg en een selectie van je favoriete toppings maak je heerlijke minipizza's die niet alleen voordelig zijn, maar ook nog eens goed vullen. Bovendien zorgt het samen pizza's maken voor extra gezelligheid aan tafel.