Het is superhandig dat smartphones tegenwoordig van alles met locatiegegevens kunnen doen. Tegelijkertijd zorgt het ook voor een privacyvraagstuk, want er kan informatie over je in kaart worden gebracht en dat gebeurt helaas ook. Hoe voorkom je dat je smartphone verandert in een tracking device?

Android

Tip 1: Rigoureus

Wat er wel en niet gedeeld wordt aan locatiegegevens zit hem soms in hele subtiele instellingen en we kunnen ons voorstellen dat je daar enigszins zenuwachtig van wordt. Hoewel we in dit artikel de voornaamste manieren bespreken om te voorkomen dat je smartphone verandert in een apparaat dat je hele dagelijks leven locatiegewijs in kaart brengt. Er is één manier om ervoor te zorgen dat er gegarandeerd geen enkele gegevens over je kunnen worden verzameld en dat is het volledig uitschakelen van locatieservices. Klinkt ideaal toch? Misschien, maar voor veel mensen zal dit te rigoureus zijn. Want als je locatieservices volledig uitschakelt, kun je ook geen gebruik meer maken van de voordelen daarvan (en die zijn er wel degelijk). Interesseert dat je niets, dan ben je na het lezen van deze eerste tip klaar. Zoek in de instellingen naar je locatie-instellingen en schakel die uit. Dat is het, nu wordt er niets meer over je bijgehouden.

©PXimport

Wil je niet dat Android je locatie op wat voor manier dan ook bijhoudt? Schakel Locatie dan in z'n geheel uit.

Tip 2: Locatiegeschiedenis

Wat veel Android-gebruikers helaas niet weten, is dat Google zeer nauwkeurig bijhoudt waar ze zich op welk moment van de dag bevinden. Zo nauwkeurig zelfs dat je met behulp van de locatiegeschiedenis van je smartphone een volledige dag, week, maand of zelfs jaar in kaart kunt brengen. Gelukkig kun je dit eenvoudig uitschakelen. Zoek in de instellingen Locatie en druk vervolgens op Locatiegeschiedenis van Google. Druk op Locatiegeschiedenis van Google en vervolgens op de drie puntjes rechtsboven en daarna op Bekijken/beheren om met eigen ogen te zien hoeveel informatie er van je in kaart is gebracht, dat is namelijk heel confronterend. Om ervoor te zorgen dat Google deze gegevens voortaan niet meer bewaart, verwijder je het vinkje bij Aan. Vergeet vervolgens ook niet om onderin te drukken op Locatiegeschiedenis verwijderen. Mocht je trouwens meerdere Google-accounts gebruiken op je Android-telefoon, dan kun je bovenin op het kopje Locatiegeschiedenis drukken om de geschiedenis van andere accounts te bekijken/beheren.

©PXimport

Google houdt zeer nauwkeurig bij waar je je op een dag bevindt, maar dat kun je gelukkig uitschakelen.

Ik heb niets te verbergen

Wanneer de discussie over privacy oplaait, zijn er altijd mensen die roepen: het maakt mij allemaal niets uit, ik heb niets te verbergen. Maar dat is natuurlijk niet waar privacy om draait. Als er morgen iemand op je afstapt en zegt: luister, ik heb het afgelopen half jaar van minuut tot minuut in kaart gebracht waar jij was en wat jij deed, dan zou je daar bang van worden, en terecht. Want dat gaat niemand wat aan. Niemand zou dat aan een vreemde vertellen, maar blijkbaar vinden veel mensen het geen enkel probleem om al die informatie te verschaffen aan bedrijven die er geld mee verdienen. Locatieservices zijn niet slecht, het is fantastisch dat je smartphone weet waar je bent en je aan de hand daarvan nuttige informatie kan geven. Maar het is belangrijk dat jij de controle hebt over wat er met die informatie gebeurt of in ieder geval wéét welke informatie er verzameld wordt.

Tip 3: Draadloze netwerken

Je zou denken dat gps de enige manier is om informatie te vergaren over je locatie, maar niets is minder waar. Aan de hand van de draadloze netwerken om je heen, kan je locatie namelijk óók heel nauwkeurig in kaart worden gebracht. De manier waarop dit werkt, is overigens kinderlijk eenvoudig. Bedrijven als Google brengen de locaties van draadloze netwerken in kaart, en kunnen deze daarom koppelen aan geografische gegevens. Dat lijkt niet zo nuttig, maar wanneer men weet waar de draadloze netwerken zich bevinden waarmee jij verbindt, wordt het ineens kinderspel om je locatie heel nauwkeurig te bepalen. En daarbij helpt het enorm dat je Android-toestel standaard zo is ingesteld dat er non-stop naar draadloze netwerken in de buurt wordt gescand. Om dit uit te schakelen navigeer je naar Instellingen > Wifi en druk je rechtsboven op het menu en vervolgens op Geavanceerd. Wanneer je nu het vinkje verwijdert bij Scannen altijd toestaan, mogen Google-locatieservices en andere apps niet meer scannen naar draadloze netwerken. Zo ben je wéér een stukje anoniemer.

©PXimport

Je locatie wordt niet alleen in kaart gebracht via gps, ook draadloze netwerken spelen daar een grote rol in.

Tip 4: Apps monitoren

Meten is weten en dat is in dit geval absoluut van toepassing. Het is opmerkelijk dat Android standaard geen ingebouwde optie heeft die je in staat stelt om individuele apps de toegang tot je locatieservices te ontzeggen, maar dan nog is het wel belangrijk dat je weet welke apps toegang hebben tot je locatieservices en hoe vaak daarvan gebruik wordt gemaakt. Je kunt dat heel eenvoudig doen door naar Locatie te navigeren.

Overigens hoef je deze stap uiteraard niet uit te voeren wanneer je locatieservices in z'n geheel hebt uitgeschakeld. Onder het kopje Recente locatieverzoeken zie je welke apps onlangs gebruik hebben gemaakt van je locatie. Overigens zie je naast het feit dat de apps getracht hebben om je locatie te bepalen, ook hoeveel batterij zij verbruiken en dat is vaak niet gering (het één heeft ook met het ander te maken). Het is goed om hier af en toe eens te kijken, om inzicht te krijgen in hoeveel apps je toegang hebt gegeven tot je locatie.

In de volgende versie van Android (Marshmallow, 6.0) wordt het wel mogelijk om per app te bepalen waartoe hij toegang heeft. We hebben dit op het moment van schrijven nog niet kunnen testen.

©PXimport

Meten is weten: krijg inzicht in welke apps je locatie willen weten.

Tip 5: Apps beheren

Het is natuurlijk wel een beetje wrang (en dubieus) dat wanneer je een app na installatie toegang hebt gegeven tot je locatie, je deze toestemming niet meer kunt intrekken. Voorheen kon dat helemaal niet zonder je Android-toestel te rooten (zeg maar jailbreaken), maar tegenwoordig zijn er gelukkig apps voor. Een voorbeeld van zo'n app is MoboClean (het enige nadeel is dus dat je de app niet via de Google Play Store downloadt). Wanneer de app is gestart, druk je op Renew your Android in het midden van het scherm en daarna op Next. Vervolgens selecteer je de apps waarvan je de toegang wilt intrekken en druk je weer op Clean. Wat de app nu doet, is alle apps die je geselecteerd hebt, de-installeren en weer opnieuw installeren (pas dus op met apps waarvan je geen gegevens wilt verliezen zoals WhatsApp). Vervolgens geef je in de laatste stap aan welke rechten je van de betreffende app(s) wilt intrekken, zoals: Acquire location. Zo bepaal je dus wél zelf welke app wat mag zien.

Tip 6: Apps sluiten

Het kan zijn dat je het helemaal niet zo erg vindt dat de apps op je Android-toestel om je locatiegegevens vragen, maar dat je wél graag zelf wilt bepalen wanneer dat gebeurt. De oplossing daarvoor is kinderlijk eenvoudig: zorg ervoor dat je de apps sluit die je niet gebruikt. Overigens kun je met de app die we in tip 5 hebben besproken ook aangeven dat je niet wilt dat apps op de achtergrond blijven draaien wanneer je ze sluit.

Om ze echter handmatig te sluiten, druk je op het pictogram recente apps (rechts naast het pictogram thuispagina) op het aanraakscherm, of houd je de Thuisknop enkele seconden ingedrukt indien je een dergelijk pictogram niet hebt. Vervolgens krijg je een lijst te zien van alle apps die op de achtergrond draaien. Om een app te sluiten, veeg je het betreffende pictogram opzij. Het is geen waterdichte methode (er zijn ook apps die zelfs dán nog gegevens kunnen verzamelen), maar het voorkomt in ieder geval dat een waslijst aan apps voortdurend al je locatiegegevens onnodig in kaart brengen (ook fijn voor je batterij).

©PXimport

Sluit apps af wanneer je ze niet gebruikt en laat ze niet op de achtergrond draaien.

iOS

Tip 7: Volledig uitschakelen

In iOS is het privacyvraagstuk een behoorlijk stuk transparanter, maar ook daar zul je je verbazen over de hoeveelheid informatie die Apple (evenals de apps op je iPhone) verzamelt. Het enige verschil is wel dat Apple herhaaldelijk heeft aangegeven dat het niet geïnteresseerd is in gebruikersgegevens voor commercieel gebruik, maar om het bedrijf dan maar meteen blind te vertrouwen, is andere koek. Net als in Android is het in iOS mogelijk om locatieservices volledig uit te schakelen (uiteraard met verlies van de handige voordelen daarvan). Je doet dit door te navigeren naar Instellingen > Privacy > Locatievoorzieningen. Wanneer je deze functie uitschakelt, wordt er vanaf dat moment niets meer gedeeld.

Tip 8: Locaties per app

Maar net als in Android is het volledig uitschakelen van alle locatieservices misschien iets te rigoureus, je kunt er immers ook de vruchten van plukken. Gek genoeg, waar het normaliter juist Android is dat flexibeler is als het gaat om instellingen, is het op dit gebied juist iOS dat het kinderlijk eenvoudig maakt om individuele apps de toegang tot de locatieservices te ontzeggen. Je configureert dit door wederom te navigeren naar het menu Locatievoorzieningen in Instellingen > Privacy. Scrol nu naar beneden. Daar zie je een lijst met apps die je hebt geïnstalleerd. Door op de naam van een app te drukken, kun je aangeven of de betreffende app gebruik mag maken van de locatievoorzieningen of niet. Zo is het bijvoorbeeld denkbaar dat je Google Maps toestemming wilt geven, maar een app als Hangouts of Facebook niet. Sommige apps bieden naast de optie Nooit en Bij gebruik ook de optie Altijd. Dit zijn de apps die je in de gaten moet houden, want die kunnen zelfs de locatie opvragen wanneer ze niet actief zijn.

©PXimport

Bepaal zelf welke apps wanneer toegang krijgen tot je locatievoorzieningen.

Tip 9: Systeemlocaties

Tot slot is er nog een optie die een beetje is weggestopt, wat ons betreft een kwalijke zaak, omdat er nogal wat gegevens worden verzameld (vergelijkbaar met Google Locatiegeschiedenis). Wanneer je helemaal naar beneden scrolt in de lijst met apps in het menu Locatievoorzieningen in Instellingen > Privacy, zie je de optie Systeem. Druk je daarop, dan zie je een lange lijst aan opties die je waarschijnlijk nog niet eerder op je iPhone had gezien. Zo wordt hier bepaald dat Apple je meldingen mag geven op basis van je locatie en dat advertenties in apps weergegeven mogen worden op basis van je locatie. Een belangrijke optie om te bekijken is Veelbezochte locaties. Dat is namelijk de functie waarmee Apple bijhoudt welke locaties je veelvuldig bezoekt, op dezelfde manier als Google dat doet. Je kunt deze functie eenvoudig uitschakelen en daarna drukken op Wis geschiedenis.

In de rubriek Waar voor je geld gaan we op zoek naar leuke aanbiedingen of producten met bijzondere eigenschappen. Dit keer hebben we een selectie van vijf 65-inch televisies voor je, met uiteenlopende prijzen van zo'n 800 tot 1.600 euro, voor ieder budget dus.

LG OLED65C46LA

Met de LG OLED65C46LA haal jij een televisie in huis die een groot 65‑inch scherm combineert met de uitstekende contrasten van OLED. Elke pixel kan individueel oplichten of uitstaan, zodat zwarte beelden echt donker worden en er geen achtergrondverlichting nodig is. In de praktijk levert dat scherp beeld en een prettige kijkhoek op, waardoor je zelfs vanuit de hoek van je woonkamer naar films of series kunt kijken. De 4K‑resolutie (3.840 × 2.160 pixels) zorgt ervoor dat ondertitels en fijne details bij natuurdocumentaires of sportwedstrijden scherp blijven.

Dankzij het 120 Hz‑paneel worden snelle bewegingen vloeiend weergegeven, wat vooral bij games of sport handig is. De tv draait op LG’s WebOS‑systeem; daarmee kun je eenvoudig navigeren tussen apps zoals Netflix, Disney+ en YouTube. Vier HDMI 2.1‑poorten bieden ruimte voor gameconsoles en randapparatuur. Ook beschikt de tv over eARC voor het doorgeven van geluid naar een externe soundbar.

Samsung QE65Q73D

Als je graag een groot scherm wilt met levendige kleuren, dan is de Samsung QE65Q73D een model om naar te kijken. Deze QLED‑televisie heeft eveneens een schermdiagonaal van 165 centimeter, maar maakt gebruik van een Quantum‑Dot laag om licht om te zetten in een breed kleurvolume. Hierdoor zijn kleuren uit films, series of games aanwezig zonder dat je zelf iets hoeft bij te stellen. Met een verversingssnelheid van 100 Hz worden bewegingen soepel weergegeven en dankzij de Motion Xcelerator 120 Hz‑functie profiteer je bij gameconsoles die hogere verversingsfrequenties ondersteunen.

De 4K AI‑upscaler in Samsungs Quantum‑processor schaalt beelden op tot de volledige Ultra‑HD‑resolutie, zodat je oudere HD‑films scherper ervaart. Het besturingssysteem Tizen biedt toegang tot apps en streamingdiensten en je kunt via SmartThings andere

slimme apparaten bedienen. Er zijn vier HDMI‑poorten en wifi aan boord en energieklasse E geeft aan dat het verbruik gemiddeld is voor een groot QLED‑scherm.

LG OLED65G45LW

De LG OLED65G45LW uit 2024 is een zogeheten Gallery‑model, bedoeld om strak tegen de muur te hangen. Het scherm is slechts enkele centimeters dik, zodat het toestel in je interieur opgaat. Binnenin zit een OLED evo‑paneel met 4K‑resolutie, waardoor elk beeldpunt individueel wordt aangestuurd en kleurenkrachtig zijn. De televisie ondersteunt een verversingssnelheid van 120 Hz en biedt daardoor vloeiende beelden bij sport of snel bewegende films.

Via vier HDMI‑2.1‑aansluitingen kun je gameconsoles aansluiten en profiteren van variabele refresh rates. WebOS 8 vormt de basis voor het smart‑platform; hiermee navigeer je door apps en diensten en kun je via spraakassistenten als Google Assistant of Amazon Alexa de tv bedienen. De set wordt geleverd met een wandbeugel, zodat hij strak tegen de muur bevestigd kan worden.

LG OLED65B42LA

In de B‑serie van LG vind je de OLED65B42LA, een toestel dat in 2024 op de markt kwam. Deze televisie biedt de voordelen van OLED – elk pixel kan apart aan of uit – maar in een iets betaalbaarder segment dan de G‑ of C‑series. Het 65‑inch scherm combineert een 4K‑resolutie met een verversingssnelheid van 120 Hz. Hierdoor zijn bewegingen bij games of sportprogramma’s soepel en blijven details scherp.

WebOS maakt het mogelijk om streamingapps en live‑tv makkelijk te combineren en je kunt de tv bedienen met de meegeleverde Magic Remote. De televisie heeft vier HDMI‑poorten voor randapparatuur en ondersteunt eARC voor lossless audiotransport naar een soundbar of receiver. Door het slanke ontwerp staat de tv op twee subtiele pootjes of kun je hem aan de muur hangen via een VESA‑beugel.

Sony XR‑65A80L

Sony’s XR‑65A80L combineert een 65‑inch OLED‑scherm met het Google TV‑platform. Hierdoor kun je eenvoudig door streamingapps scrollen en de tv koppelen aan je Google‑account. Het XR‑paneel gebruikt Sony’s Cognitive Processor XR, die beelden analyseert en optimaliseert voor contrast en kleur. Met een vernieuwingsfrequentie van 120 Hz en ondersteuning voor HDMI 2.1 zijn snelle games of films geen probleem; variabele refresh rates en Auto Low Latency worden ondersteund.

De luidsprekers zitten achter het scherm verwerkt zodat het geluid direct uit het beeld lijkt te komen; met ondersteuning voor Dolby Atmos sluit je ook eenvoudig een soundbar aan. Vier HDMI‑poorten, wifi en Bluetooth zorgen voor verbinding met randapparatuur, en via de ingebouwde microfoon kun je spraakopdrachten geven. Dankzij de ingebouwde standaard kun je de tv neerzetten of via VESA aan de muur hangen. Het 55-inch model van deze televisie is eerder door ID.nl getest.

Gezellig, zo'n avondje gourmetten. Maar na afloop blijft er op het gourmetstel vaak aangebakken vet, gesmolten kaas en saus achter. Logisch dat je niet meteen zin hebt om de boel schoon te maken. Als je het slim aanpakt, is alles binnen een half uurtje weer schoon!

Laten afkoelen, maar wacht niet te lang

Zet het gourmetstel na gebruik uit en trek de stekker uit het stopcontact. Laat het geheel afkoelen tot het handwarm is. Wacht je te lang, dan koeken vet en kaas vast en wordt schoonmaken lastiger. Haal losse onderdelen zoals pannetjes, spatels en bakplaatjes eraf voordat je begint met schoonmaken.

Losse onderdelen schoonmaken

Gourmetpannetjes en bakplaatjes hebben meestal een antiaanbaklaag. Die blijft het mooist als je ze niet hardhandig schoon schrobt. Leg ze in warm water met een beetje afwasmiddel en laat ze tien tot vijftien minuten weken. Aangekoekte resten laten dan vanzelf los. Gebruik daarna een zachte spons of borstel en spoel alles goed af. Controleer altijd even de handleiding: sommige onderdelen kun je in de vaatwasser doen, andere juist niet.

©Saskia van Weert

Zo maak je het elektrische deel veilig schoon

Terwijl de pannetjes, spatels en losse bakplaatjes staan te weken, ga je door met het verwarmingselement. Dat element zelf mag nooit nat worden. Zie je vetspetters of etensresten, veeg die dan weg met keukenpapier zodra het gourmetstel is afgekoeld. Voor hardnekkiger vuil gebruik je een licht vochtige doek met een klein beetje afwasmiddel. Knijp de doek goed uit en zorg dat er geen water bij het snoer of in openingen komt. Droog alles direct na met een schone doek.

De bak- of grillplaat weer vetvrij krijgen

Heeft je gourmetstel een losse bak- of grillplaat, haal dan eerst het overtollige vet weg met keukenpapier. Leg de plaat vervolgens in warm water, zodat aangekoekte resten kunnen losweken. Is de bakplaat vast onderdeel van het gourmetstel, dan kun je deze uiteraard niet in water onderdompelen. Neem in dat geval de plaat af met een licht vochtige doek zodra hij is afgekoeld, eventueel met een beetje afwasmiddel. Zo voorkom je dat vet tijdens het schoonmaken uitsmeert. Gebruik vooral geen schuursponsjes of schrapers om het vet weg te krijgen, want die beschadigen de coating en zorgen ervoor dat eten de volgende keer sneller blijft plakken. 

Vergeet je tafel niet!

Vetspetters en gemorste saus zijn bijna niet te voorkomen. Leg daarom vooraf een afwasbaar tafelkleed of gebruik een papieren tafelkleed. Dat kan na het gourmetten rechtstreeks de vuilnisbak in. Houd tijdens het eten keukenpapier of doekjes bij de hand om gemorste resten meteen weg te vegen. Is de tafel toch vies geworden, neem hem dan zo snel mogelijk af met warm water en een mild schoonmaakmiddel.

Schoon wegzetten voor de volgende keer

Laat alle onderdelen volledig drogen voordat je het gourmetstel opbergt. Berg je alles nog vochtig op in de doos of kast, dan kunnen er snel muffe geurtjes ontstaan. Bewaar pannetjes en platen apart van elkaar, eventueel met een vel keukenpapier ertussen. Berg pannetjes en platen apart op, eventueel met een velletje keukenpapier ertussen. Zo voorkom je krassen. Zo is het volgende keer alleen nog maar een kwestie van de boel weer tevoorschijn halen en lekker gaan eten. Veel gourmetplezier!