Twijfel je tussen een volautomaat en een halfautomaat espressomachine? In dit artikel zetten we de functies, bediening en voor- en nadelen van beide typen op een rij. Zo vind je de espressomachine die het beste aansluit bij jouw smaak en manier van koffiemaken, of je nu simpel wilt beginnen of juist meer controle zoekt.

Voor veel mensen is koffie meer dan alleen een drankje; het is een vast onderdeel van de dag, of het nu gaat om het opstarten in de ochtend of juist lekker om de avond mee in te gaan. Het zetten van de perfecte espresso is minder makkelijk dan het lijkt, en de keuze voor de juiste espressomachine speelt daarbij een grote rol. Globaal gezien zijn er twee soorten machines: volautomatisch en halfautomatisch. In dit artikel gaan we dieper in op hun functionaliteit, gebruiksgemak, de voor- en nadelen van beide, en welke machine het beste past bij verschillende gebruikers.

©Olga Yastremska, New Africa, Afr

Functionaliteit en bediening

Volautomaten

Volautomaten zijn de alleskunners onder de koffiemachines. Ze malen de bonen, doseren de juiste hoeveelheid koffie, tampen het en zetten je espresso – vaak met één druk op de knop. Hoewel de maalgraad soms beperkt instelbaar is, regelen de meeste machines dit automatisch. Moderne modellen hebben vaak ook een ingebouwde melkschuimer, die moeiteloos een cappuccino of latte macchiato voor je bereidt.

Halfautomaten

Halfautomaten zijn daarentegen voor de echte liefhebbers die graag zelf aan de slag gaan. Je kunt de maalgraad van de bonen volledig naar wens instellen, wat een grote invloed heeft op de smaak en het aroma van je koffie. Bij het tampen bepaal je zelf de druk, wat enige oefening vraagt. Melkschuimen doe je meestal met een handmatige stoompijp, waarbij techniek en timing een belangrijke rol spelen. Maar hoe vaker je het doet, hoe beter je erin wordt!

Voor- en nadelen

Volautomaten

Volautomaten staan bekend om hun gebruiksgemak en consistentie. Ze zijn perfect voor wie snel en moeiteloos een goede espresso wil zetten. Wel zijn ze vaak wat prijziger en bieden ze minder ruimte om zelf te experimenteren.

Halfautomaten

Halfautomaten geven de creatieve koffieliefhebber juist meer vrijheid. Je kunt zelf spelen met variabelen zoals de maalgraad, tampdruk en soms zelfs de watertemperatuur. Deze flexibiliteit heeft wel een keerzijde: de leercurve is steiler en het kost tijd en oefening om de perfecte espresso te maken.

Beginner of expert?

Beginner

Voor wie weinig of geen ervaring heeft met thuis barista zijn, is de volautomaat ideaal om mee te beginnen. De machine doet het meeste werk voor je, waardoor de kans op fouten klein is. Met één druk op de knop geniet je van een constante en goede espresso, zonder je zorgen te maken over ingewikkelde instellingen of handelingen. Bovendien zijn volautomaten vaak onderhoudsvriendelijker, wat een groot voordeel is voor wie nog nieuw is in het gebruik van espressomachines.

Expert

Gevorderde koffiemakers zullen juist de mogelijkheden van een halfautomaat waarderen. Deze biedt veel meer controle over het hele proces, van het instellen van de maalgraad tot het creëren van de perfecte melkschuimlaag. Zo kun je de espresso volledig naar eigen wens afstemmen, wat zorgt voor een unieke en persoonlijke koffiebeleving. Voor degenen die graag experimenteren, biedt de halfautomaat ook ruimte om te spelen met verschillende soorten bonen en technieken.

Zo kies je de espressomachine die bij jou past

De keuze tussen een volautomatische of halfautomatische espressomachine hangt sterk af van je persoonlijke voorkeuren, je ervaring en hoeveel tijd je wilt besteden aan het zetten van koffie. Een volautomaat biedt je snelheid en gemak, ideaal voor wie zonder gedoe van een constante espresso wil genieten. Daarentegen geeft een halfautomaat je de vrijheid om elk detail zelf te bepalen, wat vooral aantrekkelijk is voor liefhebbers die graag experimenteren met koffiesoorten, -bonen en -smaken.

Daarnaast is het belangrijk om rekening te houden met het onderhoud en de ruimte die de machine inneemt. Volautomaten zijn vaak makkelijker schoon te houden, terwijl halfautomaten wat meer aandacht vergen, vooral bij het handmatig reinigen van onderdelen. Ook speelt het beschikbare budget een rol, aangezien volautomaten meestal duurder zijn dan hun halfautomatische tegenhangers.

Gebruik je een vaatwasser, dan heb je vast wel eens het lampje voor zout of glansspoelmiddel zien oplichten. Maar wat doen die toevoegingen eigenlijk precies? En zijn ze nog nodig als je all-in-one tabletten gebruikt? We vertellen je alles wat je weten moet over dit doeltreffende duo.

Lees ook: Een vaatwasser die de vaat droogt: hoe doet-ie dat eigenlijk?

Waarom vaatwaszout nodig is

In Nederland bevat kraanwater bijna overal calcium en magnesium: mineralen die zorgen voor hard water. Hoe harder het water, hoe meer kans op kalkaanslag. Vaatwaszout helpt dit te voorkomen. Het zout doe je in een reservoir in de vaatwasser dat verbonden is met een zogenaamde ionenwisselaar. Die haalt calcium en magnesium uit het water voordat het je vaat bereikt. Het resultaat: geen witte aanslag op glazen, en een langere levensduur van je vaatwasser.

Zonder zout werkt het onthardingssysteem op den duur niet meer goed, en zal je vaatwasser slechter gaan presteren. Het verwarmingselement kan verkalken en glazen kunnen dof uit de machine komen. Ook filters, sproeiarmen en leidingen kunnen verstopt raken door kalkresten.

©Nadezhda

De rol van glansspoelmiddel

Glansspoelmiddel komt pas op het einde van het programma in actie. Het verlaagt de oppervlaktespanning van water, waardoor druppels sneller van je vaat aflopen. Dat voorkomt opgedroogde druppels en doffe plekken. Vooral bij glazen is het effect goed zichtbaar: ze drogen mooier op en blijven helder.

Daarnaast helpt glansspoelmiddel om de droogtijd te verkorten. Omdat het water sneller verdampt, is je vaat aan het einde van het programma meestal al zo droog dat het meteen de kast in kan.

Wanneer moet je bijvullen?

De meeste moderne vaatwassers hebben een waarschuwingslampje voor zowel zout als glansspoelmiddel. Gaat dat branden, dan is het tijd om bij te vullen. Je kunt ook zelf af en toe het reservoir controleren.

Het zoutreservoir zit meestal onderin, naast het filter. Schroef de dop los en vul het bij met speciaal vaatwaszout tot het waterpeil zichtbaar stijgt. Let op dat je er geen afwasmiddel of keukenzout in gooit: dat verstoort het systeem.

Het glansspoelmiddel vul je via een klepje in de deur, vlak naast het vakje voor het vaatwasmiddel. Gebruik een trechtertje om knoeien te voorkomen.

©Davizro Photography

Hoe zit het met all-in-one tabletten?

Veel vaatwastabletten bevatten tegenwoordig zout, glansspoelmiddel en reiniger in één. Handig, maar dat betekent niet dat je altijd zonder extra zout of glansspoelmiddel kunt.

Heb je zacht water (onder de 8 °dH), dan is de hoeveelheid in zo'n tablet meestal voldoende. Maar bij gemiddeld of hard water (vanaf 8 dH en hoger) kan het toch slim zijn om extra zout toe te voegen. Je vaatwasser kan dat vaak zelf meten en bijsturen.

Hetzelfde geldt voor glansspoelmiddel. Komt je vaat nog nat of dof uit de machine? Dan is bijvullen alsnog nodig, zelfs als je een alles-in-één tablet gebruikt.

Zo stel je de juiste dosering in

In het menu van je vaatwasser kun je meestal de hardheid van het water instellen. De machine bepaalt dan automatisch hoeveel zout nodig is. Om dit goed in te stellen, moet je weten hoe hard het water in jouw regio is. Je vindt deze informatie via de website van je waterleverancier. Bijvoorbeeld:

• Waternet

• Vitens

Zodra je de waarde weet, kun je in de handleiding van je vaatwasser terugvinden hoe je de instellingen aanpast. Bij sommige modellen stel je dit met druktoetsen in, bij andere via het display. Koop je je vaatwasser bij een witgoedspecialist? Vraag dan of zij kunnen demonstreren hoe je dit precies doet.

Voor glansspoelmiddel kun je de dosering meestal ook handmatig instellen. Laat je glazen nog strepen zien, of zitten er vlekken op je bestek? Dan staat de dosering misschien te laag. Zie je een blauwe waas of regenboogachtige strepen? Dan gebruik je waarschijnlijk te veel.

Tot slot

Zout en glansspoelmiddel lijken misschien niet direct essentieel, maar ze zijn belangrijk voor het goed functioneren van je vaatwasser. Zeker in gebieden met harder water zijn ze onmisbaar om kalkaanslag te voorkomen en om je vaat glanzend en droog te krijgen. All-in-one tabletten zorgen al voor een deel van de dosering, maar dat betekent niet dat je nooit meer zout of glansspoelmiddel hoeft toe te voegen. Controleer dus regelmatig de niveaus, pas de instellingen aan op het water in jouw regio, en houd je vaatwasser in topconditie.

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom speurt de redactie een aantal keer per week naar zulke deals. Heb je een niet al te grote keuken of is je budget niet heel hoog, maar ben je op zoek naar een vaatwasser? Kijk dan eens naar een kleiner model: perfect voor kleine gezinnen en betaalbaar. Wij vonden vijf compacte modellen voor je.

Een vaatwasser is handig als je niet van afwassen houdt en graag een opgeruimde keuken hebt. Een kleiner model kun je veel makkelijker plaatsen en wegwerken. Wij vonden vijf compacte modellen die geschikt zijn voor zo'n 6 tot 10 couverts.

ETNA VWV147SWIT

Energielabel: E
Aantal couverts: 9

De ETNA VWV147SWIT is een compacte vaatwasser met een smal ontwerp, speciaal voor keukens met beperkte ruimte. Deze vrijstaande vaatwasser is geschikt voor negen couverts, en dat is prima voor de meeste huishoudens. De indeling is zeer flexibel dankzij de in hoogte verstelbare bovenkorf, waardoor je makkelijk ruimte creëert voor pannen en grote schalen. De vaatwasser heeft vijf verschillende programma’s, waaronder een speciale halve beladingsfunctie die water en energie bespaart wanneer de machine niet volledig gevuld is. De bediening aan de buitenzijde is overzichtelijk en het apparaat geeft met indicatoren aan wanneer het zout of glansmiddel moet worden bijgevuld.

Tomado TDW5501B minivaatwasser

Energielabel: D
Aantal couverts: 6

Deze mini-vaatwasser is een ideale oplossing voor kleinere huishoudens of keukens met beperkte ruimte. Ondanks zijn compacte formaat van 44 cm hoog, biedt de Tomado TDW5501B genoeg ruimte voor zes couverts. Dat maakt hem perfect voor eenpersoonshuishoudens of studentenkamers. Met de keuze uit vijf verschillende programma's, inclusief een eco-stand, kun je de vaatwasser aanpassen aan de vervuiling van je vaat. De bediening is eenvoudig en de uitgestelde startfunctie biedt de flexibiliteit om de vaatwascyclus te laten draaien op een tijdstip dat jou het beste uit. Het geluidsniveau van 49 dB is niet storend is in een kleine ruimte of open keuken.

Inventum VVW4530AW

Energielabel: E
Aantal couverts: 10

De Inventum VVW4530AW is een smalle, vrijstaande vaatwasser met een breedte van 45 cm. Deze vaatwasser kan tot tien couverts tegelijkertijd reinigen en is daardoor een uitstekende keuze voor kleine gezinnen of koppels. Een van de opvallende kenmerken is de in hoogte verstelbare bovenkorf, die het gemakkelijk maakt om ook grotere pannen of schalen te plaatsen. De vaatwasser beschikt over zes programma's, waaronder een hygiëneprogramma voor extra vuile vaat en een halve belading optie om water en energie te besparen wanneer de machine niet helemaal vol is. Daarnaast zorgt het AquaStop-systeem voor extra zekerheid tegen lekkages en waterschade.

Beko BDFS26046XQ

Energielabel: C
Aantal couverts: 10

Met een capaciteit voor tien couverts en zes verschillende programma's, waaronder een zuinig Eco-programma en een Quick & Shine-optie, is deze BDFS26046XQ erg veelzijdig. Prettig is ook het lage geluidsniveau van slechts 44 dB, waardoor je nauwelijks merkt dat de machine aanstaat. Dit is met name prettig voor open keukens of voor gebruik 's nachts. De vaatwasser heeft een besteklade in plaats van een mand, waardoor er meer ruimte is in de onderste korf en zorgt voor een efficiëntere reiniging van het gehele bestek. De in hoogte verstelbare bovenkorf biedt extra flexibiliteit bij het inruimen van grote items.

BOSCH SKS6ITB00E Serie 6

Energielabel: E
Aantal couverts: 6

Bosch SKS6ITB00E De Bosch SKS6ITB00E is een compacte, vrijstaande vaatwasser die zich richt op kleine keukens en huishoudens. Met een capaciteit voor zes couverts is dit model perfect voor een- of tweepersoonshuishoudens. Een belangrijke kenmerk is de ActiveWater-technologie, die zorgt voor een efficiënt gebruik van water en energie zonder in te leveren op de wasresultaten. Daarnaast is er het speciale Glas 40°C-programma, dat delicate glazen voorzichtig reinigt en beschermt. Het AquaStop-systeem biedt bescherming tegen waterschade, wat een geruststellende gedachte is. Met de Extra Droog-functie is zelfs de lastig te drogen vaat, zoals plastic bakjes, na afloop van de cyclus droog.