Wat is een waterontharder?
Een waterontharder filtert calcium en magnesium uit je drinkwater. Dat voorkomt kalkaanslag op bijvoorbeeld kranen en in de douche. Veel belangrijker is dat kalkaanslag ook wordt voorkomen (of tenminste drastisch gereduceerd) in huishoudelijke apparatuur zoals een wasmachine of waterkoker. Hoe werkt die waterontharder en heb je er een nodig?
💧 In dit artikel lees je:
- Wat hard en zacht water is en waarom hard water slecht is voor waterverbruikende huishoudelijke apparaten
- Dat je dankzij een waterontharder bespaart op reparatie- en onderhoudskosten van waterverbruikende huishoudelijke apparaten
- Hoe een waterontharder hard water zacht maakt
- Dat magneet-waterontharders NIET werken (en dat dit ook wetenschappelijk nooit bewezen is)
- Dat een elektronische waterontharder voordelen heeft boven een niet-elektronische
- Dat je een waterontharder met regelmaat van nieuw zout voor filterreiniging moet voorzien
- Dat een waterontharder met twee cilinders voordelen kan hebben (continu beschikbaar, meer flexibel qua installatie)
Ook interessant voor jou: 5 tips om water (en energie) te besparen.
Hard en zacht water, hoe zit dat nou?
Om maar met de laatste vraag te beginnen: je hebt lang niet overal in Nederland een waterontharder nodig. Er zijn gebieden met ‘zacht’ water waar van nature al water geleverd wordt met een laag calcium- en magnesiumgehalte en gebieden met ‘hard’ water waar dat niet het geval is en kalkaanslag een groot probleem kan worden. Goed om te weten: voor je gezondheid maakt het niet veel uit of je nou hard of zacht water drinkt.
Of er in jouw woonplaats hard of zacht water uit de kraan komt, kun je makkelijk checken op de site https://www.waterhardheid.nl/per-gemeente makkelijk checken. Maar eigenlijk zijn je ogen de beste hulpmiddelen om mee na te gaan of je een waterontharder nodig hebt. Veel kalkaanslag in relatief korte tijd in de badkamer? Of zit er altijd snel een kalklaag in je waterkoker, koffiezetapparaat enzovoort? Dan kan een waterontharder soelaas bieden.
💧 Tip: Kalkaanslag verwijderen Heb je kalkaanslag in de badkamer en op kranen (en nog geen waterontharder)? Dan verwijder je die aanslag eenvoudig met wat warm water en schoonmaakazijn.
©Dariusz Jarząbek
Er bestaat maar één werkend soort waterontharder!
Ga je zoeken naar waterontharders, dan zul je merken dat er verschillende soorten zijn. Er wordt her en der op tv geadverteerd met magnetische kalkontharders die je om de waterleiding moet klemmen om kalkvorming tegen te gaan. Er is echter geen enkel wetenschappelijk bewijs dat deze magneten een positief effect hebben. Een wél werkende waterontharder is een systeem gebaseerd op filters en zout, in z’n meest compacte vorm iets ter grootte van een koffer. Deze ontharder wordt aangesloten direct achter de hoofdkraan en de waterleiding die de rest van je huis – verdeeld over aftakkingen – van water voorziet. Kortom: het hele huis wordt in één keer bediend door de waterontharder. Er bestaan mechanische en elektronische waterontharders. Bij mechanische exemplaren heb je geen elektrische aansluiting (stopcontact) nodig. De elektronische varianten hebben een microcontroller aan boord.
🧲 Magnetisch werkt niet Hoewel de aanschaf van een magnetische ‘waterontharder’ aantrekkelijk kan lijken: laat die dingen links liggen. Vaak betaal je er toch al gauw meer dan 100 euro voor. Waarbij je na ‘installatie’ dus nog altijd hard water uit de kraan krijgt, dat tot interne verkalking van huishoudelijke apparatuur blijft leiden. Dubbele kosten dus op termijn: de aanschaf van een waterontharder die niet werkt én reparatiekosten die blijven ontstaan door kalkaanslag.
Niet vergeten: zout bijvullen
Eenmaal geïnstalleerd werkt het apparaat ongemerkt. Het enige waar jij zorg voor moet dragen, is het regelmatig bijvullen met zoutblokjes. Het eigenlijke waterfilter in de waterontharder bestaat uit harskorrels. En die worden weer schoongespoeld met zout water. Vandaar dat een regelmatige hervulling met zout noodzakelijk is. Dat zout proef je vanzelfsprekend niet terug in het water; het wordt puur intern voor reiniging gebruikt.
Mechanisch, elektrisch & zout
Mechanische waterontharders zijn wat minder zuinig met zout. Bij elektronische waterontharders is het zoutverbruik lager. Dit komt doordat de aanwezige microcontroller: de software daarin meet en regelt efficiënt wat tot een lager zoutverbruik leidt.
💧 Tip: Elektronisch = extra handig Elektronische ontharders beschikken ook over diverse instellingsmogelijkheden, waarbij geldt dat sommige zelfs via wifi aan je thuisnetwerk gekoppeld kunnen worden en dat je ze via een app of de browser in de gaten kunt houden en/of configureren.
De capaciteit van een waterontharder
Verder is het van belang om in overleg met een installateur (het installeren van een waterontharder en ook het onderhoud ervan kun je het best uit handen geven, tenzij je heel precies weet waar je mee bezig bent) een waterontharder te kiezen die past bij het waterverbruik van jouw huishouden. Je kunt uit allerlei capaciteiten kiezen.
Waterontharder met twee cilinders: dit zijn de voordelen
Er zijn ook exemplaren met twee – externe – filtercilinders. Dat heeft als voordeel dat wanneer een filterreiniging gaande is (met dat zout dus), de andere cilinder gewoon gebruikt kan worden. Een waterontharder met één filter (cilinder) levert tijdens het reinigen (ook wel regenereren genoemd) tijdelijk het normale harde water. Dat is natuurlijk geen drama, want zoals gezegd is hard water niet ongezond. En het aantal keren dat jouw – om maar wat te noemen – wasmachine net draait wanneer een filterreiniging gaande is, zal laag zijn. Een enkel keertje hard water kan welk apparaat dan ook best hebben.
Onder de streep bespaar je met een waterontharder geld. Minder kalkaanslag op verwarmingselementen en andere onderdelen in waterverbruikende huishoudelijke apparatuur zorgt op termijn voor een aanzienlijke vermindering van onderhoudskosten daarvan. En daarmee verdient een waterontharder in gebieden met hard water zich – eveneens op termijn – vanzelf terug.
💧 Tip: Wateralarm Het is verstandig om een wateralarmpje neer te leggen naast de waterontharder, gewoon op de grond (zie foto hieronder). Elk op de waterleiding aangesloten apparaat kan natuurlijk gaan lekken - en dat geldt dus óók voor een waterontharder. Een wateralarm wordt meestal geleverd met een batterij die jaren meegaat, dus je hebt er verder geen omkijken naar. En áls het eens mis gaat, dan attendeert een luide alarmtoon je op het onheil dat gaande is. Hoofdkraan dichtdraaien en het leed is alweer geleden.