De millennials staan ook wel bekend als de smartphonegeneratie. Twintigers en dertigers lijken niet zonder hun smartphone te kunnen en beleven de wereld heel anders dan oudere generaties. Een wereld die door digitalisering sowieso heel anders is dan voorheen. Het boek ‘Koud water’ beschrijft op een persoonlijke manier hoe.

Eigendom is “het meest omvattende recht dat een persoon op een zaak kan hebben”, aldus artikel 5:1 BW. Een zaak is dan weer een stoffelijk object dat voor menselijke beheersing vatbaar is (artikel 3:2 BW). Digitale data voldoen niet aan die omschrijving: je kunt het niet vastpakken en het doet ook geen pijn als het op je voet valt. Het is zo ongeveer het schoolvoorbeeld van onstoffelijke objecten. Juridisch gezien is het daarom onmogelijk om van eigendom op data te spreken.

Elektriciteit bezitten

In 1921 bepaalde de Hoge Raad dat elektriciteit wel een stoffelijk object was. De menselijke beheersing vereiste weliswaar draden en rubberen handschoenen, maar je kon meten dat het verbruikt werd. Volgens datzelfde principe werden in 2012 ook digitale zaken in games als ‘eigendom’ aangemerkt. Je kunt ze wegnemen, en dat kost iemand geld (als het tegen de regels van het spel is).

In het algemene geval is data iets dat te kopiëren is. Daarmee is het eigenlijk al geen zaak meer; kan het geen zaak zijn. Ga maar eens na wat er zou gebeuren als je eigenaar bent van bijvoorbeeld een lijst plaatsnamen, en iemand maakt daar een kopie van. Is hij dan mede-eigenaar? Is die kopie dan een schending van mijn eigendom, en wat nu als hij hem onafhankelijk maakt? Dat is onwerkbaar, vandaar dat de wetgever nooit eigendom op data heeft willen invoeren.

Toch levert dit wel problemen op. Als een onlinedienst wordt gestaakt, dan kan de daar opgeslagen data per direct de prullenbak in en kun je daar als klant niets aan doen. Je hebt geen recht nog even een kopie van die data te downloaden. Ook als een dienst eenvoudigweg weigert die data beschikbaar te stellen om te downloaden, houdt het snel op. Men mag zelfs in de voorwaarden verbieden dat je die data gaat downloaden, bijvoorbeeld door de website te scrapen of met een script alle data te downloaden.

Lacune in de wet

Wie nu denkt aan auteursrecht of databankrechten, zal niet ver komen: deze rechten zijn juridisch gezien verbodsrechten. Je kunt dus zo’n dienstverlener wel verbieden iets te doen met je data, maar een kopie ermee opeisen, dat kan niet, daar is het auteursrecht niet voor. Juridisch gezien is zo’n onlinedienst een ‘opdracht’, en daarbij is niet geregeld wat er gebeurt met digitale data. Een lacune in de wet dus.

Deze lacune is voor specifieke situaties wel enigszins geadresseerd. Zo is diefstal van data apart strafbaar gesteld: “het kopiëren van gegevens uit een geautomatiseerd werk zonder daartoe bevoegd te zijn”, heet dat dan. Daarbij doet het er dus niet meer toe of die gegevens iemands eigendom zijn, het is de kopieeractie die strafbaar is. En zo zijn er nog vele specifieke regels.

Daarmee lijkt de noodzaak voor een algemeen wetsartikel dat het eigendom op data regelt er niet te zijn. Maar het vervelende punt van die onlinediensten blijft natuurlijk wel bestaan. En daar is maar één remedie tegen: back-uppen, back-uppen en nog eens back-uppen.

Blijft de deur van je wasmachine dicht, ook al is het programma afgelopen, en krijg je hem niet open? Dat probleem komt vaak voor en heeft meestal een eenvoudige oorzaak. In dit artikel noemen we vijf redenen waarom de deur niet opengaat en wat je zelf kunt doen om dat snel en veilig op te lossen.

Ook interessant: Slimmer wassen: deze functies maken je wasmachine nét even handiger

Het komt vaker voor dan je denkt: de wasmachine is klaar, maar de deur weigert open te gaan. Lastig, zeker als je schone was nog nat in de trommel ligt. Gelukkig is er meestal geen reden tot paniek. Vaak ligt het aan een simpele oorzaak die je zelf kunt oplossen.

1 - Water in de trommel

De meest voorkomende boosdoener is achtergebleven water. Zolang er water in de machine zit, blijft de deur bewust op slot om lekkage te voorkomen. Zie je nog water in de trommel? Start dan opnieuw het afvoerprogramma. Werkt dat niet, maak dan het filter onderin schoon en laat via het slangetje of de opening het restwater weglopen. Vaak schiet de deur daarna vanzelf los.

2 - Het kinderslot is ingeschakeld

Sommige modellen hebben een kinderslot of extra beveiliging. Staat dit ingeschakeld, dan blijft de deur dicht, ook al is het programma afgerond. Controleer in de handleiding hoe je het slot uitschakelt. Meestal gaat het om een combinatie van knoppen op het display. Pas als dit is gedeactiveerd, kun je de deur openen.

©Engin Akyurt

3 - Elektronische vertraging of reset

Bij veel moderne machines zit er enkele minuten vertraging tussen het einde van het programma en het ontgrendelen van de deur. Even wachten kan dus al genoeg zijn. Blijft de deur toch op slot, haal de stekker er een paar minuten uit en sluit hem opnieuw aan. Zo wordt de elektronica gereset en komt de deur vaak alsnog vrij.

4 - Handmatige noodontgrendeling

Lukt het nog steeds niet, dan is er vaak een handmatige oplossing. De meeste wasmachines hebben een noodontgrendeling, meestal te vinden achter het klepje bij het filter of onderaan de machine. Door hier voorzichtig aan te trekken, kun je de deur veilig openen zonder schade. Raadpleeg de handleiding voor de exacte plek en werkwijze.

5 - Defecte vergrendeling

Als geen van deze stappen helpt, kan de vergrendeling zelf kapot zijn. Dit onderdeel slijt met de tijd en kan uiteindelijk defect raken. Soms helpt het tijdelijk om de machine spanningsvrij te maken, maar blijft de deur gesloten, dan is vervanging van het slot nodig. Dit is werk voor een monteur.

Wanneer moet je hulp inschakelen?

Blijft de deur hardnekkig dicht of merk je andere signalen, zoals vreemde geluiden of een brandlucht, stop dan direct met zelf proberen. Forceren kan schade veroorzaken. In dat geval is het verstandig een monteur te bellen.

Een geblokkeerde deur hoeft in elk lang niet altijd een groot probleem te zijn. Vaak is een eenvoudige reset, het verwijderen van restwater of het uitschakelen van het kinderslot al genoeg. Lukt het niet, dan kan de noodontgrendeling of een monteur uitkomst bieden. Met regelmatig onderhoud en een beetje oplettendheid verklein je de kans dat je opnieuw voor een gesloten deur staat.

Liquid Glass is een nieuwe manier waarop Apple de vormgeving van knoppen, tabbladen, iconen en widgets neerzet. Alles krijgt een glasachtige uitstraling: halfdoorzichtig en met kleuren die meekomen uit je wallpaper of de inhoud van een app. Het reageert bovendien vloeiend op beweging, omdat het beeld steeds in realtime wordt opgebouwd. Zo ontstaat een herkenbare stijl die op al je Apple-apparaten hetzelfde aanvoelt.

Op je iPhone zie je Liquid Glass meteen terug in het toegangsscherm, het Dock, de zoekbalk en appmappen. Iconen ogen daarbij gelaagd en glanzend of zelfs helemaal doorzichtig. Wil je dat proberen, houd dan je beginscherm ingedrukt tot de iconen bewegen, tik op Wijzig, kies Pas aan en zet Helder aan. Tik daarna ergens op het scherm om te bevestigen. Je ziet direct hoe de achtergrond subtiel door de iconen heen komt. Vind je het toch minder prettig, dan kun je op dezelfde plek altijd terug naar Automatisch of Donker.

Op welke toestellen en vanaf welke versie?

Liquid Glass is onderdeel van iOS 26, dat vanaf 15 september beschikbaar is voor alle ondersteunde iPhones. Extra downloads zijn niet nodig. Apple geeft aan dat iPhone 11 en iPhone SE (2e generatie) en nieuwer worden ondersteund.

Wil je nagaan of jouw toestel in aanmerking komt, open Instellingen, kies Algemeen en tik op Software-update. Zie je iOS 26 staan, dan kun je meteen bijwerken. Maak vooraf een back-up en update je apps. Voer de update bij voorkeur uit via wifi en zorg dat de batterij minstens halfvol is, of sluit je iPhone aan op de oplader. Wil je controleren of de installatie geslaagd is, ga dan in Instellingen naar Algemeen, open Info en bekijk het versienummer.

Ook iPadOS 26 en macOS Tahoe 26 ondersteunen Liquid Glass, zodat de uitstraling op je iPad en Mac aansluit bij die van je iPhone. Apple heeft dezelfde stijl bovendien doorgetrokken naar watchOS en tvOS, waardoor al je apparaten er herkenbaar en consistent uitzien.

©Apple

Zo maak je Liquid Glass rustiger

Liquid Glass helemaal uitschakelen kan niet, maar je kunt het effect wel verzachten. Open Instellingen, tik op Toegankelijkheid, kies Weergave en tekstgrootte en zet Maak minder doorzichtig aan. Achtergronden worden dan donkerder, waardoor contrast en leesbaarheid verbeteren zonder dat de glaslook verdwijnt.

Wil je nog meer verschil zien, zet op dezelfde pagina ook Verhoog contrast aan. Voor een snelle manier ga je in Instellingen naar Toegankelijkheid, open je Activeringsknop en vink je Maak minder doorzichtig aan. Je kunt de functie dan via het bedieningspaneel eenvoudig aanpassen.

Vind je vooral de transparante iconen te overheersend, houd dan opnieuw je beginscherm ingedrukt, tik op Wijzig, kies Pas aan en ga terug naar Automatisch of Donker. Donkere achtergronden en de Donkere modus (te vinden bij Beeldscherm en helderheid) dempen het glaseffect eveneens, bijvoorbeeld buiten in fel zonlicht. Zo houd je in elke situatie zelf de regie over hoe nadrukkelijk Liquid Glass aanwezig is.