Naast professionele fotobewerkingsprogramma's maken ook steeds meer hobbypakketten gebruik van het fenomeen 'lagen'. Veel amateurs laten zich door deze term afschrikken, maar dat is nergens voor nodig!

Naast professionele fotobewerkingsprogramma's maken ook steeds meer hobbypakketten gebruik van het fenomeen 'lagen'. Veel amateurs laten zich door deze term afschrikken, maar dat is nergens voor nodig!

Stap 1

©CIDimport

We maken in deze workshop gebruik van het gratis fotobewerkingsprogramma Paint.NET. Een kleine keerzijde van het gratis zijn is dat deze software helaas niet in de Nederlandse taal beschikbaar is. Maar met een beetje basiskennis van de Engelse taal (en wie heeft dat tegenwoordig niet?) komt u er vast en zeker uit! U kunt Paint. NET downloaden van www.getpaint.net/download.html. Bedenk echter dat u allereerst het zogeheten .NET Framework 3.5 SP1 op uw pc geïnstalleerd moet hebben. In veel gevallen is dat al het geval, maar om helemaal op safe te spelen kunt u het downloaden door op de genoemde downloadpagina op de link .NET Framework 3.5 SP1 te klikken. In de dan geopende pagina van Microsoft selecteert u allereerst achter Change language de optie Dutch, klik vervolgens op de knop Change. U kunt nu op de knop Downloaden klikken en de installatieprocedure van het .NET framework volgen. Pas na deze operatie kunt u Paint.NET installeren; zónder .NET werkt Paint.NET beslist niet!

Stap 2

©CIDimport

Na installatie beschikt u als het goed is over een snelkoppeling op uw bureaublad voorzien van de naam Paint.NET. Dubbelklik hierop om het programma te starten. Eventueel is de software ook te vinden in het menu Start, onder Alle programma's. Paint.NET heeft daar geen eigen programmagroep maar staat in het lijstje met software bovenaan de programmagroepen. Klik dan in het menu File op Open, blader naar een map met foto's die u wilt voorzien van - in dit eerste voorbeeld - tekst en eventueel wat andere zaken, selecteer een foto en klik op Openen.

Stap 3

©CIDimport

Klik in het menu Layer (laag) op Add New Layer (nieuwe laag toevoegen) (1). Linksonder in beeld ziet u in het venster Layers dan de nieuwe laag verschijnen (2). Ofwel: er zijn nu twee lagen beschikbaar: de originele Background (de foto zelf ) en een transparante laag hieroverheen. Wilt u bijvoorbeeld alleen deze transparante laag zien, dan schakelt u het selectievakje voor de optie Layer 2 even uit. De foto verdwijnt dan en u ziet verder alleen een blokjespatroon, want op de nieuwe laag is nog niets aanwezig. Schakel Background weer in en selecteer vervolgens Layer 2, hierop gaan we onze tekst plaatsen.

Stap 4

©CIDimport

Klik in de werkbalk Tools op de tekstknop (1) en selecteer vervolgens bovenin de werkbalk die bij het tekstgereedschap hoort het gewenste lettertype en de grootte (2). De tekstkleur kunt u selecteren in de kleurenwaaier of door simpelweg op een van de voorgedefinieerde kleuren in het palet te klikken (3). Klik dan ergens in de foto (4) waar u de tekst wilt plaatsen en tik de tekst. Bedenk overigens als uw foto in hoge resolutie uit een multi-megapixel digitale camera afkomstig is, de grootte van het lettertype fors dient te zijn, in ons voorbeeld is dat 96 punten.

Stap 5

©CIDimport

Laten we nu even het eerste voordeel van lagengebruik zien. Omdat de tekst op een aparte laag staat zijn hier effecten op toe te passen zonder dat de Background- laag (ofwel de oorspronkelijke foto) wordt aangetast. Het is een beetje een simpel voorbeeld, maar klik in het menu Effects onder Artistic op Oil Painting. In het venster dat daarop opent zet u - zeker bij een foto in hoge resolutie - beide schuifregelaars helemaal naar rechts. Let nu goed op: de tekst wordt aangepast, maar de foto zelf niet! Overigens kan het bij sommige effecten zo zijn dat de foto lijkt te verdwijnen, maar dat heeft dan te maken met het feit dat de hele transparante laag voorzien wordt van een kleur, waardoor de onderlaag niet meer zichtbaar is.

Stap 6

©CIDimport

U kunt een laag als geheel ook meer of minder transparant maken. Hoe meer transparant de laag is, hoe meer er doorschijnt van de achterliggende laag. Om deze transparantie aan te passen klikt u in het menu Layers op Layer Properties (laageigenschappen). Met de schuifregelaar achter Opacity (transparantie) geeft u vervolgens aan hoe 'doorzichtig' de laag moet worden. Klik op OK als u tevreden bent.

Stap 7

©CIDimport

In het venster Layers rechtsonder in beeld kunt u altijd Layer 2 even uitschakelen om te kijken hoe de oorspronkelijke afbeelding eruit ziet. Alweer zo'n voordeel van lagen: u verandert niks aan de Backgroundlaag, dus wat u ook doet, even terugkijken naar het origineel is met een muisklik geregeld.

Stap 8

©CIDimport

Het mooie van lagen is dat deze behouden blijven als u de afbeelding in het programma-eigen bestandsformaat opslaat. Klik daarvoor in het menu File op Save as, blader naar een map (bijvoorbeeld het Bureaublad) en geef een bestandsnaam op. Zorg verder dat achter Opslaan als het bestandstype Paint.NET (*.pdn) is geselecteerd en klik op Opslaan.

Stap 9

©CIDimport

Bewaren in het Paint.NET-formaat is eigenlijk alleen voor eigen gebruik interessant. Dankzij de lagen kunt u achteraf nog naar hartenlust verder bewerken en tekenen. Wilt u de afbeelding echter naar iemand anders mailen, dan is bewaren in een gangbaar formaat (zoals .bmp of .jpg) noodzakelijk.Dan weet u zeker dat de ontvanger de foto ook zonder Paint.NET kan bekijken. Klik hiervoor weer in het menu File op Save As. Deze keer gaan we voor het bestandsformaat JPEG (te kiezen in het selectiemenu achter Opslaan als). Geef weer een bestandsnaam op en klik op Opslaan. In het daarop geopende venster kunt u de gewenste kwaliteit instellen middels de schuifregelaar, hierbij geldt dat hoe meer de regelaar naar rechts staat, hoe hoger de kwaliteit maar ook hoe groter het bestand wordt. Klik op OK.

Stap 10

©CIDimport

Omdat er nu in een bestandsformaat wordt bewaard dat géén lagen ondersteunt, moeten eerst alle lagen worden samengevoegd. Daarvoor klikt u in het Engelstalige dialoogvenster op Flatten. Na even wachten is deze operatie gelukt en wordt het bestand in .jpg-formaat bewaard. Nu even opletten: wilt u vervolgens direct verder werken aan uw foto in Paint.NET, klik dan éérst in het menu Edit op Undo om de oorspronkelijke laagverdeling weer terug te krijgen!

Stap 11

©CIDimport

Een ander aardig effect dat u met lagen kunt bereiken is het maken van een zwart-wit foto met enkele oorspronkelijke kleurelementen. Hierdoor ontstaat vaak een kunstzinnig effect waarbij bovendien de gekleurde elementen benadrukt worden. Klik allereerst in Paint. NET weer in het menu File en dan op Open. Selecteer een afbeelding en klik op Openen. Met de foto geopend klikt u vervolgens in het menu Layers op Duplicate Layer (kopieer laag, 1). Er wordt in het venster Layers een nieuwe laag aangemaakt (2). Deze heeft dezelfde naam als het origineel (background), maar om onderscheid te kunnen maken is de originele niet gekopieerde laag in schuinschrift gezet.

Stap 12

©CIDimport

Selecteer de gekopieerde laag en klik in het menu Adjustments (aanpassingen) op Black and White (zwart-wit). De foto in beeld is nu in zwart-wit zichtbaar, maar bedenk wel dat het alléén de bovenste laag is die kleurloos geworden is; de originele onderliggende foto is nog steeds netjes in kleur. Om de achtergrond in bepaalde gebieden te laten doorschijnen maken we een 'gat' in de bovenlaag op de plek waar we de gekleurde achtergrond willen zien. In dit voorbeeld gaan we aan de slag met de vlag, deze dient eerst netjes geselecteerd te worden. Klik daarvoor allereerst op het lassogereedschap (1) en klik vervolgens ergens op de rand van de vlag. Om het selecteren te vergemakkelijken kunt u inzoomen door op de toetscombinatie Ctrl+ te drukken. En dan wordt het even heel goed mikken, want Paint.NET heeft een grote tekortkoming: precies selecteren van punt tot punt is niet mogelijk. In plaats daarvan dient u in een keer de hele selectie - met de linker muisknop ingedrukt - te maken (2). Lukt dat niet in een keer, druk dan op Control + Z (ongedaan maken) en begin opnieuw.

Stap 13

©CIDimport

Druk nu - na het maken van de selectie - op de Delete-toets op het toetsenbord en ziedaar: de oorspronkelijke kleur wordt zichtbaar in de selectie! Om weer terug te keren naar de volledige weergave van de foto klikt u in het menu View op Zoom to Window.

Stap 14

©CIDimport

Wilt u het effect nog wat 'dramatischer' maken, dan kunt u eventueel ook de andere kleuren een klein beetje door laten schemeren. Dat kan door de bovenste laag een klein beetje doorzichtig te maken zodat eveneens een klein beetje van de oorspronkelijke foto (de achtergrondlaag) doorschemert. Klik daarvoor in het menu Layers op Layer Properties, gebruik dan de schuifregelaar uit Opacity. Tevreden? Klik dan op OK.

Stap 15

©CIDimport

Uiteraard kunt u desgewenst ook nog andere effecten loslaten op de bovenste laag, zoals we hier even demonstreren met Zoom Blur (te vinden in het menu Effects). Bent u tevreden over het eindresultaat dan kunt u het geheel bewaren op de eerder beschreven manieren. Het is mogelijk om net zoveel lagen te gebruiken als u wenst. Daardoor blijft het achteraf makkelijk om bepaalde effecten of toegevoegde teksten te wijzigen of verwijderen. De achtergrondlaag wordt nooit aangetast, dus in geval van nood hebt u zelfs de oorspronkelijke foto altijd nog weer bij de hand. Behalve Paint. NET ondersteunen ook veel andere fotobewerkingsprogramma's lagen, waaronder bijvoorbeeld Paint Shop Pro en Photoshop Elements. Voordeel van deze software is dat er vaak net wat meer mogelijkheden zijn, vooral het selecteren van onderdelen op een afbeelding werkt stukken comfortabeler.

Deze workshop komt uit Computer Idee nummer 15, jaargang 2009.

Tijdens het werk word je waarschijnlijk regelmatig gestoord door binnenkomende e-mails, meldingen, berichtjes, systeemupdates en pop-ups. Het zijn meestal nuttige en leuke elementen, maar ze halen je wel uit je concentratie. In Windows 11 zit een nieuwe functie om deze afleidingen tijdelijk te dempen.

Focus instellen

Deze Focusmodus is een productiviteitstool die te vinden is in de Klok-app. Je kunt hem activeren vanuit de Windows Instellingen. Druk op Windows-toets+I en ga naar Systeem, waar je Focus vindt. Hier kun je de duur van een ongestoorde werksessie invoeren. Standaard is dit op 30 minuten ingesteld. Daaronder staan vier opties. Geef de timer weer in de Klok-app om zichtbaar te maken hoelang de sessie bezig is. Vink ook de optie aan om badges te verbergen in de taakbalk-apps. Daardoor kom je niet verleiding om aan die apps aandacht te schenken. Ook het knipperen in de taakbalk-apps verberg je om dezelfde reden. Schakel Niet storen in, dan worden al deze meldingen tijdens de sessie gedempt.

De meeste gebruikers vinken de vier opties aan.

In de klok

Het is ook mogelijk om Focus te activeren vanuit het systeemmeldingscentrum. Klik in de taakbalk op de datum- of tijdaanduiding. Hiermee open je de agenda en het meldingsgebied. Onderaan waar de knop Focus staat, kun je de duur aanpassen. Zodra je op de knop klikt, verschijnt de focustimer op het scherm. Terwijl een sessie actief is, zie je de klok en de resterende tijd en nog enkele andere relevante gegevens, zoals wanneer de volgende pauze is gepland. Zie je niet graag de tijdsduur die langzaam aftelt, dan verberg je die door op de drie puntje te klikken. Daarna kun je de optie Resterende tijd weergeven uitschakelen. Als je in de instellingen de optie Niet storen hebt ingeschakeld, blokkeert deze functie alle meldingen.

Nog acht minuten geconcentreerd werken en dan volgt een pauze van vijf minuten.

Ontspannen werken

Wanneer je Focus maximaliseert, zie je rechts de voortgangsgrafiek die toont hoelang je gisteren en vandaag de tool hebt gebruikt. Je kunt ook een Spotify-afspeellijst selecteren om je sessies te begeleiden met ontspannende muziek. Onderaan krijg je de taken te zien die in de app Microsoft To Do op je wachten.

Wanneer je Focus maximaliseert, krijg je nog meer informatie te zien.

Een gazon is meer dan een stukje groen. Het kan een speelplek zijn voor kinderen of juist vooral de blikvanger zijn in een strak aangelegde tuin. Soms ligt het vol in de zon, soms grotendeels in de schaduw. Voor elke situatie is er een passend graszaadmengsel. Wat past het best bij jouw tuin?

Lees ook: Groener gras? Maaien en onderhouden doe je zo

Wat voor graszaad je nodig hebt, hangt helemaal af van het soort grasveld dat je wilt. Voor een veldje waarop je kinderen lekker kunnen ravotten en een balletje trappen heb je ander gras nodig dan voor een gazon dat vooral bedoeld is voor de sier. Hieronder lees je per toepassing welke grassoorten het meest geschikt zijn.

Speelveld: stevig en snel herstellend

Een gazon waarop gespeeld, gelopen of gevoetbald wordt, moet vooral sterk zijn. Het gras moet tegen een stootje kunnen én zich snel herstellen. Daarvoor heb je een mengsel nodig met veel Engels raaigras (Lolium perenne). Dit gras kiemt snel en vormt stevige sprieten. Het is goed bestand tegen intensief gebruik en groeit snel terug als het beschadigd raakt. Vaak wordt het aangevuld met veldbeemdgras (Poa pratensis), dat ondergronds uitlopers vormt en zo kale plekken opvult. Samen zorgen deze soorten voor een duurzaam speelgazon dat veel belasting aankan.

Siergazon: fijn, traag groeiend en egaal

Voor een siergazon gelden weer andere zaken. Het moet vooral fijn van structuur zijn, gelijkmatig groeien en een egaal, verzorgd beeld geven. Voor dit type gazon zijn roodzwenkgras (Festuca rubra) en struisgras (Agrostis capillaris) geschikt. Deze grassoorten groeien langzaam en blijven laag, waardoor je minder vaak hoeft te maaien. Ze vormen een dichte mat van fijne sprietjes die er netjes uitziet, vooral bij regelmatig onderhoud. Een siergazon vergt wel iets meer zorg, want het is minder sterk en herstelt trager bij schade.

Schaduwgazon: licht nodig, maar minder zon

In tuinen met veel schaduw, bijvoorbeeld door bomen, heeft gras het moeilijk. De meeste grassoorten groeien slecht zonder zon, wat ruimte geeft aan mos. Een schaduwgazon moet daarom vooral weinig licht nodig hebben en toch stevig genoeg zijn om een dichte mat te vormen. Mengsels voor schaduw bevatten vaak fijne vormen van roodzwenkgras en soms bosgras (Festuca heterophylla), een soort die beter groeit bij weinig licht. Een kleine hoeveelheid Engels raaigras zorgt voor stevigheid, maar alleen als er dagelijks toch wat zonlicht aanwezig is. Let op: ook schaduwgazon heeft minimaal 2 tot 4 uur daglicht nodig om goed te blijven groeien.

Droge (zand)grond: diep wortelend en hittebestendig

Op lichte zandgrond of op plekken waar je weinig sproeit, heb je gras nodig dat tegen droogte kan. Dit soort gras moet diep kunnen wortelen en niet te snel verdrogen. Mengsels voor droge omstandigheden bevatten vaak een aangepaste selectie van veldbeemdgras en speciaal geselecteerde varianten van Engels raaigras die minder water nodig hebben. Soms wordt er ook hard zwenkgras aan toegevoegd, dat goed bestand is tegen droogte en hitte. Deze soorten wortelen dieper dan gemiddeld, waardoor ze vocht uit lagere lagen kunnen opnemen. Zo blijft je gazon ook bij warme zomers langer groen.

©Elena Elisseeva | Elenathewise

Wanneer en hoe zaai je gras?

De ideale periode om gras te zaaien is in het voorjaar (maart tot mei) of het najaar (september tot half oktober). Dan is de bodem warm genoeg en valt er meestal voldoende regen. Ook tussentijds bijzaaien is mogelijk – bijvoorbeeld als je last hebt van kale plekken of na het verwijderen van mos – zolang de bodemtemperatuur boven de 10 °C ligt en de grond vochtig blijft.

Begin altijd met een goede voorbereiding. Maai het bestaande gras kort, en verwijder mos en dood materiaal door het gazon te verticuteren. Dat kan met een verticuteerhark of een verticuteermachine.

Bij het herstellen van kale plekken hark je de grond los, zodat het zaad goed contact maakt met de aarde. Zaai vervolgens het juiste graszaadmengsel voor jouw situatie. Druk het zaad licht aan, bijvoorbeeld met een plank of de achterkant van een hark. Belangrijk: houd de bodem vochtig tot het gras begint te kiemen. Dat duurt gemiddeld 7 tot 14 dagen, afhankelijk van de soort en temperatuur. Wil je extra bescherming bieden? Strooi dan een dun laagje potgrond of compost over het zaad. Dat helpt tegen uitdroging en beschermt tegen vogels.

Wacht met maaien tot het gras minstens 8 cm hoog is, en gebruik dan een hoge maaihoogte bij de eerste maaibeurt. Zo geef je jonge sprietjes de kans om zich goed te wortelen.

Lees ook: Gras vol mos? Dit wil je weten over het verticuteren van je gazon

Tabel: deze grassoorten heb je nodig