Soms is het handig om een serie foto's in één keer te converteren van het ene formaat naar het andere, te verkleinen of eenzelfde bewerking herhaaldelijk uit te voeren. Dat kan volautomatisch met IrfanView! Wie kent inmiddels niet het zeer veelzijdige en voor niet-commercieel gebruik gratis IrfanView voor het snel bekijken van foto's en afbeeldingen?

Soms is het handig om een serie foto's in één keer te converteren van het ene formaat naar het andere, te verkleinen of eenzelfde bewerking herhaaldelijk uit te voeren. Dat kan volautomatisch met IrfanView! Wie kent inmiddels niet het zeer veelzijdige en voor niet-commercieel gebruik gratis IrfanView voor het snel bekijken van foto's en afbeeldingen? Maar IrfanView is veel meer dan 'slechts' een viewer voor zo ongeveer elk voorkomend multimediaal bestandsformaat; het is ook een soort van Zwitsers zakmes voor fotografen. Er zijn eenvoudige beeldbewerkingen mee uit te voeren, maar ook - heel belangrijk - is het mogelijk om op een hele serie bestanden volautomatisch bewerkingen uit te voeren: batchbewerking wordt dit ook wel genoemd.

Stap 1

©CIDimport

IrfanView is gratis te downloaden vanaf www.irfanview.com. Pak meteen ook even de Nederlandse taalmodule mee en installeer de plugins. Voor we echt gaan beginnen is het handig om eerst even ergens op een harde schijf een map aan te maken en daarin wat foto's te plaatsen om mee te experimenteren. Maak in die map vervolgens een submap aan met de naam Bewerkt, daar komen straks de door IrfanView behandelde foto's in te staan. Om IrfanView te starten dubbelklikt u simpelweg op een van de foto's in de testmap.

Stap 2

©CIDimport

We willen eerst even de sinpelste - maar o zo nuttige - vorm van serieel 'bewerken' laten zien: conversie. Het aardige van IrfanView is dat het ongelooflijk veel beeld (en andere) bestandsformaten kent, waaronder zelfs raw-formaten van diverse spiegelreflexcamera's. Handig, want zo kunt u foto's in de hoogste kwaliteit schieten met uw digitale camera, en daarna achteraf met IrfanView de zaak omzetten naar iets gangbaarders als bijvoorbeeld het bekende .tiff-formaat. Tif omdat er dan géén compressie met verlies plaatsvindt en alle details van de oorspronkelijke foto bewaard blijven. In onze voorbeeldmap staan foto's in het . NEF-formaat, een raw-derivaat van camerafabrikant Nikon. Zoals u ziet, zijn de foto's probleemloos te bekijken met IrfanView. Om alle bestanden in de map te converteren klikt u allereerst in het menu Bestand op Groepsconversie/ Hernoemen.

Stap 3

©CIDimport

Omdat we IrfanView hebben gestart middels een dubbelklik op een van de foto's in de testmap is dit ook meteen de werkmap van deze sessie. Wilt u álle foto's converteren, selecteer dan eerst het gewenste bestandstype van de originele foto's (1). In ons voorbeeld is dat dus de optie waarin onder andere het formaat NEF in voorkomt. U kunt nu enkele foto's selecteren in het overzichtje bovenaan, door daarbij de Ctrl-toets ingedrukt te houden kunt u door blijven klikken. Klaar? Dan klikt u op de knop Toevoegen. Wilt u alle foto's in de map converteren - zoals in dit voorbeeld - klik dan op de knop Alles toevoegen (2). Dan is het tijd om het gewenste uitvoerformaat te selecteren, kies daarvoor voor de optie TIF - Tagged Image Format. Om snel de doelmap te selecteren, klikt u op de knop Gebruik huidige map (3) en daarna op Bladeren (4). Selecteer dan de map Bewerkt (5) en klik op OK. Uiteraard kunt u met de knop Bladeren ook geheel handmatig naar een doelmap bladeren, maar dit werkt wel zo snel.

Stap 4

©CIDimport

Om de conversie te starten, klikt u nu alleen nog even op de knop Start. Het converteren kan afhankelijk van de gebruikte bestandsformaten, de resolutie en de snelheid van uw pc even duren. Uiteraard kunt u op deze manier van zo ongeveer elk bestandsformaat naar elk ander bestandsformaat converteren. Bedenk daarbij dat het weinig zinvol is om van een bestandsformaat als .jpg naar .tif te converteren, want de beeldkwaliteit verbetert hierdoor niet (jpg is immers niet bepaald verliesvrij qua compressiemethode), maar andersom (van .tif naar .jpg) kan wel, bijvoorbeeld om schijfruimte te besparen en/ of een foto te mailen.

Stap 5

©CIDimport

In het geval u naar .jpg converteert, loont het om even op de knop Opties naast het gekozen uitvoerformaat te klikken. Met de schuifregelaar in het geopende dialoogvenster kunt u de kwaliteit en bestandsgrootte instellen. Meer naar rechts betekent een betere beeldkwaliteit, maar ook een groter bestand. Meer naar links werkt deze redenering andersom. Goed om in het achterhoofd te houden als u iets wilt mailen.

Stap 6

©CIDimport

U kunt eventueel de map met de in de vorige stappen geconverteerde bestanden leegmaken, puur om het overzicht te behouden. Want er kan nog meer met IrfanView. Stel dat we onze .NEFbestanden naar .jpg willen converteren en deze tegelijkertijd willen verkleinen. Dat kan allemaal, het is zelfs mogelijk er in één run meteen een of ander filter op los te laten. Klik weer in het menu Bestand op Groepsconversie/ Hernoemen. Voeg weer alle (of een aantal) foto's toe en kies het gewenste uitvoerformaat. We gaan deze keer voor .jpg. Schakel vervolgens de optie Gebruik geavanceerde opties in (1) en klik op de knop Geavanceerd (2).

Stap 7

©CIDimport

Stel dat u een multimegapixelfoto naar iets mailbaars wilt converteren qua afmetingen, bijvoorbeeld naar 640 x 480 pixels. Dan schakelt u allereerst de optie WIJZIG GROOTTE (1) in om daarna de gewenste breedte of hoogte in te vullen. Omdat het misschien om een mix van zowel staande als liggende foto's gaat, schakelen we de optie Langste zijde in en vullen we de gewenste waarde (640) in het veld daarachter (2) in. Op die manier worden staande en liggende foto's allemaal even groot. Omdat foto's uit met name spiegelreflexcamera's niet de standaard 3:4 beeldverhouding hebben, schakelt u ook het vakje voor de optie Behoud aspectratio (proportioneel) (3) in, daardoor wordt bij de gewenste langste zijde van 640 pixels automatisch de waarde voor de kortste zijde berekend. Die zal dan niet altijd precies 480 zijn, maar uw foto wordt niet opgerekt of samengedrukt. Verder is het zaak om de optie Gebruik Resample functie (4) aan te zetten voor de beste verkleinkwaliteit. Desondanks treedt er bij verkleining altijd een beetje wazigheid op, schakel daarom de optie Verscherpen (5) in. Een waarde van circa 20 doet het wat ons betreft goed in de meeste omstandigheden. Verder kunt u natuurlijk naar hartenlust gebruik maken van allerlei andere aanwezige filters en opties. Weet u bijvoorbeeld dat er wat kleurverhoudingsproblemen zijn in veel van de te converteren foto's, schakel dan de optie Automatische kleuraanpassing (6) eens in. Met al deze opties beschikt u eigenlijk over uw eigen digitale ontwikkelcentrale!

Stap 8

©CIDimport

De verkleinde foto's zijn uiteraard in een handomdraai te mailen, de bestandsgrootte van onze testfoto's ligt tussen de 51 Kb en 165 Kb. Dat is héél wat gunstiger dan de oorspronkelijke foto's die tussen de circa 10 en 12 MB per stuk innemen. Bedenk tot slot dat áls u gaat converteren naar een ander bestandsformaat (al dan niet verkleind) het beslist zaak is om de originele .rawfotobestanden te bewaren. Hierin zit namelijk cameraspecifieke informatie verwerkt zodat u later met speciale .raw-bewerkingssoftware dingen kunt doen die op geen enkele manier met een .tif-bestand mogelijk zijn. Staat tegenover dat de meeste camera's inmiddels zulke goede foto's afleveren dat nabewerking op .rawniveau bijna niet nodig is. Maar mocht u ooit eens een creatieve bui krijgen...

Deze workshop komt uit Computer Idee nummer 17, jaargang 2009

Een paar bestanden hernoemen is zo gebeurd. Maar zodra je tientallen of honderden namen moet aanpassen, schiet handmatig werk tekort. Dan komt externe software goed van pas. PowerRename, onderdeel van de PowerToys-collectie, biedt uitkomst. Met deze slimme tool kun je grote aantallen bestanden in één keer hernoemen. Dat gaat snel, efficiënt en precies zoals jij het wilt.

PowerRename activeren

PowerRename is een stuk krachtiger dan de standaard hernoemfunctie van Windows. De tool maakt deel uit van PowerToys, een opensource-project van Microsoft. Wil je de Microsoft Store-versie installeren? Open dan het Startmenu, zoek naar Microsoft Store en start de app. Typ PowerToys in het zoekveld bovenaan. Klik op Installeren zodra je het programma hebt gevonden. Na installatie verschijnt PowerToys in het systeemvak van Windows. Open het, kies in de linkerkolom PowerRename en je ziet meteen een korte animatie van hoe de tool werkt. Klik op Instellingenopenen en controleer of PowerRename is ingeschakeld. Let op: bij ons werkte PowerRename pas na een herstart van het systeem.

Contextueel menu in Verkenner

Open de map met de bestanden die je wilt hernoemen. Selecteer ze allemaal met Ctrl+A en klik met de rechtermuisknop op de selectie. In het contextmenu van Windows Verkenner kies je onderaan de opdracht Naam wijzigen met PowerRename.

Zoeken en vervangen

Daarna opent het venster van PowerRename. In het veld Zoeken geef je in welk deel van de bestandsnaam je wilt vervangen. In het veld eronder typ je de nieuwe tekst. In ons voorbeeld vervangen we het woord Image door Kreta2015. Nog vóór de wijziging wordt uitgevoerd, toont PowerRename een overzicht: links de oorspronkelijke bestandsnamen, rechts de nieuwe. Zo zie je meteen wat er verandert. Daaronder kies je of de aanpassing moet gelden voor de volledige naam inclusief extensie, alleen de bestandsnaam, of alleen de extensie.

Met de knoppen onder Tekstopmaak pas je eenvoudig het hoofdlettergebruik aan, van alles in kleine letters, naar alles in hoofdletters, alleen een hoofdletter aan het begin, of elke beginletter van een woord in hoofdletters. Het laatste pictogram schakelt de nummering in. Activeer je dat, dan voegt PowerRename automatisch nummers tussen haakjes toe aan de bestandsnamen.

Het gebrek aan een rijk contrast is een van de grootste ergernissen bij lcd- en ledtelevisies. Fabrikanten hebben daarom een slimme techniek bedacht die het contrast aanzienlijk verbetert: local dimming. In dit artikel leggen we uit hoe deze techniek van jouw grijze nachtlucht weer een inktzwarte sterrenhemel maakt.

Het contrast van je televisie is misschien wel de belangrijkste eigenschap voor mooi beeld. We willen dat wit verblindend wit is en zwart echt inktzwart. Bij oledtelevisies is dat makkelijk, want daar geeft elke pixel zelf licht. Maar de meeste televisies in de Nederlandse huiskamers zijn nog steeds lcd- of ledschermen (inclusief QLED). Die werken met een lamp achter het scherm, de zogeheten backlight. Local dimming is de techniek die probeert de nadelen van die achtergrondverlichting op te lossen.

Om te begrijpen waarom local dimming nodig is, moet je eerst weten hoe een standaard led-tv werkt. Simpel gezegd is het een groot paneel met pixels die zelf geen licht geven, maar alleen van kleur veranderen. Achter die pixels brandt een grote lichtbak. Als het beeld zwart moet zijn, sluiten de pixels zich om het licht tegen te houden. Helaas lukt dat nooit voor de volle honderd procent; er lekt altijd wat licht langs de randjes. Hierdoor zien donkere scènes er vaak wat flets en grijzig uit. De achtergrondverlichting staat immers vol aan, ook als het beeld donker moet zijn.

Nooit meer te veel betalen? Check Kieskeurig.nl/prijsdalers!

De lampen dimmen waar het donker is

Local dimming pakt dit probleem bij de bron aan. In plaats van één grote lichtbak die altijd aan staat, verdeelt deze techniek de achtergrondverlichting in honderden (en bij duurdere tv's soms duizenden) kleine zones. De televisie analyseert de beelden die je kijkt continu. Ziet de processor dat er linksboven in beeld een donkere schaduw is, terwijl rechtsonder een felle explosie te zien is? Dan worden de lampjes in de zone linksboven gedimd of zelfs helemaal uitgeschakeld, terwijl de lampjes rechtsonder juist fel gaan branden.

Het resultaat is direct zichtbaar. Zwart wordt weer echt zwart, simpelweg omdat er geen licht meer achter dat deel van het scherm brandt. Tegelijkertijd blijven de lichte delen van het scherm helder. Dat zorgt voor een veel groter contrast en geeft het beeld meer diepte. Vooral bij het kijken van HDR-films en -series is dat van belang. Zonder local dimming kan een led-tv eigenlijk geen goed HDR-beeld weergeven, omdat het verschil tussen licht en donker dan te klein blijft.

©ER | ID.nl

Niet alle local dimming is hetzelfde

Het klinkt als een wonderoplossing, maar de uitvoering verschilt enorm per televisie. Het grote toverwoord hierbij is het aantal zones. Hoe meer zones de tv onafhankelijk van elkaar kan aansturen, hoe preciezer het licht kan worden geregeld. Goedkopere televisies gebruiken vaak edge lit local dimming. Hierbij zitten de lampjes alleen in de rand van de tv. Dat werkt redelijk, maar is niet heel nauwkeurig. Je ziet dan soms dat een hele verticale strook van het beeld lichter wordt, terwijl er eigenlijk maar één klein object moest worden verlicht.

De betere variant heet full array local dimming. Hierbij zitten de lampjes over de hele achterkant van het scherm verspreid. De allernieuwste en beste vorm hiervan is miniLED. Daarbij zijn de lampjes zo klein geworden dat er duizenden in een scherm passen, wat de precisie van oled begint te benaderen. Als er te weinig zones zijn, kun je last krijgen van zogenaamde 'blooming'. Dat zie je bijvoorbeeld bij witte ondertiteling op een zwarte achtergrond: er ontstaat dan een soort wazige lichtwolk rondom de letters, omdat de zone groter is dan de tekst zelf.

Ga voor de full monty!

Local dimming is dus geen loze marketingkreet, maar een dankbare techniek voor iedereen die graag films of series kijkt op een led- of QLED-televisie. Het maakt het verschil tussen een flets, grijs plaatje en een beeld dat van het scherm spat met diepe zwartwaarden. Ben je in de markt voor een nieuwe tv? Vraag dan niet alleen óf er local dimming op zit, maar vooral of het gaat om full array dimming. Je ogen zullen je dankbaar zijn tijdens de volgende filmavond!