Soms is het handig om een serie foto's in één keer te converteren van het ene formaat naar het andere, te verkleinen of eenzelfde bewerking herhaaldelijk uit te voeren. Dat kan volautomatisch met IrfanView! Wie kent inmiddels niet het zeer veelzijdige en voor niet-commercieel gebruik gratis IrfanView voor het snel bekijken van foto's en afbeeldingen?

Soms is het handig om een serie foto's in één keer te converteren van het ene formaat naar het andere, te verkleinen of eenzelfde bewerking herhaaldelijk uit te voeren. Dat kan volautomatisch met IrfanView! Wie kent inmiddels niet het zeer veelzijdige en voor niet-commercieel gebruik gratis IrfanView voor het snel bekijken van foto's en afbeeldingen? Maar IrfanView is veel meer dan 'slechts' een viewer voor zo ongeveer elk voorkomend multimediaal bestandsformaat; het is ook een soort van Zwitsers zakmes voor fotografen. Er zijn eenvoudige beeldbewerkingen mee uit te voeren, maar ook - heel belangrijk - is het mogelijk om op een hele serie bestanden volautomatisch bewerkingen uit te voeren: batchbewerking wordt dit ook wel genoemd.

Stap 1

©CIDimport

IrfanView is gratis te downloaden vanaf www.irfanview.com. Pak meteen ook even de Nederlandse taalmodule mee en installeer de plugins. Voor we echt gaan beginnen is het handig om eerst even ergens op een harde schijf een map aan te maken en daarin wat foto's te plaatsen om mee te experimenteren. Maak in die map vervolgens een submap aan met de naam Bewerkt, daar komen straks de door IrfanView behandelde foto's in te staan. Om IrfanView te starten dubbelklikt u simpelweg op een van de foto's in de testmap.

Stap 2

©CIDimport

We willen eerst even de sinpelste - maar o zo nuttige - vorm van serieel 'bewerken' laten zien: conversie. Het aardige van IrfanView is dat het ongelooflijk veel beeld (en andere) bestandsformaten kent, waaronder zelfs raw-formaten van diverse spiegelreflexcamera's. Handig, want zo kunt u foto's in de hoogste kwaliteit schieten met uw digitale camera, en daarna achteraf met IrfanView de zaak omzetten naar iets gangbaarders als bijvoorbeeld het bekende .tiff-formaat. Tif omdat er dan géén compressie met verlies plaatsvindt en alle details van de oorspronkelijke foto bewaard blijven. In onze voorbeeldmap staan foto's in het . NEF-formaat, een raw-derivaat van camerafabrikant Nikon. Zoals u ziet, zijn de foto's probleemloos te bekijken met IrfanView. Om alle bestanden in de map te converteren klikt u allereerst in het menu Bestand op Groepsconversie/ Hernoemen.

Stap 3

©CIDimport

Omdat we IrfanView hebben gestart middels een dubbelklik op een van de foto's in de testmap is dit ook meteen de werkmap van deze sessie. Wilt u álle foto's converteren, selecteer dan eerst het gewenste bestandstype van de originele foto's (1). In ons voorbeeld is dat dus de optie waarin onder andere het formaat NEF in voorkomt. U kunt nu enkele foto's selecteren in het overzichtje bovenaan, door daarbij de Ctrl-toets ingedrukt te houden kunt u door blijven klikken. Klaar? Dan klikt u op de knop Toevoegen. Wilt u alle foto's in de map converteren - zoals in dit voorbeeld - klik dan op de knop Alles toevoegen (2). Dan is het tijd om het gewenste uitvoerformaat te selecteren, kies daarvoor voor de optie TIF - Tagged Image Format. Om snel de doelmap te selecteren, klikt u op de knop Gebruik huidige map (3) en daarna op Bladeren (4). Selecteer dan de map Bewerkt (5) en klik op OK. Uiteraard kunt u met de knop Bladeren ook geheel handmatig naar een doelmap bladeren, maar dit werkt wel zo snel.

Stap 4

©CIDimport

Om de conversie te starten, klikt u nu alleen nog even op de knop Start. Het converteren kan afhankelijk van de gebruikte bestandsformaten, de resolutie en de snelheid van uw pc even duren. Uiteraard kunt u op deze manier van zo ongeveer elk bestandsformaat naar elk ander bestandsformaat converteren. Bedenk daarbij dat het weinig zinvol is om van een bestandsformaat als .jpg naar .tif te converteren, want de beeldkwaliteit verbetert hierdoor niet (jpg is immers niet bepaald verliesvrij qua compressiemethode), maar andersom (van .tif naar .jpg) kan wel, bijvoorbeeld om schijfruimte te besparen en/ of een foto te mailen.

Stap 5

©CIDimport

In het geval u naar .jpg converteert, loont het om even op de knop Opties naast het gekozen uitvoerformaat te klikken. Met de schuifregelaar in het geopende dialoogvenster kunt u de kwaliteit en bestandsgrootte instellen. Meer naar rechts betekent een betere beeldkwaliteit, maar ook een groter bestand. Meer naar links werkt deze redenering andersom. Goed om in het achterhoofd te houden als u iets wilt mailen.

Stap 6

©CIDimport

U kunt eventueel de map met de in de vorige stappen geconverteerde bestanden leegmaken, puur om het overzicht te behouden. Want er kan nog meer met IrfanView. Stel dat we onze .NEFbestanden naar .jpg willen converteren en deze tegelijkertijd willen verkleinen. Dat kan allemaal, het is zelfs mogelijk er in één run meteen een of ander filter op los te laten. Klik weer in het menu Bestand op Groepsconversie/ Hernoemen. Voeg weer alle (of een aantal) foto's toe en kies het gewenste uitvoerformaat. We gaan deze keer voor .jpg. Schakel vervolgens de optie Gebruik geavanceerde opties in (1) en klik op de knop Geavanceerd (2).

Stap 7

©CIDimport

Stel dat u een multimegapixelfoto naar iets mailbaars wilt converteren qua afmetingen, bijvoorbeeld naar 640 x 480 pixels. Dan schakelt u allereerst de optie WIJZIG GROOTTE (1) in om daarna de gewenste breedte of hoogte in te vullen. Omdat het misschien om een mix van zowel staande als liggende foto's gaat, schakelen we de optie Langste zijde in en vullen we de gewenste waarde (640) in het veld daarachter (2) in. Op die manier worden staande en liggende foto's allemaal even groot. Omdat foto's uit met name spiegelreflexcamera's niet de standaard 3:4 beeldverhouding hebben, schakelt u ook het vakje voor de optie Behoud aspectratio (proportioneel) (3) in, daardoor wordt bij de gewenste langste zijde van 640 pixels automatisch de waarde voor de kortste zijde berekend. Die zal dan niet altijd precies 480 zijn, maar uw foto wordt niet opgerekt of samengedrukt. Verder is het zaak om de optie Gebruik Resample functie (4) aan te zetten voor de beste verkleinkwaliteit. Desondanks treedt er bij verkleining altijd een beetje wazigheid op, schakel daarom de optie Verscherpen (5) in. Een waarde van circa 20 doet het wat ons betreft goed in de meeste omstandigheden. Verder kunt u natuurlijk naar hartenlust gebruik maken van allerlei andere aanwezige filters en opties. Weet u bijvoorbeeld dat er wat kleurverhoudingsproblemen zijn in veel van de te converteren foto's, schakel dan de optie Automatische kleuraanpassing (6) eens in. Met al deze opties beschikt u eigenlijk over uw eigen digitale ontwikkelcentrale!

Stap 8

©CIDimport

De verkleinde foto's zijn uiteraard in een handomdraai te mailen, de bestandsgrootte van onze testfoto's ligt tussen de 51 Kb en 165 Kb. Dat is héél wat gunstiger dan de oorspronkelijke foto's die tussen de circa 10 en 12 MB per stuk innemen. Bedenk tot slot dat áls u gaat converteren naar een ander bestandsformaat (al dan niet verkleind) het beslist zaak is om de originele .rawfotobestanden te bewaren. Hierin zit namelijk cameraspecifieke informatie verwerkt zodat u later met speciale .raw-bewerkingssoftware dingen kunt doen die op geen enkele manier met een .tif-bestand mogelijk zijn. Staat tegenover dat de meeste camera's inmiddels zulke goede foto's afleveren dat nabewerking op .rawniveau bijna niet nodig is. Maar mocht u ooit eens een creatieve bui krijgen...

Deze workshop komt uit Computer Idee nummer 17, jaargang 2009

Hoewel wachtwoordloze technieken als toegangssleutels snel terrein winnen, doe je er voorlopig goed aan slim om te gaan met je huidige wachtwoorden. De tips en (gratis) tools in dit artikel helpen je bij het opzetten van degelijk wachtwoordbeheer.

Cloudbeheer

Telkens hetzelfde wachtwoord gebruiken voor meerdere apps en diensten is sterk af te raden, maar verschillende complexe wachtwoorden onthouden lukt haast niet zonder een wachtwoordbeheerder. Een degelijke, gratis optie is het opensource Bitwarden. Kies eerst een hoofdwachtwoord en installeer daarna de desktop-app, browserextensies (voor automatisch invullen) en/of de mobiele app. Je wachtwoordkluis wordt end-to-end versleuteld in de cloud bewaard en wordt via je account gesynchroniseerd. Kies bij voorkeur bitwarden.eu als serverlocatie. Je kunt ook creditcards en andere gevoelige gegevens in je kluis bewaren.

Lokaal beheer

Bitwarden is een uitstekende wachtwoordmanager, maar functies als TOTP-authenticatie (Time-based One-Time Password) zijn alleen beschikbaar in de betaalde versie. Misschien stoort het je ook dat je wachtwoordkluis in de cloud wordt opgeslagen. Een gratis, opensource-alternatief is KeePassXC. Deze bewaart alles lokaal in een versleuteld bestand, van wachtwoorden en creditcards tot notities. De app werkt volledig offline, ondersteunt ook TOTP-authenticatie en vult inloggegevens automatisch in via een browserextensie. Wil je toch synchronisatie, dan kun je de database delen via een cloudopslagdienst als Google Drive of Dropbox, of met Syncthing.

Algoritme

Bij wachtwoordbeheerders als Bitwarden en KeePassXC worden je wachtwoorden opgeslagen. LessPass pakt het anders aan. Deze bewaart niets, maar genereert je wachtwoorden telkens opnieuw via een algoritme op basis van je hoofdwachtwoord, gebruikersnaam en sitenaam. Uit veiligheidsoverwegingen gebruik je hiervoor liefst de browserextensie of mobiele app, zodat alles lokaal gebeurt. Omdat nergens iets wordt opgeslagen, is dit systeem veilig, maar je moet bij elke herberekening wel exact dezelfde gegevens ingeven. Automatisch invullen of ondersteuning voor notities ontbreekt helaas.

Browsers

Gebruik je bijna uitsluitend je browser voor allerlei aanmeldingen, dan kun je ook de ingebouwde wachtwoordbeheerfunctie gebruiken. Deze zit in de meeste Chromium-browsers en in Firefox. In Chrome ga je naar Instellingen / Jij en Google / Synchronisatie en Google-services. Schakel de functie in en zorg dat bij Beheren wat je synchroniseert ook Wachtwoorden en toegangssleutels is aangevinkt. Wil je liever niet synchroniseren, dan kun je wachtwoorden ook handmatig exporteren en importeren via Instellingen / Automatisch invullen en wachtwoorden / Google Wachtwoordmanager. Kies daar Instellingen en Wachtwoorden exporteren. Je kunt het opnieuw inladen via Wachtwoorden importeren. Verwijder eventueel het csv-bestand na gebruik. Firefox biedt vergelijkbare opties.

2FA

Zelfs met een degelijke wachtwoordbeheerder blijven wachtwoorden een zwakke schakel: ze zijn te eenvoudig, je vergeet of verliest ze, je geeft ze in op phishing-sites of malware onderschept ze. Daarom is het aangeraden om 2FA, oftewel tweestapsverificatie, te activeren. Daarbij is naast je wachtwoord een extra factor nodig, zoals een pincode, TOTP, sms, pushmelding, biometrie of een beveiligingssleutel. Een handig overzicht van sites en diensten die 2FA ondersteunen, met info over de gebruikte methoden en links naar de instelinstructies, vind je op https://2fawebsites.github.io en op de thematische https://2fa.directory.

Authenticator

Er bestaan meerdere verificatiemethoden voor 2FA, maar vrijwel alle diensten ondersteunen verificatie zowel via sms als via TOTP. Bij TOTP is geen internet of gsm-netwerk nodig, wat het minder kwetsbaar maakt voor onderschepping of sim-swapping. Om zulke codes te genereren heb je een TOTP-authenticator-app nodig. Goede gratis opties zijn Google Authenticator, Microsoft Authenticator (ondersteunt geen wachtwoordbeheer en autofill meer), Aegis Authenticator en Authy. Alle vier ondersteunen TOTP en bieden een back-upfunctie. Wil je je codes exporteren, dan lukt dit het best met Google of Aegis. Deze laatste is ook opensource, maar is enkel beschikbaar voor Android. Authy is veelzijdigst, want bruikbaar op Android, iOS, macOS en Windows.

Herstelcodes

De meeste diensten met 2FA laten je ook herstelcodes gebruiken. Deze bieden een uitweg als je tijdelijk geen toegang hebt tot andere aanmeldopties, bijvoorbeeld bij verlies van je smartphone. Bewaar deze herstelcodes tevens digitaal, zoals in het notitiegedeelte van je favoriete wachtwoordmanager, in een versleutelde VeraCrypt-container of in een versleuteld cloudbestand. Bij Google vind je tot 10 herstelcodes via https://myaccount.google.com/security, bij Back-upcodes. Bij Microsoft is dit beperkt tot één code: ga naar https://account.microsoft.com/security, klik op Beheren hoe ik me aanmeld en kies Een nieuwe code genereren.

Gehackt?

Het is verstandig om regelmatig te controleren of een van je login-id's al in een online datalek voorkomt. Dit kan via Have I Been Pwned. Hier vul je e-mailadres in en je ziet meteen hoeveel en welke datalekken er zijn. Klik bovenaan op Notify Me voor een gratis melding zodra je adres in een nieuw lek opduikt. Klik op Passwords om te controleren of een wachtwoord reeds voorkomt in een datalek.

In Chrome kun je via chrome://password-manager/checkup?start=true eveneens een wachtwoordcheck uitvoeren. Je ziet ook hoeveel wachtwoorden zwak zijn of worden hergebruikt.

Anti-phishing

Wachtwoorden bieden weinig bescherming tegen phishing-sites, dus zorg ervoor dat je hiertegen zo goed mogelijk beveiligd bent. In je browser, zoals Chrome, ga je naar Instellingen, kies Privacy en beveiliging / Beveiliging en activeer bij voorkeur Geoptimaliseerde beveiliging bij Safe Browsing, of anders Standaardbeveiliging. Daarnaast kun je via DNS phishing-sites al blokkeren voor ze laden. Een optie is het gebruik van de nieuwe Europese publieke DNS4EU-resolvers. Kies hier voor Protective resolution (86.54.11.1 en 86.54.11.201), eventueel aangevuld met kinderbescherming en/of advertentieblokkering. Op de site vind je stap-voor-stap-instructies.

E-mailadres

Veel diensten laten je een e-mailadres opgeven ingeval je je wachtwoord vergeet of je account wordt geblokkeerd. Je ontvangt dan een mail om je identiteit te bevestigen en een herstellink te krijgen. Gebruik hiervoor liefst niet je hoofdadres, want als iemand dat via een datalek bemachtigt, kan die herstelmails onderscheppen en je accounts via wachtwoordherstel overnemen. Je kiest dus beter een apart e-mailadres dat je nergens anders voor gebruikt. Bij Google kun je dit instellen op https://myaccount.google.com/security, bij Herstelmailadres.

Lees ook: Zo meld je phishing in Outlook en Gmail

Browserprofiel

Voor gevoelige accounts zoals online bankieren of je wachtwoordkluis kun je overwegen een apart browserprofiel te gebruiken. Malafide scripts of extensies uit je standaardprofiel worden zo niet geactiveerd. Zo beperk je ook tracering en fingerprinting, en voorkom je dat je per ongeluk ingelogd blijft, aangezien je in dat profiel geen andere sites bezoekt.

In Chrome maak je een nieuw profiel aan via het profielicoon rechtsboven. Kies Chrome-profiel toevoegen. Je kunt inloggen met een Google-account of klikken op Doorgaan zonder account. Kies een zoekmachine, vul een profielnaam in, selecteer een opvallend thema en klik op Klaar.

Aanmeldpogingen

Bij sommige diensten, zoals Google en Microsoft, ontvang je automatisch een e-mail of pushmelding zodra een nieuw apparaat of een nieuwe browser inlogt. Zo kun je snel ingrijpen, bijvoorbeeld door je wachtwoord aan te passen of verdachte sessies uit te loggen. Bij Google ga je naar https://myaccount.google.com/security. Scrol naar Je apparaten en klik op Apparaten beheren. Selecteer een sessie en kies Uitloggen. Bij Microsoft ga je naar https://account.microsoft.com/security en klik je op Mijn aanmeldactiviteiten weergeven.

Beveiligingssleutel

Je kunt een fysieke beveiligingssleutel (zoals de meeste YubiKeys) ook gebruiken om je wachtwoordkluis te openen in combinatie met je hoofdwachtwoord.

Installeer eerst Yubikey Manager en start dit programma. Ga naar Applications/OTP en klik op Configure bij een vrij slot. Kies Challenge-response en klik op Generate voor een geheime sleutel. Vink Require touch aan voor extra veiligheid. Bevestig met Finish.

Open vervolgens je database in KeePassXC en ga naar Database / Databasebeveiliging. Kies Aanvullende bescherming toevoegen / Challenge-Response toevoegen. Selecteer het juiste slot van je ingeplugde beveiligingssleutel en bevestig met OK.

Browserwachtwoorden

Gebruik je meerdere browsers en zoek je het wachtwoord van een specifieke site, wil je alle wachtwoorden exporteren voor import in een andere browser, of is je systeem gecrasht en wil je de wachtwoorden uit je browserprofielen halen? Dan kan het gratis WebBrowserPassView handig van pas komen (let op: je virusscanner kan een foutpositief geven). Pak het zip-bestand uit met het wachtwoord wbpv28821@ en start de portable app. Je krijgt een overzicht van alle gevonden sites en log-ins. Via Bestand / Geselecteerde items opslaan kun je exporteren naar diverse csv-formaten, zoals voor Chrome, KeePass en Firefox.

Toegangssleutels

Een mooie afsluiter lijkt ons een tip rond passkeys, oftewel toegangssleutels. Immers, steeds meer diensten (en wachtwoordmanagers) ondersteunen deze aanmeldmethode waarbij je geen wachtwoord meer hoeft in te voeren. Een passkey is een cryptografisch sleutelpaar: de publieke sleutel wordt bewaard bij de onlinedienst, terwijl de (afgeleide) private sleutel veilig op je toestel blijft, zoals je pc, smartphone of een fysieke beveiligingssleutel zoals een Yubikey.

Zo maak je een toegangssleutel aan bij Google. Ga naar https://g.co/passkeys en meld je aan. Klik twee keer op Toegangssleutel maken. Je toestel stelt nu een methode voor, zoals gezichtsherkenning, vingerafdruk of pincode. Bevestig de koppeling. Vanaf nu kun je je bij Google aanmelden vanaf dit toestel, zonder wachtwoord.

Fairphone lanceert de vernieuwde Fairbuds XL. Deze modulaire koptelefoon belooft nu ook het geluid en comfort te bieden dat je voor 249 euro mag verwachten. Met nieuwe drivers en zachtere oorkussens pakt de fabrikant de eerdere kritiekpunten aan. Handig: je kunt je oude model zelf eenvoudig upgraden.

De Nederlandse fabrikant Fairphone heeft deze week de vernieuwde versie van de Fairbuds XL gepresenteerd. Deze modulaire koptelefoon is een doorontwikkeling van het model dat in 2023 werd gelanceerd. Waar de eerste generatie vooral een statement maakte op het gebied van repareerbaarheid, belooft deze nieuwe versie ook op audiogebied en draagcomfort een inhaalslag te maken. De koptelefoon is daardoor ontworpen om jarenlang mee te gaan en is per direct verkrijgbaar.

©Fairphone

Verbeterde audiokwaliteit en materialen

De belangrijkste upgrade ten opzichte van de voorganger zit in de geluidsweergave en het fysieke ontwerp. De nieuwe Fairbuds XL beschikt over 40 mm dynamische drivers en ondersteuning voor aptX HD, wat moet zorgen voor een gedetailleerder geluidsbeeld en high-res audio via bluetooth. Fairphone heeft daarnaast gekeken naar de feedback over het draagcomfort. De nieuwe modellen zijn uitgerust met zachtere oorkussens van 'birdseye-mesh' en een ademende hoofdband, waardoor de koptelefoon ook tijdens langere luistersessies prettig moet blijven zitten. Het design is beschikbaar in de kleuren Forest Green en Horizon Black.

Modulair ontwerp voor lange levensduur

Wat de Fairbuds XL onderscheidt in de markt van consumentenelektronica is de verregaande modulariteit. De koptelefoon is opgebouwd uit negen losse modules die door de gebruiker zelf te vervangen zijn. Dit betekent dat bij een defect of slijtage niet het hele apparaat weggedaan hoeft te worden, maar dat onderdelen zoals de batterij, de oorkussens of de hoofdband eenvoudig vervangen kunnen worden. Technisch biedt het apparaat verder dual-point connectiviteit, een IP54-certificering voor spatwaterdichtheid en een accuduur tot 30 uur.

Zoals gebruikelijk bij het Amsterdamse bedrijf ligt de nadruk sterk op duurzaamheid en eerlijke materialen. De koptelefoon bestaat voor ongeveer 50 procent uit gerecyclede grondstoffen, waaronder gerecycled aluminium en zeldzame aardmaterialen in de magneten. Ook wordt er bij de assemblage gebruikgemaakt van fabrieken die draaien op zonne-energie en investeert het bedrijf in leefbare lonen voor fabrieksarbeiders.

©Fairphone

Compatibel met het vorige model

Een opvallende keuze van Fairphone is de compatibiliteit met de eerste generatie Fairbuds XL. De fabrikant benadrukt dat technologie moet meegroeien met de gebruiker. Bezitters van het 2023-model hoeven daarom geen volledig nieuwe koptelefoon aan te schaffen om te profiteren van de geluidsverbeteringen. De nieuwe drivers zijn namelijk ook als los onderdeel verkrijgbaar en kunnen eenvoudig in het oude model worden geïnstalleerd. Hiermee voegt Fairphone daadwerkelijk de daad bij het woord wat betreft het verlengen van de levensduur van elektronica.

©Fairphone

Prijs en beschikbaarheid

De vernieuwde Fairbuds XL is per direct verkrijgbaar in Nederland. De adviesprijs voor de koptelefoon bedraagt 249 euro. Hij is te koop via de webwinkel van Fairphone en bij geselecteerde retailers.