Een nieuwe camera kopen kan heel simpel zijn. Kies gewoon die met de indrukwekkendste specificaties en de grootste getallen. Dat dan de prijs ook een groot getal is, is geen bezwaar, want je hebt een onbeperkt budget. De werkelijkheid zal anders zijn: je bent beter af met een toestel dat bij jou en je fotografiestijl past en met een goede prijs-prestatieverhouding. Met ons koopadvies voor compactcamera’s vind je jouw beste 'match'.

Watvoor fotograaf ben jij?

Als we op zoek zijn naar een nieuwe camera, dan moeten we eigenlijk misschien eerst op zoek gaan naar de fotograaf in onszelf en even voor de spreekwoordelijke spiegel gaan staan. Welk soort fotograaf ben jij?

Techneut of techniet (kunstenaar)

De eerste onderverdeling die je in fotografen kunt maken, is die op basis van de algemene interesse in fotografie. Er is een groep die het medium vooral bekijkt vanuit een technisch oogpunt. Een foto is voor hen vooral een zo perfect mogelijke registratie van de werkelijkheid, waarbij belichting, kleur en scherpte optimaal moeten zijn. Foto's worden bijna zonder uitzondering nauwkeurig op 100% in Photoshop tot op de pixel bestudeerd en waar nodig gecorrigeerd.
Een 'tegenhanger' van deze technische groep zijn de fotografen die vooral belang hechten aan het creatieve aspect van fotografie. Het gaat hen niet zozeer om de technische kwaliteit van een foto, maar meer om de beleving van het onderwerp en het verhaal dat de maker wil vertellen. Een onscherpe foto hoeft voor hen niet direct in de prullenmand te belanden. Integendeel, de onscherpte zou zelfs een positieve bijdrage kunnen zijn in de sfeer van de foto, net zoals onder- of overbelichting of een 'foute' witbalans dat zou kunnen zijn. De camera is slechts een gereedschap om een creatief beeld te concretiseren, zoals een kwast voor een schilder.
Bovenstaande opsplitsing in fotografen is natuurlijk erg zwart-wit, maar je zult ongetwijfeld raakvlakken hebben met een van beide. Slaat de balans door naar de technische kant, dan zul je je af moeten vragen of een compactcamera voor jou wel de juiste keuze is en misschien een systeemcamera moeten overwegen.

Gemaksdier of controlefreak

Je kunt je fotografische ik ook bekijken uit het oogpunt van bedieningsgemak en mate van controle. Wilt je weten wat een diafragma is of hoe je bewegingsonscherpte voorkomt? En heb je wel behoefte aan 25 knopjes en evenzoveel menuopties om alles zelf in te kunnen stellen en in de hand te hebben? Nee? Dan moet je een camera aanschaffen zonder al te veel toeters en bellen, waarbij de automatiek zoveel mogelijk het denkwerk van je overneemt.
Wil je echter elk onderwerp fotografisch tot een goed einde brengen, ook als de automatische functies van de camera er naast zitten, dan moet je zorgen dat je als fotograaf handmatig kunt ingrijpen. Zelf de witbalans kiezen, belichtingscompensatie toepassen, de flitser uit- of juist aanzetten en een groot diafragma instellen zijn dan zaken die belangrijk zijn.

Gelegenheid of hobby

Tot slot kunnen we nog een onderverdeling maken in gelegenheids- en hobbyfotografen. De eerste groep maakt alleen maar foto’s als er iets speciaals aan de hand is. Een feestje, een dagje uit, een vakantie. De onderwerpen van hun fotografie komen eigenlijk vanzelf op hun pad.
Een hobbyfotograaf gaat juist speciaal met zijn camera op pad, op zoek naar leuke onderwerpen. Vroeg uit bed voor een zonsopkomst of laaghangende mist. Wandelen door het bos uitkijkend naar mooie paddenstoelen. In een schuilhut wachten op een hert of wild zwijn.

Om tot de perfecte ‘match’ te komen met je nieuwe digitale compactcamera, dien je dus het antwoord te weten op de volgende vragen:

Zijn deze alle drie beantwoord, dan moet je nog op zoek naar de beste prijs en service, waarna je met je nieuwe camera vol vertrouwen op fotoavontuur kunt.

Websites Cameramerken:www.canon.nlwww.casio.nlwww.fujifilm-digital.nlwww.olympus.nlwww.nikon.nlwww.panasonic.nlwww.pentax.nlwww.samsung.nlwww.sony.nl

Reviews:focusmedia.nlwww.kieskeurig.nlwww.dpreview.comwww.stevesdigicams.com

Onderwaterfotografie:www.onderwaterhuis.nl

Waarom zou je eigenlijk foto’s maken met een compact- of systeemcamera als dat ook kan met je mobiele telefoon of je camcorder?

Een mobiele telefoon heb je altijd bij de hand en een compactcamera moet je speciaal meenemen. En als je filmt op vakantie en je gebruikt de camcorder ook als fototoestel, dan zou je de compactcamera gewoon thuis kunnen laten. Dit zijn volkomen terechte argumenten en veel mensen gebruiken hun smartphone dan ook al als foto- en videocamera, waarmee ze heel leuke plaatjes schieten.

Er zijn echter een paar kanttekeningen. De foto’s die genomen worden met een smartphone komen vaak niet verder dan de telefoon zelf of worden hooguit gemaild, getwitterd, gewhatsappt of naar Facebook gestuurd. Ze dienen vooral een snelle beleving op een (klein) beeldscherm. Zelden belanden ze in een weldoordacht fotoarchief voor later, laat staan dat er een mooie fotoboek mee gemaakt wordt.

Vaak is de kwaliteit hiervoor ook niet goed genoeg. Er zijn misschien wel genoeg pixels, maar de kwaliteit van de (zoom)lens van een smartphone, de snelheid, de beeldprocessing in de telefoon en de marges om foto’s aan te passen zijn allemaal een stuk minder dan bij een moderne echte compactcamera.

Als je op internet op zoek gaat naar een nieuwe camera of je loopt een fotowinkel binnen, dan zul je merken dat er onwaarschijnlijk veel soorten en maten camera’s te koop zijn. Groot, klein, zwart, wit of met een leuk kleurtje, duur, goedkoop. Een onderscheid dat je niet zo direct aan de buitenkant ziet, is of het een compact- of een systeemcamera is.

Een compactcamera (dsc, digital still camera) is veelal een camera met een kleine behuizing (formaat pakje sigaretten) en een zoomlens die niet gewisseld kan worden. Body en lens zijn dus een onlosmakelijk geheel. Een dergelijke camera kan zo klein zijn, omdat het een kleine sensor − maatje pinknagel − heeft en daarom ook maar een kleine lens nodig heeft. Meestal is er ook geen mogelijkheid om een losse flitser op de camera te zetten.

Een systeemcamera is over het algemeen wat groter, afhankelijk of het een spiegelreflex of een spiegelloos model is. Van systeemcamera’s kunnen de lenzen (zoom of vast brandpunt) gewisseld worden en er kan ook altijd een opzetflitser op de camera gezet worden. De sensor heeft de grootte van een postzegel.

Spiegelreflex (dslr, digital single lens reflex) is de ‘oudste’ techniek van deze twee en dankzij de spiegel tussen de lens en de sensor zie je het zoekerbeeld realtime door de lens. Ook hebben dslr’s een fysieke sluiter (soort gordijn). Samen met de opklappende spiegel zorgt die voor het typerende klikklakgeluid als er een foto gemaakt wordt.

Spiegelloze systeemcamera’s (csc, compact system camera) bestaan nog niet zo lang en zoals de naam al zegt, hebben ze geen spiegel meer waarmee door de lens gekeken kan worden om het onderwerp te kaderen. Het zoekerbeeld is nu een elektronische weergave op een lcd-schermpje met een hoge resolutie (evf, electronic view finder). Behalve een spiegel ontbreekt ook een sluiter in dit type camera, zodat het mogelijk is om geheel geluidloos te fotograferen. De behuizing van een spiegelloze camera en ook groothoeklenzen zijn kleiner dan van een spiegelreflex. Standaardlenzen met veel zoom en ook telelenzen zijn voor beide systemen even groot en het formaat daarvan is vooral afhankelijk van de lichtsterkte.

Compactcamera’s zijn ware alleskunners en hebben veel functies die het leven van een fotograaf gemakkelijker maken. We noemen in dat verband hd-video (720p of 1080p), hdr (high dynamic range), sweep panorama, macro, gps, wifi, nd-filter, beeldstabilisatie (geen bewogen foto’s meer), interne lenscorrectie en gezichtsherkenning. Er zijn weinig camera’s die over alle opties beschikken, maar ben je veel op reis en wil je later weten waar je bepaalde foto’s gemaakt hebt, dan is gps onmisbaar. En maak je veel portretten, dan kan gezichtsherkenning grote diensten bewijzen bij scherpstelling, belichting en huidskleur.

Interfaces

Alle inspanningen met je compactcamera leiden uiteindelijk tot bestanden van foto’s en soms ook video op de geheugenkaart. De bedoeling is dat je deze gaat delen met je publiek: familie en vrienden of misschien wel de rest van de wereld. Handig is dan dat het type geheugenkaartje ondersteund wordt door de kaartlezer van je computer, laptop, tablet, printer of televisie. Dit is meestal het geval bij secure digital-kaartjes (sd, sdhc, sdxc). Kies voor een grote opslagcapaciteit (minimaal 4 GB) en voor een hoge lees/schrijfsnelheid (minimaal 30 MB/s). Ook memorystick (duo en pro) wordt breed ondersteund door genoemde apparaten.
Behalve via een geheugenkaart kunnen foto’s en video ook overgezet worden via usb. De meeste camera’s hebben een mini-usbaansluiting, vaak echter nog van het type usb2.0 en nog geen usb3.0, dat een hogere snelheid heeft. Wil je je camera direct aansluiten op televisie of beamer, dan krijg je de hoogste kwaliteit als dit via hdmi gebeurt. Je camera moet dan beschikken over een mini-hdmi-uitgang en de televisie of beamer over een gewone hdmi-ingang. Wifi is bij aanwezigheid van een draadloos netwerk natuurlijk ook erg handig.

Overig

Naast alle technische aspecten die een rol spelen bij de aanschaf van een compactcamera, zijn nog andere facetten van belang. Heb je voorkeur voor een bepaald merk? Moet de camera een andere kleur hebben dan zwart? Heeft hij een Nederlandstalig menu en handleiding en is er een helpdesk? Hoe is het gesteld met de garantie? Allemaal zaken om toch even uit te zoeken voordat je een definitieve keuze maakt.

Compactcamera Spiegelloze camera Spiegelreflexcamera VoordelenNadelenVoordelenNadelenVoordelenNadelenAlles-in-één, geen grote tassen, geen pijnlijke schouders of nek na een dag fotograferen.Soms te weinig groothoek of inzoomen. Geen echte macro. Bijna altijd grote scherptediepte.Body redelijk compact. Lenzen kunnen gewisseld worden om onderwerp perfect te kaderen. Variatie in scherptediepte.Kan ondanks ‘kleine’ body toch groot worden door de lens/lenzen. (Nog) niet voor professionals.Volledig door-ontwikkeld systeem zonder kinder-ziektes en met veel lenzen en accessoires. Van beginner tot profes-sional. Variatie in scherptediepte.Bijna altijd relatief groot en zwaar. Aparte tas nodig.Altijd bij de hand, dus nooit meer een moment missen van de kinderen of onderweg naar het werkBij minder licht veel ruis in de foto’s. Kan minder goed omgaan met hoog contrast tussen schaduw en licht.Goede beeldkwaliteit, ook bij weinig licht.
Veel handmatige controle. RAW en Full-HD-video.Zoeker heeft andere beleving dan van spiegelreflex: enige vertraging en ruis bij weinig licht.Goede beeldkwaliteit, ook bij weinig licht.
Veel handmatige controle. RAW en HD-video.Zoekerkader niet 100%. Geen inzicht vooraf in belichting en witbalans.Weinig instel-mogelijkheden.
Veel ‘intelligente’ snufjes. HD-video.Weinig instel-mogelijkheden.Elektronische zoeker kadert 100% en laat vooraf belichting en witbalans zien.Nog weinig lenzen en accessoires beschikbaar.Zoeker zorgt voor prettige, snelle en nauwkeurige kadering.Maakt altijd enig geluid bij een opname.Niet duur.Er zit een zekere vertraging in de camera en is daardoor minder geschikt voor actie-fotografie.Geluidloos, wat handig is bij straat-fotografie en officiële gelegenheden.
Redelijk snel.Relatief duur.Supersnel en dus uitermate geschikt voor sport- en actie-fotografie.Kan dure hobby worden bij aanschaf van vele accessoires.

Als je een ‘kijk-en-klikfotograaf’ bent, dan hoeft de camera alleen maar een aan/uitknop en een ontspanner te hebben. Wil je toch ook zelf zaken als witbalans, belichtingscompensatie, flits, zelfontspanner en iso snel in kunnen stellen, dan is het handig dat ze elk een apart knopje hebben of via één functiemenu beschikbaar zijn. Heeft de camera een speciale programmakeuzeknop, dan kun je ook diafragma en sluitertijd eenvoudig zelf kiezen.
Sommige compactcamera’s hebben een aanraakscherm waarmee de camera bediend kan worden zoals bij een smartphone, maar tot op heden gaat het instellen sneller en gecontroleerder met fysieke knopjes.

Nu je weet wat voor fotograaf je bent en welk type camera daarbij het beste past, rijst de vraag welk specifiek model camera het dan moet worden. Als je op internet rondkijkt of je voor laat lichten in een winkel, zul je overvallen worden met allerlei technische terminologie. Wij hebben een overzicht gemaakt met uitleg van de belangrijkste specificaties van compactcamera’s, zodat je niet overrompeld wordt door een verkoper of door indrukwekkende getalletjes.

Megapixels

De meeste compactcamera’s hebben tussen de 10 en 16 miljoen pixels (megapixels, mp) op de sensor. Dat is meer dan voldoende voor een afdruk van bijvoorbeeld 30 bij 45 centimeter in een fotoboek. Voor een hd-televisie of beamer zijn 2 mp (1920x1080) al voldoende. Meer pixels betekent meer ruis bij weinig licht, maar omdat we de foto’s toch altijd verkleind en van een zekere kijkafstand bekijken, zal het praktisch kwaliteitsverschil tussen 10 en 16 mp nauwelijks te zien zijn. Wil je bij weinig licht toch kwalitatief goede foto’s, dan zul je een systeemcamera met een grotere sensor moeten overwegen.

Lens

Belangrijker dan het aantal megapixels is de kwaliteit van de lens. Hoe groter het optisch zoombereik, hoe groter de kans op lensafwijkingen: tonvervorming, donkere hoeken, gekleurde contrastrandjes. Vaak kun je beter een stuk uitsnijden uit de foto dan verder inzoomen.
De kwaliteit van de lens kan ook tot uitdrukking komen in de lichtsterkte. Hoe meer licht de lens doorlaat, des te beter. Dit is te zien aan het maximale diafragma van de lens. Dit wordt voorop de lens vaak aangegeven met bijvoorbeeld 1:2.0-5.6. Het eerste getal na de dubbele punt geeft het grootste diafragma (lensopening) aan als helemaal is uitgezoomd en het twee getal als helemaal is ingezoomd. Hoe kleiner deze getallen, hoe hoger de lichtsterkte en des te beter de lens waarschijnlijk is.

Lcd-scherm

Een lcd-scherm met een groot diameter is mooi, maar belangrijker is wat de resolutie ervan is. Bij 230.000 pixels zijn de beeldpunten zichtbaar. Bij een resolutie van 460.000 wordt de scherptebeleving al een stuk beter en met 920k is het beeld haarscherp. Behalve de scherpte zijn ook de kijkhoek en de leesbaarheid in de volle zon van belang. Test dat bij aankoop even uit. Voor creatieve standpunten en een optimale leesbaarheid is daarom een kantel- en draaischermpje ideaal.

Geavanceerd

Gemak dient de mens en daarom hebben compactcamera’s veel ‘kunstmatige intelligentie’ en automatische functies. In 95 procent van de situaties die je met de camera tegenkomt, maak je dan ook zonder veel nadenken of instellen een geslaagde foto. Soms is het zelfs moeilijk om een mislukte opname te maken. Er zijn echter omstandigheden waardoor de automatiek van een compactcamera op het verkeerde been gezet wordt en helderheid, kleuren of scherpte niet naar wens zijn. Dan wordt het tijd om als fotograaf in te grijpen en dat kan met een geavanceerde compactcamera met veel handmatige instelmogelijkheden.

Diafragma, sluitertijd, gevoeligheid en witbalans heb je desgewenst allemaal zelf in de hand. Bovendien zijn deze camera’s redelijk robuust uitgevoerd en komt ‘functie boven fun’. Dus geen leuke kleurtjes of pakkend ontwerp, maar veel knopjes op een ‘saaie’ behuizing. Omdat geavanceerde compactcamera’s door fotografen vaak gebruikt worden als extra ‘walkaroundcamera’ bij een systeemcamera, is de kwaliteit van de lens beter dan van een doorsnee compactcamera en is het mogelijk om in raw te fotograferen.

Specials

Hoewel de bovengenoemde categorieën voor 99 procent voorzien in de behoefte van de gemiddelde fotograaf en de onderwerpen die hij tegenkomt, zijn er toch omstandigheden waarvoor de genoemde cameratypes niet geschikt zijn. Fotografeer je in onherbergzame gebieden bij extreme vochtigheid en temperaturen (-40 tot +40 °C) of wil je onder water, dan zul je daar speciaal gereedschap voor moeten gebruiken. Maar ook een dagje op het strand of een wandeling door de sneeuw vraagt om een camera die tegen een stootje kan. De meeste cameramerken voeren dan ook enkele compactmodellen die speciaal voor buitenactiviteiten bedoeld zijn.

Meestal zijn de behuizingen van deze camera’s voorzien van rubberen stootstrips, zijn de bedieningsknopjes groot genoeg om met een handschoen ingedrukt te kunnen worden en zijn alle afdichtingen bij knopjes, wieltjes en klepjes stof- en spatwaterdicht. Met sommige modellen kun je zelfs gaan duiken tot vele meters diepte.
In plaats van een speciale outdoorcamera kun je ook overwegen voor je bestaande camera een onderwaterbehuizing te kopen, waarmee je deze in incidentele gevallen toch kunt beschermen tegen extreme natuur- en weerelementen.

Zoals je in het kader met de vergelijking tussen systeem- en compactcamera’s hebt kunnen lezen, is het grootste verschil tussen deze twee types camera dat bij compactcamera’s de (zoom)lens onlosmakelijk verbonden is met de body en bij een systeemcamera verwisselbaar is. In het compactsegment zelf zijn echter ook nog significante verschillen te onderscheiden waarop we ze in verschillende categorieën kunnen verdelen.

Instap en design

Onder de groep ‘Instap en design’ vallen alle compactcamera’s die vooral bedoeld zijn om zonder veel inbreng van de fotograaf eenvoudig goede foto’s te maken. Ze zijn ideaal voor snapshots en bij uitstapjes met familie en vrienden. Aanzetten, kijken en klikken is het motto van dit type camera. Ze zijn over het algemeen niet veel groter dan een mobiele telefoon en de zoomlens (3 tot 6x zoom) is in de uitstand helemaal in de behuizing getrokken, zodat ze erg ‘draagbaar’ zijn in een broekzak of handtasje.

Het verschil tussen een instapcamera en een designmodel is dat van deze laatste het ontwerp en de gebruikte materialen meer aansprekend (kleur, vorm) en duurzaam (metaal, glas) zijn. En hoewel beide camerasoorten veel automatische functies hebben, heeft een designcamera vaak nog wat extra toeters en bellen en kun je soms zelfs ook handmatig zaken instellen. Ze zijn vaak duurder (vanaf € 200) dan de instapmodellen (vanaf €100).

Reiscamera’s (bridgecamera’s)

Een groot voordeel van een compactcamera is dat hij inderdaad lekker compact is, dus niet al te groot en te zwaar om een hele dag mee rond te lopen. Dit is natuurlijk ook ideaal als je met het vliegtuig op vakantie gaat en niet eenvoudig een volle fototas mee kunt nemen. Speciaal voor reislustige fotografen zijn er daarom compactcamera’s ontwikkeld die ware alleskunners zijn. De lens heeft een bereik van minstens 15x optische zoom, beginnend bij een groothoek van minimaal 28mm. Dit houdt in dat je vanuit één standpunt niet alleen een weids landschap kadervullend kunt fotograferen, maar ook een olifant die op honderd meter afstand staat. Omdat zo ver ingezoomd kan worden, beschikken deze camera’s allemaal over beeldstabilisatie om toch scherpe foto’s te kunnen maken zonder statief.

Bovendien kan met deze reiscamera’s meestal in full-hd gefilmd worden en kunnen ze in bepaalde gevallen tevens een camcorder vervangen. Ook ontbreken ‘snufjes’ als hdr (high dynamic range) en sweep camera niet, die vooral van pas komen bij het vastleggen van de prachtige, weidse landschappen die je onderweg tegenkomt. Naast al deze automatiek zijn ze ook handmatig te bedienen als een systeemcamera, hoewel ze in gebruik wel iets minder snel reageren bij scherpstellen en afdrukken dan een spiegelreflex. Hoewel redelijk prijzig (€ 350 tot € 500) zijn deze reiscamera’s, ook wel bridgecamera’s genoemd, toch een stukje voordeliger dan systeemcamera’s, omdat je daar vaak meerdere lenzen bij moet kopen voor een groot zoombereik.

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Gek op Italiaans eten? Kijk dan eens naar een pizzarette: een elektrische tafeloven waarbij iedereen aan tafel zijn eigen mini-pizza's kan beleggen en bakken. Wij vonden er vijf voor je.

Een pizzarette is een elektrische tafeloven met een terracotta koepel, vergelijkbaar met gourmetten. Iedereen aan tafel belegt zijn eigen mini-pizza en schuift deze via openingen in de oven. Binnen enkele minuten heb je een versgebakken, krokante pizza. Het is een gezellige, sociale manier om samen te eten. Wij vonden vijf mooie modellen voor een gezellige avond voor minder dan 100 euro.

Emerio PO‑115848 Pizzarette

Dit model van Emerio is geschikt voor zes personen maar heeft een iets ander ontwerp. De terracottadom is gecombineerd met een stevige kunststof basis met antislipvoetjes. Het apparaat gebruikt ongeveer 1200 watt, wat betekent dat de pizzarette snel op temperatuur komt. De bakplaat is voorzien van een antiaanbaklaag waardoor deeg niet blijft plakken en je weinig tot geen olie nodig hebt. Je kunt de pizzarette niet alleen voor pizza gebruiken; met de zes bijgeleverde spatels maak je ook minipannenkoekjes of wraps. Bovenop de dom bevinden zich kleine openingen zodat stoom kan ontsnappen, wat een knapperige korst bevordert. Een controlelampje laat zien wanneer de oven klaar is voor gebruik.

Review.nlis hét testpanel-platform van Kieskeurig.nl waar je als consument de unieke kans krijgt om de nieuwste producten, zoals elektronica en huishoudelijke apparaten, uitgebreid thuis te proberen. Het concept is eenvoudig: je meldt je aan voor specifieke testacties die jou aanspreken. Word je geselecteerd, dan ontvang je het product om het enkele weken in je eigen omgeving te gebruiken.

In ruil voor deze ervaring deel je jouw ongezouten, eerlijke mening in een review om andere kopers te helpen. Na de testperiode is het zelfs soms mogelijk om het product met een mooie korting over te nemen.

Ariete 919 pizzaoven

Wat deze pizzarette uniek maakt, is de speciale 'Pre-Bake' functie op de platte bovenkant van de handgemaakte terracotta koepel. Hiermee bak je het deeg kort voor voordat je het belegt, wat garandeert dat je pizza’s een perfecte, krokante bodem krijgen en niet zompig worden door de tomatensaus. De poreuze terracotta koepel absorbeert bovendien vocht tijdens het bakken, wat bijdraagt aan die authentieke steenoven-smaak. Dankzij het krachtige vermogen van 1500 Watt zijn de creaties in slechts enkele minuten gaar en knapperig. De set is compleet uitgevoerd met acht geïsoleerde bakspatels en een handige deeguitsteker, zodat je direct aan de slag kunt. Of het nu voor een kinderfeestje is of een uitgebreid diner, met deze Emerio Pizzarette wordt samen eten een culinair feestje zonder gedoe.

Emerio PO‑115985 Pizzarette

Voor kleinere gezelschappen is er de Emerio PO‑115985. Deze compacte pizzarette is ontworpen voor vier personen en heeft een vermogen van 900 watt. Net als bij de andere modellen zorgt een terracottadom voor een gelijkmatige warmteverdeling. De bakplaat is voorzien van een antiaanbaklaag waardoor je deeg of andere ingrediënten eenvoudig omdraait. Het apparaat wordt geleverd met vier hittebestendige spatels en heeft ventilatieopeningen om overtollige stoom af te voeren. Met dit toestel bak je niet alleen pizza’s; je kunt er ook kleine broodjes of taartjes mee maken. Doordat het model compacter is, neemt het minder ruimte in op tafel.

Tristar PZ‑9160 Pizza Festa Gourmet

De Tristar PZ‑9160 onderscheidt zich doordat hij drie functies combineert: pizza’s bakken, raclette en gourmetten. Dit tafeltoestel van 1800 watt heeft een grote ronde bakplaat waarboven je een terracottadom plaatst voor pizza’s. Onder dezelfde kap kun je ook kleine pannetjes gebruiken voor kaas of vlees; ze zijn voorzien van een antiaanbaklaag en worden verlicht door een indicatielampje. De temperatuur stel je handmatig in via een draaiknop en een controlelampje geeft aan wanneer het toestel warm is. De set wordt geleverd met zes spatels, zodat je met zes personen kunt koken. Dankzij de antislipvoetjes blijft de unit stabiel op tafel. De PZ‑9160 is sinds 2021 verkrijgbaar.

Emerio Pizzarette PO‑1158471

De Emerio PO‑1158471 is de vierpersoonsversie van de bekende pizzarette. Dit apparaat verbruikt ongeveer 1100 watt en heeft een keramische bakplaat met een antiaanbaklaag, zodat pizza’s niet vastplakken. De terracottadom zorgt voor een gelijkmatige warmte en een knapperige korst. Openingen aan de bovenkant laten stoom ontsnappen en voorkomen dat de pizza te vochtig wordt. Bij de set krijg je vier spatels met geïsoleerde handvatten. Omdat dit model kleiner is, neemt het niet veel plaats in op tafel en is het ook geschikt voor kleinere huishoudens. De pizzarette is geschikt voor gebruik met kant‑en‑klare pizzabodems of zelfgemaakt deeg.

Hoewel wachtwoordloze technieken als toegangssleutels snel terrein winnen, doe je er voorlopig goed aan slim om te gaan met je huidige wachtwoorden. De tips en (gratis) tools in dit artikel helpen je bij het opzetten van degelijk wachtwoordbeheer.

Cloudbeheer

Telkens hetzelfde wachtwoord gebruiken voor meerdere apps en diensten is sterk af te raden, maar verschillende complexe wachtwoorden onthouden lukt haast niet zonder een wachtwoordbeheerder. Een degelijke, gratis optie is het opensource Bitwarden. Kies eerst een hoofdwachtwoord en installeer daarna de desktop-app, browserextensies (voor automatisch invullen) en/of de mobiele app. Je wachtwoordkluis wordt end-to-end versleuteld in de cloud bewaard en wordt via je account gesynchroniseerd. Kies bij voorkeur bitwarden.eu als serverlocatie. Je kunt ook creditcards en andere gevoelige gegevens in je kluis bewaren.

Lokaal beheer

Bitwarden is een uitstekende wachtwoordmanager, maar functies als TOTP-authenticatie (Time-based One-Time Password) zijn alleen beschikbaar in de betaalde versie. Misschien stoort het je ook dat je wachtwoordkluis in de cloud wordt opgeslagen. Een gratis, opensource-alternatief is KeePassXC. Deze bewaart alles lokaal in een versleuteld bestand, van wachtwoorden en creditcards tot notities. De app werkt volledig offline, ondersteunt ook TOTP-authenticatie en vult inloggegevens automatisch in via een browserextensie. Wil je toch synchronisatie, dan kun je de database delen via een cloudopslagdienst als Google Drive of Dropbox, of met Syncthing.

Algoritme

Bij wachtwoordbeheerders als Bitwarden en KeePassXC worden je wachtwoorden opgeslagen. LessPass pakt het anders aan. Deze bewaart niets, maar genereert je wachtwoorden telkens opnieuw via een algoritme op basis van je hoofdwachtwoord, gebruikersnaam en sitenaam. Uit veiligheidsoverwegingen gebruik je hiervoor liefst de browserextensie of mobiele app, zodat alles lokaal gebeurt. Omdat nergens iets wordt opgeslagen, is dit systeem veilig, maar je moet bij elke herberekening wel exact dezelfde gegevens ingeven. Automatisch invullen of ondersteuning voor notities ontbreekt helaas.

Browsers

Gebruik je bijna uitsluitend je browser voor allerlei aanmeldingen, dan kun je ook de ingebouwde wachtwoordbeheerfunctie gebruiken. Deze zit in de meeste Chromium-browsers en in Firefox. In Chrome ga je naar Instellingen / Jij en Google / Synchronisatie en Google-services. Schakel de functie in en zorg dat bij Beheren wat je synchroniseert ook Wachtwoorden en toegangssleutels is aangevinkt. Wil je liever niet synchroniseren, dan kun je wachtwoorden ook handmatig exporteren en importeren via Instellingen / Automatisch invullen en wachtwoorden / Google Wachtwoordmanager. Kies daar Instellingen en Wachtwoorden exporteren. Je kunt het opnieuw inladen via Wachtwoorden importeren. Verwijder eventueel het csv-bestand na gebruik. Firefox biedt vergelijkbare opties.

2FA

Zelfs met een degelijke wachtwoordbeheerder blijven wachtwoorden een zwakke schakel: ze zijn te eenvoudig, je vergeet of verliest ze, je geeft ze in op phishing-sites of malware onderschept ze. Daarom is het aangeraden om 2FA, oftewel tweestapsverificatie, te activeren. Daarbij is naast je wachtwoord een extra factor nodig, zoals een pincode, TOTP, sms, pushmelding, biometrie of een beveiligingssleutel. Een handig overzicht van sites en diensten die 2FA ondersteunen, met info over de gebruikte methoden en links naar de instelinstructies, vind je op https://2fawebsites.github.io en op de thematische https://2fa.directory.

Authenticator

Er bestaan meerdere verificatiemethoden voor 2FA, maar vrijwel alle diensten ondersteunen verificatie zowel via sms als via TOTP. Bij TOTP is geen internet of gsm-netwerk nodig, wat het minder kwetsbaar maakt voor onderschepping of sim-swapping. Om zulke codes te genereren heb je een TOTP-authenticator-app nodig. Goede gratis opties zijn Google Authenticator, Microsoft Authenticator (ondersteunt geen wachtwoordbeheer en autofill meer), Aegis Authenticator en Authy. Alle vier ondersteunen TOTP en bieden een back-upfunctie. Wil je je codes exporteren, dan lukt dit het best met Google of Aegis. Deze laatste is ook opensource, maar is enkel beschikbaar voor Android. Authy is veelzijdigst, want bruikbaar op Android, iOS, macOS en Windows.

Herstelcodes

De meeste diensten met 2FA laten je ook herstelcodes gebruiken. Deze bieden een uitweg als je tijdelijk geen toegang hebt tot andere aanmeldopties, bijvoorbeeld bij verlies van je smartphone. Bewaar deze herstelcodes tevens digitaal, zoals in het notitiegedeelte van je favoriete wachtwoordmanager, in een versleutelde VeraCrypt-container of in een versleuteld cloudbestand. Bij Google vind je tot 10 herstelcodes via https://myaccount.google.com/security, bij Back-upcodes. Bij Microsoft is dit beperkt tot één code: ga naar https://account.microsoft.com/security, klik op Beheren hoe ik me aanmeld en kies Een nieuwe code genereren.

Gehackt?

Het is verstandig om regelmatig te controleren of een van je login-id's al in een online datalek voorkomt. Dit kan via Have I Been Pwned. Hier vul je e-mailadres in en je ziet meteen hoeveel en welke datalekken er zijn. Klik bovenaan op Notify Me voor een gratis melding zodra je adres in een nieuw lek opduikt. Klik op Passwords om te controleren of een wachtwoord reeds voorkomt in een datalek.

In Chrome kun je via chrome://password-manager/checkup?start=true eveneens een wachtwoordcheck uitvoeren. Je ziet ook hoeveel wachtwoorden zwak zijn of worden hergebruikt.

Anti-phishing

Wachtwoorden bieden weinig bescherming tegen phishing-sites, dus zorg ervoor dat je hiertegen zo goed mogelijk beveiligd bent. In je browser, zoals Chrome, ga je naar Instellingen, kies Privacy en beveiliging / Beveiliging en activeer bij voorkeur Geoptimaliseerde beveiliging bij Safe Browsing, of anders Standaardbeveiliging. Daarnaast kun je via DNS phishing-sites al blokkeren voor ze laden. Een optie is het gebruik van de nieuwe Europese publieke DNS4EU-resolvers. Kies hier voor Protective resolution (86.54.11.1 en 86.54.11.201), eventueel aangevuld met kinderbescherming en/of advertentieblokkering. Op de site vind je stap-voor-stap-instructies.

E-mailadres

Veel diensten laten je een e-mailadres opgeven ingeval je je wachtwoord vergeet of je account wordt geblokkeerd. Je ontvangt dan een mail om je identiteit te bevestigen en een herstellink te krijgen. Gebruik hiervoor liefst niet je hoofdadres, want als iemand dat via een datalek bemachtigt, kan die herstelmails onderscheppen en je accounts via wachtwoordherstel overnemen. Je kiest dus beter een apart e-mailadres dat je nergens anders voor gebruikt. Bij Google kun je dit instellen op https://myaccount.google.com/security, bij Herstelmailadres.

Lees ook: Zo meld je phishing in Outlook en Gmail

Browserprofiel

Voor gevoelige accounts zoals online bankieren of je wachtwoordkluis kun je overwegen een apart browserprofiel te gebruiken. Malafide scripts of extensies uit je standaardprofiel worden zo niet geactiveerd. Zo beperk je ook tracering en fingerprinting, en voorkom je dat je per ongeluk ingelogd blijft, aangezien je in dat profiel geen andere sites bezoekt.

In Chrome maak je een nieuw profiel aan via het profielicoon rechtsboven. Kies Chrome-profiel toevoegen. Je kunt inloggen met een Google-account of klikken op Doorgaan zonder account. Kies een zoekmachine, vul een profielnaam in, selecteer een opvallend thema en klik op Klaar.

Aanmeldpogingen

Bij sommige diensten, zoals Google en Microsoft, ontvang je automatisch een e-mail of pushmelding zodra een nieuw apparaat of een nieuwe browser inlogt. Zo kun je snel ingrijpen, bijvoorbeeld door je wachtwoord aan te passen of verdachte sessies uit te loggen. Bij Google ga je naar https://myaccount.google.com/security. Scrol naar Je apparaten en klik op Apparaten beheren. Selecteer een sessie en kies Uitloggen. Bij Microsoft ga je naar https://account.microsoft.com/security en klik je op Mijn aanmeldactiviteiten weergeven.

Beveiligingssleutel

Je kunt een fysieke beveiligingssleutel (zoals de meeste YubiKeys) ook gebruiken om je wachtwoordkluis te openen in combinatie met je hoofdwachtwoord.

Installeer eerst Yubikey Manager en start dit programma. Ga naar Applications/OTP en klik op Configure bij een vrij slot. Kies Challenge-response en klik op Generate voor een geheime sleutel. Vink Require touch aan voor extra veiligheid. Bevestig met Finish.

Open vervolgens je database in KeePassXC en ga naar Database / Databasebeveiliging. Kies Aanvullende bescherming toevoegen / Challenge-Response toevoegen. Selecteer het juiste slot van je ingeplugde beveiligingssleutel en bevestig met OK.

Browserwachtwoorden

Gebruik je meerdere browsers en zoek je het wachtwoord van een specifieke site, wil je alle wachtwoorden exporteren voor import in een andere browser, of is je systeem gecrasht en wil je de wachtwoorden uit je browserprofielen halen? Dan kan het gratis WebBrowserPassView handig van pas komen (let op: je virusscanner kan een foutpositief geven). Pak het zip-bestand uit met het wachtwoord wbpv28821@ en start de portable app. Je krijgt een overzicht van alle gevonden sites en log-ins. Via Bestand / Geselecteerde items opslaan kun je exporteren naar diverse csv-formaten, zoals voor Chrome, KeePass en Firefox.

Toegangssleutels

Een mooie afsluiter lijkt ons een tip rond passkeys, oftewel toegangssleutels. Immers, steeds meer diensten (en wachtwoordmanagers) ondersteunen deze aanmeldmethode waarbij je geen wachtwoord meer hoeft in te voeren. Een passkey is een cryptografisch sleutelpaar: de publieke sleutel wordt bewaard bij de onlinedienst, terwijl de (afgeleide) private sleutel veilig op je toestel blijft, zoals je pc, smartphone of een fysieke beveiligingssleutel zoals een Yubikey.

Zo maak je een toegangssleutel aan bij Google. Ga naar https://g.co/passkeys en meld je aan. Klik twee keer op Toegangssleutel maken. Je toestel stelt nu een methode voor, zoals gezichtsherkenning, vingerafdruk of pincode. Bevestig de koppeling. Vanaf nu kun je je bij Google aanmelden vanaf dit toestel, zonder wachtwoord.