Wil je een server op internet met volledig beheer over het besturingssysteem, bijvoorbeeld voor testen en ontwikkelen? Dan is een virtual private server (VPS) een heel handige optie. Je hebt ze in een handomdraai operationeel en je kunt je als root-gebruiker uitleven met al je probeersels. De prijzen zijn erg schappelijk door de gedeelde processorkracht.

Voor een server op internet in eigen beheer was een dedicated server lange tijd de enige optie. Maar ze hebben best wat nadelen, onder meer dat ze duur zijn, de hardware onderhoud nodig heeft en dat de rekenkracht maar zelden efficiënt wordt benut. Virtualisatie heeft de hostingwereld flink opgeschud. Steeds vaker wordt een dedicated server ingeruild voor een virtual private server (VPS). Je kunt zo’n systeem gebruiken zoals elke server: met een besturingssysteem naar voorkeur, wat vaak Linux zal zijn.

Een systeem wordt hierbij gedeeld met andere virtuele servers. Dat hoeft geen groot bezwaar te zijn. Een typische server zal immers zelden volop worden belast. Het delen van een server zorgt voor een veel hogere efficiëntie en drukt de prijzen daarom enorm. Voor minder dan 5 euro per maand heb je een basissysteem met bijvoorbeeld een gedeelde processorkern en 1 gigabyte geheugen. Zit je erom verlegen, dan heb je ze meestal met een paar klikken online. Maar hoe kies je een VPS en waar moet je op letten? Wat zijn de meest praktische besturingssystemen? En hoe begin je met het inrichten van zo’n systeem? In dit artikel helpen we je op weg.

Wat voor VPS?

In dit artikel gaan we uit van een VPS met gedeelde processorkracht. Providers gebruiken hier geen gangbare termen voor. Dat maakt het zoeken en vergelijken wat lastiger. Het bedrijf DigitalOcean noemt deze VPS’en bijvoorbeeld droplets, Vultr gebruikt de term Cloud Compute, bij Linode vind je ze onder de noemer shared cpu en bij Contabo heten ze Cloud VPS. Wat je krijgt, komt op papier wel overeen, al kunnen de prestaties erg uiteenlopen (zie het kader ‘Prestaties van je VPS’). Hoewel veel providers de laatste jaren de stijgende kosten hebben doorberekend aan gebruikers, zijn de meeste instapproducten heel laag geprijsd en daarmee echte publiekstrekkers. Bij veel providers kun je voor een VPS niet alleen voor gedeelde processorkracht kiezen, maar ook voor gereserveerde of ‘dedicated’ processorkernen, die dus niet worden gedeeld. Voor testen en ontwikkelen zal dat niet snel nodig zijn. Bovendien wordt, gelet op de veel hogere prijs, een ‘echte’ dedicated server dan meestal weer interessanter.

Korte of lange looptijd?

Het is handig om vooraf over de gewenste looptijd na de denken. Gaat het om een heel korte periode, dan zijn providers als Vultr, Linode, DigitalOcean en Hetzner interessant. Hier kun je een VPS ook prima voor een paar dagen huren. Achteraf, op het moment dat je de VPS verwijdert, kijken ze naar het aantal uren dat de VPS in die maand actief was, waardoor je dus eigenlijk maar een deel van het maandtarief betaalt. Hoeveel uur je daadwerkelijk op de VPS hebt gewerkt, is daarbij overigens niet relevant.

Als je een VPS langere tijd gaat gebruiken, zal dit minder belangrijk zijn. Je hebt dan ook wat meer opties. Zo huur je bij Strato Duitsland bijvoorbeeld al vanaf 1 euro per maand een bescheiden virtuele Linux-server, met een looptijd van twaalf maanden. De oplevering is echter niet direct. Als het niet bevalt, kun je de server binnen dertig dagen opzeggen (zoals alle producten van Strato overigens) en je geld terug krijgen, dus het risico is bescheiden.

Voor onder andere Vultr en DigitalOcean kun je eenvoudig promotiecodes vinden waarmee je alles met korting of zelfs zonder enige kosten kunt proberen gedurende één of twee maanden.

Klein beginnen

Een belangrijk voordeel van een VPS, naast de vaak lagere kosten, is een veel betere schaalbaarheid. Je kunt meestal licht beginnen en later opschalen naar een zwaardere server. Controleer dit wel bij de betreffende provider als dat belangrijk voor je is!

Meestal raden we aan bescheiden te beginnen. Je kunt namelijk vaak wel upgraden, maar niet zomaar downgraden naar een eenvoudiger pakket. Dat kan dan alleen door het verwijderen van de oude server en het opzetten van de nieuwe server. Je begint dan weer met een schone lei, tenzij je bijvoorbeeld via een back-up of snapshot de omgeving kunt herstellen.

Met welke specificaties je begint, zal vooral afhankelijk zijn van het doel van de server. Naast bijvoorbeeld het aantal processorkernen en de geheugencapaciteit is het ook raadzaam te controleren of er een bandbreedtelimiet is. Bij normaal gebruik zul je er ver onder blijven, maar misschien heb je toepassingen op het oog die veel verkeer zullen genereren.

Besturingssysteem

Bij de keuze van een besturingssysteem heb je heel veel opties, die wel per provider verschillen. Al zien we veel gemeenschappelijke keuzes zoals Ubuntu, Debian, ArchLinux, CentOS en Fedora. Uiteindelijk zal je keuze afhangen van de toepassingen die je gaat gebruiken, en jouw eigen kennis en ervaring.

Als je voor wat testdoeleinden een VPS gaat opzetten, gebruik dan vooral iets waar je al mee hebt leren werken. Voor veel mensen is dat Debian of Ubuntu. Je profiteert dan ook van de grootste repository’s met opensource-software. De keuze voor bijvoorbeeld het lichte en efficiënte Alpine Linux is een sprong in het diepe als je er niet mee hebt gewerkt. De relatief kleine besparing in processor- en geheugengebruik is de moeite niet waard voor een doorsnee gebruiker.

Bij sommige providers kun je een iso-bestand uploaden als basis voor je VPS. Die optie is handig voor maatwerk of als je met een exotisch besturingssysteem wilt werken. Bovendien kun je via een iso-bestand met een recenter image werken dan de provider standaard aanbiedt. Onder meer bij Vultr en DigitalOcean kun je een met een specifiek iso-bestand werken.

Ontwikkelingen besturingssystemen

Het is slim de ontwikkelingen wat betreft besturingssystemen in de gaten te houden. Werk je graag met het op Red Hat Enterprise Linux (RHEL) gebaseerde CentOS, dan zijn de opensource-distributies AlmaLinux en Rocky Linux tegenwoordig interessante alternatieven, wetende dat CentOS uit wordt gefaseerd.

Een andere ontwikkeling is het groeiende gebruik van containers, zoals Docker of Kubernetes. Ook op een VPS kun je doorgaans prima met die technieken werken. Er zijn sinds enkele jaren voor dat doel geoptimaliseerde besturingssystemen (zie het kader ‘Werken met containers op je VPS’). Bij enkele providers kun je die selecteren. Al werkt zoiets als Docker natuurlijk ook prima onder Debian of Ubuntu.

Extra software

Een VPS wordt doorgaans ‘kaal’ opgeleverd, zonder aanvullende pakketten. Omdat je volledige root-toegang hebt, kun je alle vereisten zelf installeren. Soms kun je wel aanvullende pakketten kiezen. Een controlepaneel zoals Plesk, Webmin of het vaak prijzige cPanel kan erg praktisch zijn voor het beheer van je server.

Wil je voor het web gaan ontwikkelen, dan kun je bijvoorbeeld een zogenoemde LEMP-stack laten installeren, wat staat voor de combinatie van Linux met de webserver Nginx, de databaseserver MySQL en de programmeeromgeving PHP. Wil je jouw VPS instellen als privé-VPN, zodat je bijvoorbeeld wat veiliger kunt surfen op openbare netwerken, dan is dat ook een mooie toepassing. WireGuard is daarbij een populaire optie. Maar ook bijvoorbeeld UTunnel VPN en WarpSpeed VPN kun je bij Vultr laten installeren.

Keuze platform

Als je denkt dat je alle opties hebt gezien, krijg je bij het inrichten van een VPS soms nog meer keuzes. Zo kun je bij Vultr bij het inrichten van je VPS, in dit geval Cloud Compute genoemd, AMD of Intel als platform kiezen. En bij Intel heb je nog de keuze tussen High Performance, High Frequency en Regular Performance.

Ook andere providers geven je hier vaak een keuze in. Zo kun je bij Hetzner sinds 2023 naast de gangbare x86-architectuur ook voor hosting kiezen op basis van Ampere Ultra-processors die de arm64-architectuur gebruiken. De hostingpakketten hebben een zeer goede prijs-prestatieverhouding, geholpen door de hoge efficiëntie van deze processors. Een minpunt is dat sommige software, bijvoorbeeld bepaalde Docker-containers, niet voor deze architectuur beschikbaar is.

Aanvraagprocedure

De aanvraagprocedure verschilt uiteraard per provider, maar als je weet wat je nodig hebt, zijn de stappen meestal niet lastig meer. Bij Vultr maak je eerst een account aan en voeg je een betaalmethode toe. Als je via je omgeving naar Products gaat, kun je onder Instances met de optie Deploy Server een nieuwe VPS inrichten. We kiezen de optie Cloud Compute. Als platform kiezen we Intel met de optie High Frequency. Daaronder kun je een locatie kiezen. Vultr heeft datacenters wereldwijd, waaronder Amsterdam. Die optie kiezen we hier. Andere opties dicht bij huis zijn bijvoorbeeld Frankfurt en Londen.

Als besturingssysteem kiezen we Ubuntu 22.04 LTS, maar je kunt ook uit veel andere opties of extra software kiezen. Hierna kies je de omvang van de server. Als voorbeeld kiezen we 32 GB opslag, 1 vCPU, 1 GB geheugen en 1 TB bandbreedte.

Let op de eventuele extra’s die standaard zijn aangevinkt, maar die je misschien niet nodig hebt. Zo staat bij Vultr standaard de optie voor automatische back-ups aan, waar je ook extra voor betaalt. Ten slotte wordt met Deploy Now de server aangemaakt. Dit gaat geheel automatisch en vrijwel direct daarna kun je al gebruikmaken van de VPS. Maar niet alle providers hebben een volledig geautomatiseerd proces.

Toegang tot de server

Via je omgeving kun je op het tabblad Overview de details van de server opvragen. Eventueel open je hier een console voor het beheer van je software, zoals de installatie van software. Maar je kunt natuurlijk ook inloggen met ssh en je favoriete client. Bij de aanvraag zag je wellicht de optie om ssh-sleutels toe te voegen. Maar je kunt ook met gebruikersnaam en wachtwoord inloggen. Het standaard toegekende wachtwoord voor het root-account vind je bij de serverdetails. Uiteraard is het raadzaam dit direct na het inloggen te veranderen.

Je hoeft je bij het beheer van je server natuurlijk niet te beperken tot het root-account. Het is zelfs veiliger om een extra account te maken dat je aan de sudo-groep toevoegt. Dat account gebruik je dan voortaan om in te loggen en voor veel taken op het systeem. Onder Settings lees je verder onder meer het IPv4-adres af om mee te verbinden. Verder kun je eventueel upgraden naar een zwaarder pakket (maar niet downgraden). Je ziet ook een mogelijkheid een ander besturingssysteem te installeren, die kies je gewoon uit een lijst. Daardoor wordt uiteraard wel alle data op de server gewist.

Firewall voor toegangsbeperkingen

Bij de VPS van Vultr is toegang via ssh op poort 22 direct mogelijk, bijvoorbeeld met een programma als PuTTY. Handig om te weten, is dat er een firewall actief is die standaard alleen het verkeer naar die poort toestaat. De firewall zit andere toepassingen mogelijk in de weg.

Wil je bijvoorbeeld een webserver zoals Nginx gebruiken, dan moet je de toegang tot poorten 80 en/of 443 dus expliciet openzetten. Bij Ubuntu wordt UFW (Uncomplicated Firewall) als firewall gebruikt. Met het commando ufw status zie je in dat geval welke poorten zijn toegestaan. Zoals gezegd, is dat initieel alleen de ssh-poort 22. Met dit commando voeg je poort 80 voor http-verkeer eenvoudig toe:

En met dit commando ook poort 443 voor versleutelde verbindingen:

Andere providers zullen wellicht ook standaard een firewall gebruiken.

De Google Pixel 10 Pro XL is de nieuwste en duurste reguliere smartphone van het merk. In deze review nemen we het toestel met een adviesprijs van 1299 euro onder de loep.

Herkenbaar ontwerp met nieuwtje

Leg je de Pixel 10 Pro XL naast de 9 Pro XL, dan moet je wel heel goed kijken om verschillen te ontdekken. De toestellen ogen praktisch identiek. Maar er zijn wel degelijk verschillen. De Pixel 10 Pro XL is bijvoorbeeld nog zwaarder geworden en is met zijn 232 gram een van de zwaarste telefoons van het moment.

©Rens Blom

Daarnaast ondersteunt de Pixel 10 Pro XL als eerste bekende Android-smartphone magnetische accessoires aan de achterzijde (via Qi2). Je kunt bestaande Apple MagSafe-accessoires van je iPhone daardoor met de Pixel 10 Pro XL gebruiken, wat tof is en goed werkt.

©Rens Blom

Goed om te weten: naast de Pixel 10 Pro XL zijn er ook een kleinere Pixel 10 en 10 Pro, die uiteraard andere specificaties én prijzen hebben. De Pixel 10 Pro XL heeft een prachtig 6,8-inch oledscherm dat bij de beste schermen hoort. Meer hoeven we er niet over te zeggen. De vingerafdrukscanner achter het scherm functioneert bovendien erg goed.

©Rens Blom

Niet de beste specificaties

Van een smartphone die maar liefst 1299 euro kost verwachten we heel goede specificaties. Google snapt dat en stopt daarom een royale 16 GB werkgeheugen in de Pixel 10 Pro XL, aangevuld met minimaal 256 GB opslagcapaciteit. Maar nu komt het: de Tensor G5-processor van Google zelf haalt het niet bij de chips in andere topsmartphones. Googles Pixel 10 Pro XL is in benchmarks minder snel en beperkt de chip sneller bij gamen om niet te warm te worden. Op papier jammer, in de praktijk merk je hier echter minder van. De smartphone is dan ook snel zat.

Waar je méér van merkt, is de accuduur. De Pixel 10 Pro XL heeft een 5200mAh-accu, wat een redelijk gangbare accucapaciteit is voor een 6,8inch-smartphone. Het lijkt er echter op dat de Tensor G5-chip en het modem minder energiezuinig zijn, want de accuduur maakt weinig indruk. Net als voorgaande Pixel-telefoons moeten we de Pixel 10 Pro XL steevast aan de oplader leggen als we gaan slapen. Op zo'n dag lezen we best wat nieuws op de telefoon, gebruiken we sociale media, plegen we wat belletjes, maken we foto's en gebruiken we een halfuur tot uur de hotspot-functie om in de trein te internetten op onze laptop. Veel andere telefoons hebben aan het eind van zo'n dag meer accu over dan de Pixel 10 Pro XL.

Opladen kan de smartphone via usb-c en draadloos. Bekabeld is de snelste methode; het duurt dan anderhalf uur om de accu volledig op te laden.

©Rens Blom

Uitstekende camera's

Pixel-smartphones staan al jaren bekend om hun uitstekende camera's. De Pixel 10 Pro XL houdt die reputatie hoog en biedt je drie geavanceerde camera's op de achterkant. Het gaat om een primaire camera, een groothoekcamera en een zoomcamera. Met alle camera's kun je overdag én in het donker echt hele goede foto's en video's schieten. Het verschil met de Pixel 9 Pro XL, die we hiervoor regelmatig gebruikten, vinden we echter niet groot. Gek is dat niet, want de 10 Pro XL heeft dezelfde camera's als zijn voorganger. Google zegt wel dat de optische beeldstabilisatie verbeterd is en voegt een zoommodus (tot 100x) toe, die sterk leunt op kunstmatige intelligentie (AI). En ja, tientallen keren zoomen is grappig, maar de resultaten zijn veel minder mooi dan een 'echte foto'. Wij adviseren je daarom om maximaal 10x te zoomen. Dan krijg je echt nog prima foto's.

Hieronder zie je twee fotoseries met telkens van boven naar beneden de hoofdcamera, de groothoekcamera en verschillende zoomstanden.

©Rens Blom

©Rens Blom

Opfrisbeurt voor software

Op de Pixel 10 Pro XL is Android 16 geïnstalleerd, de nieuwste software. Versie 16 oogt visueel anders dan versie 15 en is met name kleurrijker en vrolijker. Je kunt ook wat meer visuele zaken personaliseren. Wij zijn wel fan van deze opfrisbeurt.

Google stopt de software vol met AI-functies. Wat direct opvalt, is dat de Pixel 10 Pro XL in bijvoorbeeld de Verenigde Staten veel meer AI-functies heeft dan in Nederland. De AI werkt sowieso beter in het Engels. De functies die je hier wél kunt gebruiken, zijn overwegend nuttig en zeker het proberen waard. Nu maar hopen dat er meer (aangekondigde) functies naar Nederland komen.

Het updatebeleid van Google blijft erg goed: zeven jaar Android- en beveiligingsupdates. Wij vinden zeven jaar heel netjes, want we kunnen ons goed voorstellen dat het toestel na zeven jaar gebruik naar het einde van zijn (technische) levensduur kruipt.

Conclusie: Google Pixel 10 Pro XL kopen?

De Google Pixel 10 Pro XL is een fraaie en complete smartphone met erg goede camera's en zeven jaar software-updates. De ondersteuning voor magnetische (oplaad)accessoires is een mooie vernieuwing en we zien ook potentieel voor de AI-functies. De accuduur is echter een zwakker punt en de adviesprijs vinden we ook aan de hoge kant.

Google Agenda helpt je afspraken en taken overzichtelijk te plannen. Met deze praktische tips en trucs haal je meer uit de agenda-tool en blijft je planning altijd op orde.

Ook interessant: Automatiseer je workflow met scripts voor Gmail en Google Agenda

We baseren ons op de webversie van Google Agenda, die je vindt op https://calendar.google.com. De agenda is ook als app beschikbaar voor Android en iOS. De functies van de website zijn uiteraard ook grotendeels beschikbaar in deze apps.

Een agenda kan aardig gevuld raken met afspraken. In Google Agenda kun je de inhoud op het scherm compacter maken, zodat er meer op past. Kies Instellingen / Vormgeving. Eerst bepaal je het gewenste thema, waarbij je kiest tussen Licht, Donker en Apparaatstandaard. Die laatste modus volgt de instelling van de computer en gebruikt een donker thema als dat op het systeem ook gebeurt.

Bij Kleurset kun je bovendien de tekstkleur kiezen, maar we zijn vooral geïnteresseerd in het menu Gegevensdichtheid. Verander de waarde Responsief op je scherm naar Compact. Hiermee worden gegevens altijd zo efficiënt mogelijk getoond en past er meer op je scherm.

Privé-afspraak

Maak je een afspraak in een gedeelde agenda, maar wil je niet dat anderen de inhoud ervan kunnen zien? Markeer de afspraak als Privé. Open de afspraak. Standaard hanteert Google Agenda de instelling Standaardzichtbaarheid. Klik hierop voor een overzicht van de andere mogelijkheden en kies Privé.

Dupliceren

Je kunt aardig wat tijd besparen bij het inplannen van vergelijkbare afspraken. In plaats van voor elke afspraak opnieuw alle details in te geven, kun je een bestaande afspraak dupliceren en deze waar nodig aanpassen. Open de afspraak die je als basis wilt gebruiken en kies Opties (herkenbaar aan de drie puntjes). Kies Dupliceren en geef de nieuwe variabelen van de afspraak op.

Ook offline

De webversie van Google Agenda is niet toegankelijk zonder internetverbinding. Dat is jammer, als je bijvoorbeeld je agenda wilt raadplegen in het vliegtuig of ergens waar er geen verbinding is. Je kunt deze beperking omzeilen door de agenda offline beschikbaar te maken.

In het instellingenvenster kies je voor Algemeen / Offline. Plaats een vinkje bij Offline agenda aanzetten. Google zelf geeft terecht aan dat je dit beter niet kunt doen op een openbare of gedeelde computer: er wordt immers informatie lokaal opgeslagen. Voor thuisgebruik maakt de instelling Google Agenda wel een stuk bruikbaarder.

Meer uit een afspraak

Snel een nieuwe afspraak maken, zonder dat je eerst de Google Agenda-omgeving hoeft te openen? In een browservenster typ je simpelweg cal.new in de adresbalk. Druk op Enter en het afspraakvenster verschijnt direct.

Bij elke afspraak kun je bovendien aangeven hoe je hieraan wilt worden herinnerd. Dit kunnen meerdere herinneringen zijn, bijvoorbeeld één uur van tevoren en hierna nog dertig minuten van tevoren. Dit geef je in het afspraakvenster aan bij Melding toevoegen. Wil je liever geen melding, maar een e-mail, dan kies je voor E-mail. Geef daarna de momenten aan waarop je de herinnering wilt ontvangen.

Stel je vaak dezelfde herinneringen in? Voorkom handwerk en maak hiervan standaardmeldingen. In het instellingenvenster van Agenda klik je op de betreffende agenda onder Instellingen voor mijn agenda's. Kies Meldingen voor afspraken / Melding toevoegen. Stel de melding in en voeg extra meldingen toe. Deze meldingen worden nu standaard op elke afspraak toegepast. Handig!

Afspraken vinden

Vooral met drukke agenda's kan het vinden van een afspraak knap lastig zijn. Agenda biedt meer zoekmogelijkheden dan het standaard toont. Met wat aanpassingen kun je een afspraak sneller terugvinden. Bovenin het venster klik je op het vergrootglas (Zoeken). Klik hierna op het pijltje rechts van het zoekvak (Zoekopties) voor de extra opties. Hier kun je zoeken op deelnemers, locaties en specifieke zoekwoorden. Je kunt hier ook een begin- en einddatum opnemen. Heb je meerdere agenda's dan kies je bij Zoeken in de gewenste agenda.

Dagelijkse agenda

Begin je dag goed met elke ochtend een compact overzicht met de komende afspraken. Google Agenda kan een e-mail sturen met de laatste wijzigingen. In het instellingenvenster selecteer je de agenda onder Instellingen voor mijn agenda's en kies je Overige meldingen. Kies bij Dagelijkse agenda voor E-mail. In dezelfde sectie vind je ook andere triggers waarvoor je een e-mail kunt laten sturen, zoals gewijzigde en geannuleerde afspraken.

Weergave bepalen

Agenda ondersteunt meerdere weergaven van de agenda. Je schakelt hiertussen via het meerkeuzemenu rechtsboven (kies bijvoorbeeld voor Maand of 4 dagen). Ruim je graag op, dan kun je ook aangeven dat afgeronde taken niet meer zichtbaar zijn. Je vindt de opties onderin het eerdergenoemde menu, waarbij je ook geweigerde afspraken uit de weergave kunt halen. Je hoeft geen genoegen te nemen met de standaardweergaven van Agenda, want kunt ook een eigen weergave maken. Open het instellingenvenster en kies Algemeen / Opties bekijken. Hier vind je de weergaveopties. Geef aan welke onderdelen je wilt zien (bijvoorbeeld Weekenden). Ook kun je hier weeknummers activeren en aangeven op welke dag de week moet starten. Bij Aangepaste weergave instellen bepaal je het aantal dagen dat in de agenda verschijnt.

Geen feestdagen

Google Agenda toont regionale feestdagen, bijvoorbeeld die van Nederland. Heb je hieraan geen behoefte, dan schakel je ze uit. In plaats hiervan kun je ook in detail bepalen welke dagen juist wel of niet worden getoond. Kies bij de instellingen voor Algemeen / Agenda toevoegen / Door interessante agenda's browsen. Klap de secties Officiële feestdagen en Andere vieringen uit. Vervolgens kun je per feestdag aangeven of je deze in de agenda wilt opnemen. Wil je helemaal geen externe dagen zien, dan verwijder je het vinkje bij beide secties. Op dezelfde pagina vind je ook andere lijsten met feestdagen, die je kunt in- en uitschakelen.

Snel taken toevoegen

Als je lijstjes met taken bijhoudt, kun je die ook opnemen in Google Agenda en ze vanaf die locatie bekijken en oppakken. In het hoofdvenstervenster van Agenda klik je op Overschakelen naar Tasks (herkenbaar aan de knop met een vinkje). Klik op Alle taken (links) voor een totaaloverzicht. Linksboven vind je de knop Maken, waarmee je een nieuwe taak maakt. Hierbij kun je ook een datum en tijd opgeven. Om de taken verder te ordenen, kun je meerdere takenlijsten aanmaken. Klik op Nieuwe lijst maken en geef deze lijst een naam. Een taak kan ook een subtaak hebben. Klik bij een taak op de drie puntjes en kies Subtaak toevoegen. Vervolgens kun je de aanvullende gegevens opgeven.