Terwijl de systeemeisen van Windows en Linux al jaren nauwelijks veranderen, biedt elke nieuwe generatie computers méér cores, méér threads en méér werkgeheugen. Onze computers staan zich dan ook vooral te vervelen, hoe hard we zelf ook denken aan het werk te zijn. Virtualisatie is een leuke manier om de rekenkracht die in een computer schuilt ook eens echt te gebruiken. Wij gebruiken hiervoor Proxmox VE.

Doorgaans is er op een computer één besturingssysteem geïnstalleerd. Gebruik je de computer, dan werk je met dat besturingssysteem. Er kunnen wel meerdere besturingssystemen geïnstalleerd zijn, maar ook dan gebruik je er altijd maar één tegelijk. Om iets in een ander besturingssysteem te doen, moet de computer opnieuw opstarten en het andere besturingssysteem laden.

Virtualisatie is een manier om wel meerdere besturingssystemen of meerdere versies van hetzelfde besturingssysteem tegelijk te gebruiken. Proxmox VE is een gratis opensource softwarepakket waarmee je dit kunt doen.

01 Wat is virtualisatie?

Bij virtualisatie wordt tussen de hardware van een computer en het besturingssysteem een extra laag software geplaatst, de virtualisatiesoftware. Deze virtualisatiesoftware beheert de hardware en geeft elk besturingssysteem een deel daarvan.

Het doet dit zo goed dat het mogelijk wordt bijvoorbeeld Windows én Linux gelijktijdig op één computer te gebruiken, of verschillende versies van Windows of Linux. Deze vorm van virtualisatie wordt bare-metal virtualisatie genoemd, omdat de virtualisatiesoftware direct op de hardware draait.

©PXimport

Headless gebruik

©PXimport

02 Installatiemedium maken

Om Proxmox VE te installeren, download je eerst de installatiesoftware. Klik op Proxmox Virtual Environment / ISO Images en kies de laatste versie. Open de Verkenner, klik met de rechtermuisknop op het iso-bestand en kies Schijfkopiebestand branden wanneer je de installatie vanaf een cd/dvd wilt doen. Wil je een usb-stick gebruiken, download dan bijvoorbeeld Rufus en start het programma. Selecteer als Apparaat de lege usb-stick en bij Opstartselectie via Selecteren het iso-bestand. Klik daarna op Starten. De Proxmox-iso kan op twee manieren naar de stick worden geschreven, belangrijk is te kiezen voor Schrijven in DD-image modus.

©PXimport

Nieuw! Proxmox 7.0

03 Machine klaarmaken

Voordat je Proxmox installeert, is het belangrijk de systeemeisen te controleren én een back-up te maken. Volgens de minimale systeemeisen heeft Proxmox VE een 64-bit Intel- of AMD-processor nodig met Intel VT- of AMD-V-virtualisatieondersteuning. Mogelijk moet je deze virtualisatieondersteuning nog inschakelen in het BIOS van je pc. Daarnaast is minimaal 4 GB werkgeheugen vereist, liefst meer. Ook is minimaal één harde schijf of ssd nodig.

De schijf of ssd waarop Proxmox wordt geïnstalleerd, wordt bij de installatie volledig gewist. Daarom, maar ook omdat door een fout ook andere opslag in de pc geraakt kan worden, is het belangrijk eerst een volledige back-up te maken van alle gegevens op de computer. Gebruik hiervoor een goed back-upprogramma zoals Acronis True Image of een vergelijkbare oplossing.

©PXimport

04 Proxmox VE installeren

Zijn alle gegevens geback-upt, dan kun je Proxmox installeren. Plaats hiertoe de installatie-cd, -dvd of -stick in de pc en start de computer. Kies bij het opstarten voor het bootmenu (meestal via een druk op de F12-toets) en kies Install Proxmox VE.

Na een aantal tests volgt de gebruikerslicentie, klik op I agree. Het volgende scherm is even oppassen, zeker wanneer er meerdere harde schijven of ssd’s in de pc zitten en je Proxmox op specifiek een daarvan wilt installeren. Onder in het scherm, een beetje onopvallend, staat de Target Harddisk. Selecteer hier de juiste schijf en klik dan op Next.

Daarna wijst het zichzelf. Kies bij Country voor Netherlands en bij Time Zone voor Europe/Amsterdam. Bij Layout selecteer je je toetsenbordindeling, doorgaans is dit U.S. English. Configureer een wachtwoord bij Password. Als laatste kun je op het blad Management Network Configuration de naam en de netwerkconfiguratie kiezen. Controleer tot slot de gekozen opties en klik op Install om Proxmox ook echt te installeren.

©PXimport

05 De beheerinterface

Is de installatie klaar, klik dan niet meteen op Reboot, maar noteer of maak een foto van de informatie op het scherm. Deze informatie is namelijk belangrijk voor het vervolg, en dit geldt vooral voor de informatie bij ‘the selected IP address on port 8007’. Klik daarna op Reboot.

Start nu op een andere computer in het thuisnetwerk (!) een webbrowser en typ in de adresbalk https:/ gevolgd door het ip-adres van de Proxmox-server en het opgegeven poortnummer, bijvoorbeeld https://192.168.1.117:8007. Druk dan op Enter en log daarna met usernaam root en het wachtwoord dat je tijdens de installatie hebt geconfigureerd in op de Proxmox-server. Naar keuze kun je de Language nog op Nederlands zetten. Klik dan op Login.

©PXimport

No valid subscription

©PXimport

06 Iso’s uploaden

Na het inloggen valt meteen op hoe goed Proxmox eruitziet. De virtualisatieserver laat zich helemaal op afstand via de webbrowser configureren en gebruiken, al kan het ook bijvoorbeeld via ssh.

Om virtuele machines te maken, heb je de installatiebestanden van de verschillende besturingssystemen nodig. Deze komen vaak in de vorm van een iso-bestand. Heb je deze op de pc staan, dan kun je ze uploaden naar de Proxmox-server. Klik hiervoor in de linkerkantlijn op (local) pve en daarna in het rechterscherm op ISO Images. Klik dan op Upload / Select File om op de computer of het netwerk een iso-bestand te selecteren en daarna te uploaden naar de Proxmox-server.

©PXimport

Shell

07 Een NFS-share koppelen

Heb je een NAS in het netwerk? Dan kun je opslag besparen door de iso-bestanden niet naar de Proxmox-server te uploaden, maar een NFS-koppeling te maken tussen de Proxmox-machine en de NAS. Hoe dit moet, verschilt per NAS.

Heb je een Synology, open dan File Station en kies Maken / Nieuwe gedeelde mapmaken. Geef de map de naam Proxmox en kies verder alleen voor de standaardopties. Selecteer de map en kies Bewerken / NFS-machtigingen. Belangrijk is het pad dat onder in het scherm staat, dit is nodig om vanaf de Proxmox-server de koppeling te maken. Klik op Maken en voer in het scherm Een NFS-regel maken bij Hostnaamof IP het ip-adres van de Proxmox-machine in. Sluit af met Opslaan.

Ga nu naar de Proxmox-server en kies Datacenter / Storage / Add / NFS. Geef de koppeling bij ID een naam, typ bij Server het ip-adres van de NAS en bij Export het pad zoals dat op de NAS werd aangegeven. Selecteer bij Content het ISO-image en klik op Add om de koppeling te maken.

In het rechtermenu onder de pve (Proxmox Virtual Environment) staat nu de nieuwe opslagruimte. Klik daarop en je ziet de inhoud van de map op de NAS. Door nu iso-installatiebestanden in de map /template/iso in de NFS-map op de NAS te plaatsen, worden deze direct op de Proxmox-server beschikbaar.

©PXimport

Proxmox en opslag

©PXimport

08 Een vm maken

Om een virtuele machine (vm) te maken, selecteer je de pve-server en klik je vervolgens op Create VM. Het maken van een vm gebeurt in enkele stappen, verdeeld over verschillende tabbladen.

Vul op het tabblad General bij Name een naam in voor de vm. Klik op Next en selecteer op het tabblad OS bij Use CD/DVD disc image file (iso) de opslaglocatie waar de iso’s staan en daarna het juiste iso-image. Controleer of bij Guest OS het juiste type en versie van het te installeren besturingssysteem zijn gekozen, en pas dit aan indien nodig.

Bij Hard Disk bepaal je de grootte van de harde schijf en kies je onder Storage de plaats waar je de vm wilt opslaan. Is er maar één schijf aanwezig, dan is deze laatste optie niet beschikbaar.

Selecteer bij CPU en Memory de hoeveelheid rekenkracht en geheugen. De standaardopties voldoen doorgaans prima, al kan het – afhankelijk van de rekenkracht en het geheugen van de onderliggende pc – handig zijn iets meer cores en geheugen te geven, maar dat is ook afhankelijk van wat je met de vm gaat doen.

Zet als laatste op het tabblad Confirm een vinkje bij Start after created en klik op Finish. Even later zie je onder in de inventory van de pve de nieuwe machine gemaakt worden.

©PXimport

09 Een vm gebruiken

Is de vm gemaakt en opgestart, dan open je via Console een scherm naar de vm. Daar zal nu de installatie starten. Is het een nieuwe vm, dan zal de installatie van het besturingssysteem in de vm volgen. Dit is niet anders dan een installatie direct op echte hardware. Is het een al bestaande vm, dan kan deze na het opstarten gewoon gebruikt worden net als elke andere pc.

De installatie op virtualisatiesoftware zoals Proxmox maakt het mogelijk om meerdere vm’s tegelijk actief te hebben. Maak dus na de eerste ook nog andere vm’s met verschillende besturingssystemen. Ze kunnen, via het netwerk, tegelijk gestart en gebruikt worden. Richt elke vm in zoals je gewend bent van een echte pc, met applicaties, met de juiste beveiliging en zorg ook voor updates. Heb je een vm even niet nodig, dan kun je die via het pulldown-menu naast Shutdown pauzeren, in slaapstand zetten of ruwweg stoppen. Gewoon afsluiten binnen de vm kan ook altijd.

Virtualisatie en de processor

Om Proxmox soepel te laten draaien en gebruik te maken van de VNC-console is het nodig dat de virtualisatieopties in de processor van de pc waarop Proxmox is geïnstalleerd, zijn ingeschakeld. Dit is niet altijd standaard het geval.

Log daarom in op het BIOS van de pc en schakel de relevante opties in. Bij een Intel-cpu is dat Intel VT en bij een AMD-processor AMD-V. Is dit uitgeschakeld, dan laat Proxmox zich veelal probleemloos installeren, maar volgt na het openen van een console naar een virtuele machine een melding dat KVM-virtualisatie niet geconfigureerd is.

Ontbreekt virtualisatie in de processor, dan kan de KVM hardware virtualisation via de Options van de virtuele machine worden uitgeschakeld, maar dit komt de prestaties niet ten goede.

©PXimport

10 Proxmox afsluiten

Zeker zolang de Proxmox-server vooral bedoeld is om ermee te leren werken of gewoon eens een vm op te spinnen, kun je de server rustig uitschakelen wanneer die niet gebruikt wordt. Hiervoor selecteer je in de serverweergave (links) de pve en klik je vervolgens rechts op Shutdown.

Wil je alleen een keer de server opnieuw opstarten, dan is Reboot de goede keuze. Bevestig in beide gevallen de handeling met een klik op Yes. Voordat je de server opnieuw opstart of uitschakelt, moeten wel ook eerst de vm’s worden uitgeschakeld of gepauzeerd.

©PXimport

Proxmox VE versus VMware ESXi

De Xiaomi 15T Pro laat zich moeilijk nog een midrange toestel noemen. Met een adviesprijs van 799 euro schuift hij stevig richting de premiumklasse. Kijken we naar de processor en de camera's, dan lijkt dat gerechtvaardigd. In deze review lees je er meer over.

De Xiaomi 15T Pro voelt direct als een high-end toestel. Het platte ontwerp met aluminium frame oogt strak en ligt stevig in de hand. De matte achterkant voorkomt vingerafdrukken en houdt het toestel netjes, terwijl de IP68-certificering bescherming biedt tegen stof en water. Het scherm is afgewerkt met Gorilla Glass 7i om krassen te weren. Handig is dat Xiaomi een hoesje en screenprotector meelevert, zodat de telefoon vanaf het eerste gebruik goed beschermd is tegen vallen en slijtage.

Het 6,83-inch amoled-scherm is een van de grootste pluspunten. Ook op zonnige dagen is het ontzettend helder (3.200 nits), waardoor je op vrijwel alle momenten goed kunt aflezen wat erop gebeurt. De hoge 144 Hz-verversingssnelheid van het Pro-model zorgt voor fijne en vloeiende animaties; dat merk je vooral bij het gamen, maar ook het scrollen. Kleuren zijn standaard levendig, maar wie een natuurgetrouwer beeld wil, kan schakelen naar de Original Color Pro-modus. Verder ondersteunt het scherm Dolby Vision en HDR10+. Het display laat deze smartphone dus weinig te wensen over.

©Wesley Akkerman

©Wesley Akkerman

Snel en soepel in gebruik

De 15T Pro levert hoge prestaties dankzij de krachtige Dimensity 9400+-processor. Het toestel voelt razendsnel, waardoor haperingen bij alledaagse taken (zoals mailen, scrollen of WhatsAppen) niet voorkomen. Zelfs veeleisende games op de hoogste grafische instellingen draaien moeiteloos zonder dat het toestel merkbaar heet wordt. De standaard 12 GB aan werkgeheugen zorgt ervoor dat multitasken verder soepel verloopt. Op papier is de 9400+ 'slechter' dan het Elite 8-vlaggenschip van Qualcomm, maar de vraag is of je écht iets mist.

Met de forse 5500mAh-batterij kom je goed de dag door. Zelfs bij zware belasting haal je geregeld gewoon de avond. Ben je een minder fanatieke of veeleisende gebruiker, dan is anderhalve dag realistisch. Hoewel de laadsnelheid teruggebracht is naar 90 W, blijft dit sneller dan wat gangbaar is op dit prijspunt. Opladen duurt daardoor, technisch gezien, langer dan bij de voorganger. Maar je krijgt er wel een batterij met een groter vermogen voor terug. Bovendien komen fabrikanten als Samsung en Google niet in de buurt van 90W-laden.

Nog geen Android 16

De telefoon draait op HyperOS, een softwarelaag bovenop Android 15. De interface wijkt duidelijk af van standaard Android en vraagt daarom om wat gewenning, al kun je veel onderdelen naar wens aanpassen. Minder prettig is de hoeveelheid meegeleverde apps: naast de Google-apps vind je ook dubbele downloadstores en software van derden. Positief is dat Xiaomi vijf jaar upgrades en zes jaar beveiligingsupdates belooft. Toch loop je meteen al achter, want het toestel start nog op Android 15 en levert daardoor in de praktijk één update in.

Naast bekende Google-functies zoals Circle to Search, voegt Xiaomi eigen AI-tools toe voor fotobewerking en vertalingen. Je moet dan wel een Xiaomi-account en altijd een internetverbinding hebben, maar dan kun je foto's en teksten bewerken – een beetje de gebruikelijke dingen. Met HyperOS 3 wil Xiaomi die mogelijkheden verder uitbreiden. Een unieke toevoeging is Offline Communication, waarmee je een gesprek voert met een andere 15T (Pro)-eigenaar, zonder mobiel netwerk. Geinig: een soort walkietalkiefunctie dus.

Indrukwekkend camerasysteem

Waar het allemaal echt om gaat zijn de camera's. Het systeem bestaat uit drie lenzen, aangevoerd door een 50MP hoofdcamera met de hoogwaardige Light Fusion 900-sensor. De echte ster is echter de 50MP-telelens, die met 5x optische zoom en beeldstabilisatie ontzettend fijne prestaties levert (en dat is zeldzaam in deze prijsklasse). De lens wordt aangevuld door een 12MP-ultragroothoeklens, hoewel dit kwalitatief de minst indrukwekkende van dit trio is. De kleurconsistentie tussen de lenzen is gelukkig erg goed en de brandpuntafstanden zijn hetzelfde.

De samenwerking met Leica resulteert in foto's met een authentiek en vaak contrastrijk karakter. Vooral de hoofd- en telelens blinken uit in details vastleggen en het creëren van een natuurlijke scherptediepte. Ook bij weinig licht presteert de hoofdcamera redelijk goed zonder beelden kunstmatig te verlichten. Over het geheel blijft één bekend minpunt bestaan: in het donker is het dynamisch bereik beperkt. Felle lichtbronnen worden snel overbelicht, waardoor details verloren gaan. Dit is een euvel waar Xiaomi eigenlijk al jaren last van heeft.

Xiaomi 15T Pro kopen?

De Xiaomi 15T Pro is een krachtig toestel dat qua hardware een ervaring op vlaggenschipniveau biedt voor een acceptabele prijs. Het uitstekende scherm, de solide batterijduur en het veelzijdige camerasysteem overtuigen allemaal. De sterke punten kunnen echter overschaduwd worden door de software. Het toestel draait op een oudere Android-versie en de HyperOS-interface hoeft niet iedereen te bekoren. Maar als je op zoek bent naar een smartphone die de focus legt op fotografie, dan is dit een goed alternatief voor een Samsung.

Waarom zou je een aparte wasmachine en droger kopen als je ook voor een wasdroogcombinatie kunt kiezen? Nou, zo simpel is het niet. Een wasdroogcombinatie werkt namelijk zeker niet hetzelfde als een losse wasmachine en droger. We vertellen je hoe dit zit.

Ruimte

De voornaamste reden om voor een wasdroogcombinatie in plaats van een aparte wasmachine en droger te kiezen, is de geringe ruimte die zo'n gecombineerd apparaat inneemt. Een losse wasmachine en droger kunnen samen behoorlijk wat ruimte in beslag nemen, vooral in kleinere ruimtes. Vaak is het wel mogelijk om de apparaten te stapelen (zoals je ziet op de foto hieronder – meer daarover lees je in het artikel Stapelvraag: droger op wasmachine of wasmachine op droger?, maar dan moet wel het plafond hoog genoeg zijn. Een wasdroogcombinatie is daarentegen net zo groot als een 'gewone' wasmachine en kun je dus makkelijk in kleine ruimtes kwijt. Eén apparaat oogt ook een stuk netter en ruimtelijker, wat ideaal is als je het apparaat bijvoorbeeld in de badkamer of keuken plaatst. 

©Leonid Iastremskyi

Droogresultaten

Een groot verschil in de werking van een losse droger en een wasdroogcombinatie is dat die eerste over een condensor beschikt. Die condensor haalt bij het drogen vocht uit de warme lucht, waarna het water wordt opgevangen in een reservoir of wordt afgevoerd via een slang. Kleding droogt op die manier snel én energiezuinig. Bij een wasdroogcombinatie gaat dit anders. Dit type apparaat droogt het wasgoed door middel van een verwarmingselement, waar veel energie voor nodig is. Bovendien heeft een wasdroogcombinatie geen condensor, waardoor het drogen langer duurt. Wasdroogcombinaties doen er wel twee tot drie keer langer over om wasgoed te drogen dan een aparte droger. Daarnaast zijn de droogresultaten van wasdroogcombinaties over het algemeen iets minder goed, zo concludeerde de Consumentenbond, al zijn de verschillen minimaal. 

Droogcapaciteit

Voor het drogen van wasgoed is meer ruimte nodig dan voor wassen. Dat heeft ermee te maken dat de warme lucht goed bij het natte wasgoed moet kunnen komen. De wascapaciteit van een wasdroogcombinatie is daarom altijd zo'n 25 tot 50 procent groter dan de droogcapaciteit. Dat betekent dat als je wasgoed gewassen is, je eerst een deel van het wasgoed uit de machine moet halen voordat het droogproces kan starten - tenzij je een kleine was draait, natuurlijk. Koop je een aparte wasmachine en droger met dezelfde trommelinhoud, dan heb je hier geen last van. Het enige nadeel is dat je je kleding tussen het was- en droogproces van het ene naar het andere apparaat moet verplaatsen.

Energiezuinigheid

Wasmachines en drogers vreten best wat stroom. Het is dus begrijpelijk als je een apparaat wilt aanschaffen dat energiezuinig is. Een losse wasmachine en droger is hierin de beste keuze, en dat heeft vooral te maken met het efficiëntere droogproces. Een wasdroogcombinatie verbruikt daarentegen relatief veel stroom, omdat het verhitten van het verwarmingselement veel energie kost. Dat dit type apparaat daarnaast langer bezig is met drogen, draagt ook niet bij aan de energiezuinigheid. Een wasdroogcombinatie verbruikt ook meer water dan een losse droger. 

Aanschafprijs

Je hoopt natuurlijk dat je met twee apparaten in één geld bespaart, en over het algemeen is dat ook zo. Volgens de Consumentenbond is een wasdroogcombinatie vaak goedkoper dan een losse wasmachine en droger van hetzelfde merk. Er zijn al wasdroogcombinaties van rond de 500 euro, waarmee je zeker geld bespaart ten opzichte van twee losse apparaten, maar ze zijn er ook van 2000 euro. Let wel op de droogcapaciteit: hoe goedkoper een wasdroogcombinatie, hoe groter de kans dat het apparaat minder wasgoed tegelijk kan drogen. 

Dus: wat kies je?

Heb je genoeg ruimte in huis, wil je net zoveel kunnen drogen als wassen én vind je energiezuinigheid belangrijk? Kies dan voor een losse wasmachine en droger. Dit is in aanschafprijs iets duurder dan een wasdroogcombinatie, maar je krijgt wel waar voor je geld.

Wil je ruimte besparen en wil je niet te veel geld neerleggen voor een nieuwe wasmachine en droger? Dan is een gecombineerd apparaat de betere keuze. Hou er wel rekening mee dat een wasdroogcombinatie meestal meer kan wassen dan drogen, en dat het drogen langer duurt.