Met Excel kun je prima lijsten met gegevens bijhouden, zoals een adressenbestand, klantenkring of de ledenlijst van een vereniging. In dit artikel gaan we aan de slag met de verschillende sorteermogelijkheden.

Gegevens in Excel kun je op verschillende manieren rangschikken. Je kunt ze bijvoorbeeld sorteren op alfabetische volgorde. Excel biedt hier verschillende handige opties voor, in deze basiscursus nemen we de mogelijkheden met je door. We behandelen voorbeelden die bruikbaar zijn voor Excel 2016 en 2019. Gebruik je een oudere versie, dan kan het zijn dat de instructies afwijken. We gaan aan de slag met een adreslijst en een ledenadministratie.

01 Werken met een adreslijst

Een adreslijst kun je handig gebruiken wanneer je meer mensen tegelijkertijd wilt benaderen, bijvoorbeeld via een brief of e-mail. In een adreslijst komen velden met gegevens als voornaam, tussenvoegsel, achternaam, straatnaam en huisnummer en postcode met woonplaats. We gaan aan de slag met een voorbeeld.

Open Excel en start deze met een lege werkmap. We beginnen in de lege werkmap in rij 2, we gebruiken rij 1 straks voor de veldkoppen. Vul eerst je eigen gegevens in.

1. Typ in cel A2 je voornaam.

2. Typ in B2 het tussenvoegsel (zoals ‘de’ of ‘van de’) als je naam dat heeft.

3. Typ in C2 je achternaam.

4. Typ in D2 je adres.

5. Noteer in E2 je postcode met je woonplaats. Wil je die twee liever apart noteren, typ dan je postcode in E2 en je woonplaats in F2.

Daarnaast kun je nog je telefoonnummer typen, de geboortedatum en wat je verder wilt bijhouden. Gebruik voor elk onderdeel een eigen cel in de rij.

©PXimport

02 Kopjes boven de kolommen typen

Nu je eigen gegevens in de spreadsheet staan, is duidelijk wat er in welke kolom komt. Je voorziet nu elke kolom van een eigen titel. Daarvoor gebruik je de eerste rij.

1. Typ in cel A1 Voornaam.

2. Typ in B1 tussen of tv (als afkorting van ‘tussenvoegsel’).

3. Typ in C1 Achternaam.

4. Typ vervolgens in D1 Adres, gevolgd door Postcode Woonplaats in E1. Wil je deze apart houden, typ dan in E1 Postcode en in F1 Woonplaats.

Dezelfde soort gegevens komen onder elkaar, dus alle plaatsnamen komen in dezelfde kolom, de achternamen in een andere kolom enzovoort. En de kenmerken die bij dezelfde persoon horen, komen in dezelfde rij naast elkaar.

03 Accenten aanbrengen

Je kunt de veldnamen voor de duidelijkheid vet maken en een opvallende achtergrondkleur geven.

1. Selecteer hiervoor rij 1 door op het rijnummer te klikken.

2. Klik in het tabblad Start op de knop Vet, of gebruik Ctrl+B op je toetsenbord.

3. Kies via het pijltje naast de knop Opvulkleur een gele kleur.

Je raamwerk voor de database is nu klaar.

©PXimport

04 Kolombreedte aanpassen

Wanneer je begint in een lege werkmap, hebben de kolommen in Excel een standaardbreedte, maar die kun je eenvoudig aanpassen. We willen graag kolom D (straatnaam en huisnummer) wat breder maken. Dat doe je als volgt.

1. Plaats de muisaanwijzer op de scheidslijn tussen kolomletter D en E; de muisaanwijzer krijgt pijlen naar links en rechts.

2. Houd de linkermuisknop ingedrukt en sleep opzij.

3. Laat los als de kolom breed genoeg is. Kolom D is breder geworden.

Je kunt een kolom in Excel ook sneller breder maken: daarvoor is de functie AutoAanpassen. Hiermee maak je de kolom automatisch zo breed als de langste tekst in een cel in die kolom. Je vindt AutoAanpassen onder het Lint bij Start en Cellen. Kies daar voor de knop Opmaak en vervolgens Kolombreedte AutoAanpassen.

Ditzelfde kan ook via een dubbele muisklik: ga weer met de muis op de scheidslijn tussen de kolomletters gaat staan (in ons voorbeeld tussen D en E). Je muisaanwijzer heeft nu twee pijlen opzij. Als je nu dubbelklikt, wordt de kolom ook automatisch aan de breedte van de tekst aangepast.

©PXimport

Help, ik zie #####

05 Ledenadministratie opzetten

Houd je voor bijvoorbeeld een vereniging de ledenadministratie bij, dan ga je hetzelfde te werk als eerder uitgelegd. Je begint weer met het invullen van de persoonsgegevens.

Boven de volgende lege kolom typ je het opschrift Team en daarin noteer je het team waarin de betreffende persoon speelt, zoals C1, D2, Senioren, Veteranen enzovoort. Je kunt de leden van dezelfde teams bij elkaar zetten door de ledenlijst te sorteren. Hoe je dat doet, leggen we vanaf stap 8 uit.

©PXimport

06 Kolomkoppen in beeld houden

De lijst met gegevens kan natuurlijk zo lang worden dat deze niet meer in zijn geheel in beeld past. Scrol je omlaag, dan schuiven de bovenste rijen omhoog, waardoor de rij met de koppen uit beeld verdwijnt. In Excel kun je de bovenste rij vastzetten, dat doe je als volgt:

1. Klik in een willekeurige cel.

2. Klik op de tab Beeld.

3. Klik op Blokkeren; er verschijnt een menu met drie opties.

4. Klik op Bovenste rij blokkeren.

Als je nu in je bestand omlaag scrolt, blijft de bovenste rij altijd in beeld. De andere rijen schuiven als het ware achter de bovenste rij langs. De nummering onder rij 1 verspringt en er loopt een zwarte lijn onder rij 1.

Zo kun je ook zorgen dat de linkerkolommen altijd in beeld blijven. Klik hiervoor op Blokkeren en kies Eerste kolom blokkeren.

©PXimport

07 Namen opzoeken

Zoek je in de adreslijst naar een bepaalde naam, laat Excel dan voor je zoeken.

Klik in het tabblad Start op Zoeken en selecteren (helemaal rechts); er opent een menu. Kies Zoeken; het venster Zoeken verschijnt. Je kunt dit venster overigens ook openen door op je toetsenbord op Ctrl+F te drukken.

Typ de naam die je zoekt of typ een woord. Je hoeft niet het complete woord te typen; de eerste letters zijn vaak al voldoende. Klik op Volgende zoeken of druk op Enter, Excel gaat naar de eerste cel waarin het zoekwoord voorkomt. Is dat nog niet de goede cel en komt het woord vaker voor, klik dan nogmaals op Volgende zoeken. Je gaat naar de volgende cel met dit zoekwoord enzovoort. Sluit dit venster met een klik op de knop Sluiten. Kun je de gemarkeerde cel niet goed zien doordat het venster Zoeken in de weg zit, dan verplaats je het venster door het aan de bovenste balk te verslepen.

©PXimport

08 Lijsten sorteren

Handig in Excel is dat je lijsten waarmee je werkt ook kunt sorteren. Dat kan in de volgorde die je zelf wilt. Je geeft op welke gegevens je wilt sorteren. In het voorbeeld dat we gebruiken – de adreslijst – kun je bijvoorbeeld sorteren op de achternaam en daarbij aangeven op welke volgorde je dat wilt doen. Dat kan met de sorteerknoppen onder het Lint bij Gegevens.

- Met A naar Z komen eventuele getallen eerst, van klein naar groot; daaronder komt de tekst in alfabetische volgorde, van A tot Z.

- Met Z naar A komt eerst de tekst in omgekeerde alfabetische volgorde, daaronder komen de getallen van groot naar klein.

©PXimport

09 Enkelvoudig sorteren

Het sorteren met deze knoppen is weliswaar snel, maar niet handig. De bovenste rij met veldnamen komt namelijk ergens in de lijst terecht, omdat de sorteerfunctie deze rij meeneemt bij het sorteren. Hierdoor komt bijvoorbeeld dan de kolomkop Voornaam onder in de lijst, bij de V en worden de andere koppen ook verplaatst.

Als je niets selecteert, zal Excel de gevulde cellen selecteren die een aaneengesloten blok vormen. Als er een lege kolom in je lijst voorkomt, worden de gegevens rechts van die lege kolom niet mee gesorteerd. Selecteer daarom alle kolommen van de lijst, om er zeker van te zijn dat de hele lijst wordt gesorteerd.

Een rij blijft dan altijd gewoon bij elkaar, dus hoef je niet bang te zijn dat je allerlei gegevens door elkaar gooit.

©PXimport

10 Sorteren met dialoogvenster

Je kunt de lijst beter sorteren met het dialoogvenster Sorteren, want dan kun je ervoor zorgen dat de titels in de bovenste rij op hun plaats blijven. Zo sorteer je de adreslijst op achternamen.

1. Selecteer alle kolommen van de adreslijst die gegevens bevatten.

2. Klik in het Lint bij het tabblad Gegevens op de knop Sorteren; dit opent het dialoogvenster Sorteren.

3. Zorg dat rechtsboven in dit venster de optie Mijn gegevens bevatten kopteksten is ingeschakeld. Want daardoor blijft de bovenste rij met de opschriften bovenaan staan.

4. Klik onder Kolom in de keuzelijst bij Sorteren op, op Achternaam.

5. De tweede keuzelijst onder Sorteren op, geeft nu aan dat je gaat sorteren op waarden; dat laat je zo.

6. De derde keuzelijst Volgorde staat standaard ingesteld op A naar Z, ook daar doe je niets aan.

7. Klik op OK.

De hele lijst wordt in een fractie van een seconde gesorteerd. Is dat niet goed gegaan, druk dan meteen op de sneltoets Ctrl+Z om deze actie ongedaan te maken.

©PXimport

Eerst selecteren en dan sorteren?

11 Het sorteren verfijnen

Staan alle achternamen eenmaal op alfabetische volgorde onder elkaar? Je kunt er ook voor zorgen dat vervolgens alle mensen met dezelfde achternaam op hun voornamen gesorteerd worden.

1. Klik in het tabblad Gegevens op Sorteren.

2. Zorg ervoor dat rechtsboven de optie Mijn gegevens bevatten kopteksten is ingeschakeld.

3. Klik onder Kolom in de keuzelijst op Achternaam (zoals in de vorige paragraaf).

4. Klik op Niveau toevoegen; je krijgt er een drietal keuzelijsten bij.

5. Klik bij Vervolgens op, in de keuzelijst op Voornaam.

6. Klik op OK.

Excel doet de rest van het werk: je lijst staat nu gesorteerd op achternaam, en per achternaam staan de mensen op voornaam gesorteerd.

12 Op meer subgroepen sorteren

Je kunt de adreslijst nog nauwkeuriger sorteren. Je sorteert bijvoorbeeld eerst alle achternamen op alfabetische volgorde en sorteert de mensen met dezelfde achternaam vervolgens op adres: die horen meestal bij hetzelfde gezin en staan dan bij elkaar. Vervolgens sorteer je de leden van hetzelfde gezin op voornaam.

1. Klik op Sorteren.

2. Zorg ervoor dat rechtsboven Mijn gegevens bevatten kopteksten is ingeschakeld.

3. Als het goed is, staat onder Kolom na Sorteren op, nog de optie Achternaam. Dat laat je zo.

4. Klik bij Vervolgens op, in de keuzelijst op b.

5. Klik op Niveau toevoegen; er komt een derde rij met opties bij.

6. Klik daarin bij Vervolgens op, in de keuzelijst op Voornaam en klik op OK.

Zo kun je het sorteerproces verder verfijnen naar eigen keuze.

Als je de lijst opnieuw wilt sorteren, bijvoorbeeld omdat je onderaan een nieuwe persoon hebt toegevoegd, klik dan op Sorteren. Je zult zien dat Excel de sorteervolgorde van de vorige keer al in het dialoogvenster Sorteren onthoudt. Dit geldt ook als je dit werkblad later weer opent.

©PXimport

Cursus Excel

Tegenwoordig bestaan er een hoop muziekstreamingdiensten, die allemaal net even een ander aanbod hebben of andere prijzen hanteren. Hoe bepaal je nou welke dienst de beste voor jou is? Met de tips in dit artikel moet dat een stuk gemakkelijker worden.

Lees ook: Zo vind je de ideale Spotify-playlist voor elke gelegenheid

Aangezien je maandelijks moet betalen voor een muziekstreamingdienst is het handig om zeker te weten dat je achter je keuze staat. Bij de meeste diensten kun je meestal een proefabonnement afnemen, maar mogelijk is dat niet genoeg tijd om te bepalen of dit dé dienst voor jou is. En je wilt ook niet 'gewoon voor Spotify' gaan, omdat iedereen dat doet – je wilt een dienst hebben die voldoet aan jouw verwachtingen. Met de tips in dit artikel kun je een gedegen keuze maken. Dat begint natuurlijk bij de maandelijkse kosten van een abonnement.

De kosten

Met een muziekstreamingdienst is het mogelijk naar miljoenen nummers te luisteren. Soms kun je dat doen met een abonnement dat met advertenties ondersteund wordt en waar je verder dus niet voor hoeft te betalen, maar in de meeste gevallen moet je rekenen op maandelijkse kosten van tussen de 10 en 15 euro. Let ook eventueel op gezinsabonnementen: die zijn iets duurder, maar die kun je wellicht delen met familie of vrienden. Sommige abonnementen bieden allerlei extra's aan. Met YouTube Music krijg je toegang tot YouTube Premium (en andersom) en ook Amazon heeft een optie waar Prime bij inbegrepen zit.

©StockPhotoPro

Exclusieve muziek of artiesten

Wat je betaalt is belangrijk, maar waar je naar luistert is van groter belang. Met exclusieve artiesten en nummers kunnen muziekstreamingdiensten zich onderscheiden. Probeer daarom eerst te achterhalen of de muziek van jouw favoriete artiesten wel aanwezig is bij de dienst die je op het oog hebt. Daarnaast speelt de grootte van de catalogus een rol. Spotify heeft bijvoorbeeld meer dan 100 miljoen nummers in de catalogus, terwijl Tidal opschept met meer dan 110 miljoen liedjes. De kans is groot dat daar iets tussen zit waar je graag naar luistert.

Hoe gemakkelijk ontdek je muziek?

Natuurlijk is luisteren naar je favoriete artiesten prima, maar zo nu en dan iets nieuws ontdekken kan ontzettend waardevol zijn. De grootte van een catalogus is bovendien ook alleen belangrijk als je daar iets mee kunt. Biedt een dienst persoonlijke aanbevelingen aan? Maakt het afspeellijsten op basis van je luistergedrag? En is de interface wel intuïtief en toegankelijk genoeg voor het ontdekken van nieuwe muziek? Iets om mee te nemen in je keuze dus!

De audiokwaliteit

De audiokwaliteit is niet voor iedereen even belangrijk. Voor sommigen klinkt Spotify prima, terwijl anderen de voorkeur geven aan diensten als Tidal of Qobuz. Wil je hierop letten, kijk dan naar het aantal kbit/s: hoe hoger dat getal, hoe beter de kwaliteit. Ook de resolutie speelt een belangrijke rol. 16-bit en 44.1 kHz staat gelijk aan cd-kwaliteit, wat vaak als minimale standaard wordt beschouwd. Voor hogere kwaliteit kun je kijken naar resoluties zoals 24-bit en 96 kHz of 192 kHz, die meer detail en dynamiek bieden. Zorg wel dat je audioapparatuur hebt die deze hogere resoluties en bandbreedtes aankan.

©Proxima Studio

Apps op verschillende platformen

Voordat je ergens een abonnement afsluit, kan het handig zijn te kijken naar het appaanbod. Biedt de muziekstreamingdienst die jij wilt uitproberen wel een app aan op het platform dat je wilt gebruiken? Dan bedoelen we niet alleen op systemen als Android en iOS, maar ook op verschillende mediaspelers, home cinema-systemen of je soundbar. Meestal tref je die informatie aan op de website van een fabrikant, en anders staat het op de doos.

Andersoortige content beschikbaar?

Bedenk ook hoeveel waarde je hecht aan extra content op een muziekstreamingdienst. Misschien wil je gewoon muziek luisteren, afspeellijsten maken en af en toe wat nieuws horen – en dat is helemaal prima. Maar sommige gebruikers willen ook podcasts beluisteren in dezelfde app, of audioboeken. Dan kun je tijdens een lange autorit bijvoorbeeld luisteren naar de epische gevechten van Lord of the Rings.

De gezelligste periode van het jaar komt eraan: kerst! Een tijd om met familie of vrienden te genieten van uitgebreide diners en heerlijk eten. Maar met de stijgende kosten voor boodschappen en energie zoeken veel mensen naar manieren om het budget in toom te houden. Gelukkig hoeft een feestelijk kerstdiner niet duur te zijn. Lees hoe je met funcooking een betaalbaar én gezellig kerstdiner op tafel zet!

Lees ook: Waar voor je geld: 5x betaalbaar funcooken met het hele gezin

Zelf pizza's maken met de pizzarette

Naar een Italiaans restaurant voor een Italiaanse kerst kan natuurlijk, maar je kunt ook zelf een beetje Italië in huis halen met de pizzarette. De pizzarette is relatief compact en daardoor snel klaar met voorverwarmen. De warmte blijft vervolgens in de keramische koepel hangen, waardoor-ie na een kwartier al rond de 200 graden zit. Maak deeg en tomatensaus zelf of haal het kant-en-klaar in de supermarkt. Verder kan iedereen z'n eigen pizza maken. Na ongeveer 10 minuten in de pizzarette is je mini-pizza klaar. Buona cena!

©Photographer: Grzegorz Krysmalski

Ouderwets fonduen

De fondue is een echte funcooking-favoriet die perfect past bij kerst. Je hebt verschillende opties: van de klassieke vleesfondue tot een Chinese variant of een heerlijke kaasfondue. Voor een traditionele vleesfondue verhit je druivenpitolie in de pan. Serveer er zelfgemaakte saus bij – een simpele maar smaakvolle combinatie van mayonaise met verse kruiden zoals peterselie, bieslook en kervel, plus peper en zout naar smaak. Natuurlijk kun je ook kiezen voor kant-en-klare sausjes uit de supermarkt. Qua vlees kun je alle kanten op: kies voor een luxe stuk rundvlees van de slager of houd het budgetvriendelijk met een voordeliger stuk uit de supermarkt.

Liever kaasfondue? De traditionele kazen hiervoor zijn beaufort en gruyère, verkrijgbaar bij zowel de kaasspecialist als de supermarkt. Een handige tip voor wie op de kleintjes let: kant-en-klare kaasfondue uit de supermarkt is vaak voordeliger dan losse kazen. Serveer er een knapperig stokbrood bij en wat verse groenten om te dippen, en je tafelgenoten kunnen direct aan de slag!

©stockcreations

Goedkoper is een Chinese fondue. Je hebt hier alleen rijstnoedels, ossenhaas, prei, spinazie, lente-ui, shiitake, eieren, sojasaus en kippenbouillon voor nodig. Je gasten garen vervolgens zelf vlees en groente in de bouillon.

Je hebt tegenwoordig fonduesets die ook op de inductiekookplaat kunnen. Als je een gasfornuis hebt, kies je voor een elektrische fonduepan. Hiermee kun je besparen: je hoeft 'm niet eerst op te warmen op een fornuis. Het enige wat je nodig hebt, is een stopcontact in de buurt.

Sfeervol gourmetten met z'n allen

Gourmetten is nog zo'n funcooking-klassieker die perfect past bij de feestdagen. Het mooie van gourmetten is dat je zelf bepaalt hoe luxe of budgetvriendelijk je het maakt. Een slimme bespaartip: in plaats van duurdere kant-en-klaar gourmetschotels of vlees van de slager kun je ook zelf vlees uit de supermarkt in kleine stukjes snijden. Eventuele restjes bewaar je gemakkelijk voor de volgende dag of vries je in voor een andere keer.

Maak je gourmetavond compleet met verschillende bijgerechten. Denk aan vers stokbrood en pannenkoekenbeslag voor minipannenkoekjes – niet alleen lekker, maar ook lekker vullend, waardoor je minder vlees of vis nodig hebt. Vul de tafel aan met zelfgemaakte salades zoals een feestelijke koude schotel, pastasalade of aardappelsalade. Deze bijgerechten maken je gourmetmaaltijd niet alleen gevarieerder, maar helpen ook om de kosten beheersbaar te houden.

Zelf wokken met de wokgourmet

Wil je een oosterse kerst vieren? Kies dan voor wokgourmetten. Iedereen krijgt z'n eigen wokpannetje waarmee je je eigen gerechten maakt. Zet oosterse sauzen, garnalen, kip, paksoi, sperzieboontjes, lente-ui, rijst, noedels, shiitake, wokolie, gekookte ham, biefstukreepjes, paprika, rode ui, kort gekookte broccoliroosjes en geschaafde witte kool op tafel. Haal ook kroepoek en seroendeng om het oosterse gevoel compleet te maken.

Racletten: het beste van twee werelden

Racletten combineert het beste van kaasfondue en gourmetten. In kleine pannetjes smelt je kaas die je vervolgens over groenten of aardappelen laat lopen – een traditie die uit de Zwitserse keuken komt. De Nederlandse variant heeft een eigen draai gekregen: hier worden groenten, vlees of ei samen met de kaas in het pannetje verwarmd. Voor de échte raclette-ervaring gebruik je speciale raclettekaas, die je kant-en-klaar gesneden in de supermarkt vindt. Deze kaas is specifiek gekozen voor zijn smeltende eigenschappen en rijke smaak.

©beats_

Grillen op Tweede Kerstdag

Heb je ingrediënten over van het kerstdiner? Met een grillplaat tover je restjes om tot een heerlijke maaltijd voor Tweede Kerstdag. Van overgebleven gehakt maak je eenvoudig kleine, sappige burgertjes, groenterestjes krijgen een nieuw leven op de grill, en zelfs het stokbrood van gisteren wordt weer knapperig warm. Door slim in te kopen kun je direct voor twee dagen plannen – dat bespaart niet alleen geld, maar ook tijd.

De grillplaat is ideaal voor het bereiden van restjes: alles gaat op één plaat en is sneller klaar dan bij een gourmetstel. Natuurlijk kun je ook op Eerste Kerstdag al kiezen voor een gezellige grillsessie. Je kunt vrijwel alles op de grillplaat bereiden. Een budgetvriendelijke tip: kruid je gerechten zelf in plaats van kant-en-klare producten te kopen. Dat is niet alleen voordeliger, maar geeft je ook meer controle over de smaken.

Tips en de goedkoopste funcooking-optie

Kerst hoeft niet in je portemonnee te snijden als je slim plant en inkoopt. Begin op tijd met je voorbereidingen en spreid zo de kosten. Veel ingrediënten kun je prima vooraf kopen en invriezen, zoals vlees, vis en stokbrood. Kies daarnaast voor seizoensgroenten zoals wortelen en champignons – deze zijn niet alleen voordeliger, maar ook veel smaakvoller.

De grootste besparing maak je met vegetarische gerechten. Of je nu gaat voor grillen, fonduen of pizza's – ook zonder vlees of vis creëer je een feestelijke maaltijd. Wil je toch vlees of vis serveren? Kies dan voor de supermarkt in plaats van de specialist. Het diepvriesschap biedt vaak voordelige opties, vooral voor vis en schaaldieren. Ook de weekmarkt is een uitstekende plek om betaalbare groenten te scoren.

De meest budgetvriendelijke keuze voor een gezellig samenzijn is de pizzarette. Met zelfgemaakt deeg en een selectie van je favoriete toppings maak je heerlijke minipizza's die niet alleen voordelig zijn, maar ook nog eens goed vullen. Bovendien zorgt het samen pizza's maken voor extra gezelligheid aan tafel.