Excel is een strenge tante. Aan de ene kant is het een onmisbare tool om rapporten, lijsten en analyses te maken. Aan de andere kant kun je alleen de gewenste informatie uit het rekenblad halen als je de typische Excel-taal beheerst. Zulke Excel-formules verbinden allerlei relaties aan cellen om gerichte informatie te retourneren. Hier 15 functies die je tijd kunnen besparen.

Handmatig of de formulewizard?

01 Actuele tijd

Ben je iemand die regelmatig vergeet zijn werk correct te dateren? De formule VANDAAG vult automatisch dag, maand en jaar in, terwijl de functie NU er zelfs de tijd tot op de minuut aan toevoegt. Je typt dan =VANDAAG() of =NU(). Deze functies zijn ook handig in een werkblad waar je een waarde wilt berekenen op basis van de huidige dag en tijd. Met een rechtsklik en de keuze voor Celeigenschappen kun je vervolgens de weergave van datum en tijd aanpassen. Om deze tijdsinformatie te updaten in het actieve werkblad druk je op Shift+F9; gebruik F9 om de hele werkmap te actualiseren.

©PXimport

02 Gevulde cellen tellen

Heb je een groep cellen met zowel tekst als getallen en wil je weten hoeveel getallen er in een selectie staan, dan gebruik je de functie AANTAL. De opbouw van de formule ziet er dan als volgt uit: =AANTAL(zoekgebied). Tussen de haakjes verschijnt het gebied waar Excel moet zoeken. Dat kunnen cellen onder of naast elkaar zijn, maar het kan ook een rechthoekige selectie cellen zijn. Staan er woorden in de selectie, dan worden die met de functie AANTAL niet meegeteld. Wil je gewoon alle cellen tellen waar iets staat, dan gebruik je de functie =AANTALARG (zonder punt).

©PXimport

03 Hoe vaak?

Om gericht bepaalde gegevens te tellen, gebruik je de functie AANTAL.ALS. Veronderstel dat je een rooster hebt opgesteld waarin vier personen voor komen, dan kun je met =AANTAL.ALS(zoekgebied; “Herman”) zien hoe vaak de naam Herman voorkomt. Tussen de haakjes geef je het zoekbereik op en het zoekcriterium zet je tussen aanhalingstekens.

04 Selectief optellen

De functie SOM om cellen op te tellen wordt veel gebruikt. Een slimmere variant is SOM.ALS(). Tussen de haakjes geef je eerst het gebied op waar Excel moet zoeken. Het zoekbereik moet een reeks aaneengesloten cellen zijn. Na de puntkomma bepaal je wat opgeteld moet worden. Dat kunnen getallen of een verwijzing zijn. Als het een vergelijking is, dan moet je die tussen dubbele aanhalingstekens zetten. Bijvoorbeeld =SOM.ALS(B20:B40;”>50”) maakt de som van alle cellen in dit bereik die groter zijn dan 50.

©PXimport

05 Optellen onder voorwaarde

Je kunt de voorwaarde voor het optellen nog uitbreiden door informatie te gebruiken die in een andere kolom staat. Een voorbeeld maakt het duidelijk. Veronderstel dat je cijfers hebt die slaan op drie steden: Amsterdam, Rotterdam en Eindhoven. Dan kun je uitsluitend de cijfers van Amsterdam optellen met =SOM.ALS(bereik;”Amsterdam”;optelbereik). In dit geval wordt de formule dus =SOM.ALS(C48:C54;”Amsterdam”;B48:B54). In mensentaal: wanneer in het bereik C48 tot C54 het woord Amsterdam staat, moet Excel de corresponderende waarde optellen van de cel ernaast in het bereik van B48 tot B54.

©PXimport

06 Samenvoegen

Met de functie TEKST.SAMENVOEGEN voeg je de gegevens van verschillende cellen samen. Bijvoorbeeld cellen met voornamen en achternamen met iets als =TEKST.SAMENVOEGEN(E34;” “;F34). De dubbele aanhalingstekens met de spatie zorgen dat er een spatie komt tussen voornaam en achternaam. Op dezelfde manier is het mogelijk om tekst samen te voegen met valuta. Om bijvoorbeeld de valuta euro toe te voegen, moet je die als een functie typen zoals =TEKST.SAMENVOEGEN(A1;” “;B1;” “EURO(C1)). Dit lees je als “voeg de cellen A1, B1 en C1 samen met spaties ertussen en plaats het euroteken voor het derde element van de samenvoeging”.

©PXimport

07 Afronden

Excel heeft verschillende opties om af te ronden. De standaardafronding ziet eruit als =AFRONDING(getal; aantal decimalen). De formule =AFRONDING(12,5624;1) geeft als resultaat dus 12,6. Je vraagt immers om af te ronden naar één getal na de komma. Ook bij functie AFRONDEN.NAAR.BOVEN en AFRONDEN.NAAR.BENEDEN zal Excel afronden naar het aantal decimalen dat je opgeeft. =AFRONDEN.NAAR.BOVEN (12,5624;2) geeft dus als resultaat 12,57 en =AFRONDEN.NAAR.BENEDEN (12,5624;2) resulteert in 12,56. De functie INTEGER is eigenlijk ook een afrondfunctie, maar daarmee rondt Excel af naar het dichtstbijzijnde gehele getal.

©PXimport

08 Hoofdletters – kleine letters

Om ervoor te zorgen dat in een kolom alles in hoofdletters verschijnt, gebruik je de functie HOOFDLETTERS. De formule KLEINE.LETTERS doet het tegenovergestelde. En wil je dat ieder woord met een hoofdletter begint gevolgd door kleine letters, dan gebruik je de functie BEGINLETTERS. De formule =KLEINE.LETTERS(B4) toont de inhoud van cel B4, maar dan in kleine letters.

©PXimport

09 Onder voorwaarde

Wanneer een berekening afhankelijk is van bepaalde voorwaarden gebruik je de ALS-functie. Het principe van deze functie is: =ALS(voorwaarde; berekening als aan de voorwaarde wordt voldaan; andere gevallen). Om de voorwaarde te formuleren, gebruik je de tekens: = gelijk aan, <> niet gelijk aan, > meer dan, < minder dan, >= meer dan of gelijk aan, <= minder dan of gelijk aan. Veronderstel dat in een organisatie iedereen een bonus ontvangt die voor 25.000 euro of meer heeft verkocht. Bij wie een bonus ontvangt, zal automatisch het woord “Hoera” bij zijn naam verschijnen, is dat niet het geval, dan verschijnt het woord “Helaas”. De formule die je daarvoor nodig hebt is =ALS(B2>=2500;”Hoera”;”Helaas”).

©PXimport

10 Grootste - kleinste

Om snel de hoogste en laagste waarde te vinden is er de functie MAX en MIN. Met =MAX(B2:B37) vraag je de hoogste waarde van deze cellen, en met =MIN(B2:B37) krijg je de laagste waarde uit de reeks. De functies GROOTSTE en KLEINSTE zijn subtieler: je kunt ook bijvoorbeeld de derde grootste of tweede kleinste opvragen. De grootste vind je met =GROOTSTE(B2:B37; 1); het getal 1 duidt de allergrootste aan. Met =GROOTSTE(B2:B37;2) krijg je de tweede grootste enzovoort. Op die manier kun je makkelijk een top 3 of top 10 samenstellen.

©PXimport

11 Verticaal zoeken

Stel, je hebt twee werkbladen met verschillende informatie over dezelfde mensen. Met VERT.ZOEKEN haal je informatie uit werkblad 2 op in werkblad 1. Om dat makkelijker te maken hebben we iedere persoon op beide tabbladen een uniek inschrijvingsnummer gegeven. Geef verder een naam aan het bereik op tabblad 2 waaruit je informatie wilt halen. In dit voorbeeld selecteren we in werkblad 2 de kolommen A en B en typen we in het naamvak linksboven de naam Adreslijst. In cel E2 van werkblad 1 plaatsen we de functie VERT.ZOEKEN. De opbouw is nu =VERT.ZOEKEN(A2;Adreslijst;2;ONWAAR). A2 verwijst naar de cel met het inschrijvingsnummer in het tweede werkblad, Adreslijst geeft het zoekbereik aan, 2 is het nummer van de kolom in werkblad 2 waar de gevraagde gegevens staan. Het laatste argument is een logische waarde waar je ONWAAR invult als je wilt dat de gevonden waarde exact moet overeenkomen.

©PXimport

12 Spaties wissen

Met de functie TRIM wis je overbodige spaties in tekst. Deze functie laat enkele spaties tussen woorden ongemoeid, maar zal spaties voor of na het woord weghalen. =TRIM(celbereik) komt van pas bij tekst die is geïmporteerd vanuit een ander programma. In sommige versies van Excel heet deze functie SPATIES.WISSEN.

©PXimport

13 Omwisselen

De inhoud van kolommen overbrengen naar rijen of omgekeerd kan met de functie TRANSPONEREN. Selecteer eerst de cellen waar de informatie in moet komen. Let op dat je evenveel cellen selecteert als de oorspronkelijke reeks. Hier hebben we de jaartallen in rij 8 getypt en de kwartalen in de A-kolom. Typ dan de functie =TRANSPONEREN en open de haakjes. Vervolgens sleep je over de cellen die je wilt omwisselen (hier van cel B2 tot E5). Sluit de haakjes en druk nu de toetsencombinatie Ctrl+Shift+Enter in. Daarmee maak je een matrixformule die vervat zit in accolades.

©PXimport

14 Maandelijkse aflossing

Als je leent voor een aankoop, hoeveel moet je dan maandelijks aflossen? Laten we ervan uitgaan dat je 25.000 euro (B1) leent, tegen 6% rente (B2) gedurende 5 jaar (B3). We tonen de formule in de wizard, maar je kunt ook gewoon typen. Bij Rente plaats je B2/12, want de rente slaat op een jaar en je wilt weten hoeveel je maandelijks betaalt. Bij Aantal-termijnen vermenigvuldig je B3 met 12, want je moet jaren omzetten in maanden. Het vak Hw betekent Huidige waarde, dat is 25.000 euro. Dit geeft de formule =BET(B2/12;B3*12;B1) of =BET(6%/12;5*12;25000).

©PXimport

15 Nepcijfers

Wanneer je met formules experimenteert, is het handig om over nepgegevens te beschikken. De functie ASELECTTUSSEN genereert willekeurige gegevens die tussen een aangegeven laagste en hoogste waarde liggen. De functie =ASELECTTUSSEN(50;150) produceert getallen tussen 49 en 151.

©PXimport

De Teufel Boomster 4 is een draadloze, semigrote bluetoothspeaker die je thuis, onderweg of buiten kunt gebruiken. Het apparaat is groot genoeg om een kamer met muziek te vullen en compact genoeg om als een ouderwetse gettoblaster op je schouder mee te nemen.

Met een adviesprijs van 349 euro is de Teufel Boomster 4 niet goedkoop (maar wel goedkoper dan zijn voorganger bij de introductie was). Het apparaat neemt het robuuste ontwerp van de Boomster 3 over en oogt zowel stoer als modern met zijn metalen grille en industriële aluminium handvat. Verder is het goed om te weten dat de behuizing spatwaterdicht is en een regenbui overleeft. Je kunt de Boomster 4 bestellen in de kleuren zwart, grijs of mintgroen.

De vertrouwde basis

De bediening is daarnaast hetzelfde gebleven. Dat betekent dat je toegang hebt tot fysieke knoppen onder een zacht rubber paneel met duidelijke feedback. Via de knoppen regel je volume, bas, afspelen en bronselectie. Net als bij het vorige model levert Teufel ook nu een infrarood afstandsbediening bij de speaker. Hiermee pas je alles op afstand aan. Dat is vooral handig voor gebruik in huis, zodat je niet steeds naar het apparaat hoeft te lopen.

©Wesley Akkerman

De Teufel Boomster 4 is bovendien meer dan een bluetoothspeaker alleen: er zit namelijk ook een radio-ontvanger in (net als bij de vorige modellen), voor zowel FM als DAB+. Dankzij multipoint bluetooth kun je bovendien twee smartphones tegelijkertijd koppelen en afwisselend de muziek regelen. Tot nu toe oogt en voelt de Teufel-speaker dus nog heel erg hetzelfde aan als je hem naast zijn voorganger zet. Wat is er dan precies nieuw aan dit model?

Vernieuwing in details

Het gaat vooral om kleinere, maar niet onbelangrijke eigenschappen. Zo kun je de Teufel Boomster 4 opladen met een usb-c-kabel. Een oplader krijg je er niet bij, maar met een beetje geluk heb je die thuis al liggen. Opladen kan voortaan met 45 watt, waardoor bijtanken lekker snel gaat. En hoewel de batterijcapaciteit er niet op vooruit is gegaan, gaat de accu toch langer mee: van 18 naar maar liefst 23 uur.

©Wesley Akkerman

Helaas is de bluetooth-versie hetzelfde gebleven als bij zijn voorganger. Voor de audio, waarover verderop meer, is dat niet zo'n probleem. Maar voor moderne bluetooth-eigenschappen, zoals Auracast, hoef je dus niet aan te kloppen bij de Teufel Boomster 4. Wel is het mogelijk om een tweede Boomster 4 te koppelen voor een betere stereoweergave. Dat kan geheel draadloos, waardoor je geen gedoe hebt met kabels. Soms zijn het de kleine dingen die het hem doen.

Teufel Boomster 4 in de praktijk

Naast bluetooth- en radiofunctionaliteit kun je ook muziek afspelen via de aux-ingang. Die poort zit, samen met de usb-c-aansluiting, achter een rubber flapje achterop, onder de uitschuifbare antenne. Voor het geluid zorgen vijf drivers (twee tweeters, twee midrange en een woofer) en twee passieve radiatoren voor een diepere bas. Dit alles wordt aangestuurd met 42 watt vermogen. Ook heb je de beschikking over de kenmerkende Teufel-technologie Dynamore.

©Wesley Akkerman

Akoestisch klinkt de Boomster 4 standaard helder, maar de bas heeft regelmatig een zetje nodig. Je kunt die eenvoudig met 6 dB verhogen (of verlagen), waardoor die dieper en voller klinkt zonder te overheersen. Stemmen en het middenbereik zijn aangenaam aanwezig en klinken natuurlijk. De hoge tonen zijn gedetailleerd, maar klinken soms wel wat kil. Misschien moet je binnen je eigen muziek-app met de equalizer spelen, maar in de basis komt hier mooi geluid uit.

Het ligt trouwens ook maar net aan de omgeving waarin je luistert. En daarmee is de grootste kracht van de Teufel Boomster 4 ook z'n achilleshiel: juist omdat je hem overal mee naartoe kunt nemen en hij op allerlei plekken goed moet kunnen klinken, blinkt het apparaat op geen enkele plek écht uit.

Het goede nieuws is dat hogere volumestanden het karakter van de muziek niet aantasten en dat de Boomster 4 overweg kan met veel verschillende (mainstream) genres, met genoeg ruimte voor detail en emotie.

©Wesley Akkerman

Teufel Boomster 4 kopen?

Hoewel de Teufel Boomster 4 niet voor iedereen de meest interessante optie is, is dit wel de beste Boomster die het Duitse bedrijf tot op heden heeft uitgebracht. We kunnen ons zelfs voorstellen dat de Boomster 4 boeiend is voor mensen die nog met een 3 rondlopen. De batterij van zijn voorganger zou inmiddels zo slecht kunnen zijn dat hij het nog geen picknick volhoudt, en dan heb je met de 4 een waardige opvolger.

Philips lanceert de Evnia 27M2N6501L, een 27-inch QD-OLED-monitor die hoogwaardige beeldkwaliteit combineert met een relatief scherpe prijs. Het model richt zich vooral op gamers en gebruikers die veel waarde hechten aan contrast, vloeiende actie en brede inzetbaarheid.

De monitor maakt gebruik van QD-OLED-technologie, die bekendstaat om diepe zwarttinten en hoge kleurprecisie. De QHD-resolutie levert een scherp beeld, terwijl HDR-ondersteuning en 10-bit kleurdiepte het scherm geschikt maken voor films, games en grafische software. Opvallend is dat Philips deze eigenschappen aanbiedt in een prijsklasse waar QD-OLED tot nu toe nauwelijks te vinden was.

Voor gamers biedt de 27M2N6501L een verversingssnelheid van 240 Hz, wat zorgt voor vloeiende animaties en minder haperingen bij snelle actie. De monitor is G-Sync compatible en heeft extra hulpmiddelen zoals Crosshair- en Sniper-functies en ShadowBoost, die details in donkere scènes beter zichtbaar maken. Ambiglow krijgt een AI-upgrade en past de lichtgloed achter het scherm automatisch aan op de content.

©PHILIPS | Copyright (c) 2021 Stock Unit/Shutterstock.

HDMI 2.1 maakt het mogelijk om consoles en pc's direct op maximale resolutie en snelheid te gebruiken. MultiView toont twee apparaten tegelijk, nuttig voor wie wil multitasken. Verder zijn er opties zoals LowBlue Mode en Flicker-Free, die vriendelijker zijn voor je ogen. Ook heeft deze monitor een volledig verstelbare standaard.

De Philips Evnia 27M2N6501L is direct verkrijgbaar voor een adviesprijs van 419 euro. Philips geeft drie jaar garantie op zijn OLED- en QD-OLED-schermen, inclusief burn-in-dekking.

©Philips