ID.nl logo
15 magische formules in Excel
© Reshift Digital
Huis

15 magische formules in Excel

Excel is een strenge tante. Aan de ene kant is het een onmisbare tool om rapporten, lijsten en analyses te maken. Aan de andere kant kun je alleen de gewenste informatie uit het rekenblad halen als je de typische Excel-taal beheerst. Zulke Excel-formules verbinden allerlei relaties aan cellen om gerichte informatie te retourneren. Hier 15 functies die je tijd kunnen besparen.

Handmatig of de formulewizard?

We gaan ervan uit dat je ondertussen de basisformules onder de knie hebt om de hoofdbewerkingen toe te passen. Zonder te vervallen in hocus pocus voor specialisten tonen we hoe nuttige formules in elkaar zitten. Je kunt ze handmatig invoeren, maar je kunt ook gebruikmaken van de fx-knop in de formulebalk: de formulewizard. Die neemt je bij de hand om de formule stap voor stap op te bouwen.

01 Actuele tijd

Ben je iemand die regelmatig vergeet zijn werk correct te dateren? De formule VANDAAG vult automatisch dag, maand en jaar in, terwijl de functie NU er zelfs de tijd tot op de minuut aan toevoegt. Je typt dan =VANDAAG() of =NU(). Deze functies zijn ook handig in een werkblad waar je een waarde wilt berekenen op basis van de huidige dag en tijd. Met een rechtsklik en de keuze voor Celeigenschappen kun je vervolgens de weergave van datum en tijd aanpassen. Om deze tijdsinformatie te updaten in het actieve werkblad druk je op Shift+F9; gebruik F9 om de hele werkmap te actualiseren.

©PXimport

02 Gevulde cellen tellen

Heb je een groep cellen met zowel tekst als getallen en wil je weten hoeveel getallen er in een selectie staan, dan gebruik je de functie AANTAL. De opbouw van de formule ziet er dan als volgt uit: =AANTAL(zoekgebied). Tussen de haakjes verschijnt het gebied waar Excel moet zoeken. Dat kunnen cellen onder of naast elkaar zijn, maar het kan ook een rechthoekige selectie cellen zijn. Staan er woorden in de selectie, dan worden die met de functie AANTAL niet meegeteld. Wil je gewoon alle cellen tellen waar iets staat, dan gebruik je de functie =AANTALARG (zonder punt).

©PXimport

03 Hoe vaak?

Om gericht bepaalde gegevens te tellen, gebruik je de functie AANTAL.ALS. Veronderstel dat je een rooster hebt opgesteld waarin vier personen voor komen, dan kun je met =AANTAL.ALS(zoekgebied; “Herman”) zien hoe vaak de naam Herman voorkomt. Tussen de haakjes geef je het zoekbereik op en het zoekcriterium zet je tussen aanhalingstekens.

04 Selectief optellen

De functie SOM om cellen op te tellen wordt veel gebruikt. Een slimmere variant is SOM.ALS(). Tussen de haakjes geef je eerst het gebied op waar Excel moet zoeken. Het zoekbereik moet een reeks aaneengesloten cellen zijn. Na de puntkomma bepaal je wat opgeteld moet worden. Dat kunnen getallen of een verwijzing zijn. Als het een vergelijking is, dan moet je die tussen dubbele aanhalingstekens zetten. Bijvoorbeeld =SOM.ALS(B20:B40;”>50”) maakt de som van alle cellen in dit bereik die groter zijn dan 50.

©PXimport

05 Optellen onder voorwaarde

Je kunt de voorwaarde voor het optellen nog uitbreiden door informatie te gebruiken die in een andere kolom staat. Een voorbeeld maakt het duidelijk. Veronderstel dat je cijfers hebt die slaan op drie steden: Amsterdam, Rotterdam en Eindhoven. Dan kun je uitsluitend de cijfers van Amsterdam optellen met =SOM.ALS(bereik;”Amsterdam”;optelbereik). In dit geval wordt de formule dus =SOM.ALS(C48:C54;”Amsterdam”;B48:B54). In mensentaal: wanneer in het bereik C48 tot C54 het woord Amsterdam staat, moet Excel de corresponderende waarde optellen van de cel ernaast in het bereik van B48 tot B54.

©PXimport

06 Samenvoegen

Met de functie TEKST.SAMENVOEGEN voeg je de gegevens van verschillende cellen samen. Bijvoorbeeld cellen met voornamen en achternamen met iets als =TEKST.SAMENVOEGEN(E34;” “;F34). De dubbele aanhalingstekens met de spatie zorgen dat er een spatie komt tussen voornaam en achternaam. Op dezelfde manier is het mogelijk om tekst samen te voegen met valuta. Om bijvoorbeeld de valuta euro toe te voegen, moet je die als een functie typen zoals =TEKST.SAMENVOEGEN(A1;” “;B1;” “EURO(C1)). Dit lees je als “voeg de cellen A1, B1 en C1 samen met spaties ertussen en plaats het euroteken voor het derde element van de samenvoeging”.

©PXimport

07 Afronden

Excel heeft verschillende opties om af te ronden. De standaardafronding ziet eruit als =AFRONDING(getal; aantal decimalen). De formule =AFRONDING(12,5624;1) geeft als resultaat dus 12,6. Je vraagt immers om af te ronden naar één getal na de komma. Ook bij functie AFRONDEN.NAAR.BOVEN en AFRONDEN.NAAR.BENEDEN zal Excel afronden naar het aantal decimalen dat je opgeeft. =AFRONDEN.NAAR.BOVEN (12,5624;2) geeft dus als resultaat 12,57 en =AFRONDEN.NAAR.BENEDEN (12,5624;2) resulteert in 12,56. De functie INTEGER is eigenlijk ook een afrondfunctie, maar daarmee rondt Excel af naar het dichtstbijzijnde gehele getal.

©PXimport

08 Hoofdletters – kleine letters

Om ervoor te zorgen dat in een kolom alles in hoofdletters verschijnt, gebruik je de functie HOOFDLETTERS. De formule KLEINE.LETTERS doet het tegenovergestelde. En wil je dat ieder woord met een hoofdletter begint gevolgd door kleine letters, dan gebruik je de functie BEGINLETTERS. De formule =KLEINE.LETTERS(B4) toont de inhoud van cel B4, maar dan in kleine letters.

©PXimport

09 Onder voorwaarde

Wanneer een berekening afhankelijk is van bepaalde voorwaarden gebruik je de ALS-functie. Het principe van deze functie is: =ALS(voorwaarde; berekening als aan de voorwaarde wordt voldaan; andere gevallen). Om de voorwaarde te formuleren, gebruik je de tekens: = gelijk aan, <> niet gelijk aan, > meer dan, < minder dan, >= meer dan of gelijk aan, <= minder dan of gelijk aan. Veronderstel dat in een organisatie iedereen een bonus ontvangt die voor 25.000 euro of meer heeft verkocht. Bij wie een bonus ontvangt, zal automatisch het woord “Hoera” bij zijn naam verschijnen, is dat niet het geval, dan verschijnt het woord “Helaas”. De formule die je daarvoor nodig hebt is =ALS(B2>=2500;”Hoera”;”Helaas”).

©PXimport

10 Grootste - kleinste

Om snel de hoogste en laagste waarde te vinden is er de functie MAX en MIN. Met =MAX(B2:B37) vraag je de hoogste waarde van deze cellen, en met =MIN(B2:B37) krijg je de laagste waarde uit de reeks. De functies GROOTSTE en KLEINSTE zijn subtieler: je kunt ook bijvoorbeeld de derde grootste of tweede kleinste opvragen. De grootste vind je met =GROOTSTE(B2:B37; 1); het getal 1 duidt de allergrootste aan. Met =GROOTSTE(B2:B37;2) krijg je de tweede grootste enzovoort. Op die manier kun je makkelijk een top 3 of top 10 samenstellen.

©PXimport

11 Verticaal zoeken

Stel, je hebt twee werkbladen met verschillende informatie over dezelfde mensen. Met VERT.ZOEKEN haal je informatie uit werkblad 2 op in werkblad 1. Om dat makkelijker te maken hebben we iedere persoon op beide tabbladen een uniek inschrijvingsnummer gegeven. Geef verder een naam aan het bereik op tabblad 2 waaruit je informatie wilt halen. In dit voorbeeld selecteren we in werkblad 2 de kolommen A en B en typen we in het naamvak linksboven de naam Adreslijst. In cel E2 van werkblad 1 plaatsen we de functie VERT.ZOEKEN. De opbouw is nu =VERT.ZOEKEN(A2;Adreslijst;2;ONWAAR). A2 verwijst naar de cel met het inschrijvingsnummer in het tweede werkblad, Adreslijst geeft het zoekbereik aan, 2 is het nummer van de kolom in werkblad 2 waar de gevraagde gegevens staan. Het laatste argument is een logische waarde waar je ONWAAR invult als je wilt dat de gevonden waarde exact moet overeenkomen.

©PXimport

12 Spaties wissen

Met de functie TRIM wis je overbodige spaties in tekst. Deze functie laat enkele spaties tussen woorden ongemoeid, maar zal spaties voor of na het woord weghalen. =TRIM(celbereik) komt van pas bij tekst die is geïmporteerd vanuit een ander programma. In sommige versies van Excel heet deze functie SPATIES.WISSEN.

©PXimport

13 Omwisselen

De inhoud van kolommen overbrengen naar rijen of omgekeerd kan met de functie TRANSPONEREN. Selecteer eerst de cellen waar de informatie in moet komen. Let op dat je evenveel cellen selecteert als de oorspronkelijke reeks. Hier hebben we de jaartallen in rij 8 getypt en de kwartalen in de A-kolom. Typ dan de functie =TRANSPONEREN en open de haakjes. Vervolgens sleep je over de cellen die je wilt omwisselen (hier van cel B2 tot E5). Sluit de haakjes en druk nu de toetsencombinatie Ctrl+Shift+Enter in. Daarmee maak je een matrixformule die vervat zit in accolades.

©PXimport

14 Maandelijkse aflossing

Als je leent voor een aankoop, hoeveel moet je dan maandelijks aflossen? Laten we ervan uitgaan dat je 25.000 euro (B1) leent, tegen 6% rente (B2) gedurende 5 jaar (B3). We tonen de formule in de wizard, maar je kunt ook gewoon typen. Bij Rente plaats je B2/12, want de rente slaat op een jaar en je wilt weten hoeveel je maandelijks betaalt. Bij Aantal-termijnen vermenigvuldig je B3 met 12, want je moet jaren omzetten in maanden. Het vak Hw betekent Huidige waarde, dat is 25.000 euro. Dit geeft de formule =BET(B2/12;B3*12;B1) of =BET(6%/12;5*12;25000).

©PXimport

15 Nepcijfers

Wanneer je met formules experimenteert, is het handig om over nepgegevens te beschikken. De functie ASELECTTUSSEN genereert willekeurige gegevens die tussen een aangegeven laagste en hoogste waarde liggen. De functie =ASELECTTUSSEN(50;150) produceert getallen tussen 49 en 151.

©PXimport

▼ Volgende artikel
Netflixen in bad en het weerbericht op je spiegel: 18x de leukste tech voor de badkamer
© ID.nl
Huis

Netflixen in bad en het weerbericht op je spiegel: 18x de leukste tech voor de badkamer

Dankzij slimme technologie voeg je comfort en luxe aan jouw badkamer toe. Denk aan vochtbestendige wifi- en bluetooth-speakers voor ontspannende muziek en speciale televisies voor je favoriete programma's. En met behulp van waterdichte e-readers hoef je je tijdens urenlange badderen geen moment te vervelen. Zelfs weegschalen, spiegels en douchekoppen zijn tegenwoordig slimmer dan ooit.

Vochtbestendige speaker: Sonos Roam 2

Natte handen? Geen probleem, want de Sonos Roam 2 bedien je met jouw stem. Verder is deze draadloze luidspreker IP67-gecertificeerd, waardoor er geen vocht kan binnendringen. Volgens de fabrikant houdt de oplaadbare accu het ongeveer tien uur vol, zodat je niet afhankelijk bent van netstroom. Handig is dat de Roam 2 met andere Sonos-speakers kan samenwerken. Verbind het apparaat met wifi en bepaal in een app welke afspeellijst, podcast of radiozender je wilt horen. Is er in jouw badkamer geen wifi-dekking? Koppel in dat geval een smartphone via bluetooth en stream alsnog muziek. De Roam 2 is in verschillende kleurstellingen te koop, namelijk zwart, wit, rood, blauw en groen.

Slimme douchekop: Hydrao Aloe

Met deze slimme douchekop bespaar je eenvoudig op het waterverbruik. Tussen de sproeistralen bevinden zich vijf ledlampen. Die geven het actuele waterverbruik weer. Aan het begin van de douchebeurt is de verlichting groen, maar na iedere tien liter toont de Hydrao Aloe een andere kleur. Bij rode knipperende lampjes heb je meer dan veertig liter water verbruikt. Je past het lichtschema in een app op je smartphone desgewenst aan. Deze douchekop is in drie uitvoeringen te koop.

Waterdichte e-reader: Kobo Libra Colour

Op de Kobo Libra Colour zie je alle boekomslagen, illustraties, afbeeldingen en notities in kleur. Ondanks het ruime schermformaat van 7 inch valt het gewicht mee. Dat bedraagt nog geen 200 gram. Lees dus gerust uren achtereen in bad. Met een interne opslagcapaciteit van 32 GB kun je flink wat e-books en luisterboeken opslaan. Je gebruikt de Libra Colour optioneel ook voor het maken van aantekeningen, al heb je daarvoor de los verkrijgbare Kobo Stylus 2 nodig. Deze e-reader is in een zwarte en witte behuizing te koop.

Badkamer-tv: SplashVision ESI-22

Vanuit bad heb je alle tijd om je favoriete tv-programma's te bewonderen. Dat kan natuurlijk met een geschikte smartphone of tablet, maar het is comfortabeler om een vochtbestendige televisie te plaatsen. SplashVision fabriceert beeldbuizen voor badkamers, zoals de ESI-22. Je monteert dit model in of op de wand. Een beelddiagonaal van 22 inch lijkt misschien klein, maar wegens de korte kijkafstand voldoet het meestal prima. Tegen een stevige meerprijs koop je deze televisie eventueel in een groter formaat van 27 of 32 inch. Installeer vanuit het besturingssysteem Google TV diverse bekende video-apps en kijk naar scherpe Full-HD-beelden. De ESI-22 is in drie smaken te koop, namelijk zwart, wit en grijs. Een waterdichte afstandsbediening is inbegrepen.

Infrarood spiegel met wifi: Eurom Sani Mirror LED wifi 600

Is het vaak koud in jouw badkamer? De Eurom Sani Mirror LED wifi 600 is een badkamerspiegel en infraroodpaneel in één. Dit is aangename stralingswarmte die aanvoelt met zonnestralen op je huid. Mooi meegenomen is dat de spiegel vanwege de verwarmingsfunctie niet meer beslaat. Er is aan de achterzijde ook nog ledverlichting ingebouwd. Gebruik de bedieningsknoppen aan de onderzijde om de temperatuur en verlichting te reguleren. Wanneer je het apparaat met wifi verbindt, stel je in de Eurom Smart-app eventueel een weekschema in. Kies tussen een spiegel met een witte of zwarte rand.

Vochtbestendige speaker: JBL Flip 7

De JBL Flip 7 vult jouw badkamer moeiteloos met heldere klanken. Een pluspunt is dat je de behuizing zowel rechtop als liggend kunt neerzetten. In combinatie met een batterijduur tot maximaal zestien uur vind je vast wel een geschikte plek. Valt de behuizing onverhoopt op de harde badkamervloer, dan is er nog geen man overboord. Zelfs na een val van één meter hoogte blijft de Flip 7 gewoon doorspelen. Bovendien voldoet deze robuuste bluetooth-speaker aan de IP68-norm. Het product is in allerlei vrolijke kleuren verkrijgbaar.

Slimme wc: Creavit WQ Smart Toilet

De Creavit WQ Smart Toilet oogt weliswaar als een doodnormale wc, maar niets is minder waar. Dit exemplaar heeft namelijk een zogeheten verwarmde onderdouche met föhnfunctie. Extra hygiënisch dus! Bovendien heeft het toilet een verwarmde zitting. Je kiest hierbij tussen zes temperatuurstanden. Gebruik de bijgesloten afstandsbediening om deze luxe wc te bedienen, zoals de temperatuur en de verlichting.

Waterdichte e-reader: Amazon Kindle (2024)

Deze Amazon Kindle is een betaalbaar leesmaatje voor in bad. Ondanks de relatief lage aanschafprijs voldoet de lichte behuizing aan de IPx8-norm. Hij is dus volledig waterdicht! Je kunt dit leesapparaat met één hand bedienen, want het 6inch-scherm is lekker compact. Sla aan de hand van 16 GB interne opslag al je favoriete e-books op. Je schaft deze uitvoering van de Kindle in een zwart of groen jasje aan.

Badkamer-tv: Sylvox 32" Smart Mirror YV

Met de Sylvox Smart Mirror haal je een badkamerspiegel en televisie ineen in huis. Het schermdiagonaal bedraagt 32 inch. Gunstig is dat Google TV is ingebakken. Voeg vanuit de Play Store bijvoorbeeld Netflix, Disney+ of YouTube toe en kijk naar video's in Full-HD-kwaliteit. Via HDMI en usb kun je ook nog externe bronnen aansluiten. Je gebruikt voor de bediening de aanraaktoetsen of waterdichte afstandsbediening. Let goed op welk type je aanschaft, want er is een opbouw- én inbouwmodel beschikbaar. Je betaalt voor laatstgenoemde optie honderd euro extra.

Lees ook: De geheime codes van Netflix: zo ontdek je verborgen genres en films

Vochtbestendige speaker: Sonoro Stream

De Sonoro Stream is speciaal ontwikkeld voor vochtige ruimtes. De afstandsbediening is namelijk waterdicht, waardoor je dit handzame audiosysteem probleemloos met natte handen bedient. Je kunt op verschillende manieren luisteren. Allereerst is er een bluetooth-adapter ingebouwd. Koppel dus een smartphone en open je favoriete muziek-app. De Stream kan ook rechtstreeks afspeellijsten en podcasts bij Spotify ophalen. Verbind het apparaat hiervoor met wifi. Dat geeft je meteen ook toegang tot tienduizenden internetradiostations van over de hele wereld. Mooi meegenomen is de aanwezigheid van een DAB+-tuner, zodat je bekende radiostations in een hoge audiokwaliteit kunt ontvangen. Het Duitse merk ontwikkelt dit product in drie kleurstellingen.

Spiegel met speakers: Mawialux Catina

Daar zit muziek in! Deze uitvoering van de Mawialux Catina bevat namelijk twee speakers. Verbind jouw smartphone met bluetooth en laat een afspeellijst op deze spiegel los. Verder heeft de Catina ook een datum- en tijdsaanduiding. Bepaal daarnaast de kleurtemperatuur van de dimbare achtergrondverlichting. Nuttig is de geïntegreerde spiegelverwarming. Je hebt hierdoor geen last van condensvorming. Let goed op welke versie je koopt, want de Catina is ook zonder interne speakers te koop. Het goedkoopste model meet 80 × 50 centimeter.

Waterdichte e-reader: PocketBook InkPad 4

Zoek je een ruime, waterbestendige e-reader, dan is de PocketBook InkPad 4 een interessante kandidaat. Vanwege het riante schermdiagonaal van 7,8 inch stel je bijvoorbeeld gemakkelijk grotere letters in. Dankzij een respectabele resolutie van 1872 × 1404 pixels ogen tekst en beeld erg scherp. Liever luisteren? De behuizing bevat een speaker, zodat je een audioboek, liedje of podcast kunt opzetten. Deze e-reader heeft 32 GB interne opslag.

Slimme weegschaal: Robi S11

Een uitgebreide slimme weegschaal hoeft helemaal niet zoveel geld te kosten. Neem bijvoorbeeld de Robi S11. Naast je gewicht meet je hiermee onder meer het vetpercentage, de spiermassa en het buikvet. Hiervoor gebruikt deze weegschaal acht sensors. Bekijk de resultaten op het uitgebreide display. Via bluetooth communiceert de S11 met diverse geschikte apps op je smartphone, zoals Fitbit, Samsung Health, Google Fit en Apple Gezondheid.

Vochtbestendige speaker: AquaSound EMN30-RW N-Joy

Als je onder de douche of in bad altijd naar muziek luistert, is een gespecialiseerd audio-inbouwsysteem het overwegen waard. AquaSound ontwikkelt geschikte producten, waaronder de hier besproken EMN30-RW N-Joy. Deze set bestaat uit een controller, bluetooth-versterker (30 watt) en twee inbouwspeakers. Tegen een meerprijs is er ook een versterker met een hoger uitgangsvermogen van vijftig of zeventig watt verkrijgbaar. Met behulp van de inbegrepen magnetische wandhouder kies je voor het 5inch-bedieningsdisplay een centrale plek in de badkamer. Kies hierop bijvoorbeeld Spotify, Deezer of Tidal en tik vervolgens op je favoriete afspeellijst. De speakers zijn in verschillende kleuren beschikbaar.

Wifi-badkamerspiegel: Bella Mirror Smart spiegel 60cm

Een slimme spiegel hoeft helemaal niet zo duur te zijn. Dit exemplaar van Bella Mirror heeft een bescheiden diameter van zestig centimeter, waardoor hij makkelijk in een bescheiden badkamer past. Verbind de spiegel via de Quality Heating-app met het draadloze thuisnetwerk om de tijd, de datum en het weerbericht te tonen. Een pluspunt is de anticondensoptie. Zodra je deze functie activeert, kan de spiegel niet beslaan. Er is ook nog heldere ledverlichting ingebouwd. Dit product is met een zwart of goudkleurig frame verkrijgbaar. Ten slotte kun je ook nog voor een frameloos ontwerp kiezen.

Handdoekverwarmer met wifi: Eurom Sani Bathroom Radiator 1000 wifi

De breed verkrijgbare Eurom Sani elektrische badkamerradiator ondersteunt een riant uitgangsvermogen van 1000 watt. Kies tussen twee standen. Zo kun je kortstondig de handdoeken tot maximaal zeventig graden opwarmen. Als alternatief verwarm je de hele badkamer tot een temperatuur van 37 graden. Verbind de radiator met wifi om de temperatuur op afstand te reguleren. Je kunt hierbij ook een tijdschema instellen. Op die manier stap je 's ochtends altijd in een voorverwarmde badkamer!

Vochtbestendige speaker: Sony XB100

Haal met de Sony XB100 een betaalbare IP67-gecertificeerde bluetooth-speaker van een bekend merk in huis. Je schaft een zwarte, grijze, blauwe óf oranje uitvoering aan. De behuizing van 7,6 × 7,6 × 9,5 centimeter is zéér compact. Verwacht dan ook geen groots geluid, maar voor deuntjes in de badkamer is dat ook helemaal niet nodig. Je luistert tenslotte veelal op korte afstand naar muziek of radio. Een volgeladen accu is goed voor een luistertijd van zo'n zestien uur. Het Japanse elektronicaconcern levert een riempje mee. Gebruik dat om de XB100 ergens aan op te hangen.

Waterdichte e-reader: Kobo Clara BW

De Kobo Clara BW is de goedkoopste e-reader van Kobo. Wie het apparaatje per ongeluk in bad laat vallen, leest daarna gewoon weer verder. De IPx8-gecertificeerde behuizing is namelijk bestand tegen zestig minuten onderdompelen. Het zwart-witte e-inkscherm van 6 inch voldoet voor leesfanaten prima. Vanwege een resolutie van 1448 × 1072 pixels ogen de letters scherp. Er is 16 GB interne opslag ingebouwd, waardoor je duizenden e-books kunt opslaan. Overige pluspunten zijn de voorgrondverlichting en het lichte gewicht van 174 gram.

▼ Volgende artikel
Wat doet 120 Hz voor je televisie of monitor, en heb je het wel echt nodig?
© ER | ID.nl
Huis

Wat doet 120 Hz voor je televisie of monitor, en heb je het wel echt nodig?

Als je de specificatielijst van een moderne televisie of monitor bekijkt, zie je achter het kopje 'verversingssnelheid' vaak een getal staan gevolgd door 'Hz'. Jarenlang was 50 of 60 Hz de standaard, maar tegenwoordig pronken fabrikanten met 100, 120 of zelfs 144 Hz. Klinkt sneller, en sneller is meestal beter, maar wat betekent het nou eigenlijk voor jouw kijkervaring? Is het een noodzaak voor iedereen, of vooral leuk voor fanatieke gamers?

Om te begrijpen wat die Hertz (Hz) doet, moet je een televisie of monitor niet zien als een statisch schilderij, maar als een soort digitale flipbook. Het beeld dat je ziet, wordt immers continu opnieuw opgebouwd. Een standaard 60Hz-scherm ververst het beeld 60 keer per seconde. Dat is voor het menselijk oog snel genoeg om een vloeiende beweging waar te nemen bij normaal tv-kijken, zoals het nieuws of een dramaserie. Een 120Hz-scherm doet dat dus dubbel zo vaak: 120 keer per seconde.

©DC Studio

Waarom zou je meer beelden per seconde willen?

Het grootste voordeel van een hogere verversingssnelheid is soepelheid. Hoe meer beelden er per seconde worden getoond, hoe vloeiender bewegingen eruitzien. Bij 60 Hz kunnen snelle acties soms wat schokkerig ogen of last hebben van bewegingsonscherpte, ook wel 'motion blur' genoemd. Bij 120 Hz blijven details scherp, zelfs als de camera snel draait of als er bijvoorbeeld een raceauto voorbij raast. Daarnaast voelt de besturing van games directer aan. Tussen het moment dat je een knop indrukt en het moment dat je actie op het scherm ziet, zit minder tijd. Dat verschil in milliseconden lijkt verwaarloosbaar, maar je brein pikt het direct op als een responsievere ervaring.

Het verschil tussen 120 en 144 Hz (en hoger)

Terwijl 120 Hz de nieuwe gouden standaard is voor televisies, zie je bij computermonitors vaak getallen als 144 Hz, 165 Hz of zelfs 240 Hz en hoger. Het principe blijft hetzelfde, maar de toepassing verschilt. 120 Hz is de limiet voor de huidige generatie spelcomputers, zoals de PlayStation 5 en Xbox Series X. Televisies richten zich daarom specifiek op dat getal. Pc-gamers hebben echter vaak krachtiger videokaarten die nóg meer beelden per seconde kunnen produceren. Daarom zie je monitors met 144 Hz of meer.

Is het verschil tussen 120 en 144 Hz zichtbaar? Voor de gemiddelde gebruiker nauwelijks. Waar de stap van 60 naar 120 Hz een wereld van verschil is die bijna iedereen direct ziet, is de stap naar 144 Hz of hoger vooral voer voor professionele e-sporters die elke mogelijke fractie van een seconde winst nodig hebben. Voor de consument die een monitor zoekt voor thuisgebruik en gaming, is alles boven de 120 Hz doorgaans een uitstekende keuze.

©ER | ID.nl

Heb jij het nodig?

Het antwoord op die vraag hangt volledig af van wat je met je scherm doet; of dat nu een tv of een gamemonitor is. Kijk je voornamelijk lineaire televisie, films en series via streamingdiensten? Dan is een 120Hz-scherm geen harde noodzaak, aangezien films doorgaans in 24 beelden per seconde worden geschoten. Toch hebben 100/120Hz-panelen in televisies vaak wel een betere beeldkwaliteit en kunnen ze die films rustiger weergeven dan goedkopere 60Hz-panelen.

Ben je echter een gamer? Dan is het antwoord volmondig ja. De nieuwste spelcomputers en moderne videokaarten zijn gemaakt om die hoge snelheden te benutten. Games spelen soepeler, zien er scherper uit tijdens actiescènes en je reageert sneller op wat er gebeurt. Als je nu een nieuwe tv of monitor koopt met het oog op de toekomst en gaming, is 120 Hz of hoger eigenlijk een vereiste op je wensenlijstje. Let er bij televisies wel op dat je beschikt over een HDMI 2.1-aansluiting, want alleen die kabel kan de enorme hoeveelheid data van 4K-beeld met 120 Hz verwerken.

Drie tv's met 120 Hz of meer

De meeste high-end tv's van dit moment ondersteunen 120 Hz voor spelcomputers (PS5/Xbox Series X) en gaan zelfs tot 144 Hz als je ze aan een krachtige gaming-pc hangt.

Als we kijken naar de huidige generatie televisies, kunnen we niet om de LG OLED evo C5 heen. Dit is de gloednieuwe opvolger van de populaire C4 en wordt gezien als de standaard voor gamers en filmliefhebbers. Hij beschikt over vier HDMI 2.1-poorten die de volle 144 Hz ondersteunen, wat hem toekomstbestendig maakt voor pc-gamers, terwijl hij naadloos samenwerkt met de PlayStation 5 en Xbox Series X op 120 Hz. Het nieuwe paneel heeft een nog hogere helderheid dan zijn voorganger, waardoor HDR-beelden nog meer impact hebben.

Daarnaast is de Samsung OLED S95F een absolute blikvanger in de winkels. Waar Samsung vorig jaar hoge ogen gooide met de S95D, doet de F-serie er nog een schepje bovenop met een vernieuwde antireflectielaag die nog beter werkt in lichte kamers. Dit model combineert de diepe zwartwaarden van OLED met de intense kleuren van Quantum Dots. Ook dit scherm ondersteunt verversingssnelheden tot 144 Hz en beschikt over de uitgebreide Gaming Hub van Samsung, waarmee je zelfs zonder console games kunt streamen.

Voor wie liever geen OLED wil, is de Samsung Neo QLED QN90F de meest courante keuze in het high-end lcd-segment. Dit 2025-model maakt gebruik van geavanceerde Mini-LED-technologie, waardoor de helderheid veel hoger ligt dan bij OLED-schermen. Dat maakt hem ideaal voor een zonovergoten woonkamer. Met een verversingssnelheid die oploopt tot 144 Hz en een extreem lage invoervertraging, is dit voor veel competitieve gamers de favoriete keuze.

Drie monitors met 120 Hz of meer

Bij monitors ligt de standaard tegenwoordig al hoger dan 120 Hz, omdat snelheid de uitkomst van een potje schieten of racen bepaalt. Deze modellen zijn populair op Kieskeurig.

Op het gebied van monitoren zien we dat 240 Hz langzaam de nieuwe standaard wordt voor de serieuze gamer. Een model dat momenteel erg goed scoort op Kieskeurig is de LG UltraGear 27GR83Q. Dit is een 27-inch IPS-scherm met een razendsnelle verversingssnelheid van 240 Hz. In tegenstelling tot oudere modellen biedt dit scherm een extreem snelle responstijd van 1 milliseconde, waardoor je in snelle shooters geen last hebt van wazige beelden. Het is een van de meest complete monitoren van dit moment die zowel voor pc als console geschikt is.

Zoek je de absolute top in beeldkwaliteit, dan is de Samsung Odyssey G6 (G60SD) een model dat je veel ziet. Dit is een moderne OLED-monitor met een verversingssnelheid van maar liefst 360 Hz. Hoewel dat misschien overkill klinkt, zorgt de combinatie van de OLED-techniek en deze snelheid voor een ongekend vloeiende en scherpe ervaring. Het scherm heeft bovendien een nieuw koelsysteem waardoor de kans op inbranden – een angst bij oudere OLED-monitoren – aanzienlijk is verkleind.

Voor wie een beperkter budget heeft maar wel snelheid wil, is de MSI MAG 27CQ6F een actuele hardloper. Dit is een gebogen scherm (Curved) met een snelheid van 180 Hz, wat net dat beetje extra soepelheid geeft ten opzichte van de standaard 144 Hz-schermen. Het paneel biedt een hoog contrast en is daarmee een uitstekende instapper voor wie zijn game-ervaring wil upgraden zonder direct de hoofdprijs te betalen.