Veel films, series en documentaires bevatten een timelapse. Een scène met een versnelde weergave van de werkelijkheid. Auto's en vliegtuigen razen voorbij. Zelfs de sterrenhemel draait duizelingwekkend snel over ons heen. Wist je dat je eenvoudig zelf een timelapse kunt maken?

01 Langzaam filmen

Kort samengevat is een timelapse een film samengesteld uit foto's die met tussenpozen van enkele seconden of minuten zijn gemaakt. Een gewone filmcamera legt doorgaans vijfentwintig of dertig beelden per seconde vast. Tijdens het afspelen wordt hetzelfde aantal beeldjes per seconde op het scherm getoond. Vandaar dat een film even snel afspeelt als dat het is opgenomen. Wat je op het scherm ziet, gaat even snel als in het echt.

Maar het is ook mogelijk om veel langzamer op te nemen. Desnoods maar één beeldje per seconde. Voor gewone films is dat niet aan te raden, omdat het beeld dan enorm schokkerig wordt en bewegingen niet langer vloeiend verlopen. Het is wel de perfecte manier om een spannende timelapse op te nemen.

©PXimport

In een timelapse verloopt de tijd aanzienlijk sneller dan in het echt.

In de hoogste versnelling

De truc van een timelapse is dat er gedurende een langere periode foto's worden gemaakt, maar dat deze in de uiteindelijke film in een fractie van de tijd worden afgespeeld. Daarmee wordt de actie enorm versneld. Processen die in het echte leven tergend langzaam verlopen of voor het blote oog lijken stil te staan, veranderen hiermee in spannende en verrassende actiescènes. Plotseling wordt zichtbaar wat wij zelf niet kunnen zien.

Bij een timelapse film je als het ware in een tergend langzaam tempo. Dat kan één beeldje per seconde zijn, maar ook een foto elke tien seconden, eens per minuut, of om de paar minuten. Als je wilt is een opname per uur of etmaal ook mogelijk. Geduld en de accuduur van het toestel zijn zo'n beetje de enige beperkingen. De tijd waarbinnen een enkele foto gemaakt wordt, heet een interval.

02 Gewoon met een smartphone

De eenvoudigste manier om de kracht van een timelapse te ontdekken, is door er zelf een te maken. Dat was vroeger een tijdrovende klus, maar tegenwoordig zijn er van die handige smartphones (en tablets) en laten daar nu kant-en-klare apps voor bestaan waarmee echt iedereen in een handomdraai een fraaie timelapse kan maken.

In deze cursus gebruiken wij een iPhone met daarop iMotion HD van Fingerlab SARL. De app is gratis en maakt timelapse-filmpjes in HD-kwaliteit.

©PXimport

iMotion HD is een timelapse-app voor de iPhone en uiteraard ook de iPad.

Heb je een Android-toestel, dan zijn daar ook diverse apps voor beschikbaar, zoals Lapse It van Interactive Universe. Er is een gratis Lite-versie en een betaalde Pro-versie (1,99 euro). De werking komt in grote lijnen overeen met de iPhone-app.

©PXimport

Op Android kan bijvoorbeeld Lapse It gebruikt worden om een timelapse te maken.

03 iMotion HD

De basiswerking van iMotion HD is simpel. Je kiest new movie op het startscherm, controleert of time-lapse is geselecteerd, gebruikt de schuifregelaar om een interval te kiezen, geeft eventueel een filmtitel op en tikt op start. De camera wordt geactiveerd en nu staat de app paraat. Je richt het toestel en tikt onderin op start.

©PXimport

Kies een interval en druk op start.

Vervolgens blijft de telefoon in een vast ritme opnamen maken, eentje per interval. Net zolang tot je twee keer op stop tikt. Daarna wordt meteen een voorvertoning van de timelapse op het scherm getoond. Hopelijk heb je al meteen een leuk effect te pakken. Valt het tegen? Niet getreurd, we geven in deze cursus veel aanwijzingen om de beste en leukste timelapses te maken.

©PXimport

Starten en stoppen van de timelapse is een kwestie van een druk op de knop.

04 Proefopname

Een plek waar mensen, dieren of voorwerpen in beweging zijn, is prima geschikt om een eerste start te maken met je timelapse. Zoals een drukke weg, publiek in een winkelcentrum, hijskranen aan het werk, eenden in een vijver of gewoon wat vogels in je eigen achtertuin of op het balkon.

Omdat iMotion HD per interval slechts één foto maakt, moet de app langere tijd draaien om een timelapse van voldoende lengte te krijgen. Daarom is het verstandig om eerst een korte testopname te maken. Dat kan door de app bijvoorbeeld een minuut te laten draaien met een interval van een seconde. Zo krijg je een heel bescheiden timelapse zonder er lang op te hoeven wachten. Puur en alleen om in te schatten hoe het effect eruitziet.

Met losse handen

Het opnemen van een timelapse duurt best lang. Dan is het prettig als je de smartphone niet al die tijd hoeft vast te houden. Plaats het toestel liever op een statief, zet hem ergens tegenaan, of klem hem tussen bijvoorbeeld twee dikke boeken.

Op een gewoon statief past een smartphone niet, maar er bestaan speciale ministatieven, zoals de Joby GripTight GorillaPod Stand en de Joby GripTight Micro Stand (www.joby.com). Heb je een telefoonhouder in de auto of op de fiets, dan kan je die vast ook gebruiken om een leuke actiefilm te maken. De camera is immers al naar voren gericht. Zelfs een lange rit vat je dan samen in een leuke korte timelapse. Ook uit de hand zijn korte timelapses te maken. Terwijl je loopt bijvoorbeeld. Dit soort filmpjes zijn wel wat schokkeriger omdat de camera flink beweegt, maar dat geeft juist een interessant dynamisch effect.

©PXimport

Maak het je gemakkelijk met een ministatief voor je smartphone.

05 Stoppen en weer doorgaan

Gebruik de proefopname om te bepalen of de camera op de beste plek gericht is. Door te kijken naar alles wat beweegt, maar ook wat stilstaat in beeld. Zo doe je vrijwel zeker een paar leuke ideeën op.

Het stromen van auto's en voetgangers is bijvoorbeeld al leuk, maar is er toevallig een stoplicht in beeld, dan valt het je vast op dat alles zich eerst relatief langzaam voor een rood licht ophoopt, om vervolgens razendsnel over de weg uit te vloeien zodra het licht op groen springt. In een timelapse met versnelde tijd ziet dat er best komisch uit. Laat je de camera lang genoeg draaien, dan is dit herhalende proces van druppelsgewijs ophopen en razendsnel leegstromen perfect te zien.

06 Kort en krachtig

Een timelapse is de perfecte manier om een proces dat in het echt lang duurt, kort en krachtig in beeld te brengen. Het schutten van een sluis voorbeeld. Het duurt lang voordat het waterniveau voldoende gedaald of gestegen is voordat er schepen in of uit de sluis varen. Misschien wel een kwartier of langer. Leg je dit volledig op film vast, dan krijg je een lange en verschrikkelijk saaie film.

Een timelapse is hier de perfecte oplossing. Met de app neem je het hele proces op met een interval van bijvoorbeeld tien of twintig seconden, waarna een korte timelapse van hooguit enkele minuten overblijft. Daarin stijgt en daalt het waterpeil razendsnel en racen de boten er doorheen. Ook een zonsondergang is een mooi onderwerp en zelfs een doorsnee wolkenlucht. Want wat voor ons gezien tergend langzaam voorbij trekt, vliegt in een timelapse in no-time voorbij.

07 Op maat gesneden

Het interval stem je af op het onderwerp. Gaat het om bewegingen die met het oog waarneembaar zijn, zoals verkeer op een weg, dan kiezen we meestal een kort interval. Er is al beweging, dus hoeven we het slechts lichtjes te vertragen.

Zijn de bewegingen niet of amper te zien, dan is een lang interval beter. Bijvoorbeeld als we een smeltend ijsblokje filmen. Elke seconde een foto maken heeft dan geen zin. Het smelten gaat bij kamertemperatuur erg langzaam en kan zomaar anderhalf uur in beslag nemen. Je krijgt dan te veel dezelfde foto's, wat de timelapse langdradig maakt. Tien seconden of langer is hier een beter interval. Experimenteer daarom altijd met het interval voordat je een langdurige opname start.

©PXimport

Het smelten van een ijsblokje duurt anderhalf uur. Een timelapse toont het in dertig seconden.

Draaien maar

Met een smartphone op een statief heb je steeds dezelfde omgeving in beeld. Alleen wat beweegt zal zich verplaatsen. Om wat meer dynamiek in het beeld te brengen, is het een idee het toestel langzaam te draaien. Dat mag langzaam gebeuren, want in de uiteindelijk timelapse wordt alles toch versneld.

Een goedkope truc is door een kookwekker te gebruiken. In diverse winkels zijn voor weinig geld exemplaren te koop met een vlakke bovenkant. Daarop kan je met een beetje handigheid eenvoudig je telefoon zetten. Bijvoorbeeld met ministatief en al, of door een steuntje of een plakstrip te gebruiken. In een uur draait de kookwekker rond. Met als bonus een rinkelende bel zodra de cirkel voltooid is. Er zijn wel wat beperkingen. Want de maximale draaitijd is dus een uur (minder mag natuurlijk wel altijd) en de camera draait altijd linksom.

©PXimport

Een kookwekker kan dienen als goedkoop draaiplateau.

08 Van draaitijd naar speeltijd

Hoe kleiner het interval, hoe eerder je voldoende opnamen hebt voor een korte timelapse. Gebruik je echter een lang interval, dan duurt het een behoorlijke tijd voordat je genoeg beeldjes hebt verzameld voor een filmpje van voldoende lengte. Hoe weet je van tevoren hoe lang je moet doorgaan?

Daar komen we achter door terug te redeneren. Afspelen doen we namelijk meestal met de standaardsnelheid van films: vijfentwintig beelden per seconde. Dus vijfentwintig intervallen (beeldjes) vormen samen een speeltijd van exact een seconde. Dit betekent dat als je een interval van één seconde instelt in iMotion HD, je pas na vijfentwintig seconden genoeg materiaal hebt voor precies een seconde in de eindfilm. Voor een beetje timelapse moet je daarom minutenlang opnemen. Want pas na vijf minuten heb je in dit voorbeeld een timelapse van twaalf seconden.

09 Timelapse opslaan

Zodra je met iMotion HD een timelapse hebt gemaakt, is het zaak deze op te slaan in de filmrol. In het hoofdscherm van de app tik je op my movies voor een overzicht van de opgenomen fotoreeksen. Kies een reeks uit en vervolgens is onderin het scherm met een schuifregelaar de afspeelsnelheid te regelen. Zo kan je het effect nog eens optimaal afstellen.

Tik je op tools, dan kan je snel naar het begin en het einde toespringen, of de timelapse beeldje voor beeldje bekijken. Bevalt een beeldje niet, dan kan het uit de reeks verwijderd worden. Dat is onder andere handig als er aan het begin of het einde een paar onbruikbare beeldjes zitten. Zodra je tevreden bent sla je de timelapse als een filmpje op met een tik op export.

©PXimport

Tijdens het exporteren worden de foto's samengevoegd tot een echte timelapse.

Van HD naar Full HD

Met de gratis versie van iMotion HD kan een film in HD-kwaliteit (1280 bij 720 pixels) bewaard worden. Wil je liever Full HD hebben (1920 bij 1080 pixels) dan kan dat via een eenmalige in-app-aankoop van 1,79 euro. Je kunt de film in de filmrol van de telefoon bewaren, maar onder andere ook rechtstreeks op Facebook of YouTube neerzetten en via E-mail versturen.

Grappig detail is dat je tijdens het exporteren linksboven via de optie photo zelfs de individuele plaatjes mag opslaan. Dat legt wel flink beslag op het geheugen, maar dit kan handig zijn als je liever handmatig een timelapse in elkaar zet met software op de computer of de mooiste opnamen eruit wilt pikken om aan je fotoverzameling toe te voegen.

©PXimport

De timelapse kan ook meteen gedeeld worden met vrienden.

10 Met een camera

Ook met een spiegelreflexcamera kan je een timelapse maken. Deze toestellen bieden een hogere beeldkwaliteit dan smartphones, zodat de timelapses werkelijk van het beeld spatten. Nadeel is wel dat er geen kant-en-klare films uit het toestel komt rollen. Er staan honderden of zelfs duizenden foto's op het geheugenkaartje en daar maak je via software op de computer zelf een timelapse van. Dat klinkt misschien wat ingewikkeld, maar is gelukkig een eenvoudig klusje.

11 Intervalfunctie

Als je camera een intervalfunctie heeft, kan je meteen aan de slag. Die zit er helaas niet altijd op en dan heb je een losse afstandsbediening nodig. Voor alle bekende merken zijn die verkrijgbaar, zowel merkspecifiek als universele. Voor een paar tientjes kan je al klaar zijn.

Het is belangrijk dat je een afstandsbediening koopt die specifiek voor je toestel bedoeld is. De handleiding van de camera en de website van de camerafabrikant of de leverancier de afstandsbediening helpen je hierbij. Raadpleeg bij twijfel een fotozaak, die kan je er alles over vertellen. Belangrijk is dat er een intervalfunctie op de afstandsbediening zit, waardoor de camera automatisch een reeks foto's kan maken.

©PXimport

Met een losse afstandsbediening voeg je een intervalfunctie aan de camera toe.

12 Afstandsbediening instellen

De camera stel je in net als wanneer je een gewone foto maakt. Daar mag je jouw favoriete camerastand voor gebruiken, bijvoorbeeld de Auto-, P-, of Av-stand. Maak een paar testfoto's om te controleren of de belichting en de scherpte in orde zijn. Gooi die testopnames meteen weer weg, om te voorkomen dat ze straks per ongeluk in de timelapse terechtkomen.

Sluit daarna de afstandsbediening aan en kies een interval dat goed bij het onderwerp past, net zoals we daarnet met de smartphone hebben gedaan. Je kunt weer kiezen uit een interval van secondes, minuten of zelfs uren.

Vervolgens geef je het aantal te maken opnamen aan. Vaak betekent de waarde nul dat de camera doorgaat totdat je het genoeg vindt. Erg handig, want dan hoef je niet vooraf uit te rekenen hoeveel foto's er nodig zijn. Verder is eventueel een pauze in te stellen, zodat de intervallen wat verder uit elkaar komen te liggen.

Ben je een ervaren cameragebruiker, dan is het een idee de belichting, witbalans en scherpstelling handmatig in te stellen zodat die in alle opnamen exact hetzelfde blijft.

Lange adem

Langdurige opnamen putten een accu behoorlijk uit. Ook al maak je relatief weinig foto's, de telefoon of camera staat wel continu aan. Zorg daarom dat je met een volledig opgeladen accu begint, om te voorkomen dat de stroom halverwege uitvalt.

Dim het scherm zoveel mogelijk. Dat scheelt enorm in het energieverbruik. Een smartphone houdt het verder een stuk langer uit als je binnenshuis de adapter gebruikt of onderweg een krachtige mobiele accu aansluit.

Is de intervaltijd lang, zorg dan dat de slaapstand van een camera niet actief wordt. Via een menu-optie is die tijdelijk te verlengen of zelfs uit te schakelen.

13 Timelapse maken en opslaan

Zijn de opnamen gemaakt? Zet ze dan bij elkaar in een map op je computer. Dankzij de nummering in de bestandsnamen staan ze meteen in de juiste volgorde voor de timelapse. De foto's voeg je met een videobewerker samen tot een heuse timelapse. Daar kan je bijvoorbeeld het gratis programma Movie Maker van Microsoft voor gebruiken.

©PXimport

Laad de fotoreeks in Microsoft Movie Maker.

Via Video of foto toevoegen laad je alle foto's die samen de timelapse moeten. Zodra ze zijn ingeladen, ga je naar tabblad Bewerken onder het kopje Opties voor video. Zorg dat de foto's nog steeds geselecteerd zijn (gebruik eventueel sneltoets Ctrl+A om dat alsnog te doen) en geef via het veld Weergaveduur aan hoe lang elke foto getoond moet worden. Dat bepaalt de afspeelsnelheid van de timelapse. Bijvoorbeeld 0,04 voor vijfentwintig beelden per seconde (oftewel 1/25 van een seconde per foto). Vervolgens sla je de film in het door jou gewenste formaat op via Film opslaan op tabblad Start.

©PXimport

Geef de weergaveduur voor de foto's in.

14 Geluid toevoegen

Een timelapse bevat standaard geen geluid of muziek, omdat het een film is die wordt samengesteld uit losse foto's. In Movie Maker kan je via Muziek toevoegen op het tabblad Start alsnog muziek toevoegen. Dat kan een lokaal muziekbestand zijn of een gratis dan wel betaald muzieknummer via diensten als AudioMicro, Free Music Archive en Vimeo.

Een andere mogelijkheid is met een smartphone of losse dictafoon ter plaatse geluid opnemen en daar een fragment uit gebruiken tijdens de filmmontage. Het geluid zal niet synchroon lopen met het beeld, maar dient puur voor de sfeer.

©PXimport

Voeg eventueel geluid of muziek aan de timelapse toe.

Met de huidige energieprijzen letten we allemaal extra op ons stroomverbruik. Zuinig aandoen klinkt logisch, maar is best lastig als je niet weet waar de echte energieslurpers zitten. Soms zitten de kosten in een onverwachte hoek. We zetten vijf apparaten op een rij die meer stroom verbruiken dan je waarschijnlijk denkt.

Altijd doen: energielabel checken of instellingen aanpassen

Als je iets in huis moet vervangen, kijk in de winkel dan altijd eerst naar het energielabel. Dat geeft een duidelijk beeld van het stroomverbruik. Blijf je liever nog even bij je huidige toestel, dan helpt het om zuiniger met de instellingen om te gaan. Denk aan het aanpassen van de standby-stand of het apparaat alleen gebruiken op momenten waarop de stroomprijs lager ligt. Dat levert al snel tientallen euro's voordeel op.

©EPREL

1. Kokendwaterkraan: 133 euro per jaar

Meteen kokend water uit de kraan: wie eenmaal een Quooker heeft, wil niet meer zonder. Maar realiseer je wel dat zo'n kraan het water doorlopend op temperatuur moet houden. En dat zie je terug op je energierekening. Een voorbeeld: een gezin van drie personen gebruikt gemiddeld zo'n 10 liter kokend water per dag via een Quooker. Om dit water te verwarmen, is jaarlijks ongeveer 423 kWh aan energie nodig (bron: ANWB Energie) . Daarnaast kost het op temperatuur houden van het water nog eens 87,5 kWh per jaar. Dit komt neer op een totaal energieverbruik van 511 kWh per jaar. Stel dat je een energiecontract hebt waarbij je gemiddeld 0,26 euro per kWh betaalt, dan kost de kraan je 133 euro per jaar. Je moet dus zelf de afweging maken of je het extra comfort vindt opwegen tegen de extra kosten.

2. Wifi-versterker: 23 euro per jaar

Overal goede wifi in huis: we kunnen niet meer zonder. Zeker wanneer je veel thuis werkt, graag streamt of kids hebt die niet achter hun gameconsole zijn weg te slaan, is een must. Grote kans dus dat je een of meerdere wifi-versterkers of repeaters gebruikt. Omdat die 24/7 hun werk doen, kost dat meer dan je misschien denkt. De gemiddelde wifi-versterker – je hebt ze met verschillende wattages – verbruikt jaarlijks 88 kWh. Dat kost je per jaar dus ongeveer 23 euro per repeater.

3. Televisie: afhankelijk van grootte en schermresolutie

Niet verrassend: het stroomverbruik van een televisie is afhankelijk van het formaat van het scherm. Een 65inch-televisie verbruikt bijvoorbeeld twee keer zo veel stroom als een 43inch-exemplaar met hetzelfde energielabel. Vooral de resolutie van het scherm maakt veel uit voor het verbruik. Grotere beeldschermen hebben een hogere resolutie om een scherp beeld te krijgen, zoals een 4K- of zelfs 8K-resolutie. 8K-televisies verbruiken flink meer energie dan een 4K-televisie die net zo groot is. Bij televisies wordt daarom ook vaak het stroomverbruik apart vermeld voor zowel de SDR- als de HDR-video. In dit geval staat SDR voor Standard Dynamic Range met een resolutie van 1080p en HDR voor 4K-content.

Doordat er hier zo veel variabelen een rol spelen, kunnen we geen richtbedrag berekenen. Met deze gegevens en de uitleg over verbruik uitrekenen in het kader hierboven kun je dit het beste zelf doen.
Lees ook: Dit zijn de 11 best geteste televisies van 2025

4. Extra koelkast - tussen de 30 en 36 euro

Wanneer ze een nieuwe koelkast kopen, zetten veel mensen hun oude koelkast in de schuur of garage. Handig, maar houd er rekening mee dat oude koelkasten wel een stuk minder zuinig zijn dan nieuwe. Stel dat je een simpele, eendeurs oude koelkast als extra koelruimte gaat gebruiken. Grote kans dat zo'n koelkast dan energielabel D, E of zelfs F heeft. Daarvan is het gemiddelde jaarverbruik respectievelijk 113, 130 en 139 kWh. Dat kost je op jaarbasis al snel tussen de 30 en 36 euro op jaarbasis extra.

Het kan dus slimmer zijn om in plaats daarvan één grotere koelkast in de keuken neer te zetten. Neem een energiezuinig model als de Samsung RB38C607AB1: die heeft een koelinhoud van 273 liter en een vriesinhoud van 114. Verbruik op jaarbasis? 108 kWh, dus ongeveer 28 euro. Dat is dus lager dan die simpele, oude eendeurs koelkasten die we hierboven hebben aangehaald!

Weet je niet zeker of je aan één koelkast genoeg hebt? Veel mensen leggen uit gewoonte alles in de koelkast, maar dat is zonde van de ruimte én de energie. Sommige producten horen er zelfs liever niet in: tomaten, komkommers, avocado's en aubergines verliezen door de kou hun smaak. Daarnaast zijn harde groenten zoals pompoen, knolselderij en winterpeen op een koele plek in huis wekenlang houdbaar zonder koeling. En waarom zou je zes flessen frisdrank tegelijk koelen? Er pas een nieuwe fles in zetten wanneer de oude bijna leeg is werkt net zo goed.

Wil je de tweede koelkast toch houden, zet hem dan alleen aan wanneer je hem echt nodig hebt, bijvoorbeeld wanneer je je hele familie hebt uitgenodigd voor het kerstdiner of wanneer je je verjaardag viert.

5. Consoles en gaming-pc's - tussen de 45 en 365 euro

Ben je een fervent gamer of heb je kinderen die dat zijn? Afhankelijk van het apparaat waarmee er gegamed wordt, kunnen de kosten flink oplopen. Gebeurt dat op een Xbox of PlayStation, dan verbruikt deze tussen de 150 en 160 watt per uur. Game je 3 uur per dag, dan zit je per jaar zo aan de 45 euro.

Maar pas écht in de papieren loopt het met een game-pc: het verbruik zo'n machine komt gemiddeld per jaar – inclusief monitor – uit op ongeveer 1.400 kWh. Je hebt het dan, bij een tarief van 0,26 euro/kWh, over zo'n 365 euro. En dat staat gelijk aan het energieverbruik van drie koelkasten. Wil je echt besparen, dan is een gameconsole dus de betere keuze. En door hem echt uit te zetten in plaats van op stand-by wanneer je hem niet gebruikt, ben je nog voordeliger uit.

Een nieuwe laptop koop je niet zomaar. Het aanbod is groot, de verschillen in prijs en prestaties nog groter. Processors, opslag, schermtechniek en aansluitingen veranderen steeds, waardoor kiezen lastig blijft. De beste laptop is die past bij wat jij ermee doet: werk, studie, streamen of zwaardere taken als gamen of videobewerking. In deze koopgids lees je waar je anno 2025 (en ook al een beetje anno 2026) op let en hoe je binnen jouw budget een laptop vindt die lang meegaat.

Wanneer je een nieuwe laptop wilt kopen, dan is er aan keuze geen gebrek. Je moet dus goed weten waar je naar op zoek bent en dat begint bij je doel: wat ga je met de laptop doen en waar gebruik je hem? Bij een laptop die voor je werk of studie veel onderweg gebruikt wordt, zijn het gewicht en de accuduur bijvoorbeeld belangrijke aandachtspunten. Gebruik je een laptop voornamelijk thuis zonder extra randapparatuur, dan is een groter scherm fijner en maakt het gewicht weer minder uit. Belangrijk is dat je een realistisch budget bepaalt dat rekening houdt met je wensen. We raden je sowieso aan om minimaal 700 euro uit te trekken: vanaf dat prijsniveau krijg je zonder al te veel concessies een bruikbare 16 GB RAM en 512 GB-ssd. Wil je serieus aan de slag met fotobewerking of een heel goede bouwkwaliteit, mik dan op 900 tot 1200 euro zodat bijvoorbeeld een beter scherm tot de mogelijkheden behoort. Wil je serieus gamen of zware 4K-video's bewerken? Reken dan op minimaal 1200 euro voor een laptop met losse gpu en extra koeling. Ligt je budget lager, overweeg dan refurbished zakelijke modellen of een Chromebook als je vooral online werkt.

Snelle checklist

✅Bepaal waarvoor je de laptop vooral gebruikt (werk, studie, gamen, reizen)
✅Kijk naar formaat en gewicht als je vaak onderweg bent
✅Let op accuduur en schermhelderheid bij gebruik buiten
✅Ga voor minimaal 16 GB RAM en 512 GB ssd-opslag
✅Controleer aansluitingen (usb-c met laden en video, HDMI 2.0 of hoger)
✅Vergelijk toetsenbordcomfort en bouwkwaliteit
✅Controleer of onderdelen later uitbreidbaar zijn (RAM, ssd)

Schermformaat

Het beeldscherm bepaalt voor een belangrijk gedeelte het formaat van een laptop. Wanneer je een laptop veelvuldig buitenshuis wilt gebruiken, raden we je een 13- of 14inch-scherm aan. Een 14inch-laptop is wat ons betreft de ideale combinatie tussen een scherm waarop je comfortabel kunt werken en de draagbaarheid onderweg. We gaan er daarbij wel vanuit dat een laptop thuis of op je werkplek voornamelijk met een los beeldscherm gebruikt wordt als je echt langdurig werkt. Gebruik je geen los scherm en neem je je laptop nooit mee, dan is een wat groter 15- of 16inch-scherm wel fijn. Gebruik je een laptop vooral buitenshuis? Let dan op de schermhelderheid: voor gebruik in lastige lichtomstandigheden is minimaal 400 nits aan te raden. Daarnaast zijn matte schermen minder gevoelig voor storende reflecties, terwijl glanzende schermen vaak een levendiger beeld geven maar sneller spiegelen in fel licht.

Een Full-HD-scherm is ook op goedkope laptops tegenwoordig gelukkig de standaard en op een 14inch-scherm heb je hiermee een scherp plaatje. Op een 14inch-laptop is de meerwaarde van een 4K-scherm beperkt, al kan een scherm met wat hogere resolutie als 2880 x 1620 of 2560 x 1600 pixels wel prettig zijn. Voor grotere laptops geldt dat nog sterker. We zien dat de markt steeds meer verschuift van 16:9- naar 16:10-schermen. In plaats van een resolutie van 1920 x 1080 pixels heb je dan een scherm met 1920 x 1200 pixels. Die extra verticale ruimte maakt spreadsheets en websites zichtbaar prettiger zonder dat de behuizing significant groter wordt.

©Dell | Shaun Lucas

Beeldkwaliteit

Naast dat je ook op goedkopere laptops tegenwoordig een bruikbare resolutie krijgt, is ook een IPS-scherm steeds meer standaard geworden. Hierdoor is de beeldkwaliteit over het algemeen beter dan een aantal jaar geleden, toen er vooral TN-schermen op goedkopere laptops gebruikt werden. Uiteraard zijn er nog wel verschillen tussen goedkopere en duurdere IPS-panelen, maar de kwaliteit van een goedkoop IPS-paneel is doorgaans een stuk beter dan die van een goedkoop TN-paneel. Duurdere IPS-panelen hebben een betere kleurweergave omdat ze een groter gedeelte van het kleurspectrum kunnen weergeven. Goedkope panelen kunnen vaak niet alle kleuren goed weergeven, waardoor ze niet heel geschikt zijn voor serieuze fotobewerking. Daarnaast is oled sterk in opmars en bij laptops vanaf 800 euro is er genoeg keuze als je op zoek bent naar een oledscherm. Oled heeft als voordeel dat het contrast veel hoger is dan bij IPS-schermen, omdat de individuele pixels uitgeschakeld of gedimd kunnen worden. Ook is de kleurweergave over het algemeen goed, waardoor een oledscherm er al snel indrukwekkend uitziet. Een nadeel kan zijn dat oledschermen op laptops doorgaans PWM (pulse-width modulation) gebruiken om de helderheid te regelen en niet iedereen dat comfortabel vindt. Een andere schermtechniek die in opkomst is, is het mini-ledscherm. Dit is een IPS-scherm waarvan de achtergrondverlichting bestaat uit mini-leds die in zones aangestuurd kunnen worden. Hierdoor is het contrast veel beter dan bij traditionele achtergrondverlichting, waardoor de eigenschappen van een oledscherm benaderd worden.

©ASUS

©HP

RAM en opslag

Windows 11 heeft genoeg aan 8 GB RAM, maar dat is een hoeveelheid werkgeheugen die we in 2025 afraden. Software stelt steeds meer eisen en het is wel zo prettig als je tijdens het werken meerdere vensters en programma's naast elkaar kunt gebruiken. Kies dus voor minimaal 16 GB RAM. Op een krachtige laptop voor videobewerking of een krachtige gamelaptop raden we je 32 GB RAM aan. Kies ook als je weinig eisen hebt minimaal een ssd met een capaciteit van 512 GB. Een kleinere ssd wordt namelijk wel heel krap als je wat programma's op je laptop installeert. Wil je gamen? Dan is een ssd van 1 TB wat ons betreft het minimum. Moderne spellen vereisen vaak ergens tussen de 40 en 100 GB opslagruimte. Het is toch wel prettig om een paar spellen tegelijkertijd te kunnen installeren, zeker omdat het downloaden en installeren door de grote omvang ook steeds meer tijd in beslag neemt. Let erop dat het bij veel laptops niet mogelijk is om het werkgeheugen later uit te breiden of te vervangen. Bij gamelaptops of krachtigere workstations kan dat doorgaans nog wel. De opslag is bij veel laptops wel te vervangen omdat er meestal gebruik wordt gemaakt van een M.2-NVMe-ssd. Sommige laptops hebben een tweede M.2-slot.

©Adnan Ahmad Ali - stock.adobe.com

Toetsenbord

Het toetsenbord is een van de belangrijkste onderdelen van een laptop en bepaalt in grote mate hoe fijn je kunt werken. In de praktijk zijn er grote verschillen tussen het tikcomfort van laptops. Sommige toetsenborden geven een duidelijke feedback als je een toets indrukt, terwijl andere toetsenborden geen duidelijk drukpunt hebben. Op heel dunne laptops hebben de toetsen soms minder travel, wat zorgt voor een minder comfortabele tikervaring. Op goedkope laptops zit er soms speling in het toetsenbord, wat vervelend is als je langere stukken wilt tikken. Soms vind je in reviews informatie over het tikcomfort, maar in het echt uitproberen heeft wel onze voorkeur. Werk je veel met getallen, dan is een numeriek veld waarschijnlijk onmisbaar en moet je in de praktijk kijken naar laptops met minimaal een 15inch-scherm.

Een verlicht toetsenbord lijkt misschien een onbeduidend detail, maar is in de praktijk een heel fijne toevoeging. Laptops gebruik je immers vaak ook onderweg, waarbij de verlichting niet altijd zo goed is als op je werkplek thuis. Dan is het toch wel fijn als je kunt zien op welke toetsen je drukt als je naar je toetsenbord kijkt.

©Hairem - stock.adobe.com

Aansluitingen

Uiteraard is het belangrijk dat je laptop alle aansluitingen heeft die je nodig hebt, waarbij je extra moet letten op de mogelijkheden van de usb-c-poorten. Een laptop zonder usb-c-poort die ook geschikt is voor laden en het aansluiten van een beeldscherm zouden we zelf niet meer kopen. Als een laptop thunderbolt 4 of 5 ondersteunt, dan weet je zeker dat je een usb-c-poort met alle mogelijkheden krijgt, met ondersteuning voor heel hoge overdrachtssnelheden van 40 of zelfs 80 Gbit/s (thunderbolt 5). In combinatie met een geschikt thunderbolt-dockingstation ondersteunt een thunderbolt-poort twee 4K-schermen; op usb-c-dockingstations zonder thunderbolt kan dit beperkt zijn tot één scherm. Usb 4 is gebaseerd op thunderbolt en kan theoretisch ook een snelheid tot 40 Gbit/s ondersteunen, maar de eisen zijn minder streng, waardoor de maximale snelheid vaak 20 Gbit/s is. Daarnaast is het mogelijk dat de beelduitvoer beperkt is tot één 4K-scherm. In de praktijk zijn alle usb-c-aansluitingen met ondersteuning voor usb 4 geschikt voor laden en video. Tot slot zijn er ook usb-c-poorten die gebruikmaken van usb 3.2 en een maximale overdrachtssnelheid van 5 of 10 Gbit/s bieden en maximaal één 4K-scherm ondersteunen. De meeste laptops met een usb-c-poort op basis van usb 3.2 ondersteunen laden en video, maar dat is niet altijd zo. Gebruik je HDMI voor het aansluiten van een scherm, controleer dan of dat HDMI 2.0 of nieuwer is, zodat je een 4K-scherm op 60 Hz kunt gebruiken. Een of twee usb-a-poorten, een kaartlezer en een 3,5mm-headsetaansluiting zijn in de praktijk ook erg handig.

©HP

Veel processorkeuze

Elk jaar komen er nieuwe laptop-cpu's uit, terwijl ook oudere generaties in de schappen blijven, waardoor vergelijken snel onoverzichtelijk wordt en het lastig is om een bepaalde processor aan te raden. In grote lijnen gebruikt Intel tegenwoordig Core 3/5/7 voor mainstream en Core Ultra 5/7/9 voor de premiumklasse. De belangrijkste vernieuwingen zitten in de Core Ultra 200V-reeks (Lunar Lake), bedoeld voor dunne en zuinige laptops. Deze processors combineren een moderne geïntegreerde gpu met een npu voor on-device AI en voldoen aan Microsofts eisen voor een Copilot+-pc, waarmee je extra functies in Windows krijgt. Voor normale energiezuinige laptops heeft Intel de Core Ultra 200U-reeks, terwijl de 200H/HX voor krachtige laptops bedoeld is. Deze doorgaans snellere processors op basis van de Arrow Lake-architectuur zijn echter niet voorzien van een npu die voldoet aan de eisen voor een Copilot+-pc. Let er daarnaast op dat er ook Core 200-processors zonder Ultra zijn: die zijn bedoeld voor iets goedkopere mainstreamlaptops en gebruiken een oudere architectuur, vergelijkbaar met Intels eerdere 13e en 14e generatie Core-processors (Raptor Lake). Op zich is dat niet heel erg, ook de oudere generaties Core-processors zijn prima chips.

AMD volgt grofweg eenzelfde logica als Intel en verkoopt processors als Ryzen 3, 5, 7 en 9. AMD heeft wel de generatieaanduiding veranderd, want waar er eerst reeksen waren als 5000, 7000 en 8000, vallen de nieuwste processors in de 9000-, 200- en 300 AI-reeks. De Ryzen 200-reeks is een refresh op basis van Zen 4 die inzet op prijs en efficiëntie en, net als de oudere chips in de 7000- en 8000-reeks, geen npu heeft die krachtig genoeg is om te voldoen aan de eisen van een Copilot+-pc. Geschikte chips vind je bij AMD in de Ryzen AI 300-reeks met nieuwe Zen 5-cores en snellere geïntegreerde graphics. De 9000-reeks is eveneens op Zen 5 gebaseerd en omvat krachtige processors die bedoeld zijn voor bijvoorbeeld gamelaptops. Deze chips hebben een relatief langzame geïntegreerde gpu, want ze worden gecombineerd met een losse gpu.

©Intel

Prestatieverschillen

Net als bij Intel gebruikte AMD op oudere processors de letter H voor chips met een hoger energieverbruik en de letter U voor energiezuinige processors. Bij de nieuwe Ryzen 300 AI- en Ryzen 200-reeks staan geen letters meer in het typenummer. In de specificaties vind je wel een standaardenergieverbruik. Het energieverbruik zegt wel iets over prestaties, maar kan door fabrikanten vaak ook lager ingesteld worden. De koeling en fabrieksinstellingen per laptop bepalen in de praktijk veel van het werkelijke prestatieniveau. Omdat moderne chips vaak verschillende soorten kernen combineren (prestatie- en efficiëntiekernen), zegt ook een simpele eis als 'minstens zoveel cores' weinig. Als vuistregel zit je voor de meeste gebruikers veilig met Core (Ultra) 5 of Ryzen (AI) 5 of hoger. Eind 2025 komt Intel met een nieuwe processorreeks op basis van de Panther Lake-architectuur die vermoedelijk als Core Ultra 300 op de markt komt. Laptops op basis van die processors worden begin 2026 verwacht.

©AMD

ARM-processors

Toen de Microsoft Windows 11 Copilot+-pc's in 2024 geïntroduceerd werden, was dat in combinatie met een Qualcomm Snapdragon X Plus of Elite-processor die gebruikmaken van de ARM-architectuur. Een architectuur die Apple sinds 2020 met de introductie van de M1 gebruikt voor Macbooks. We vroegen ons een jaar geleden dan ook af of dit wellicht het einde van x86 in de Windows-laptop inluidde. Een jaar later moeten we concluderen dat dat nog niet het geval is. Er is namelijk niet zo heel gek veel gebeurd. Qualcomm heeft sindsdien goedkopere varianten van de Snapdragon X-processor met 8 cores geïntroduceerd, maar er zijn nog geen ARM-processors van andere fabrikanten. Nvidia en Mediatek zouden bezig zijn met een ARM-processor voor Windows, maar die lijkt te zijn uitgesteld naar 2026. De introductie van goedkopere varianten betekent wel dat ARM-laptops er nu vanaf zo'n 700 euro zijn. Als je op zoek bent naar een laptop voor kantoorwerkzaamheden, kunnen die interessant zijn als je zeker weet dat je niet tegen beperkingen aanloopt op het gebied van softwarecompatibiliteit. Want hoewel de meeste software werkt op de ARM-architectuur en de ondersteuning steeds beter wordt, zou het kunnen dat dit niet voor al jouw software geldt. Op de website windowsonarm.org vind je voor veel software informatie of deze werkt op een Windows-laptop voorzien van ARM-processor. Laptops voorzien van een Snapdragon X hebben over het algemeen een lange accuduur.

©Qualcomm

Lees ook: Productiever en creatiever: dit kan Copilot voor jou betekenen

Wat is je budget en wat kun je voor dat bedrag verwachten?

Gamelaptop

Iedere laptopprocessor is voorzien van een geïntegreerde gpu en voor dagelijks gebruik voldoen die ruimschoots. Sommige geïntegreerde gpu's zijn zelfs snel genoeg voor (licht) gamen. De gpu's in processors in Intels Core Ultra 200V-processors en AMD's Ryzen AI 300-processors zijn voor geïntegreerde gpu's best indrukwekkend. E-sportstitels en wat oudere spellen kun je bijvoorbeeld spelen op Full HD als je de kwaliteitsinstellingen bescheiden houdt. De geïntegreerde gpu's die je in andere processors vindt, zijn een stuk zwakker en niet heel geschikt voor gamen. Waar je op de desktop de keuze hebt uit videokaarten van Nvidia, AMD en Intel, ligt dat voor een laptop anders en biedt alleen Nvidia geschikte gpu's aan.

Wil je gamen in Full HD, dan heb je aan een laptop voorzien van een RTX 4060 of RTX 5050 genoeg. Wil je wat comfortabeler op Full HD of zelfs in 1440p spelen, dan zijn de RTX 4070, RTX 5060 of RTX 5070 goede kandidaten. Dit zijn helaas wel allemaal gpu's met 8 GB VRAM, een hoeveelheid die we je op een desktop-pc zouden afraden omdat spellen steeds vaker VRAM vereisen om lekker te draaien. Helaas hebben de meeste mobiele gpu's minder geheugen dan hun desktoptegenhangers. Laptops met een RTX 4050 of de oudere, nog wel verkrijgbare, RTX 3060, 3050 Ti en 3050 raden we wel af. Die gpu's zijn voorzien van 6 of zelfs 4 GB VRAM en dat is zelfs met lagere kwaliteitsinstellingen erg krap. Wil je comfortabel in spelen, dan zijn minimaal een RTX 4080 of RTX 5070 Ti dankzij de ruimere hoeveelheid 12 GB VRAM goede kandidaten.

Probeer bij gamelaptops altijd reviews te vergelijken als je meerdere modellen op het oog hebt. Want waar de prestaties van grafische kaarten op de desktop nauwelijks van elkaar verschillen, is dat bij mobiele gpu's anders. Fabrikanten kunnen op basis van de koeloplossing in de laptop het vermogen van een gpu aanpassen, waardoor een laptop met een RTX 4070 toch beter kan presteren dan een RTX 4080.

©Nvidia

Chromebook

Gebruik je een laptop vooral voor browsen en andere online-toepassingen, dan kan een Chromebook interessant zijn. Chrome OS is een relatief licht besturingssysteem, waardoor een Chromebook doorgaans goedkoper is dan een Windows-laptop. Wel is Chrome OS inmiddels meer dan alleen een browser; zo kun je tegenwoordig ook Android-apps installeren en is het ook mogelijk om Linux-applicaties te gebruiken. Hierdoor is het prettig als een Chromebook wat snellere hardware heeft. Zo is ook onder Chrome OS 8 GB RAM prettig, zodat je genoeg tabbladen en applicaties tegelijkertijd kunt gebruiken zonder tegen grenzen aan te lopen. Daarom is er naast de normale Chromebook tegenwoordig ook de Chromebook Plus. Google stelt strengere hardware-eisen aan een Chromebook Plus, waardoor deze varianten sneller zijn en softwarematig wat meer mogelijkheden, zoals ingebouwde Gemini, bieden. Ook is een Chromebook Plus net wat handiger offline te gebruiken, omdat je bestanden automatisch voor offline bewerken beschikbaar zijn. Bij een normale Chromebook moet je dat per bestand van tevoren aangeven. Een Chromebook Plus heb je vanaf zo'n 400 euro en dan krijg je sowieso een Full HD IPS-scherm, minimaal 8 GB RAM en minimaal 128 GB opslag. We raden je, gezien deze relatief lage prijs, aan om eerst naar de Plus-modellen te kijken als je een Chromebook zoekt. Normale Chromebooks zijn nog goedkoper en heb je al voor zo'n 300 euro. Dan krijg je doorgaans wel een laptop met slechts 4 GB RAM, weinig opslag of juist heel trage eMMC-opslag en een relatief trage processor.

Omdat Chromebooks ook gebruik kunnen maken van Android-apps, is een aanraakscherm met opklapbaar scharnier in de praktijk een fijne toevoeging. Veel Android-apps werken immers prettiger als je ze op een tablet kunt gebruiken.

©Acer

Apple MacBook Air

Het assortiment laptops van Apple is behoorlijk overzichtelijk en bestaat uit de MacBook Air en MacBook Pro, die beide in twee schermformaten leverbaar zijn. Met de huidige MacBook Air, die verkrijgbaar is in een 13- of 15-inchvariant, haal je een laptop in huis waarmee je vrijwel alle werkzaamheden kunt uitvoeren. De normale M4-processor heeft 10 cores en is een relatief vlotte laptopprocessor. Indrukwekkend is dat er ondanks die krachtige processor toch geen actieve koeling noodzakelijk is, waardoor de MacBook Air altijd heerlijk stil zijn werk doet. Een minpuntje van de MacBook Air is dat de instapmodellen voorzien zijn van 256 GB opslag en dat is, afhankelijk van je gebruiksdoel, wellicht te weinig. Upgraden kan alleen bij aanschaf; het is onmogelijk om de ssd op een moderne MacBook later te vervangen. Iedere MacBook is tegenwoordig wel van minimaal 16 GB RAM voorzien en dat werkt in de praktijk gewoon prettig en hoef je dus niet per se te upgraden, iets dat overigens ook alleen bij aanschaf kan. Voor consumenten is de MacBook Air wat ons betreft de laptop waar we naar zouden kijken. De duurdere MacBook Pro heeft wel een wat beter scherm met mini-ledverlichting en kan met veel krachtigere processors geconfigureerd worden en kan, doordat er wel actieve koeling is, de prestaties langduriger volhouden.

©Apple

De 10 bekendste laptopmerken in Nederland

HP (Hewlett-Packard) heeft een groot en veelzijdig aanbod. Van instapmodellen voor school en thuis tot de snellere Envy- en Omen-laptops, waarmee je ook zwaardere taken aankunt.

Apple richt zich op gebruikers die een stil en krachtig systeem willen dat jaren meegaat. De MacBook Air en Pro met M-chips draaien soepel, hebben een sterke accuduur en passen goed binnen het Apple-ecosysteem.

Lenovo valt op door zijn degelijke bouw en scherpe prijzen. De IdeaPad en Yoga zijn populaire keuzes voor dagelijks gebruik. De 2-in-1-modellen bieden extra flexibiliteit, handig als je het scherm ook als tablet wilt gebruiken.

ASUS combineert prestaties met vernieuwing. De ROG- en TUF-modellen spreken gamers aan, terwijl de ZenBook-serie bekendstaat om het slanke ontwerp en de OLED-schermen.

Acer is sterk in laptops die veel waar bieden voor hun geld. De Swift- en Aspire-series zijn betaalbaar, snel genoeg voor alledaags gebruik en breed verkrijgbaar.

Dell levert met de XPS-lijn hoogwaardige Windows-laptops voor wie kwaliteit en afwerking belangrijk vindt. Ook de Inspiron-serie blijft populair onder thuisgebruikers.

Microsoft richt zich met de Surface-lijn op lichtgewicht laptops en tablets met een goed scherm en nauwkeurige stylus-ondersteuning.

MSI spreekt vooral gamers en videomakers aan. De laptops hebben krachtige hardware, goede koeling en een uitgesproken uiterlijk.

Huawei groeit snel met de MateBook-serie. De laptops zijn dun, licht en netjes afgewerkt, met een helder scherm en scherpe prijs.

Samsung richt zich met de Galaxy Book-lijn op gebruikers die al andere Samsung-apparaten hebben. Laptops en smartphones werken daarin soepel samen.

De beste laptop ...

...is de laptop die het best bij jou past. Bedenk dus vooraf goed wat je wilt en nodig hebt. Kijk niet alleen naar de prijs, maar ook naar bouwkwaliteit, accuduur en uitbreidbaarheid. De techniek verandert snel, maar door nu slim te kiezen, zorg je dat je ook over drie of vier jaar nog prettig met je laptop werkt. Of je nu kiest voor Windows, macOS of ChromeOS: een model dat past bij wat je dagelijks doet, daar heb je uiteindelijk het meest aan!