Veel films, series en documentaires bevatten een timelapse. Een scène met een versnelde weergave van de werkelijkheid. Auto's en vliegtuigen razen voorbij. Zelfs de sterrenhemel draait duizelingwekkend snel over ons heen. Wist je dat je eenvoudig zelf een timelapse kunt maken?

01 Langzaam filmen

Kort samengevat is een timelapse een film samengesteld uit foto's die met tussenpozen van enkele seconden of minuten zijn gemaakt. Een gewone filmcamera legt doorgaans vijfentwintig of dertig beelden per seconde vast. Tijdens het afspelen wordt hetzelfde aantal beeldjes per seconde op het scherm getoond. Vandaar dat een film even snel afspeelt als dat het is opgenomen. Wat je op het scherm ziet, gaat even snel als in het echt.

Maar het is ook mogelijk om veel langzamer op te nemen. Desnoods maar één beeldje per seconde. Voor gewone films is dat niet aan te raden, omdat het beeld dan enorm schokkerig wordt en bewegingen niet langer vloeiend verlopen. Het is wel de perfecte manier om een spannende timelapse op te nemen.

©PXimport

In een timelapse verloopt de tijd aanzienlijk sneller dan in het echt.

In de hoogste versnelling

De truc van een timelapse is dat er gedurende een langere periode foto's worden gemaakt, maar dat deze in de uiteindelijke film in een fractie van de tijd worden afgespeeld. Daarmee wordt de actie enorm versneld. Processen die in het echte leven tergend langzaam verlopen of voor het blote oog lijken stil te staan, veranderen hiermee in spannende en verrassende actiescènes. Plotseling wordt zichtbaar wat wij zelf niet kunnen zien.

Bij een timelapse film je als het ware in een tergend langzaam tempo. Dat kan één beeldje per seconde zijn, maar ook een foto elke tien seconden, eens per minuut, of om de paar minuten. Als je wilt is een opname per uur of etmaal ook mogelijk. Geduld en de accuduur van het toestel zijn zo'n beetje de enige beperkingen. De tijd waarbinnen een enkele foto gemaakt wordt, heet een interval.

02 Gewoon met een smartphone

De eenvoudigste manier om de kracht van een timelapse te ontdekken, is door er zelf een te maken. Dat was vroeger een tijdrovende klus, maar tegenwoordig zijn er van die handige smartphones (en tablets) en laten daar nu kant-en-klare apps voor bestaan waarmee echt iedereen in een handomdraai een fraaie timelapse kan maken.

In deze cursus gebruiken wij een iPhone met daarop iMotion HD van Fingerlab SARL. De app is gratis en maakt timelapse-filmpjes in HD-kwaliteit.

©PXimport

iMotion HD is een timelapse-app voor de iPhone en uiteraard ook de iPad.

Heb je een Android-toestel, dan zijn daar ook diverse apps voor beschikbaar, zoals Lapse It van Interactive Universe. Er is een gratis Lite-versie en een betaalde Pro-versie (1,99 euro). De werking komt in grote lijnen overeen met de iPhone-app.

©PXimport

Op Android kan bijvoorbeeld Lapse It gebruikt worden om een timelapse te maken.

03 iMotion HD

De basiswerking van iMotion HD is simpel. Je kiest new movie op het startscherm, controleert of time-lapse is geselecteerd, gebruikt de schuifregelaar om een interval te kiezen, geeft eventueel een filmtitel op en tikt op start. De camera wordt geactiveerd en nu staat de app paraat. Je richt het toestel en tikt onderin op start.

©PXimport

Kies een interval en druk op start.

Vervolgens blijft de telefoon in een vast ritme opnamen maken, eentje per interval. Net zolang tot je twee keer op stop tikt. Daarna wordt meteen een voorvertoning van de timelapse op het scherm getoond. Hopelijk heb je al meteen een leuk effect te pakken. Valt het tegen? Niet getreurd, we geven in deze cursus veel aanwijzingen om de beste en leukste timelapses te maken.

©PXimport

Starten en stoppen van de timelapse is een kwestie van een druk op de knop.

04 Proefopname

Een plek waar mensen, dieren of voorwerpen in beweging zijn, is prima geschikt om een eerste start te maken met je timelapse. Zoals een drukke weg, publiek in een winkelcentrum, hijskranen aan het werk, eenden in een vijver of gewoon wat vogels in je eigen achtertuin of op het balkon.

Omdat iMotion HD per interval slechts één foto maakt, moet de app langere tijd draaien om een timelapse van voldoende lengte te krijgen. Daarom is het verstandig om eerst een korte testopname te maken. Dat kan door de app bijvoorbeeld een minuut te laten draaien met een interval van een seconde. Zo krijg je een heel bescheiden timelapse zonder er lang op te hoeven wachten. Puur en alleen om in te schatten hoe het effect eruitziet.

Met losse handen

Het opnemen van een timelapse duurt best lang. Dan is het prettig als je de smartphone niet al die tijd hoeft vast te houden. Plaats het toestel liever op een statief, zet hem ergens tegenaan, of klem hem tussen bijvoorbeeld twee dikke boeken.

Op een gewoon statief past een smartphone niet, maar er bestaan speciale ministatieven, zoals de Joby GripTight GorillaPod Stand en de Joby GripTight Micro Stand (www.joby.com). Heb je een telefoonhouder in de auto of op de fiets, dan kan je die vast ook gebruiken om een leuke actiefilm te maken. De camera is immers al naar voren gericht. Zelfs een lange rit vat je dan samen in een leuke korte timelapse. Ook uit de hand zijn korte timelapses te maken. Terwijl je loopt bijvoorbeeld. Dit soort filmpjes zijn wel wat schokkeriger omdat de camera flink beweegt, maar dat geeft juist een interessant dynamisch effect.

©PXimport

Maak het je gemakkelijk met een ministatief voor je smartphone.

05 Stoppen en weer doorgaan

Gebruik de proefopname om te bepalen of de camera op de beste plek gericht is. Door te kijken naar alles wat beweegt, maar ook wat stilstaat in beeld. Zo doe je vrijwel zeker een paar leuke ideeën op.

Het stromen van auto's en voetgangers is bijvoorbeeld al leuk, maar is er toevallig een stoplicht in beeld, dan valt het je vast op dat alles zich eerst relatief langzaam voor een rood licht ophoopt, om vervolgens razendsnel over de weg uit te vloeien zodra het licht op groen springt. In een timelapse met versnelde tijd ziet dat er best komisch uit. Laat je de camera lang genoeg draaien, dan is dit herhalende proces van druppelsgewijs ophopen en razendsnel leegstromen perfect te zien.

06 Kort en krachtig

Een timelapse is de perfecte manier om een proces dat in het echt lang duurt, kort en krachtig in beeld te brengen. Het schutten van een sluis voorbeeld. Het duurt lang voordat het waterniveau voldoende gedaald of gestegen is voordat er schepen in of uit de sluis varen. Misschien wel een kwartier of langer. Leg je dit volledig op film vast, dan krijg je een lange en verschrikkelijk saaie film.

Een timelapse is hier de perfecte oplossing. Met de app neem je het hele proces op met een interval van bijvoorbeeld tien of twintig seconden, waarna een korte timelapse van hooguit enkele minuten overblijft. Daarin stijgt en daalt het waterpeil razendsnel en racen de boten er doorheen. Ook een zonsondergang is een mooi onderwerp en zelfs een doorsnee wolkenlucht. Want wat voor ons gezien tergend langzaam voorbij trekt, vliegt in een timelapse in no-time voorbij.

07 Op maat gesneden

Het interval stem je af op het onderwerp. Gaat het om bewegingen die met het oog waarneembaar zijn, zoals verkeer op een weg, dan kiezen we meestal een kort interval. Er is al beweging, dus hoeven we het slechts lichtjes te vertragen.

Zijn de bewegingen niet of amper te zien, dan is een lang interval beter. Bijvoorbeeld als we een smeltend ijsblokje filmen. Elke seconde een foto maken heeft dan geen zin. Het smelten gaat bij kamertemperatuur erg langzaam en kan zomaar anderhalf uur in beslag nemen. Je krijgt dan te veel dezelfde foto's, wat de timelapse langdradig maakt. Tien seconden of langer is hier een beter interval. Experimenteer daarom altijd met het interval voordat je een langdurige opname start.

©PXimport

Het smelten van een ijsblokje duurt anderhalf uur. Een timelapse toont het in dertig seconden.

Draaien maar

Met een smartphone op een statief heb je steeds dezelfde omgeving in beeld. Alleen wat beweegt zal zich verplaatsen. Om wat meer dynamiek in het beeld te brengen, is het een idee het toestel langzaam te draaien. Dat mag langzaam gebeuren, want in de uiteindelijk timelapse wordt alles toch versneld.

Een goedkope truc is door een kookwekker te gebruiken. In diverse winkels zijn voor weinig geld exemplaren te koop met een vlakke bovenkant. Daarop kan je met een beetje handigheid eenvoudig je telefoon zetten. Bijvoorbeeld met ministatief en al, of door een steuntje of een plakstrip te gebruiken. In een uur draait de kookwekker rond. Met als bonus een rinkelende bel zodra de cirkel voltooid is. Er zijn wel wat beperkingen. Want de maximale draaitijd is dus een uur (minder mag natuurlijk wel altijd) en de camera draait altijd linksom.

©PXimport

Een kookwekker kan dienen als goedkoop draaiplateau.

08 Van draaitijd naar speeltijd

Hoe kleiner het interval, hoe eerder je voldoende opnamen hebt voor een korte timelapse. Gebruik je echter een lang interval, dan duurt het een behoorlijke tijd voordat je genoeg beeldjes hebt verzameld voor een filmpje van voldoende lengte. Hoe weet je van tevoren hoe lang je moet doorgaan?

Daar komen we achter door terug te redeneren. Afspelen doen we namelijk meestal met de standaardsnelheid van films: vijfentwintig beelden per seconde. Dus vijfentwintig intervallen (beeldjes) vormen samen een speeltijd van exact een seconde. Dit betekent dat als je een interval van één seconde instelt in iMotion HD, je pas na vijfentwintig seconden genoeg materiaal hebt voor precies een seconde in de eindfilm. Voor een beetje timelapse moet je daarom minutenlang opnemen. Want pas na vijf minuten heb je in dit voorbeeld een timelapse van twaalf seconden.

09 Timelapse opslaan

Zodra je met iMotion HD een timelapse hebt gemaakt, is het zaak deze op te slaan in de filmrol. In het hoofdscherm van de app tik je op my movies voor een overzicht van de opgenomen fotoreeksen. Kies een reeks uit en vervolgens is onderin het scherm met een schuifregelaar de afspeelsnelheid te regelen. Zo kan je het effect nog eens optimaal afstellen.

Tik je op tools, dan kan je snel naar het begin en het einde toespringen, of de timelapse beeldje voor beeldje bekijken. Bevalt een beeldje niet, dan kan het uit de reeks verwijderd worden. Dat is onder andere handig als er aan het begin of het einde een paar onbruikbare beeldjes zitten. Zodra je tevreden bent sla je de timelapse als een filmpje op met een tik op export.

©PXimport

Tijdens het exporteren worden de foto's samengevoegd tot een echte timelapse.

Van HD naar Full HD

Met de gratis versie van iMotion HD kan een film in HD-kwaliteit (1280 bij 720 pixels) bewaard worden. Wil je liever Full HD hebben (1920 bij 1080 pixels) dan kan dat via een eenmalige in-app-aankoop van 1,79 euro. Je kunt de film in de filmrol van de telefoon bewaren, maar onder andere ook rechtstreeks op Facebook of YouTube neerzetten en via E-mail versturen.

Grappig detail is dat je tijdens het exporteren linksboven via de optie photo zelfs de individuele plaatjes mag opslaan. Dat legt wel flink beslag op het geheugen, maar dit kan handig zijn als je liever handmatig een timelapse in elkaar zet met software op de computer of de mooiste opnamen eruit wilt pikken om aan je fotoverzameling toe te voegen.

©PXimport

De timelapse kan ook meteen gedeeld worden met vrienden.

10 Met een camera

Ook met een spiegelreflexcamera kan je een timelapse maken. Deze toestellen bieden een hogere beeldkwaliteit dan smartphones, zodat de timelapses werkelijk van het beeld spatten. Nadeel is wel dat er geen kant-en-klare films uit het toestel komt rollen. Er staan honderden of zelfs duizenden foto's op het geheugenkaartje en daar maak je via software op de computer zelf een timelapse van. Dat klinkt misschien wat ingewikkeld, maar is gelukkig een eenvoudig klusje.

11 Intervalfunctie

Als je camera een intervalfunctie heeft, kan je meteen aan de slag. Die zit er helaas niet altijd op en dan heb je een losse afstandsbediening nodig. Voor alle bekende merken zijn die verkrijgbaar, zowel merkspecifiek als universele. Voor een paar tientjes kan je al klaar zijn.

Het is belangrijk dat je een afstandsbediening koopt die specifiek voor je toestel bedoeld is. De handleiding van de camera en de website van de camerafabrikant of de leverancier de afstandsbediening helpen je hierbij. Raadpleeg bij twijfel een fotozaak, die kan je er alles over vertellen. Belangrijk is dat er een intervalfunctie op de afstandsbediening zit, waardoor de camera automatisch een reeks foto's kan maken.

©PXimport

Met een losse afstandsbediening voeg je een intervalfunctie aan de camera toe.

12 Afstandsbediening instellen

De camera stel je in net als wanneer je een gewone foto maakt. Daar mag je jouw favoriete camerastand voor gebruiken, bijvoorbeeld de Auto-, P-, of Av-stand. Maak een paar testfoto's om te controleren of de belichting en de scherpte in orde zijn. Gooi die testopnames meteen weer weg, om te voorkomen dat ze straks per ongeluk in de timelapse terechtkomen.

Sluit daarna de afstandsbediening aan en kies een interval dat goed bij het onderwerp past, net zoals we daarnet met de smartphone hebben gedaan. Je kunt weer kiezen uit een interval van secondes, minuten of zelfs uren.

Vervolgens geef je het aantal te maken opnamen aan. Vaak betekent de waarde nul dat de camera doorgaat totdat je het genoeg vindt. Erg handig, want dan hoef je niet vooraf uit te rekenen hoeveel foto's er nodig zijn. Verder is eventueel een pauze in te stellen, zodat de intervallen wat verder uit elkaar komen te liggen.

Ben je een ervaren cameragebruiker, dan is het een idee de belichting, witbalans en scherpstelling handmatig in te stellen zodat die in alle opnamen exact hetzelfde blijft.

Lange adem

Langdurige opnamen putten een accu behoorlijk uit. Ook al maak je relatief weinig foto's, de telefoon of camera staat wel continu aan. Zorg daarom dat je met een volledig opgeladen accu begint, om te voorkomen dat de stroom halverwege uitvalt.

Dim het scherm zoveel mogelijk. Dat scheelt enorm in het energieverbruik. Een smartphone houdt het verder een stuk langer uit als je binnenshuis de adapter gebruikt of onderweg een krachtige mobiele accu aansluit.

Is de intervaltijd lang, zorg dan dat de slaapstand van een camera niet actief wordt. Via een menu-optie is die tijdelijk te verlengen of zelfs uit te schakelen.

13 Timelapse maken en opslaan

Zijn de opnamen gemaakt? Zet ze dan bij elkaar in een map op je computer. Dankzij de nummering in de bestandsnamen staan ze meteen in de juiste volgorde voor de timelapse. De foto's voeg je met een videobewerker samen tot een heuse timelapse. Daar kan je bijvoorbeeld het gratis programma Movie Maker van Microsoft voor gebruiken.

©PXimport

Laad de fotoreeks in Microsoft Movie Maker.

Via Video of foto toevoegen laad je alle foto's die samen de timelapse moeten. Zodra ze zijn ingeladen, ga je naar tabblad Bewerken onder het kopje Opties voor video. Zorg dat de foto's nog steeds geselecteerd zijn (gebruik eventueel sneltoets Ctrl+A om dat alsnog te doen) en geef via het veld Weergaveduur aan hoe lang elke foto getoond moet worden. Dat bepaalt de afspeelsnelheid van de timelapse. Bijvoorbeeld 0,04 voor vijfentwintig beelden per seconde (oftewel 1/25 van een seconde per foto). Vervolgens sla je de film in het door jou gewenste formaat op via Film opslaan op tabblad Start.

©PXimport

Geef de weergaveduur voor de foto's in.

14 Geluid toevoegen

Een timelapse bevat standaard geen geluid of muziek, omdat het een film is die wordt samengesteld uit losse foto's. In Movie Maker kan je via Muziek toevoegen op het tabblad Start alsnog muziek toevoegen. Dat kan een lokaal muziekbestand zijn of een gratis dan wel betaald muzieknummer via diensten als AudioMicro, Free Music Archive en Vimeo.

Een andere mogelijkheid is met een smartphone of losse dictafoon ter plaatse geluid opnemen en daar een fragment uit gebruiken tijdens de filmmontage. Het geluid zal niet synchroon lopen met het beeld, maar dient puur voor de sfeer.

©PXimport

Voeg eventueel geluid of muziek aan de timelapse toe.

Ben je een trouwe Spotify-abonnee of bezit je een omvangrijke muziekcollectie op je pc? Vrijwel iedereen kan muziek streamen. Heldere klanken klinken met de juiste apparatuur en eventuele uitbreidingen in elk hoekje van je woning. Dat hoeft niet eens veel te kosten, want er zijn allerlei prijsvriendelijke oplossingen. Misschien heb je zelfs al geschikte apparatuur in huis.

Dankzij het huidige streamingtijdperk kun je overal in huis van mooie muziek genieten. Daarvoor kun je zowel oude als recente afspeelapparatuur gebruiken. Zo heb je in de woonkamer misschien wel een klassieke versterker en forse zuilspeakers staan. Met een kleine aanpassing maak je zo'n traditioneel audiosysteem geschikt voor het luisteren naar moderne audiostreams. Daarnaast stream je favoriete afspeellijsten, albums, podcasts en luisterboeken ook met allerlei andere audiovisuele apparaten. We zetten verschillende luisteropties met de voornaamste voor- en nadelen op een rij.

Muziek-app op smart-tv

Wie denkt dat een smart-tv alleen video-apps ondersteunt, heeft het mis. Op een toestel van Samsung, LG, Sony en Philips kom je in de appcatalogus waarschijnlijk ook Spotify tegen. Daarnaast ontwikkelen de streamingmuziekdiensten Apple Music, Deezer en Qobuz tv-apps voor verschillende merken.

Liever via een soundbar dan via de tv-speakers

Een voordeel van deze luistermethode is dat je de muziekbibliotheek rechtstreeks op de smart-tv kunt bedienen. Selecteer met de afstandsbediening bijvoorbeeld een onlangs verschenen album of een leuke afspeellijst. Wel duurt het invoeren van een zoekterm via het virtuele toetsenbord op de beeldbuis iets langer. Veel televisies hebben tegenwoordig spraakondersteuning, zodat je de naam van een artiest of album ook hardop kunt uitspreken.

Houd er rekening mee dat de interne speakers van de televisie over het algemeen blikkerig klinken. Wegens de smalle behuizing is de klankkast te klein voor een kwalitatieve audioweergave. Dat doet natuurlijk geen recht aan je favoriete muziek! Stuur het geluid van de televisie daarom bij voorkeur naar een aangesloten soundbar, receiver of versterker. Dat kan onder meer via de HDMI-ARC-poort en optische uitgang van de televisie.

Mediaspeler op tv

Heeft je televisie geen app van een streamingmuziekdienst, dan is er nog geen man overboord. Spotify en andere muziekdiensten zijn op diverse mediaspelers beschikbaar. Dit aparte kastje koppel je met behulp van een HDMI-kabel aan een televisie. Het bekendste voorbeeld is de Apple TV. Logischerwijs is Apple Music al standaard in deze mediaspeler geïntegreerd, terwijl je voor nagenoeg alle andere muziekdiensten een app kunt installeren.

Overige mediaspelers gebruiken veelal Android als besturingssysteem. Installeer in dat geval je favoriete streamingdienst vanuit de Play Store. Als alternatief kun je een spelcomputer als veredelde mediastreamer gebruiken, zoals de PlayStation 4 / PlayStation 5 of Xbox Series X/S. Spotify is bijvoorbeeld op de genoemde gameconsoles beschikbaar.

Google Chromecast en TV Streamer

Tot slot zijn de Google Chromecast en Google TV Streamer het vermelden waard. Zodra je zo'n mediaspeler op een HDMI-poort aansluit, stream je nummers van je favoriete muziekdienst naar de televisie. Je smartphone of tablet fungeert in dat geval als afstandsbediening. Sommige televisies hebben al een Chromecast-functie ingebouwd.

Receiver en soundbar

Veel receivers en soundbars hebben verschillende streamingfuncties in huis. Je hoeft voor het luisteren van muziek dan geen televisie aan te zetten. De goedkoopste hedendaagse audioproducten bezitten in elk geval een bluetooth-adapter. Je verbindt in dat geval je smartphone rechtstreeks met de receiver of soundbar. Open je favoriete muziek-app en start een album of afspeellijst.

Deze draadloze techniek heeft twee nadelen. Allereerst past bluetooth compressie toe op de stream. Mogelijk gaat dat ten koste van de audiokwaliteit. Overigens leveren de bluetooth aptX- en LDAC-codecs wel een goed geluid. Een voorwaarde is dat zowel de zender als ontvanger de genoemde codecs ondersteunt. Het tweede nadeel is het beperkte bereik van bluetooth. Loop je met de smartphone even weg, dan hapert of stopt wellicht de muziekweergave op de receiver of soundbar.

De betere audioproducten hebben een bekabelde en/of draadloze netwerkaansluiting. Vergeleken met bluetooth ervaar je mogelijk een hogere geluidskwaliteit. Zowel wifi als ethernet laten de oorspronkelijke audiobestanden namelijk met rust, want zij passen geen compressie toe op de stream. In de meeste gevallen kies je met een app op een smartphone de gewenste muziek, waarna het audiosysteem zelf de benodigde data vanaf het web ophaalt. Dat kan vaak rechtstreeks vanuit de Spotify- of Tidal-app. Veel recente audioproducten ondersteunen deze muziekdiensten. Sommige hififabrikanten ontwikkelen trouwens een eigen app, zoals Denon/Marantz (HEOS) en Yamaha (MusicCast).

Spotify op oude versterker

Wanneer jouw oude vertrouwde versterker en aangesloten luidsprekers nog prima werken, is het natuurlijk zonde om deze audioapparatuur af te danken. Dat hoeft ook helemaal niet, want aan de hand van diverse betaalbare oplossingen luister je alsnog naar Spotify-streams. De goedkoopste optie is het aansluiten van een bluetooth-audioadapter. Die verbind je met de analoge tulpingangen of lijnaansluiting achter op de versterker, waardoor je vanaf een smartphone of tablet kunt streamen. Uitgebreidere modellen kun je wellicht ook digitaal verbinden. Dat gebeurt meestal via een optische uitgang. Check dus goed de aansluitmogelijkheden van jouw versterker. Onder meer Logitech, Pro-Ject, Sennheiser, Ugreen en Marmitek ontwikkelen geschikte bluetooth-audioadapters.

Klassiek hifisysteem koppelen

Een klassiek hifisysteem koppel je net zo makkelijk aan het (draadloze) thuisnetwerk. Je hebt daar wel een audiostreamer of netwerkspeler voor nodig. Dit apparaat verbind je met wifi of ethernet, waarna het zelfstandig streams van Spotify en overige bronnen kan ophalen. Vervolgens geeft de audiostreamer het geluidsspoor analoog of digitaal door aan de versterker. Voor de bediening gebruik je meestal een smartphone. Diverse bekende hififabrikanten ontwikkelen geschikte producten, waaronder Sonos, WiiM, Cambridge Audio, Bluesound en NAD.

Extra luxe: met display

Luxe modellen hebben zelfs een display met afspeelinformatie, zoals de artiest, het liedje en de albumhoes. Ten slotte zijn er ook genoeg apparaten te koop die zowel bluetooth, wifi als ethernet ondersteunen.

©OLIVER BEAMISH 4407973354259

Losse luidspreker

Voor het luisteren van Spotify-streams kun je ook de aanschaf van een losse luidspreker overwegen. Je hebt keuze uit grofweg drie smaken. Bluetooth-speakers zijn er in overvloed. Deze prijsvriendelijke producten hebben meestal een oplaadbare accu, waardoor je ze overal kunt gebruiken. Als je een exemplaar met een stof- en waterdichte behuizing koopt, luister je ook buitenshuis naar je favoriete klanken.

Voor binnengebruik is een wifi-speaker interessant. Bedenk vooraf goed waar je dit apparaat wilt neerzetten. Is er geen nabijgelegen stroompunt, dan ligt een exemplaar met een accu voor de hand. Vaak kun je twee soortgelijke speakers draadloos aan elkaar koppelen. Luister zo naar stereogeluid! Voor de bediening ben je aangewezen op je smartphone.

Slimme speaker

Verder kun je ook nog een zogeheten smartspeaker overwegen. Vanwege de ingebouwde microfoon bedien je deze modellen met je stem. Roep bijvoorbeeld de naam van een mooi muziekalbum en je hoort meteen de bijbehorende deuntjes. Mogelijk kun je via een smartspeaker ook nog andere slimme apparaten in je thuisnetwerk aansturen, zoals een lamp of thermostaat. Controleer in dat geval goed welke smarthomeplatformen het beoogde product ondersteunen. Apple, Google, JBL, Sonos en Denon hebben meerdere smartspeakers in hun gamma.

Multiroom audio

Veel receivers en soundbars met netwerkfunctie ondersteunen tegenwoordig multiroom audio. Ook diverse smartspeakers en audiostreamers gebruiken deze techniek. Zoals de Engelse naam al doet vermoeden, luister je hiermee in meerdere kamers naar muziek. Kies in een app voor iedere ruimte de gewenste afspeellijst. Je kunt hetzelfde album ook in meerdere kamers afspelen. Loop je vanuit de woonkamer bijvoorbeeld even naar de keuken, dan hoor je dezelfde klanken. Lijkt multiroom audio je handig? Schaf dan bij voorkeur producten van hetzelfde merk aan, zodat alle afspeelapparaten naadloos met elkaar samenwerken. Sonos, Denon en Bluesound staan bekend om hun brede assortiment met multiroom audioproducten.

Mediaserver installeren

Als je een uitgebreide muziekcollectie op de computer hebt staan, stel je die eenvoudig aan andere afspeelapparaten beschikbaar. Stream deze nummers bijvoorbeeld naar een smart-tv, receiver, soundbar, wifi-speaker of netwerkspeler. Dat werkt veelal via het DLNA/UPnP-protocol.

Je installeert voor dit doeleinde eerst een mediaserver of muziekserver op de computer. Dat kan met verschillende programma's. Voor beginners is het hulpje Universal Media Server erg geschikt. Er zijn hiervan versies voor Windows, macOS en Linux beschikbaar. Een pluspunt is dat deze mediaserver alle gangbare audioformaten ondersteunt. Zo accepteert het onder andere mp3-, wma-, wav- en flac-bestanden. Bovendien kun je als alternatief video's naar een geschikte smart-tv streamen.

Tijdens de installatie gaan in Windows mogelijk alarmbellen af. Ten onrechte, want Universal Media Server is volledig te vertrouwen. VirusTotal herkent geen bedreigingen in het exe-bestand. Na de installatie opent de freeware in een browser. 

Lees ook: Zelf een mediaserver maken op je pc of NAS met Jellyfin

Lokaal streamen

Je maakt in Universal Media Server eerst een gebruikersaccount aan. Nadat je bent ingelogd, herkent het programma wellicht al enkele geschikte apparaten in jouw thuisnetwerk. Dat is bijvoorbeeld een ingeschakelde smart-tv of wifi-speaker.

Het is nu zaak om de juiste bestandslocaties aan het programma toe te voegen. Klik rechtsboven op het pictogram met de drie horizontale streepjes en kies Gedeelde inhoud. Waarschijnlijk zijn er al wat standaard-mediamappen geselecteerd. Via Nieuwe webinhoud toevoegen en het blauwe mappictogram blader je naar de muziekmap. Bevestig daarna met Toevoegen en Opslaan.

Zodra de mediaserver eenmaal is ingericht, stream je de nummers eenvoudig naar een afspeelapparaat. Vanzelfsprekend is het wel een voorwaarde dat de computer en pakweg een receiver, soundbar of smart-tv met hetzelfde netwerk zijn verbonden. Open op een televisie de bronlijst of mediaplayer-app en kies de zojuist ingestelde mediaserver. Je navigeert vervolgens naar het gewenste album. Bij geschikte soundbars, receivers en wifi-speakers maak je meestal vanuit een smartphone-app verbinding met de mediaserver.

Amazon introduceerde kortgeleden een nieuwe generatie slimme speakers, waaronder de hier besproken Echo Dot Max. Volgens de fabrikant levert deze bescheiden luidspreker een verbeterde audiokwaliteit, terwijl de microfoon naar verluidt nauwkeuriger spraakopdrachten verwerkt. Met een adviesprijs van 109,99 euro is het ook nog eens een van de goedkopere smartspeakers in de markt. Hoog tijd voor een review!

Vergeleken met de voorgaande Echo Dot-speaker uit 2022 is het design ietwat op de schop gegaan. De behuizing oogt weliswaar nog altijd als een bolletje met als verschil dat er aan de voorzijde een stukje is 'afgesneden'. Je treft hier twee volumetoetsen en een aan-uitknop voor de microfoon. Rondom dit bedieningspaneel bevindt zich een blauwgekleurde ledring. Verder zit er aan de achterzijde een ingang voor de bijgesloten voedingsadapter.

©Maikel Dijkhuizen

Lichtgewicht wifi-speaker zonder accu

De bolvormige behuizing heeft een diameter van amper elf centimeter. Ondanks deze geringe afmetingen leent de wifi-speaker zich voornamelijk voor binnengebruik. Dit nieuwe model heeft namelijk, net zoals bij eerdere generaties het geval was, weer geen accu. Een gemiste kans, want de compacte constructie van 505 gram is in principe handzaam genoeg om ook als mobiele bluetooth-speaker te dienen.

De door ons geteste paarse uitvoering heeft naar onze smaak een nogal kitscherige uitstraling. Gelukkig is de Amazon Echo Dot Max er ook in een wit en grijs jasje. Die zien er al heel wat chiquer uit en zullen in jouw woonkamer niet misstaan. Het grootste deel van de kunststof behuizing is voorzien van een laagje stof. Dit materiaal voelt niet zo stevig aan zoals we bij veel bluetooth-speakers van onder andere JBL tegenkomen. Nou is dat niet zo'n probleem, want ten opzichte van weerbestendige speakers heeft dit exemplaar natuurlijk minder te lijden.

©Maikel Dijkhuizen

Verbinden en luisteren

De configuratie en bediening van het apparaat gebeurt via de Amazon Alexa-app op een smartphone. Dat gaat erg vlot. Na verbinding met wifi downloadt de Echo Dot Max eerst een firmwareupdate. In de behuizing zit trouwens een rappe wifi6E-adapter, waardoor het apparaat overweg kan met de snelste draadloze netwerken. Al met al duurt de configuratie slechts enkele minuten.

Je koppelt Spotify of een andere muziekdienst eenvoudig aan je Amazon-account. Zeg vervolgens hardop waarnaar je wilt luisteren. Met een spraakopdracht als “Alexa, speel Coldplay” hoor je binnen enkele ogenblikken de bijbehorende deuntjes. Gebruik je stem ook om bijvoorbeeld een liedje te skippen of het volume te wijzigen. De microfoon is zéér gevoelig. Zelfs zacht uitgesproken (fluister)opdrachten op enkele meters afstand verwerkt de speaker zonder morren.

Lees ook: Van mobiel naar desktop: waarom je Spotify op je pc moet proberen

De behuizing is weliswaar compact, maar toch slaagde Amazon erin om een tweeter en woofer te integreren. Kijken we binnen dezelfde prijscategorie naar de enigszins vergelijkbare Apple HomePod Mini, dan biedt dit nieuwe model van Amazon dus een extra audiodriver. Voor zo'n kleine speaker in deze prijsklasse hoef je uiteraard geen wonderen te verwachten, maar voor het opzetten van een achtergrondmuziekje voldoet dit product prima. Met name de hoge tonen klinken erg helder. Als we geconcentreerd luisteren, horen we ook een beetje bas. Deze lage tonen zijn ietwat ondervertegenwoordigd. Verder gaat het geluid op een hoog volume galmen en vervormen.

©Maikel Dijkhuizen

Smartspeaker met Alexa

Lange tijd legde Alexa van Amazon het af tegen de spraakassistenten van Google en Apple, maar sinds 2024 verstaat Alexa eindelijk ook Nederlands. Daarmee is de Echo Dot Max een serieus alternatief voor smartspeakers van de eerdergenoemde merken. Je kunt in de Alexa-app onder andere een wekker, timer, herinnering, agenda-afspraak en boodschappenlijst instellen.

De behuizing heeft een temperatuursensor, zodat je naar de kamertemperatuur kunt vragen. Je kunt ook allerlei andere verzoeken doen. Vraag bijvoorbeeld naar de weersverwachting of naar de leeftijd van een BN'er. Helaas gaat niet iedere stemopdracht even vlekkeloos. Zo weigert ons testmodel om een overzicht van het laatste nieuws af te spelen.

Een nuttige optie is dat je in huis andere smarthome-apparaten met Alexa-ondersteuning kunt bedienen, zoals slimme lampen, stekkers en thermostaten. Dat werkt eveneens via spraakopdrachten. Misschien komt de geïntegreerde aanwezigheidssensor goed van pas, zodat de smartspeaker geschikte apparaten zelfstandig kan in- en uitschakelen.

Amazon Echo Dot Max kopen?

Zoek je een slimme luidspreker met een redelijke audiokwaliteit voor het luisteren van achtergrondmuziek? Dan is de Amazon Echo Dot Max een interessante kandidaat. Dankzij een zeer gevoelige microfoon laat je allerlei stemopdrachten op deze smartspeaker los. Meestal verwerkt de Echo Dot Max probleemloos deze commando's, al gaat er soms ook weleens iets fout.