YouTube krioelt van de screencasts. Maar hoe maak je die filmpjes met schermvideo's eigenlijk? Wil je zelf ook aan de slag? Wij leggen je haarfijn uit hoe je screencasts maakt op je computer, smartphone of tablet. Daarnaast geven we je ook enkele tips om ondertitels of voice-overs toe te voegen.

Screencasts zijn niet nieuw. Softwarefabrikant Lotus zou volgens verschillende bronnen de allereerste screencast gemaakt hebben in 1993. Een screencast is vergelijkbaar met een screenshot of schermafbeelding, alleen is het dan bewegend beeld. Het is een videofilmpje waarin elke muisbeweging en -klik wordt vastgelegd. Lees ook: 15 handige tools voor videobewerking.

01 Software

Screencasts zijn vooral populair op videosites zoals YouTube en Vimeo. Photoshop-experts leggen er bijvoorbeeld uit hoe je bepaalde moeilijke fotobewerkingen moet uitvoeren, en gamers laten je zien hoe je een bepaald level moet voltooien of een eindbaas kunt uitschakelen. In de meeste gevallen gaat het om leerrijke instructiefilmpjes waar je iets van opsteekt. De ingrediënten van een goede screencast? Duidelijk beeld, opvallende muiskliks, vlot ingesproken commentaar en eventueel wat tekstballonnen of andere visuele opmerkingen.

Om een screenshot te maken heb je geen speciale software nodig. Zowel op je computer als smartphone en tablet zijn er standaardfuncties aanwezig waarmee je in een vingerknip een schermafbeelding maakt. Om screencasts te maken, heb je wel aparte software nodig. Er bestaan heel wat verschillende programma’s. Het is onmogelijk om ze allemaal te bespreken, daarom hebben we het kaf van het koren proberen te scheiden en serveren we je onze favoriete tools, waarna we je tips geven voor het maken van een goede screencast.

©PXimport

02 Jing

Een uitgebreide en allesomvattende softwaresuite is die van TechSmith. Een eerste populaire toepassing is Jing. Deze tool is beschikbaar voor Windows XP, Vista, 7 en 8 (en ook voor OS X 10.8 of hoger). Jing heeft wel wat beperkingen maar is ideaal voor beginners, en de tool is volledig gratis. Het enige wat je moet doen is je registreren. De software is erg gebruiksvriendelijk waardoor het voor de meeste mensen niet storend zal zijn dat hij alleen beschikbaar is in het Engels. Via Settings kun je een Capture Hotkey kiezen. Dat is een combinatie van enkele knoppen om een screencast te starten. Zodra je een opname wilt starten, moet je nog even aangeven welk deel van je scherm je precies in beeld wilt hebben.

Je kunt zelf een kader tekenen of een volledig venster selecteren. Let wel, je opnames met Jing kunnen maximaal vijf minuten duren. Zodra je klaar bent, kun je de naam van het swf-bestand nog wijzigen en het fragment uploaden naar Screencast.com. Via dit platform kun je het fragment delen met vrienden of embedden op je website of blog. Wil je het fragment ook op YouTube publiceren? Dat kan helaas alleen via een omweg. Je kunt kiezen om te upgraden naar het professionele screenshot- en screencastprogramma SnagIt (ca. 56 euro), of je moet het Flash-bestand converteren naar een mov- of mpeg4-file. Wil je echt serieus aan de slag gaan en wil je dus een professioneel pakket? Dan kun je van TechSmith ook Camtasia Studio overwegen. Dit is ongetwijfeld het neusje van de zalm van de screencast-software. Je kunt elke screencast bewerken, audiotracks toevoegen, tekst toevoegen, ruis wegwerken enzovoort. De proefversie is gratis, een licentie kost je 335 euro.

©PXimport

Juiste formaat

Bij nagenoeg alle screencasttools kun je zelf de schermresolutie kiezen. Dat is handig, maar het kan ook vreemde resultaten opleveren. Houd in het achterhoofd dat je het best kiest voor een resolutie van 800 x 600 of 1024 x 768 pixels. Alternatieve schermverhoudingen leveren storende zwarte randen op.

03 Screencast-O-Matic

Wil je sowieso op YouTube publiceren? Dan kun je Screencast-O-Matic overwegen. Surf hiernaartoe en klik simpelweg op Start Recording. Als je Java op je Windows-computer hebt staan, hoef je zelfs niets meer te installeren. Wil je Screencast-O-Matic via een Mac gebruiken of wil je Java niet installeren? Dan kun je de Screen Recorder Launcher installeren. De grootste troef van deze dienst? Je kunt zowel je scherm als je webcam tegelijkertijd laten opnemen. Desgewenst kun je de cursor laten opvallen met een gekleurde cirkel. Je filmpjes mogen tot een kwartier duren en je kiest zelf in welk formaat je het bestand opslaat: mp4, avi of flv. Uploaden naar YouTube kan met deze tool gelukkig wel direct en gratis. Nadat je je account gekoppeld hebt, kun je nog een titel, beschrijving, tags en categorie toevoegen. Wil je Screencast-O-Matic ook koppelen met Vimeo, Dropbox of Google Drive? Dan kun je upgraden naar de Pro-versie. In ruil voor 15 dollar per jaar ben je dan ook van het watermerk verlost, kun je langere fragmenten opnemen en kun je de videofilmpjes via Screencast-O-Matic bewerken. Andere goede freeware? Screenr, CamStudio, FlashBack Express en ScreenCastle.

©PXimport

04 Script

Als je halsoverkop aan de opname begint, bestaat de kans dat het resultaat niet helemaal wordt zoals je graag zou willen. Zeker als je tijdens de opnames ook commentaar wilt inspreken. Hoe beter je je voorbereidt, hoe sneller je screencast zal lukken. Bovendien bespaart je dat achteraf heel wat knip- en plakwerk. Eén goede raad: maak een script. Bedenk een structuur en schrijf die beknopt uit. Gebruik dit als leidraad zodat je niets vergeet en de correcte volgorde aanhoudt. Wil je echt veel vertellen? Dan is het raadzaam om je screencast op te splitsen in meerdere filmpjes. Dat is aangenamer om naar te kijken en makkelijker voor jou om op te nemen. Desgewenst kun je je kort voorstellen in het begin: “Hallo, ik ben Jan en ga je uitleggen hoe je…”. Wil je meerdere programma’s tegelijkertijd tonen? Bereid een switch tussen de vensters dan even voor aan de kijker, dat brengt rust. Nog een laatste tip: oefen je commentaren eerst een keertje, je zult zien dat het de tweede keer veel vlotter verloopt.

05 Audiokwaliteit

Screencasting op OS X

Op zoek naar goede software om screencasts te maken op je Mac? Dan kunnen we je QuickCast uit de App Store aanraden. Deze tool is basic maar wel volledig gratis. Nadat je een account hebt aangemaakt kun je onmiddellijk aan de slag. Het is mogelijk om je webcam als tweede opnamebron te activeren en je muiskliks extra te benadrukken. Zodra je klaar bent, kun je het fragment delen via e-mail, Facebook of Twitter. Wil je een professionele tool voor OS X? Dan bevelen we je ScreenFlow (99 dollar) van TeleStream aan. Dit programma biedt ook ondersteuning voor iOS, maakt het mogelijk om je fragment te bewerken en heeft heel wat export- en deelmogelijkheden.

©PXimport

06 Titels en annotaties

Vaak zie je dat belangrijke handelingen in screencast benadrukt worden met bijvoorbeeld een flikkerende muiscursor of extra tekst. Het toevoegen van titels en annotaties kan altijd met professionele screencasttools. Bij freeware ontbreken deze functies soms. Gelukkig kun je dit ook achteraf nog toevoegen, bijvoorbeeld rechtstreeks in YouTube. Upload je screencast naar YouTube en kies vervolgens Mijn kanaal in de linkermarge. Selecteer het fragment dat je wilt bewerken en klik onderaan op de knop met het tekstballonnetje om Aantekeningen te openen. Speel het fragment af en gebruik de spatiebalk om te pauzeren op het moment waar je de annotatie wilt invoegen. Klik op Annotatie toevoegen en kies uit Tekstballon, Opmerking, Titel, Spotlight of Label. Typ de tekst, pas eventueel het lettertype en de -kleur nog aan en verplaats het tekstvak naar de gewenste positie. Via Begin en Tot kun je aangeven hoelang de tekst in beeld moet blijven. Klik op Wijzigingen toepassen om de annotatie toe te voegen.

©PXimport

07 iOS

Wil je een screencast van je iOS-apparaat maken? Dat kan heel eenvoudig als je ook een MacBook of iMac hebt. Dan kun je via de ingebakken QuickTime Player je iPhone- of iPad-scherm op je computerscherm zien. Je plugt je iOS-apparaat in, opent QuickTime Player en je kiest Archief / Nieuwe filmopname. Standaard opent dan je FaceTime-camera. Klik op het pijltje naast de grote rode REC-knop en selecteer je iOS-apparaat onder Camera. Eén klik op de rode knop volstaat om de opname te starten. Klik nog een keer om de opname te stoppen. Heb je een iOS-apparaat en een pc of laptop met Windows? Dan kun je helaas niet gratis screencasts maken. Goede en betaalbare tools zijn X-Mirage (16 dollar), Reflector 2 (15 dollar) en AirServer (15 dollar). Voor de meeste tools is er wel een gratis proefperiode. Wij hebben een voorkeur voor Reflector 2. Dit programma is erg gebruiksvriendelijk en kan ook Android-apparaten op je computerscherm laten zien.

08 Android

Wil je laten zien hoe die ene Android-app werkt of wil je de rest van de wereld tonen hoe jij door dat ene level bent gekomen? Dankzij de gratis app AZ Screen Recorder kan dat zelfs zonder tussenkomst van een computer. Ga naar Google Play en installeer de app. Om een opname te starten, open je de app en tik je op de knop met het diafragma en vervolgens op Nu Starten. Wil je de opname beëindigen? Dan swipe je naar beneden en tik je op Stop of Pauze. In de Outputmap kun je alle gemaakte screencasts bekijken en delen via e-mail, sociale media of YouTube. Wil je je filmfragmenten ook kunnen trimmen of omzetten naar gif-bestanden? Dan kun je upgraden naar de Pro-versie via een in-app-aankoop van 3,30 euro. Gelijkaardige app zijn Rec. (Screen Recorder) en One Shot screen recorder.

Wil je toch liever screencasts maken via je computer? Bijvoorbeeld omdat je dan ook gebruik kunt maken van een externe microfoon? Dan kunnen we je de software Reflector 2 van Air Squirrels aanraden. De eerste week kun je de tool gratis gebruiken, daarna betaal je eenmalig 15 dollar om de software te blijven gebruiken. Handig is dat je niet alleen screencasts met voice-overs kunt opnemen maar ook livestreams op YouTube kunt opzetten. Het is zelfs mogelijk om meerdere toestellen tegelijkertijd te koppelen om ze daarna samen te zetten in één videofragment.

Wat hebben organisaties als KRO-NCRV, NS, Bits of Freedom en Oxfam Novib met elkaar gemeen? Dat ze niet langer actief zijn op het socialmediaplatform X. Waarom willen ze dat niet meer? Wat speelt er bij X? Welke alternatieven zijn er?

Sinds juli 2023 voegden veel media maandenlang ‘Twitter’ toe achter elke vermelding van X. Velen moesten namelijk nog wennen aan de nieuwe naam. Elon Musk, die Twitter in oktober 2022 voor 44 miljard dollar kocht, vond dat X beter paste bij zijn visie om het microblogging-platform om te vormen tot een allesomvattend digitaal ecosysteem, vergelijkbaar met WeChat in China. Musk lijkt trouwens een opvallende affiniteit te hebben met de letter X, wat ook zichtbaar is in projecten als SpaceX, Tesla Model X en xAI. Veel gebruikers waren niet gerust op deze overname, en niet geheel onterecht, want Musk heeft inmiddels ingrijpende veranderingen doorgevoerd.

X: aanpassingen

Kort na de overname herstelde Musk eerder geschorste accounts, waaronder die van controversiële figuren als Donald Trump, Andrew Tate en Kanye West. Het platform stopte bovendien met het handhaven van het beleid tegen desinformatie rond Covid-19. En waar vroeger een gratis verificatiesysteem was, waarbij Twitter invloedrijke personen en organisaties een blauw vinkje gaf, is dat nu puur commercieel: wie betaalt, krijgt een vinkje. Het staat niet langer voor authenticiteit, maar toont enkel aan dat een gebruiker betaalt voor X Premium en zo extra functionaliteit en zichtbaarheid krijgt.

Daarnaast introduceerde X de For You-feed, een sectie met aanbevelingen op basis van gebruikersvoorkeuren en -gedrag, maar ook beïnvloed door strategische beleidsbeslissingen. Dit gebeurt via een AI-gestuurd algoritme, waarvan slechts delen openbaar zijn gemaakt, wat vragen oproept over transparantie en mogelijke bias.

Het moderatiebeleid veranderde eveneens. Tweets die de richtlijnen schenden, worden niet meer verwijderd, maar zijn enkel minder zichtbaar (‘Freedom of Speech, Not Reach’). Daarnaast is er een verschuiving naar gemeenschapsgestuurde moderatie (‘Community Notes’), waardoor factchecking minder centraal en vaak trager verloopt.

De algoritmen van X roepen bij velen vragen op over de transparantie en mogelijke bias.

Fediverse

Musk zelf noemt deze aanpassingen democratischer, maar voor veel gebruikers hebben deze aanpassingen geleid tot een meer toxische inhoud. Daarbij worden specifieke groepen kritisch bekeken en beoordeeld, onder wie liberalen en de LGBTQ+-gemeenschap.

De cijfers lopen uiteen, maar de meeste bronnen zijn het er wel over eens dat heel wat gebruikers en organisaties het platform hebben verlaten sinds de overname door Musk.

Twee jaar geleden leek er maar één echt alternatief te zijn: Fediverse, dat gebruikers meer controle gaf over hun data en de moderatie.

Fediverse is een samentrekking van ‘federated’ en ‘universe’ en kun je zien als een netwerk van onderling verbonden platformen en servers, die onafhankelijk worden beheerd door organisaties of individuen. Bij traditionele socialmediaplatforms ben je afhankelijk van één centrale organisatie. Daardoor kun je met bijvoorbeeld een Instagram-account niet zomaar gebruikers van X bereiken. De gemeenschappelijke protocollen binnen het Fediverse, zoals het populaire ActivityPub, maken onderlinge communicatie juist wel mogelijk. Je kunt dus een account aanmaken op een server en vervolgens communiceren en gegevens uitwisselen met gebruikers op andere platformen. Binnen het Fediverse beweeg je dus vrijelijk tussen verschillende servers en platformen.

Het Fediverse-netwerk bevat talrijke platformen, waarvan de meeste door het ActivityPub-protocol zijn verbonden (afbeelding: Per Axbom, CC BY-SA 4.0, Wikimedia Commons).

Mastodon

Mastodon was – en is nog steeds – het populairste Fediverse-platform, maar dat bleek helaas niet geschikt voor het grote publiek. Veel (mainstream) gebruikers vonden het namelijk verwarrend dat ze zelf een server moesten kiezen bij registratie. Ook de interface en gebruikerservaring waren minder gestroomlijnd dan bij Twitter/X. Door de decentrale structuur werkten sommige servers ook traag of werden ze slecht beheerd.

Daarnaast bood Mastodon slechts beperkte ondersteuning voor video en live-updates en ontbraken universeel doorzoekbare inhoud en trending topics, waardoor populaire discussies moeilijker te volgen waren. Bekende personen waren er ook nauwelijks actief, en veel gebruikers hadden moeite om hun sociale netwerk opnieuw op te bouwen. Eind 2023 bereikte Mastodon een piek in regelmatige bezoekers, maar de groei vlakte al snel af.

De interface van Mastodon, met vertrouwde ingrediënten als tijdlijn, meldingen en favorieten.

Threads

Mastodon behoudt weliswaar een niche bij privacybewuste en opensource-enthousiastelingen, maar bleek dus te ingewikkeld en gefragmenteerd voor de doorsneegebruiker. Vanaf eind 2023 zochten velen daarom hun toevlucht tot traditionelere sociale netwerken als LinkedIn, Instagram en vooral Threads.

Dit laatste platform werd medio 2023 door Meta (Mark Zuckerberg) gelanceerd als reactie op de groeiende kritiek op Twitter/X. Het is direct gekoppeld aan Instagram, waardoor gebruikers hun bestaande account kunnen gebruiken.

De interactiemogelijkheden binnen Threads lijken sterk op die van X, met opties als liken, citeren, posten en reageren. Ook doet het veel denken aan het oude Twitter: je volgt zelf mensen of vertrouwt op het algoritme. Volgens veel gebruikers is dit algoritme vooral ontworpen om politieke discussies en nieuwsverwijzingen te mijden. Al kun je zelf wel bepaalde mensen volgen. Het platform toont daarnaast vaak berichten die reacties willen uitlokken (‘engagement bait’). Op dit platform vind je veel beroemdheden en influencers, en de meeste content is vrij luchtig.

Threads werkt trouwens ook aan ondersteuning voor het ActivityPub-Fediverse, wat de dienst compatibel maakt met onder meer Mastodon.

Ook bij Threads kun je zelf bepalen wie je wilt volgen.

Bluesky

Hoewel Threads momenteel veel meer maandelijkse gebruikers heeft (circa 275 miljoen), trekt ook het microblogging-platform Bluesky tegenwoordig een groeiend aantal voormalige X-gebruikers aan (circa 30 miljoen). Ter vergelijking: X zou nu nog zo’n 500 miljoen maandelijkse gebruikers tellen, terwijl Mastodon er ongeveer 15 miljoen heeft.

Bluesky wordt gerund door Bluesky Social. Het werd begin 2023 officieel gelanceerd, maar ontstond al in 2021, opgericht door Jack Dorsey, medeoprichter van Twitter.

Net als Mastodon is Bluesky een gedistribueerd netwerk, maar het is wel gebruiksvriendelijker, mede dankzij het modernere, open protocol AT (Authenticated Transfer). Het platform streeft naar transparantie en wil ook gebruikers zelf hun eigen algoritme laten maken en verfijnen.

Er zijn nog geen advertenties en de tijdlijn toont berichten in chronologische volgorde, zonder verborgen algoritme. In principe kun je ook zelf een server kiezen, al is dat in de praktijk nagenoeg altijd hostingprovider bsky.social. Gevorderde gebruikers kunnen zelfs een eigen server hosten (PDS, personal data server).

Bluesky wordt momenteel vooral bevolkt door Amerikaanse gebruikers, en het valt nog af te wachten in welke mate ook het aantal actieve Nederlandse en Vlaamse gebruikers zal toenemen. In het vervolg van dit artikel maken we grondiger kennis met Bluesky, waarbij we vooral focussen op hoe je volgaccounts en berichtgeving meer naar eigen hand kunt zetten, met onder meer migratie, startpakketten, lijsten, feeds en ook extra diensten.

Meer dan Threads verwelkomt Bluesky ook politieke discussies.

Account

Je kunt Bluesky gebruiken via je browser of de app, beschikbaar in de officiële appstores van Android en Apple. Na installatie kies je de interface-taal (waaronder Nederlands) en registreer je je met een e-mailadres, wachtwoord, geboortedatum en ‘gebruikershandle’. Vervolgens upload je een profielafbeelding of kies je een avatar, en na het aanduiden van je interesse(s) kun je direct aan de slag. Je moet nog wel even een verificatiecode invullen die je via e-mail krijgt.

Bluesky: na een snelle registratie ben je er klaar voor.

Ontdekken en volgen

Wanneer je de startpagina opent, zie je twee secties: Discover en Following. In Discover verschijnen direct berichten, gebaseerd op de interesses die je bij registratie hebt opgegeven. Je ziet hier ook trending topics en populaire posts binnen de gemeenschap. Je kunt deze feed personaliseren via aangepaste feeds, door er zelf een te creëren of een passend algoritme te kiezen.

In de sectie Following zie je berichten van accounts die je volgt. Aanvankelijk is deze leeg, behalve het Bluesky-account. Om iemand te volgen, houd je de muis boven de post header (met accountnaam, tijdstip en berichttitel) en klik je op +Volgen. Dit verandert in Volgend; klik hierop als je het account niet langer wilt volgen. Berichten van gevolgde accounts verschijnen vervolgens in de sectie Following.

Het vergt slechtsr een muisklik om iemand te (ont)volgen.

Zoeken en migreren

Er zijn verschillende manieren om snel extra accounts aan je volglijst toe te voegen. Open de rubriek Zoeken (tik in de mobiele app op het pictogram met drie streepjes) en vul in de zoekbalk een onderwerp in, zoals Artificial intelligence. Selecteer een geschikt account en klik op +Volgen.

Wil je accounts van Twitter/X ook op Bluesky volgen, dan gaat dit het snelst met de browserextensie Sky Follower Bridge, beschikbaar in de officiële Chrome- en Firefox-webstores. Na installatie start je de extensie en meld je je aan met je Bluesky-handle of e-mailadres en een app-wachtwoord.

Om zo’n wachtwoord (met beperkte machtigingen) te maken, ga je in Bluesky naar Instellingen, kies je Privacy en beveiliging, selecteer je App-wachtwoorden en klik je op +App-wachtwoord toevoegen. Geef het een naam, bijvoorbeeld SkyFollowerBridge, bevestig met Volgende, kopieer of noteer het wachtwoord en klik pas daarna op Gereed.

Na aanmelding open je je lijst met gevolgde accounts op X via www.x.com/<je_accountnaam>/following. Klik op de extensieknop en kies Find Bluesky Users. De extensie zoekt naar actieve Bluesky-accounts in je lijst. Klik op View Detected Users en daarna op Follow on Bluesky om de gewenste accounts te volgen.

Sky Follower Bridge automatiseert het migratieproces van gevolgde accounts van X naar Bluesky.

Startpakketten

Een andere handige manier om je volglijst uit te breiden is met startpakketten. Als je een interessant account vindt, klik je erop om de profielpagina te openen en ga je naar het onderdeel Startpakketten. Met wat geluk heeft deze persoon al pakketten aangemaakt: dit zijn verzamelingen accounts rond een specifiek onderwerp. Open zo’n pakket, bekijk de tabbladen Personen en Berichten en volg gewenste accounts via de knop +Volgen.

Je kunt ook zelf startpakketten maken. Ga naar Profiel en open het tabblad Startpakketten. Klik op Aanmaken, geef je pakket een naam en voeg een beschrijving toe. Druk op Volgende en voeg minstens acht accounts toe die relevante berichten posten. Klik weer op Volgende om eventueel feeds toe te voegen of kies voor Overslaan. Daarna kun je anderen uitnodigen via een QR-code of door de link te kopiëren.

Je kunt ook je eigen startpakketten creëren en deze met anderen delen.

Lijsten en feeds

Je kunt zelf ook een reeks gebruikers opsommen en deze lijsten eventueel delen. Open hiervoor de rubriek Lijsten en klik op +Nieuw. Vul een naam en omschrijving in en bevestig met Opslaan. Voeg gebruikers toe en bekijk hun berichten vanuit de lijst. Klik op Vastzetten op startpagina om de lijst als aparte feed naast Discover en Following te tonen.

Je beheert feeds rechtstreeks via de rubriek Feeds. Onder Ontdek nieuwe feeds kun je voorgestelde feeds toevoegen of zelf zoeken via de zoekbalk. Klik op een feed bij Mijn feeds om de berichten te bekijken.

Gebruik het tandwielpictogram bij Feeds om feeds via het pinicoon op je startpagina vast te zetten of hieruit weg te halen. Niet-vastgezette feeds kun je hier ook verwijderen.

Je kunt eigen feeds creëren, bijvoorbeeld met een no-code tool als Skyfeed.app. Meld je aan met je Bluesky-account en een app-wachtwoord (zie ook de paragraaf ‘Zoeken en migreren’). Klik op Create your first feed en voeg in de Visual Editor (of JSON Editor) de gewenste blokken toe, zoals Input, Remove, RegEx, Sort by en Limit. Bevestig met Publish Feed.

Kopieer de feed-ID achteraan de gegenereerde link en deel deze met anderen. Zij hoeven alleen de rubriek Feeds in Bluesky te openen en het ID in de zoekbalk Search feeds te plakken om je feed toe te voegen.

Met een app als Skyfeed kun je ook eigen feeds creëren en deze met anderen delen.

Vandaag zijn het vooral Odido-abonnees die te kampen hebben met storing, maar ook als je klant bent bij bijvoorbeeld KPN, VodafoneZiggo, Ben, Simpel of Delta komt het voor: je kunt niet bellen en/of internetten. Als zo'n storing wat langer duurt, kun je recht hebben op compensatie. In dit artikel lees je wanneer je waar recht op hebt en hoe je die compensatie kunt aanvragen.

Een landelijke storing bij je internet, tv of telefoon is niet alleen vervelend, maar kan ook financiële gevolgen hebben. Gelukkig is in Nederland wettelijk vastgelegd dat je in sommige gevallen recht hebt op een vergoeding. Maar hoe werkt dat precies? Wanneer heb je recht op compensatie, hoe hoog is die vergoeding en waar kun je terecht bij jouw provider?

Volgens de Telecommunicatiewet heb je als consument of kleinzakelijke gebruiker recht op compensatie als er sprake is van een volledige netwerkstoring die twaalf uur of langer duurt. Dat betekent dat alle onderdelen van je abonnement uitvallen: dus bijvoorbeeld zowel internet als televisie en telefonie. Regionale storingen vallen ook onder deze regeling, zolang je binnen het getroffen gebied woont of werkt. Sommige providers hanteren uit zichzelf een iets soepelere norm en keren al bij acht uur storing een vergoeding uit, maar dat is niet verplicht. De wettelijke grens ligt op twaalf uur.

De hoogte van de vergoeding is gekoppeld aan de maandelijkse kosten van je abonnement. Bij een storing van twaalf tot vierentwintig uur ontvang je één dertigste van je maandbedrag. Duurt de storing langer, dan loopt het bedrag op met telkens nog een dertigste per extra dag. Voor prepaid-gebruikers geldt een vergoeding van vijftig cent per dag. De vergoeding wordt meestal verrekend op je volgende factuur. Je hoeft er als klant wel iets voor te doen: in de meeste gevallen moet je zelf een aanvraag indienen via de website of app van je provider.

Verzamel bewijs

Heb je last gehad van een storing, controleer dan altijd eerst hoe lang die precies heeft geduurd. De meeste providers publiceren actuele storingsmeldingen op hun website. Noteer de begindatum en -tijd en maak eventueel een screenshot als bewijs. Zodra de storing voorbij is, kun je je aanvraag indienen. Meestal kan dat nog tot enkele maanden na de storing, maar wacht niet te lang. Het aanvragen van compensatie gaat soms via een speciale pagina, in andere gevallen moet je daarvoor contact opnemen met de klantenservice. Hieronder staan handige links naar de grootste providers om je verder te helpen.

©Website Odido

Bron: Odido

Compensatie aanvragen doe je zo:

Bij KPN kun je een compensatieverzoek indienen via je persoonlijke KPN-pagina, waar je moet inloggen met je KPN ID.
👉 Meer lezen/aanvragen compensatie KPN

Vodafone-klanten kunnen hun aanvraag doen via de Vodafone-app of de klantenservice.

👉 Meer lezen/aanvragen compensatie Vodafone

Ziggo heeft een aparte compensatiepagina, waar je een storing kunt melden en direct je vergoeding kunt aanvragen. Die staat hier:

👉 Meer lezen/aanvragen compensatie Ziggo

Ook bij Odido geldt de wettelijke grens van twaalf uur. Op de veelgestelde vragen-pagina lees je hoe je een claim kunt indienen. Odido zegt zelf een formulier online te zetten wanneer een storing langer dan twaalf uur geduurd heeft.

👉 Meer lezen/aanvragen compensatie Odido

Ben, dat gebruikmaakt van het netwerk van Odido, heeft dezelfde regeling. Informatie over compensatie vind je op:

👉 Meer lezen/aanvragen compensatie Ben

Simpel, dat ook gebruikmaakt van het Odido-netwerk, verwijst je naar je persoonlijke accountomgeving voor het melden van een storing. De klantenservicepagina staat hier:

👉 Meer lezen/aanvragen compensatie Simpel

Bij Delta kun je compensatie aanvragen via MijnDELTA of per brief. Uitleg staat op:

👉 Meer lezen/aanvragen compensatie Delta

Dus: meer dan twaalf uur storing? Compensatie!

Samengevat: bij een volledige uitval van je netwerk van twaalf uur of meer heb je recht op een vergoeding van minimaal één dertigste van je maandbedrag. Bij sommige providers kun je al eerder compensatie krijgen, maar dat is geen wettelijke verplichting. De meeste providers maken het aanvragen makkelijk via hun eigen omgeving of app. Heb je geen toegang tot je account, dan kun je altijd contact opnemen met de klantenservice. De verwerking duurt meestal een paar weken. Laat je niet afschepen als je recht hebt op compensatie. De regeling is wettelijk vastgelegd!