YouTube krioelt van de screencasts. Maar hoe maak je die filmpjes met schermvideo's eigenlijk? Wil je zelf ook aan de slag? Wij leggen je haarfijn uit hoe je screencasts maakt op je computer, smartphone of tablet. Daarnaast geven we je ook enkele tips om ondertitels of voice-overs toe te voegen.

Screencasts zijn niet nieuw. Softwarefabrikant Lotus zou volgens verschillende bronnen de allereerste screencast gemaakt hebben in 1993. Een screencast is vergelijkbaar met een screenshot of schermafbeelding, alleen is het dan bewegend beeld. Het is een videofilmpje waarin elke muisbeweging en -klik wordt vastgelegd. Lees ook: 15 handige tools voor videobewerking.

01 Software

Screencasts zijn vooral populair op videosites zoals YouTube en Vimeo. Photoshop-experts leggen er bijvoorbeeld uit hoe je bepaalde moeilijke fotobewerkingen moet uitvoeren, en gamers laten je zien hoe je een bepaald level moet voltooien of een eindbaas kunt uitschakelen. In de meeste gevallen gaat het om leerrijke instructiefilmpjes waar je iets van opsteekt. De ingrediënten van een goede screencast? Duidelijk beeld, opvallende muiskliks, vlot ingesproken commentaar en eventueel wat tekstballonnen of andere visuele opmerkingen.

Om een screenshot te maken heb je geen speciale software nodig. Zowel op je computer als smartphone en tablet zijn er standaardfuncties aanwezig waarmee je in een vingerknip een schermafbeelding maakt. Om screencasts te maken, heb je wel aparte software nodig. Er bestaan heel wat verschillende programma’s. Het is onmogelijk om ze allemaal te bespreken, daarom hebben we het kaf van het koren proberen te scheiden en serveren we je onze favoriete tools, waarna we je tips geven voor het maken van een goede screencast.

©PXimport

02 Jing

Een uitgebreide en allesomvattende softwaresuite is die van TechSmith. Een eerste populaire toepassing is Jing. Deze tool is beschikbaar voor Windows XP, Vista, 7 en 8 (en ook voor OS X 10.8 of hoger). Jing heeft wel wat beperkingen maar is ideaal voor beginners, en de tool is volledig gratis. Het enige wat je moet doen is je registreren. De software is erg gebruiksvriendelijk waardoor het voor de meeste mensen niet storend zal zijn dat hij alleen beschikbaar is in het Engels. Via Settings kun je een Capture Hotkey kiezen. Dat is een combinatie van enkele knoppen om een screencast te starten. Zodra je een opname wilt starten, moet je nog even aangeven welk deel van je scherm je precies in beeld wilt hebben.

Je kunt zelf een kader tekenen of een volledig venster selecteren. Let wel, je opnames met Jing kunnen maximaal vijf minuten duren. Zodra je klaar bent, kun je de naam van het swf-bestand nog wijzigen en het fragment uploaden naar Screencast.com. Via dit platform kun je het fragment delen met vrienden of embedden op je website of blog. Wil je het fragment ook op YouTube publiceren? Dat kan helaas alleen via een omweg. Je kunt kiezen om te upgraden naar het professionele screenshot- en screencastprogramma SnagIt (ca. 56 euro), of je moet het Flash-bestand converteren naar een mov- of mpeg4-file. Wil je echt serieus aan de slag gaan en wil je dus een professioneel pakket? Dan kun je van TechSmith ook Camtasia Studio overwegen. Dit is ongetwijfeld het neusje van de zalm van de screencast-software. Je kunt elke screencast bewerken, audiotracks toevoegen, tekst toevoegen, ruis wegwerken enzovoort. De proefversie is gratis, een licentie kost je 335 euro.

©PXimport

Juiste formaat

Bij nagenoeg alle screencasttools kun je zelf de schermresolutie kiezen. Dat is handig, maar het kan ook vreemde resultaten opleveren. Houd in het achterhoofd dat je het best kiest voor een resolutie van 800 x 600 of 1024 x 768 pixels. Alternatieve schermverhoudingen leveren storende zwarte randen op.

03 Screencast-O-Matic

Wil je sowieso op YouTube publiceren? Dan kun je Screencast-O-Matic overwegen. Surf hiernaartoe en klik simpelweg op Start Recording. Als je Java op je Windows-computer hebt staan, hoef je zelfs niets meer te installeren. Wil je Screencast-O-Matic via een Mac gebruiken of wil je Java niet installeren? Dan kun je de Screen Recorder Launcher installeren. De grootste troef van deze dienst? Je kunt zowel je scherm als je webcam tegelijkertijd laten opnemen. Desgewenst kun je de cursor laten opvallen met een gekleurde cirkel. Je filmpjes mogen tot een kwartier duren en je kiest zelf in welk formaat je het bestand opslaat: mp4, avi of flv. Uploaden naar YouTube kan met deze tool gelukkig wel direct en gratis. Nadat je je account gekoppeld hebt, kun je nog een titel, beschrijving, tags en categorie toevoegen. Wil je Screencast-O-Matic ook koppelen met Vimeo, Dropbox of Google Drive? Dan kun je upgraden naar de Pro-versie. In ruil voor 15 dollar per jaar ben je dan ook van het watermerk verlost, kun je langere fragmenten opnemen en kun je de videofilmpjes via Screencast-O-Matic bewerken. Andere goede freeware? Screenr, CamStudio, FlashBack Express en ScreenCastle.

©PXimport

04 Script

Als je halsoverkop aan de opname begint, bestaat de kans dat het resultaat niet helemaal wordt zoals je graag zou willen. Zeker als je tijdens de opnames ook commentaar wilt inspreken. Hoe beter je je voorbereidt, hoe sneller je screencast zal lukken. Bovendien bespaart je dat achteraf heel wat knip- en plakwerk. Eén goede raad: maak een script. Bedenk een structuur en schrijf die beknopt uit. Gebruik dit als leidraad zodat je niets vergeet en de correcte volgorde aanhoudt. Wil je echt veel vertellen? Dan is het raadzaam om je screencast op te splitsen in meerdere filmpjes. Dat is aangenamer om naar te kijken en makkelijker voor jou om op te nemen. Desgewenst kun je je kort voorstellen in het begin: “Hallo, ik ben Jan en ga je uitleggen hoe je…”. Wil je meerdere programma’s tegelijkertijd tonen? Bereid een switch tussen de vensters dan even voor aan de kijker, dat brengt rust. Nog een laatste tip: oefen je commentaren eerst een keertje, je zult zien dat het de tweede keer veel vlotter verloopt.

05 Audiokwaliteit

Screencasting op OS X

Op zoek naar goede software om screencasts te maken op je Mac? Dan kunnen we je QuickCast uit de App Store aanraden. Deze tool is basic maar wel volledig gratis. Nadat je een account hebt aangemaakt kun je onmiddellijk aan de slag. Het is mogelijk om je webcam als tweede opnamebron te activeren en je muiskliks extra te benadrukken. Zodra je klaar bent, kun je het fragment delen via e-mail, Facebook of Twitter. Wil je een professionele tool voor OS X? Dan bevelen we je ScreenFlow (99 dollar) van TeleStream aan. Dit programma biedt ook ondersteuning voor iOS, maakt het mogelijk om je fragment te bewerken en heeft heel wat export- en deelmogelijkheden.

©PXimport

06 Titels en annotaties

Vaak zie je dat belangrijke handelingen in screencast benadrukt worden met bijvoorbeeld een flikkerende muiscursor of extra tekst. Het toevoegen van titels en annotaties kan altijd met professionele screencasttools. Bij freeware ontbreken deze functies soms. Gelukkig kun je dit ook achteraf nog toevoegen, bijvoorbeeld rechtstreeks in YouTube. Upload je screencast naar YouTube en kies vervolgens Mijn kanaal in de linkermarge. Selecteer het fragment dat je wilt bewerken en klik onderaan op de knop met het tekstballonnetje om Aantekeningen te openen. Speel het fragment af en gebruik de spatiebalk om te pauzeren op het moment waar je de annotatie wilt invoegen. Klik op Annotatie toevoegen en kies uit Tekstballon, Opmerking, Titel, Spotlight of Label. Typ de tekst, pas eventueel het lettertype en de -kleur nog aan en verplaats het tekstvak naar de gewenste positie. Via Begin en Tot kun je aangeven hoelang de tekst in beeld moet blijven. Klik op Wijzigingen toepassen om de annotatie toe te voegen.

©PXimport

07 iOS

Wil je een screencast van je iOS-apparaat maken? Dat kan heel eenvoudig als je ook een MacBook of iMac hebt. Dan kun je via de ingebakken QuickTime Player je iPhone- of iPad-scherm op je computerscherm zien. Je plugt je iOS-apparaat in, opent QuickTime Player en je kiest Archief / Nieuwe filmopname. Standaard opent dan je FaceTime-camera. Klik op het pijltje naast de grote rode REC-knop en selecteer je iOS-apparaat onder Camera. Eén klik op de rode knop volstaat om de opname te starten. Klik nog een keer om de opname te stoppen. Heb je een iOS-apparaat en een pc of laptop met Windows? Dan kun je helaas niet gratis screencasts maken. Goede en betaalbare tools zijn X-Mirage (16 dollar), Reflector 2 (15 dollar) en AirServer (15 dollar). Voor de meeste tools is er wel een gratis proefperiode. Wij hebben een voorkeur voor Reflector 2. Dit programma is erg gebruiksvriendelijk en kan ook Android-apparaten op je computerscherm laten zien.

08 Android

Wil je laten zien hoe die ene Android-app werkt of wil je de rest van de wereld tonen hoe jij door dat ene level bent gekomen? Dankzij de gratis app AZ Screen Recorder kan dat zelfs zonder tussenkomst van een computer. Ga naar Google Play en installeer de app. Om een opname te starten, open je de app en tik je op de knop met het diafragma en vervolgens op Nu Starten. Wil je de opname beëindigen? Dan swipe je naar beneden en tik je op Stop of Pauze. In de Outputmap kun je alle gemaakte screencasts bekijken en delen via e-mail, sociale media of YouTube. Wil je je filmfragmenten ook kunnen trimmen of omzetten naar gif-bestanden? Dan kun je upgraden naar de Pro-versie via een in-app-aankoop van 3,30 euro. Gelijkaardige app zijn Rec. (Screen Recorder) en One Shot screen recorder.

Wil je toch liever screencasts maken via je computer? Bijvoorbeeld omdat je dan ook gebruik kunt maken van een externe microfoon? Dan kunnen we je de software Reflector 2 van Air Squirrels aanraden. De eerste week kun je de tool gratis gebruiken, daarna betaal je eenmalig 15 dollar om de software te blijven gebruiken. Handig is dat je niet alleen screencasts met voice-overs kunt opnemen maar ook livestreams op YouTube kunt opzetten. Het is zelfs mogelijk om meerdere toestellen tegelijkertijd te koppelen om ze daarna samen te zetten in één videofragment.

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom speuren we een paar keer per week binnen een bepaald thema naar zulke deals. Wanneer je met een smartwatch je gezondheid in de gaten wilt houden en bijvoorbeeld tijdens activiteiten je hartslag wilt meten, is het handig als zo'n slim horloge ook waterdicht is. En met een GPS-functie kun je ook goed bijhouden welke afstand je hebt afgelegd.

Een smartwatch is meer dan alleen een horloge: het is een slimme assistent om je pols. Met een smartwatch kun je eenvoudig meldingen van je smartphone ontvangen, zoals berichten, oproepen en agenda-afspraken. Veel modellen bieden daarnaast functies zoals stappentellen, hartslagmeting, slaapregistratie en GPS-tracking. Dat maakt ze ideaal voor wie zijn gezondheid en activiteiten wil bijhouden. Sommige horloges ondersteunen zelfs contactloos betalen of muziekbediening, zodat je minder vaak je telefoon uit je zak hoeft te halen.

Een ander belangrijk voordeel is de waterbestendigheid, wat bij smartwatches wordt aangeduid met een zogeheten ATM-classificatie. ATM staat voor 'atmosfeer' en geeft aan hoe hoog de druk op het horloge mag zijn. Een smartwatch met 5 ATM is bijvoorbeeld bestand tegen waterdruk die overeenkomt met 50 meter diepte. Dat betekent dat je ermee kunt douchen, zwemmen of in de regen lopen, maar dat de watch niet per se geschikt is voor diepzeeduiken.

Amazfit Cheetah Square

De Amazfit Cheetah Square is een smartwatch met een rechthoekig AMOLED-scherm van 1,75 inch. Het model biedt uitgebreide sportondersteuning met meer dan 150 modi en beschikt over dual-band GPS voor nauwkeurige plaatsbepaling. Daarnaast zijn er sensoren voor hartslag, SpO₂ (het percentage zuurstof in je bloed dat via een saturatiemeter wordt gemeten, en aangeeft hoeveel van je rode bloedcellen verzadigd zijn met zuurstof), slaap en stress. De behuizing is lichtgewicht en de horlogeband is van siliconen. De waterdichtheid van 5 ATM maakt hem geschikt voor gebruik in het water. De batterijduur varieert afhankelijk van het gebruik, met tot 8 dagen bij gemiddeld gebruik en tot 28 uur met GPS ingeschakeld.

🚿 Waterdichtheid: 5 ATM
🔋 Typische gebruiksduur: Tot 8 dagen
📱 Schermdiagonaal: 1,75 inch

Huawei Watch Fit 2

De Huawei Watch Fit 2 is een relatief compacte smartwatch met een AMOLED-display van 1,74 inch. Het model ondersteunt verschillende trainingsmodi en beschikt over sensoren voor onder andere hartslag, SpO₂ en slaapmonitoring. Hoewel deze watch geen ingebouwde GPS heeft, maakt hij gebruik van verbonden GPS via een smartphone. De batterijduur is met maximaal 10 dagen redelijk lang. De smartwatch is waterbestendig tot 5 ATM en is beschikbaar in verschillende edities en kleuren.

🚿 Waterdichtheid: 5 ATM
🔋 Typische gebruiksduur: Tot 10 dagen
📱 Schermdiagonaal: 1,74 inch

Fitbit Sense 2

De Fitbit Sense 2 biedt een combinatie van gezondheidsmetingen, zoals een ECG-app, cEDA-sensor voor stressdetectie en SpO₂-metingen. Het horloge is uitgerust met een 1,58 inch AMOLED-scherm en een ingebouwde GPS. De batterij gaat bij normaal gebruik ongeveer 6 dagen mee. Daarnaast is de Sense 2 waterbestendig tot 50 meter (5 ATM). Het model ondersteunt contactloze betalingen via Fitbit Pay, maar mist functies zoals muziekopslag of volledige ondersteuning voor apps van derden.

🚿 Waterdichtheid: 5 ATM
🔋 Typische gebruiksduur: Tot 6 dagen
📱 Schermdiagonaal: 1,58 inch

Garmin Venu 2

De Garmin Venu 2 heeft een 1,3 inch AMOLED-display en legt de nadruk op gezondheid en sport. De smartwatch beschikt over onder meer hartslagmeting, ademhalingsregistratie, Body Battery, stressmeting en Pulse Ox. GPS is ingebouwd, en de batterij gaat tot 11 dagen mee in smartwatch-modus. Bij gebruik van GPS en muziek is dit korter. Het horloge is waterdicht tot 5 ATM, wat standaard is voor dit soort toepassingen.

🚿 Waterdichtheid: 5 ATM
🔋 Typische gebruiksduur: Tot 11 dagen
📱 Schermdiagonaal: 1,3 inch

OnePlus Watch 2

De OnePlus Watch 2 draait op Wear OS 4 en gebruikt een dubbele chipsetstructuur om prestaties en batterijduur te balanceren. Met een 1,43 inch AMOLED-scherm, ondersteuning voor dual-band GPS, en sensoren voor hartslag en slaap is hij geschikt voor dagelijks gebruik. De batterijduur is echter niet heel lang, maar het horloge is wel IP68-gecertificeerd en bestand tegen waterdruk tot 5 ATM.

🚿 Waterdichtheid: IP68 / 5 ATM
🔋 Typische gebruiksduur: Tot 100 uur
📱 Schermdiagonaal: 1,43 inch

De Enchant 1100 is de nieuwste top-soundbar van Harman Kardon. Ondersteuning voor Dolby Atmos en een streepje Scandi-design maken het een interessante optie.

De grotere Enchant 1100 soundbar werd begin dit jaar samen met de kleinere Enchant 900 voorgesteld. Het is een echt topmodel dat veel speakers inzet om omhullende 3D-geluid te bieden, inclusief twee aan de bovenzijde. Dit is niet de eerste of enige soundbar van Harman Kardon die de naam 'Enchant' draagt, maar eigenlijk lijkt hij meer op de voorgaande Citation-reeks van Harman Kardon. Citation was bedoeld als een volledig antwoord op Sonos, met multiroom-functionaliteit en met een design dat luxueuze textiel van Kvadrat toepaste. 

De Enchant 1100 neemt veel van de Citation-eigenschappen over, waaronder het design (maar zonder Kvadrat-stofjes) en de uitbreidbaarheid. Hij gebruikt ook een knappe techniek van Harman, Multibeam, om geluid breed de kamer in te sturen. Met ondersteuning voor Dolby Atmos en DTS:X, veel streamingopties, een extra HDMI-ingang (geschikt voor 4K en Dolby Vision) en uitbreidingsopties spreken we hier over een veelzijdige soundbar. 

©Jamie Biesemans

Uitbreiden met speakers kan

Wie meer wil, kan de Enchant 1100 uitbreiden met de Enchant Sub (adviesprijs 399 euro) en/of een paar Enchant-draadloze speakers (adviesprijs 229 euro/stuk). Het is daarmee een directe uitdager van de Sonos Arc Ultra, nog een topmodel dat je op eigen tempo kunt uitbreiden met extra speakers. De Harman Kardon is wel nog iets scherper geprijsd. Het koppelen met speakers in andere kamers kan via Google Cast of AirPlay 2. Een pluspunt: dat kan ook met luidsprekers van verschillende merken.

Zacht en harmonieus design

Ontsnappen aan de klassieke balkvorm van een soundbar doet de Enchant 1100 niet. Maar omdat de afgeronde behuizing helemaal bedekt is door een fraai zwart stofje en verder geen opvallende elementen toont, verdwijnt hij netjes in de achtergrond. Minimalisme ten top, totdat je het volume of een optie aanpast. Dan zie je een grote display in een coole dotmatrix-stijl oplichten. Dat zorgt dan weer voor vleugje retro-gevoel. In tegenstelling tot bij de Citation-soundbars, lijkt er deze keer geen lichtgrijze versie te bestaan.

Onder het strakke uiterlijk zitten aardig wat speakers verborgen: elf stuks. Twee daarvan zitten bovenaan en zorgen voor de driedimensionale geluidservaring. De Enchant 1100 is slechts 6,5 cm hoog en kan dus bij een tv op een voet geplaatst worden. Maar het beste resultaat krijg je als je hem 10 à 20 cm vóór het scherm zet, zodat de bovenliggende speakers vrij naar het plafond gericht zijn. Ook de zijkanten moeten helemaal vrij blijven. Aan elke zijde is er een opening waar je een speaker kunt zien; die zorgen voor een heel breed geluidsbeeld rond de tv.

©Harman Kardon

Aan weerszijden is er een opening met een tweeter die schuin gemonteerd is.

Ontspannen kan ook

In de doos vind je een kleine afstandsbediening, maar je kunt ook de Harman Kardon One-app gebruiken. Welke optie je ook kiest: het volume regelen, een aantal audio-instellingen veranderen en muziek pauzeren zijn mogelijk. Een unieke optie heet Moment, dat zelfs zijn eigen knop op de remote heeft.

Als je hierop drukt, rollen er uit de soundbar rustgevend geluiden. Je kunt via de app kiezen of je dan even kunt relaxen met het geluid van regen, een bos of de zee. Misschien wel leuk voor meditatieoefeningen, maar wel een apart iets om zo'n prominente plek te geven.

Muziek spelen kan op vele manieren

In een app kun je muziek en internetradio afspelen van bepaalde diensten, waaronder Amazon Music, Napster, Qobuz, Tidal en TuneIn. Bij Amazon en Tidal wordt zelfs het afspelen van muziek in Dolby Atmos-formaat ondersteund, dat kom je zelden tegen.

In het lijstje ontbreken natuurlijk heel wat belangrijke diensten, zoals Apple Music of Spotify. Ze afspelen kan echter makkelijk via AirPlay, Chromecast of Spotify Connect. De soundbar kan ook bediend worden met Roon, de audiofiele muzieksoftware van een Harman Kardon-zusterbedrijf die vooral in de hifi-wereld wordt gebruikt. Ten slotte is de Enchant 1100 uitgerust met bluetooth. Manieren genoeg dus om muziek af te spelen.

Eenvoudige installatie

Het instellen van de Enchant 1100 gebeurt via de One-app. Een visueel stappenplan maakt het heel eenvoudig. Wat je ook in de app (of via de remote) kunt doen is het geluid "kalibreren". De soundbar verspreidt dan twintig seconden luide testgeluiden om zo de woonkamer te leren kennen. Na deze meting wordt de weergave aanpast zodat de soundbar beter klinkt. Zo'n functie wordt stilaan standaard op een high-end soundbar; hier blijkt het zeer effectief in het balanceren van bassen en helderheid. 

©Jamie Biesemans

In de Harman Kardon One-app vind je heldere uitleg.

Geslaagd in 3D

Bij het bekijken van demovideo's van Dolby en een aantal filmfragmenten valt in de eerste plaats de zuivere weergave van de Enchant 1100 op. Het klinkt luchtig en ruim, waardoor geluidseffecten los in de kamer verschijnen. Bij de Shattered-demo bewegen de geluiden van brekend glas echt van rechts naar ver links.

©Jamie Biesemans

De Enchant 1100 heeft goede dialogenweergave.

Ook bij drukke actiescènes, zoals tijdens de finale veldslag op Scarif in Star Wars: Rogue One – waarvan Andor op Disney+ de prequel vormt – houdt de Harman Kardon een goede controle. Het is een goed resultaat dat vooral heel detailrijk en gebalanceerd overkomt, met name na de kalibratie. Wel is het in onze woonkamer wat minder 'cinematisch' (of je mag ook zeggen 'bombastisch') bij bijvoorbeeld de race in Ready Player One. Je wordt wel omgeven door geluid, inclusief hoog boven de tv, dat wel. Maar het is niet zo knallend of dynamisch als bij bijvoorbeeld JBL.

Een subwoofer erbij of niet?

Het toevoegen van een subwoofer of extra speakers kan daar iets aan doen. Dat verloopt eveneens via de app. Je hebt er wel even tijd voor nodig, want elk toestel moet met de wifi verbonden worden. Vervolgens moet er nog een update worden geïnstalleerd, wat ook even kan duren. Ten slotte combineer je bijvoorbeeld de Enchant 1100 met de Enchant Sub via de app. Dat ging tijdens het testen vlot, en de app maakt het proces ook heel transparant. Wel spijtig: de kalibratiefunctie werkt niet langer als je een sub toevoegt aan een soundbar. Hopelijk komt die mogelijkheid er nog.

©JORDI HUISMAN

De Enchant Sub zet je bij voorkeur naast de soundbar.

Mét Enchant Sub wordt de Enchant 1100 een stukje spectaculairder, al blijft het vooral het mooie detail en de controle die indruk maken bij het zeer intense vuurgevecht in het Witte Huis in Civil War. Dit zijn goede prestaties, ook voor gaming. Toch is de stap naar een extra sub geen verplichting. De Enchant Sub is niet zo krachtig of verfijnd, dus in een kleinere woonkamer ga je aan de soundbar zelf voldoende hebben. Positief wel is dat die Sub vergeleken met optionele subs bij sommige concurrenten relatief goedkoop is.

Conclusie

De Enchant 1100 is een soundbar die zeer gelikt oogt en sterk presteert. Kamervullend de soundtrack van een film of tv-serie neerzetten doet hij goed, net als muziek afspelen. Zonder extra apparaten levert de Harman Kardon al een topprestatie, waarbij detail en helderheid de grootste troeven zijn. Spraak en geluidseffecten klinken duidelijk en zijn goed gepositioneerd. Al mag het niet een basmonster zijn, je wordt goed ondergedompeld in een film.