Je hebt net je Windows-systeem helemaal op orde en nu wil je een complete back-up. Je overweegt een overstap naar een grotere harde schijf of een snelle SSD. Voor dergelijke scenario's komt de tool CloneZilla goed van pas. Die maakt het mogelijk je (systeem)partitie of je hele schijf te klonen.

01 Image & kloon

Om een exacte kopie van een partitie of harde schijf te krijgen, kun je zowel een 'image' als een 'kloon' gebruiken. Een image is één bestand waarin de hele kopie wordt opgeslagen (vooral handig als back-up). Bij een kloon, zoals we in deze workshop maken, wordt niets in een apart bestand weggeschreven, maar maak je de meest letterlijke kopie van alle bits en bytes op een partitie of schijf die je kunt bedenken: ideaal om een kant-en-klare back-upschijf te maken die je direct kunt inzetten, of om een systeem snel over te zetten naar een grotere schijf of een SSD.

02 CloneZilla Live

Voor onze kloonoperaties gebruiken wij het gratis CloneZilla, een opensource Linux-distributie. Kennis van Linux is niet nodig. CloneZilla heeft twee varianten: een live-versie en een server-editie. Voor thuisgebruik volstaat de live-versie. Je vindt die hier, waar je de rubriek Downloads opent en Stable releases aanklikt. Met het oog op compatibiliteit (met de meeste x86-cpu's) kies je bij CPU architecture voor i486. Ben je van plan een live-cd te branden, kies dan iso bij File type. Heb je liever een opstartbare usb-stick, selecteer dan zip. Bevestig met Download.

©PXimport

03 Live-cd

Als je het iso-bestand hebt gedownload, is het de bedoeling daar een opstartbare cd van te branden. Dat kan bijvoorbeeld met de gratis tool CDBurnerXP. Download en installeer het programma. In het hoofdvenster kies je vervolgens Brand ISO-bestand. Bevestig met OK en verwijs via de knop Bladeren naar het gedownloade iso-bestand. Zorg dat er een lege cd of dvd in het station zit, kies het juiste station bij Doelstation, laat het vinkje staan bij Finaliseren schijf en bevestig met Branden schijf. Even later is je opstartbare cd/dvd met CloneZilla klaar.

©PXimport

04 Stick formatteren

Beschikt je systeem niet over een cd/dvd-speler, dan ben je aangewezen op een live-stick. Daarvoor heb je het zip-bestand van CloneZilla gedownload. Stop een usb-stick in je pc, open de Verkenner, klik met de rechtermuisknop op de stationsletter van die stick en kies Formatteren. Het Bestandssysteem stel je in op FAT32, de Clustergrootte laat je ongemoeid. Kies een geschikte Volumenaam. Het vinkje bij Snelformatteren mag je laten staan. Druk op Starten om te formatteren. Houd er rekening mee dat alle eventuele data op die stick nu verdwijnen!

©PXimport

05 Opstartbare stick

Vanuit de Verkenner kopieer je de complete inhoud van het zip-bestand naar je stick: klik op het zip-bestand met de rechtermuisknop en kies Alles uitpakken. Verwijs naar je stick (niet naar een mapje op de stick!) en bevestig met Uitpakken. Na afloop open je in de Verkenner achtereenvolgens de submappen \utils en \win32 op je stick. Hier klik je dan het bestand makeboot.bat met de rechtermuisknop aan. Kies Als administrator uitvoeren. Je krijgt een melding dat je stick bootable zal worden gemaakt. Druk een willekeurige toets in om verder te gaan.

©PXimport

06 Live medium

CloneZilla staat nu klaar op een opstartmedium: een cd/dvd of een usb-stick. Stop dat in de pc waarvan je een schijf(partitie) wilt klonen en zorg dat het toestel hiervan opstart. Op sommige systemen zal CloneZilla automatisch opstarten als je de pc aanzet. Bij andere systemen moet je eerst een toets(combinatie) indrukken om een bootmenu op te roepen, waar je dan het gewenste bootmedium kiest. Desnoods maak je eerst een ommetje naar het setupvenster van je BIOS, waar je dan de opstartvolgorde (boot sequence) zo aanpast dat je systeem eerst van cd/dvd of usb-stick opstart.

©PXimport

Tuxboot

Lukt het om een of andere reden niet de usb-stick opstartbaar te maken, dan kun je het nog met de gratis tool Tuxboot proberen. Ook hier kun je er het beste voor zorgen dat je de stick vooraf als FAT32 hebt geformatteerd. Start Tuxboot als administrator op. Bovenaan stel je On-Line Distribution in op clonezilla_live_stable en current. Onderaan stel je het Type in op USB Drive en kies je de juiste stationsletter van je stick. Zodra je met OK bevestigt, zal Tuxboot CloneZilla zelf downloaden, uitpakken naar je stick en de stick opstartbaar maken.

©PXimport

07 CloneZilla opstarten

In ons eerste scenario gaan we ervan uit dat je - letterlijk - een kloon maakt van je harde schijf, en dat je met dat doel al een (nagenoeg) identieke tweede harde schijf hebt aangesloten. Als je systeem is opgestart vanaf het gemaakte live-medium met CloneZilla, kies je in het opstartmenu de bovenste optie: Clonezilla Live (Default settings, VGA 800x600). Mocht het met deze optie niet lukken, dan kun je het nog proberen met Other modes of CloneZilla Live, waarna je een van de andere opties selecteert (zoals Safe Graphic Settings of Failsafe mode).

©PXimport

08 Kloonmodus

Kies de gewenste taal (English wellicht, Nederlands ontbreekt vooralsnog) en kies Select keymap from arch list, waarna je een geschikte toetsenbordindeling selecteert (zoals qwerty / Dutch of azerty / Belgian / Standard). Vervolgens selecteer je Start Clonezilla. Zoals gezegd focussen we in deze workshop op het echte 'klonen', dus kies je in het volgende venster device-device work directly from a disk or partition to a disk or partition. Nog een stap verder vraagt CloneZilla je in welke modus je wilt werken. Kies hier Beginner mode (zie stappen 13 en 14 voor de Expert mode).

©PXimport

09 Kloonproces

In dit scenario kopieer je de ene schijf compleet naar een tweede schijf, dus kies je hier de optie local_disk_to_local_disk_clone. Nu is het even opletten. CloneZilla vraagt je de bronschijf aan te duiden. Selecteer de schijf waarvan je een kloon wilt maken. In het volgende venster duid je dan de doelschijf aan. Besef goed dat deze laatste geheel wordt overschreven met de inhoud van de bronschijf! Hierna accepteer je de standaardoptie (Skip checking/repairing source files). Bevestig met Enter en met Y (2x) en bevestig Do you want to clone the boot loader ook met Y.

©PXimport

10 Wissel

Afhankelijk van de schijfgrootte kan het kloonproces een hele tijd in beslag nemen. Na afloop druk je de Enter-toets in en kies je in het menu de optie Poweroff. Voordat je het systeem opnieuw laat opstarten, moet je een van beide schijven namelijk eerst verwijderen, omdat Windows met twee identieke schijven anders in de war kan raken. Om het resultaat uit te testen, kun je in dit geval de oude (bron)schijf verwijderen en alleen de nieuwe (doel)schijf aansluiten. Als alles goed is, start de computer nu netjes op van de nieuwe schijf. De kloonoperatie is succesvol.

©PXimport

11 Grotere doelschijf (1)

Het kan natuurlijk gebeuren dat je een kloonoperatie wilt uitvoeren van een bronschijf naar een grotere doelschijf. Ook deze operatie kun je op dezelfde manier uitvoeren als beschreven in stappen 7 t/m 10. Je zult dan wel merken dat CloneZilla niet de volledige capaciteit van de nieuwe schijf heeft benut, maar dat de partitie op die schijf precies even groot als die van de bronschijf. Dat kun je rechtzetten met een partitiebeheerder, zoals het Schijfbeheer dat in Windows zit ingebouwd. Je start het op via Windows-toets+R, waar je dan het commando diskmgmt.msc uitvoert.

©PXimport

12 Grotere doelschijf (2)

In principe heb je nu twee mogelijkheden. Je kunt de gekloonde partitie groter maken en de niet-toegewezen schijfruimte toevoegen aan de partitie. Klik die partitie hiervoor met de rechtermuisknop aan, kies Volume uitbreiden, druk tweemaal op de knop Volgende en op Voltooien. Een andere mogelijkheid is dat je van die niet-toegewezen ruimte een afzonderlijke partitie maakt. Daarvoor klik je die ruimte met de rechtermuisknop aan en kies je Nieuw eenvoudig volume. Druk op tweemaal op Volgende, kies een geschikte Volumenaam en bevestig met Volgende en met Voltooien.

©PXimport

13 Expertmodus (1)

In stap 8 gaven we al aan dat er ook een 'Expert mode' beschikbaar is. Hiermee is het bijvoorbeeld mogelijk CloneZilla de partitietabel en het bestandssysteem van een kleinere bronschijf automatisch te laten aanpassen aan de opslagcapaciteit van een grotere doelschijf, zodat ingrepen zoals in stappen 11 en 12 niet nodig zijn. Kies daarvoor Expert mode en local_disk_to_local_disk_clone. Geef zowel de bron- als de doelschijf aan en aanvaard de standaard ingestelde parameters (controleer dat ook de parameter -r van een asterisk is voorzien), evenals de optie Skip checking/repairing source files.

©PXimport

14 Expertmodus (2)

In het volgende venster kies je de optie -k1 Create partition table proportionally (OK for MBR format, not GPT). Dat zorgt ervoor dat de partitietabel aan de grotere doelschijf wordt aangepast. CloneZilla vraagt om bevestigingen. Na afloop sluit je het systeem af, verwijder je de bronschijf en ga je via het Windows Schijfbeheer na of de aangemaakte partitie inderdaad de volledige schijfruimte inneemt. Het kan gebeuren dat Windows bij het opstarten een probleem ontdekt. Gewoonlijk wordt dat automatisch hersteld. Desnoods val je terug op de methode uit stappen 11 en 12.

©PXimport

15 Grotere bronschijf (1)

Kloonprogramma's kunnen uiteraard niet 200 GB data op de bronschijf klonen naar een doelschijf van 160 GB. Maar als een partitie op die bronschijf bijvoorbeeld slechts 120 GB aan data bevat, dan krijg je die weer wél op de doelschijf. Nadat je de partitie(s) hebt gedefragmenteerd (althans op een klassieke harde schijf), ga je met een partitiebeheerder aan de slag om die zo veel mogelijk te verkleinen en op elkaar te laten aansluiten. Dat kan bijvoorbeeld met het gratis GParted, met een opstartbare cd/usb-stick.

©PXimport

16 Grotere bronschijf (2)

Vervolgens zorg je ervoor dat de doelschijf op dezelfde manier als de bronschijf is gepartitioneerd, dus hetzelfde aantal partities, dezelfde grootte en bootvlag. Daarbij houd je nog een stuk ongebruikte, niet-toegewezen schijfruimte over op de doelschijf. Ook dat doe je met Gparted. Start nu CloneZilla op. Deze keer kies je voor local_partition_to_local_partition_clone. Vervolgens duid je de (eerste) bronpartitie aan, gevolgd door de doelpartitie waarop je alle data van de geselecteerde bronpartitie wilt plaatsen. Kies na afloop eventueel Start over om zo ook (op dezelfde manier) de overige partitie(s) te klonen.

©PXimport

17 SSD-uitlijning

Als je een harde schijf of een partitie wilt klonen naar een SSD, dan loop je het risico dat de partitie(s) op je SSD niet optimaal worden 'uitgelijnd', met mindere prestaties als gevolg. Om dat na te gaan, voer je op de Opdrachtprompt het commando wmic partition get Name, StartingOffset uit, of je start de Windows-tool msinfo32 op. Open hier Systeemoverzicht / Onderdelen / Opslag / Schijven. Is het aantal bytes bij de Start(ing)offset van de partitie(s) deelbaar door 4096, dan zit de uitlijning goed.

©PXimport

18 MiniTool Partition Wizard

Blijkt de uitlijning niet zoals het hoort, dan kun je dat alsnog bijsturen, bijvoorbeeld met de gratis MiniTool Partition Wizard Home Edition. Installeer dit programma en start het op. Klik in het grafische overzicht je SSD-schijf aan en selecteer Align All Partitions in het linkerpaneel. De tool analyseert de partitie en deelt je mee wanneer die al in orde blijkt te zijn. Is dat niet het geval, dan verneem je welke partitie(s) alsnog moeten worden uitgelijnd. Klik dan linksboven op Apply. Dat vergt wel een (automatische) herstart van Windows.

©PXimport

19 Vooraf uitlijnen

In plaats van pas na het klonen van de schijf de uitlijning te corrigeren, kun je ook vooraf de uitlijning van je SSD optimaliseren. Start voordat je gaat klonen de pc met Windows op vanaf je harde schijf. Open de opdrachtprompt als administrator en voer deze opdrachten uit, waarbij je x vervangt door de stationsletter van je SSD:

diskpart

list disk

select disk x

create partition primary align=1024

active

exit

Controleer vervolgens de uitlijning zoals beschreven in stap 17.

©PXimport

20 Partitie klonen

Nu je SSD is uitgelijnd, kun je de (primaire) partitie van je schijf gaan klonen naar de partitie op je SSD. Wanneer de bronpartitie kleiner is dan de partitie op de SSD, kun je gerust CloneZilla inzetten, kies de optie local_partition_to_local_partition_clone. In het andere geval: zie het kader 'Alternatieve tool'. Als Windows wegens ontbrekende bootloader niet wil opstarten, kun je dat oplossen door het systeem van de Windows-installatie-dvd op te starten en daar Uw pc herstellen te kiezen en via Problemen oplossen / Geavanceerde opties, het Opstartherstel uit te voeren.

©PXimport

21 SSD nazorg

Is de kloonoperatie achter de rug, verwijder dan de oude schijf voordat je de pc herstart. Het kan dat je de SSD in dezelfde SATA-poort moet pluggen als die oude schijf om te kunnen opstarten. Om er zeker van te zijn dat Windows een en ander heeft geoptimaliseerd voor de SSD, voer je als administrator vanaf de Opdrachtprompt nog het commando fsutil behavior query DisableDeleteNotify uit. Is het resultaat 1 (en niet 0), dan moet je de TRIM-functie alsnog inschakelen. Dat kan met fsutil behavior set DisableDeleteNotify 0. Ga ook na of Windows de defragmentatie voor je SSD heeft uitgeschakeld.

©PXimport

Alternatieve tool

Clonezilla is minder geschikt om een bronpartitie te klonen naar een kleinere doelpartitie. Als dit je situatie is, vind je een oplossing in EaseUS Partition Master Free. Het komt erop neer dat je eerst de bronpartitie selecteert, waarna de tool die analyseert (onder meer op de hoeveelheid gebruikte data). Vervolgens duid je een stuk 'unallocated space' aan op je SSD als doellocatie. Zorg dat er een vinkje staat bij Optimize for SSD en bevestig met Apply. De tool zorgt zelf voor een dynamische herschaling van de bronpartitie zodat die op de doellocatie van de SSD past.

©PXimport

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Ben je op zoek naar een goedkope wasmachine? Vandaag hebben we vijf interessante modellen voor je gespot.

Bosch WGE03408NL

Haal met de Bosch WGE03408NL een kwalitatieve wasmachine voor relatief weinig geld in huis. Hoewel de Duitse witgoedspecialist een adviesprijs van 749 euro hanteert, duiken diverse bekende webshops onder de prijsgrens van 600 euro. Met een vulgewicht van 8 kilo leent deze wasautomaat zich goed voor kleine tot middelgrote huishoudens. Een pluspunt is het lage energieverbruik. Volgens de specificaties van het toegekende A-energielabel resulteren honderd wasjes in een stroomverbruik van 46 kilowattuur. Daarnaast valt het geluidsniveau van 72 decibel tijdens het centrifugeren mee.

De WGE03408NL heeft een Nederlandstalig bedieningspaneel. Selecteer hierop met de draaiknop het gewenste programma. Kies bijvoorbeeld voor Katoen, Wol of Kreukherstellend. Verder was je met Hygiëne Plus desgewenst op 60 graden of start je met Eco 40-60 een energiezuinige cyclus. Heb je snel een bepaald overhemd of T-shirt nodig? Start dan het SuperKort-programma van slechts een kwartier. Handig is dat je na aanvang van een cyclus nog wasgoed kunt bijvoegen. Bosch geeft tien jaar garantie op de motor.

Siemens WG46G2Z5NL

Zoek je een krachtige wasmachine met een hoge capaciteit van 9 kilo? Dit energiezuinige exemplaar van Siemens was niet eerder zo goedkoop. Ten opzichte van de meeste andere producten in deze prijsklasse is de maximale centrifugesnelheid van 1600 rotaties per minuut een groot pluspunt. Hierdoor komt het wasgoed al relatief droog uit de trommel. Houd vanwege deze eigenschap wel rekening met een iets hoger geluidsniveau van 74 decibel. Uiteraard kun je ook op een lager toerental centrifugeren.

Voor haastige mensen is de WG46G2Z5NL bij uitstek geschikt. Je wast namelijk in een kwartier twee kilo textiel schoon. Doe je 3,5 kilo kleding in de trommel, dan duurt het wasproces een halfuur. Activeer op het overzichtelijke bedieningspaneel zo nodig de antivlekken-functie. Je verwijdert zo bijvoorbeeld wijn, bloed of olie uit kleding. Heb je de wasautomaat zojuist gestart en zie je nog ergens een verdwaald overhemd liggen? Tik dan op Bijvullen en stop het kledingstuk alsnog in de trommel. Ondanks de hoge centrifugesnelheid is dit witgoedproduct gecertificeerd met energielabel A. Ga bij honderd wasbeurten uit van een stroomverbruik van zo'n 49 kilowattuur.

Whirlpool FFWDB 976258E BCV BE

De prijsvriendelijke Whirlpool FFWDB 976258E BCV BE kan zowel wassen als drogen. Ideaal voor wie in huis ruimte wil besparen. Voor de wasfunctie stop je maximaal 9 kilo kleding in de trommel. De droogfunctie biedt een capaciteit van zo'n 7 kilo. Plaats het apparaat bij voorkeur niet vlak bij een studeer- of kinderkamer, want het opgegeven geluidsniveau van 80 decibel is behoorlijk. De wasfunctie is gecertificeerd met energielabel B. Reken bij honderd cycli op een stroomverbruik van ongeveer 57 kilowattuur. Voor drogen geldt het energielabel E.

Ondanks de lage prijs ondersteunt de FFWDB 976258E BCV BE een centrifugesnelheid van 1600 tpm. Hierdoor heeft de geïntegreerde droger minder werk. Kies met de draaiknop tussen verschillende wasprogramma's, zoals Katoen, Synthetisch, Wol, Fijne was en Witte was. Je kunt daarnaast ook een energiezuinig of snel (30 minuten) programma activeren. Voor mensen met zonnepanelen is de startuitstelfunctie gunstig. Begin daarmee een was- en droogcyclus op een tijdstip dat de zon schijnt.

Hisense WF5S1045BW

Dankzij een riant vulgewicht van 10,5 kilo is deze afgeprijsde wasmachine van Hisense een ideale metgezel voor grote gezinnen. Kies tussen een witte en zwarte uitvoering. De laatstgenoemde versie heeft op het moment van schrijven de laagste prijs ooit. Diverse Kieskeurig.nl-bezoekers zijn erg te spreken over dit product. Zij komen tot een gemiddelde score van een 9. Enkele genoemde pluspunten zijn de ruime deuropening, de trommelverlichting en de app-bediening.

Naast de hoge vulcapaciteit zijn ook de overige specificaties in orde. Zo haalt de machine tijdens het centrifugeren een respectabele snelheid van 1400 omwentelingen per minuut. Hierbij valt het geluidsniveau van 72 decibel mee. Op basis van het gewicht doseert de wasautomaat op eigen houtje water en wasmiddel. Gebruik niet meer dan nodig! Verder is de stoomfunctie het vermelden waard. Volgens Hisense verwijdert de WF5S1045BW daarmee nagenoeg alle bacteriën. Tot slot is het lage energieverbruik van 52 kilowattuur na honderd wasjes een groot pluspunt. Niet voor niets is dit product dan ook voorzien van het A-energielabel.

LG F4WR3511S0W

De aantrekkelijk geprijsde LG F4WR3511S0W ondersteunt een indrukwekkend vulgewicht van 11 kilo! Kortom, je hoeft waarschijnlijk niet zo vaak te wassen. Doe je dat wel, dan is er trouwens nog geen man overboord. Wegens het lage stroomverbruik van 48 kilowattuur per honderd wasbeurten heb je geen last van een (te) hoge energierekening. Verder is het geringe geluidsniveau van 71 decibel een voordeel. De F4WR3511S0W bereikt tijdens het centrifugeren een maximale snelheid van 1400 rotaties per minuut.

Dankzij een automatisch doseersysteem wordt er exact genoeg wasmiddel toegevoegd. Is het wasmiddel op, dan verschijnt er een melding. Voor allergische personen komt de stoomfunctie goed van pas. De fabrikant claimt dat de wasautomaat daarmee 99,9 procent van veelvoorkomende allergenen verwijdert, zoals huisstofmijt. Het duidelijke bedieningspaneel geeft je toegang tot een heleboel programma's, waaronder Katoen, Sportkleding, Donsdeken en Anti-Allergie.

Je overweegt om je cv-ketel te vervangen door een warmtepomp, maar je wilt daarvoor niet je vloer openbreken om vloerverwarming te leggen. Het goede nieuws is dat je bij een warmtepomp niet per se voor vloerverwarming moet gaan. Vaak is het mogelijk om de bestaande radiatoren te behouden. Hier lees je hoe dat zit!

Er is een tijd geweest dat warmtepompen uitsluitend konden functioneren in combinatie met vloerverwarming. Inmiddels is het ook mogelijk om een warmtepomp aan te sluiten op bestaande radiatoren en convectoren.  

Soorten radiatoren

Om mee te beginnen: er bestaan twee typen radiatoren: hogetemperatuur-radiatoren en lagetemperatuur-radiatoren. Voor het gemak spreken we over HTV (hogetemperatuur-verwarming) en LTV (lagetemperatuur-verwarming).

Beide systemen werken in principe op dezelfde manier, maar bij de eerste stroomt water met een temperatuur tussen 55 en 70 graden Celsius. Dat zorgt voor een erg snelle opwarming, maar dit werkt meestal niet zuinig en ook niet energie-efficiënt. Vooral bij oude huizen met weinig isolatie moet je flink stoken om het binnen warm te krijgen. Bij een LTV-radiator volstaat een watertemperatuur van 45 tot 55 graden.

Heb je thuis een traditioneel cv-systeem met klassieke radiatoren, dan zijn dat altijd HTV-radiatoren. Er zijn in Nederland momenteel 4,4 miljoen woningeigenaren die hun woningen nog op hoge temperatuur verwarmen. Toch zijn LTV-radiatoren de laatste jaren populair geworden, omdat ze zuiniger zijn en efficiënter omgaan met energie. Zelfs een gewone condenserende gasketel werkt efficiënter op LTV, maar het duurt langer om de ruimte op temperatuur te brengen. En als de ruimte slecht geïsoleerd is, kan het zelfs onmogelijk zijn om de kamer warm te krijgen als het buiten flink koud is.

Er zijn drie mogelijkheden om bestaande radiatoren te laten werken met een warmtepomp: je gaat voor een HTV-warmtepomp, je test of een LTV-warmtepomp in combinatie met de huidige radiatoren een goede match is of je pimpt de radiatoren met boosters.  

Warmtepomp die hoge temperatuur levert

Er zijn warmtepompen die bijvoorbeeld met het koelmiddel propaan of CO2 werken en die een watertemperatuur garanderen tot 65 graden. Een belangrijk voordeel van zo'n HTV-warmtepomp is dat je het bestaande afgiftesysteem niet hoeft te vervangen. Je radiatoren en convectoren zijn immers erop berekend om te werken op deze temperatuur. Toch is zo'n HTV-warmtepomp een complexer apparaat en daarom duurder in aanschaf. Bovendien verbruikt dit type warmtepomp meer elektriciteit.  

©www.mitsubishielectric.com

De CO2-warmtepomp kan zelfs hoge temperaturen leveren tot 85 graden.

Klassieke radiatoren & de LTV-warmtepomp

Wanneer je oude, klassieke radiatoren die ontworpen zijn om met een hoge temperatuur te werken, aansluit op een lagetemperatuur-warmtepomp, is het rendement lager. Een klassieke radiator met een vermogen van 5 kW benut zijn volledig vermogen bij een watertemperatuur van 70 graden. Wanneer je de temperatuur van het cv-water laat dalen naar 50 graden, dan gebruikt de radiator maar de helft van zijn vermogen, dus 2,5 kW.

Als je de ruimte goed hebt geïsoleerd en je hebt bijvoorbeeld geïnvesteerd in triple glas, dan is het wel mogelijk om de ruimte voldoende te verwarmen. En dan loont het wel om een warmtepomp te plaatsen. Doe je dat op de gok? Nee, je kunt dat zelf testen.  

De 50-gradentest

Je kunt gemakkelijk checken of jouw radiatoren het goed gaan doen met een LTV-warmtepomp. Voer deze test uit terwijl het buiten koud is, tussen de 4 en 10 graden. Stel de watertemperatuur van de ketel enkele dagen in op maximaal 50 graden in plaats van 70 graden. Wanneer de woning toch nog voldoende warm blijft, zit je goed. Als je zekerheid wilt, kun je de test zelfs de hele winter door laten lopen.

Je hebt dan wel meer tijd nodig om de woning op te warmen, maar dat kun je opvangen door de ketel een uur vroeger aan het werk te zetten. Een belangrijke voorwaarde is dat er genoeg radiatoren in huis zijn om de woning te verwarmen.

Zorg er ook voor dat de kamerthermostaat 's nachts niet lager dan 17 of 18 graden is ingesteld om een te grote terugval te vermijden. Het is de bedoeling dat je woning continu wordt verwarmd op een gelijkmatige maar lage temperatuur. Is het huis gedurende de testperiode comfortabel warm gebleven, dan mag je ervan uitgaan dat de woning geschikt is voor een LTV-verwarmer. Is het huis op deze manier niet warm te krijgen, dan moet je de isolatie verbeteren voodat je een warmtepomp kunt overwegen. Uiteraard kan een installateur ook berekenen of je de radiatoren kunt behouden. 

Pimp je radiator met een afgiftebooster

Je kunt van een gewone HTV-radiator ook een LTV-radiator maken door een set kleine radiatorventilatoren te monteren die de warmte sneller verspreiden. Over het algemeen worden deze afgifteboosters onderaan de radiator gemonteerd en de sensor/controller die hierbij hoort, ergens bovenin. Het elektrisch verbruik is minimaal, dan hebben we het over 1 kWh per jaar of ongeveer 25 cent per jaar.

De ventilatoren werken stil, het geluidsniveau zit onder de 20 dB. Om te vergelijken, dat is de geluidssterkte van boomblaadjes in de wind op anderhalve meter afstand. 20 dB wordt als 'erg zacht' omschreven, terwijl 35 dB nog als 'zacht' wordt geclassificeerd. De controller zorgt ervoor dat de booster modulerend werkt, de ventilatortjes draaien dus niet altijd op volle kracht en passen de snelheid aan de warmtevraag aan.

©https://heatfan.eu

In minder dat twee minuten gemonteerd

De installatie van deze boosters heeft niet veel om het lijf. In twee minuten per radiator is zo'n ventilator geplaatst, zonder gereedschap. Het apparaat klemt zich met magneten tussen de platen van de radiator of plat op een convector. Je moet hem wel aansluiten op het stroomnet. In de buurt van elke radiator is dus wel een stopcontact nodig.

De universiteit van Twente heeft in opdracht van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland onderzoek gedaan naar deze afgifteboosters. De boosters hebben een levensduur van 40.000 draaiuren, wat overeenkomt met een levensduur van 1700 stookuren per jaar. Dat komt erop neer dat deze boosters net zo lang meegaan als een cv-ketel of een warmtepomp. 

©https://heatfan.eu

Werking booster

Wanneer de temperatuur van de radiator boven de 25 graden stijgt, beginnen de ventilatoren te draaien en wanneer de temperatuur zakt, schakelen ze uit. Een lampje op de sensor geeft aan wanneer de ventilatoren actief zijn. Bovendien zijn er controllers die een wifi-functie hebben en die dus nauwkeurig de temperatuur van de radiator of convector meten. Op die manier kun je een gedetailleerd overzicht bekijken van de prestaties van iedere radiator. Bovendien kun je de boosters dan ook via de smartphone bedienen. 

©https://heatfan.eu