Op nagenoeg alle pc's is de browser veruit de meest gebruikte software. Genoeg reden om bekende en onbekende browsers eens grondig onder de loep te nemen. Wat is de beste keuze wanneer je snelheid belangrijk vindt? En waarmee kun je veilig internetten? We vergelijken tien browsers met elkaar.

Wanneer je een nieuwe Windows-versie installeert, krijg je een browserkeuzescherm voorgeschoteld. Naast Internet Explorer heb je keuze uit maar liefst negen andere browsers. Wellicht heb je geen idee welk programma je moet kiezen. Begrijpelijk, want de programma's lijken erg op elkaar en je kunt met iedere browser probleemloos over het web surfen. Maar wie zich een beetje in de browserwereld verdiept, ontdekt al snel grote verschillen op het gebied van veiligheid, snelheid, functionaliteit en vormgeving.

Als je bijvoorbeeld meerdere apparaten gebruikt om mee te surfen, is het handig wanneer het surfprogramma je gegevens en instellingen synchroniseert. Op die manier heb je overal favorieten en wachtwoorden bij de hand. Aangezien je steeds meer privézaken online regelt, is veiligheid natuurlijk een zeer belangrijk onderdeel van je browser. Verder is een hoge snelheid natuurlijk wel zo prettig. Op de komende pagina's keren we tien browsers binnenstebuiten en gaan we in op de belangrijkste verschillen.

©PXimport

In het browserkeuzescherm van Windows heb je keuze uit verschillende browsers.

Gebruikersomgeving

De afgelopen jaren hebben alle bekende browsers een minimalistische interface gekregen, waardoor er zo veel mogelijk ruimte gecreëerd wordt voor de weergave van webpagina's. Google was met Chrome trendsetter, waarna andere browserontwikkelaars iets later volgden. Qua vormgeving zijn er de laatste tijd weinig ontwikkelingen. De meeste programma's hebben een gecombineerde zoek- en adresbalk waarmee je soepel over het web kunt navigeren. Firefox is op dit gebied een buitenbeentje, want de ontwikkelaars van Mozilla weigeren nog altijd om het aparte zoekvak op te geven. Een beetje overdreven, aangezien je met de adresbalk in Firefox ook zoekopdrachten kunt uitvoeren. Verder laten browserbouwers hun gebruikers zelf bepalen welke werkbalken ze willen weergeven.

©PXimport

Firefox heeft een flexibele interface waarbij je de functies zelf een plekje kunt geven.

Werkbalken

Het is handig wanneer je in de werkbalk de knoppen eigenhandig een plekje kunt geven. Firefox en Safari zijn erg flexibel met het verplaatsen van knoppen. Vanuit een apart dialoogvenster sleep je de pictogrammen naar de gewenste locatie. Op die manier plaats je de startpagina-knop bijvoorbeeld naast de adresbalk. De vormgeving van Internet Explorer loopt naar onze mening iets achter. Zo verschijnen de instellingen in een oubollig dialoogvenster, terwijl browsers als Chrome en Opera hiervoor een moderne webpagina hebben ingericht.

©PXimport

Safari opent standaard met een overzicht van websites die je het vaakst bezoekt.

Verder valt de vernieuwde gebruikersomgeving van Firefox op. Het menu is niet langer meer bereikbaar via een opvallende oranje knop linksboven, maar open je het menu via een bescheiden knop rechtsboven. Deze positie is eigenlijk voor alle browsers gangbaar, alleen Opera vormt hierop een uitzondering. Een leuk extraatje is dat Chrome, Firefox en Opera het gebruik van thema's ondersteunen. De gebruikersomgeving van Safari is erg minimalistisch. Zodra je de cursor naar boven beweegt, verschijnen de werkbalken in beeld.

©PXimport

In tegenstelling tot enkele jaren geleden laten de meeste browsers nauwelijks nog werkbalken zien.

Tweemaal IE11 in Windows 8.1

In Windows 8.1 zitten twee versies van Internet Explorer 11 verstopt. Uiteraard vind je de browser zoals je die gewend bent. Daarnaast heeft Microsoft zijn surfprogramma ook in een app-jasje gegoten. Deze versie is vooral bedoeld voor aanraakschermen. De adresbalk en de tabbladen zijn naar beneden verhuisd, zodat je je hand minder ver hoeft te bewegen. Daarnaast heeft Microsoft heeft duidelijke pictogrammen toegevoegd, waarmee je onder meer favoriete websites bewaart en instellingen wijzigt.

©PXimport

Windows 8.1 heeft een tabletvriendelijke versie van Internet Explorer 11 in huis.

Snelheid

Natuurlijk wil je lekker vlot over het web surfen. Om te achterhalen welke browser het beste presteert, hebben we onder Windows 7 en 8 diverse benchmarks uitgevoerd. Omdat we de benchmarks hebben toegepast op dezelfde systemen, laten de scores zich goed met elkaar vergelijken. Alleen Safari laten we buiten beschouwing, want de nieuwste versie van deze browser werkt alleen onder Mac OS X. Voor Windows 7 gebruikten we een desktop met een 3,40GHz-processor (Intel Core i7-3770), 8 GB RAM en een AMD Radeon HD 6570-videokaart. Voor Windows 8 deden we een beroep op een notebook met een 2,13GHz-processor (Intel Core i3 M 330), 4 GB RAM en een NVIDIA GeForce GT 330M-videokaart.

Benchmark

Om de snelheidsverschillen tussen alle browsers nauwkeurig te meten, hebben we de Peacekeeper-benchmark van Futuremark gebruikt. Dit programma voert in iedere browser een reeks van diverse JavaScript-testen uit, waarbij ook de HTML5-prestaties onder de loep worden genomen. Voor een realistisch beeld van de verschillen in snelheid, hebben we ook benchmarks met SPEED BATTLE en Browsermark uitgevoerd. Van de vier bekendste browsers haalt Chrome in beide benchmarks de hoogste score. Firefox en Opera volgen op gepaste afstand. Internet Explorer valt erg tegen. Waar Chrome op de Peacekeeper-benchmark onder Windows 7 een score haalt van 5052 punten, komt Microsofts browser niet verder dan een puntentotaal van 2887. Opvallend is dat de exotische browsers Maxthon 4 en Avant Browser in alle benchmarks een prima score behalen, waarbij ze in sommige metingen zelfs Chrome voorbijstreven.

©PXimport

Van alle bekende browsers haalt Chrome in de Peacekeeper-benchmark de hoogste score.

Synchronisatie

Tegenwoordig gebruikt iedereen meerdere apparaten om op internet rond te dwalen, zoals een tablet, laptop, smartphone en een pc. Het is dan ook wel zo prettig wanneer mobiele versies van browsers gegevens uitwisselen met je desktop. Je hoeft dan niet overal opnieuw wachtwoorden en favorieten te bewaren. Bovendien heb je altijd een overzicht van je meest bezochte websites bij de hand. Internet Explorer geeft op het gebied van synchronisatie helaas het verkeerde voorbeeld. Alleen in Windows 8.1 is het mogelijk om de surfgeschiedenis, voorkeuren en favorieten met andere Windows 8-apparaten te synchroniseren. Een voorwaarde is dat je met hetzelfde Microsoft-account op de machines bent ingelogd. Wanneer je ook wachtwoorden wilt synchroniseren, dien je ter verificatie een telefoonnummer aan Microsoft door te geven.

©PXimport

Internet Explorer 11 ondersteunt alleen synchronisatie van gegevens tussen Windows 8.1-apparaten.

Google heeft het met Chrome beter voor elkaar. Wanneer je met een Google-account bij deze browser inlogt, kun je zo'n beetje alle gegevens met andere pc's uitwisselen. Fijn is dat het zoekmachinebedrijf ook apps voor Android en iOS heeft ontwikkeld. Je favorieten, openstaande tabbladen, wachtwoorden, formulieren en geschiedenis zijn dus ook onderweg beschikbaar. Een geruststellend idee is dat Google gesynchroniseerde wachtwoorden versleutelt. Op eigen verzoek is het ook mogelijk om alle gesynchroniseerde gegevens te beveiligen met een wachtwoordzin.

Ook Firefox biedt uitgebreide functies om gegevens te synchroniseren, zoals tabbladen, favorieten, add-ons en wachtwoorden. In tegenstelling tot eerdere Firefox-versies is het aanmaken van een Sync-account snel gepiept. Net als bij Chrome beslis je zelf welke data je met andere apparaten wilt uitwisselen. Het Sync-account kun je overigens ook instellen op de Android-versie van Firefox. Opera wil natuurlijk niet achterblijven, dus de ontwikkelaars zijn druk bezig om een volledig vernieuwde synchronisatiefunctie te implementeren.

Beperkte sync

Op het moment van schrijven is het met de nieuwste versie van Opera helaas niet mogelijk om gegevens uit te wisselen tussen apparaten. Helaas is deze functie al ruim een jaar niet operationeel, dus hopelijk komen de makers snel met een oplossing. Vanuit Safari kun je de gegevens uitsluitend met overige Apple-apparaten synchroniseren. Dit gebeurt via de online opslagdienst iCloud. Het is mogelijk om openstaande tabbladen, favorieten, wachtwoorden, de surfgeschiedenis en de leeslijst uit te wisselen.

©PXimport

In de mobiele versie van Chrome bepaal je zelf welke instellingen je wilt synchroniseren.

Veiligheid

Veiligheid is misschien wel het belangrijkste onderdeel van een browser. Je wilt namelijk niet dat gevoelige privégegevens in verkeerde handen terechtkomen. Microsoft laat met Internet Explorer op dit gebied weleens steken vallen. In het voorjaar van 2014 werd de browser geteisterd door een ernstig beveiligingslek waardoor hackers in staat bleken om pc's op afstand over te nemen. Alle banken en de politie adviseerden om Internet Explorer niet meer te gebruiken. Enkele weken later kwam Microsoft pas met een oplossing.

Hoewel Internet Explorer 11 volgens de softwarefabrikant weer volledig veilig is, verschijnen er geregeld beveiligingsperikelen rondom deze browser in de media. Internet Explorer heeft, vergeleken met andere programma's, wel specifieke beveiligingsfuncties aan boord, zoals een SmartScreen-filter tegen phishingaanvallen. Maar ondanks die specifieke functies en diverse andere maatregelen, lukt het cybercriminelen nog regelmatig om een lek in de broncode te vinden.

Bij de overige browsers zijn de laatste tijd gelukkig weinig veiligheidskwesties aan het licht gekomen. Chrome, Firefox en Opera hebben een functie aan boord om je pc te beschermen tegen phishing en malware. Wanneer de bezochte website schadelijk is, ontvang je een melding. Verder is het mogelijk om cookies weg te gooien, zodat online advertentiebureaus je surfgedrag niet kunnen monitoren.

Je kunt ook aangeven dat je wilt dat cookies automatisch gewist worden wanneer je de browser afsluit. Hoewel browsers zelf allerlei veiligheidsmaatregelen nemen, is het nog altijd noodzakelijk om antivirussoftware op een Windows-machine te installeren. Mac OS X is minder gevoelig voor bedreigingen van cybercriminelen, maar evengoed is Safari uitgerust met enkele veiligheidsopties. Apples browser waarschuwt automatisch wanneer je een frauduleuze website dreigt te bezoeken.

©PXimport

De meeste geteste browsers proberen phishing en malware buiten de deur te houden, zoals Firefox.

Alternatieve browsers

Zoals je in de tabel aan het einde van deze test kunt zien, hebben we ook uitgebreid naar alternatieve browsers gekeken. Het niveau hiervan valt helaas nogal tegen. Een grote belemmering is dat ontwikkelaars hun programma's helemaal volstoppen met overbodige functies die je waarschijnlijk toch nooit gebruikt. Alleen Maxthon vinden we prettig werken, hoewel ook de interface van dit programma naar onze mening wat aan de drukke kant is. Maxthon is een zeer populaire browser in China en dat verbaast ons eigenlijk niets. Er zijn uitgebreide functies voorhanden, zoals een wachtwoordmanager, synchronisatiemogelijkheden en extensies.

Daarnaast zijn er ook mobiele apps beschikbaar. Tot slot helpt het onderdeel Ad Hunter je om online advertenties te verbergen. De overige vier browsers voelen ietwat ouderwets aan en hebben weinig functies. Desondanks zijn we toch enkele interessante snufjes tegengekomen. Zo kunnen Lunascape en Avant Browser schakelen tussen de engines Trident (Internet Explorer), Gecko (Firefox) en Webkit (Chrome). Verder detecteert Avant Browser video's op websites. Via een downloadlink rechtsboven kun je de online filmpjes vervolgens lokaal opslaan.

©PXimport

Ondanks zijn drukke gebruikersomgeving kan Maxthon wat functies betreft prima opboksen tegen 'de grote vijf'.

Functionaliteit

Privémodus

Als je geen sporen achter wilt achterlaten op de pc, is het een fluitje van een cent om deze gegevens te wissen. Iedere browser beschikt over een functie waarmee je naderhand de surfgeschiedenis, downloadgeschiedenis, zoekopdrachten en cookies verwijdert. Zowel in Chrome, Firefox als Opera kun je kiezen uit meerdere periodes waarvan je de geschiedenis wilt wissen, bijvoorbeeld van het laatste uur, van de volledige dag, of vanaf het eerste gebruik. Het verwijderen van de geschiedenis van zo'n korte termijn is vooral nuttig wanneer je even een pc of laptop van iemand anders leent. Internet Explorer heeft als voordeel dat het de gegevens van favoriete websites eventueel onthoudt. Na een opschoonactie hoef je dan niet weer opnieuw je inloggegevens in te vullen op websites die je dagelijks bezoekt.

©PXimport

Wanneer je de geschiedenis in Internet Explorer opschoont, worden wel de gegevens van je favoriete websites bewaard.

Ook is het mogelijk je browser tijdens een surfsessie geen data te laten opslaan, zodat er ook geen tijdelijke internetbestanden, cookies en bezochte websites op het systeem achterblijven. Je hoeft dan naderhand niets meer zelf te wissen. In Internet Explorer heet deze optie InPrivate-navigatie. Zodra je deze functie activeert, verschijnt er een nieuw venster waarin je anoniem kunt surfen. Ook Chrome (incognito), Firefox (Privénavigatie), Opera (Privépagina) en Safari (Privémodus) hebben een privémodus.

©PXimport

De meeste browsers beschikken over een privémodus waarmee je anoniem over het web surft.

Uitbreidingen

Een browser heeft van zichzelf weinig functies aan boord, omdat je die met extensies zelf kunt toevoegen. Internet Explorer is de uitzondering op de regel, want door de stijfheid van Microsofts browser is het voor derde partijen niet zo interessant om uitbreidingen te ontwikkelen. In de catalogus zijn slechts tientallen invoegtoepassingen te vinden, zoals Facebook en Bing. We komen in de bibliotheek zelfs een sterk verouderde invoegtoepassing van Hyves tegen.

Zoals je waarschijnlijk wel weet, is dit sociale netwerk al enige tijd geleden opgedoekt. Chrome en Firefox bieden, vergeleken met Internet Explorer, een veel bredere ondersteuning van plug-ins. In beide catalogi vind je duizenden uitbreidingen die je rechtstreeks in de browser kunt installeren. Video Downloadhelper en Adblock Plus zijn bijvoorbeeld populaire extensies om respectievelijk mediabestanden van websites te plukken en advertenties te weren. Gelukkig hoef je Firefox niet meer te herstarten na de installatie van een plug-in. In Chrome was dat al niet nodig. Sterker nog, Googles browser voegt binnen luttele seconden iedere uitbreiding toe! Opera en Safari bieden ieder ook toegang tot een catalogus met interessante uitbreidingen, al is het aanbod wel wat beperkter.

©PXimport

Op het gebied van uitbreidingen zijn de browsers Chrome en Firefox veruit de beste keuzes.

Wachtwoordmanager

Voor bijna elke webdienst heb je een wachtwoord nodig. Het kan heel vervelend zijn om tijdens ieder bezoekje je wachtwoorden in te typen. Bovendien is een geheugensteuntje wel zo prettig. Je kunt natuurlijk voor deze taak een externe tool als LastPass gebruiken, maar alle bekende browsers hebben zelf ook een eenvoudige wachtwoordmanager in huis. Je logt ergens in, waarna de browser vraagt om je wachtwoord op te slaan. De volgende keer dat je de website bezoekt, vult de browser de inlogvelden automatisch in. Internet Explorer heeft als nadeel dat het niet mogelijk is om een overzicht met opgeslagen wachtwoorden op te vragen. Je kunt dus niet selectief inloggegevens verwijderen.

©PXimport

Nadat je ergens inlogt, vraagt Internet Explorer om het wachtwoord te bewaren.

Chrome heeft wel een dergelijke functie aan boord. In de instellingen kun je namelijk wachtwoorden beheren. Als je liever niet hebt dat Chrome bepaalde inloggegevens bewaart, klik je simpelweg op het kruisje. Ook Firefox heeft een uitgebreide wachtwoordmanager aan boord. In de instellingen bekijk je opgeslagen wachtwoorden en verwijder je ze eventueel uit de browser. Verder stel je optioneel een hoofdwachtwoord in. Bij iedere surfsessie geef je eenmaal het hoofdwachtwoord op, waarna Firefox de deur opent naar alle opgeslagen inloggegevens. Deze optie is bijvoorbeeld te gebruiken indien je niet wilt dat overige gezinsleden toegang hebben tot je persoonlijke accounts. Verder beschikken ook Opera en Safari over een eenvoudige wachtwoordmanager.

©PXimport

In Chrome vraag je een overzicht op met gebruikersnamen en wachtwoorden.

Extra functies

Browsers onderscheiden zich van elkaar vanwege hun extra functies. Zo kun je in Opera een turbomodus activeren. De browser laadt dan een gecomprimeerde versie van de website. De ontwikkelaar beweert dat deze functie vooral nut heeft zodra je via een trage verbinding surft, omdat de browser minder dataverkeer hoeft te verwerken. Voorheen had Opera ook een interne bittorrentclient, maar helaas is deze functie uit het programma verwijderd. Daarnaast is ook de geïntegreerde e-mailclient niet langer meer onderdeel van deze browser. Sommige surfprogramma's kunnen overweg met RSS-feeds, zodat je snel nieuwe updates van websites raadpleegt. RSS-feeds waarop je je abonneert, voegt Firefox toe aan zijn Bladwijzerwerkbalk. Zodra je op de feed klikt, verschijnt er een overzicht met alle onderwerpen.

©PXimport

In Firefox volg je RSS-feeds vanuit de Bladwijzerwerkbalk.

Ook Internet Explorer heeft een geïntegreerde RSS-lezer. Net als in Firefox kun je de nieuwsupdates vanuit de werkbalk Favorieten laden. Chrome heeft deze functie dan weer niet. Veel browsers zijn in staat om een Do Not Track-header naar de servers van bezochte websites te verzenden. Hiermee geef je aan dat je niet wilt dat adverteerders je surfgedrag volgen via tracking cookies. Helaas heeft deze functie in de praktijk maar weinig nut, omdat de meeste online advertentiebureaus deze regel aan hun laars lappen. Het heeft dan ook meer zin om tracking cookies door de browser te laten blokkeren. Met Internet Explorer, Firefox, Chrome, Opera en Safari geef je in de instellingen aan dat je cookies van derden wilt blokkeren.

©PXimport

Met Internet Explorer blokkeer je eenvoudig cookies van derden (tracking cookies).

Internet Explorer heeft ten opzichte van andere browsers het voordeel dat het mogelijk is om webpagina's vast te pinnen aan de taakbalk. Favoriete websites zijn op deze manier altijd snel bereikbaar. Een andere handig optie in Chrome is dat het Google Cloudprinter ondersteunt. Hiermee kun je draadloos printopdrachten naar geschikte afdrukapparaten verzenden.

©PXimport

In Safari en andere browsers geef je aan dat je niet gevolgd wilt worden.

Mobiele ondersteuning

Hoewel veruit de meeste mensen een Android- of iOS-toestel bezitten, weigert Microsoft om een app van Internet Explorer voor deze veelgebruikte platformen te ontwikkelen. Alleen voor Windows Phone is er een mobiele variant beschikbaar. Dit is een gemiste kans voor Microsoft. Chrome heeft wel een app voor zowel Android als iOS, maar dan weer niet voor Windows Phone. De mobiele versie heeft een aantal functies van zijn grote broer overgenomen. Zo kun je internationale webpagina's naar het Nederlands laten vertalen, is er ook een privémodus beschikbaar en toont de adresbalk zoeksuggesties. Tot slot kun je rechtstreeks de desktopversie van websites opvragen, wat vooral handig is wanneer niet alle informatie op mobiele webpagina's beschikbaar is.

©PXimport

Ook met de mobiele versie van Chrome kun je internationale webpagina's vertalen.

Opera Mini

Opera heeft onder de naam Opera Mini apps van zijn browser ontwikkeld voor drie mobiele platformen, namelijk iOS, Android en Windows Phone. Opera Mini verbruikt weinig mobiele data omdat deze browser bezochte webpagina's comprimeert. Interessant is om te zien dat de app met een percentage aangeeft hoeveel dataverbruik je bespaart. Hoewel de makers claimen dat deze technologie een snelheidswinst oplevert, merken we daar in de praktijk weinig van. Sterker nog, Opera Mini is vergeleken met andere mobiele browsers nogal traag met het openen van websites. Wanneer we de turbomodus uitschakelen, lukt het gelukkig wel om vlot over het web te surfen.

©PXimport

Opera Mini is een interessante browser wanneer je het dataverbruik wilt beperken.

Verder kun je aangeven in welke kwaliteit je afbeeldingen wilt binnenhalen. Ook hiermee bespaar je op het verbruik van data. Een privémodus is in Opera Mini overigens niet aanwezig. Een leuk extraatje is wel dat er een QR-scanner is ingebouwd.

Mozilla heeft de mobiele ondersteuning van Firefox helaas beperkt tot Android. De ontwikkelaar is namelijk van mening dat Apple te veel restricties oplegt, waardoor ze liever geen iOS-versie uitbrengen. Een groot pluspunt is dat je webpagina's eventueel opent in een lezermodus. Op die manier kun je in een rustige omgeving webartikelen lezen. Je activeert optioneel de privémodus wanneer je geen sporen op het toestel wilt achterlaten. Bijzonder is dat er voor de mobiele versie van Firefox ook veel extensies beschikbaar zijn.

Apple heeft Safari op iedere iPhone, iPad en iPod Touch voorgeïnstalleerd. Deze mobiele browser is erg degelijk, al zijn er helaas weinig extra functies voorhanden. Je kunt wel websites in de privémodus bezoeken en favorieten opslaan. Sinds de introductie van iOS 8 is het daarnaast mogelijk om DuckDuckGo als standaard zoekmachine in te stellen. Deze dienst koppelt geen zoekopdrachten aan een gebruikersprofiel, waardoor je volledig anoniem blijft.

©PXimport

De privémodus van Safari laat een donkere rand zien.

Overstappen

Er is geen excuus om niet over te stappen naar een alternatieve browser. Nuttig om te weten is dat je persoonlijke instellingen vaak over kunt hevelen, zoals favorieten en de surfgeschiedenis. Je hoeft dan niet alles handmatig in te richten. Zodra je een onlangs geïnstalleerde browser opent, verschijnt vanzelf de vraag of je browsegegevens wilt importeren.

Het staat je overigens vrij om meerdere browsers naast elkaar te gebruiken. Wel dien je altijd een standaardbrowser te selecteren. Zodra je bijvoorbeeld een e-mail ontvangt met een weblink, weet je pc in dat geval welk surfprogramma het moet openen. Als je consequent meerdere browsers naast elkaar gebruikt, kan het zinvol zijn om in ieder programma de uitbreiding Xmarks te installeren. XMarks houd alle favorieten tussen de browsers synchroon en biedt ondersteuning voor Internet Explorer, Chrome, Firefox en Safari.

Conclusie

Hoewel de meeste mensen nog altijd Internet Explorer gebruiken, loopt Microsofts browser al jaren achter de feiten aan. De interface is verouderd en ook op het gebied van snelheid is het niet bepaald een hoogvlieger. Bovendien zijn er nauwelijks synchronisatie-mogelijkheden met mobiele apparaten, omdat apps voor iOS en Android ontbreken. Chrome is wat ons betreft de beste browser, op de voet gevolgd door Firefox. Google heeft zijn browser voorzien van voldoende snelheid, gebruiksgemak en uitbreidingsmogelijkheden. Vooral de uitgebreide synchronisatiefunctie met iOS- en Android-toestellen valt goed in de smaak. De indrukwekkende catalogus met duizenden extensies is natuurlijk ook een meerwaarde.

Eigenlijk is het gebrek aan een RSS-lezer het enige nadeel van dit programma, maar dit euvel is simpel op te lossen via een plug-in. Naast Chrome presenteert Firefox zich als prima browser. De benchmarks vallen vergeleken met Chrome weliswaar iets lager uit, maar het verschil is acceptabel. Voor bezitters van een iOS-apparaat is Mozilla's browser helaas minder interessant, omdat daarvoor geen app beschikbaar is. Andere pluspunten van Firefox zijn het enorme aanbod met extensies, de synchronisatiefunctie en de flexibele gebruikersomgeving. Opera is momenteel niet meer zo relevant, omdat de unieke functies verloren zijn gegaan. Zo is de e-mail- en bittorrentclient uit het programma verdwenen. Bovendien is de synchronisatiefunctie al ruim een jaar niet actief.

De Logitech MX Master 4 is de nieuwste telg in de populaire MX-serie. De muis belooft meer controle, precisie en comfort dan ooit, met haptische feedback en een 8K-sensor die zelfs op glas moeiteloos werkt. Maar is hij de stevige prijs van 129,99 euro waard?

De MX Master 3S was al een dikke publieksfavoriet, maar met de MX Master 4 legt Logitech de lat opnieuw een tikkie hoger. Dit is een echte powerhouse voor wie dagelijks veel met tekst, beeld of code bezig is. Of gewoon voor wie een heel lekkere muis wil. Alles draait om controle, snelheid en comfort. Daar betaal je met een krappe 130 euro weliswaar een premiumprijs voor, maar deze muis is dan ook duidelijk bedoeld voor mensen die hun werk serieus nemen. De MX Master 4 is verkrijgbaar in Graphite en Pale Gray, en wordt standaard geleverd met een Logi Bolt-ontvanger. Wij hebben voor de test de Pale Gray-variant voor de Mac mogen bepotelen.

©ER | ID.nl

Muizen met gevoel

Het opvallendste snufje is de toevoeging van haptische feedback. Elke klik, sneltoets of melding voel je subtiel onder je vingers trillen. Niet als gimmick, maar als tastbare feedback: je voelt letterlijk wat je doet. En dat werkt echt prettig, vooral omdat je iets dergelijks ook gewend bent van bijvoorbeeld je smartphone. Via Logi Options+ bepaal je zelf hoe intens die feedback is en kun je verschillende acties aan specifieke apps knopen. Dat geeft de muis een persoonlijk tintje. Zeker bij precisiewerk (foto- en tekstbewerking of het schrijven van code) merk je hoe natuurlijk dat aanvoelt.

De grote toets onder de duim, waarmee je het Haptic Sense-paneel oproept, is wel vrij gevoelig. Tijdens de paar weken dat we de muis hebben getest, drukten we die knop af en toe per ongeluk in, wat even storend kan zijn. Toch is dat gelukkig een kwestie van gewenning, want het idee achter de functie is sterk.

Snelheid zonder haast

De befaamde MagSpeed-scroll is gelukkig gebleven en is zelfs nog iets verfijnd. Eén draai aan het stalen wiel en je schiet door lange documenten of spreadsheets. Nieuw is de Actions Ring, een rond menu dat rond je cursor verschijnt. Daarmee open je favoriete tools of snelkoppelingen zonder je toetsenbord aan te raken. Logitech beweert dat je hierdoor tot 63 procent minder muisbewegingen maakt. Dat is misschien wat optimistisch, maar het systeem werkt verrassend intuïtief en snel. Hieronder een overzichtje van de mogelijkheden.

Werkt zelfs op glas

De Darkfield-sensor met 8000 dpi is extreem nauwkeurig en werkt op vrijwel elk oppervlak, zelfs op glas of gelakt hout. Je kunt de gevoeligheid aanpassen in stappen van 50 dpi, maar de meeste mensen zullen vermoedelijk gewoon de standaard afstelling gebruiken: hij voelt van nature al prima aan. Dankzij een nieuwe radiochip en antenne is de verbinding bovendien rotsvast. Je kunt de muis gebruiken via bluetooth low energy of de meegeleverde Logi Bolt-ontvanger, die een bereik van zo'n 10 meter garandeert.

©ER | ID.nl

Comfortabel stil

Qua vorm blijft Logitech dicht bij zijn succesformule. De muis ligt daarom nog altijd als gegoten in de hand, met een lichte hellingshoek, een vertrouwde duimpositie en een extra horizontaal scrolwiel. De klikgeluiden zijn nu 90 procent stiller dan bij de vorige generatie, meldt Logitech. En met 150 gram voelt de MX Master 4 solide aan zonder zwaar te worden.

Kleine kanttekening: de twee navigatieknoppen voor browsergebruik (vooruit en terug) zijn iets naar achteren verplaatst om ruimte te maken voor de Gesture Button (zie kader hieronder). Dat zorgt er soms voor dat je per ongeluk op de verkeerde knop drukt, vooral als je gewend bent aan een van de MX Master-voorgangers. Misschien een detail, maar wel merkbaar bij dagelijks gebruik.

Via Logi Options+ stel je sneltoetsen, app-profielen en automatiseringen in. De software werkt het best binnen Windows en macOS, maar ook in Linux, ChromeOS, Android en iPadOS doet de muis wat hij moet doen, al zijn daar minder functies beschikbaar.

©Logitech

Batterij die blijft gaan

Logitech zegt dat de ingebouwde 650 mAh-accu het tot 70 dagen op één lading moet kunnen volhouden. Dat hebben we nog niet kunnen testen, maar we kregen de muis met 55 procent van de lading binnen en daar is na een weekje driftig muizen slechts 2 procent van af. Bovendien levert één minuut snelladen drie uur gebruik op, mocht je haast hebben. Opladen gebeurt via usb-c, al levert Logitech geen kabeltje mee. Jammer, maar je hebt er vast nog eentje rondslingeren thuis.

Al met al

De Logitech MX Master 4 is een muis die wat ons betreft zijn eigen categorie verdient. Hij is snel, stil, precies en slimmer dan ooit. De paar kleine schoonheidsfoutjes doen daar weinig aan af. Voor ontwerpers, programmeurs, schrijvers en andere intensieve gebruikers is dit een investering die zich op den duur terugbetaalt in comfort en efficiëntie. Casual gebruikers zullen hem misschien een beetje overkill vinden, maar wie hem eenmaal in de hand heeft, wil niets anders meer.

Zelf een toetsenbord samenstellen is niet voor iedereen weggelegd, maar één ding is duidelijk: een goed toetsenbord maakt een groot verschil. In deze test bekijken we de beste kant-en-klare toetsenborden van dit moment. Of je nu op zoek bent naar het snelste toetsenbord voor gaming of een comfortabel model voor kantoorwerk: we helpen je bij het maken van de juiste keuze.

Onze laatste vergelijkende test van toetsenborden is inmiddels alweer meer dan vijf jaar oud. Toen draaide alles om het concept ‘mechanisch’, praktisch elke fabrikant maakte toen gebruik van de switches van het Duitse Cherry of een goedkopere Chinese afgeleide daarvan, de Kailh-switch.

Inmiddels is het aanbod versplinterd en zien we enkele van de elementen die custom borden populair maken doorsijpelen naar de kant-en-klare producten. Zo zien we veel meer lay-out-opties en een veel breder scala aan switchopties. Stillere varianten, zwaardere varianten voor een stevigere aanslag en lubed-varianten voor een soepelere aanslag. De opvallendste stap de afgelopen jaren is de introductie van een magnetisch, optische switch, waarbij de aanslag niet digitaal is (ingedrukt ja of nee), maar analoog. Zie ook het kader ‘Analoge switches?’ voor meer hierover.

Andere ontwikkelingen

Een positieve ontwikkeling is dat menig toetsenbord inmiddels voorzien is van zogeheten hot-swap switches. Mocht je per ongeluk een switch stukmaken (bijvoorbeeld door het morsen van drinken), dan kun je nu veelal enkele knoppen vervangen in plaats van meteen een nieuwe model te moeten kopen. Daarnaast hebben verbeteringen in accutechniek en draadloze protocollen ervoor gezorgd dat draadloze high-endtoetsenborden tegenwoordig een realistische optie zijn zonder constant het toetsenbord bij te hoeven laden.

Endorfy Celeris 1800

Endorfy is een relatieve nieuwkomer in de markt, maar liet eerder met de Thock-toetsenborden al zien dat het bedrijf veel waar voor je geld kan bieden. Het nieuwste model, de Celeris 1800, doet dat wederom. Het bord kan wat gevoel en bouwkwaliteit betreft aardig concurreren met flink duurdere modellen in deze test. Als je hem probeert te buigen zie je wel wat verschil, maar op tafel bij normaal gebruik merk je daar niets meer van.

Het opvallendst is het relatief compacte ontwerp, terwijl er toch een numeriek toetsenbord op zit. Dat deel is vergeleken met de meeste andere toetsenborden wat naar links geschoven, wat ergonomisch fijn is voor mensen die niet alleen gamen, maar ook vooral veel in Excel werken. Sommige gebruikers, primair programmeurs, moeten er rekening mee houden dat de plaatsing van de Home-, End- en Page-toetsen mogelijk niet voor iedereen ideaal is. Ook liggen de toetsen relatief hoog, ook iets wat niet iedereen zal liggen.

De Celeris 1800 is gloednieuw en heeft een adviesprijs van 99 euro. Dat maakt hem al een van de goedkoopste toetsenborden in deze test. Prijzen zakken normaliter nog wat na de lancering. Grofweg 100 euro voor een fijn toetsenbord dat ook nog eens draadloos (dongel voor gaming, bluetooth voor laptopwerkers) kan functioneren en Mac-ondersteuning heeft, is een uitstekende deal.

©Endorfy

Corsair K65 Plus Wireless

Corsair kennen we vooral van grote mechanische toetsenborden met veel extra's, maar het is de compacte K65 Plus Wireless waar we de laatste tijd het meest gecharmeerd van waren. De constructie is enorm degelijk en het toetsenbord is voorzien van fijne, soepel voelende switches die niet te luid zijn. Dat zorgt vrijwel direct voor een heel fijne ervaring onder de vingers.

Of de compacte vormgeving fijn is, is uiteraard subjectief. Compact is fijner voor gamers en andere gebruikers die het numerieke toetsenbord niet nodig hebben, het bespaart ruimte op je bureau (of in je rugtas) en laat meer ruimte over voor je muis. Excel-gebruikers zullen dit toetsenbord natuurlijk direct diskwalificeren.

Toen het bord uitkwam voor 160 euro was onze voornaamste kritiek dat het eigenlijk iets te duur was vergeleken andere toetsenborden die voor 100 euro grofweg hetzelfde boden. Of juist net niet uitgebreid genoeg vergeleken met borden van 200 euro. Inmiddels is de prijs gezakt tot 137 euro en op dat punt kun je, mits de compacte vormgeving bij je past, eigenlijk niet om deze Corsair heen. Net wat chiquer dan nauwelijks goedkopere modellen, voorzien van draadloze functionaliteit en vooral het feit dat het een relatief laag bord is (voor een model met hoge switches) maakt dit een makkelijke aanrader en onze redactietip.

©Corsair

Razer Joro

Razer staat vooral bekend om hun grote modellen met alle toeters en bellen, maar biedt met de Joro ook wat anders. De Razer Joro is extreem compact en verreweg het lichtste bord in deze test. De doelgroep bestaat hier overduidelijk uit gamers die hun toetsenbord vooral veel meeslepen. Puur op basis van afmetingen en gewicht ligt deze Razer voor dat doeleind natuurlijk voor de hand. Ondanks het lage gewicht ligt de Joro toch stevig op tafel en zit de bouwkwaliteit van de constructie erg goed in elkaar. De aluminium behuizing voelt ook chic aan, de lage positie is toegankelijk voor velen en aangesloten via de kabel is het ook een snel competitief bord voor gamers.

Razer laat ook wel wat steekjes vallen, vooral voor hun gamende doelgroep. De afwezigheid van een dongel voor een snelle draadloze verbinding en het feit dat de switches nog wel wat speling vertonen, maakt enkele goedkopere alternatieven in deze test in onze optiek fijner. Voor de harde werkers onder ons vinden we de MX Keys ook wat beter voor minder geld.

Daarmee is de Joro in onze optiek niet de meest voor de hand liggende optie, zeker niet voor 130 euro. Als je echt op zoek bent naar het compactste en lichtste toetsenbord, dan is de Joro wel een prima optie.

©Razer

ASUS ROG Azoth X

ASUS en dan met name de ROG-producten staan niet bepaald bekend om hun bedaagde ontwerp. De fabrikant doet daar met hun Azoth X nog een flinke schep bovenop. Wat je er ook van vindt, uniek is het kleurrijke design met half doorzichtige keycaps (voor meer RGB-effect) zeker. Kwalitatief valt er heel weinig op dit bord aan te merken. Het is oerdegelijk en heeft een uitstekende aanslag; het is zelfs een van de fijnste borden in deze test. Het bord heeft ook handige eigenschappen. Draadloos krijg je bijvoorbeeld zowel een snelle als een bluetoothoptie. Daarnaast heeft het bord een goede accuduur, een mooie stevige polssteun plus nog wat minder cruciale extra’s, zoals een aanpasbaar oled-scherm in de bovenhoek. Kost wat, maar dan krijg je ook wat.

Ons voornaamste bezwaar gaat over de definitie van het woord ‘wat’. Want voor 200 euro hadden we het bij het bovenstaande gelaten. Een prijs van 250 euro zouden we wel erg pittig noemen, maar de adviesprijs van 329 euro is wel echt extreem. Daarvoor zouden we bijvoorbeeld toch wel analoge switches willen zien of een echt extreem luxe afwerking. Wellicht dat de prijs nog wat zakt, maar ondanks onze hoge inhoudelijke waardering is de exorbitante prijs vooralsnog het argument om het hoogste eremetaal achterwege te laten.

©ASUS

SteelSeries Apex Pro TKL Gen 3

De SteelSeries Apex Pro TKL is ook geen goedkoop bord en is misschien nipt wat minder chic dan de ROG. In tegenstelling tot die concurrentie weet SteelSeries wel een gezonde balans te vinden tussen de kwaliteit van het product, het toevoegen van extra mogelijkheden en het alsnog een beetje temmen van de prijs.

De bouw is uitstekend en de analoge, volledig instelbare switches zijn zowel aangenaam onder de vingers als zeer stabiel met minimale speling. Het strakke ontwerp is ook iets toegankelijker, zeker als je naast gamen ook nog een beetje zakelijk voor de dag wilt komen. Daarnaast is het ook nog een relatief stil toetsenbord, wat fijn is voor de omgeving. Al hangt de stilte natuurlijk altijd af van hoe hard je zelf op de knoppen slaat.

Ook hier is een oled-schermpje van de partij en Steelseries heeft als voordeel dat als je de door ons geteste compacte TKL-versie niet aantrekkelijk vindt, dat er ook een volledige en een nog compactere variant van bestaat.

Nadelen zijn er ook. Zo vinden we het volumewiel net wat te klein in gebruik, is het bord relatief hoog en ontbreekt draadloze functionaliteit. Maar als je je bord toch niet meeneemt is de meerwaarde daarvan te klein om daar meer geld aan uit te geven. Als draadloos niet nodig is, dan is dit in onze optiek het beste bord van dit moment.

©SteelSeries

©SteelSeries

ASUS ROG Falchion Ace HFX

Net als SteelSeries maakt ook ASUS op de ROG Falchion Ace HFX gebruik van magnetische analoge switches. Het bord heeft een nog wat compactere 65%-lay-out, waarbij je dus goed moet opletten of het ontbreken van de functietoetsen een bezwaar voor je is. Functioneel is hij grotendeels gelijkwaardig aan het toetsenbord van SteelSeries en de toevoeging van 8000 Hz polling geeft in theorie nog een klein voordeel in reactiesnelheid boven de SteelSeries.

Voor de originele prijs van 200 euro laat ASUS wel punten liggen. De bouw en de afwerking van de 100 euro kostende Endorfy is zelfs wat beter. Je merkt dat de Falchion iets meer doorveert dan andere borden wanneer je stevig tikt en dat is onacceptabel in het hogere segment. Het bord kost bij de meeste aanbieders 209 euro, maar was tijdens de testperiode ook verkrijgbaar voor 119 euro. Ook voor dat lagere bedrag weet de Corsair K65 Plus Wireless iets meer indruk te maken met zijn bouwkwaliteit en aanslag. Maar als je toch graag een analoge switch wilt waarbij je de aanslagdiepte kunt instellen, dan is dit als de lagere prijs structureel blijft één van de goedkopere opties die als bonus ook nog eens visueel leuk voor de dag komt.

©ASUS

Logitech G Pro X TKL

Logitech is met afstand marktleider op gebied van toetsenborden en heeft dan ook een enorm aanbod aan borden. Het bedrijf heeft praktisch elke populair formaat in huis en er zijn ook nog eens een flink aantal kleurstellingen. Waar Logitech wat minder goed in is, is de naamgeving van de producten. Zo is er ook een G Pro X muis en headset, en zelfs de G Pro X TKL-toetsenborden bestaan in flink wat verschillende uitvoeringen. De reguliere variant wordt ook wel de Lightspeed genoemd, wat staat voor de toevoeging van een snelle draadloze werking. De Rapid-variant is juist voorzien van magnetische switches, maar is die weer volledig bedraad.

Logitech doet op zich weinig fout met deze producten. De bouw, de switches en de mogelijkheden met onder andere mediaknoppen zijn prima. Combineer dat met het feit dat ze veel zullen verkopen omdat ze het bekendste merk zijn, en de meeste kopers zullen tevreden zijn. De realiteit is wel dat er andere modellen zijn die (minimaal) hetzelfde bieden voor minder geld, of een overtreffende prestatie weten te bieden voor iets meer. Voor 160 euro zouden we toch iets meer dan ‘prima’ willen zien, wat extra’s zoals een polssteun of een betere accuduur.

©Logitech

be quiet! Dark Mount

De Dark Mount is het eerste toetsenbord van be quiet!, dat we vooral van de stille behuizingen kennen. Die focus wordt meteen duidelijk zodra je gaat tikken; het is namelijk het stilste toetsenbord in deze test. De focus op stilte gaat helaas wel wat ten koste van switchstabiliteit en tikgevoel.

Qua mogelijkheden zet het bord zich door een modulaire opbouw erg af van de rest. Naast een rechttoe rechtaan compact TKL-bord krijg je ook een afneembaar numeriek veld met macrotoetsen voorzien van een schermpje dat je ook nog eens zowel links als rechts kunt plaatsen. Ook krijg je een opzetmodule met schermpje en mediatoetsen en polssteunen. Zo transformeert de Dark Mount binnen een paar seconden naar een overcompleet XL-monsterbord.

Was de Dark Mount scherp geprijsd geweest, dan hadden we enkele kanttekeningen door de vingers kunnen zien. Maar als je de hoofdprijs vraagt, dan verwachten we dat alles top is. Dat is niet helemaal het geval. De polssteun is kwalitatief treurig, de switches voelen minder chic dan borden die de helft kosten en de software voor de macrotoetsen laat te wensen over. Voor hetzelfde geld kun je ook een prima toetsenbord en een los macrotoetsenbord als de Elgato Stream Deck kopen. Een aanbieding en een software-update kan wel genoeg zijn om van dit goede idee een serieuze concurrent te maken.

©be quiet

Logitech MX Keys S

De Logitech MX Keys S is een beetje het buitenbeentje in deze vergelijking. In tegenstelling tot de ander toetsenborden is het namelijk géén bord waar fanatieke gamers blij van zullen worden. De keerzijde is dat het voor iedereen die een high-endbord zoekt voor alle andere doeleinden een model is waar je praktisch niet omheen kunt. Ook bestaat er naast de door ons geteste full size-versie een minivariant waarop het numerieke veld ontbreekt.

Dit bord is uitstekend gebouwd, voorzien van fijne switches en het heeft een low profile-ontwerp dat ook erg toegankelijk is voor iedereen die nog niet eerder een high-endbord gebruikt heeft. Als je nu een goedkoper toetsenbord hebt, dan voelt dit als een verademing en een ervaring waar je niet meer zonder wilt. Je kunt hem met meerdere apparaten verbinden, de accuduur is uitstekend en de software van Logitech is volwassen en biedt tal van extra mogelijkheden die voor kantoorwerkers relevant zijn.

Zolang gamen geen eis is, is dit een fijn bord zonder dat je echt de hoofdprijs betaalt. Houd alleen even de verschillende formaten in de gaten, en het feit dat er verpakkingen met en zonder polssteun worden verkocht.

©Logitech

Conclusie

Echt slechte borden hebben we reeds uit onze selectie gefilterd, dus geen van de geteste toetsenborden is een miskoop. Het belangrijkst is om duidelijk in kaart te brengen welk formaat en indeling je nodig hebt en aan welke extra eigenschappen je waarde hecht. Het merk is normaliter bijzaak, maar er valt iets voor te zeggen om al je randapparatuur in één softwarepakket te beheren.

Toch zien we wel enkele uitblinkers. Zoek je louter een toetsenbord zonder fratsen voor kantoorwerk, dan is de Logitech MX Keys S onze eerste keus, met als bonus dat de lage toetsen voor praktisch iedereen fijn tikken. We geven Logitech daarom een redactietip. Wil je wel gamen, dan biedt Endorfy een uitstekende prijs-kwaliteitverhouding voor minder dan 100 euro, al vinden we de Corsair K65 Plus Wireless zijn paar tientjes meer wel waard voor de iets betere bouw en de lagere constructie. Beide borden zetten veel druk op de concurrenten, waarbij je veel meer betaalt voor een bescheiden impact op de daadwerkelijke ervaring. Uiteindelijk krijgt ook Corsair een redactietip. In het hogere segment zien we wel degelijk waarde worden toegevoegd. Zo biedt de ASUS ROG Azoth X een van de beste ervaringen, maar vinden we de prijs van meer dan 300 euro niet helemaal in verhouding staan. De Steelseries Apex Pro TKL vinden we ook een uitblinker die wel een iets redelijkere balans weet te vinden in dat segment: degelijke bouw en aanslag, zeer compleet qua mogelijkheden en de instelbare analoge switches bieden ook echt iets nieuws en unieks. Als zo'n 200 euro voor een toetsenbord geen bezwaar is, zou dat onze eerste keuze zijn.